Een nieuw evenwicht met bewonerssucces- en faalfactoren voor burgers,

ambtelijk apparaat, college en raad

Hein Albeda14 oktober 2015

Inhoud

Trends: Groei gemeenten, mondiger burgers Voorbeelden van eigen bestuur Succes- en faalfactoren

Meer behoefte aan inspraak?…. aan eigen kracht!

Twee trends:

Grotere eenheden (vanuit de gedachte dat sommige taken erg duur zijn als ze in kleine gemeenten moeten worden uitgevoerd)

Meer eigen kracht (vanuit het besef dat gemeente echt niet alles meer weet en dat mensen meer zelf kunnen)

Burgerparticipatie of burgerinitiatief?Burgerparticipatie

op overheidsinitiatief

Burgerinitiatief(met overheidsparticipatie)

Ophalen van kennis Beter aansluiten op wensen bewoners Zorgvuldige uitvoeringvs Wij als buurt gaan over invulling onze buurt Wij als gemeenschap nemen initiatieven rond

school Wij exploiteren het buurthuis

zelforganisatie

Wat doen bewoners dan zelf beter?

Beheertaken Sociale cohesie Recreatie en ontmoeting Ondersteuning Resultaat zien

Beter … en het is leuker

Maar dan wel....

Verantwoordelijkheid nemen Elkaar aanspreken op resultaten Sancties als je een afspraak met de gemeente

niet waarmaakt Bij onenigheid lost de gemeente het niet op

10 regels uit dorpskern Megchelen1. Focus op wat kan en bereikbaar is

2. Bevorder een houding van samenwerking3. Zorg voor een gemêleerd gezelschap4. Durf elkaar aan te spreken 5. Wees open over meerdere petten6. Zorg dat je mensen echt kent 7. Voer vaak overleg.8. Wat je begint maak je af 9. Geef elkaar ruimte  en 10. Houd elkaar goed op de hoogte

Wat niet?

Neem geen besluiten waarbij niemand echt verantwoordelijkheid voor uitvoering wil nemen

Niet besluiten op basis van meerderheid (maar streven naar consent)

Niet de relatie en de inhoud door elkaar halen Niet de steun in het apparaat verwaarlozen Vergeet niet te vertellen wanneer je naar de

politiek stapt Vergeet niet de tijd te nemen!

Enkele voorbeelden

Groen in beheer Buurthuis in beheer Dorpsbudgetten

Diverse gemeenten

Ons Huis, St Annaparochie

Bewoners sturen met vastgoed. Zij bepalen ook de mix van organisaties die in het gebouw zitten en leggen daarmee de basis voor eventuele samenwerking

Er zijn verschillende zalen te huur. Er is een bibliotheek, muziekschool, jongerenruimte, ouderenruimte, fysiotherapeut, werkplekken voor sociaal cultureel werk, bar en grote zaal.

De Nieuwe Jutter, Utrecht

Buurthuis De Nieuwe Jutter

Hoogeveen

Afsplitsen niet-politieke budgetten

De gemeente en de drie corporaties hebben budgetten vrijgemaakt waar bewoners budgetbestedingsrecht over hebben. (50.000 p/dorp)

Meerdere budgetten waar bewoners ‘gekwalificeerd adviesrecht’ op uit kunnen oefenen.

Verdeling op basis van bewonersomvang en sociale karakteristieken plus op basis van initiatiefkracht

In het buitenland tot wel 5- 12% van begroting!

Raad, College, Apparaat

Er is veel mogelijk, van groenbeheer tot beheer van buurthuizen tot eigen budgetten en gekwalificeerd advies

Mooi zou zijn om geldstromen te combineren met corporaties (en andere partijen vb zorg, bedrijfsleven)

Met duidelijke regels, sancties en richtlijnen

Centraal en decentraal

Centraal: gelijke gevallen gelijk behandelen Hoofdlijnen, langjarige afspraken en investeringen +

speciale kennis (financiën, ICT, contractbeheer, milieukennis etc.)

zorgen dat alle belangen aan bod komen en afwegen afstemming (verkeer, RO, etc)

Decentraal: ongelijke gevallen ongelijk behandelen weten wie wat kan weten wat werkelijk in detail nodig is weten wat werkt weten wie extra of bijzondere aanpak nodig heeft

Gemeente: wat kan je afstaan?

Raad: budgetten, adviesrecht, duidelijkheid over de consequenties als buurt niet voldoet aan voorwaarden. Over welke 10% kan het dorp beslissen? (8,5 miljoen over 15 kernen)

College: welke beslissingen zijn echt lokaal, welke niet? Welk investeringen liggen al vast

Apparaat: duidelijke contracten, praktische ondersteuning (omgaan met budgetten, voorzitten, plannen)

In Amsterdam ook in debat

Succesfactoren

elkaar kennen duidelijke randvoorwaarden “strenge” afspraken ruimte voor amateurisme geen verplichte inkoop maatschappelijke

ondersteuning goede verantwoording (passend bij het budget)

Faalfactoren

alleen uitvoering, geen eigen kleur/inbreng inkoop tot in detail vastleggen aandacht voor fouten, successen gewoon

vinden bezuinigen door af te wentelen op bewoners verschillende buurten gelijk behandelen

Aard van de initiatieven

Weinig extern contact

Weinig intern contact

Federatieve initiatieven(meer behoefte subsidie en met overheid duidelijke gezamenlijke doelen)

Veel extern contact

Veel intern contact

Lichte initiatieven(veel behoefte aan informatie, waardering en subsidie)

Netwerkende initiatieven(Bereiken korte termijndoelen)

Coöperatieve initiatieven(weinig behoefte aan subsidie, behoefte aan tonen betrokkenheid)

Overheid: Toon betrokkenheid ↔ Overheid Help doelen formuleren

Lange termijn ↔

korte termijn

Naar een nieuwe overheidRegisserende overheid Adaptieve overheid

Gericht op Inhoud Proces Verbonden met Regels en wetgeving Samenleving en

maatschappijAanpak Vraaggericht VraaggestuurdStart Heldere definities Fuzzy

probleembeschrijving, beeldvorming

Rol burgers Klant, adviseur CitoyenWerkwijze Zonder aanziens des

persoonVerbonden met de persoon

Taakbeschrijving Specifiek GlobaalToetsing en verantwoording

Beoordelingsgesprekkencontrole, eindrapportages

Intervisie, buurtbesprekingen, visitatie

Think global, act local

Er zijn argumenten voor grote schaal Lokale kennis, kracht en prioriteitstelling mag

niet verloren gaan Juist nu kunnen bewoners meer zelf, stel hen in

staat meer te doen, maar kijk naar de kracht van het dorp

Zeker 10% van de totale begrotingen is af te splitsen voor bewoners