Nieuwsbrief nr 20

De Rietvink Veendijk 6 Nijetrijne Monument nr. 38871

www.molenderietvink.nl

Nijetrijne, dinsdag 22 december 2010

NIEUWSBRIEF NR. 20: Restauratie afgerond!

Formele oplevering op 11 november

Elf november was een bijzondere dag. Voor wie het zich niet meer

herinnert: er was een heuse noordwester storm.

De zwaarste windstoten waren ’s middags rond 16.00 uur, precies op het

moment dat de molen ging malen. Nou dat lukte: op 2 windborden

maalde De Rietvink op maximale capaciteit……

Op een paar afwerkpunten na kon de oplevering met een goed glas

afgesloten worden: op 11 november werd de geheel gerestaureerde

molen De Rietvink formeel door aannemer Agricola-Bouw’75 opgeleverd.

Ook bij deze gelegenheid werd de aannemer/molenbouwer nogmaals

gecomplimenteerd met het prachtige resultaat. Een resultaat mede tot

stand gekomen door een zeer goed samenspel van aannemer,

molenbouwer, toezichthouder en opdrachtgever(s). Lia verwoordde de

gevoelens met een treffende uitspraak: “eigenlijk jammer dat ie nu klaar

is….”.

Klaar….



Wat vooraf ging

Voordat De Rietvink helemaal “tip/top” was waren er toch nog wel wat

klusjes te doen….

Op bovenstaande raadselachtige plaatjes is te zien hoe van vloeibaar

lood(!) een precies afgemeten stukje ballast gemaakt wordt dat aan een

van de roedes wordt bevestigd: de molen wordt gebalanceerd; de

“wanwichtigheid” is verdwenen.



In en uit het werk zetten

De molen moet af en toe in of uit “het werk” gehaald kunnen worden. Uit

het werk wordt de vijzel niet aangedreven en draait de molen “voor de

prins”. De balk waarop de koningsspil draait en rust wordt dan aan 1 kant

verschoven waardoor de kammen (de tanden) van vijzelwiel en onderwiel

uit elkaar gaan:

Uit het werk; de koningsspil rust op deze balk die aan de andere kant

scharniert.

Tot dan toe verplaatsen we de balk mbv een aantal wiggen, een breekijzer

en een grote hamer. Niet bepaald molenaar-(vrouw)vriendelijk…

Hugo ontwerpt een hulpgereedschap waarmee op eenvoudige en snelle

wijze de balk kan worden verschoven. Bovendien is het hulpgereedschap

heel gemakkelijk uitneembaar en ter zijde te leggen.



Gemakkelijk, vrouwvriendelijk, wegneembaar en dus geen blijvende

aantasting van het historische karakter: een nieuwe standaard in

molenland?



Herstel van de kammen en fijnafstelling

Het is wel even schrikken als na controle van een kam - met als conclusie

dat die vervangen moet worden - bij het (voorlopig nog even) weer

monteren de kam bij de eerste tik met de hamer compleet

uiteenspat…..De conclusie is dus juist, maar dat de houtworm zo ijverig

was geweest konden we niet zien.

Dit is wel de trigger om alle kammen in alle wielen minutieus te

controleren en waar nodig te vervangen. Een aantal kammen in het

onderwiel spant de kroon: met een beetje pech valt zo’n kam er gewoon

uit en zijn de gevolgen desastreus…

Als je dit ziet wil je even niet denken aan wat er had kunnen gebeuren…

Na controle en zo nodig vervanging van alle kammen worden ze allemaal

weer keurig gemonteerd. Alle loszittende kammen worden weer gefixeerd

met stukjes zeildoek in de passing. En dat introduceert een nieuw

probleem!



Na het vervangen en fixeren van alle kammen blijken de wielen niet

“lekker” meer te lopen. Diagnose: de kammen staan niet zuiver “op

steek”; toen ze nog een beetje los zaten was die speling blijkbaar

voldoende om verschillen in steek op te vangen, maar nu is die speling er

niet meer en produceren de wielen af en toe onaangenaam klinkende

bonkende geluiden…..

Er zit niets anders op: alle kammen moeten weer netjes op steek gezet

worden. Geen eenvoudig klusje bij wielen en kammen van ruim 150 jaar

oud.

Zoek de steekcirkel en de steek…..



Met de beitel wordt de kam weer “op steek” gezet en de ingewikkelde

vorm van het loopvlak hersteld; bij sommige kammen moet er bijna

10mm af……

Na alle “fijnafstelling” van het gaande werk lopen de wielen weer als een

zonnetje en is De Rietvink helemaal – betrouwbaar – klaar voor het werk.

Proefexamen Lia: geslaagd!

Tussen de bedrijven door vervolgt Lia haar molenaarsopleiding. Na een

viertal zaterdagochtenden op (koren)molen De Vlijt in Diever is het op 4

november tijd voor het proefexamen. Na deze geslaagde proef volgt in het

voorjaar van 2011 nog het echte examen.



Koek en zopie

Koning winter heerst weer in Nijetrijne. Het levert een prachtige ijsbaan

op langs maar liefst 2 molens (De Reiger en De Rietvink) en snert voor de

schaatsliefhebbers!



De Amerikaanse windmotor: verzoek voor bestemmingsplanwijziging

ingediend en zoektocht naar onderdelen gestart.

In november is een formeel verzoek ingediend bij de gemeente om de

bestemming van de windmotor (nu “natuur”) te wijzigen naar “molen”.

Het verzoek wordt meegenomen in de lopende procedure voor het

vernieuwen van het vigerende bestemmingsplan “buitengebied”.

In samenwerking en in overleg met Gijs van Reeuwijk wordt in de

komende maanden gezocht (“gesneupt”) naar nog bruikbare onderdelen

van andere gesloopte windmotoren. De eerste zoektocht in het restant

van de voormalige windmotor bij Uitwellingerga (vlak naast het aquaduct)

leverde helaas niets op; blijkbaar heeft de vijzel nog een tijd

gefunctioneerd mbv een elektromotor, maar alle oude tandwielen etc. zijn

verdwenen…

Restant windmotor Uitwellingerga



Binnenin alleen nog een oude aandrijving van de vijzel mbv een

elektromotor

We zoeken verder……………..

Hele fijne feestdagen gewenst en

een heel gezond en goed MMXI!



Lia en Rolf van der Mark

Stichting De Rietvink en Stichting Windmotor Groote Veenpolder

Telefoon: 06-53 174 163 of 06-29 264 252

e-mail: [email protected]


mailto:[email protected]



Restauratie molen De Rietvink werd mede

mogelijk gemaakt door de steun van:

Ver. “De Hollandsche Molen” uit het molenbudget

van de:

en van : M.A.O.C. Gravin van

Bylandt Stichting



Stichting Bercoop Fonds

Mei stipe fan de



MEINDERSMA-SYBENGA STICHTING

Rabobank De Stellingwerven

Nieuwsbrief nr 20

Documents

Transcript of Nieuwsbrief nr 20