Na het PGB experiment: Visie van de gebruikers

Peter LambreghtsExpertisecentrum Onafhankelijk Leven

Studiedag VerwijzersplatformAntwerpen, 25 oktober 2011.

Inhoud:

• Het PGB experiment–De aanloop naar–Het experiment zelf–De context

• Wat na het PGB experiment?–Het maatschappelijke debat– Focus & klemtonen

De aanloop naar het PGB experiment

• 2001: PGB decreet gestemd in VL parlement• 2004: expertengroep “conceptontwikkeling

PGB en zorgvernieuwing”• 2007: resolutie start PGB experiment• 2008: start PGB experiment met budget een

van € 4 miljoen in 2 regio’s voor volwassenen met een beperking

Het PGB experiment zelf• Slechte omkadering door het VAPH• Onduidelijke communicatie met betrokkenen

en de deelnemers zelf• Waardevolle wetenschappelijke opvolging– Zeker op micro niveau, impact op gebruiker– Weinig conclusies mogelijk op meso niveau (het

zorgaanbod) wegens kleinschaligheid experiment– Effect op macro niveau niet onderzocht, wat

beleidsaanbevelingen op basis van het experiment moeilijk maakt

De context

• Paradigma shift: van zorg naar ondersteuning• Disability Studies• VN-verdrag voor de Rechten van Personen

met een Handicap • Verklaring van Brussel• Perspectief 2020• PGB Manifest

Artikel 19: Zelfstandig wonen en deel uitmaken van de maatschappijDe Staten die Partij zijn bij dit Verdrag erkennen het gelijke recht van alle personen met een handicap om in de maatschappij te wonen met dezelfde keuzemogelijkheden als anderen en nemen doeltreffende en passende maatregelen om het personen met een handicap gemakkelijker te maken dit recht ten volle te genieten en volledig deel uit te maken van, en te participeren in de maatschappij, onder meer door te waarborgen dat:personen met een handicap de kans hebben, op voet van gelijkheid met anderen, vrijelijk hun verblijfplaats te kiezen, alsmede waar en met wie zij leven, en niet verplicht zijn te leven in een bepaalde leefregeling;personen met een handicap toegang hebben tot een reeks van thuis, residentiële en andere maatschappij-ondersteunende diensten, waaronder persoonlijke assistentie, noodzakelijk om het wonen en de opname in de maatschappij te ondersteunen en isolatie of uitsluiting uit de maatschappij te voorkomen;de maatschappijdiensten en –faciliteiten voor het algemene publiek op voet van gelijkheid beschikbaar zijn voor personen met een handicap en beantwoorden aan hun behoeften.

Wat nu? Het maatschappelijke debat fase 1

De transitie van ‘all in’ zorgpakketten volgens oude erkenningscategorieën (bvb ticket dagcentrum of tehuis niet werkenden) naar een individuele financiering van zorg op maat. Debat rond uitvoering PGB decreet: welke doelgroep, rol van mantelzorg, rol van de reguliere diensten, …

“In dit debat moet het, wat mij betreft, niét meer gaan over het al of niet hanteren van persoonsgebonden budgetten als toekomstige financieringsvorm voor handicapspecifieke ondersteuning, dit principe past volledig in onze visie en mag als verworven beschouwd worden. De manier waarop we de conclusies vertalen naar concrete toewijzingen, dat is wat nu aan de orde is. Hoe zetten we de beschikbare middelen het best in? Hoe bereiken we meer mensen met een vraaggestuurde zorg?”

Minister J. Vandeurzen op persconferentie van 3 maart 2011

Het maatschappelijke debat fase 2

• Omzendbrief Meerjarenplan, Projectplan en uitnodiging tot maatschappelijk debat door veranderingsmanager (09/2011)

• Van PGB naar PVB (persoonsvolgend budget)?• Timing! Algemene invoering persoonlijke

financiering voorbij volgende Vlaamse verkiezing geduwd.

• Debat gaat over financiering van ondersteuning en niet over inkomen.

Drie onontkoombare vragen over zorg aan personen met een handicap

“We hebben uitspraken nodig over de individuele verantwoordelijkheid en die van de samenleving, over de totale financiële positie van de persoon met een handicap, … Als we over deze gevoelige thema’s gedragen standpunten hebben – en die moet een tweedaags congres volgend jaar midden mei opleveren -, kunnen we snel vooruitgang boeken met de zorgvernieuwing in de praktijk.”

Jean-Pierre Van BaelenVeranderingsmanager ondersteuningsbeleid personen met een handicap

Focus van het debat• Hoe VAPH ondersteuning hervormen in

functie van het versterken van mensen met een beperking, en afhankelijkheid van familie en professionelen wegwerken?

• Hoe art. 19 van het VN verdrag realiseren zodat mensen met een ondersteuningsnood niet langer in een door anderen bepaalde leefstructuur vastzitten?

• Debat ifv uitvoeringsrichtlijnen PGB decreet (binnen deze regeerperiode!)

Belangrijke klemtonen• Meerkost door handicap blijft gedragen door

de maatschappij. Niemand kiest voor (een kind met) een beperking

• Geld voor ondersteuning is geen inkomen!• Keuze in handen van de gebruiker geven:– Volledige zelfsturing met cash budget op maat– Budget en sturing toevertrouwen aan

zorgaanbieder(s)– Tussenvarianten en ‘overstappen’

mogelijk

Bedankt voor de aandacht

peter@onafhankelijkleven.be