Temperatuurfactoren: -Breedteligging -Hoogteligging -Land-zee verdeling
N I E U W S BRIEF 52 HOOGBOUW€¦ · Verdeling ramen Februari 2008 Juli 2008 Verdeling functie’s...
2
Verdeling ramen Februari 2008 Verdeling functie’s gebouw Juli 2008 NIEUWS BRIEF Midden jaren tachtig vindt het Rotterdamse stadscentrum zichzelf opnieuw uit. Her en der in de binnenstad verrijzen naast kantoortorens ook woontorens, die tezamen het aanzien van de stad drastisch veranderen. Er kan weer gewoond worden in het centrum. Een beleid waarin cen- trumstedelijke voorzieningen met elkaar samenwerken moet leiden tot een grootstedelijk milieu. De nabijheid van stad én water maken van het Wijnhavengebied een uitgelezen plek om ambities op het gebied van stads- beeld en grootstedelijkheid vorm te geven. Het voorlopige nieuwe hoogbouwpunt in deze ontwikke- ling is de Red Apple, een complex met daarin een 124 meter hoge toren en een 53 meter hoog kopblok, beide met appartementen. Deze staan op een sokkel van vijf verdiepingen waarin een winkelpassage, parkeergarage en kantoren zijn ondergebracht. Met z’n onmiskenbaar rodewijnkleurige gevel met verticale, soms slingerende belijning, is de Red Apple een markante verschijning ge- worden in de skyline van Rotterdam. Het verhaal van de Red Apple begint op het moment dat de eerste plannen ontstaan voor sloop en nieuwbouw op het Oostelijke deel van het Wijnhaveneiland. Als havenge- bied had de plek ten tijde van het bombardement haar functie al verloren. Midden jaren tachtig voldoet de mono- cultuur van kantoren en bedrijven niet meer aan de ambi- ties die de stad aan de binnenstad heeft gesteld. In die tijd wordt het Binnenstadplan gepresenteerd dat afrekent met de gedachte uit het Basisplan voor de Wederopbouw, dat de binnenstad een plek is waar economische functies gescheiden van elkaar een plek dienen te krijgen. Met een steeds meer uit het zicht rakende haven wil Rotterdam meer zijn dan alleen een werkstad. Er moet ook grootste- delijk gewoond kunnen worden. De binnenstad moet een plek worden waar je ook buiten werktijd terecht kunt. De skyline die ontstaat door de realisatie van torens aan de Maas, Weena en Coolsingel belichamen de moderne ambities van de havenstad. Rotterdam was in 2000 de eerste stad in Nederland met een op zichzelf staand hoogbouwbeleid. Naast een steden- bouwkundig kader dat aangeeft waar concentraties van hoogbouw gewenst zijn en hoe hoog je daarbij kunt gaan, wordt ook gedacht aan de kwaliteit van het straatniveau en de effecten van hoogbouw op de omgeving. Voor het Wijnhaveneiland wordt een tot dan toe ongebruikelijk ont- wikkelingsmodel ontworpen. Het Rotterdamse architecten- bureau KCAP stelt een zogenaamd dynamisch transfer model op voor dit gebied. Dit geeft de markt meer mogelijk- heden dan een vanuit een gewenst eindbeeld opgesteld bestemmingsplan. Uitgangspunten zijn dat nieuwbouw hoofdzakelijk woningen betreft, en dat er met name in de plint functies worden gehuisvest die het straatbeeld ver- sterken. Een spelregel in dit model is dat per vierkante meter grond 22 m 3 ruimte kan worden gerealiseerd. De eigenaar van de grond kan dus, gegeven de omvang van het terrein, kiezen tussen een slank en hoog gebouw of een breed en laag gebouw. Het uiteindelijke stadsbeeld wordt dus bepaald door de markt. Tevens geldt dat de torens aan de kant van de Wijnhaven niet op, maar achter de plint worden gesitueerd, en dat de bestaande plinten maatgevend zijn voor de ontwikkeling van nieuwe plinten. Wat de locatie van de torens betreft geldt een zogenaamd dambordprincipe, dat voorschrijft dat twee torens nooit precies tegenover elkaar komen te staan. Als eerste verrijst in 2002 het Harbour Village project. In het blok gelegen tussen Jufferstraat en Bierstraat worden op een onderbouw van kantoren en parkeren twee woon- torens van 85 en 69 meter hoog gerealiseerd. In het naastgelegen bouwblok wordt in 2004 de 109 meter hoge Waterstadtoren opgeleverd. Eind 2003 is ook de bouw van de 88 meter hoge Scheepmakerstoren van start gegaan. Vanwege het geringe grondoppervlak maar mét de spel- regels van het stedenbouwkundig kader is deze toren een zeer slanke verschijning op het Wijnhaveneiland. KCAP raakt al in een vroeg stadium betrokken bij de ont- wikkeling van de meest Oostelijk locatie op het Wijnhaven- eiland, gelegen tussen Punt en Wijnbrugstraat. Op twee panden aan de Noordzijde van het gebied na, is het volledige blok projectgebied. Gegeven de mogelijkheden van het door het bureau zelf opgestelde stedenbouwkundige kader en het gewenste programma van opdrachtgever PWS ging het bureau aan de slag met verschillende modellen. Project- architect Han van den Born hierover: “We hebben vooral gekeken naar de locatie van de verschillende massa’s. Uiteindelijk hebben we gekozen voor een woontoren in de Zuidwestelijke hoek, en een horizontaal georiënteerd en vijfzijdig kopblok ter hoogte van de Punt.” Toren en kopblok worden verbonden door een onderbouw die de contouren van de locatie volgt en met z’n 21 meter hoogte aansluit bij de bestaande plinthoogte van het Wijn- haveneiland. Aan de torenzijde is een grote glazen lobby ontworpen als entree voor de appartementen. Aan de puntzijde van de onderbouw is bijna 4.000 m 2 kantoor- ruimte ondergebracht. In het deel tussen toren en kopblok is tevens een deel van de parkeerplaatsen te vinden. Het meest in het oog springende onderdeel is een passage met ruimtes voor winkels en horeca. Deze doorgang is een bewuste keuze die ten goede moet komen aan de ont- wikkeling van het Wijnhaveneiland als geheel. Het is de bedoeling om de Passage met bruggen over de Wijnhaven Volgens typisch fratsenloze Rotterdamse traditie heet de Oostelijke punt van het Wijnhaveneiland officieel Punt. De plek wordt gevormd door het samenkomen van de Wijnhaven aan de Noordzijde en de Scheepmakershaven aan de Zuidzijde van het taartpuntvormige eiland. In voor- oorlogse tijden heette de plek de Appel- punt vanwege de wekelijkse appelmarkt die op deze locatie werd gehouden. Het Wijnhaveneiland is in die tijd nog een ge- bied waar havenactiviteiten, bedrijvigheid en wonen met elkaar verweven zijn. De JumpLift wordt aan het begin van de ruwbouwfase ge- installeerd op een moment waarop de liftschacht ter hoogte van de derde verdieping waterdicht kan worden gemaakt met een verplaatsbaar platform, dit om te voor- komen dat wind, water en stof vrij spel hebben. Vervol- gens wordt een werkeiland aangebracht met daaronder de verplaatsbare machinekamer, de zogeheten cathead. Vanuit het werkeiland worden de geleiders, de nieuwe liftdeuren en de elektrische installaties aangebracht. Bij installatie ontstaat feitelijk een lift met één stopplaats. Wanneer de ruwbouw een aantal verdiepingen is gevor- derd wordt het waterdichte platform omhoog getrokken en kan de jumpcyclus beginnen. Het werkeiland trekt zichzelf aan de rails omhoog en zet zich vast ter hoogte van een hoger gelegen verdieping. Deze takelt vervolgens de machinekamer van de lift omhoog zodat ook de nieuwe verdiepingen bereikt kunnen worden. Het enige wat de aannemer nog hoeft te doen is het omhoog hijsen van de waterdichte vloer. In de kelder van het gebouw staan gro- te klossen met staalkabels opgesteld en kabels die het elektronische bedieningssysteem van de lift voeden. Deze worden tijdens het jumpen gevierd om het verlengen van de lift mogelijk te maken. Zodra het gebouw haar hoogste punt heeft bereikt wordt, indien van toepassing, een defi- nitieve machinekamer geïnstalleerd. Een jump vindt gemiddeld eens in de twee weken plaats en duurt ongeveer een halve dag. Afhankelijk van de snel- heid van de lift, de verdieping- en cabinehoogte en de wijze van bouwen kan KONE tot vijf verdiepingen onder de ruwbouwactiviteiten een draaiende lift realiseren. Omdat na elke jump een keuring is vereist wordt geprobeerd om deze procedure in samenwerking met de keuringsinstan- tie zo goed mogelijk te optimaliseren. De twee JumpLiften in de toren van de Red Apple hadden de Nederlandse primeur. Deze liften halen een snelheid van 2,5 meter per seconde met een hefcapaciteit van dui- zend kilo. Naast deze liften heeft Kone twee personenlif- ten geïnstalleerd in het kopblok van het gebouw en vier autoliften met negen stopplaatsen in de parkeergarage. JumpLiften worden inmiddels ook toegepast bij het Maas- torenproject in Rotterdam en bij de torenprojecten van de Ministeries van Justitie en Binnenlandse Zaken in Den Haag. Het systeem is voor het eerst toegepast tijdens de bouw van de 83 verdiepingen tellende Q1 toren in het Au- stralische Surfers Paradise. In Europa zijn JumpLiften geïntroduceerd in de Turning Torso, de bekende 54 tel- lende torderende toren in het Zweedse Malmö. Architect KCAP Architects&Planners, Rotterdam Constructeur Corsmit Raadgevend Ingenieurs- bureau BV, Rijswijk Ontwikkelaar Woningstichting PWS, Rotterdam Aannemer Bouwcombinatie Heijmerink Bouw / J.P. van Eesteren (TBI Bouw) Projectmanagement BOAG, Rotterdam Fundering Nederlands Heibedrijf, Nederlek Life style concept Jan des Bouvrie en Vincent Beekman Liftleverancier KONE Liften en Roltrappen, Den Haag Gevelleverancier Metaalbouw Vogt, Kerkrade Installaties Wolf & Dikken, Wateringen Leidingen ENVO, Rotterdam Appartementen 231 Parkeerplaatsen 338 Commerciële ruimte 1.580 m 2 Kantoorruimte 3.870 m 2 Bruto vloeroppervlak 34.580 m 2 Start bouw maart 2006 Oplevering mei 2009 De Nieuwsbrief Hoogbouw is mogelijk gemaakt door: en Scheepmakershaven aan te laten sluiten op de Oude- haven en de Boompjes, zodat een aantrekkelijke wandel- route door het gebied ontstaat. Door de horizontale belijning van de gevel van het kopblok lijkt deze te zweven boven de onderbouw. Dit effect wordt versterkt door het uitsteken van het blok boven de Punt. Herman Knoop namens de bouwcombinatie Heijmerink / J.P. van Eesteren v.o.f. hierover: “Om dit bouwkundig moge- lijk te maken is een stalen cantilever constructie ontworpen die de zwaartekrachten opvangt. In het begin hebben we het kopblok moeten ondersteunen, maar gaandeweg was de constructie in staat om dit uitstekende gewicht te kun- nen dragen. Tijdens de bouw is dit deel goed in de gaten gehouden op doorzakkingen en zettingen.“ In het kopblok zijn tevens twee atria in de gevel ontworpen, die een prachtig zicht bieden op de hele omgeving. De bekende interieurontwerper Jan des Bouvrie was als adviseur betrokken bij de conceptfase. Uit zijn koker komt onder meer idee om met een uitgesproken kleur te werken. In eerste instantie zou de gevel roze worden, via wijnkleuren is dat geëvolueerd naar rood. Van den Born hierover: “Het rood vormt een prettige afwisseling op het wat grauwe karakter van de omgeving. Tevens biedt het tegenwicht aan de witte massa van de Willemswerf. Rood is door de felheid die het uitstraalt een nadrukkelijk aanwezige kleur, maar het CNA gebouw in Chicago laat bijvoorbeeld zien dat het een prima variatie kan zijn als onderdeel van een skyline en gaf voor mij de doorslag om hier serieus mee door te gaan.” Eveneens vroeg van de partij was Erik Middelkoop van het in Rijswijk gehuisveste Corsmit Raadgevend Ingenieurs, onderdeel van Royal Haskoning. Middelkoop: “In het begin waren we vooral bezig om de verschillende ontwerpmo- dellen uit te rekenen. Je beziet de verschillende manieren waarop je het project kunt bouwen, waarbij je zo veel moge- lijk rekening probeert te houden met de wensen van de architect. Hierbij hebben we dankbaar gebruik kunnen maken van de jarenlange ervaring die we als bureau met hoogbouw hebben, in mijn geval vooral met woontorens. Je merkt dat je na verloop van tijd steeds creatiever wordt in het bedenken van oplossingen voor vraagstukken waarop je voorheen alleen een standaardantwoord had.” “Uiteindelijk zijn we wat de toren betreft uitgekomen op een constructie met een plattegrond van 22 bij 20 meter. Deze wordt gedragen door vier wanden die naast elkaar in de lengterichting staan,” vervolgt Middelkoop. “De korte gevels zijn dus niet dragend, maar hebben omwille van de architectuur wel dezelfde uitstraling als de lange, dragen- de zijden. De nodige verbindingsmuren tussen deze wanden hoeven niet telkens op dezelfde plek te staan, zodat er mogelijkheden zijn voor flexibele plattegronden.” Van den Born: “Een flexibele plattegrond is belangrijk omdat we appartementen wilden ontwerpen met veel directe zicht- lijnen naar buiten. Het liefst wil je langs de hele gevel kunnen lopen. Daarnaast wilden we een zo open moge- lijke gevel met vertikaal georiënteerde ramen zodat vanuit je luie stoel naar de stad kunt kijken. Een open hoek is essentieel voor de beleving van het hoge wonen. Dat is allemaal gelukt met deze constructie.” Een ander mooi voorbeeld van hoe architectuur en con- structie samenwerken is te zien in de gevel. Middelkoop: “Het lijnenspel is niet alleen een architectonisch statement en een verhoging van het woongenot, maar het zegt tevens iets over de constructie van de toren. Ten eerste worden de lijnen steeds dunner in de hoogte, wat een verbeelding is van het gegeven dat de bovenste etages steeds minder gewicht hoeven te dragen. Dit past mooi bij het beeld dat mensen die er voor kiezen om hoog te wonen dat vooral doen vanwege het uitzicht. Dit kan met grote raampartijen nog intensiever worden beleefd. Ten tweede zorgt de slin- gering van de lijnen ervoor dat de horizontale afstand tussen twee lijnen op bepaalde plaatsen korter en dus hechter wordt. Dit heeft niet alleen z’n impact op de architectuur, maar is tevens van belang voor de constructie.” In de Red Apple zijn zogenaamde JumpLiften geïnstalleerd. Deze zijn een gepatendeerde vinding van lifinstallateur KONE waarbij de liften vroeg in de ruwbouwfase worden geïnstalleerd en meegroeien met het gebouw. Telkens wanneer de bouw twee verdiepingen is gevorderd maakt de lift een zogenaamde jump, waardoor ook de nieuwe verdiepingen bereikbaar worden. Het bijzondere van het systeem is dat het geheel zelfvoorzienend is. Het systeem van de zelfhijsende machinekamer is in Nederland uitge- dokterd. Tevens worden er geen krachten uitgeoefend op de nieuwe vloeren omdat deze via geleiders op de construc- tie worden overgedragen. Door gebruik te maken van JumpLiften kan worden bespaard op tijdelijke bouwliften. Deze hebben een lagere snelheid, zijn omslachtig in het gebruik en afhankelijk van de weers- invloeden. Daarnaast moet het deel van de gevel waaraan de lift is bevestigd open blijven tot de definitieve liften in het gebouw zijn geïnstalleerd. Herman Knoop over zijn ervaringen met dit nieuwe systeem: “De JumpLift is een goede en veilige manier om mensen en materialen tijdens het bouwproces door het gebouw te laten bewegen. Het voordeel is ook dat het in alle weersomstandigheden ge- bruikt kan worden, waardoor extra tijd kan worden ge- wonnen.” RED APPLE HOOGBOUW 52 ARCHITECTUUR CONSTRUCTIE PROJECTGEGEVENS JUMPLIFTEN Uitgave Stichting Hoogbouw Contactpersoon: Jacques Stuart T. 079 325 2162 | F. 079 325 2283 E: [email protected] Postadres Postbus 340, 2700 AH Zoetermeer Redactie Jan Klerks Fotografie lennyoosterwijk.nl, Jan klerks Afbeeldingen KCAP Architects & Planners Doorsnede Jumplift: KONE Vormgeving Studio BrandendZant, Karlijne Brand Aanneming Maatschappij J.P. van Eesteren BV, Rotterdam Achmea Vastgoed, Zoetermeer AM, Nieuwegein Amvest Vastgoed, Amsterdam ZO ATH Techniek BV, Amsterdam Ballast Nedam NV, Nieuwegein Ballast Nedam Woningbouw BV, Capelle aan den IJssel BAM Techniek BV, Bunnik BAM Utiliteitsbouw BV, Bunnik Boele & van Eesteren BV, Rijswijk Brink Groep BV, Leidschendam Burgers Ergon BV, Eindhoven Croon Electrotechniek BV, Rotterdam Deutsche Hypo BV, Amsterdam DHV Bouw en Industrie BV, Rotterdam Dura Vermeer Bouw en Vastgoed BV, Houten ERA Bouw BV, Zoetermeer ETB Vos BV, Dordrecht FGH Bank, Utrecht GTI Utiliteit Zuid BV, Oisterwijk Heijmans IBC Bouw BV, Rosmalen High Tech Campus Eindhoven, Eindhoven Hillen & Roosen BV, Amsterdam Hopman Interheem Groep BV, Gouda Imtech BV, Amersfoort Imtech Projects BV, Rotterdam Inbo Adviseurs Bouw, Rijswijk ING Real Estate, Den Haag Johan Matser Projectontwikkeling BV, Hilversum Kanters Bouwbedrijf BV, Barendrecht Kone BV Liften en Roltrappen, Den Haag Koninklijke BAM Groep NV, Bunnik Lisman Inter Holding BV, Den Bosch LSI Project Investment NV, Rotterdam Mitsubishi Elevator Europe, Veenendaal Multi Vastgoed, Gouda NS Vastgoed, Aalsmeer OTIS BV, Amersfoort OVG Projectontwikkeling, Rotterdam Philips Nederland BV, Eindhoven PRC Bouwcentrum BV, Bodegraven Provast, Den Haag Rabo Bouwfonds Development, Den Haag Rabo Bouwfonds Development, Haarlem Scheldebouw BV, Middelburg Schüco, Mijdrecht Siemens Nederland NV, Den Haag Staedion, Den Haag Strukton Bouwprojekten, Maarssen ThyssenKrupp Liften BV, Krimpen aan den IJssel ULC Groep BV, Utrecht Unica Installatiegroep BV, Zwolle Van Aken Architektuur en Stedenbouw, Eindhoven Van der Vorm Bouw BV, Papendrecht Vesteda Project BV, Maastricht Wolter & Dros, Amersfoort Bestuur Stichting Hoogbouw De heer M. Norder, College B&W, Gemeente Den Haag (voorzitter) De heer A. Hilhorst, KOW Stedenbouw & Architectuur, Den Haag (vice-voorzitter) De heer R.A.L.M. Ligtvoet Kraaijvanger Urbis, Rotterdam (secretaris) De heer J. Dura, Dura Vermeer, Zoetermeer (penningmeester) De heer R. Buck, Buck Consultants International, Nijmegen De heer C. Kuijpers, Ministerie VROM, Den Haag De heer R. Meyer, Meyer & Van Schooten Architecten, Amsterdam De heer J. Meuwissen, 3W, Maastricht De heer R. Smeets, TBI, Rotterdam Bijzondere Begunstigers Kring Stichting Hoogbouw COLOFON Vooroorlogse Appelpunt Oktober 2006 September 2007 Elevation concept Verdeling functie’s van het gebouw STEDENBOUW waterdicht platform Installatie-platform Cathead Liftkooi Draagkabels Doorsnede Jumplift
Transcript of N I E U W S BRIEF 52 HOOGBOUW€¦ · Verdeling ramen Februari 2008 Juli 2008 Verdeling functie’s...
Verdelingramen
Februari2008
Verdelingfunctie’sgebouw Juli2008
N I E U W SB R I E F
Midden jaren tachtig vindt het Rotterdamse stadscentrum zichzelf opnieuw uit. Her en der in de binnenstad verrijzen naast kantoortorens ook woontorens, die tezamen het aanzien van de stad drastisch veranderen. Er kan weer gewoond worden in het centrum. Een beleid waarin cen-trumstedelijke voorzieningen met elkaar samenwerken moet leiden tot een grootstedelijk milieu. De nabijheid van stad én water maken van het Wijnhavengebied een uitgelezen plek om ambities op het gebied van stads-beeld en grootstedelijkheid vorm te geven.
Het voorlopige nieuwe hoogbouwpunt in deze ontwikke-ling is de Red Apple, een complex met daarin een 124 meter hoge toren en een 53 meter hoog kopblok, beide met appartementen. Deze staan op een sokkel van vijf verdiepingen waarin een winkelpassage, parkeergarage en kantoren zijn ondergebracht. Met z’n onmiskenbaar rodewijnkleurige gevel met verticale, soms slingerende belijning, is de Red Apple een markante verschijning ge-worden in de skyline van Rotterdam.
HetverhaalvandeRedApplebegintophetmomentdatdeeersteplannenontstaanvoorsloopennieuwbouwophetOostelijkedeelvanhetWijnhaveneiland.Alshavenge-bied had de plek ten tijde van het bombardement haarfunctiealverloren.Middenjarentachtigvoldoetdemono-cultuurvankantorenenbedrijvennietmeeraandeambi-tiesdiedestadaandebinnenstadheeftgesteld.Indietijdwordt het Binnenstadplan gepresenteerd dat afrekentmetdegedachteuithetBasisplanvoordeWederopbouw,datdebinnenstadeenplekiswaareconomischefunctiesgescheidenvanelkaareenplekdienentekrijgen.Meteensteeds meer uit het zicht rakende haven wil Rotterdammeerzijndanalleeneenwerkstad.Ermoetookgrootste-delijkgewoondkunnenworden.Debinnenstadmoeteenplekwordenwaarjeookbuitenwerktijdterechtkunt.DeskylinedieontstaatdoorderealisatievantorensaandeMaas,WeenaenCoolsingelbelichamendemoderneambitiesvandehavenstad.
Rotterdamwasin2000deeerstestadinNederlandmeteenopzichzelfstaandhoogbouwbeleid.Naasteensteden-bouwkundig kader dat aangeeft waar concentraties vanhoogbouwgewenstzijnenhoehoogjedaarbijkuntgaan,wordtookgedachtaandekwaliteitvanhetstraatniveauendeeffectenvanhoogbouwopdeomgeving.VoorhetWijnhaveneilandwordteentotdantoeongebruikelijkont-wikkelingsmodelontworpen.HetRotterdamsearchitecten-bureau KCAP stelt een zogenaamd dynamisch transfermodelopvoorditgebied.Ditgeeftdemarktmeermogelijk-heden dan een vanuit een gewenst eindbeeld opgesteldbestemmingsplan. Uitgangspunten zijn dat nieuwbouwhoofdzakelijkwoningenbetreft,endatermetnameindeplintfunctieswordengehuisvestdiehetstraatbeeldver-sterken.Eenspelregel inditmodel isdatpervierkantemetergrond22m3ruimtekanwordengerealiseerd.Deeigenaarvandegrondkandus,gegevendeomvangvanhetterrein,kiezentusseneenslankenhooggebouwofeen breeden laaggebouw.Hetuiteindelijkestadsbeeldwordtdusbepaalddoordemarkt.Tevensgeldtdatdetorensaan de kant van de Wijnhaven niet op, maar achter deplint worden gesitueerd, en dat de bestaande plintenmaatgevendzijnvoordeontwikkelingvannieuweplinten.Watdelocatievandetorensbetreftgeldteenzogenaamddambordprincipe, dat voorschrijft dat twee torens nooitpreciestegenoverelkaarkomentestaan.
Alseersteverrijstin2002hetHarbourVillageproject.InhetblokgelegentussenJufferstraatenBierstraatwordenopeenonderbouwvankantorenenparkerentweewoon-torens van 85 en 69 meter hoog gerealiseerd. In hetnaastgelegenbouwblokwordtin2004de109meterhogeWaterstadtorenopgeleverd.Eind2003isookdebouwvande88meterhogeScheepmakerstorenvanstartgegaan.Vanwegehetgeringegrondoppervlakmaarmétdespel-regelsvanhetstedenbouwkundigkaderisdezetoreneenzeerslankeverschijningophetWijnhaveneiland.
KCAPraaktalineenvroegstadiumbetrokkenbijdeont-wikkelingvandemeestOostelijklocatieophetWijnhaven-eiland,gelegentussenPuntenWijnbrugstraat.OptweepandenaandeNoordzijdevanhetgebiedna,ishetvolledigeblokprojectgebied.GegevendemogelijkhedenvanhetdoorhetbureauzelfopgesteldestedenbouwkundigekaderenhetgewensteprogrammavanopdrachtgeverPWSginghetbureauaandeslagmetverschillendemodellen.Project-architectHanvandenBornhierover:“Wehebbenvooralgekeken naar de locatie van de verschillende massa’s.UiteindelijkhebbenwegekozenvooreenwoontorenindeZuidwestelijkehoek,eneenhorizontaalgeoriënteerdenvijfzijdigkopblokterhoogtevandePunt.”
Torenenkopblokwordenverbondendooreenonderbouwdiedecontourenvandelocatievolgtenmetz’n21meterhoogteaansluitbijdebestaandeplinthoogtevanhetWijn-haveneiland.Aandetorenzijdeiseengroteglazenlobbyontworpen als entree voor de appartementen. Aan depuntzijde van de onderbouw is bijna 4.000 m2 kantoor-ruimteondergebracht.Inhetdeeltussentorenenkopblokistevenseendeelvandeparkeerplaatsentevinden.Hetmeest in het oog springende onderdeel is een passagemet ruimtes voor winkels en horeca. Deze doorgang iseenbewustekeuzedietengoedemoetkomenaandeont-wikkelingvanhetWijnhaveneilandalsgeheel.Het isdebedoelingomdePassagemetbruggenoverdeWijnhaven
Volgens typisch fratsenloze Rotterdamse
traditie heet de Oostelijke punt van het
Wijnhaveneiland officieel Punt. De plek
wordt gevormd door het samenkomen
van de Wijnhaven aan de Noordzijde en
de Scheepmakershaven aan de Zuidzijde
van het taartpuntvormige eiland. In voor-
oorlogse tijden heette de plek de Appel-
punt vanwege de wekelijkse appelmarkt
die op deze locatie werd gehouden. Het
Wijnhaveneiland is in die tijd nog een ge-
bied waar havenactiviteiten, bedrijvigheid
en wonen met elkaar verweven zijn.
DeJumpLiftwordtaanhetbeginvanderuwbouwfasege-installeerd op een moment waarop de liftschacht terhoogte van de derde verdieping waterdicht kan wordengemaaktmeteenverplaatsbaarplatform,ditomtevoor-komendatwind,waterenstofvrijspelhebben.Vervol-genswordteenwerkeilandaangebrachtmetdaaronderdeverplaatsbaremachinekamer,dezogehetencathead.Vanuit het werkeiland worden de geleiders, de nieuweliftdeurenendeelektrischeinstallatiesaangebracht.Bijinstallatieontstaatfeitelijkeenliftmetéénstopplaats.
Wanneerderuwbouweenaantalverdiepingenisgevor-derdwordthetwaterdichteplatformomhooggetrokkenen kan de jumpcyclus beginnen. Het werkeiland trektzichzelfaanderailsomhoogenzetzichvastterhoogtevaneenhogergelegenverdieping.Dezetakeltvervolgensdemachinekamervandeliftomhoogzodatookdenieuweverdiepingen bereikt kunnen worden. Het enige wat deaannemernoghoefttedoenishetomhooghijsenvandewaterdichtevloer.Indekeldervanhetgebouwstaangro-te klossen met staalkabels opgesteld en kabels die hetelektronischebedieningssysteemvandeliftvoeden.Dezewordentijdenshetjumpengevierdomhetverlengenvandeliftmogelijktemaken.Zodrahetgebouwhaarhoogstepuntheeftbereiktwordt,indienvantoepassing,eendefi-nitievemachinekamergeïnstalleerd.
Eenjumpvindtgemiddeldeensindetweewekenplaatsenduurtongeveereenhalvedag.Afhankelijkvandesnel-heid van de lift, de verdieping- en cabinehoogte en dewijzevanbouwenkanKONEtotvijfverdiepingenonderderuwbouwactiviteiteneendraaiendeliftrealiseren.Omdatnaelkejumpeenkeuringisvereistwordtgeprobeerdomdezeprocedureinsamenwerkingmetdekeuringsinstan-tiezogoedmogelijkteoptimaliseren.
DetweeJumpLiftenindetorenvandeRedApplehaddendeNederlandseprimeur.Dezeliftenhaleneensnelheidvan2,5meterpersecondemeteenhefcapaciteitvandui-zendkilo.NaastdezeliftenheeftKonetweepersonenlif-tengeïnstalleerd inhetkopblokvanhetgebouwenvierautoliftenmetnegenstopplaatsen indeparkeergarage.JumpLiftenwordeninmiddelsooktoegepastbijhetMaas-torenprojectinRotterdamenbijdetorenprojectenvandeMinisteries van Justitie en Binnenlandse Zaken in DenHaag.Hetsysteemisvoorheteersttoegepasttijdensdebouwvande83verdiepingentellendeQ1toreninhetAu-stralische Surfers Paradise. In Europa zijn JumpLiftengeïntroduceerd in de Turning Torso, de bekende 54 tel-lendetorderendetoreninhetZweedseMalmö.
Architect KCAPArchitects&Planners,Rotterdam
Constructeur CorsmitRaadgevendIngenieurs-bureauBV,Rijswijk
Ontwikkelaar WoningstichtingPWS,RotterdamAannemer BouwcombinatieHeijmerinkBouw/
J.P.vanEesteren(TBIBouw)Projectmanagement BOAG,RotterdamFundering NederlandsHeibedrijf,NederlekLifestyleconcept JandesBouvrieenVincent
BeekmanLiftleverancier KONELiftenenRoltrappen,Den
HaagGevelleverancier MetaalbouwVogt,KerkradeInstallaties Wolf&Dikken,WateringenLeidingen ENVO,Rotterdam
Appartementen 231Parkeerplaatsen 338Commerciëleruimte 1.580m2
Kantoorruimte 3.870m2
Brutovloeroppervlak 34.580m2
Startbouw maart2006Oplevering mei2009
DeNieuwsbriefHoogbouwismogelijkgemaaktdoor:
enScheepmakershavenaantelatensluitenopdeOude-havenendeBoompjes,zodateenaantrekkelijkewandel-routedoorhetgebiedontstaat.
Doordehorizontalebelijningvandegevelvanhetkopbloklijktdezetezwevenbovendeonderbouw.DiteffectwordtversterktdoorhetuitstekenvanhetblokbovendePunt.HermanKnoopnamensdebouwcombinatieHeijmerink/J.P.vanEesterenv.o.f.hierover:“Omditbouwkundigmoge-lijktemakeniseenstalencantileverconstructieontworpendiedezwaartekrachtenopvangt.Inhetbeginhebbenwehetkopblokmoetenondersteunen,maargaandewegwasdeconstructieinstaatomdituitstekendegewichttekun-nendragen.Tijdensdebouwisditdeelgoedindegatengehoudenopdoorzakkingenenzettingen.“Inhetkopblokzijn tevens twee atria in de gevel ontworpen, die eenprachtigzichtbiedenopdeheleomgeving.
DebekendeinterieurontwerperJandesBouvriewasalsadviseurbetrokkenbijdeconceptfase.Uitzijnkokerkomtondermeerideeommeteenuitgesprokenkleurtewerken.Ineersteinstantiezoudegevelrozeworden,viawijnkleurenisdatgeëvolueerdnaarrood.VandenBornhierover:“Hetrood vormt een prettige afwisseling op het wat grauwekarakter van de omgeving. Tevens biedt het tegenwichtaandewittemassavandeWillemswerf.Roodisdoordefelheid die het uitstraalt een nadrukkelijk aanwezigekleur,maarhetCNAgebouwinChicagolaatbijvoorbeeldziendatheteenprimavariatiekanzijnalsonderdeelvaneenskylineengafvoormijdedoorslagomhierserieusmeedoortegaan.”
EveneensvroegvandepartijwasErikMiddelkoopvanhetinRijswijkgehuisvesteCorsmitRaadgevend Ingenieurs,onderdeelvanRoyalHaskoning.Middelkoop:“Inhetbeginwarenwevooralbezigomdeverschillendeontwerpmo-dellenuitterekenen.Jebezietdeverschillendemanierenwaaropjehetprojectkuntbouwen,waarbijjezoveelmoge-lijk rekeningprobeert tehoudenmetdewensenvandearchitect. Hierbij hebben we dankbaar gebruik kunnenmakenvandejarenlangeervaringdiewealsbureaumethoogbouwhebben,inmijngevalvooralmetwoontorens.Jemerktdatjenaverloopvantijdsteedscreatieverwordtin het bedenken van oplossingen voor vraagstukkenwaaropjevoorheenalleeneenstandaardantwoordhad.”
“Uiteindelijkzijnwewatdetorenbetreftuitgekomenopeenconstructiemeteenplattegrondvan22bij20meter.Dezewordtgedragendoorvierwandendienaastelkaarindelengterichtingstaan,”vervolgtMiddelkoop.“Dekortegevelszijndusnietdragend,maarhebbenomwillevandearchitectuurweldezelfdeuitstralingalsdelange,dragen-dezijden.Denodigeverbindingsmurentussendezewandenhoeven niet telkens op dezelfde plek te staan, zodat ermogelijkhedenzijnvoorflexibeleplattegronden.”VandenBorn:“Een flexibeleplattegrond isbelangrijkomdatweappartementenwildenontwerpenmetveeldirectezicht-lijnen naar buiten. Het liefst wil je langs de hele gevelkunnenlopen.Daarnaastwildenweeenzoopenmoge-lijkegevelmetvertikaalgeoriënteerderamenzodatvanuitje luiestoelnaardestadkuntkijken.Eenopenhoek isessentieel voor de beleving van het hoge wonen. Dat isallemaalgeluktmetdezeconstructie.”
Eenandermooivoorbeeldvanhoearchitectuurencon-structiesamenwerkenistezienindegevel.Middelkoop:“Hetlijnenspelisnietalleeneenarchitectonischstatementeneenverhogingvanhetwoongenot,maarhetzegttevensietsoverdeconstructievandetoren.Teneerstewordendelijnensteedsdunnerindehoogte,wateenverbeeldingisvanhetgegevendatdebovensteetagessteedsmindergewichthoeventedragen.Ditpastmooibijhetbeelddatmensendieervoorkiezenomhoogtewonendatvooraldoenvanwegehetuitzicht.Ditkanmetgroteraampartijennogintensieverwordenbeleefd.Tentweedezorgtdeslin-geringvandelijnenervoordatdehorizontaleafstandtussentwee lijnenopbepaaldeplaatsenkorterendushechterwordt.Ditheeftnietalleenz’nimpactopdearchitectuur,maaristevensvanbelangvoordeconstructie.”
IndeRedApplezijnzogenaamdeJumpLiftengeïnstalleerd.Deze zijn een gepatendeerde vinding van lifinstallateurKONEwaarbijdeliftenvroeginderuwbouwfasewordengeïnstalleerd en meegroeien met het gebouw. Telkenswanneerdebouwtweeverdiepingenisgevorderdmaaktde lift een zogenaamde jump, waardoor ook de nieuweverdiepingenbereikbaarworden.Hetbijzonderevanhetsysteemisdathetgeheelzelfvoorzienendis.HetsysteemvandezelfhijsendemachinekamerisinNederlanduitge-dokterd.Tevenswordenergeenkrachtenuitgeoefendopdenieuwevloerenomdatdezeviageleidersopdeconstruc-tiewordenovergedragen.DoorgebruiktemakenvanJumpLiftenkanwordenbespaardoptijdelijkebouwliften.Dezehebbeneenlageresnelheid,zijnomslachtiginhetgebruikenafhankelijkvandeweers-invloeden.Daarnaastmoethetdeelvandegevelwaaraandeliftisbevestigdopenblijventotdedefinitievelifteninhet gebouw zijn geïnstalleerd. Herman Knoop over zijnervaringenmetditnieuwesysteem:“DeJumpLiftiseengoedeenveiligemanierommensenenmaterialentijdenshetbouwprocesdoorhetgebouwtelatenbewegen.Hetvoordeelisookdathetinalleweersomstandighedenge-bruikt kan worden, waardoor extra tijd kan worden ge-wonnen.”
REDAPPLE
HOOGBOUW52
ARCHITECTUUR
CONSTRUCTIE
PROJECTGEGEVENS
JUMPLIFTEN
Uitgave StichtingHoogbouw
Contactpersoon:JacquesStuart
T.0793252162|F.0793252283
Postadres Postbus340,2700AHZoetermeer
Redactie JanKlerks
Fotografie lennyoosterwijk.nl,Janklerks
Afbeeldingen KCAPArchitects&Planners
DoorsnedeJumplift:KONE
Vormgeving StudioBrandendZant,KarlijneBrand
AannemingMaatschappijJ.P.vanEesterenBV,RotterdamAchmeaVastgoed,ZoetermeerAM,NieuwegeinAmvestVastgoed,AmsterdamZOATHTechniekBV,AmsterdamBallastNedamNV,NieuwegeinBallastNedamWoningbouwBV,CapelleaandenIJsselBAMTechniekBV,BunnikBAMUtiliteitsbouwBV,BunnikBoele&vanEesterenBV,RijswijkBrinkGroepBV,LeidschendamBurgersErgonBV,EindhovenCroonElectrotechniekBV,RotterdamDeutscheHypoBV,AmsterdamDHVBouwenIndustrieBV,RotterdamDuraVermeerBouwenVastgoedBV,HoutenERABouwBV,ZoetermeerETBVosBV,DordrechtFGHBank,UtrechtGTIUtiliteitZuidBV,OisterwijkHeijmansIBCBouwBV,RosmalenHighTechCampusEindhoven,EindhovenHillen&RoosenBV,AmsterdamHopmanInterheemGroepBV,GoudaImtechBV,AmersfoortImtechProjectsBV,RotterdamInboAdviseursBouw,RijswijkINGRealEstate,DenHaagJohanMatserProjectontwikkelingBV,HilversumKantersBouwbedrijfBV,BarendrechtKoneBVLiftenenRoltrappen,DenHaagKoninklijkeBAMGroepNV,BunnikLismanInterHoldingBV,DenBoschLSIProjectInvestmentNV,RotterdamMitsubishiElevatorEurope,VeenendaalMultiVastgoed,GoudaNSVastgoed,AalsmeerOTISBV,AmersfoortOVGProjectontwikkeling,RotterdamPhilipsNederlandBV,EindhovenPRCBouwcentrumBV,BodegravenProvast,DenHaagRaboBouwfondsDevelopment,DenHaagRaboBouwfondsDevelopment,HaarlemScheldebouwBV,MiddelburgSchüco,MijdrechtSiemensNederlandNV,DenHaagStaedion,DenHaagStruktonBouwprojekten,MaarssenThyssenKruppLiftenBV,KrimpenaandenIJsselULCGroepBV,UtrechtUnicaInstallatiegroepBV,ZwolleVanAkenArchitektuurenStedenbouw,EindhovenVanderVormBouwBV,PapendrechtVestedaProjectBV,MaastrichtWolter&Dros,Amersfoort
BestuurStichtingHoogbouw
DeheerM.Norder,CollegeB&W,GemeenteDenHaag(voorzitter)DeheerA.Hilhorst,KOWStedenbouw&Architectuur,DenHaag(vice-voorzitter)DeheerR.A.L.M.LigtvoetKraaijvangerUrbis,Rotterdam(secretaris)DeheerJ.Dura,DuraVermeer,Zoetermeer(penningmeester)DeheerR.Buck,BuckConsultantsInternational,NijmegenDeheerC.Kuijpers,MinisterieVROM,DenHaagDeheerR.Meyer,Meyer&VanSchootenArchitecten,AmsterdamDeheerJ.Meuwissen,3W,MaastrichtDeheerR.Smeets,TBI,Rotterdam
Bijzondere Begunstigers Kring Stichting Hoogbouw
COLOFON
VooroorlogseAppelpunt
Oktober2006
September2007
Elevationconcept
Verdelingfunctie’svanhetgebouw
STEDENBOUW
waterdichtplatform
Installatie-platform
Cathead
Liftkooi
Draagkabels
DoorsnedeJumplift
Red A
pple
