­

de automatisering was natuur-

lijk volop in beweging. Op het

moment dat computers nieuw

binnen werden gereden, waren

ze bij wijze van spreken alweer

verouderd. Maar op een gegeven

moment word je meer manager

dan echt programmeur en ga je

de laatste stand van de techniek

niet meer bijhouden.”

Onderdelenmagazijn op zolder

Privé bleef Paul daarentegen wel

volop met de techniek bezig, via

zijn voorliefde voor oude klok-

ken en zijn Volvo. “Ik mag graag

priegelen, dat was als kind al

zo.” Dat dat hem goed afgaat

blijkt ieder (half)uur, wanneer in

Huize Hahn zo’n twintig klok-

ken laten weten hoe laat het is.

Op zijn ‘priegelkamertje’ boven

staan er nog een aantal te wachten op reparatie. Toegespeeld gekregen van men-

sen die weten hoe handig hij is. “Deze hobby is goed voor de sociale contacten.”

Iets waar Paul trouwens niet om verlegen zit, want via zijn vier kinderen (Pauls

vrouw Gerrie overleed vier jaar terug) en de langlaufclub staat hij nog midden

tussen de mensen. Ook liep hij zestien keer de Vierdaagse van Nijmegen; de laat-

ste nog vrij recent in 2005. En als er iets aan zijn Volvo 164 mankeert, repareert

Paul dat nog altijd zelf. Een zolderkamertje is ingeruimd als onderdelenmaga-

zijn. De kamer ernaast doet dienst als fitnessruimte. Een paar keer in de week

houdt Hahn hier zijn conditie op peil, onder meer op een zelfgemaakt attribuut

waarop hij schaatsbewegingen kan simuleren. En trekkend aan de binnenband

van een fiets staalt hij de spieren van z’n boventorso. “Maar als ik bijvoorbeeld

in de tuin heb gewerkt, sla ik een keertje over hoor”, klinkt het bijna verontschul-

digend…

Extra gemotiveerd

Hoe hij op zijn oude dag nog aan die tomeloze energie komt? Genen van moe-

ders kant, denkt Paul. “En ik heb als kind pleuritus gehad, waardoor ik tussen

mijn dertiende en mijn achttiende geen stap kon lopen. Dat vormt je ook, maakt

je ervan bewust hoe zuinig je moet zijn op je lichaam. En omdat ik door de ziekte

alleen maar lagere school had, was ik later ook extra gemotiveerd om allerlei

avondcursussen op te pakken.” Waar Paul ondanks zijn achtergrond vandaag de

dag vreemd genoeg helemaal geen energie in steekt, zijn de pc en zoiets als het

internet. “Nee, googelen doe ik niet. Sterker nog: ik heb niet eens een computer.

Mijn zoon Gerhard lokt me nog wel eens achter het beeldscherm om me over te

halen. ‘Je kunt er van alles mee, pa’, zegt hij dan. ‘Maar geen klokken of oldti-

mers repareren, jongen’, is dan mijn antwoord. De oertijd van de automatisering

vond ik geweldig, nu heb ik er niks meer mee.”

�

oppers vanoenoppers vanoen

ttPaul Hahn geeft geest en lichaam geen kans in te dutten

seniorennieuwsSeniorennieuws is een periodieke uitgave voor gepensioneerden van ARCADIS • september 2008

In dit nummer o.a.:

3 / 2008

2Mensen-mens ondergepensioneerden

3Voordeel viainternet-apotheek

�Toppers van Toen:De eerste computer

Colofon

Redactie (van links naar rechts op de foto):

Jan HoitinkBrinkenhorst 206997 AT Hoog Keppel031� 381 876j.hoitink@wxs.nl

Albert WesterbeekJ.P. Sweelincksingel 62132 KL Hoofddorp023 56 13 602awesterbeek@quicknet.nl

Louk InklaarVarenhof 1593069 KG Rotterdam010 �20 �9 59

Ernst GroteBoterakker 29�51 GS Rolde 0592 2�2 096e.grote@planet.nl

Albert van RosmalenHurk 1015�03 LA Uden0�13 260 126vanrosmalen@home.nl

Eindredactie: VeritaalHoflaan 1, 6715 AG Ede0318 668 575, rita@veritaal.nl

Vormgeving en reproductie: OBS Vormgeving en Drukwerk

Heeft u kopij? Neem dan contact op met een van de redactieleden.

De afgelopen maanden vonden overal weer de

jaarlijkse VGA-bijeenkomsten plaats. Een feest van

herkenning voor de meesten, formuleert Gerrit

Roseboom (68) het. “Het voelt ieder keer weer als

thuiskomen. En dat terwijl ik niet eens tot mijn pen-

sioen bij de Heidemij heb gewerkt. Het typeert hoe

hecht de band was.”

De Heidemij was in 1957 het eerste Nederlandse bedrijf dat over

een computer beschikte. Als chef van de afdeling Mechanische

Administratie was Paul Hahn (bouwjaar 1920) destijds de eerste man

achter de knoppen. “Het was een IBM 650”, staat hem nog helder

voor de geest. Voor het overige is Paul anno 2008 trouwens ook nog

altijd helder van geest. En actief. Langlauftraining (drie keer per

week), klussen aan antieke klokken en een oldtimer (een Volvo 164),

fitnessen op zolder: de in Veghel woonachtige Hahn doet het nog alle-

maal.

Paul Hahn kwam in 1940 bij de Heidemij in dienst. “Maar aangezien ik me in

verband met de Tweede Wereldoorlog bij de Stoottroepen aanmeldde, begon

m’n beroepsmatige loopbaan eigenlijk pas echt ná de oorlog. Op de afdeling

Mechanische Administratie, waar toen nog gewerkt werd met ponsmachines,

sorteerders en een tableerder – voor het afdrukken.” Met de komst van de eer-

ste computer werd het allemaal wat minder mechanisch: “Er zaten maar liefst

drieduizend lampen in dat apparaat, dus de term elektronisch is hier meer op

z’n plaats.” De naam van de afdeling veranderde in Rekencentrum (en later in

RAET) en Paul werd de eerste computerprogrammeur van de Heidemij. Op

cursus in Duitsland (“Een hele week lang…”) bleek dat de docent zijn kennis

ook nog uit een instructieboek moest halen. “Ja, dat boek was belangrijk in die

beginperiode. Het was echt pionieren en ‘maar wat aan de knoppen draaien’ om

te kijken wat er gebeurde. En vooral niet meteen het apparaat de schuld geven,

want niet zelden waren vette lunchvingers op een schijf of band de oorzaak van

een storing. ‘Altijd eerst netjes je handen wassen’ was dan ook een belangrijk

bedrijfsmotto.”

Meer manager dan programmeur

“Niettemin deden we ons werk blijkbaar goed, want ook andere bedrijven

begonnen onze hulp in te roepen”, vervolgt Paul. Dat leidde ertoe dat hij eind

jaren zestig voor drie jaar werd gedetacheerd bij Mars in Veghel om ook daar

een computercentrum

op te zetten. “Na een

jaar had mijn slimme

rechterhand het kunstje

zelf echter al aardig

door, waardoor ik tijd

overhield. Toen RAET

een vestiging in Gouda

opende, kreeg ik die

computerafdeling

‘erbij’. Zo volgden er

in de loop der jaren

nog vijf vestigingen.

Een boeiende tijd, want

Gerrit woont inmiddels in Leusden. Voor de jaarbijeenkomst

toog hij echter naar Heiloo, Noord-Holland. “Ik ben tot 1972

als bodemkundige verbonden geweest aan het Heidemij-

kantoor in Haarlem, vandaar.” De hechte band blijkt in

Heiloo ook uit de opkomst. Met 104 verstuurde uitnodigin-

gen waren er 100 aanwezigen: een percentage om ‘u’ tegen

te zeggen. Waar de gesprekken over gaan? Een mengeling

van privé en werk, volgens Gerrit. “En als het over werk

gaat, dan is het vaak uit de categorie Sterke Verhalen, verge-

lijkbaar met als we over onze diensttijd praten.”

Privé-zaken

Volgens Wout Heijenk (71, eveneens voorzien van

Haarlemse roots) zijn het vooral privé-zaken waarover

onderling wordt bijgepraat. “Ook ik ben ooit verkast – van

de Heidemij naar de wereld van de Recreatieschappen

– maar ook voor mij geldt dat de banden met veel van

m’n voormalige collega’s altijd intact bleven. Hoe het onze

kinderen en kleinkinderen vergaat: ik denk dat dat het

belangrijkste gespreksonderwerp is.” En de gezondheid,

voegt Wout toe. Overleden collega’s worden in herinnering

gebracht, en naar wie ziek is wordt geïnformeerd. Zelf kreeg

Wout de ziekte van Parkinson (“Zoiets sluipt ineens in je

leven”). De belangstelling van collega’s doet hem goed.

The times they are a-changin’

Na een geslaagd optreden van het Westfries Cabaret Gien

Gehannes is het de beurt aan Niek Reichart, die wordt neer-

gezet als Locatieverantwoordelijke voor het ARCADIS-Huis

in Hoofddorp. “Optreden voor een zaal vol gepensioneer-

den, net na een cabaret en net voor borreltijd... Ik dacht: dat

wordt een one-way-one-man-show, maar dat viel alleszins mee!

Onze voorgangers hebben nog steeds een bijzonder grote interesse

in het bedrijf en in de projecten waar we als ARCADIS mee bezig

zijn. Wat ze met name aanspreekt? Vooral de huidige omvang van

het bedrijf met 13.500 medewerkers wereldwijd en een jaaromzet

van meer dan 1,5 miljard euro. Dat is voor velen haast niet voor

te stellen. En natuurlijk al die mooie projecten, zowel internati-

onaal (New Orleans, Lyon-Turijn), nationaal (Floriade 2012, A2,

Friese Meren) als regionaal in Noord-Holland, met projecten als

de Hondsbosche en Pettemer zeewering, Zuiderdijk, Coentunnel,

Wonderwall, Zuidas, Utrechtboog, De Ronde Hoep... Vroeger

werkte bij wijze van spreken tachtig procent van de Heidemijers in

de ruilverkaveling, nu is dat misschien nog maar acht procent. The

times they are a-changin’, ja, maar dat is iets wat de mensen hier nog

steeds interesseert.”

Geen goedendag

Thijs Eckhardt (66) is het daar helemaal mee eens. Hij spelt de

Cobouw nog steeds van begin tot eind en volgt zijn oude werkgever

op de voet. “Al was het alleen maar in verband met de hoogte van

m’n pensioen”, lacht hij. “Maar vooral ook uit vakinteresse. Ik was

als Heidemij-rayonleider bezig met ‘groen’ en ‘grijs’ en belandde

vervolgens aan de andere kant van de tafel in de (wegen)bouw. Mijn

zoon zit daar nu op mijn oude directeursstoel: dit wereldje blijft me

in de breedte boeien.” Na borrel en diner wil Gerrit nog één ding

kwijt in het kader van the times they are-enzovoorts. Hij moest

laatst op het ARCADIS-hoofdkantoor in Arnhem zijn en daar viel

hem op dat er geen begroeting vanaf kon van de jonkies in de lift.

“Onderling wel, maar niet richting een oldtimer als ik. Dat was in

onze tijd ondenkbaar, het ging toen respectvoller. Al was het alleen

maar omdat iedereen een potentiële nieuwe klant kan zijn. Ook – of

misschien wel juist? – oldtimers.”

“Het voelt als thuiskomen”

Zo’n eerste computer trekt natuurlijk Hoog

Bezoek. Hier geeft Paul (links) de ambassadrice van

Pakistan tekst en uitleg.

Bijna 88 en still going strong: Paul Hahn werkt aan zijn

(lang)lauf-conditie. Op de achtergrond een paar fraaie klok-

ken, zijn andere grote passie. ]

Achter de eerste computer ...en ander gepriegel

­

Voordeel via internet-apotheek Dankzij een samenwerking met nationale-apotheek.nl kun-

nen CZ-verzekerden sinds kort vier euro korting krijgen op

alle receptplichtige geneesmiddelen die vallen onder de

hoofdverzekering. Nog een voordeel: de medicijnen wor-

den gratis thuisbezorgd.

De korting is mogelijk omdat de internetapotheker zo geen winkel-

kosten maakt. Alles gaat online. Kortingstegoeden worden auto-

matisch teruggestort, iets wat verzekerden zelf kunnen bijhouden

via www.nationale-apotheek.nl. Tegoeden besteden aan andere

producten bij www.nationale-apotheek.nl kan eveneens. De inter-

netapotheek kent echter ook restricties. Bepaalde medicijnen, zoals

opiatenlijst-3-producten en koelkastgeneesmiddelen vallen buiten

de regeling, evenals spoedleveringen. Een persoonlijk advies-

gesprek met de apotheker is bij nationale-apotheek.nl evenmin

mogelijk en medicijnen worden alleen binnen Nederland bezorgd.

Verzekerden die geen gebruik wensen te maken van de interne-

tapotheker kunnen vanzelfsprekend nog steeds bij hun gewone

apotheek terecht. Weten hoe het werkt? Ga naar www.cz.nl en klik

vervolgens door naar Advies en Begeleiding, Zorg & Vergoeding en

Medicijnen. Daar wordt het haarfijn uitgelegd.

Aandacht voor een zieke, de viering van een lustrum-

leeftijd, hulp bij het invullen van een belastingformu-

lier: onze gepensioneerdenbezoekers komen voor van

alles ‘onder de mensen’. Reden voor Seniorennieuws

om de zaak om te draaien en één van die nobele wer-

kers eens met een bezoek te vereren. Het werd Bertus

Bröcker (85), die vanuit zijn woonplaats Lochem al

jarenlang actief is in het oosten des lands. “Waarom

wij dit doen? Ik denk vooral omdat we mensen-mensen

zijn.”

Allereerst: Bertus is geen gewone gepensioneerdenbezoeker,

maar een regionaal coördinator die zo’n twintig ‘echte’ bezoe-

kers onder z’n hoede heeft. “Maar ik ga natuurlijk zelf ook nog

regelmatig op pad. En of je nu om trieste of feestelijke redenen

bij de mensen aankomt: welkom zijn we altijd. Ik ga trouwens

vaak samen met m’n vrouw Riek; wel zo gezellig.” En gezel-

lig is het regelmatig, vertelt Riek. “Onlangs kwamen we bij

iemand in een verzorgingstehuis toen daar net een bingo aan

de gang was. Dan schuif je gewoon aan en speel je een rondje

mee. Nee, gewonnen hebben we niet... En laatst konden we ook

een burgemeester de hand schudden toen we op een zestigjarig

huwelijksfeest kwamen. Dat soort dingen maak je mee”, aldus

Riek, die zelf overigens ook al meer dan zestig jaar met Bertus

is getrouwd.

Ook bij de voetbal- en de ijsclub

Dat Bertus in dit werk gerold is, is eigenlijk niet zo vreemd. In

1941 kwam hij bij de Heidemij en sindsdien was hij onder meer

bureauchef van het ambtsgebied Borculo-Lochem en perso-

neelsfunctionaris voor de regio Gelderland/Overijssel. “Met

name in die laatste functie, die ik vanaf 1976

heb bekleed, moet je natuurlijk geïnteresseerd

zijn in wat mensen beweegt. Maar ook buiten

het werk heb ik dat altijd leuk gevonden.”

En dus klopten de Personeelsvereniging van

de Heidemij, de voetbalvereniging Reünie

Borculo en de ijsclub Lochem niet voor niets

bij Bertus aan toen ze bestuurlijke versterking

zochten. En na z’n pensionering wist natuur-

lijk ook de VGA hem te vinden voor de functie

van regionaal coördinator.

[tussenkop:] Steeds socialer en mondiger

Een belangrijke taak is het bijhouden van alle

persoonlijke gegevens van de gepensioneer-

den. In Oost zijn dat er om precies te zijn 769

(waarvan 490 VGA-lid) – administrateur was

Bertus ooit ook. “Wie, wat, waar, wanneer: wij

houden het allemaal zo nauwkeurig mogelijk

bij, inclusief alle partners. En in het geval van

jubilea, ziekte of overlijden zorgen we ervoor

dat er actie wordt ondernomen. We gaan

overigens ook regelmatig ‘gewoon zomaar’

op bezoek hoor, bijvoorbeeld na een tip van

een collega over iemand die wel een beetje

aandacht kan gebruiken. Of als iemand om

hulp vraagt bij het invullen van een formulier.

Maar dat eerste gebeurt steeds minder, want

ik heb de indruk dat mensen steeds socialer

en dus minder eenzaam worden. En voor het

invullen van formulieren roepen ze onze hulp

ook steeds minder in. Ouderen worden steeds

mondiger. Ze vullen hun belastingformulier

nu vaak gewoon zelf in, al dan niet met hulp

van hun (klein)kinderen of informatie van het

internet.”

“Welkom zijn we altijd”

Mensen-mens onder gepensioneerden

Voorschot

inkomensafhankelijke

bijdrage Zvw uitbetaald

De Belastingdienst keerde onlangs het voorschot

uit op de teruggaaf van de inkomensafhankelijke

bijdrage Zorgverzekeringswet (Zvw) over 2008.

Dit voorschot geldt voor mensen die: wonen in

Nederland, een wettelijk verplichte zorgverze-

kering hebben afgesloten en alleen inkomsten

ontvangen uit vroegere dienstbetrekking zoals

AOW, (pre)pensioen, VUT en lijfrenten. Daarnaast

dient men inkomsten te ontvangen van meer-

dere instanties en moet dat inkomen uit vroegere

dienstbetrekking(en) boven de € 31.231 liggen. En

tenslotte moet de teruggaaf van de bijdrage dat

teveel is betaald minimaal € 25 zijn.

Wie aan deze voorwaarden voldoet, ontvangt het

voorschot automatisch. Het voorschot is niet aan

te vragen; bezwaar maken kan evenmin. Bezwaar

maken tegen de definitieve teruggaaf, die de

Belastingdienst in de loop van 2009 vaststelt, kan

wel.

[ ** beeld, zonodig: cartoon van het bekende

‘handje vol / stapeltje eurootjes…? ]

2 3

Tips & Trucs!Een financieel voordeel, een interessante

website of gewoon een geweldig hotel-

letje ergens in Frankrijk? Geef door, die

gouden tip waar collega-pensionado’s

ook baat bij hebben!

Navigatiesysteem met groot scherm

Eén op de drie 75-plussers rijdt nog auto. Voor

degenen die het allemaal niet zo scherp meer

zien, is er nu de TomTom ONE XL, een breed-

beeld navigatiesysteem met afmetingen van

119 x 86 x 30 mm.

Vrienden op de fiets

Er bestaat een netwerk dat gepensioneerde

fietsliefhebbers de mogelijkheid biedt om voor

€ 17 bij anderen te overnachten, ontbijt incluis.

Het gaat om zo’n 3000 adressen, meestal bij

mensen die zelf ook van fietsen houden. Een

uitstekende manier dus om bij meerdaagse

tochten gezellig én goedkoop te overnachten.

Zie www.vriendenopdefiets.nl.

SeniorWeb

Leven zonder internet wordt steeds moeilijker.

De Belastingdienst stimuleert de elektronische

aangifte met DigiD, winkelen en bankieren via

internet wordt steeds populairder, contacten

met de (klein)kinderen worden meer en meer

onderhouden via e-mail. Voor senioren die

(beter) wegwijs willen worden op het world-

wide-web is er SeniorWeb. Via cursussen,

workshops, tips, het tijdschrift Enter en de

website www.seniorweb.nl wordt in begrij-

pelijke taal tekst en uitleg gegeven over de

zegeningen van het internet. En wanneer er

thuis iets misgaat met de computer en/of het

internet, kunnen leden een beroep doen op een

van de deskundige vrijwilligers

van SeniorWeb. Zij komen zonodig zelfs bij

u thuis. Bel voor meer informatie met 030-

2769965 of ga naar de website. Op www.

seniorweb.nl/actie/arcadis loopt momenteel

zelfs een speciale aanbieding (vijftig procent

korting op het lidmaatschap van € 23) voor

ARCADIS-gepensioneerden!