Stichting Urker Taol

De Urker Taal gaat Digitaal

IN DIT NUMMER

Stichting Urker Taol opgericht….1

Archief van meester T. de Vries…1

Groos in verkeafd........................ 2

Lichien......................................... 3

Gien woord tevuul ...................... 3

Waar zijn wij mee bezig? ............ 4

Particuliere archieven………………. 4

Sponsoren gezocht…………………… 4

Educatie…………………………………… 4

Werk aan de winkel…………………. 5

Stichting Urker Taol………………….. 5

Urker Taal gaat digitaal ……………. 6

Stichting Urker Taol opgericht Dit donderdag, 26 april 2012 is de Stichting Urker Taol opgericht.

Door notaris Steenhuis werd op bovengenoemde datum de akte gepasseerd. En na het zetten van

de handtekeningen door Klaas Johannes Romkes en Gerrit Pasterkamp was de stichting een feit.

De reden om deze stichting in het leven te roepen was om een werkzame stichting te hebben die als

rechtspersoonlijkheid kon dienen bij o.a. het aanvragen van subsidies, het ontvangen van giften en

legaties, bankrekeningen en juridische zaken. Tevens zal deze stichting als informatiecentrum gssn

functioneren voor alles wat met de Urker taal en cultuur te ma-

ken heeft. Het digitaal beschikbaar maken middels een uitgebrei-

de website waarachter allerlei archieven benaderbaar zijn. Niet

alleen eigen archieven maar ook die van derden. De Dialectkring

Urk krijgt ook een plaats in dit geheel. Zij blijft zich gewoon als

platform voor schrijvers en dichters profileren. Daarvoor is zij

uiteindelijk ook ooit opgericht. De stichting Urker Taol houdt zich

bezig met de wetenschappelijke benadering van de Urker taal en

beheer van de taalproducten van o.a. de Dialectkring.

In ieder geval moeten de activiteiten van de nieuwe stichting

leiden tot het bijeen brengen van onmisbare informatie van, over

en in de Urker taol.

Niet alleen schriftelijk maar ook auditieve bestanden en visuele

bestanden krijgen hun plek.

Inmiddels heeft de stichting zelf sponsoren gevonden die de aanloopkosten betaalden. De stichting

zegt de Visafslag Urk, GBU, Multiscan Urk en Assurantiekantoor Hoekstra b.v. hartelijk dank voor

hun aanzetten. Daardoor zijn verschillende projecten inmiddels opgestart.

Archief van meester Tromp de Vries

Het is onvoorstelbaar hoeveel meester Tromp de Vries in zijn lange leven heeft gedaan voor het vastleggen van de Urker taal, cultuur en gewoontes. Hij schreef artikelen, series, gedichten, essays, verhalen en verzamelde woorden en gezegdes.

Daarbij was hij tot op hoge leeftijd actief, nieuwsgierig en alert. Op een punt was hij echter aartscon-servatief. Hij wenst niet met typemachine of, helemaal ondenkbaar, een computer te werken. Resul-taat: ordners, kaartenbakken, schriften, schrijfblokken barstensvol met

31 mei 2012 nieuwsbrief Volume 1, editie 1

GROOS IN VERKEAFD

Dit zijn twee woorden, die precies bij het

nevenstaande plaatje passen.

De notaris met zijn assistente, candidaat-

notaris, poseren als een ‘plaotjen’. Op hun

voorstel waren ze op z’n Urkers aange-

kleed. En natuurlijk was Betty Weerstand-

Koffeman bereid om ze echt mooi aan te

kleden.

Ze waren zo ‘groos as een bessem’ en

bereidwillig poseerden ze in het Urker

museum.

Nee, enig gevoel voor cultuur en historie

kan beiden beslist niet worden ontzegd. En

wij waren er maar wat blij mee, want ‘een

natte aand gift altoos wat’ - Notaris Steen-

huis wenste geen declaratie in te dienen

voor zoveel plezier en had zelfs ‘dikkertjes’

meegenomen voor bij de koffie.

Notaris Steenhuis, Saskia Koppert en Betty

Weerstand, nogmaals hartelijk dank !

‘Miewarken? Goon nor: http://www.documentatiecentrumurk.nl/

Vervolg Archief van meester Tromp de Vries

allerhande schrijfsels over de Urker taal en

cultuur.

Na zijn dood hebben de erfgenamen zijn

archief beschikbaar gesteld aan de IJsselaca-

demie. En in goed overleg tussen de academie

en de stichting Urker Taol werd het plan gebo-

ren om dat zo belangrijke archief voor Urk te

digitaliseren en de digitale versie in beheer te

laten bij de stichting Urker Taol. Na digitalise-

ring gaat het archief weer naar de IJsselacade-

mie om volgens de regels te worden opgesla-

gen. Omdat het archief voor het overgrote

deel uit handschriften bestaat, moeten deze

stuk voor stuk worden overgezet in ‘word’-

bestanden. Daarvoor is hulp van medewer-

kers nodig. Verderop in deze nieuwsbrief leest

u meer over mogelijke manieren om mede-

werker te worden.

Voor het meewerken aan het overzetten van

pdf naar ‘word’ moet u wel Urkers kunnen

lezen. En het handschrift van Tromp de Vries

leren lezen. Gelukkig was hij een leraar van

het oude stempel en had hij een regelmatig,

lopend handschrift. En Urkers lezen heb je

ook tamelijk vlot onder de knie. Zeker wan-

neer de schrijfwijze steeds hetzelfde is. En de

wijze waarop Tromp de Vries het Urkers no-

teerde, lijkt, zeker in de jongste schrijfsels,

heel sterk op het ABU (Algemeen Beschaafd

Urkers) dat de dialectkring gebruikt voor haar

uitgaven en publicaties.

Wanneer het archief is gedigitaliseerd komen

de onderwerpen als pdf bestandjes op de

website van de Stichting Urker Taol. Geregi-

streerde en ingelogde medewerkers kunnen

dan een pdf-bestandje downloaden, overtik-

ken in een ‘word’- bestand en weer uploaden.

Je kunt er gewoon thuis aan werken wanneer

je zin en tijd hebt en levert tegelijkertijd een

grote bijdrage aan onze cultuur.

Op ongeveer dezelfde manier kun je ook deel

gaan nemen aan het (verder) ontwikkelen van

het Urker woordenboek en het Urker Spreek-

woorden boek.

In volgende nieuwsbrieven zullen we u verder

informeren over de mogelijkheden

2

Meester Tromp de Vries

GIEN WOORD TEVUUL

Een van de dingen, die Klaas Johan-

nes en Gerrit bezig hielden was, hoe

krijgen we Urkers aan het lezen van

de Urker taal. Voor de doorgewinter-

de lezer is het geen problem. Alles

wat in het Urkers verschijnt wordt

verslonden. Maar voor veel Urkers is

een (lang) verhaal een brug te ver.

Dan laat hij of zij zich nog liever

voorlezen. De kerstverhalen van KJR

worden nog regelmatig voorgelezen.

“Karst vor Kies” is een bekende top-

per….

Voor de andere Urkers hebben we nu

een andere manier gevonden die

goed aanslaat. Er wordt gelezen en

geschreven: Korte verhaaltjes (150

woorden) met een leuke illustratie

met een knipoog naar het verhaal. En

iedereen kan meedoen. Je hoeft

alleen maar in te zenden. Veel regels

zijn er niet.

1. Schrijf, inclusief de titel, in

exact 150 woorden een stukje.

2. Schrijf over Urkers of in Urk.

3. Hou het leuk en vriendelijk,

amusant, prikkelend, roman-

tisch, weemoedig of nostal-

gisch.

4. Inzendingen naar:

kjromkes@hotmail.com

Let er wel op, dat het lang kan duren

voordat je schrijfsel wordt opge-

nomen. Er worden veel stukjes inge-

zonden en nadat de eindredactie

(Femmy van Urk-Hoefnagel) ze op

taal heeft gecontroleerd, gaan ze

naar Hilda Pasterkamp voor een

illustratie. En er wordt er maar een

per week gepubliceerd in het Urk-

erland. De bedoeling is dat ze later

worden gebundeld en uitgegeven.

LICHIEN—150 tigertjen

Vroeger kwam bij m’n grootvader, die ‘k overigens nooit ekind eaw, in et naojaor wannaar et

arde woei, nog wel d’rs een skipper an de duur ’s aves vertellen dat et avenlicht eut was. In dan

mos dat avenlicht wier anestieken worren. Duur meen tante. M’n grootvader ad een ongelok an

boord ad in daorbij z’n aand beskandelisierd. In ij zag gien kaans et treppien op te klaauwen in

et licht mit iene aand wier an te steeken. Dat mos meen tante as oudste doen. Soms mos ze er

vor eut bedde aold worren mit een sturmlaamp nor et aavenoofd.

Laoter, toe ze al jaoren van Urk of was, ul ze de zaak toch nog in de gaten. Vaneut Baarn volgde

ze naauwlettend et neis op Urk. Voral karkelijk in politiek. Of we niet ofwieken.

Dan skrief ze een briefien nor et Urkerland. Een vaste ofzinder: AR. te B.

3

EDUCATIE

Wie de jeugd, heeft de toekomst.

De Urker taal is een kostbaar bezit.

En omdat het zo gewoon en dagelijks

is, realiseer je je dat bijna niet.

Het Urkers wordt bijna door iedereen

op Urk gesproken en heel Urk ver-

staat het dialect.

In de meeste plekken is de eigen taal

weggedrongen achter de voordeur

naar de huiskamer.

Dat is op Urk niet het geval. Het

wordt overal gesproken. Op straat,

op het werk, tijdens vergaderingen,

op het schoolplein en in de winkel.

De Urker kindertjes worden dus

tweetalig opgevoed. En dat is, vol-

gens onderzoeken, geen slechte zaak.

Wel moeten ze leren met respect om

te gaan met de eigen taal en de

Nederlandse taal.

De school is daarbij van grote beteke-

nis natuurlijk.

Voor de scholen had en heeft de

Dialectkring Urk een heemles be-

schikbaar. En individuele leden van

de Dialectkring zijn best bereid om

medewerking te verlenen.

Straks op de nieuwe website hopen

we dit soort dingen direct benader-

baar te maken en kunnen lesgeven-

den zelf downloaden. Maar dat is nog

even toekomstmuziek.

Wilt u medewerking bij een project

voor uw school stuur ons dan even

een mailtje.

kjromkes@hotmail.com

WAAR ZIJN WE MEE BEZIG?

Inmiddels worden wij ook benaderd met de vraag of wij ook particuliere archieven kunnen ge-

bruiken. Nu is het gemakkelijk om te zeggen, dat we alles kunnen gebruiken. Maar het zou zo

maar kunnen, dat er na het overlijden van een dierbare er een archief is met brieven, stukken,

foto’s enz. die voor Urk van belang zijn geweest. Misschien is de overledene wel voorzitter ge-

weest van een vereniging of koor en heeft in die periode van alles verzameld. In goed overleg

kunnen we bekijken in hoeverre o ns documentatiecentrum daarbij van dienst kan zijn. En na-

tuurlijk worden er goede afspraken gemaakt over wat wel en wat niet digitaal openbaar mag

worden gemaakt.

Voor de juridische achtergronden wordt er momenteel in samenwerking met de gemeente naar

een stagiaire gezocht, die bezig is zich juridisch te scholen en bij ons project behulpzaam kan zijn

voor het ontwerpen van procedures, overeenkomsten samenstellen e.d.

We moeten het archief van Tromp de Vries

doorspitten en een grove verdeling maken op

de verschillende onderwerpen. Dat gaat ge-

beuren in het gemeentehuis. De gemeente is

zo vriendelijk geweest een ruimte beschikbaar

te stellen met een grote tafel en af te sluiten

kastruimte. Daar gaan we dus alles ordenen

op hoofdpunten en is het klaar om door Mul-

tiscan te worden gekopieerd. Dat levert dan

een grote database op vol met gescande pdf-

bestanden.

Er wordt hard gewerkt aan het ontwikkelen

van de gloednieuwe website. Het moet het

informatiecentrum worden waar u alles over

Urk, taal en cultuur kunt vinden of kunt wor-

den doorverwezen.

De software die nodig is om het woordenboek

zo te maken, dat het benaderd kan worden

via de website maar ook dat ingelogde geregi-

streerde medewerkers er aan kunnen mee-

werken, wordt nu ontwikkeld. Hetzelfde sys-

teem komt er dan ook voor het spreekwoor-

denboek.

We voeren overleg met o.a. de gemeente,

sponsoren , bank en Pieter Brands Fundrai-

sing. Wij zoeken uiteraard naar middelen en

bovenal naar medewerkers.

Er wordt ook gesproken met verschillende

stichtingen, verenigingen en andere organisa-

ties voor medewerking bij het project en voor

samenwerking. Uiteraard met eerbied voor de

zelfstandigheid van elke organisatie.

Ontwikkelen administratieve module, waar

ook andere stichtingen eventueel gebruik van

kunnen maken.

4

UK 82—later boorder geworden.

SPONSOREN GEZOCHT

PARTICULIERE ARCHIEVEN

Uiteraard is voor ons project “De Urker Taal gaat digitaal” behoorlijk wat geld nodig. Daarvoor is het van

belang dat er allerlei bronnen worden gevonden, die dat geld willen geven.

Wij vragen natuurlijk subsidies aan bij allerlei cultuurfondsen, overheden e.d. Maar ook bedrijven, die wat

met Urk hebben zijn van harte welkom om mee te doen.

GBU, Multiscan, Assurantie Hoekstra BV, Visafslag Urk gingen al voor.

Het is natuurlijk mogelijk om een bedrag over ge maken. Graag zelfs. Maar het is ook mogelijk dat u de

kosten van een deelproject voor uw rekening neemt. Bijvoorbeeld het inscannen van een archief, tijd-

schriften of i.d.

Neemt u gerust contact op met Gerrit Pasterkamp of Klaas J. Romkes , email kjromkes@hotmail.com.

Ook kunt u via Pieter Brands Fundraising Telefoon: 0527 785 314 E-mail: info@brandsfundraising.nl

Inlichtingen krijgen over de mogelijkheden, die er zijn.

‘Ds. Jelle van Slooten stelde vuur: “Goon wier taote in mimme zeggen”. Maar ouw je taol in aare. Bleef mooie Urker woorden gebrukken!

Wanneer u zich wilt opgeven als mede-

werker bij het project “De Urker Taal

gaat Digitaal” kijkt u dan eens op de

website:

www.documentatiecentrumurk.nl

Op deze website vindt u een formulier

waarop u kunt aangeven wat u wilt

doen.

Ook kunt u daarop uw vragen, ideeën,

aanbeveling, opmerkingen of tips kwijt.

Hiernaast: Zeilmakerij Gebroeders en

Hendrik en Klaas Snijder

Bestuur Stich-

ting Urker Taol:

Klaas J. Romkes,

voorzitter

Gerrit Paster-

kamp, 2e voor-

zitter

Bas Visscher,

algemeen ad-

junct

Medewerkers:

Anneke van Urk,

coördinator/

administratie

Ben van Urk,

website-

ontwikkeling

Rob J. Wilson,

programming

Hilda Paster-

kamp, illustraties

Femmy van Urk-

Hoefnagel, cor-

rectrice

Tiemen de Jong,

funds

Annette Wilson,

archiefwerk

Jan H. van Veen,

archiefwerk

Teunis Ruiten,

archiefwerk

Urker Vesper

medewerkers:

Albert Metz,

vaste organist

Joke Kramer,

diaken

Anna Metz,

lectrice

D’Arpe Davids—

Vesperkoor

Dialectkring Urk

Meerdere leden

5

WARK AN DE WINKEL

STICHTING URKER TAOL—Wie binnen dat?

Gerrit Pasterkamp en Klaas Joh. Romkes

Voorlezing stichtingsakte door notaris Steenhuis voor een aandachtig ge-

hoor.

Het project ‘Urker taal gaat digitaal’ is het digitaliseren van het archief van historicus Tromp de

Vries. Dit gedigitaliseerde archief zal in een database toegankelijk worden via een nieuw te bou-

wen platform voor de Urker taal op internet. Het archief van Tromp de Vries vormt de basis voor

latere aanvullingen en activiteiten.

De aanleiding voor dit project is dat de schriftelijke nalatenschap van Tromp de Vries (overleden

in 2010) enige tijd geleden ter beschikking is gesteld aan Stichting Urker Taol. ‘Meester’ Tromp

de Vries was een veelzijdige Urker onderwijzer, historicus, dichter en taalkundige. Hij is verant-

woordelijk voor het behoud van een groot deel van het Urker cultureel erfgoed. Begin jaren

tachtig richtte hij de Stichting Urker Uitgaven op. Deze stichting heeft vele boeken met verhalen

over Urk en haar inwoners gepubliceerd, die anders allang in de vergetelheid zouden zijn ge-

raakt.

Het doel van ‘Urker Taal gaat Digitaal’ is de ontsluiting en digitalisering van het archief van Tromp

de Vries. Het archief van Tromp de Vries bestaat uit honderden artikelen, verhalen en woorden-

lijsten van zijn hand. Al deze handgeschreven bronnen zullen gesorteerd, gecatalogiseerd en

gedigitaliseerd worden. Zo hopen wij dit basisarchief te ontsluiten voor een groot publiek. Het

resultaat en eindproduct van dit project is een interactief basisdatabase. Hierop kunnen wij later

voortborduren met andere toevoegingen.

Het project 'Urker taal gaat digitaal' maakt de Urker taal en het Urker erfgoed voor het eerst

breed inzichtelijk op een web gebaseerd, centraal platform, in plaats van beperkt en fragmenta-

risch zoals nu het geval is. De basis daarvoor is het omvangrijke archief van Tromp de Vries. Voor

de Urker bevolking vervult dit platform in de toekomst een belangrijke rol in de bewustwording

van en kennis over het Urker dialect, met name voor de jeugd. Het is daarmee ook een ijkpunt.

Voor de wetenschap is het platform een verrijking van de bestaande literatuur en bron voor

mogelijk nieuw onderzoek.

‘Urker Taal gaat digitaal’ is geen eindpunt, maar zal uitmonden in nieuwe projecten die als doel

hebben: het toevoegen van woorden, gezegden (door middel van begeleide crowdsourcing) en

audiobestanden voor uitspraak en het publiceren van wetenschappelijke artikelen over het Urker

dialect. Ook Urker poëzie, basisschooleducatie en geschiedenis van het dialect en Urker muziek

zullen dan meegenomen worden. Voor de werkbaarheid is nu eerst gekozen voor de basis, de

digitalisering en ontsluiting van het archief van Tromp de Vries, met als eindresultaat een digitaal

archief.

Op lange termijn levert dit project een belangrijke bijdrage aan de instandhouding van het Urker

erfgoed. Echter niet alleen de instandhouding, ook de bevordering van en bekendheid met de

Urker taal en cultuur zijn het resultaat van dit project. 'Urker taal gaat digitaal' zorgt ervoor dat

de Urker taal niet alleen binnen de Urker dorpsgrenzen gehoord kan worden, maar ook voor

iedereen online beschikbaar is.

URKER TAAL GAAT DIGITAAL BESCHRIJVING PROJECT ‘URKER TAAL GAAT DIGITAAL’ Projectleiders:

Klaas Romkes (bestuurslid), Gerrit Paster-kamp (bestuurslid)

Administratie: Anneke van Urk

Fondsenwerving: Tiemen de Jong

Multiscan: Tweede ordening en indeling

database, inscannen van archief

GBU Grafici: Aanleggen online database,

verwerken gegevens in database

STICHTING URKER TAOL Kvk nr: 55180604

Contactgegevens

Dhr. K. J. Romkes

Lacon 12

8321 SR Urk

Tel: 0527 688 150

Mob: 06 289 100 44

kjromkes@hotmail.com

UW LOGO

Wouter Kramer aan boord van

de UK 84 een bak want klaar

makend.