We leven in een multiculturelesamenleving, maar daar is in demedia weinig van te merken. Hetaantal allochtone specialisten datin de media een stem krijgt, is opéén hand te tellen. Ook op deredacties lijken allochtonen niette bestaan. Hoe valt die merk-waardige afwezigheid te verkla-ren? Toen ze ’klein mannen’waren, zaten Georges Kamanayoen Rik Van Cauwelaert samenop de schoolbanken. Op vraagvan het Fonds Pascal Decrooslegt de grote baas van Videocamde hoofdredacteur-directeur vanKnack over het slechte imagovan allochtonen in de pers op derooster.

Georges Kamanayo heeft zelfAfrikaanse roots. In het Vlaamsemedialandschap is de regisseur-producer van heel wat VRT-reportages één van de zeldzamegekleurde raven. Over de groei-ende kloof tussen allochtonen enVlamingen maakt hij zich kop-zorgen. Het imago van de alloch-tonen gaat er voortdurend opachteruit. De pers speelt hierineen belangrijke rol. Om het tij tekeren, nam Georges Kamanayosamen met Het Forum vanOrganisaties van Etnisch-cultu-rele minderheden het initiatiefom de Media & AllochtonenOntmoetingsdagen te organise-ren, waarin journalisten enallochtonen elkaar beter lerenkennen.

GEORGES KAMANAYO: “Tijdens deontmoetingsdagen in Antwerpen,Gent en Hasselt bleek duidelijkeen soort ingehouden woede vande allochtone gemeenschaptegenover de media. Hoe komtdat nu eigenlijk? De mediamaakt foto’s van onze samenle-ving. Hoe komt het dat bepaaldemensen niet op de foto staan?

En als ze wel op de foto voor-komen, is dat in slechte omstan-digheden? Ik denk hier veel overna. Ik kijk naar de geschiedenis.Het systeem van apartheidbestond ook in Ruanda, Kongoen Burundi. Blanken en zwartenleefden er apart. Er was geenechte samenleving; het was demeester-knecht verhouding. Deene moest geven, de anderemoest krijgen. Ik heb de indrukdat dit systeem na de onafhanke-lijkheid van die landen is blijvenbestaan, maar op een anderemanier. Ik denk dat het te makenheeft met de mentaliteit die nietverandert: wij westerlingen zijnhet middelpunt van de wereld.De rest draait rond ons. Wij kun-nen niets van de anderen leren.De anderen leren en krijgenalleen van ons. Ik denk dat ditgedachtengoed aan de basis ligtvan het slechte imago van deallochtonen. Ben je daarmeeakkoord ?”

RIK VAN CAUWELAERT: “Je gaatnogal ver terug. Ik denk dat wede dingen toch moeten scheiden:de koloniale periode die in alleopzichten nogal betreurens-waardig is en wat er nu gebeurt.Ik ben naar de Media &Allochtonen Ontmoetingsdag inGent geweest. Ik heb er metgrote aandacht geluisterd. Watmij daar vooral opviel, is dewoede bij de allochtonen omdatze geen toegang hebben tot demedia. Ze zijn niet aanwezig in

de pers. In Engeland is dat totaalanders. De Britten hebben vanuithun koloniale traditie met som-mige landen een nauwer contactbehouden. Op de BBC enChannel Four heb je nieuwsle-zers, sportredacteurs, Aziatischeomroepers.”

GEORGES KAMANAYO: “In ons landzijn er allochtonen die klagen enallochtonen die zwijgen.Marokkanen kloppen snel optafel, terwijl Kongolozen enRwandezen zwijgen en deChinezen helemaal de lippendichtknijpen. Is dit een kwestievan mentaliteit ?”

RIK VAN CAUWELAERT: “Ik vermoedhet. De Chinezen zijn discreet,gereserveerd. Ik merk dat bij m’nzus die drie bootvluchtelingenheeft aangenomen. Maar ooster-lingen bereiken wel de top. Aande universiteiten zie je veelAziatische types.”

GEORGES KAMANAYO: “Maar weinigallochtone specialisten komen inde media aan bod…”

RIK VAN CAUWELAERT: “Er zijn eenpaar uitzonderingen. De VRTvoert regelmatig professor ZanaEtambala (KU Leuven) op. Zedoet dit als het over Kongo gaat.Dat is typisch. Ik vind het sneudat allochtonen alleen wordenopgevoerd als het om problemengaat waarmee zij als allochtonenworden geassocieerd. Op zekerogenblik wordt Etambala alsspecialist in de Lubumba com-missie gevraagd. Toen is daar eenhele hetze rond geweest, omdathij Kongolees was. Dat heeft meeerlijk gezegd nogal geschokt. Ikvond het erg voor de academi-sche wereld dat men die man niet’in his own right’ als specialistKongo heeft erkend. Er is daar k

Inhoud

1 Allochtonen zijn luchtvoor de persMarleen Teugels

4 WerkbeurzenWard DaenenWilliam VisterinCarl-Filip Van der Steichel

5 WerkbeurzenHans van ScharenJoost LoncinDebat:’Advocatuur en media’Jean Backx

6 WerkbeursTineke Van der Eecken

7 Vlaamse Scriptieprijs 2003

8 ColofonAdvertentie ScriptieprijsWord lid van het fonds

De deadline voor devolgende aanvragen is1 augustus 2003.

Alle vormen van bijzonderejournalistieke projectenvoor de audiovisuele ofgeschreven pers komen inaanmerking: reportages,documentaires, reeksen,boeken, ...

NIEUWSBRIEFN°8 MEI 2003 Kolonel Bourgstraat 90, B-1030 Brussel TEL: +32 2 705 59 19 info@fondspascaldecroos.com www.fondspascaldecroos.com

F O N D S PA S C A L D E C R O O SVO O R B I J Z O N D E R E J O U R N A L I S T I E K V Z W

INTERVIEW - Marleen Teugels

Allochtonen zijn lucht voor de pers

“Elke keer krijg ik tehoren dat er geen alloch-

tone specialisten zijn.Er zijn wel degelijk

voldoende allochtonespecialisten. Ik zeg:

wie zoekt die vindt.”GEORGES KAMANAYO

nieuwsbrief fonds pascal decroos voor bijzondere journalistiek 2 N°8 MEI 2003

(vervolg pagina 1)

weinig over te doen geweest. BijKnack doen we meer en meerberoep op allochtone specialistenover diverse onderwerpen. Datkan bijvoorbeeld over deBelgische politiek gaan.”

GEORGES KAMANAYO: “Sinds ’60woon ik in België. Intussen weetik toch al iets af van de situatiehier. Toch komt men mij nooiteen vraag stellen. Elke keer krijgik te horen dat er geen allochto-ne specialisten zijn. Die zijn erwel degelijk. Ik zeg: wie zoektdie vindt. Ik weet hoe een jour-nalist werkt. Een journalist moetsnel werken. Je duikt in je agen-da. Wie kan me helpen? Ik benervan overtuigd dat er in deagenda’s van de meeste journa-listen geen enkele allochtone spe-cialist staat.”

RIK VAN CAUWELAERT: “En als je hetdan toevallig als allochtoon goeddoet, staat iedereen voor je deur!Neem Tarik Frahi. Die manpraat goed. Hij citeertAristoteles….”

GEORGES KAMANAYO: “Dan volgtnatuurlijk het omgekeerde effect.Wéér Tarik Frahi! Nee, die voe-ren we niet meer op. Ze hebbenhem uiteraard opgebrand. HetForum van AllochtoneVerenigingen in Vlaanderennam daarom het initiatief eenCD-rom uit te geven met con-tactadressen van allochtonen diein verschillende domeinen zijngespecialiseerd.”

RIK VAN CAUWELAERT: “Dit systeemwerkt! Een tijdje geleden zag ikin de media plots een hele nieu-we generatie politicologen opda-gen. Dat komt omdat universitei-ten onlangs naar de media com-muniqués hebben verstuurd, methun lijsten van politieke com-mentatoren.”

GEORGES KAMANAYO: “Het samen-stellen van de CD-rom was ookal niet eenvoudig. Sommige men-sen willen niet in de mediakomen. De allochtone specia-listen moesten er eerst van wor-den overtuigd dat het projectbelangrijk was.”

RIK VAN CAUWELAERT: “Wij merkendit vooral als we allochtonenwillen interviewen over het inte-grisme. De allochtonen willenhier niet over praten. Dat is tochvreemd.”

GEORGES KAMANAYO: “Waarschijn-lijk komt dat omdat ze bang zijnin een slecht daglicht te wordengeplaatst. Misschien zijn ze bangte worden verdacht van bandenmet Bin Laden…”

RIK VAN CAUWELAERT: “Toen ik opeen morgen heel vroeg op kan-toor was, zag een mevrouw vande kuisploeg een tijdschrift metde foto van Bin Laden op m’nbureau liggen. Die mevrouwsprak slecht Frans, maar ze deedteken: ‘Pas moi! Pas moi!’ Detaal is een serieus probleem.”

GEORGES KAMANAYO: “Bovendien:zij verstaan ons, maar jij verstaathen niet!”

RIK VAN CAUWELAERT: “Als zeNederlands praten, zeggen zeinderdaad totaal andere dingendan wat ze onder elkaar bespre-ken. Het helpt als je allochtonejournalisten inschakelt. Voor derellen in Borgerhout hebben wede jonge Marokkaanse freelancejournaliste Samira Bendadi uit-gestuurd. Dat is een voordeel. Jekrijgt een totaal ander beeld vande problematiek. Je voelt heelprecies de frustraties. SamiraBendali komt met een totaalander verhaal terug dan elders inde media te lezen is. Ze spreektmet de moeders. Je mag hetbelang van de moeders in zo’nfamilie niet onderschatten.Sommige allochtone jongerenhebben gestudeerd en komentoch niet aan de bak. Dat is pijn-lijk. Die ouderen weten somsgeen weg met hun woede. Dezeinformatie kan je als journalist

alleen uit de mensen halen als jehun taal beheerst.”

GEORGES KAMANAYO: “Vandaar hetbelang allochtone journalisten teinteresseren voor het vak vanjournalist. Ze kunnen belangrij-ke elementen naar voor brengen.Ze kunnen de allochtone gemeen-schap in de pers verdedigen.”

RIK VAN CAUWELAERT: “En ze corri-geren het beeld dat we krijgen.Je moet het allochtoon talentnatuurlijk wel vinden. We heb-ben bij Knack voor jong talenteen examen uitgeschreven. Daarzat geen enkele kandidaat bijvan allochtone afkomst. Geenenkele!”

GEORGES KAMANAYO: “Ik heb daareen verklaring voor. Ik situeerhet beroep van journalist in demiddenklasse van de samenle-ving. Allochtonen zijn daar nietin vertegenwoordigd. Ze zittenofwel aan de top, ofwel zijn hetgewoon arbeiders. Allochtonendie school hebben gelopen, mik-ken op hogere beroepen. Zedoen dat, omdat de ouders ditwensen: je moet advokaat, artsworden. Je moet ervoor zorgendat je de top van de samenlevingbereikt. Als je niet ambitieusbent, ga je beter snel werken. Eris nog een andere reden. Ze heb-ben geen voorbeelden. Waaromben ik in de media terechtgeko-men? Toen we op het college inOverijse zaten, zag ik één van deleerlingen naar de filmschoolgaan. Ik dacht toen: als hij datkan, kan ik dat ook. Die voor-beeldfunctie was op het collegevoor me aanwezig. Vandaag zitmijn zoon op de filmschool. Hijis daar de enige allochtoon. Demeeste allochtone kinderen heb-ben deze voorbeelden niet. Het iseen vicieuze cirkel.”

RIK VAN CAUWELAERT: “Als je dooromstandigheden verplicht bentin Schaarbeek op te groeien, isdat een heel andere zaak danwanneer je in een elitaire schoolterechtkomt. Veel stadsscholenzijn ghettoscholen geworden. Deoverheid heeft de jongste jaren inhet onderwijs allerhande trans-formaties en hervormingen k

“De keuze voorbetrouwbare informa-tie of entertainmentligt op dat moment

bij de burger.”RIK VAN CAUWELAERT

nieuwsbrief fonds pascal decroos voor bijzondere journalistiek 3 N°8 MEI 2003

Deze tekst werd geschreven naaraanleiding van de SlotconferentieAllochtonen en media– een hink-stap-sprong?Zaterdag 26 april 2003Amerikaans Theater - VRTBrussel

Hink-stap-sprong?

In 2001 stelt het Minderheden-forum vast dat er weinigaandacht bestaat voor de wijzewaarop allochtonen aan bodkomen in de media. Soms lijkthet erop dat media niet goedweten hoe ze met en overallochtonen kunnencommuniceren. Tegelijk isde actieve participatie vanallochtonen aan de mediagering. Toenaderingspogingenverlopen al hinkend.

Vanuit deze vaststellingen starthet Minderhedenforum hetproject ontmoetingsdagen tussenallochtonen en media. In 2002vinden er drie provincialeontmoetingsdagen (Antwerpen,Gent en Hasselt) plaats, waar zenadenken hoe ze een stapvooruit kunnen zetten.

Op 26 april 2003 maakten zijde bevindingen van dezeontmoetingsdagen bekend.

www.fondspascaldecroos.com/allochtonen/

(vervolg pagina 2)

doorgevoerd. Aan het probleemvan de ghettoscholen, heeft zeniets gedaan. De verloederingvan het stadsonderwijs in eenstad als Brussel is verschrikke-lijk. Die kinderen hebben geenkeuze. Dat vind ik zo erg. Wie insommige Brusselse scholen depoort binnenwandelt, is verlo-ren. Of hij nu bruin, zwart ofblank is. Dat is wat ik de over-heid vooral verwijt.”

RIK VAN CAUWELAERT: “Ik denk datmen zich veel te laat gerealiseerdheeft wat men in de grootstedenaan het kweken was.”

GEORGES KAMANAYO: “Nog eenander aspect is dat Vlamingen enWalen voortdurend overhoopliggen en vergeten dat andereculturen intussen het landbinnenstromen. Hoeveel geld iser al verspild aan ruzies tussenVlamingen en Walen? Geld datmen had kunnen gebruiken voorhet oplossen van andere proble-men?”

GEORGES KAMANAYO: “Iets helemaalanders nu: het valt op dat alloch-tonen alleen in een schandaal-sfeer op televisie komen. De zelf-regulering binnen de pers werktduidelijk niet. Hoe moet je datoplossen?”

RIK VAN CAUWELAERT: “Totnogtoedeed iedereen maar op. De pers-bond heeft altijd geweigerd zichaan enige regulering te onder-werpen. Ik stel m’n hoop op denieuwe ethische commissie vanFlip Voets. Mensen die in demedia met hun klacht geen vol-doening krijgen, kunnen daarformeel klacht indienen. Ik hoopdat het werkt.”

GEORGES KAMANAYO: “Ik vind datde journalisten onder elkaar zou-den moeten overleg plegen enevalueren. Als blijkt dat journa-listen hun boekje te buiten gaan,zou de ethische commissie moe-ten durven zeggen: je bent te vergegaan. Geef je journalistenkaartterug!”

RIK VAN CAUWELAERT: “Toch blijf ikerbij: allochtonen zouden zelf

veel meer toegang moeten zoe-ken tot de media. Ze moeten zichkandidaat stellen, meedoen aanexamens.”

GEORGES KAMANAYO: “Precies daar-om heb ik het initiatief genomende Media & AllochtonenOntmoetingsdagen te organise-ren. Het is de bedoeling jongeallochtonen warm te maken voorde media. We moeten een pro-actief beleid voeren om deachterstand in te halen. We levenin een multiculturele samenle-ving. Maar dat wordt in de persnooit naar voor geschoven alseen pluspunt. Alleen de negatievepunten worden benadrukt: deallochtonen kosten handenvolgeld, het integrisme komt op onsaf. Positieve berichtgeving krijgtgeen kans. Het brengt geen geldop. Waarom hebben we het nietvaker over wat ons verenigt, inplaats van over wat ons scheidt.Kongo, Centraal-Afrika: degeschiedenis van België is metdeze landen verweven. Belgiëheeft toch wel wat positiefs uitdie landen gehaald, zou ik den-ken. Zonder te overdrijven, kun-nen we stellen dat ons land onsland niet zou zijn als Leopold IIniet in Centraal-Afrika waslangsgeweest. De geschiedenisheeft ons aan elkaar vastgeklit.En toch bekijken de Belgen deKongolezen als vreemde wezensdie van een andere planeetkomen.”

RIK VAN CAUWELAERT: “Voert depers mensen uit Centraal-Afrikaen Noord-Afrikanen op eenandere manier op?”

GEORGES KAMANAYO: “Absoluut. Erwordt anders over gesproken. Jehebt gevaarlijke allochtonen dierond Bin Laden hangen. Politiek

zijn ze geweldig interessant!Daarnaast heb je brave allochto-nen die politiek oninteressantzijn omdat ze weinig lawaaimaken en verdeeld zijn. Als ik ziehoeveel partijen allochtonenopvrijen en op de lijst zetten!Met allochtonen van Chinese ofzwarte afkomst gebeurt ditnooit. Hoe komt dat? In dit heleverhaal dragen journalisten eengrote verantwoordelijkheid. Wemogen niet altijd op de pers kap-pen, maar op sommige momen-ten schuift men verantwoorde-lijkheden van zich af ten voorde-le van de commercie. Van deopenbare omroep verwacht ikbijvoorbeeld dat die zich nietbeperkt tot de grootste gemenedeler. Bij de programmatie zoumen rekening moeten houdenmet wensen van minderheden.”

RIK VAN CAUWELAERT: “We moetenin de eerste plaats goede journa-listiek plegen! We moeten eengoede balans zoeken tussen vormen inhoud. Op termijn krijgenwe twee soorten media: een persdie informatie levert waaropburgers kunnen verderbouwen,een pers die grondige analysesmaakt. Dat gaat geld kosten. Deburger gaat hiervoor meer moe-ten betalen. Daarnaast krijg jeeen populaire pers, waar hetnieuws een entertainment ele-ment wordt. Een pers die eengeweldige show opvoert. Dekeuze voor betrouwbare infor-matie of entertainment ligt opdat moment bij de burger.”

GEORGES KAMANAYO: “Dat betekentdat een grote groep mensenslechter geïnformeerd wordt?”

RIK VAN CAUWELAERT: “Ze zijn nietalleen slechter geïnformeerd. Zekrijgen ook een slechter onder-wijs en een slechtere ziekenzorg.Ze krijgen alles slechter. Maarhet zal goedkoop zijn. Ik ben nietpessimistisch. Een deel van dejournalisten zal altijd z’nwerk serieus blijven doen.” n

Marleen Teugels

http://www.fondspascaldecroos.com/allochtonen/van_cauwelaert.html

“We leven in eenmulticulturele

samenleving. Maardat wordt in de pers

nooit naar voorgeschoven als een

pluspunt.”GEORGES KAMANAYO

nieuwsbrief fonds pascal decroos voor bijzondere journalistiek 4 N°8 MEI 2003

Ward DaenenWard Daenen (°1977) is licenti-aat godsdienstwetenschappen(KULeuven) en culturele studies.Hij schrijft ondermeer freelancevoor De Morgen (sinds 2001).

WerkbeursWerkbeurs Fonds PascalDecroos: 3.000 euro, toegekendop 27/11/2002.

PublicatieDe reeks startte op zaterdag 12april 2003 in De Morgen en lieptot zaterdag 19 april 2003.

William VisterinWilliam Visterin (°1971): journa-list bij vakbladen Smart BusinessStrategies en PC Magazine envast medewerker bij DeFinancieel-Economische Tijd.

WerkbeursWerkbeurs Fonds PascalDecroos: 1.O00 euro, toegekendop 18/09/2002.

PublicatieDe reeks loopt elke vrijdag van 4april tot 2 mei in De Financieel-Economische Tijd.

Carl-FilipVan der SteichelCarl-Filip Van der Steichel(°1979) is student communica-tiewetenschappen aan de VrijeUniversiteit Brussel (1ste-2delicentie). Hij is onder meer actiefbij Radio VUB en bij Perskring,de studentenvereniging voorcommunicatiewetenschappersaan de VUB.

WerkbeursWerkbeurs Fonds PascalDecroos: 850 euro, toegekendop 29/05/2002.

PublicatieWoensdag 9 april 2003 in Tertioen eind april 2003 in De Krant(VUB-publicatie).

WERKBEURS - Ward Daenen - De Morgen

De schatten van België

© W

ard

Dae

nen

De afgelopen twee eeuwen heeftBelgië miljoenen voorwerpen,documenten, kunstwerken enartefacten opgeslagen in musea,archieven en bibliotheken. Tien’schatkamers’, de zogenaamde’federale wetenschappelijkeinstellingen’ (FWI's), hebben allestaatshervormingen overleefd enzijn Belgisch gebleven. Ze behe-ren samen een roerend patrimo-nium van 6,2 miljard euro. WardDaenen trok met de steun vanhet Fonds Pascal Decroos maan-

denlang op onderzoek uit. Hetresultaat is een zevendelige reeksdie zonder twijfel ’explosief’ kanworden genoemd. Het verhaalvan een nationaal schandaal konu een week lang in De Morgenlezen. n

Alle artikels zijn op de website telezen:

www.fondspascaldecroos.com/archief/werkbeurzen/ward_daenen/

WERKBEURS - William Visterin - De Financieel-Economische Tijd

Technologie: terug naar de toekomstDrie jaar is het intussen geledendat de befaamde dotcom-zeepbelleegliep. Tussen 1997 en 2000werd voor 400 miljard dollar ininternetbedrijven gestopt. Hetmeeste van dat geld verdween,maar de technologie is er nog

wel. Drie jaar na de feitenblijft maar weinig over van hetenthousiasme van weleer, ook alstaat internet in bepaalde geval-len wel zijn mannetje. WilliamVisterin zoekt in een reeks vanvijf artikelen uit waar technolo-

gie zijn beloften wel heeft waar-gemaakt en werpt voorzichtig eenblik naar de toekomst. n

www.fondspascaldecroos.com/archief/werkbeurzen/william_visterin/

WERKBEURS - Carl-Filip Van der Steichel - Tertio - De Krant

Noord-Ierland vijf jaar na het Goede Vrijdag Akkoord

© C

arl-

Filip

Van

der

Ste

iche

l

John Hume en David Trimbleontvingen in 1998 de Nobelprijsvoor de vrede vanwege hun bij-drage aan het Goede VrijdagAkkoord. Vijf jaar na datum is ernood aan een evaluatie.Loyalistische paramilitairen vande UDA (Ulster DefenceAssociation) waren tot voor kortverwikkeld in een onderlingevete. Een vermeende IRA-spionin Stormont leidde in oktober2002 tot de opheffing van deNoord-Ierse instellingen endirect rule vanuit London.Wantrouwen alom! Het Ierseeiland heeft echter wel het jong-ste electoraat van heel West-

Europa met 50% van de kiezersjonger dan 25. Wat denken zijvan de huidige problematiek?

In Belfast ontmoette Carl-FilipVan der Steichel Mairia Cahill,de 21-jarige achternicht van devoormalige Chief of Staff van hetIRA, Joe Cahill. Mairia werd in1982 geboren in het overwegendkatholieke Andersonstown,West-Belfast, waar ze nog steedswoont. Reeds op haar 15de tradze toe tot Sinn Fein Youth, depolitieke jongerenvleugel vanhet republikeinse Sinn Fein, enenkele jaren later werd zeNationaal Secretaris. In 2001

maakte ze deel uit van hetNational 81 Committee, dat deherdenking van de 20ste ver-jaardag van de hongerstakingenuit 1981 organiseerde. Mairiastudeert voor psycho-therapeuteen is in haar vrije tijd creatiefbezig met jongeren. Sinds eenjaar is ze niet meer actief geweestvoor Sinn Fein, maar voor dekomende verkiezingen in mei wilze zich terug gaan inzetten voorde partij. n

www.fondspascaldecroos.com/archief/werkbeurzen/carl_filip_van_der_steichel/

nieuwsbrief fonds pascal decroos voor bijzondere journalistiek 5 N°8 MEI 2003

WERKBEURS - Hans van Scharen - De Wereldhandelsorganisatie (WTO) - Knack

In het hol van de draak

© H

ans

van

Scha

ren

Sinds de beruchte ’Battle ofSeattle’ eind 1999 is deWereldhandelsorganisatie (WTO),na IMF en Wereldbank, voor deandersglobaliseringsbeweging denieuwe kop van jut geworden.

Opvallend is dat er velen tégende WTO zijn, zonder altijd evengoed te weten wat er zich in hetGeneefse hoofdkwartier nu pre-cies afspeelt. Is het inderdaad eenneoliberaal bolwerk waar derijke Oeso-landen de arme lan-den onder de knoet proberen tehouden? Of ligt het iets genuan-ceerder? Hans van Scharen gingeen week ’bivakkeren’ bij deWTO aan het meer van Genèveom dit eens van dichtbij te

onderzoeken. Door met voor- entegenstanders te spreken ontdek-te hij dat beide ’kampen’ eenbeetje gelijk hebben en dat er dekomende tijd veel op het spelstaat. Zowel voor rijke als voorarme landen. n

Lees de integrale tekst op:

www.fondspascaldecroos.com/archief/werkbeurzen/hans_van_scharen/

Hans van ScharenHans van Scharen (°1969) isfreelance journalist sinds eind1998 en werkt zowel inNederland als België. Hij schrijftonder andere voor De Standaarden Knack en bij de noorderburenvoor de weekbladen De GroeneAmsterdammer en Contrast enhet maandblad InternationaleSamenwerking. Eind 1993studeerde hij af aan de Schoolvoor Journalistiek en Voorlichtingin Utrecht. Enkele maanden laterbegon hij te werken op debinnenlandredactie van DeMorgen, waar hij tot september1998 een breed scala vanonderwerpen coverde. InNederland werkte hij een halfjaar op de economieredactie vanhet dagblad Trouw en daarnaanderhalf jaar bij het maandbladover ontwikkelingssamenwerkingOnze Wereld. In juni 1997verscheen van hem de eerstedruk van het boek ’De cannabis-connectie’ bij uitgeverij Houtekiet(2001, vierde druk). Momenteelwerkt hij aan de realisatie vantwee nieuwe boeken.

WerkbeursWerkbeurs Fonds PascalDecroos: 1.000 EUR, toegekendop 20 februari 2002.

Publicatie De reportage werd op woensdag12 maart 2003 in het weekbladKnack (www.knack.be) en hetNederlandse maandbladInternationale Samenwerking(www.isonline.nl) gepubliceerd.

Joost LoncinJoost Loncin (°1955) studeerdeGermaanse Filologie aan deK.U.Leuven. Hij was buitenland-redacteur bij Het Volk en is nueindredacteur bij HetNieuwsblad. Door Loncinsoproep in de krant vond JackyBorzykowski na zestig jaar zijnonderduikfamilie en zijn drievriendjes terug.

Werkbeurs Werkbeurs Fonds PascalDecroos: 5.700 EUR, toegekendop 05 september 2001.

Publicatie Titel: Geheime routes en netwer-ken. Joodse kinderen op devlucht voor de holocaustAuteur: Joost LoncinGarengenaaid – 175 p.ISBN: 90 5826 225 1NUR: 684Prijs: 17,25 euroUitgever: Davidsfonds/Leuven

WERKBEURS - Joost Loncin - Davidsfonds

Ontsnapt uit de MarollenGeheime routes en netwerken. Joodse kinderen op de vlucht voor de holocaust.

Over de redding van de joodsekinderen in de tweede wereld-oorlog in België werden reedstalloze publicaties geschreven.Maar nog nooit – behalve zeeranekdotisch – werd het verhaalvan enkele joodse kinderen zelfconcreet gereconstrueerd. Hetverhaal van de redding van dejoodse kinderen was steeds cij-fermatig en politiek. Nooit, ten-zij sporadisch om een bepaaldehypothese te bewijzen, werdende kinderen zelf aan het woordgelaten. Zonder afbreuk te doenaan de reeds verrichte historischestudies – integendeel – kreeg

Joost Loncin de kans om de oor-logsjaren te beschrijven van vierconcrete joodse kinderen. Nooitwerden vragen gesteld als: wieoverhaalde je te helpen? wiebetaalde wat? wie controleerdewie? Last but not least: hoe over-haalde je in godsnaam joodseouders om hun kinderen ’af testaan’? n

Het project bevat ook een ’nabe-spreking’ met de drie overleven-den van de vier ’kinderen’.

www.fondspascaldecroos.com/archief/werkbeurzen/joost_loncin/

DEBAT GENT 04-03-2003 - Jan Backx

Snuffeldebat ’Advocatuur en media’ zonder terreinwerkers

Hoe geraakt een mooie gerech-telijke primeur of deerlijkekwakkel in de media? En hoeverloopt de dagelijkse juridischenieuwsgaring én de uiteindelijkepresentatie aan de lezer-kijker-luisteraar? De bomvolle BBL-zaal, aan de Gentse Kouter, is erin het debat “Advocatuur enmedia: over het spanningsveldtussen de deontologie van deadvocaat en de journalist” (geor-ganiseerd door de plaatselijkeCommissie Stagiairs i.s.m. hetFonds Pascal Decroos) niet veel

wijzer van geworden. Allichtomdat er achter de groene tafelgeen enkele terreinwerker zat,die ongezouten zijn biecht kwamspreken. Geen advocaat, die deverlokking van het “pleiten voorde camera” toelichtte; geenjournalist die openhartig zijnscala van “gunstige winden” enregelrechte mijnenvelden over-liep. Zo bleven de verhalen overhet leven zoals het is bij pers engerecht, zedig verzwegen.Misschien begrijpelijk, want er ismoed voor nodig om iets over

ijdelheid, misleiding, favori-tisme, politieoorlogen én snel ophol slaande mediachefs te komenvertellen.

Wat niet wil zeggen dat het debatslaapverwekkend was. ModeratorFaroek Ozgünes (VTM-nieuws-dienst) was omringd doorRoland Tack en Mark Herssens,resp. persrechter en stafhouderin Gent, mediaspecialist LeoNeels (KUL-UIA) en Flip Voets(secr.-gen. Raad voor de Journa-listiek). Springplank naar het k

nieuwsbrief fonds pascal decroos voor bijzondere journalistiek 6 N°8 MEI 2003

(vervolg pagina 5)

onderwerp was de recente briefvan zes stafhouders, die hunbezorgdheid ventileren over deextreme mediatisering van dezaak Dutroux en hameren opprincipes als het vermoeden vanonschuld en de waarde van hettegensprekelijk debat, dat in derechtszaal en niet voor camera ofmicrofoon mag worden gevoerd.

De mooiste flarden van het debatop een rijtje:Leo Neels: “Er is een recht opinformatie. Maar wéten we nuwel meer ? Er komt veel gehaktstro op ons af. Ik wil absoluutpleiten voor een betere gerechts-journalistiek: uitleggen waaromdingen gebeuren, in plaats vanzich te begeven aan een gevaar-lijke doublure van het gerechte-lijk onderzoek. Journalistenmoeten drie dingen doen: con-troleren, controleren en nog eenscontroleren en zeker niet mee-

doen aan het standrechtelijk exe-cuteren van wie enkel maar inverdenking is gesteld. Er is eenbraakliggend terrein: grotemilieu- en stedenbouwzakenvind ik relevanter dan een assi-senproces.”Persrechter Tack: “Journalistendie over justitie berichten moeteneen gedegen opleiding hebben.Flaters als een “onbevoegd ver-klaring” die als “vrijspraak” inde krant komt, kunnen immersniet. Veel nonchalance komtdoor de tijdsdruk. Het vonnisover het ongeluk op deGasmeterlaan werd om 11 u. uit-gesproken. In het nieuws van 13u. zaten al volop reacties vanpolitici, daar waar ik als pers-rechter pas om 15 u. de vraagkreeg eens uit te zoeken hoe hetvonnis nu juist in mekaar zat.”Flip Voets: “Het arrest in deVlaams Blok-zaak leverde eenschoolvoorbeeld op van goedecommunicatie: journalisten kre-

gen van het parket-generaal ende zetel meteen een degelijk com-muniqué.”

Tot besluit werd nog een boom-pje opgezet over ontsporingen en’te ver gaan’. Waarbij Leo Neelsverwees naar de verhalen van’Getuige X’ en de schrijnendeaffaire rond ’Notaris X’, enmoderator Ozgünes zich afvroeghoever je met een camera maggaan: “Tot in de cel?”De organisatoren hadden ieder-een in de BBL-zaal voorzien vaneen vraagformuliertje. Vergeefsemoeite want na een paar lukraakgestelde vragen werd het geroe-zemoes zo storend dat de afslui-tende receptiebel werd geluid. n

(Bron: De Journalist nr. 57 – 18maart 2003)

www.fondspascaldecroos.com/archief/knipsels/debat04032003.html

Debat ’Advocatuur en media:het spanningsveld tussen dedeontologie van de advocaaten de journalist'04 maart 2003 (Gent)

De Commissie van StagiairsBalie Gent organiseerde met desteun van het Fonds PascalDecroos een debat met alsthema: Advocatuur en Media:over het spanningsveld tussende deontologie van de advocaaten de journalist.

Sprekers:Roland Tack(Persrechter R.E.A. Gent),Mark Herssens(Stafhouder Balie Gent),Prof. Dr. Leo Neels (KUL - UIA),Flip Voets (Secr. Gen. R.V.D.J.)en moderator: Faroek Ozgünes(VTM-Nieuwsdienst)

TinekeVan der EeckenTineke Van der Eecken (°1967)is sinds kort in de journalistiekgestapt. Ze woont en werkt inAustralië. Daarvoor was zeraadgever internationalesamenwerking in opdrachtvan Vlaamse Ministers voorOntwikkelingssamenwerkingAnciaux en Vogels. Tussen1995 en '98 was ze zelfstandigraadgever voor de VlaamseVereniging voor Ontwikkelings-samenwerking en TechnischeBijstand (VVOB) in Zambia.

Werkbeurs Werkbeurs Fonds PascalDecroos: 2.500 euro, toegekendop 27/11/2002.

Publicatie De Standaard -Trottoir van 26april 2003 en het juninummervan MO.

© T

inek

e V

an d

er E

ecke

n

De aboriginal gemeenschap, deoudste menselijke cultuur opaarde, telt vandaag nog amper400.000 mensen op een totaalvan 18 miljoen Australiërs. Bijde annexering van Australië alsBritse kolonie schatte men het

aantal aborigi-nals op 750.000.Tijdens de voor-bije periode van200 jaar heeft het(blanke) regimekinderen van hunaboriginal fami-lie weggenomenomdat ze cultu-reel onaangepastwaren, en eenheropvoeding hentoegang zou ge-ven tot de nieuwemaatschappij. Deontreddering vanjonge generatiesen de nieuweroep om kans-arme aboriginalkinderen weg te

halen uit hun gemeenschap wij-zen erop dat men nog steedsdezelfde richting uitgaat.Nochtans stelt het mensenrech-tenrapport "Bringing themhome" onomwonden welke deschuld en omstandigheden en de

gevolgen waren van de veleverdwenen kinderen. De regeringHoward weigert zich te veront-schuldigen voor wat er inhet verleden gebeurde. Helegemeenschappen gaan kapot aanhet snuiven van bezine.Aborignals zijn oververtegen-woordigd in de gevangenissen.Het lijkt meer en meer op eengenocide die zich langzaamvoltrekt.Met dit project wil Tineke Vander Eecken ingaan op de waar-schijnlijkheid van de hypothese.Welke zijn de motieven die mentoen had? Welke argumentenhaalt men nu aan? Welk is heteffect van de huidige gebeurte-nissen op de aboriginal cultuuren op de australische socio-economische toestand?

www.fondspascaldecroos.com/archief/werkbeurzen/tineke_van_der_eecken/

WERKBEURS - Tineke Van der Eecken - De Standaard - MO

Gestolen generaties

nieuwsbrief fonds pascal decroos voor bijzondere journalistiek 7 N°8 MEI 2003

De Vlaamse Scriptieprijs 2003

Scriptie dankzij deVlaamse Scriptieprijs inboekvorm uitgegeven

Lander Corluy was één van devijf genomineerden voor deVlaamse Scriptieprijs 2002. Dezenominatie overtuigde uitgeverijAcco Leuven van de kwaliteit van’De verhouding tussen geschied-schrijving en werkelijkheid: deNew Historians in Israël’.Acco besliste om dit manuscriptin boekvorm te gieten. Middenmei ligt het boek ’De strijd omhet geheugen van Israël' inde winkel.

www.fondspascaldecroos.com/scriptieprijs/corluy/

Naar aanleiding van hetverschijnen van ’De vacantetroon van Pilatus’ van JeannickVangansbeke en ’De strijd omhet geheugen van Israël’ vanLander Corluy organiseertUitgeverij Acco, in samenwerkingmet Vlaamse Vereniging LerarenGeschiedenis, een debat op 28mei 2003 om 14 uur.

De problematiek van hetMidden-Oosten staat momenteelvolop in de belangstelling.Jeannick Vangansbeke enLander Corluy pogen, onderleiding van een Midden-Oosten-specialist, de oorzaken van ditconflict historisch te duiden.

Dit debat vindt plaats in deFaculty Club, Groot Begijnhof,Middenstraat 14, 3000 Leuvenen wordt afgesloten met eendrankje.

Vooraf inschrijven bij:marijke.adriaensens@acco.be

Elk jaar opnieuw kost het dui-zenden studenten bloed, zweeten tranen om een afstudeer-scriptie af te leveren. En elk jaarweer verdwalen de meeste vandie werkstukken voorgoed inde catacomben van onze acade-mische instellingen.Het Fonds Pascal Decroos voorBijzondere Journalistiek (FPD)wil graag een aantal scripties vandit droevige lot redden. Veelscripties verdienen immers eenbreder publiek. Daarom looft hetFPD elk jaar een geldbedrag van3.500 euro uit. Studenten sturenhun scriptie naar het Fonds, ver-gezeld van een publiceerbaar of’journalistiek' artikel dat eensynopsis is van die scriptie. Dewinnaar krijgt 2.500 euro. Hetartikel kan gepubliceerd wordenin een aantal Vlaamse kranten.Of misschien vist een uitgeverijde scriptie op en overweegt zeom het werk te publiceren.

Jongeren

De Vlaamse Scriptieprijs biedtjongeren de kans om hun onder-zoek aan een breder publiek uitte leggen. Het zet hen aan omhun scripties, thesissen, eindwer-ken of verhandelingen in eenleesbaar, toegankelijk en publi-ceerbaar artikel te gieten. Metandere woorden, de Scriptieprijshelpt mee aan het vulgariserenvan afstudeerprojecten in hoge-scholen en universiteiten. Het zalsommige studenten extra per-spectieven bieden. De genomi-neerde scripties krijgen immersaandacht in diverse media. Hetbiedt het publiek de mogelijk-heid om kennis te maken met eenstaalkaart van wat leeft onder deVlaamse studenten.

Zuurstof aan uitgevers

De Vlaamse Scriptieprijs stimu-leert een nauwelijks bestaandgenre in de Vlaamse literatuur:de literaire non-fictie. Uitgeverskunnen door die prijs het boven-

drijvend talent snel en op eenstructurele wijze opvissen. Deboekenuitgevers leveren tweeleden van de vierkoppige jury.De twee andere juryleden wor-den gerecruteerd uit de periodie-ke pers en de dagbladpers.

Interesse van de krantenen tijdschriften

De Vlaamse Scriptieprijs biedteen structurele mogelijkheid aankranten en tijdschriften om kwa-liteitsvolle stukken te publicerenover themata die jongeren inte-resseren en door jongeren wer-den geschreven. Door de prijszullen media zich nog meer inte-resseren in wat jongeren stude-ren en wat het resultaat is vanhun studies.

Op basis van een ingezondenjournalistieke weerslag van descriptie – in de vorm van een le-sbaar, toegankelijk en publiceer-baar artikel – maakt de jury vande Scriptieprijs een preselectie.De vijf genomineerden krijgenachteraf een tribune in een aan-tal Vlaamse kranten. De scriptieszullen en kunnen uit alle onder-zoeksdomeinen komen.Om er enkele te noemen: cultuur,sport, media, economie, toe-risme, rechten, leefmilieu, onder-wijs, huisvesting, geschiedenis,archeologie, welzijn, gezond-heid, ... .

Werkwijze en timing

De student stuurt een exemplaarvan zijn of haar scriptie naar het

Fonds Pascal Decroos en ditvòòr 15 oktober 2003. Let wel,de student moet dit schooljaarafstuderen en bovendien slagenvoor zijn eindexamen én thesis.De student vergeet niet om zijngegevens en coördinaten aan dehand van het invulformulier erbijte voegen. De genomineerdenworden bekend gemaakt in deloop van november. De bekend-making van de winnaar zal in hetPaleis der Academiën plaatsvinden. De Scriptieprijs wordtimmers georganiseerd onder deauspiciën van de KoninklijkeVlaamse Academie van Belgiëvoor Wetenschappen enKunsten.(http://www.kvab.be)

Scriptiebank

De ingezonden scripties wordenna de jurering overgedragen aanhet Fonds Pascal Decroos die zeverzamelt in de Scriptiebank. Zobevat deze bank in de toekomstvele honderden scripties. Die zalhet publiek via de website kun-nen doorzoeken op trefwoord,auteur of titel. Een prima en gratisdatabank voor iedereen. n

De Vlaamse Scriptieprijsp.a. Fonds Pascal Decroosvoor Bijzondere Journalistiek vzw

Kolonel Bourgstraat 90B-1030 Brusselinfo@fondspascaldecroos.com

www.fondspascaldecroos.com/scriptieprijs/

Ministerie van deVlaamse Gemeenschap

nieuwsbrief fonds pascal decroos voor bijzondere journalistiek 8 N°8 MEI 2003

ColofonFonds Pascal Decroos voorBijzondere Journalistiek vzw

Kolonel Bourgstraat 90,B-1030 Brussel - BelgiëT +32 2 705 59 19F +32 2 705 59 29E info@fondspascaldecroos.comW www.fondspascaldecroos.com

Redactie: Ides DebruyneVoorzitter van deRaad van Bestuur: Paul DecroosVorm: Anne Van HootegemDruk: Printing Partners, EekloOplage: 3.000 exemplaren

GiftenDankzij giften van Vlaamsekranten en tijdschriften in devorm van gratis publicatieruimte(oproep werkbeurzen) ter waardevan meer dan 90.000 euro(2003), mag het Fonds PascalDecroos rekenen op een grotenaambekendheid, zowel bijjournalisten en uitgevers als bijhet brede publiek.

Dag AllemaalDe StandaardFilm & TelevisieGoed gevoelGrandeHet NieuwsbladHet VolkHumoJobat Kerk en Leven Knack Maxim Menzo MoMotoren en Toerisme P-magazine Touring VacatureWeliswaar

Website FondsDe website kwam tot stand metde steun van www.persberich-ten.be en www.2mpact.be

Alle rechten voorbehouden. Uit deze Nieuws-brief noch de website mag niets wordenverveelvuldigd en/of openbaar gemaakt doormiddel van druk, fotokopie, microfilm, of opwelke andere wijze ook, zonder voorafgaan-delijke schriftelijke toestemming van de uitgever.

STUUR JOUW SCRIPTIESAMEN MET EEN ARTIKELVÒÒR 15 OKTOBER OP ENMAAK KANS OM 2.500EURO TE WINNEN.

Elk jaar opnieuw kost het duizendenstudenten bloed, zweet en tranenom een afstudeerscriptie af televeren. En elk jaar opnieuwverdwalen de meeste van die werk-stukken voorgoed in de catacombenvan onze academische instellingen.Het Fonds Pascal Decroos voorBijzondere Journalistiek wil graageen aantal scripties van dit droevigelot redden. Veel scripties verdienenimmers een breder publiek.

Wat moet je doen?Schrijf op basis van jouw afstudeer-scriptie een opmerkelijk journa-

listiek artikel. Je stuurt dit samenmet je scriptie op naar het FondsPascal Decroos. Zo maak je kans om2.500 euro te winnen. Misschienpubliceert een Vlaamse krant oftijdschrift jouw artikel? Of vist eenuitgeverij jouw scriptie op enoverweegt ze om het werk in eenboekvorm te gieten? Wat zeker is:je komt in onze databank terechtwaar iedereen jouw scriptie kanontdekken.

Reglement en inschrijving:www.fondspascaldecroos.com/scriptieprijs

FONDS PASCAL DECROOS VOOR BIJZONDERE JOURNALISTIEK VZW

Kolonel Bourgstraat 90 B-1030 Brussel T +32 2 705 59 19 F +32 2 705 59 29 E info@fondspascaldecroos.com I www.fondspascaldecroos.com

Onder de auspiciën van de Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten. Met de steun van Vacature.

Ministerie van deVlaamse Gemeenschap

WORD LID VAN HET FONDS PASCAL DECROOSParticulieren

STUDENTEN: 12,50 euro | GEWONE LEDEN: 25 euro | STEUNENDE LEDEN: 60 euro | ERELEDEN: 125 euro

BedrijvenGEWONE LEDEN: 60 euro | STEUNENDE LEDEN: 125 euro | ereleden: 250 euro

Gelieve uw bijdrage te storten op rekeningnummer: 422-8004971-11van het Fonds Pascal Decroos met vermelding 'LIDGELD 2003'