NETWERKFederatie NRK • NRK PVT Kunststofverwerkers • NRK Verpakkingen • Jaargang 22 • nr. 3 • september 2014

B l i j m e t p r o d u c t e n v a n r u b b e r e n k u n s t s t o f

12Samenwerken resulteert inmeerwaardeeindproduct

6Materiaal kan maken of breken

Kunststof in de topsport

18 Sterke groei regelhulpen inOndernemings-dossier

Foto: DSM

2 Netwerk Inhoud

Zo sterk als de lezersMet dit nummer heeft u de derde uitgave van de vernieuwde Netwerk in handen. Een blad van drie verenigingen die attractief communiceren naar lidbedrijven, stakeholders en relaties van de rubber- en kunststofindustrie. In dit nummer vindt u weer een reeks aan onderwerpen. Soms kort be-schreven, maar altijd informatief, met aantrekkelijk beeld en vaak verwijzend naar de websites voor meer achtergrond-informatie. Kortom, Netwerk is een momentopname van wat mensen en bedrijven in onze industrie bezighoudt. Dit kan altijd beter. Want hoe goed de redactie haar speurwerk ook doet, thema’s en gebeurtenissen worden soms gemist. Dat is jammer. Daarom doet de redactie een beroep op u, als lezer. U zit immers als een spin in uw eigen netwerk. U weet wat er speelt en belangrijk is voor uw personeel, klanten, organisatie en omgeving. Als u vindt dat wij zaken missen, dan horen wij dat graag. Met uw input kan de redactie Netwerk sterker maken, zodat u het waard vindt het te lezen en aan collega’s door te geven. Wat ons betreft hoort Netwerk thuis in de kantine en op de leestafel. Voor dat doel sturen wij u graag een extra exemplaar!Met nieuws delen en verspreiden kunnen we elkaar ook helpen. Netwerk wil uw bedrijfsnieuws graag vermelden. Met twintig pagina’s zijn er grenzen, maar wij hebben ook de websites waar wij uw nieuws plaatsen. Zo kunnen we laten zien dat de rubber- en kunststofindustrie een dyna-mische en bloeiende industrie is, met bedrijven die midden in het leven staan. Vertel dat ook, ‘Be good and tell it!’. Laten we de schroom een beetje afschudden. Uw nieuws is een persbericht waard, wij ontvangen het graag. Veel leesplezier!

redactie@nrk.nl

De zomervakantie is voor de meesten van ons achter de rug. Een periode van zon en ontspanning en voor velen van ons een tijd om samen met het gezin uit te rusten, bij te tanken en even afstand te nemen van het werk. Terugkijkend naar het eerste half jaar kan ik concluderen dat het redelijk gaat met de branche in het algemeen. Helaas wil de groei in de bouwtoelevering nog niet aantrekken. De kwartaal-monitor Industrie van het CBS toont over het tweede kwartaal van 2014 een omzettoename van 5,4% in de rubber- en kunststofindustrie. In z’n algemeenheid lijkt de groei van de industrie echter af te zwakken. De economische situatie blijft broos met een hoge werkloosheid en internationale onzekerheid. Een definitieve ommekeer van de moeilijke achterliggende jaren lijkt nog niet in zicht. Ondanks dat kan de NRK nog altijd rekenen op haar leden. Een vereniging is zo sterk als haar leden en tot mijn vreugde zie ik veel actieve leden die meedoen en hun stem laten gelden bij het uitzetten van de koers. Dat is de enige manier waarop wij als vereniging, branche en NRK succesvol kunnen zijn. Mede namens het bestuur wil ik u mijn waardering uitspreken. U bent trouw en loyaal aan de NRK en dat getuigt ook van visie. U snapt dat u het alleen niet kunt, om wat te bereiken hebben we een sterk collectief nodig. Aan dat sterke collectief blijft de NRK werken. Een gedeelde identiteit hoort daarbij. Zoals eerder aangekondigd hebben verschillende verenigingen besloten hun naam aan te passen om de onderlinge band met de NRK verder te benadrukken. U leest in dit nummer niet meer over de VMK maar wel over NRK Verpakkingen. De voormalige PVT heet nu NRK PVT Kunststofverwerkers. Nieuw is ook NRK Recyclers in plaats van VKR. Bijpassende nieuwe logo’s zijn inmiddels in gebruik, de aanpassing van de websites is nog in volle gang. Afgelopen periode is wel de website www.nrk.nl vernieuwd. De grootste verandering betreft de introductie van een Ledennet, met informatie alleen toegankelijk voor onze leden. Door het instellen van een e-mail bericht, de NRK- attendering, ontvangt u nieuwe documenten of nieuws-berichten automatisch in uw mailbox terwijl u zich met uw inloggegevens nog gemakkelijker kunt aanmelden voor bijeenkomsten. Deze website doet nog meer recht aan de noodzaak en het belang van een sterk collectief.

Dank voor krachtig collectief

Joan Hanegraaf voorzitter Federatie NRK

Column van een bestuurder

Deze keer in Netwerk

3 Innoveren in Europa doe je niet alleen

4 Nieuws van NRK Verpakkingen

6 Kunststof in de topsport

8 Nieuws uit de NRK

12 Samenwerken resulteert in meerwaarde eindproduct

13 Nieuws van NRK PVT Kunststofverwerkers

14 Sturen op cijfers

15 Grondstoffenbanken voor toetsbare waardecirkels

16 Industrieberichten

18 Sterke groei regelhulpen in Ondernemingsdossier

19 Agenda en colofon

20 Fotorubriek

Nieuws uit de NRK Netwerk 3

Ook kunnen zij uitdagingen inbrengen die met innovatie moeten worden opgelost. EPC4 kijkt of er in Europees verband calls zijn, waarbij kan worden aangehaakt. Of dat er in andere landen al consortia met een vergelijkbare vraag bezig zijn. Als er een idee voor een oplossing beschikbaar is, kan EPC4 een projectvoorstel indienen. De deel-nemende kennisinstituten hebben hiermee zeer veel ervaring en beschikken over veel internati-onale contacten in de kunststofindustrie”, aldus Van Dord. “Daarnaast probeer ik ook Nederlandse partners te zoeken bij voorstellen die vanuit andere Europese landen worden ingebracht.”

Meedoen?EPC4 heeft als doel zoveel mogelijk onderzoek in de rubber- en kunststofindustrie te financieren met Europees geld. Heeft u een vraag die binnen een Europees programma kan worden beant-woord of wilt u onderzoek doen? Aarzel dan niet en neem contact op over de mogelijkheden.

Martin van Dord, van dord@nrk.nl

In Europees verband is er de komende zeven jaar 80 miljard euro beschikbaar voor het stimuleren van onderzoek en innovatie. Om zoveel mogelijk onderzoeksgeld binnen te halen voor de kunststofverwerkende industrie hebben gerenommeerde Europese organisaties zich verenigd in EPC4.

Innoveren in Europa doe je niet alleen

Succesvol aanhaken bij Europese projecten

“EPC4 (European Composites, Plastics and Polymer Processing Platform) is een initiatief van EuPC (European Plastics Converters)”, legt Martin van Dord uit. “Bekende Europese onderzoeksinstellingen op het gebied van kunststofresearch, zoals Frauenhofer, Aimplas en Smithers RAPRA participeren daarin, maar ook verschillende industriële partijen en clusterorganisaties, zoals DPI Value Centre en Flanders Plastic Vision. De NRK is zelf geen participant, maar via DPI Value Centre probeer ik Nederlandse industriële partners te betrek-ken bij de verschillende Europese calls”.

Horizon2020Het programma voor het stimuleren van innovatie heet Horizon2020. Binnen dit programma worden op verschillende deelge-bieden calls uitgeschreven, waaraan bedrijven en onderzoeksinstellingen in consortiavorm kunnen deelnemen. “Bedrijven kunnen bij EPC4 onderwerpen aanbrengen waarvan zij vinden dat daar onderzoek naar moet plaatsvinden.

EEN bundelt technologievragen in EuropaAlstublieft, bij dit nummer van Netwerk ontvangt u de profielenbrochure van EEN, het Enterprise Europe Network. Deze brochure is samengesteld door KvK en de NRK ter bevordering van interna-tionale samenwerking, exportstimulering en internationale innovatie. Het bevat een selectie uit de EEN-database met actuele technologievragen en aanbiedingen van Europese bedrijven, actief in de rubber- en kunststofindustrie. Met deze brochure willen wij u kennis laten maken met de mogelijkheden van EEN om nieuwe samenwerkingspartners in Europa te vinden. U kunt in contact komen met partners die wellicht al een antwoord hebben op een bestaande technologische vraag, maar het netwerk stelt u ook in staat om eigen kennis internationaal te vermarkten.

http://bit.ly/1qMZySF

Foto: Corrie van Huisstede, www.haakin.nl

Overheid verbetert dienst-verleningDe overheid gaat de dienstverlening rich-ting internationale ondernemers verbete-ren. Deze bedrijven blijken namelijk niet altijd goed op de hoogte te zijn van be-schikbare ondersteuning via de overheid, ambassades, consulaten en Netherlands Business Support Offices. Daarom gaat het rijk internationale ondernemers persoon-lijk aanschrijven en ze op de mogelijk-heden wijzen. Daarnaast wordt samen met Fenedex en MKB Servicedesk een speciale app ontwikkeld, die kan fungeren als wegwijzer voor ondernemers.

Meer lezen: http://ow.ly/Ak8wh

Dutch Good Growth FundOp 1 juli is het Dutch Good Growth Fund (DGGF) van start gegaan. Het ondersteunt ondernemers die willen investeren in ont-wikkelingslanden of opkomende markten. Het fonds bestaat uit drie onderdelen. Naast leningen voor investeringen van Nederlandse mkb-ondernemers in geselec-teerde landen en een investeringsfonds voor mkb-ondernemers in die landen zelf, zijn er ook verzekeringen voor betalingsrisico’s van Nederlandse exportondernemingen.

Bekijk mogelijkheden: http://ow.ly/Ak8H6

Bankrekening openen in Brazilië moeizaamDe Nederlands-Braziliaanse Kamer van Koophandel (Dutcham) ontvangt een groeiend aantal klachten en alarm-berichten van Nederlandse investeerders die moeite hebben een bankrekening te openen in Brazilië. Ook het uitvoeren van valutawissels voor hun Braziliaanse dochterbedrijven levert problemen op. De moeilijkheden lijken voort te komen door de uiterst strikte toepassing van de internationale Anti-Money Laundering and Countering Financing of Terrorism Act door de Braziliaanse autoriteiten.

Uitgebreid artikel: http://ow.ly/z26q7

Deze rubriek is verzorgd door Fenedex. NRK en Fenedex werken samen om lidbedrijven te ondersteunen bij hun exportactiviteiten.

4

Duurzaam Verpakken doen besluiten niet alleen de flessen, maar ook de bakjes mee te nemen in het inzamelproject. Die ambitie is op zich positief, maar deze stromen zijn niet zonder meer verenigbaar. PET-thermovormbakjes bestaan namelijk vaak uit multilayer constructies met andere kunst-stoffen, hoofdzakelijk PE. Bovendien zijn de thermovorm-bakjes doorgaans bedrukt, waardoor de inkt voor verkleu-ring kan zorgen. Daarnaast is het niet tot zeer moeilijk vast te stellen of de PET-bakjes ´food contact approved´ zijn. Kortom, PET-thermovormbakjes kunnen het gebruik van rPET (recycle PET) in flessen ernstig verstoren.

Stigmatisering PVC-verpakkingenDe gewenste uitfasering van PVC-verpakkingen in super-markten is niet onderbouwd. Ten eerste beslaan PVC-ver-pakkingen slechts een paar procenten van het geheel. Ten tweede werden de milieueffecten uit de jaren negentig veroorzaakt door dioxine-emissies van verbrandingsinstalla-ties. Dat is inmiddels opgelost door verbeterde technieken, wat officieel bevestigd is door toenmalig milieuminister Margreet de Boer. Ten derde brengt de overstap naar een ander materiaal kosten met zich mee, waar geen rekening mee wordt gehouden en er is niet naar de milieu-effecten gekeken. NRK Verpakkingen en Stuurgroep PVC & Ketenbeheer heb-ben in de aanloop naar de Raamovereenkomst II regelmatig bezwaar aangetekend tegen deze prestatiegarantie. De veelal buitenlandse leveranciers beroepen zich op het feit dat de verpakkingen voldoen aan de essentiële eisen. En daarin hebben ze gelijk. Met de eis in de prestatiegaranties wordt PVC op ongefundeerde wijze gestigmatiseerd. Het lijkt dan ook een kwestie van tijd tot de eerste bezwaren worden ingediend bij de Europese anti-kartelautoriteit.

Aafko Schanssema, schanssema@nrk.nl, www.nrkverpakkingen.nl

Mansveld schaft statiegeld nog niet af

Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) heeft getoetst of de afgesproken prestatiegaranties (zie kader) zijn gehaald. De afschaffing van statiegeld gaat met name over PET-fles-sen, waarin minimaal 25% recyclaat moet worden verwerkt. Die afspraak is gehaald. Het uitfaseren van gratis kunststof-tasjes in supermarkten is nog niet volledig doorgevoerd, maar er is aangetoond dat het haalbaar is. Aan de vierde prestatiegarantie is echter niet voldaan. Tussen de 1.324 geteste verpakkingen heeft de Inspectie 101 PVC-verpak-kingen aangetroffen. Daarmee staat de afschaffing van statiegeld ‘on hold’. Tijdens het Algemeen Overleg van 18 juni 2014 was de Tweede Kamercommissie voor I&M erg kritisch over die afschaffing. Kamerlid Van Veldhoven (D66) vroeg zich af of er niet een nieuwe situatie was ontstaan en aanvullende eisen moeten worden gesteld. Diverse Kamer-leden dienden daarna moties in om het statiegeldsysteem te behouden.

Gezelschap voor PET-flesNaast de PET-flessen zit in het kunststofafval uit het Plastic Heroes-systeem nog circa 38 kiloton aan onder andere klei-ne flesjes en gethermovormde bakjes. Deze grote stroom PET-verpakkingen heeft het bestuur van het Kennisinstituut

Prestatiegaranties in Raamovereenkomst II1. Groei van zo hoogwaardig mogelijk hergebruik van huishoudelijk kunststof-

afval naar 90 kton, exclusief de statiegeldstroom. 2. Plaatsing van een inzamelingsbak bij alle supermarkten in Nederland.3. Gebruik van minimaal 25% recyclaat in nieuwe PET-frisdrankflessen. 4. Einde van het gebruik van PVC als verpakkingsmateriaal in supermarkten,

tenzij niet anders mogelijk is.5. Afschaffing van gratis plastic draagtassen in supermarkten of vervanging door

een duurzaam alternatief. 6. Een pilot voor inzameling en hergebruik van drankenkartons.7. Een kennisinstituut, werkend aan een verpakkingsagenda met concrete en

heldere doelen.

Staatssecretaris Mansveld schaft statiegeld nog niet afStaatssecretaris Mansveld van Infrastructuur & Milieu (I&M) heeft het verzoek van het Afvalfonds Verpakkingen en de VNG gehonoreerd om het statiegeld­systeem niet voor 1 januari 2016 af te schaffen. Afschaffing is daarmee op zijn minst met een jaar vertraagd. Of het er ooit van komt, is de vraag.

NRK Verpakkingen neemt geen positie in over statiegeld. Niet het middel is maatgevend, maar het doel. Cruciaal is de kwaliteit van het recyclaat na inzameling.

Nieuws van NRK Verpakkingen

5 Nieuws van NRK Verpakkingen

Inzameling drankenkartonsStaatssecretaris Mansveld van I&M heeft de Tweede Kamer laten weten dat vanaf januari 2015 drankenkartons gescheiden kunnen worden ingezameld. Uit onder-zoek van het Kunststofinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) bleek dat de inzameling en recycling milieuwinst kan opleveren. Het Afvalfonds Verpakkingen verstrekt een vergoeding voor de inzameling, om te beginnen voor een periode van drie jaar. Mansfeld gaat dit nu met gemeenten en het verpakkende bedrijfsleven verder uitwerken.

www.kidv.nl

Nominaties voor kunststofKunststofverpakkingen scoren weer goed in de Verpakkingsinnovatiewedstrijd De Gouden Noot. Vijf van de tien finalisten zijn een kunststofverpakking. Schoeller Allibert maakt kans op de hoofdprijs met de multipack krat met beweegbaar vakwerk. Dampack International scoort hoog met de verpakkingstray die geen traditionele vochtabsorber heeft, maar een geperforeer-de film die het vocht doorlaat en zo scheidt van het product. De winnaars worden 30 september 2014 bekendgemaakt.

www.nvc.nl

Van brainstorm naar innovatie

APC (agro papier chemie) organiseerde eerder dit jaar een brainstormsessie over biobased verpakkingsmaterialen. Platform APC is een industrieel samenwerkings-verband van bedrijven uit de levens-middelenindustrie, papierindustrie en de chemische industrie. Aafko Schanssema nam er vanuit de kunststof verpakkingsin-dustrie aan deel.

www.dutchbiorefinerycluster.nl

Nieuws van NRK Verpakkingen

Samenwerking in de keten wordt steeds belangrijker bij verpakkingen en voedsel­veiligheid. De themabijeenkomst van 27 mei 2014 kende dan ook een grote opkomst met meer dan 120 deelnemers. Dagvoorzitters waren Judith Vermeulen namens FNLI (Federatie Nederlandse Le­vensmiddelen Industrie) en Jolanda Neeft van NRK Verpakkingen.

Kris Callaert (Viaware) vertelde over de laatste ontwikkelingen in Europese en Nederland-se wetgeving op het gebied van kunststof voedselcontactmaterialen. Afgelopen jaar zijn er twee Europese richtlijnen ontwikkeld voor de implementatie van de Kunststofverorde-ning 10/2011/EC, waaronder een ‘guidance’- document voor communicatie in de keten. Het managen van alle data en ondersteunende documenten is een specialistische taak aan het worden. Eind 2014 wordt een ‘guidance’- document verwacht voor migratietesten. Daarnaast is afgelopen jaar de vierde wijziging van 10/2011/EC gepubliceerd en is de Nederlandse Warenwetregeling Verpakkingen en gebruiksartikelen geüpdatet.

DrukinktenVoor inkten is er nog niet veel geregeld. Daar-om is het lastig om aan te tonen dat de inkten veilig zijn volgens artikel 3 van de Kaderver-ordening 1935/2004/EC. Chris Middelburg (Siegwerk) heeft uitgelegd hoe zij dit aanpak-ken. De Swiss Ordinance blijkt leidend te zijn. Daarnaast wordt er nu in Duitsland gewerkt aan soortgelijke wetgeving die eind 2016 wordt gepubliceerd. Op de site van Siegwerk

kan men berekenen of een bepaalde inkt, afhankelijk van het bedrukte oppervlak, ge-schikt is voor voedselcontactmaterialen. Daar-naast geeft Siegwerk een compleet ingevulde ‘Statement of Composition’, die is opgesteld door de Europese drukinktvereniging EuPIA.

Declaration of ComplianceBij inspecties wordt vooral gekeken naar kunststofverpakkingen, vertelde Krista Bouma (nVWA). De inspectie controleert met name of er een Declaration of Compliance (DoC) is en of de daarin vermelde informatie afdoen-de is. NRK Verpakkingen en PlasticsEurope Nederland hebben een standaard DoC voor de achterban ontwikkeld die nu wordt aangepast. Na publicatie van de richtlijnen voor communicatie in de keten, hebben beide brancheorganisaties samen met EuPIA een aantal ondersteunende documenten ontwikkeld. Producenten van kunststof voedselverpakkingen kunnen deze documen-ten gebruiken om informatie op te vragen die nodig is om de eigen DoC in te vullen. De standaarddocumenten zijn binnenkort in verschillende talen beschikbaar voor leden van NRK Verpakkingen.

PraktijkcasesEef van Riet (Vink Kunststoffen) wees erop dat machineonderdelen die in contact komen met voedsel, ook moeten voldoen aan de Kaderverordening en de Kunststofverorde-ning. Hier wordt niet altijd aan gedacht. Aan de hand van praktijkvoorbeelden legde Rien Habraken (Friesland Campina) vervolgens uit dat contaminatie in een heel klein hoekje kan zitten. Het is soms moeilijk te achterhalen waar een smaakafwijking vandaan komt. Bij een afwijking is het zaak snel te handelen, omdat de producten anders al opgegeten zijn. Bij compliance is de levensmiddelenin-dustrie sterk afhankelijk van de informatie van de leveranciers. Tot slot concludeerde Judith Vermeulen (Mars, FNLI) dan ook dat keten samenwerking en communicatie essentieel zijn.

Jolanda Neeft, neeft@nrk.nl.

Ketensamenwerking bij voedselverpakkingen

Alle schakels in de keten van voedselverpakkingen zien het belang van kennisdelen.

Nieuws van NRK Verpakkingen

6 Kunststof in de topsport

Kunststof in de topsportDe afgelopen zomer kende veel sportieve hoogtepunten. Voetballers, hockey­ers en wielrenners presteerden op de toppen van hun kunnen. Goed materiaal speelt in topsport een cruciale rol. “Kunststof is niet meer weg te denken.”

Materiaal kan maken of breken

De voetbal is een in het oog springend voorbeeld van materiaalontwikkelingen in de sport. Een kunststof variant deed op het wereldkampioenschap in Mexico in 1986 voor het eerst zijn intrede. Een hele metamorfose vergeleken met het tijdperk waarin voetballers nog tegen een varkensblaas aantrapten. Maar ook de kicksen hebben inmiddels een hele transitie doorgemaakt. Met kunststof als essentieel element. “Een groot gedeelte van de high-end voetbalschoenen heeft tegenwoordig een zool van koolstofvezel. Hij is ruim de helft dunner en dus aanzienlijk lichter dan de standaard spuitgegoten kunststof variant, maar blijft wel stijf”, zegt Peter Boer. Op het recente

WK in Brazilië zag hij dertig tot veertig procent van de voetballers rondlopen met de bewuste zool, die hij mede ontwikkelde. Deze kan de snelheid van de voetballer vergroten, meent hij. “Bovendien treedt er door de stijfheid ook een veereffect op en breekt de zool zelfs na 100.000 keer buigen niet. Prettig voordeel is ook dat je de nop-pen niet voelt bij het dragen. Natuurlijk is het bij alle producten de bedoeling dat sporters er sneller, harder en verder mee gaan”, vertelt Boer, nu werkzaam bij Cato Composite Innovations.

Peter Boer: “De combinatie van composiet met spuitgieten is in opkomst. Het levert meer vormmogelijkheden op. Een goed voorbeeld hiervan zijn spuitgegoten kunststof nop-pen onder composiet voetbalschoenzolen. Deze toepassing vinden we ook in helmen en andere beschermingsartikelen.”

Lichte constructiesKunststof is inmiddels niet meer weg te denken uit de sport en zorgt er dan ook voor dat tijden worden verbeterd en records gebroken, zo stelt Edwin Hendriks. Als Technical Service Manager bij DSM Resins was hij betrokken bij de uitrusting van verschillende Olympische sporters. “Kunststof-fen zijn met name geschikt voor het vervaardigen van lichte constructies, waarbij er ook nog sprake is van krachten die

werken op het product. Er valt goed mee te designen en artikelen verster-ken met vezels is relatief eenvoudig. Zo kun je spelen met eigenschappen. Boten bijvoorbeeld, hebben op bepaalde punten stijfheid nodig en op

andere juist weer sterkte. Met kunststof ben je daarin flexibel en ontstaat er een heel licht, sterk en stijf eindproduct. Gewichtsbeperking is natuurlijk heel belangrijk in de top-sport omdat het bijdraagt aan een betere tijd.”

Olympische kunststoffenZo ook op de Olympische Spelen van 2008 in Beijing. De Nederlandse dameszeilers verwachtten daar niet bij de laat-ste zes te eindigen, volgens Hendriks. Maar: uiteindelijk werd er een zilveren plak binnengesleept. Toeval? “De boot werd door een andere bouwwijze en met een nieuwe kunststof twee keer zo stijf gemaakt met behoud van het oorspron-kelijke gewicht. Daarmee behield de boot de meest ideale vorm onder de omstandigheden in het Chinese water. Volgens de dames hadden ze zonder de aangepaste boot die medaille nooit gewonnen”, vertelt Hendriks.Maar ook aan de bobslee van het Nederlands Olympisch team van 2012 viel nog wel het een en ander te verbeteren, meent hij. “Dat was een rammelkast. Veel te flexibel. Met een gewijzigd kunststof concept is het ons gelukt trillingen be-ter te absorberen en een lichtere en stijvere slee te creëren, met kunsthars. Natuurlijk is de sporter degene die het moet doen. Maar bij sommige sporten is het materiaal wel van erg grote invloed.”

”Kunststof is niet meer weg te denken uit de sport.”

Foto: Sandra Klein Nagelvoort, DSM

Foto: Adidas

7

Winst in impactbestendigheidKunststof zien we daarnaast in kleding, maar eveneens in stadions en in de auto’s van de Formule 1. Om maar iets te noemen. Ook het al eerder genoemde Cato Composite Innovations ontwikkelde verschillende sportartikelen van kunststof, zoals onderdelen van ski- en langlaufschoenen, sporthelmen, skibindingen, scheen- en kniebeschermers en bijvoorbeeld remgrepen, derailleurs en pedalen voor racefietsen. “Met composieten boeken we ook winst in impactbestendigheid. Helmen kun-nen ondanks dat ze dunner en lichter zijn dankzij composie-ten toch goed klappen opvangen. Slalommers in de skisport profiteren bijvoorbeeld van lichtere beenbeschermers en wielrenners van een lichtere fiets”, vertelt Peter Boer.

Belkin Procycling TeamEn zeker die laatste groep, wielrenners, lijkt profijt te hebben van de nieuwste technologieën. Edwin van Vugt kan erover meepraten. Hij is Innovatiemanager bij het Belkin Procycling Team, een van de twee Nederlandse teams in de Tour de

France. En ook in zijn eigen bedrijf Carbonreparatie.nl is hij continu op zoek naar innovaties. “Kunststof is on-misbaar in de wielersport. Niet alleen het frame van de fiets is van carbon, ook andere onderdelen zijn van kool-stofvezel gemaakt. Tot aan de spaken aan toe. De schoenzolen van de ren-ners zijn inmiddels van thermoplas-tische vezels.” In de edele wielersport speelt gewicht eveneens een grote rol. Dat kunststof licht is, werkt hier dus ook. Maar Van Vugt roemt ook de flexi-biliteit. “Voorheen waren de diameters voor buizen in het frame van een vast formaat. Nu kunnen we ze een grotere diameter geven om krachten beter op te vangen, zonder in te boeten op

het gewicht. We creëren zo een ideale combinatie van stijfheid en gewicht.”

Frame van één kiloDe ontwikkelingen in de wielersport voltrekken zich dan ook snel. Waar twee jaar geleden een frame van één kilo al als licht werd gezien, is dat nu doodnormaal. “Inmiddels zijn er immers ook exemplaren beschikbaar die net de 700 of 800 gram aantikken”, vertelt Van Vugt. De knappe koppen die bouwen aan steeds lichtere en sterkere kunststoffen frames moeten wel voldoen aan een aantal spelregels. Een fiets moet minimaal 6,8 kilogram wegen. “Onze renner Robert Gesink reed bijvoorbeeld op een exemplaar van 6,9 kilo. Het frame is allang niet meer het zwaarste onderdeel, dat zijn eerder de wielen. Deze zijn ook aerodynamischer dankzij de kunststof velgen, die naadloos aansluiten op de band.”

Kilometers winstToch zwoor Belkins Franse wielrenner Jonathan Hivert lange tijd juist bij een aluminium fiets. Koolstofvezel resoneerde waardoor hij te veel last kreeg van de trillingen. Inmiddels is hij om. “De achter- en voorvork van zijn fiets bestaan nu uit flexibelere vezels die de aanvankelijke trillingen absorberen.

Jonathan kon hiermee voor het eerst op een carbon fiets rijden. Voor mij het ultieme voorbeeld van wat er allemaal met kunststof kan.” Maar hoeveel heb-

ben al die inspanningen nu opgeleverd, onderaan de streep? “Vergeleken met de fietsen van dertig jaar geleden hebben we zeker vier of vijf kilometer gewonnen”, besluit Van Vugt.

Kunststof in de topsport

Robert Gesink en Bauke Mollema van het Belkin Procycling Team boeken kilometers winst met hun lichtgewicht Bianchi racefiets.

“Verder, harder en sneller.”

Kunststof in tennis

Racket Servicesnelheid Precisie

Hout 170km/u 41,6%

Staal 175km/u 50%

Composite plastic 185km/u 62%

Gegevens uit onderzoek van Guillermo Ruiz Llamas and Dolores Cabrera Suárez voor de ‘Scientific and Cultural Association for Teaching Physical Activities and Sports’. Bron: http://www.plastics-themag.com/

Foto: Bas Czerwinski

Seconde(n) winst op de 2 kilometer Ook de boot van de Nederlandse damesroeiers op de Zomerspelen in Londen van 2012 werd onder de loep genomen door DSM Resins. Het lukte de ontwikkelaars om de stijfheid met 50 procent te vergroten, vertelt Edwin Hendriks. “Het resultaat? De boot ging veel sneller van start dan voorheen en schoot vooruit. Uiteindelijk heeft dit een tijdswinst opgeleverd van 1 tot 2 seconden binnen 2 kilometer. De dames wonnen brons.”

Foto: Sandra Klein Nagelvoort, DSM

8 Netwerk Nieuws uit de NRK

Staal maakt plaats voor composietTijdens een recente bijeenkomst van het platform ‘Composieten in het hbo’ (orga-nisatie InHolland, lector Rogier Nijssen), vertelde iemand dat over 25 jaar het staal op is*. Staal? Op? Hét materiaal bij uitstek geschikt voor recycling! Kan dat gewoon op raken? Dat de olie bijna op is, roepen we al sinds de jaren ’70. Maar wie had gedacht dat we door het tempo waarin we bouwen en ondanks de duurzaamheid van gebouwen en machines, over 25 jaar een tekort aan staal zouden krijgen? Al jaren probeert de composietenindustrie de traditionele bolwerken bouw en infra-structuur warm te krijgen voor composiet als onderhoudsvriendelijk en lichtgewicht alternatief. Dit ging moeizaam omdat composieten vaak duurder zijn en hun meerwaarde nog moesten bewijzen. In de luchtvaart daarentegen is het overigens wél gelukt. Of het staal nu op raakt of dat er gewoonweg een tekort ontstaat, er lijkt geen ontkomen meer aan. De toekomst vraagt om slim construeren, zonder of met minder staal. Gewoon, omdat het moet. En dat geeft een geheel nieuwe dimensie aan composie-ten, zeker voor stationaire objecten.Het is dan ook geen toeval dat we binnen het hbo hard werken aan het vervangen van staal door composieten. Landelijk zijn verschillende hogescholen, waaronder Windesheim, al bezig met het gebruik van composieten in de machinebouw. Staal op over 25 jaar? We gaan het meemaken!

Margie Topp Lector Kunststoftechnologie Windesheim www.windesheim.nl

Geert Heideman, Associate Lector lectoraat Kunst-stoftechnologie en Margie Topp (r).

*Grantadesign, Cambridge Deze rubriek wordt verzorgd door Windesheim of Polymer Science Park. NRK en beide instellingen werken met elkaar samen op het gebied van on­derwijs en onderzoeksactiviteiten naar kunststof­fen en coatings.

Nieuw team PlasticsEurope NederlandTheo Stijnen en Petra Ronda vormen vanaf mei het nieuwe team van PlasticsEurope Nederland. Stijnen is de opvolger van Stuf Kaasenbrood, die eind 2013 afscheid nam als directeur. Petra Ronda ondersteunt Nederland als Communications Manager vanuit Brussel. Beide zijn afkomstig van SABIC.

“Onze focus richt zich op meerdere gebieden”, aldus de nieuwe directeur. “Het promoten en ondersteunen van de totstandkoming van een circulaire economie zien wij als een belangrijke taak, mede in het kader van het ‘Ketenakkoord Kunststof Kringloop’. Daarbij is het van belang dat de voordelen van kunst-stof, ook in vergelijking tot andere materialen,

aan bod moeten komen in de discussies en verschillende werkgroepen. Met het oog op het wereldwijde probleem van marine litter wordt het programma ‘Zero Pellet Loss’ verder uitgerold onder de leden en de gehele productketen. Om meer inzicht te krijgen in de problematiek, de oorzaken en mogelijke oplossingen is het belangrijk te investeren in kennisontwikkeling en onderzoek op het gebied van kunststof in het (water)milieu.”

ProactiefTheo Stijnen: “De kunststofindustrie houdt haar proactieve rol met betrekking tot de verduurzaming van de productketen ook in de toekomst. Daarbij is samenwerking met alle betrokken partijen van groot belang en het continueren van de goede samenwerking met NRK van zeer grote waarde. Samen zullen wij ons moeten inzetten voor het opbouwen van vertrouwen bij onze relaties binnen de industrie, politiek, media en ngo’s. Dit kunnen we bereiken door open en constructief te communiceren en de vele initiatieven die er zijn om de kunststof productketen verder te verduurzamen, steeds opnieuw onder de aandacht brengen.”

www.plasticseurope.org Petra Ronda en Theo Stijnen van PlasticsEurope Nederland

Het is een gezamenlijke verantwoorde­lijkheid van werkgevers en werknemers dat medewerkers gezond hun pensioen halen. De NRK wil u daar graag bij helpen en start binnenkort een onderzoek naar duurzame inzetbaarheid in de rubber­ en kunststofindustrie.

NRK-lidbedrijven kunnen kosteloos meedoen aan dit onderzoek. De informatiebijeenkom-sten zijn achter de rug, maar u kunt zich nog aanmelden tot 1 oktober. Uw bedrijf krijgt een gratis onderzoek naar duurzame inzet-baarheid en uw medewerkers ontvangen allemaal een persoonlijk advies.

Aan de slag met duurzame inzetbaarheid

Het is algemeen bekend dat de gemiddelde leeftijd van medewerkers in de rubber- en kunststofindustrie met 44,1 jaar relatief hoog is. Uit onderzoek blijkt tevens dat hoe lager het opleidingsniveau, hoe eerder medewer-kers gaan tobben met hun gezondheid. Door tijdig aan de gang te gaan met duurzame inzetbaarheid, voorkomt u dat door het ouder worden van uw medewerkers, het verzuim in uw bedrijf toeneemt.

Meer weten of meedoen? http://bit.ly/WJNlUT Erik de Ruijter, deruijter@nrk.nl

Nieuws uit de NRK

Nieuws uit de NRK Netwerk 9

Vandaag doen wat morgen nodig isEr is een flinke kans dat de baan en zelfs het vak dat je nu hebt, over tien jaar niet meer bestaat. Verschuiving van werk naar andere plekken in de wereld, 3D printing of een andere technologie heeft wat jij doet overbodig gemaakt. Daar waar onze ouders nog hun hele leven één vak uitoefenden, zullen wij zogenaamd serieel vakmanschap mee gaan maken. Hopelijk, want te laat beseffen dat jouw werk er domweg niet meer is, heeft een grote impact op je leven, het bedrijf waar je werkt en de maatschappij waarin je leeft. Wij zullen allen duurzaam inzetbaar moeten worden.

Maar wie is er nu eigenlijk verantwoorde-lijk voor die duurzame inzetbaarheid van mensen? Die vraag roept veel discussie op. Wat mij betreft is er een eenvoudig antwoord. Het gaat bij maatschappe-lijk verantwoord ondernemen niet om tegenstellingen, maar om gezamenlijke winst. Samen met jouw werkgever zul jij moeten gaan werken aan jouw eigen duurzame inzetbaarheid. De werkgever biedt de mogelijkheden, maar jij zult die moeten gebruiken. Een goede opleiding met ongemotiveerde deelnemers en een ongebruikte fitnesszaal helpen niet. Een goed gesprek met leidinggevende en collega’s is een prima start. Hoe gaat ons vak er in de toekomst uitzien? Wat moeten wij doen om bij te blijven met alle ontwik-kelingen? En de belangrijkste vraag: Wat zou jij eigenlijk het liefste willen doen in je werk? Want als jij doet waar jij echt goed in bent, dan wint iedereen!

Glenn van der Burg g.vanderbrug@mvonederland.nl verantwoordelijk voor het thema Werk bij MVO Nederland

www.mvonederland.nl

Deze rubriek is verzorgd door MVO Nederland. NRK en MVO Nederland werken samen om lidbe­drijven te ondersteunen met dit actuele thema. Meer nieuws staat in de MVO nieuwsbrief van de NRK, die in mei verschijnt.

Beperking lood in gerecycled PVC pakt negatief uit

en bedrijven. Ook het milieu leidt onder een dergelijke beperking. Er zijn beduidend minder mogelijkheden om te recyclen. Dit betekent een hogere CO2 uitstoot en meer gebruik van grondstoffen. En dat alles zonder wezenlijke effecten voor de volksgezondheid”, aldus Loop.

Oplossing noodzakelijkNaar inschatting is een beperking van lood in gerecycled PVC tot max. 1% voldoende om de negatieve impact ongedaan te maken. Dit maakt de verdere ontwikkeling van PVC recycling mogelijk, met alle positieve gevolgen van dien. Ook andere oplossingen zijn onder-zocht, maar die lijken geen steun te krijgen van alle lidstaten of de Europese Commissie. Loop: “De Nederlandse kunststof leidingpro-ducenten, aangesloten bij BureauLeiding, zijn blij met de uitkomsten van het rapport van Tauw. Wij hebben uit hoofde van onze produ-centenverantwoordelijkheid al ruim twintig jaar geleden het zogenaamde Buizen Inzamel Systeem (BIS) opgezet. Daarmee sluiten wij de keten voor kunststof leidingen, inclusief PVC. Ingezameld PVC leidingafval is een belangrijke grondstof voor met name de 3-laags buis voor riolering en afwatering. Deze producten voldoen aan alle kwaliteitseisen en volstaan al vele jaren naar volle tevredenheid. De nood-zaak om tot een oplossing van dit probleem te komen, is dus groot”.

Volledige rapport: www.vinylplus.eu, http://bit.ly/1p8Mfhc

Een onlangs gepubliceerde studie van het Nederlandse ingenieursbureau Tauw wijst uit dat een mogelijke beperking van lood in gerecycled PVC een grote negatieve impact heeft. In opdracht van VinylPlus heeft het bureau vervolgens onderzocht hoe deze negatieve impact ondervangen kan worden.

Op basis van de Europese REACH-regelgeving met betrekking tot chemische stoffen kan er een algehele beperking voor het loodgehalte in producten gaan gelden van maximaal 0,1%.Daarbij is echter vooral gekeken naar nieuwe producten. Er is onvoldoende rekening-gehouden met materialen en producten die een lange levensduur hebben en die, zoals bij-voorbeeld PVC, ook goed gerecycled kunnen worden. “Hierdoor ontstaat een spanningsveld tussen twee van de belangrijkste Europese beleidsterreinen, REACH enerzijds en de cir-culaire economie anderzijds”, legt Roger Loop, directeur van BureauLeiding uit.

Minder recyclen“Tauw heeft daarom naar de volledige levens-cyclus gekeken van PVC buizen, raamkozij-nen, vloer- en dakbedekking en kabels. Van deze belangrijke PVC toepassingen is namelijk niet alleen bekend dat ze lood hebben bevat*, maar ook dat ze tegenwoordig in substantiële hoeveelheden worden gerecycled. Het on-derzoek van Tauw laat zien dat de beperking van de hoeveelheid lood in recyclaat tot max. 0,1% een aanzienlijke negatieve impact heeft en resulteert in verlies van arbeidsplaatsen

Nieuws uit de NRK

Met het Buizen Inzamel Systeem sluiten producenten de keten voor kunststof leidingen, inclusief PVC.

*) VinylPlus zet zich namens de Europese PVC industrie in voor de duurzaamheid van PVC. De aangesloten bedrijven hebben toegezegd vanaf 2015 geen lood meer toe te voegen aan nieuw PVC. Lood had een belangrijke functie als stabilisator in diverse PVC toepassingen, maar is ondertussen nagenoeg volledig door andere stabilisatoren vervangen.

10 Netwerk Nieuws uit de NRK

Kundel nieuwe voorzitterBegin juni is Michael Kundel tijdens de algemene ledenvergadering van de EuPC gekozen als nieuwe voorzitter. Hij volgt Bernhard Borgardt op, die de afgelopen zes jaar voorzitter is geweest van EuPC. Kundel is CEO bij Renolit in Duitsland. In zijn openingsspeech benadrukte hij de noodzaak om het belang van Europese fa-brikanten van kunststof producten wereld-wijd te blijven verdedigen. Er zijn tevens verschillende nieuwe leden benoemd in de EuPC-beleidscommissies.

Wetsvoorstel afvalherziening EuropaEuPC is verheugd over een wetsvoorstel inzake een circulaire economie voor Euro-pa en een herziening van het EU-afval, dat de Europese Commissie begin juli gepre-senteerd heeft. Het voorstel is gericht op de circulaire economie en betreft aange-scherpte doelstellingen voor recycling van verpakkingen. Het huidige minimale per-centage moet in 2020 zijn verhoogd naar 45%. Vijf jaar later, in 2025, moet het verder zijn gestegen tot 60%. Namens de EuPC verklaarde Managing Director Alexandre Dangis: “Met dit pakket van maatregelen blijkt dat de Europese Commissie de nood-zaak inziet om recycling van kunststoffen in Europa te bevorderen, ‘groene banen’ te stimuleren en beheer van afvalstoffen in geheel Europa te verbeteren.” Ter voorbereiding op de bespreking van het wetsvoorstel en vaststelling van de definitieve EuPC Position Paper, heeft de EuPC haar leden over vijf belangrijke thema’s om terugkoppeling gevraagd. Deze thema’s hebben onder andere be-trekking op de recyclingdoelstellingen en de gehanteerde methodologie voor het berekenen van de recycling.

www.plasticsconverters.eu /listpress

NRK en EuPC werken samen op het gebied van de Europese ontwikkelingen omtrent kunststof. Bovenstaande berichten komen hieruit voort.

NRK loopt mee in Boskalis Beach Cleanup TourOp 12 augustus heeft een team van de NRK meegeholpen om het strand tussen Wassenaar en Noordwijk op te ruimen in het kader van de Boskalis Beach Cleanup Tour. Tijdens dit initiatief van Stichting De Noordzee worden de stranden langs de gehele Noordzeekust in 31 dagen schoon­gemaakt.

Gewapend met ‘opraap’ attributen en de nodige plastic afvalzakken heeft het team van de NRK geholpen bij de tien kilometer lange schoonmaak tussen Wassenaar en Noordwijk. Wandelen, bukken, rapen en ondertussen genieten van de forse zuidenwind in de rug, de zon, de zee en een gesprek met de andere vrijwilligers. Het resulteerde uiteindelijk in 405

kilo afval. “En we moeten eerlijk zijn: heel veel daarvan waren resten van nuttige kunststof-producten, die niet als afval op het strand thuishoren. Zuinig zijn op grondstoffen en niet zomaar spullen weggooien, het is een thema dat leden en medewerkers van de NRK actief bezighoudt. Wij willen dat producten na nuttig en plezierig gebruik niet simpelweg worden weggegooid, omdat veel zwerfafval op het land en in het water het gevolg is. Voorkomen is beter dan genezen. Maar de rotzooi opruimen die er al ligt, is zeker zo be-langrijk. Wat ons betreft gaan we volgend jaar dus weer en dan met een nog groter team!”, aldus Erik de Ruijter.

www.noordzee.nl/tour

Amsterdam sluit lokale kunststof kringloopDit voorjaar hebben twaalf organisaties in Amsterdam een manifest ondertekend, waarin ze afspreken om de grachten, het IJ en de haven te ontdoen van kunststof afval. Daarmee is het de eerste stad in de wereld die de strijd aanbindt tegen zwerfvuil.

De ondertekenaars van het manifest zijn Waternet, Amsterdam Economic Board, de Passenger Terminal Amsterdam, De Gezonde Stad, verschillende rederijen, Nature Group, Bek & Verburg, Stichting De Noordzee en de Plastic Soup Foundation. Zij zijn overeenge-komen dat Amsterdam de lokale kunststof kringloop sluit door het oplossen en voorko-men van kunststof zwerfvuil op straat en in het water. Wat toch in het milieu terechtkomt, wordt voortaan ingezameld en verwerkt.

BewustwordingOm deze doelstellingen te realiseren start Amsterdam met structurele voorlichting, bewustwordingscampagnes en een jaarlijk-se grote publieke schoonmaakactie van de grachten. Het ingezamelde afval wordt waar mogelijk gerecycled. Als dat niet meer kan, hoopt de Amsterdam Economic Board dat de stad het kunststof afval kan gaan omzetten in bruikbare brandstof. De Board gaat samen met relevante stakeholders onderzoeken wel-ke innovatie daarvoor het beste ingezet kan worden, aldus de verstuurde verklaring.

http://plasticsoupfoundation.org

Nieuws uit de NRK

Foto: Odi Busman

Nieuws uit de NRK Netwerk 11

kunnen deze eenvoudig insturen. De andere bedrijven moeten deze veertig vragen alsnog beantwoorden en ze voorleggen aan de jury. Aanmelden kan tot 22 december 2014.

Meer lezen: http://bit.ly/1tEgkor

de markt te realiseren. Dit heeft geresulteerd in de internationale aansprekende naam Airpop engineered air met bijbehorende campag-ne. “Tot nu toe was de slagkracht van EPS versnipperd”, legt Van Roosmalen uit. “Ieder land, zo niet iedere converter, voerde een eigen naam en had zijn eigen boodschap. Of het nu piepschuim, tempex, styrofoam, strafor of polistirolo is, straks gaat het verder als Airpop®, The smartest way of engineering air. EPS bestaat immers voor 98% uit lucht en de industrie kan dat heel slim in allerlei vormen, dichtheden en toepassingen ontwerpen, dat vervolgens 100% recyclebaar is. Voor EPS-ver-pakkingen wordt de slogan ‘The smartest way of keeping things save and protected’ gehanteerd en voor toepassingen in de bouw is deze aangepast naar ‘The smartest way of keeping energy consumption low’. Bekijk voor het volledige verhaal het informatieve filmpje op YouTube.”

Meer weten? Stybenex, Benedikt van Roosmalen www.airpop.com, http://youtu.be/1SsjTsRs9N8

Dag piepschuim, hello Airpop!

Innovatie in polymeren in the spotlightsDPI Value Centre nodigt leden van de NRK uit voor de Polymer Innovation Day op dinsdag 11 november op Papendal, Arnhem. Het is de dag waarop innovatie in polyme-ren centraal staat en er veel gelegenheid is om te netwerken. De organisatie verwacht ruim 250 gasten. Het merendeel bestaat uit innovatieve Nederlandse MKB-ondernemers, die bezig zijn met polymeren. Daarnaast is ook de internationale onderzoekswereld uit de achterban van DPI aanwezig.

Meerwaarde creëren‘Hoe creëer ik meerwaarde in de waarde-keten?’ is de rode draad tijdens de Polymer Innovation Day. Ondernemers laten zijn hoe zij samen met leveranciers en afnemers in de keten tot een concrete in-novatie komen. Het interessante program-ma biedt volop ruimte voor de verhalen van ondernemers die de afgelopen twee jaar hun projecten in de waardeketen zijn gestart of hebben afgerond. Zij tonen hun nieuwe productinnovaties. Op de bedrijven-markt kunnen bezoekers kennismaken met jonge innovatieve bedrijven, die de kans krijgen om hun bedrijf of idee te pitchen.

Wetenschappelijk congresDPI Value Centre organiseert deze dag in samenwerking met het Dutch Polymer Institute (DPI). Parallel aan deze dag vindt het tweedaagse, wetenschappelijke con-gres van DPI plaats. Het programma biedt veel gelegenheid om te netwerken met mensen afkomstig van kennisinstellingen en bedrijven uit binnen- en buitenland. ‘Scientific excellence and industrial impact’ zijn de uitgangspunten. Graag tot ziens op 11 november.

Meer informatie en aanmelden? www.dpivaluecentre.nl of via de QR­code:

Dit najaar start de uitrol van de nieuwe Europese naam van piepschuim oftewel EPS. Airpop® engineered air is de overkoe­pelende merknaam waarmee de Europese EPS­industrie de markt gaat overtuigen van de voordelen van EPS en het imago wil verbeteren.

Het Nederlandse Stybenex heeft samen met alle Europese brancheverenigingen voor EPS de handen ineengeslagen om te werken aan een upgrade van EPS-producten in de markt. Ook de Europese grondstoffenproducenten, verenigd in PlasticsEurope, zijn daarbij aange-haakt. “Al in 2012 heeft EUMEPS Power Parts, het Europese verband van EPS converters, het initiatief genomen tot een Europees communicatieprogramma. Het streven was om met één Europees geluid de voordelen van EPS voor het voetlicht te brengen. De slagkracht is enorm als circa 600 Europese EPS-producenten met 50.000 werknemers en een totale omzet van ongeveer 6 miljard euro gezamenlijk een vuist kunnen maken. Samen willen wij zowel professionele gebruikers als de publieke opinie beïnvloeden ten gunste van EPS”, vertelt Benedikt van Roosmalen van Stybenex enthousiast.

EPS-imagoUiteindelijk is het internationaal opererende marketing communicatiebureau Ogilvy & Mather ingeschakeld. Via een breed Europees opgezet onderzoek heeft het bureau gewerkt aan een campagne om de verkoop van EPS verder aan te wakkeren en een blijvende upgrade en verankering van EPS-producten in

Schrijf nu in voor PRIMA 2014-2015U kunt uw bedrijf nu aanmelden voor deel-name aan de PRIMA Ondernemen Award 2014-2015. Voor deze editie gaat de jury zich buigen over het MVO-profiel van bedrijven. Dat gebeurt aan de hand van de antwoorden uit de zelfverklaring voor ISO 26000. Bedrijven die al over een zelfverklaring beschikken,

NRK en DPI Value Centre werken samen om bedrijven in de rubber­ en kunststofindustrie te ondersteunen met innovatie. Deze column komt voort uit deze samenwerking.

Nieuws uit de NRK

12 Netwerk Nieuws uit de NRK

Platform voor projectenWellicht is hier ook een rol voor de diverse branchever-enigingen binnen de NRK weggelegd. Schrama denkt bijvoorbeeld aan de vereniging als platform waar bedrijven projecten kunnen aanmelden die te groot of te lastig zijn en waarvoor aanvullende disciplines noodzakelijk zijn. “Ik wil lid-bedrijven oproepen regelmatig aan elkaar te denken. Door kennis te delen, productiecapaciteit beschikbaar te stellen en elkaar eens de bal toe te spelen, kunnen wij de lidbe-drijven van onze vereniging sterker maken. Ik realiseer mij dat vertrouwen daarbij het sleutelwoord is. Opbouwen van vertrouwen is lastig en kun je alleen verkrijgen door zelf het goede voorbeeld te geven. Ook Poly Products is wel eens geconfronteerd met een negatieve ervaring. Wij laten ons echter leiden door de positieve ervaringen en de effecten van een goed verlopen samenwerking.”

Meedenken over mogelijkheden tot samenwerken? Jan Schrama, schrama@polyproducts.nl

Samen met collega­lidbedrijven werken aan mooie projecten. Jan Schrama, NRK­bestuurslid en directeur van Poly Products weet waarover hij praat. Regelmatig schakelt zijn bedrijf kennis en capaciteit van andere (lid)bedrijven in om uiteindelijk samen tot een mooier eind­resultaat te komen.

“Samenwerken in de keten is de toekomst”, aldus Schrama. “Eerder onderzoek heeft uitgewezen dat bedrijven in de rubber - en kunststofindustrie zich daar terdege van bewust zijn. Toch ben ik van mening dat bedrijven nog veel meer en beter gebruik kunnen maken van elkaar. En daarin sta ik niet alleen, vanuit verschillende gelederen binnen de NRK klinkt dit geluid. Poly Products heeft ervaren dat samenwerken met branchegenoten vanuit verschillende disciplines resul-teert in een meerwaarde voor het eindproduct. De realisatie van de bekleding van het auditorium van het Mahler 4 gebouw in Amsterdam is daar een mooi voorbeeld van. Wij hebben deze opdracht samen met NRK-lid Nedcam en Stala Innovatie gerealiseerd.”

Samenwerken resulteert in meerwaarde eindproduct

“Ik ben ervan overtuigd dat samenwerken aan de basis ligt van onze sterke kunst-stofindustrie. Samenwerken gebeurt al op allerlei manieren in de keten. Niet alleen in de verhouding klant en leverancier, maar ook door het delen van kennis. Dat kan ook heel goed, omdat lidbedrijven in verschillende product-markt-combinaties actief zijn. Er is zo ontzettend veel kennis binnen onze industrie aanwezig, dat die gewoon geëxploiteerd moet worden. Daar moeten bedrijven elkaar voor opzoeken, samen ideeën uitwerken en samen innoveren. Zo kunnen bedrijven samen meer-waarde creëren voor het eindproduct.”Joan Hanegraaf, voorzitter federatie NRK en algemeen directeur Oerlemans Plastics

“Als producent van kunststof deur- en kozijnsystemen leveren wij via verwerkers en relaties aan de uiteindelijke klant. Dat betekent dat wij volledig gefocust zijn op het succes van onze afnemers. Wij helpen ze bijvoorbeeld met acquisitie richting architecten en zijn dus ook actief naar de klant van de klant. De ervaring die wij gedurende bijna veertig jaar hebben opgebouwd in de verticale bedrijfskolom, kun je naar mijn idee ook prima uitwerken naar een horizontale ketensamenwerking in NRK-verband. Ik denk daar graag over mee.” Bart de Weger, directeur Profine Nederland

Ook in speciale projecten weten NRK-leden elkaar te vinden. Op dit moment werken 34 lidbedrijven samen aan het opstellen van hun zelfverklaring in het kader van ISO 26000. Zij hebben deelgenomen aan impactsessies en stakeholder-dialogen om eisen, kwaliteiten en wensen van stakehol-ders te inventariseren. Sinds juni schrijven deze bedrijven aan hun zelfverklaring aan de hand van door Berenschot opgestelde hulpdocumenten. Op 3 oktober ondertekenen

de eerste bedrijven hun zelfverklaring tijdens een feestelijke bijeenkomst. Tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst op 15 januari 2015 tekent het tweede deel van de groep hun zelfverkla-ring. In januari 2015 krijgt het collectieve NRK project ISO 26000 een vervolg. Leer van elkaar en doe mee. Meld uw bedrijf nu aan.

Erik de Ruijter, deRuijter@nrk.nl

Leren van elkaar, ook voor ISO 26000

Voor het auditorium The Rock, Mahler 4 zijn 126 verschillende vrijge-vormde elementen uit Masterworks geproduceerd en afgewerkt met een hoogglans parelmoer oppervlak.

Foto: Poly Products

13 Nieuws van NRK PVT Kunststofverwerkers

Nieuws van NRK PVT Kunststofverwerkers

Vouchers voor samenwerkenStimuleren van samenwerking en innovatie tussen bedrijven van NRK PVT Kunststofverwerkers. Met dat doel stelt de branchevereniging Kennistransfer Vou-chers beschikbaar aan lidbedrijven. Met deze vouchers ter waarde van € 1.000 per bedrijf kunnen groepen van minimaal drie lidbedrijven een gezamenlijk onderzoeks-, innovatie- of kennisproject opstarten. De voucher kunnen zij besteden aan het financieren van externe out-of-pocket kosten voor het uitvoeren of opzetten van een project. Als voorbeelden van projecten die in aanmerking komen, kunt u denken aan het gezamenlijk inhuren van een adviseur om te leren werken met LCA-tools, het initiëren van een shared facility voor simulatie van thermovormen, of het laten onderzoeken van de toepasbaarheid van een energiebesparende technologie.

Heeft u een idee?Bent u lid van NRK PVT Kunststofverwer-kers en heeft u een idee waarbij u wilt samenwerken met andere lidbedrijven? Is het project gericht op innovatie of ken-nisoverdracht? Stuur dan een kort voorstel of neem contact op met Martin van Dord. Het bestuur van NRK PVT Kunststofverwer-kers beoordeelt alle voorstellen.

Martin van Dord, info@pvt.nl, www.pvt.nl

Dunwandig spuitgieten of spuitschieten?

de deelnemers bijgepraat over dunwandig spuitgieten. Hierover wordt gesproken als de verhouding vloeiweg/wanddikte groter is dan 250. In een interactieve sessie zijn vervolgens alle aspecten behandeld die een rol spelen bij het dunwandig spuitgieten. Gezien de inspuitsnelheden en gerealiseerde cyclus-tijden lijkt spuitschieten echter een betere term. Hoogtepunt van de middag vormde de indrukwekkende rondleiding door de fabrieks-hal van Stork IMM. De deelnemers hebben een kijkje in de keuken gekregen van het gehele productieproces van spuitgietmachines.

Presentaties bekijken? www.pvt.nl

Op 4 juni waren ruim dertig spuitgieters te gast bij Stork IMM in Hengelo voor de jaar­lijkse workshop van NRK PVT Kunststof­verwerkers over spuitgieten. Dunwandig spuitgieten en energiebesparing stonden deze middag centraal.

Stork IMM is Nederlandse producent van spuit gietmachines, Hans Wenzel is als spuitgiettechnoloog werkzaam bij het bedrijf. Wenzel verzorgde een presentatie over energiebesparing bij spuitgieten. Daarbij con-centreerde hij zich vooral op de kansen die een hybride elektrische/hydraulische aandrij-ving biedt voor de specifieke functies, zoals injectie, doseren of uitwerpen. Ook heeft hij

Nieuws van NRK PVT Kunststofverwerkers

Macht van de KlantDe Macht van de Klant versus de Kracht van de Kunststofverwerker vormde het centrale thema tijdens de traditionele directeurenbijeenkomst van NRK PVT Kunststofverwerkers en NRK Verpakkin­gen op 19 juni in Vught.

Door een toename van e-tenders, lange betalingstermijnen, inkopers die het onderste uit de kan willen en aangeven voor welke prijs een bedrijf mag leveren, lijkt de macht van de klant toe te nemen. John van Veen, Manager Beter Inkopen bij Provincie Gelderland en lid van de commissie ethiek en gedragscode van NEVI is tijdens deze bijeenkomst ingegaan op hun visie rond inkopen. Als kennisnetwerk voor inkoop en supply management heeft NEVI een gedragscode opgesteld, om zo een goede relatie te bevorderen met bedrijven die betrokken zijn bij het inkoopproces. Tevens is er een meldpunt ingesteld waar bedrijven problemen kunnen melden.

Kracht tonenVervolgens was het woord aan Marc Janssen, partner van Peoplegroup en zelf jarenlang werkzaam in verschillende inkoopfuncties bij Essent, Océ en Philips. Hij heeft de aanwezige directeuren op inspirerende wijze uitgelegd dat een bedrijf zich duidelijk moet positio-neren en z’n strategie moet bepalen. Ook in drukke tijden. Daarnaast pleitte hij ervoor dat bedrijven uitgaan van hun eigen kracht en dat een bedrijf zich moet weren tegen de grillen van de klant. Uit de reacties van de directeuren is wel gebleken dat dit in de prak-tijk altijd positief uitpakt. Toon als bedrijf je kracht, zeker als de klant zijn macht misbruikt. Met deze duidelijke boodschap keerden de aanwezigen na een uitstekend verzorgd diner huiswaarts.

Meldpunt: info@nevi.nl o.v.v. commissie ethiek, www.nevi.nl

Foto: Stork IMM

Foto: Wicro Plastics

14 Sturen op cijfers

Sturen op cijfersDe NRK stelt sinds kort via het Ledennet op de vernieuwde website feiten en cijfers ter beschikking over de rubber­ en kunststofindustrie. Veel van deze informatie is afkomstig uit StatLine, dé database van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). “Wij willen NRK­ lidbedrijven bedanken voor hun inspanningen, want alleen dankzij hun input kunnen wij onze gegevens beschikbaar stellen voor de politiek, wetenschap en het bedrijfsleven zelf”, aldus Carlo Driesen, Teammanager Industrie, Energie en Bouw bij het CBS.

Duik in de databanken van het CBS

Samen met Edith Kemper, deeluitmakende van het team Industrie, Energie en Bouw, houdt Driesen zich bezig met de bedrijfsstatistieken voor onder andere de rubber- en kunststof-

industrie. “Wij merken dat veel bedrijven en brancheorganisaties niet weten hoe-veel cijfers er via het CBS beschikbaar zijn. Als brancheorganisatie en als bedrijf kun je sturen op deze cijfers, ze kunnen richting geven aan je bedrijfsvoering.

Dat maakt ook direct duidelijk waarom het belangrijk is dat bedrijven onze enquêtes zo goed mogelijk invullen. Je bent als bedrijf namelijk medeverantwoordelijk voor de kwaliteit van de cijfers, waar je zelf weer op stuurt”, legt Driesen uit.

Tekst bij de cijfersEdith Kemper verzorgt maandelijks de nieuwsbrief voor de industrie, waarin de belangrijkste ontwikkelingen, ramin-gen en indicatoren worden gerapporteerd. Onlangs heeft het CBS een nieuwe statistiek ‘Ondernemersvertrouwen’ geïntroduceerd, die onder andere een beeld schetst van het reilen en zeilen van de rubber- en kunststofindustrie voor de komende periode. Kemper: “Om de cijfers nog toegankelij-ker te maken, schrijven we naast de maandelijkse nieuws-

brief ook ieder kwartaal een monitor, waarin de cijfers over de industrie in samenhang staan beschreven. Zo proberen we een compleet beeld te geven”.

Vruchten plukkenDriesen adviseert bedrijven om eens een kijkje te nemen in de beschikbare statistieken op StatLine, dat kan zelfs via de StatLine iPhone-app. “StatLine is een van de grootste databanken die publiekelijk beschikbaar is in Nederland. Je krijgt een goed en onderbouwd beeld van je bedrijfstak en inzicht wat er om je heen gebeurt. Het is jammer als je niet de vruchten plukt van het materiaal waaraan je zelf meege-werkt hebt.” Het CBS helpt mensen die het lastig vinden op StatLine hun weg te vinden. “Op de site staat een handlei-ding en bel of mail met onze Infoservice, zij helpen je door de schermen heen”, vult Kemper aan. Om het zoeken te vergemakkelijken heeft de NRK de belangrijkste overzichten voor de rubber- en kunststofindustrie bij elkaar gezet op het Ledennet, alleen toegankelijk met een inlogcode.

Maand en jaarcijfersInformatie over productie en omzet, producentenver-trouwen, de conjunctuurenquête, investeringen en de producentenprijsindex zijn slechts enkele overzichten die direct via de website beschikbaar zijn. Een aantal van deze gepresenteerde tabellen zijn overzichten met jaarcijfers, andere worden per maand geactualiseerd. “Voor de arbeids- en financiële gegevens per branche zijn wij afhankelijk van de jaarcijfers van bedrijven. De aanlevering en verwerking hiervan nemen wat meer tijd in beslag, vandaar dat deze statistieken wat later beschikbaar komen”, legt Kemper uit. “Desalniettemin kunnen ook deze cijfers waardevolle inzich-ten geven in de structuren van het bedrijfsleven.”

Handige websites: ­ www.nrk.nl/nieuws/feiten_en_cijfers/ ­ www.cbs.nl ­ www.cbsvooruwbedrijf.nl ­ http://statline.cbs.nl/statweb/ ­ www.ondernemersplein.nlMeer weten? Erik de Ruijter, deruijter@nrk.nl

Driesen: “Het is ontzet-tend leuk om op Statline

te neuzen, trek er eens een uurtje voor uit.”

Open dataOnlangs heeft het CBS zijn volledige databank met in totaal 3400 dataverzamelingen als Open data beschikbaar gesteld. De statistische informatie wordt hierdoor beter bereikbaar en mak-kelijker te hergebruiken. Grootverbruikers van CBS-data kunnen door directe koppelingen tijd en geld besparen en dankzij deze nieuwe manier van aanbieden kunnen app-bouwers makkelij-ker CBS-data gebruiken om nieuwe toepassingen te maken.

15

kent drie criteria, verkoopbaarheid, verkrijgbaarheid en herwinbaarheid. “Daaraan is het criterium oppotbaarheid toegevoegd. Want sommige kunststoffen kunnen tijdens de opslagperiode teruglopen in eigenschappen. Een materiaal moet dus chemisch en mechanisch stabiel zijn.”

ChecklistsMet deze criteria zijn checklists opgesteld die inzicht moe-ten geven of inzet van een grondstoffenbank mogelijk en doelmatig is. Krebbekx: “Conclusie is dat coatings en harsen niet geschikt lijken voor hergebruik, maar andere materia-len min of meer wel. De automotive industrie en hightech systemen bieden de beste mogelijkheden voor gerecyclede producten en de grondstoffenbank. Packaging en agrofood zijn door wettelijke bepalingen juist slechte eindmarkten. Uitzondering vormen wellicht de omverpakkingen/trans-portverpakkingen.” Andere belangrijke conclusies: er lijkt een optimum te zijn voor de omloopsnelheid. Een hoge omzetsnelheid vraagt om veel logistieke inspanning om de cirkel te sluiten. Bij een lage omloopsnelheid duurt het lang voordat het materiaal weer terugkomt en moet een bedrijf veel voorfinancieren. Daarnaast verdwijnen sommi-ge producten over de hele wereld, waardoor een retour-logisitiek niet rendabel is. Ook moet een waardeketen/cirkel niet te lang zijn. Voor het succes van leasingconcepten is de restwaarde van materialen van doorslaggevend belang.

PilotsNu in een eerste stap is bepaald welke polymeren geschikt zijn voor hergebruik, kan een aantal waardecirkels worden geconcretiseerd door het maken van een businesscase en businessplan en het opzetten van een aantal pilots. Erik de Ruijter: “Met hulp van RVO.nl gaan NRK-bedrijven in werkgroepen gezamenlijk concepten uitwerken die de cirkel echt zullen sluiten. In de eerste verkennende fase is al een aantal mogelijke cases gedefinieerd. Denk aan recycling van PET sheet/film, recycling van EPS-isolatiemateriaal en landbouwfolie. De NRK is op zoek naar bedrijven die mee willen doen aan deze pilots. Naast materiaalwinst en een meer efficiënte inzameling verbetert ook de internationale concurrentiepositie van onze industrie. We moeten inhaken op deze ontwikkeling, want over een aantal jaar zullen waar-decirkels overal ter wereld realiteit zijn.”

Meer weten of meedoen met de pilots? Erik de Ruijter, deruijter@nrk.nl

In opdracht van RVO.nl heeft Berenschot samen met zes bedrijven verkend welke polymeren geschikt zijn voor opna-me in een grondstoffenbank. In verschillende pilots worden eerste aanzetten tot controleerbare waardecirkels gemaakt. Hergebruik van middelen reduceert de inkoop en maakt een bedrijf minder afhankelijk van nieuwe grondstoffen en onderdelen. Dit vraagt echter om een nieuw verdienmodel met een logistieke component, waarbij het voor eindgebrui-kers financieel aantrekkelijk is om grondstoffen en materia-len te retourneren aan fabrikanten. Mark Leunissen, adviseur van RVO.nl: “In het kader van de circulaire economie wordt al langer nagedacht over het opzetten van grondstoffenban-ken. Dit zijn fysieke opslagplaatsen waar gebruikte grond-stoffen en materialen worden opgeslagen, totdat ze weer ingezet worden in een nieuw product. De haalbaarheid van het recirculeren van polymeren is nog niet onderzocht.”

VerkenningIn een verkennende sessie heeft Berenschot samen met Sabic, Avans Hogeschool, ICL-IP, DPI Value Centre, Polymer Science Park, Fisch, Mol Coatings en de NRK bekeken welke materialen op polymeerniveau geschikt zijn voor opname in een grondstoffenbank. Joost Krebbekx van Berenschot: “Naast een zak grondstofkorrels moet je met een checklist in de hand kunnen nagaan of een materiaal geschikt is voor her-gebruik. Tijdens een workshop zijn de recycle mogelijkheden van polymeren en polymere producten in kaart gebracht.”

WARM-methodeKrebbekx: “We hebben eerst gebrainstormd hoe de checklist er op polymeerniveau uit ziet op basis van de WARM- methodiek (Winstgevend Afdanken en Retour Management) van Avans Hogeschool. Op basis hiervan is een snelle scan uitgevoerd waarin bedrijven gezamenlijk hebben bepaald of coatings, harsen, rubbers, polymeren, vezels en chemica-liën geschikt zijn voor een grondstoffenbank.” De methodiek

Verkennend onderzoek polymeren gestart

Grondstoffenbanken voor toetsbare waardecirkels De chemische en kunststofindustrie behoren tot de koplopers op het gebied van energiebesparing in Nederland. Voor een nóg duurzamere bedrijfsvoering willen fabrikanten van grondstoffen samenwerken met producenten van half­ en eindfabrikaten, verkopers en eindgebruikers om gebruikte grondstoffen te retourneren, te bewaren in zogenaamde grondstofbanken en klaar te stomen voor een volgend leven. Waardeketens worden dan waardecirkels: een absolute voorwaarde voor bedrijven om ook in de toekomst internationaal voorop te blijven.

Grondstoffenbanken voor toetsbare waardecirkels

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met RVO.nl.

16

Recyclingproces Schoeller Allibert goedgekeurd

De EFSA (European Food Safety Authority) heeft onlangs het recycling-proces van Schoeller Allibert goedgekeurd. Het goedgekeurde proces houdt in het recyclen van HDPE en PP kratten voor voedingsmiddelen tot nieuwe bakken, die met levensmiddelen in contact mogen komen.  Retailers kunnen hierdoor beter voldoen aan hun duurzaamheidsdoel-stellingen.Traditioneel werden oude of beschadigde kunststof bakken gerecycled voor ander gebruik, omdat ze niet opnieuw in de toeleveringsketen van voedingsmiddelen mochten worden ingezet. Het kunststof was niet gecertificeerd voor rechtstreeks contact met verse producten, zoals fruit, groente, vlees, vis of bakkerijproducten. De EFSA-toekenning geldt onder andere voor de Nederlandse vestiging van Schoeller Allibert in Hardenberg. Kratten voor voedingsmiddelen die aan vervanging toe zijn, kunnen naar deze vestiging worden gebracht. Daar vermaalt het bedrijf de kratten tot vlokken, die gewassen en gedroogd worden. Daarna wordt het HDPE of PP gespuitgiet tot nieuwe kratten en kisten die goedgekeurd zijn voor contact met voedingsmiddelen.

Nestaan Holland eerste met CE-markering spraysysteem

Nestaan Holland heeft als eerste bedrijf CE-markering aangebracht op het twee-componenten spraysysteem voor vloeren. Daarmee loopt het bedrijf vooruit op de verplichte CE-markering, die vanaf 1 november 2014 van kracht wordt. Met de CE-markering geeft Nestaan aan dat de producten voldoen aan de Europese eisen op het gebied van veilig-heid, gezondheid en milieu. Nestaan Holland is gespecialiseerd in de ontwikkeling en productie van polyurethaan hardschuim blokken en tweecomponenten systemen. Met deze hoogwaardige polyurethaan producten kunnen afnemers isoleren, modelleren, gieten, sprayen, injecteren of lijmen. Nestaan spraysystemen voor vloeren worden toegepast bij zowel nieuwbouw als renovatie.

Quadrant voldoet aan AS9100C

Quadrant Engineering Plastic Products (EPP) heeft de AS9100C-certi-ficering afgerond voor de Belgische en Engelse vestigingen die actief zijn voor de lucht- en ruimtevaartindustrie. Volgens Quadrant is het bedrijf de eerste producent van technische kunststof halffabrikaten die aan de AS9100C voldoet. De AS9100C is de recente update voor het EN 9100 kwaliteitsmanagementsysteem en omvat ontwerp, ontwikkeling, productie, opslag, verkoop, marketing en distributie van technische kunststoffen en onderdelen voor luchtvaart-, ruimtevaart- en defensie-toepassingen. Quadrant ontwikkelt en levert halffabrikaten en bewerk-te onderdelen vanuit de gecertificeerde locaties in het Belgische Tielt en het Engelse Tormorden.

Driemaal winst Paardekooper Van der Windt

Halma, Depa en Paardekooper heb-ben een Out.of.Home Award gewonnen in de categorie Non-Food. Deze prijs is een graadmeter voor de relatie tussen fabrikanten en hun handelspartners. Aan de hand van een uitgebreide online enquête worden fabrikanten door hun relaties beoordeeld op diverse onderde-len, zoals rendement, meedenken, omzetbijdrage en promotionele ondersteuning. Toeken-ning vindt plaats per segment: Sport & Leisure, Convenience, Petrol, Catering en Fastservice. Hierbinnen worden weer verschillende cate-gorieën onderscheiden, waaronder Non-Food. De Paardekooper Van der Windt Group is in deze categorie driemaal in de prijzen gevallen. Halma in het segment Convenience, Depa in het segment Fastservice en Paardekooper in het segment Petrol.

Netwerk Industrieberichten

Ook nieuws of mooie foto’s?

Heeft u nieuws te melden? De redactie van Netwerk ontvangt graag uw nieuws voor het blad of de website. Met deze plat-forms bieden wij extra bereik in de rubber- en kunststofsector. Ook goed beeldmateriaal (rechtenvrij) van uw producten en toepassingen is van harte welkom. Die zijn uitstekend bruik-baar ter illustratie bij tal van artikelen on- en offline waarvan niet direct beeld voorhanden is. Wij plaatsen uw beeld met bronvermelding.

Mail de redactie, redactie@nrk.nl

17 Industieberichten Netwerk

Zomerkoninkjes langer houdbaar

Depron uit Weert heeft een absorptieplaatje ontwikkeld waardoor aardbeien gemiddeld twee dagen langer houdbaar blijven. Deze onderlegger voor zachtfruit neemt het vocht beter op zodat lekkage voorkomen wordt. Depron stelt dat vervanging van het gebruikelijke noppenfolie door dit absorptieplaatje ervoor zorgt dat op volle grond geteelde aardbeien er mooier uit blijven zien en langer houdbaar zijn. HAS Hogeschool Den Bosch heeft in de afgelopen maanden onderzoek gedaan en grote hoeveelheden aardbeien in verschillende verpakkingen en onder wisselende omstandigheden qua temperatuur en vochtigheid getest.De resultaten van dit onderzoek bevestigen de langere houdbaarheid.

Rubber en kunststof in de media

VKCN-leden op Composites Europe

Een groot aantal leden van de VKCN presenteert zich tijdens Com-posites Europe 2014. Deze grote internationale kunststof composie-tenbeurs vindt plaats van 7 t/m 9 oktober in Düsseldorf. Het Holland Paviljoen beslaat 300 m², waar in totaal veertien deelnemers zich presenteren. Daarmee heeft Nederland het grootste landenpaviljoen. Naast de VKCN/Holland Lounge zijn er presentaties van onder andere Addcomp, Bijl Profielen, Chromaflo, Compomeer, CT Platon, De IJssel Coatings, Dutch Thermoplastic Components, Lantor, Romar-Voss, Ten Cate Advanced Composites, Tor Minerals en Van der Mast Industrial Innovations. De bedrijven tonen een brede doorsnede van de branche. Automotive, aerospace, infrastructuur, grondstoffen en machines zijn vertegenwoordigd. Lantor en CT Platon zullen onder andere dage-lijks live demonstraties verzorgen. De VKCN faciliteert deelnemers, bedrijven en bezoekers met matchmaking, posterplaatsen en andere mogelijkheden om elkaar te ontmoeten.

Meer weten? Margo de Kort, dekort@nrk.nl, www.vkcn.nl

De maakindustrie stond centraal in het meinummer van Ma­nagement Team. Het blad heeft de top 100 van de beste maakbe­drijven in Nederland op een rijtje gezet. Het zal u niet verbazen dat verschillende bedrijven uit de rubber­ en kunststofindustrie daarin hun mannetje staan.

De Maakindustrie-100 bestaat uit maakbedrijven met een omzet van minder dan een half miljard euro. Deze bedrijven hebben een Neder-landse moederonderneming en leveren aan B2B-bedrijven. Ze zijn beoordeeld op hun omzet, omzetgroei, EBITDA en return on invested capital. In de lijst dus geen Philips, AkzoNobel en ASML, maar wel veel bedrijven die uitblinken in hun eigen niche en vaak wereldmarktleider zijn zonder bij het grote publiek bekend te zijn.

NRK-ledenOp nummer 29 is Oerlemans Packaging het eerste NRK-lid dat we tegenkomen in de lijst. De andere lidbedrijven zijn HSV Beheer op nummer 37, Kivo Plastic Verpakkingen op nummer 58 en Plasticon op nummer 68. Ook Hordijk (70), AFP (72), Synbra (78), Snelcore (88), Helvoet (90) en Schoeller Allibert (91) staan in de top 100. Gezien het grote aantal verpakkingsbedrijven in deze opsomming, weten deze maakbedrijven te scoren met hun innovatieve verpakkingen. Naast de Maakindustrie-100 heeft de redactie van het blad nog tal van sublijstjes samengesteld. Schoeller Allibert en Synbra nemen respectie-

velijk plaats vier en tien in op de lijst van maakbedrijven met de meeste omzet. Oerlemans Packaging behoort met plaats zeven tot de tien grootste winstmakers in de periode 2007-2012. De top acht van het lijstje ‘Topsectoren, verpakken als de beste’ is op één plaats na gevuld met NRK-lidbedrijven.

Grootste exporteurIn het artikel valt verder te lezen dat de maakindustrie niet alleen de grootste exporteur is van alle sectoren, het is ook de grootste inkoper met jaarlijks ruim 60 miljard euro binnen Nederland. Met een verwach-te groei van 2% in 2014 groeit de sector in vier van de afgelopen vijf jaren harder dan de economie als geheel. Aardig om te lezen is dat de 100 best presterende MKB-maakbedrijven goed verspreid over Neder-land liggen, met een aantal van oudsher bekende concentraties in de omgeving Rotterdam, Eindhoven en Twente.

(bron: MT Management Team, mei 2014)

Volledige artikel lezen? www.mt.nl/maakindustrie­2014

18

daarmee hun energie-efficiency plan voor de periode 2013-2016 uitvoeren via het Ondernemingsdossier. Tot slot wordt gewerkt aan de regelhulp NEN/NRK ISO 26000.

NRK milieuwerkboek Het afgelopen jaar heeft de NRK beleidsgroep Environment, Health & Safety het NRK milieuwerkboek geactualiseerd. Dit werkboek bevat ongeveer 350 milieu- en energiemaatre-gelen, speciaal opgesteld voor bedrijven in de rubber- en kunststofindustrie. Door keuze van de productietechniek kunnen bedrijven relevante maatregelen selecteren, die volgens de NRK de stand der techniek weergeven. Daar-naast slaat het milieuwerkboek ook een brug naar de praktijk. Aangezien bijna alle bedrijven in de branche onder het Acitiviteitenbesluit vallen, moeten zij zelf bepalen aan welke wettelijke eisen het bedrijf dient te voldoen. Dat is lastig en daarom heeft het ministerie de Activiteitenbesluit InternetModule (AIM) gemaakt. Deze laat bedrijven zien aan welke prestatie-eisen zij moeten voldoen, maar niet hoe zij daar aan kunnen voldoen. Het NRK milieuwerkboek geeft ‘doe-eisen’ bij de ‘doelvoorschriften’.Bent u nog niet gebeld of aangeschreven en heeft u interesse in het gebruik van het Ondernemingsdossier en de regel-hulpen? Of wilt u deelnemen aan een masterclass?

Yolanda Boeters, boeters@nrk.nl, (070) 444 06 70.

De NRK beveelt het Ondernemingsdossier van harte aan, aan-gezien bedrijven hiermee ervaren hoe je met minder tijd en tegen lagere kosten kunt voldoen aan wet- en regelgeving. Tegenwoordig heeft bijna iedereen een smartphone met handige apps. Het Ondernemingsdossier werkt voor bedrijven als een vergelijkbare slimme tool. Het programma draait op computer of tablet en maakt gebruik van allerlei app(licatie)s, regelhulpen genaamd. Kort samengevat weet je met de regelhulpen uit het Ondernemingsdossier heel eenvoudig welke eisen voor jouw bedrijf van toepas-sing zijn. Je kunt er acties in uitvoeren en beheren en alle informatie staat bij elkaar voor rapportage aan directie of milieu-inspectie. Dit jaar wordt het aantal regelhulpen verder uitgebreid van vijf naar negen stuks.

Erkend en nuttigVoor bedrijven in de rubber- en kunststofindustrie zijn er al diverse nuttige regelhulpen beschikbaar. Twee op het gebied van milieu; bedrijven kunnen via de Activiteitenbesluit Inter-netModule (AIM) de milieueisen bepalen en er concreet actie op nemen via het NRK milieuwerkboek. Voor arbozaken is er Mijn RI&E beschikbaar. Bedrijven kunnen de erkende arboca-

talogus gebruiken om hun eigen risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) op te stellen. Samen met het ministerie van SZW is er een regelhulp gevaarlijke

stoffen in de maak. Er is een regelhulp voor brandveiligheid en voor legionella. Later dit jaar volgt er nog een ter voor-koming van zwerfafval (actie Clean sweep) en presenteert het ministerie een regelhulp voor MJA3. Bedrijven kunnen

Sterke groei regelhulpen in Ondernemingsdossier

Actieve benadering en ondersteuning bedrijven

Werken met regelhulpen in het Ondernemingsdossier scheelt veel

tijd en bespaart kosten!

‘Goedemorgen, u spreekt met de NRK’. De NRK is onlangs gestart met een grootschalige belactie onder leden en niet­leden over het Ondernemings­dossier. Actieve gebruikers krijgen een aantal vragen voorgelegd over hun ervaringen, de minder actieve biedt de NRK ondersteuning voor een opti­maler gebruik. In het contact met niet­leden is het Ondernemingsdossier een aantrekkelijk middel om deze bedrijven alsnog tot een lidmaatschap van de NRK te verleiden.

Sterke groei regelhulpen in Ondernemingsdossier

Foto: Stork IMM

Leer bij in een Masterclass!De NRK organiseert ieder kwartaal een masterclass voor de bedrijven die met het Ondernemingsdossier en de regelhul-pen aan de slag willen. Het vereist namelijk wel enige oefe-ning om alle mogelijkheden van het Ondernemingsdossier te doorgronden en te gebruiken. In deze Masterclass leert u hoe het Ondernemingsdossier werkt, welke voordelen u kunt behalen en krijgt u uitleg hoe de regelhulpen AIM en het NRK milieuwerkboek werken. Kijk voor de data, locatie en tijdstippen van de masterclass in het laatste kwartaal in de agenda op de website.

19

Seminar kunststof verpakkingen

Op 13 november 2014 organiseren NRK Verpak-kingen en PlasticsEurope hun jaarlijkse semi-nar voor de kunststof(verpakkings)industrie. Centraal thema zijn de Europese voorstellen tot meer recycling van verpakkingen en de keuzes die daarbij horen. Drie experts geven inzicht in de verschillende eisen, uiteen-lopend van ecodesign tot klanteneisen en op handen zijnde trends. Deelnemers kunnen hier interactief op reageren.

Programma en aanmelden: www.nrkverpakkingen.nl

NRK MJA themabijeenkomst

Deze jaarlijks terugkerende bijeenkomst wordt dit jaar gehouden op 24 september in Veldhoven, gelijktijdig met de beurs Kunst-stoffen. Het centrale thema deze middag is energiebesparing en sociale innovatie. Daarnaast vinden pitches plaats van de MJA projecten en reikt de NRK de pluimen voor energie-efficiëntie uit aan het best presteren-de lidbedrijf.

Programma en aanmelden: www.nrk.nl/agenda

Agenda en colofon Netwerk

ColofonNetwerk is een uitgave van de Federatie NRK, NRK PVT Kunststofverwerkers en NRK Verpakkingen.

Verschijning: vier maal per jaar Jaargang 22, nummer 3

Redactie: Yolanda Boeters, Martin van Dord, Saskia de Jong, Erik de Ruijter, Aafko Schanssema, Gabriëlle Wempe

Realisatie: DeJong&Verder, Tiel

Redactieadres:NRKPostbus 4202260 AK Leidschendam(070) 444 06 60redactie@nrk.nl www.nrk.nl

Opmaak: emjee | grafische vormgeving, Varik

Druk: De Swart, Den Haag

Voor in de agenda:

24­09 : Beurs Kunststoffen 2014, Veldhoven

24­09 : NRK MJA themabijeenkomst 2014

30­09 : Beurs Macropak 2014, Utrecht

13­11 : Seminar voor de kunststof (verpakkings)industrie

19­11 : Polymer Innovation Day

20­11 : Jaarvergadering Plastics Recyclers Europe, Brussel

28­11 : Masterclass Ondernemingsdossier

Kijk voor meer activiteiten en informatie over deze bijeenkomsten op www.nrk.nl en www.innovatienetwerk-rki.nl.

Blij met producten van rubber en kunststof

De rubber- en kunststofindustrie is een gezonde, groeiende en duurzame bedrijfstak met producten die van grote toegevoegde waarde zijn voor de maatschappij. De Federatie NRK (Nederlandse Rubber- en Kunststofindustrie) behartigt de belangen op landelijk en Europees niveau van meer dan 470 rubber- en kunststofbedrijven in Nederland met een jaaromzet van 7,8 miljard euro en 30.000 medewerkers. De export bedraagt ruim 65% en groeit de laatste jaren gemiddeld met 7%. Als koepelorganisatie fungeert de NRK als spreekbuis en aanspreekpunt en ondersteunt het leden bij succesvol ondernemen in een circulaire economie. De NRK wordt bestuurd door ondernemers uit de ledenkring. De leden ondernemen duurzaam met oog voor people, planet, profit en polyme-ren. Met export, innovatie, MVO en energiebesparing lopen zij voorop. Bij de NRK zijn 20 branche-verenigingen aangesloten, waaronder NRK PVT Kunststofverwerkers en NRK Verpakkingen. Beide werken nauw samen met de Federatie NRK. Daarbij richt de NRK zich op de industriebrede thema’s en focussen de brancheverenigingen zich specifiek op het werkgebied van hun leden. Zo richt NRK PVT Kunststofverwerkers zich op (productie)techniek en innovatie in kunststof-producten. Het vertegenwoordigt de kunststof verwerkende bedrijven in Nederland, het verenigt de bedrijven die kennis hebben van ontwerp, engineering en fabricage van kunststofproducten. NRK Verpakkingen treedt op als belangenbehartiger en woordvoerder van de Nederlandse kunststofverpakkingsindustrie. Zij maakt zich sterk voor een stevige marktpositie en komt op voor de belangen van circa 175 aangesloten bedrijven: producenten van kunststofverpakkingen en importeurs/handelaren, producenten van kunststofgrondstoffen en -additieven, leveranciers van biobased kunststoffen en recyclaat.

Meer weten of lid worden? www.nrk.nl Of neem contact op met: John Voetman (algemeen directeur Federatie NRK), voetman@nrk.nl Martin van Dord (NRK PVT Kunststofverwerkers), vandord@nrk.nl Aafko Schanssema (NRK Verpakkingen), schanssema@nrk.nl

Sterke groei regelhulpen in Ondernemingsdossier

20 Netwerk Fotorubriek20

Een grote koninklijke jurk, gemaakt van ingezamelde plastic flessen en tassen; Vestito Blu (blauwe jurk) steelt de show in MAMAC, het museum voor Moderne en Hedendaagse

Kunst in Nice. Het museum kocht het werk van de Italiaanse kunstenares Enrica Borghi (1966) in 2005 aan. De jurk biedt zich als het ware aan als een lege container die gevuld kan

worden en meet 590x200x150cm. De riem van de jurk is een vlecht gemaakt van plastic zakken, terwijl voor de hals en de

mouwen de zakken zijn afgeknipt om transparante roesjes te vormen. De sleep lijkt een eindeloze kronkelende trein

van plastic flessen. Enrica Borghi toont de kijker met Vestito Blu de metamorfe kracht van kunst: de incarnatie van

waardeloos naar kostbaar. De kunst van de inzameling en recycling van

objecten staat centraal in het werk van Enrica Borghi, die de dadaïstische surrealistische lijnen van de Pop Art,

Arte Povera en Nieuw Realisme volgt. Borghi kiest het grootste deel van haar materialen

uit verpakkingen om de obsessie van het consumentisme, een dominant kenmerk

van onze samenleving, aan te tonen.

Vestito Blu

Copyright: Enrica Borghi. Fotografie: Muriel Anssens 2005.