Wie zijn de prijswinnaars van het bik-project naar keuze?k Kijk snel op pagina 7

bikbrief 9Februari 2009

Bik buiten de basisProjecten die verder gaan dande basisschool k pagina 4

TerugblikGrafisch toveren k pagina 10

2 landen, 1 projectBiknieuws k pagina 12

Bik en…Afscheid van groep 8 k pagina 15

Verstand van kunstén kinderen

2 / nummer 9 / februari 2009

Vervalsing meteen grote V

Bik buitende basisProjecten die

verder gaan dan

de basisschool

En nu wijWat vinden

leerlingen er

eigenlijk van?

Terugb(l)ikGrafisch toveren

Bik-nieuws Bik en…afscheid vangroep 8Een multimediale

voorstelling

Wat is bik?Praktische informatie

03

1110

12

16

04

ICC + bikBik-kunstenaars en

de Interne Cultuur-

coördinator over

hun samenwerking

Bikbrief kan(niet) beter?Uitslag van de

enquete over de

inhoud van de

bikbrief

07 08

15

16 Bik-dealDrie vragen over

een bik-project

Colofon

Bikbrief is een uitgave van Kunstenaars&CO

Nieuwe Herengracht 119Postbus 2617, 1000 CP AmsterdamE-mail bik@kunstenaarsenco.nl

De opleiding Beroepskunstenaars in de klaswordt mogelijk gemaakt door het ministerievan OCW, Stichting Kunstenaars&CO en debetrokken regionale instellingen voorcultuureducatie.

Samenwerkende partnersAmsterdam Pier K / Hoofddorp,www.pier-k.nlContactpersoon Trudie Verhoeff

Utrecht UCK, www.uck.nlContactpersoon Caroline van Rhijn

Groningen Kunstencentrum,www.kunstencentrum.nlContactpersoon Hanny van Schijndel

Maastricht Kumulus, www.kumulus.nlContactpersoon Natasja Wolfs

Rotterdam Willem de Kooning Academie,www.wdka.nlContactpersoon Robin Punt

Arnhem Edu-Art, www.edu-art-gelderland.nlContactpersoon Leon Muilwijk

Zwolle KCO / de Muzerie, www.kco.nl,www.muzerie.nlContactpersoon Gerry Kloek

Tilburg Bureau Cist, www.cist.nlContactpersoon Jan Stoel

ProjectcoördinatieKunstenaars&CO, www.kunstenaarsenco.nlContactpersoon Theo van AdrichemE-mail: bik@kunstenaarsenco.nl

OntwerpOSAGE / Communicatie en Ontwerp, Utrecht

RedactieKunstenaars&CO, AmsterdamApril Onderwijs en Communicatie:Ron Benjamins / Daniëlla van ’t Erve

DrukwerkDrukkerij Holland, Alphen a / d Rijn

Oplage: 15.000 exemplaren verspreid onderbasisscholen, bik-kunstenaars, cultuur-educatie-instellingen en overige relaties.

Wilt u meer exemplaren ontvangen of weetu andere belangstellenden, mail dan naarbik@kunstenaarsenco.nl.

ISSN: 1876-8563

Beeld omslag

xx

Inhoud

nummer 9 / februari 2009 / 3

Vervalsing met een grote V

Kijk voor meer informatie en andere bik-projecten op www.beroepskunstenaarsindeklas.nl

Waar kun je beter schilderijen vervalsen dan in een museum

zelf? In het Rijksmuseum Twenthe in Enschede vinden ze dat

geen punt. Kinderen mochten hun favoriete meesterwerk

van schilders als Dalí, Van Gogh of Picasso ‘life’ naschilderen

met acryl op doek.

Tijdens de workshop van bik-kunstenaars Debbie Voerman en

Valerie Zwart maken kinderen van 4 tot en 13 jaar kennis met

de (kunst)geschiedenis van de vervalsing en leren ze de

schilderstijl van meesterschilders. De kinderen leren spelender-

wijs kijken, mengen en materialen gebruiken. Ze kunnen kiezen

uit twintig meesterwerken om te vervalsen. Vanwege het

succes wordt de workshop in de voorjaarsvakantie herhaald.

Debbie Voerman: “De kinderen en hun ouders waren erg

enthousiast. De pers had veel belangstelling en dat maakte het

voor de kinderen nog spannender. Het project kunnen we ook

prima op basisscholen geven, al heeft het vervalsen van echte

kunst in het museum zelf natuurlijk wel iets speciaals.”

Op de basisschool zal het project Kunstvervalsers 2 lessen

van 1,5 uur duren en de kosten zijn € 315,- (exclusief reis-

en materiaalkosten). Zie voor meer informatie:

www.rijksmuseumtwenthe.nl en www.eyematters.nl.

4 / nummer 9 / februari 2009

In de eerste drie lessen bouwen de kinderen een doorzichtig kunstwerk op aan de hand van drie beeldaspecten vorm, kleur

en lijn. Ze maken drie werkstukken (van elk beeldaspect één) die in de vierde les samengevoegd en gelamineerd worden. Een

tentoonstelling van de kunstwerken in een doorzichtige tunnel vormt de afsluiter van het project. “Het is heel laagdrempelig en

kan niet mislukken”, vertelt Julia Borsboom, bik’er sinds 2006. “Ik vind het een uitdaging om kinderen die op andere gebieden

minder goed zijn, goed uit te laten komen. Het mooie is dat het hierbij ook niet gaat om goed kunnen tekenen, het gaat om

expressie. De kinderen zijn allemaal verbaasd over het resultaat, want het is altijd fantastisch. Ik vind het heel bijzonder om te

zien wat het bij kinderen teweegbrengt. Een autistische jongen raakte helemaal enthousiast van de kleurencirkel en tekende

het hele vel vol. Kinderen die niet kunnen praten, kunnen door middel van lijn, kleur en vorm toch communiceren.”

Project: Doorzichtige wereld

Bik-kunstenaar: Julia Borsboom (dit project

heeft ze samen met medebik’er Margo van

Asten ontwikkeld)

Geschikt voor: groep 4 tot en met 8

van primair onderwijs en mytylgroepen

Uitgevoerd op: De Toekomst in Ede, speciaal

voortgezet onderwijs. Twee groepen jongeren

met syndroom van down of laag IQ.

Tijd: vier lessen van een uur

Kosten: vanaf 250 euro

Meer informatie: www.juliaborsboom.nl

Bik buiten de basis

nummer 9 / februari 2009 / 5

Kinderen maken in twaalf bijeenkomsten in de naschoolse opvang een ridderuitrusting, dat uit een helm, schild en zwaard

bestaat. Verschillende technieken komen aan de orde: zagen, lijmen, schilderen en naaien. De laatste bijeenkomst bestaat uit

een korte theatervoorstelling voor ouders en belangstellenden. “De kinderen hebben al een hele dag op school gezeten, dus

hier gaat het vooral om het plezier om met je handen te werken”, zegt bik-kunstenaar Hans de Raad. “Zowel jongens als meisjes

zijn heel enthousiast over het ridderthema. Ze kunnen er hun fantasie in kwijt. Ik probeer er wel diepgang in te brengen door in

te spelen op wie je bent en hoe je dat kunt verbeelden. Wat vindt een kind belangrijk, welk beeld, naam of letter en in welke

kleur komt er op het schild? Maar na school moeten kinderen echt hun energie kwijt, en dus zijn we vooral praktisch bezig.

Zagen, lijmen, met draad en naald werken en het liefst met ongebruikelijke materialen als macaroni of vitrage. Het resultaat

vinden ze vaak zo leuk, dat ze het in hun slaapkamer willen ophangen.”

Project: De Ridderclub

Bik-kunstenaar: Hans de Raad

Geschikt voor:kinderen in primair en

voortgezet onderwijs en naschoolse opvang

Uitgevoerd op: de Openwijkschool in

Nijmegen, naschoolse opvang voor kinderen

van groep 3 en 4

Tijd: 12 bijeenkomsten van 1,5 uur

Kosten: vanaf 50 euro per uur (exclusief

materiaal en reiskosten)

Meer informatie: www.hansderaad.nl

Bik telt ruim vijfhonderd kunstenaars met een bik-certificaat waarmee ze kunstprojecten kunnen uitvoerenop basisscholen. In zeven jaar tijd hebben veel bik-kunstenaars hun projecten verder ontwikkeld. Ze richtenzich naast het basisonderwijs, bijvoorbeeld ook op andere doelgroepen als kinderen in het speciaal onder-wijs, jongeren of volwassenen. In dit artikel geven we drie voorbeelden.

6 / nummer 9 / februari 2009

Drie jaar geleden ontwikkelden de bik-kunstenaars dit project als afsluiting van de bik-opleiding en voerden het uit op het

industrieterrein van de Suikerunie in Groningen. Inmiddels is het uitgegroeid tot een landelijk bekend project, geschikt voor

vrijwel elke groep. Deelnemers maken op de grond een groot kunstwerk van alle mogelijke soorten en kleuren suiker: van fijne,

spierwitte poedersuiker tot barnsteenachtige kandijbrokken. Ook materialen die voor het productieproces van suiker nodig zijn,

zoal pulp, zwarte cokes en kalksteen, mogen ze gebruiken. Bik-kunstenaar Liesbeth Takken: “In dit project gaat het vooral om

het proces van samenwerken. Mensen van allerlei leeftijden uit verschillende culturen werken samen binnen een grote cirkel,

wat iets heel unieks is. Alleen al het maken van een zo’n grote cirkel geeft zoveel voldoening. Het werken met suiker geeft het

iets extra’s, deelnemers moeten vaak eerst iets overwinnen. Het eindresultaat is ook duidelijk een afspiegeling van dit proces.

Het geheim is, dat ieder zijn bijdrage levert, maar het geheel is altijd meer dan de som der delen. De dag met het Alfacollege

met deelnemers als Chinese vrouwen en islamitische mannen, was erg bijzonder. Er ontstonden prachtige ingewikkelde patronen,

gecombineerd met Arabische teksten. Het project sloeg hier, evenals in het speciaal onderwijs trouwens, zeer aan. Misschien dat

zij makkelijker in het proces, in het hier en nu duiken.”

Project: Hemelse Zoetheid

Bik-kunstenaars: Liebeth Takken en Hilda Top

Geschikt voor: grote groepen, zowel

kinderen als volwassenen, zowel basis-

onderwijs als speciaal en voortgezet

onderwijs.

Uitgevoerd op: roc Alfa college in Groningen,

in het kader van het Suikerfeest voor buiten-

landse studenten

Kosten: Kosten een hele dag (begeleiding

twee bik-kunstenaars, alle materiaal- en

reiskosten): in overleg

Meer informatie: www.landartprojects.com

, Vervolg pagina 5

nummer 9 / februari 2009 / 7

icc+bik xx

xx

xxxx

xxxx

xxxx

xx

8 / nummer 9 / februari 2009

‘Inspirerend, motiverend en prettig om te bewaren.’ Dit is een van de vele,

overwegend positieve, reacties die we kregen naar aanleiding van de

enquête over de inhoud en de vormgeving van de bikbrief. Natuurlijk zijn

er altijd dingen die beter kunnen.

Ongeveer honderd lezers namen de moeite om de enquête uit het vorige nummer

in te vullen. Meer dan de helft van de mensen die reageerden, bestond uit interne

cultuurcoördinatoren. Bijna alle artikelen worden gelezen, en de inhoud is vooral

inspirerend en stimulerend. ‘Als ik het lees, dan denk ik: dat wil ik ook! Je krijgt er

kriebelvingers van.’ Kleurrijk en aantrekkelijk scoort hoog bij de vraag over vorm-

geving. Een enkeling vindt het blad iets te blij en ziet graag wat meer diepgang

in de interviews. We houden het in de gaten.

DigitaalDe meesten willen niets schrappen, maar eerder iets toevoegen. Een pagina met

projecten per regio bijvoorbeeld, meer projecten die aansluiten op thema’s of een

agenda op het gebied van kunst(enaars) en projecten. Misschien ook vermelden dat

er vraag naar over geldstromen is, hoe kom ik aan geld. En waar de één liever wat

meer pagina’s ziet, vindt de ander het geringe aantal juist een plus. De papieren

versie vervangen voor een digitale is echter geen optie: meer dan driekwart stemt

tegen. ‘Nu pak je het erbij tijdens een ontbijt, kopje koffie of in de trein onderweg.

Dat kan niet met een digitale versie’, aldus een lezer. De papieren versie zal dan

ook niet verdwijnen, maar er komt wel een digitale aanvulling. En/en, dus.

De redactie dankt de inzenders voor hun mening en neemt alle reacties mee voor

de volgende nummers. Zo vermelden we in dit nummer al van elk project zoveel

mogelijk praktische informatie als kosten en website. Een vraag die vaker in de

enquête naar voren kwam. Heeft u nog suggesties voor hoe de bikbrief beter kan?

Laat het ons weten via bik@kunstenaarsenco.nl

En de winnaar is…

Na bijna tien nummers van de bikbrief vond de redactie het tijd om de balans op

te maken. Op een formulier bij bikbrief 8 konden de lezers hun reacties invullen en

kans maken op een bik-project ter waarde van 250 euro of een boekenbon ter

waarde van 50 euro.

De boekenbonnen gaan naar:

- Willem van Hest, Rotterdam

- Tineke Meirink, Garmerwolde

- Y. de Vries, Amstenrade

- S. Cohen, Amsterdam

Bikbrief kan (niet)

nummer 9 / februari 2009 / 9

Het bikproject naar keuze gaat naar:Susan Lucassen, leerkracht en cultuurcoördinator van basisschool de Spits in

Utrecht: “Super! Ik ben er echt heel blij mee. Samen met mede-cultuurcoördinator

Esther van der Veen ben ik bezig het kunst- en cultuurbeleid vorm te geven. Voor

de keuzemiddagen op school zoeken we kunstenaars van verschillende disciplines.

Deze prijs komt dan ook goed van pas.”

Alet Jutstra, waarnemend directeur en cultuurcoördinator van Dr.

Bouwmanschool in Kampen: “Ik ben blij verrast. Deze prijs vormt de aanzet voor

een groter, schoolbreed project, zodat alle kinderen er plezier aan kunnen beleven.

We hebben zelfs al contact gelegd met de bik-kunstenaar naar keuze.”

Ria de Oude, adjunct-directeur basisschool de Binnendijk in Monnickendam:

“Ik vind het ontzettend leuk dat onze school dit heeft gewonnen. We zijn bezig om

het plein op te pimpen. In samenspraak met iedereen willen we het geld besteden

aan een kunstwerk op de stenen muur.”

Ineke van Splunder, leerkracht basisschool de Burcht-Rietheim in Oost-Souburg:

“De projecten die in de bikbrief staan, vind ik altijd leuk om te lezen en ik dacht

vaak: als we eens een keer zoiets bij ons op school konden doen… Die prijs is

helemaal super dus! Ik heb meteen gekeken welke projecten er zijn, dit zijn er

zoveel dat ik nog geen keuze heb kunnen maken.”

beter

10 / nummer 9 / februari 2009

Terugb(l)ikOp deze pagina kijkt een

bik-kunstenaar terug op

een project.

Tim Hinterding: “Het Palet heeft een kinderkunstuitleen waarvoor leerlingen zelf kunstwerken

maken. Dit keer hebben ze mij gevraagd om alle leerlingen een eigen ets te laten maken. Etsen

is een eeuwenoude, bijna toverachtige techniek. Het prikkelt de fantasie en je hoeft er niet goed

voor te kunnen tekenen. De leerlingen tekenen met een pen op een zinkplaatje, dat ze na een

etsbad zelf mogen afdrukken op papier. Ik vind het leuk om deze techniek door te geven aan

kinderen. Ze kunnen vaak heel onbevangen tekenen. Van een kleine, ogenschijnlijk eenvoudige

ets kan een enorme zeggenschap uit gaan. Ook dit keer zijn er prachtige werken gemaakt, een

overweldigende hoeveelheid van zestig stuks in totaal. Het aardige is dat de school me betaalde

uit de opbrengsten van de kunstuitleen waar ouders en andere belangstellenden werk kunnen

lenen. De voorbereiding was helemaal top, er waren veel hulpouders en er was veel

belangstelling van de media. Ik kijk er met veel plezier op terug.”

Project: Etsen maken

Wie: alle (60) leerlingen van obs

het Palet in Alphen aan den Rijn

Tijd: twee workshops op een dag

Bik-kunstenaar: Tim Hinterding

Kosten: 175 euro per workshop

voor 26-30 leerlingen (exclusief

materiaal- en reiskosten)

Meer informatie:

www.kunstenaaropschool.nl

Grafisch toveren

Wat vonden uw leerlingen eigenlijk van het kunstproject en de bik-kunstenaar? Laat het ons weten via een e-mail

naar bik@kunstenaarsenco.nl en zie het resultaat de volgende keer terug in de bikbrief.

In het voorjaar van 2008 gingen we etsen met Tim Hinterding. Dat vond ik heel leuk.Eerst wist bijna niemand uit onze klas wat etsen was. Maar door de duidelijke uitleg vanTim Hinterding konden we direct aan de slag! In het begin vond ik het best moeilijk,maar later ging het veel makkelijker. Ik denk dat iedereen uit onze klas het heel leuk vond!

Bas Splinter

nummer 9 / februari 2009 / 11

En nu wij Leerlingen beschrijven hoe zij een project ervaren. Dit keer is het de beurt aan

leerlingen van groep 7 en 8 van openbare basisschool het Palet in Amstelveen.

Zij maakten samen met bik-kunstenaar Tim Hinterding kunstwerken voor hun eigen

Kunstuitleen. Zie ook linkerpagina.

Ik ben Bram, en ik ga nu wat vertellenover etsen. In het voorjaar van 2008,gingen de kinderen van O.B.S. HetPalet etsen. In het begin was het bestwel moeilijk, maar gelukkig kregen wewat tips van een hele goede etsmaker.Zijn naam was Tim Hinterding. Hij kondat heel goed. Eerst gingen we luisterennaar zijn uitleg, we wisten er toen gelijkal veel meer van. Toen moesten we hetzelf proberen. Hij liet eerst een voorbeeldzien. Het was een voorbeeld van eenoude Citroen uit de jaren '50, heel mooitrouwens. Ik heb toen een auto gemaakt,dus in het kort, we hebben een leuke daggehad met de school!

Bram Nobbe

Er kwam een meneer, hij heette TimHinterding. Meneer Hinterding gingons leren etsen. We moesten op eensoort ijzer plaatje krassen. We haddenook een nat papiertje en daar moestenwe onze plaat op leggen met de tekeningerop. Maar daarvoor moest er eerst eengek spul overheen. De ets moet met hetpapiertje door de machine heen, waarbijje hand een ding rond moet draaien.Als dat klaar was kon je de ets met hetpapiertje aan de andere kant van demachine uithalen. Daarna kon je de etsmee naar huis nemen en het papiertjeook natuurlijk. Wij vonden het erg leuk.

x-x-x Hanan enMadelief

12 / nummer 9 / februari 2009

Bik in het kort

“Het zijn gouden momenten om te zien wat kunst bij

kinderen teweegbrengt”, vertelt bik-kunstenaar en

illustrator Renske van der Wijk uit Kampen. Eind vorig

jaar voerde ze samen met textielvormgeefster en bik-

collega Monique ter Beeke een kunstproject uit met

zowel kinderen in Nederland als in Senegal.

Renske van der Wijk en Monique ter Beeke besloten hun bik-

opleiding in Zwolle op een bijzondere manier af te sluiten.

Via docent Renée Nieuwensteijn die door de stichting Hier

en Daar contacten heeft in Senegal, konden ze drie dagen

aan de slag met leerlingen van een basisschool in dit

Afrikaanse land. Onderdeel van het kunstproject was de

uitvoering ervan op basisschool De Klokbeker in Zwolle,

waardoor culturele uitwisseling een belangrijke rol speelde.

De leerlingen maakten in beide landen sieraden, bedrukten

petjes en tassen en tekenden met en op natuurlijke materialen.

Van der Wijk: “Het was een heel intensief en indrukwekkend

project, waarbij we veel moesten improviseren. Tekenen met

houtskool op blokken hout is leuk bedacht, maar al het hout

gebruiken ze daar om op te koken. Voor de leerlingen in

Senegal is alles wat we doen, meegenomen. De kinderen

genieten echt van het creatief bezig zijn en zijn ook zo trots

op hun werk.”

PlacematsDe Zwolse leerlingen verwerkten hun kunstwerken in aller-

hande spullen, als placemats en tafelkleden, die ze op een

eigen kunstmarkt verkochten. De opbrengst komt via de

stichting Hier en Daar ten goede aan de school in Senegal.

“Dat we het project ook in Zwolle uitvoerden, maakt het

extra bijzonder”, vertelt Van der Wijk. “De leerlingen waren

erg benieuwd naar wat de kinderen in Senegal maakten.

Leuk is dat de kunstmarkt een groot succes is geworden:

de leerlingen hebben heel veel spullen verkocht.”

Zie voor meer informatie: www.renskevanderwijk.exto.nl

of mail voor meer informatie over de stichting Hier en

Daar, Renée Nieuwensteijn, viceversa@vormunicatie.nl

Eén project, twee landen

nummer 9 / februari 2009 / 13

Bik-kunstenaar Sytske Kok rond in maart een project af dat ze uitvoerde op bijna alle basisscholen (30!) in Delft in de groepen 5

en 6. Het project heet Horen en zien en bestaat uit een lessenserie van twee lessen waarin de kinderen ontdekken dat iedereen

zich een ander beeld vormt bij het zelfde verhaal. De film De Zolderkoningin staat hierin centraal. Zonder iets te zien, proberen

leerlingen te achterhalen waar de film over gaat. Ze maken tekeningen, vergelijken hun werk en zien dat elk kind een ander

beeld bijblijft. Ook zij hebben ieder hun eigen voorstelling van het verhaal gemaakt. Tot slot bekijken de kinderen de tekenfilm

die van het verhaal gemaakt is. Het project is opgenomen in de catalogus van VAK, centrum voor de kunsten in Delft. In totaal

gaf Sytske Kok in dit en vorig schooljaar aan tachtig groepen les. Ze is filmmaker, scenarioschrijver en regisseur. “Ik vind het een

bijzondere ervaring om een project zo vaak te herhalen. Omdat ik de inhoud wel kan dromen, kan de aandacht helemaal naar

het lesgeven. Dit is precies waarom ik de bik-opleiding ben gaan doen: een goede en leuke manier om een aanvulling op mijn

inkomsten uit mijn beroepspraktijk te kunnen realiseren.”

Project: Horen en zien, 2 lessen van 1,5 uur, 100 euro per groep. Meer informatie: www.vak-delft.nl of

www.beroepskunstenaarsindeklas.nl

Maar liefst acht bik-kunstenaars werkten vorig jaar op de St.

Paulusschool in Amsterdam Osdorp. Ze gaven gedurende het

jaar aan alle groepen kunstworkshops in het speciaal tot atelier

ingerichte bik-lokaal. De thema’s uit de methode wereldoriëntatie

‘De grote reis’ vormde het uitgangspunt voor de workshops.

De kinderen bouwden bijvoorbeeld huizen van bamboe, maakten

behang, bereiden hun eigen maaltijd van klei en leerden zingen,

toneelspelen en presenteren. Van het werk is een boekje gemaakt:

Bik kunstenaars op Grote Reis met de St. Paulusschool met reacties

van alle betrokkenen. Een meisje zei na afloop: ‘Ik wist niet dat ik

een huis kon bouwen.’

De coördinatie was in handen van bik-kunstenaar Monica

Aerden, zie voor meer informatie: www.monicaaerden.nl.

Bik op Grote Reis

Horen en zien

14 / nummer 9 / februari 2009

Leerlingen presteren beter doorcreatieve vakkenVakken als dans, drama en theater op school hebben positieve

invloed op de leerlingen. Niet alleen voelen ze zich meer verant-

woordelijk voor hun eigen leren, de resultaten voor taal en

rekenen verbeteren ook. Dit blijkt uit onderzoek in IJsland,

Noorwegen en Finland. Vooral Noorwegen springt er uit: de

‘cultuurscholen’ waar creatieve vakken onderdeel zijn van het

reguliere programma, verdienen volgens de Noordse Raad

navolging in de andere Scandinavische landen. (Bron: Nordic

News Weekly, www.norden.org)

Bik geeft antwoordHoe kies je een kunstenaar voor groep 3? Wat kost een project

eigenlijk? Het antwoord op deze en andere vragen vindt u op

www.beroepskunstenaarsindeklas.nl. Via deze site kunt u een

kunstenaar selecteren en direct met hem of haar contact leggen.

U kunt bik-projecten zoeken per doelgroep, regio en discipline

en ook zoeken op thema is mogelijk. In de rubriek Veelgestelde

vragen zet bik vraag en antwoord op een rij.

Ook een bijzonder bik-project?Vertel het ons!Elke bikbrief staat vol verhalen over bik-projecten. Het zijn

vaak inspirerende verhalen, die duidelijk maken wat bik voor

scholen en kinderen kan betekenen. De redactie van de

bikbrief is op zoek naar scholen en bik-kunstenaars die

boeiende ervaringen hebben. Laat anderen genieten en leren

van uw project. Stuur een e-mail naar bik@kunstenaarsenco.nl,

zodat de volgende keer uw project in de bikbrief staat!

Bik in het kort

nummer 9 / februari 2009 / 15

‘Een interdisciplinaire en multimediale voorstelling met film,

dans en live-optreden’, zo omschrijft bik-kunstenaar Tina

Herslund het afscheidsproject van de Professor Einsteinschool

in Amsterdam. Voor het vijfde jaar werkt ze hierin samen met

medebik’er Monica Marinuzzi. “Het is begonnen als een

project voor drie weken en inmiddels is het ingebed in een

lange leerlijn. Echt fantastisch dat we de kans krijgen om het

jaar na jaar verder te ontwikkelen. Zonder de goede back-up

van directeur Ria Koning was dit natuurlijk niet mogelijk.”

Alle onderdelen, behalve de eindmontage, wordt door de

kinderen zelf bedacht, gefilmd en uitgevoerd. Dat betekent

dat de kinderen na een brainstormsessie in november al

beginnen met schrijven van verhalen. De kinderen werken

een aantal verhalen verder uit tot één sluitend verhaal. De bik-

kunstenaars werken nauw samen met de groepsleerkracht, de

ICT-docent en dansdocent. De kinderen krijgen film-, animatie-

en storyboardlessen, danslessen, maken de kostuums en

decors en leren grimeren. Vanaf maart starten ze met de echte

film- en animatieopnamen. Een live-voorstelling met film is het

resultaat, dat wordt vastgelegd en verwerkt tot een film die

elk kind van groep 8 op de laatste schooldag mee krijgt.

“Dit project gaat veel verder dan het resultaat alleen”, vertelt

Herslund. “Kinderen leren allerlei vaardigheden waar ze anders

niet zo snel mee in aanraking komen, van omgaan met camera’s

tot het maken van kostuums. Ze zien hoe hun fantasie tot

leven komt. Het is elk jaar weer een spannend proces met

een heerlijk verrassend resultaat.”

Project: Afscheidsvoorstelling

Tijd: een half schooljaar, ongeveer 260 uur samen

Voor wie: groep 8

Bik-kunstenaars: Tina Herslund / Monica Marinuzzi

Kosten: in overleg

Meer informatie: www.bikamsterdam.nl

www.beroepskunstenaarsindeklas.nl

Bik-kunstenaars kunnen met hun projecten aansluiten op thema’s die leven in de school. Afscheid

van groep 8 is een jaarlijks terugkerend thema. De Professor Einsteinschool in Amsterdam maakt

hier met behulp van twee bik-kunstenaars al jaren een bijzonder spektakel van.

Bik en… afscheid

Kijk voor meer informatie en andere bik-projecten op www.beroepskunstenaarsindeklas.nl

Bik-dealProject: ‘Vroeger en nu / Voorwerpen uit het verleden gezien in het heden’

Wie: Gerard Scholten, beeldend kunstenaar, met hulp van Floris Stoffelsma, audiovisueel vormgever

In opdracht van: Openbare basisschool Ter Stege in Olst

Inhoud: project voor kinderen groep 5 en 6, maakt deel uit van een schoolbreed cultureel erfgoedproject over het verleden

Kosten: 400 euro. Dit is inclusief voorbereiding en materiaal, exclusief reiskosten en entree museum

Tijd: 3 lessen van twee uur

Meer informatie: www.bikbuffet.nl

1. Wat was het idee?

2. Hoe pakte het project uit?

3. Tevreden?

1. Wat was het idee?

2. Hoe pakte het project uit?

3. Tevreden?

Gerard Scholten, bik-kunstenaar:

Kinderen van groep 4 en 5 verdiepen zich in het verleden door

een bezoek te brengen aan de oudheidskamer in Wijhe en door

een dierbaar voorwerp van huis mee te nemen. Daarna probeer

ik het verleden levendig te maken door de kinderen te foto-

graferen, te laten tekenen en collages te maken met het voor-

werp als onderwerp. Alles vanuit de gedachte: zonder verleden

geen heden. Want dat wat er gebeurt en gebeurd is, vormt je.

Geweldig. Dat kwam vooral ook door de goede samenwerking

met Lidy en de enthousiaste medewerker van de oudheids-

kamer. De kinderen kwamen met de meest fantastische

voorwerpen aanzetten, zoals een heuse antieke klok of een

gouden zakhorloge. Maar er waren ook heel ontroerende

momenten, zoals een jongen die een gameboy meenam,

het laatste cadeau van zijn opa.

Ja. De kinderen waren hartstikke enthousiast, ze leren hun

eigen en andermans identiteit kennen. En dat is precies mijn

bedoeling: respect krijgen voor verleden en elkaar. Dat het

zo’n brede impact onder ouders zou hebben, had ik niet

verwacht. De expositie waar ook films van vroeger werden

getoond, liep echt storm.

Lidy Leers, interne cultuurcoördinator

De aandacht voor het cultureel erfgoed liet te wensen over,

vandaar dat we meerdere kunstenaars vroegen voor een

schoolbreedproject. In tien dagen tijd verdiepten alle kinderen

zich in het verleden, zowel hun eigen verleden als dat van het

dorp Olst. Van het verzinnen van verhalen tot en met

schilderen en fotograferen.

Prima. Het bezoek aan de oudheidskamer was erg geslaagd:

kinderen krijgen er een goed beeld van hoe de mensen

vroeger leefden. Er was bijvoorbeeld een school, keuken en

een winkel uit die tijd te zien. De voorbereiding was goed.

Gerard en Floris hadden goede lesbrieven gemaakt waardoor

leerkrachten en ouders wisten wat ze konden verwachten.

Ouders waren zeer actief betrokken, het onderwerp sprak

hen duidelijk aan.

Ja, ik vond het heel geslaagd. Het project werd afgesloten met

een tentoonstelling van alle werken in school en een film over

hoe het leven vroeger was in Olst. De belangstelling daarvoor

was zeer groot met heel enthousiaste reacties. Daarmee is dit

project ook een mooie afsluiting geworden van mijn school-

carrière.

bik k verstand van kunst én kinderenBik-kunstenaars zijn professionele kunstenaars die projecten uitvoeren op basisscholen. In het dagelijks leven zijn

ze bijvoorbeeld danser, schrijver of schilder. Ze hebben een speciale opleiding gevolgd om met kinderen op

basisscholen te werken. Bik-kunstenaars brengen vakmanschap en inspiratie in de klas. Vind úw kunstenaar op

www.beroepskunstenaarsindeklas.nl.