> OUDEREN IN VERPLEEG- EN VERZORGINGSHUIZEN, DIE

NIET MAKKELIJK EEN MUSEUM KUNNEN BEZOEKEN

“… Mensen waren lang geboeid en dat is toch bijzonder voor deze doelgroep…” Jacqueline Mook, Medewerkster Welzijn Rosendael

“ Door de professionele uitstraling van de presentati e van de materialen leek het of we

‘echt’ in een klein privé museum waren.” Bernadett e Vriends, Zuylenstede

“ Ik was helemaal niet van plan om te komen, maar ik wil mij meteen

opgeven voor de volgende keer.” Mevrouw Zeidveld, bewoner zorgcentrum Tolsteeg, Utrecht

“ De mensen hebben genoten. …Voor de bewoners haal je op

deze manier de wereld binnen.” Alett a Gerritsen, Welzijn De Lichtkring

“ Je hoort zoveel meer dan in het museum”, aldus mevr. Snellerberg.”

Bewoner Zorgcentrum De Wartburg, Utrecht

CONTACTArteKino, Angela MandersFluitekamp 313828 WD Hoogland06 16710824info@artekino.nl www.artekino.nl

COLOFONConcept – Angela Manders, ArteKino Ontwerp poster – Ontwerpgroep LâleFotografi e – Paul Voorthuis, Highzone Fotografi eMet dank aan – NUZO en AxionContinu

OPRICHTING STICHTING <

ONTWIKKELING PROGRAMMA <

ONTWERP EN PRODUCTIE PRESENTATIEVORM <

TEAM VERHALENVERTELLERS <

PROJECTMANAGEMENT <

FINANCIERING <

ACQUISITIE EN PR <

> VUM – VERENIGING UTRECHTSE MUSEA

• Tabaksteeltmuseum Amerongen • Centraal Museum • Museum Dorestad • Huis Doorn • Heksenwaag • Cavaleriemuseum • Kasteel De Haar • Kasteel Groeneveld • Militaire Luchtvaart Museum • Museum Maluku • Historisch Museum Viseum Veenendaal • Museum Flehite • Museum Speelklok • Spoorwegmuseum • Slot Zuylen • Museum Het Rondeel • Universiteitsmuseum Utrecht • Museum Maarssen • Museum Militaire Traditi e ’t Schilderhuis • Museum Spakenburg • Het Utrechts Archief • Stadsmuseum Woerden • Stedelijk Museum Vianen • Stadsmuseum IJsselstein • Sonnenborgh museum & sterrenwacht • Mondriaanhuis • AAMU Museum voor Hedendaagse Aboriginal Kunst • Museum De Ronde Venen • Nederlands Waterleidingmuseum • Touwmuseum ‘De Baanschuur’ • Armando Museum • Volksbuurtmuseum Wijk C

POEL VERHALENVERTELLERS <

> IVVU – VERENIGING VAN INSTELLINGEN VOOR VERPLEGING

EN VERZORGING IN UTRECHT

• Accolade Zorggroep • Amaris Zorggroep • Antroz Antroposofi sche Woonzorggroep • Beweging 3. • Birkhoven Zorggoed • De Koperhorst • De Wulverhorst • Huize Het Oosten • Interkerk. stg. zorgvoorzieningen De Brug • Julia Sti chti ng Agnietenhove • Landelijke sti chti ng Vredenoord • Leger des Heils Midden Nederland • Maria Dommer sti chti ng • Mgr. Blom Sti chti ng • St. Pieters en Bloklands Gasthuis • Stg. verpleging en verzorging Beukenstein • Stg. Zorgpalet Baarn-Soest • Sti chti ng De Bilthuysen • Sti chti ng QuaRijn • Warande • Woon- zorgcentra De Rijnhoven • Zonnehuisgroep Amstelland • Zorg- en wooncentrum De Haven • Zorggroep Charim • Zorggroep de Vechtstreek • Zorggroep Sint Maarten • Zorgspectrum

MUSEUM VOOR 1 DAGWAARDE: CULTUUR OP MAAT, OP LOCATIE, GRATIS

WAARDE: Welzijn van ouderen in

verpleeg- en verzorgings-

huizen

WAARDE: Bereik nieuwe doelgroep en

maatschappelijk draagvlak

KLANTRELATIE> PERSOONLIJK> DIRECT CONTACT> MAILING OP NAAM

ACTIVITEITEN DOELGROEPSAMENWERKINGSPARTNERS

“ Prikkelend ook, dat bewoners direct na afl oop aangeven naar

musea te willen gaan...”Mikki Schmitz, Zorgcentrum Transwijk, Utrecht

“ Ik was erg verrast. Ik had niet gedacht dat ik zo’n leuke

middag zou meemaken, bijzonder interessant.”

Bewoonster zorgcentrum Tolsteeg

BEREIK-KANALENMIDDELEN

Het museum komt naar u toe!

Dankzij Museum voor 1 Dag wordt de zorginstelling voor één dag omgetoverd tot museum met verschillende voorwerpen uit de Utrechtse musea.

Ruiken aan Sunlight zeepEen half uurtje voor Museum voor 1 Dag van start gaat, stroomt het Atrium van zorginstelling en ontmoeti ngscentrum Hart van Lombok vol ouderen. Niet alleen bewoners uit het wooncentrum komen naar het mobiele museum, maar ook ouderen uit de buurt. Acti viteitenbegeleidster Lillibeth Geurtsen loopt af en aan om ouderen op te halen en naar het museum te begeleiden. “Dit is een superacti viteit,” zegt ze. “Voor veel van onze bewoners is het te veel gedoe om naar een museum te gaan of ze zijn het van oudsher niet gewend. Bovendien zijn de voorwerpen die hier getoond worden heel herkenbaar. Ze roepen veel herinneringen op. De bewoners hoeven er niet van een afstandje naar te kijken, voorwerpen gaan van hand tot hand. De spulletjes zelf voelen, ruiken en proeven, maakt dat ze weer even thuis zijn.”

Van hand tot handDe oude speeldoos wordt aangezet. Een zacht geti ngel klinkt door de ruimte. Een van de bezoekers vertelt over de sensati e in haar ouderlijk huis toen haar vader thuiskwam met zo’n speeldoos. Het plaatje dat bij de speeldoos hoort, gaat van hand tot hand. Vervolgens doet een stuk Sunlight zeep de ronde, een stuk touw van de klok van de Domtoren, een bar zout, een reisaltaartje: alles roept herinneringen op. Een mevrouw geeft de bonnenboekjes uit de oorlog snel door terwijl ze de tranen uit haar ogen veegt. Ook moeilijke herinneringen horen erbij. Bij de ulevellen hoort een liedje dat vrijwel iedereen moeiteloos uit het geheugen opgraaft en samen zingt.

Gek op de Domtoren!De dames Landzaat en Brouwer, beiden 82 jaar, zitt en naast elkaar. Ze hebben elkaar net leren kennen en praten honderduit. Mevrouw Landzaat bezoekt Museum voor 1 Dag nu voor de tweede keer. “Vandaag is er een schilderij bij dat gemaakt is door aboriginals. Ik ben in

Australië geweest, dus ik herkende het direct. En die stapelpannetjes ken ik ook goed. Wij hadden een ouder echtpaar op de trap wonen, ik haalde met die pannetjes eten voor ze. Aardappelen in het ene pannetje, groente in het andere en vlees in de volgende. Heel handig.” Mevrouw Brouwer: “Dat touw uit de Domtoren vond ik erg interessant. Ik ben geïnteresseerd in de Domkerk en de geschiedenis. Dat komt omdat mijn zusje, die in Duitsland woont, gek is van de Domtoren. Hier in het gebouw hangen ook drie afb eeldingen, die ga ik haar de volgende keer dat ze hier is, laten zien.

En de Sunlight natuurlijk. Weet je wel hoe dat gebruikt werd? Een stuk in de zeep-klopper, water verwarmen op het vuur, dan met de zeepklopper in de teil en net zo lang kloppen tot er een heerlijk geurend sopje ontstond waar de kleding en de vaat in gedaan werd. Leuke spullen laten ze zien, de volgende keer ga ik weer.”

Tijdens ‘Vrijdag Museumdag’ kunnen bewoners van woon- en zorginstellingen

grati s en voor niets, geheel verzorgd een dagje naar een van de Utrechtse musea.

Maar er zijn ook bewoners voor wie het lasti g is om mee te gaan, bijvoorbeeld

vanwege een fysieke beperking. Kunt u niet mee? De Utrechtse musea hebben

een eenvoudige oplossing: het museum komt naar u toe!

MUSEUMKRANT VOORJAAR 2012

MUSEUMKRANT

Mevrouw Brouwer is geïnteresseerd in de geschiedenis van de Domkerk

De voorwerpen gaan van hand tot hand.

INHOUD

Centraal Museum – 2

Object uitgelicht – 2

Mee met Vrijdag Museumdag – 2

Toen en Nu: Het Vredenburg – 3

Gepassioneerde verzamelaars – 3

Deelnemende Musea Utrecht – 4

Colofon – 4

VOORJAAR 2012

DIT IS EEN UITGAVE VAN MUSEA UTRECHT – VRIJDAG MUSEUMDAG EN MUSEUM VOOR 1 DAGIN SAMENWERKING MET AXIONCONTINU

1

‘Leuke spullen laten

ze zien, de volgende

keer ga ik weer.’

Ook geur roept herinneringen op

AxionConti nu, wonen, zorg en welzijn

AxionConti nu heeft voor het vierde jaar succesvol een museumprogramma voor een grote groep ouderen gerealiseerd.Een mooi voorbeeld van goede samen-werking met Sti chti ng Utrechts Museum-kwarti er en de Van Baarensti chti ng.AxionConti nu organiseert dit voor haar eigen locati es en ook voor alle andere zorglocati es in de stad Utrecht.

De Van Baarensti chti ng wilde voor Utrechtse ouderen en musea inspirerende projecten realiseren. Projecten die alle bewoners in de Utrechtse verpleeg- en verzorgingshuizen in staat te stellen mee te doen. AxionConti nu, de grootste zorgaanbieder in Utrecht, heeft het voortouw genomen en heeft partner-organisati es uitgenodigd aan te sluiten bij het project.

‘Het is mooi iedere keer

weer de reacti es terug te

horen van onze bewoners

na een museumbezoek.

Hartverwarmend.’

René Leideritz, AxionConti nu

5US

zaterdag20augustus2011 UTRECHT

Elf senioren zitten vrijdagochtendgezellig in een halve kring naast el-kaar in de bibliotheek van zorgcen-trum Parkzicht in Utrecht. Gast-educator Angela Manders laat eenmosterdpotje zien, afkomstig uit hetVolksbuurtmuseum Wijk C envraagt: ‘Waar komt dit vandaan?’,,Nee, ik herken het niet,’’ zegt be-

woonster Hennie Heiminge (79). ,,Ikben geen Utrechtse.’’,,Het is een mosterdpotje van Van

Rijn, de fabriek zat aan de NieuweKade,’’ weet een andere bewoonster.,,Ze hadden ook stenen potjes.’’Omdat veel ouderen niet meer in

staat zijn om zelf eenmuseum te be-zoeken, komen 13 Utrechtse museanaar het bejaardenhuis. Aan dehand van dertien voorwerpen (uitelk museum één object) vertelt debedenker van het project Museumvoor één Dag, Angela Manders, eenverhaal.Het ruim een uur durende ‘muse-

umbezoek’ in het eigen tehuis is eenproefproject tot eind december.Manders heeft dan 38 bezoeken ge-bracht aan Utrechtse zorginstellin-gen. Mogelijk wordt Museum vooréén Dag uitgebreid naar de provin-cie.Aan elk voorwerp kleeft wel een

verhaal of herinnering. Angela Man-ders spreekt verschillende zintuigen

aan. Zo komen uit het pittoreskekruidenierswinkeltje en museumBetje Boerhave ouderwetse snoep-jes. Ulevellen, dat zijn platte glas-achtige suikersnoepjes. Wanneer desnoepjes worden uitgedeeld, begin-nen Gerard Wannet (87) en FennyBoer (88) spontaan te zingen:‘Jarig Jetje zou trakteren alle

meisjes van de klas; Jetje had watuitgekozen waar ze zelf zo dol opwas; Ulevellen bracht ze mee, iederkreeg er minstens twee; Ulevellenbracht ze mee, ieder kreeg er min-stens twee.’

Een versleten, afgebroken stuk touwheeft dienst gedaan in de Domtoren.Angela vertelt dat er twee dikke tou-wen nodig zijn om de grootste enzwaarste klok van de Dom te luiden.,,Er hangen in totaal dertien klok-ken en één verstekeling - van hetuniversiteitsgebouw - in de Domto-ren,’’ legt ze uit.,,Om ze allemaal gelijktijdig te lui-den, heb je twintig man nodig. Datis een hele kunst.’’Wanneer het touw rondgaat,

bromt Hennie Heiminge: ‘Ik kan hetniet zien, ik heb één oog.... Ik ben zo

vaak op de Dom geweest, vroegermet de kinderen,’’ zegt ze tegen haarbuurman. ,,Ook in de Domkerk.’’Met een mooi verhaal over een

schilderij uit het Aboriginal Mu-seum beëindigt Angela haar voor-dracht. Op het schilderij staan deeieren van een regenboogslang, eenmythologisch dier uit de droomtijdvan de Aborinals.Als de ouderen op weg zijn naar

hun middageten zegt GerardinaGlastra (98) ineens: ,,Goh, ik wil ookwel eens naar het Aboriginal Mu-seum.’’

Utrechtse musea op bezoek bij zorginstellingen

‘Mosterd van Van Rijn’UTRECHT • Met voorwer-pen uit dertien Utrechtsemusea bezoekt gast-edu-cator Angela Manderszorginstellingen. Ouderenleven op als ze een stukSunlight-zeep vastpak-ken of een polkabrok (eenbabbelaar) laten smeltenop de tong.

PETER VAN DE VUSSE

Bewoonster Gerardina Glastra bekijkt het afgebroken stuk touw uit de Domtoren. FOTO HANS GEERLINGS

AppartementenStadswoningenvanaf169.200,- v.o.n.met Starters Renteregeling of Koopgarant

royale appartem2enten

Locatie Loevenhout: Grote Trekdreef, UtrechtMakelaars: Brecheisen 030 233 1134 | Van Scherpenzeel 030 754 0640

KOM NAAR DE BUITENBIOS OP 27 AUGUSTUSIN DEBINNENTUIN VAN LOEVENHOUT.NL

De IJsselsteinse Beatle-coverband One after 909treedt volgende week op tij-dens de internationale Beat-lesweek inLiverpool.Gitarist PimVermeeren(46) zal metzijn bandonder meeroptreden inThe CavernClub waar de ‘Fab Four’ooit begon. ‘Het is het hoog-tepunt voor onze band.’

Waar hebben jullie ditoptreden aan verdiend?,,Onze bassist ging op vakantieeen week naar Liverpool. AlsBeatlefan bezocht hij natuurlijkook The Cavern Club, want daarzijn The Beatles begin jaren zes-tig begonnen. Hij mocht daarmet een bandje een paar num-mers meespelen. De eigenaarvan de club vond dat zo goedklinken, dat we een paar wekenlater uitgenodigd werden voorde internationale Beatlesweek.”

Is dit het hoogtepunt voorde band?,,Ja, absoluut. Ik ben zelf éénkeer eerder naar Liverpool ge-weest, maar ik heb er nooit op-getreden. Dat is toch extra speci-aal. Komende week gaan wezeven dagen optreden voor alle-maal ware Beatlesfans.”

Jij bent de John Lennonvan het stel?,,Op het podium wel, maar daar-buiten niet hoor. Ik ben geenrebel. Op het podium probeerik zijn manier van spelen na tedoen. De benen een beetje ge-spreid en dan wat op en neerwippen, zoals hij dat deed.Maar vooral in de samenzangwillen we lijken op de echteBeatles.”

Wat is jouw favorietenummer?,,Op dit moment oefen ik veelA Day in the Life. Het is eencomplex nummer, omdat we inhet middenstuk steeds meer her-rie moeten maken. Dat is eenleuke uitdaging. Tijdens de op-tredens in The Cavern spelen weook het oude werk. Ik kan nietwachten tot we I Saw Her Stan-ding There daar spelen.”

Gaan jullie net als de echteFab Four hierna Amerikaveroveren?,,Nou, dat zou een mooi strevenzijn. Om net als The Beatles in1965 het Shea-stadion vol te spe-len. Haha nee hoor, daarna gaanwe gewoon weer terug naar Ne-derland. In september spelen weop IJsselpop in IJsselstein.”

DIEDERIK HUFFELS

‘De JohnLennonop hetpodium’

Pim Vermeeren,Gitarist One after 909

EVENVRAGENAAN

> MUSEUMKIST > (SOCIALE) MEDIA > PERS

> TEAM WELZIJN: COORDINATOREN EN ACTIVITEITEN-

BEGELEIDERS OM DEZE GROEP TE BEREIKEN

PR-MIDDELEN < VERVOERSMIDDEL < OPSLAGRUIMTE < PRESENTATIEVORM < VERHALENVERTELLERS < COLLECTIE <

GRATIS

> VOOR DE DOELGROEP> SOCIAL BENEFITS

DONATIES

> CROWDFUNDING> FONDSEN

EIGEN INVESTERING

> COLLECTIE + KENNIS – MUSEA (Pr-Budget Musea)> OPRICHTING STICHTING – ARTEKINO> VRIJWILLIGERS – ZORGLOCATIES> BENADEREN ‘CROWD’ – ZORGLOCATIES

INKOMSTENSTROOMKOSTEN

INITIELE KOSTEN

> ONTWIKKELING PROGRAMMA> ACQUISITIE EN PR> PROJECTMANAGEMENT> OPRICHTING ORGANISATIE

VARIABELE KOSTEN

> UITVOERING MV1D per locatie> VERVOERSKOSTEN per locatie> MATERIALEN per locatie> CONTINUITEIT PROGRAMMA

> PRESENTATIEVORM> OPSLAG EN VERZEKERING> VERVOERSMIDDELEN

> FONDSEN

• VSBfonds • Fonds voor cultuurparti cipati e • Mondriaanfonds • Prins Bernhard Cultuurfonds (Utrecht) • SNS Reaal fonds • kfHein fonds • Sti chti ng RCOAK (Roomsch Catholijk Oude Armen Kantoor) • Oranje fonds

“ Cultuur is een bron van inspirati e, maakt het leven rijker, zorgt voor verbinding.

Cultuur beleef je niet alleen op individueel niveau maar ook samen met anderen.

Dat maakt het waard cultuur te ondersteunen.” Marie Hélène Cornips, algemeen directeur SNS Reaal fonds

> CROWDFUNDING PLATVORM

LOCATIES MUSEA – VUM <

LOCATIES ZORGINSTELLINGEN – IVVU <

CROWDFUNDING IN NEDERLAND <

FONDSEN <

CO

PYR

IGH

T –

AR

TEK

INO

201

2 ©

ONDERZOEKS-METHODE

SCENARIO VERBREDING

PROVINCIEUTRECHT

CONCLUSIE

> EVALUATIE PILOTGROEPEN • ENQUETE 29 VERZORGINGS- EN VERPLEEGHUIZEN • ENQUETE 13 MUSEA

> INTERVIEWS KERNPARTNERS • ZORG • CULTUUR • FINANCIERING

> SWOT-ANALYSE • STERKE EN ZWAKKE PUNTEN, KANSEN EN BEDREIGINGEN

> BUSINESS MODEL CANVAS • DE 9 BOUWSTENEN VOLGENS OSTWALDER & PIGNEUR 2009

> LITERATUUR • CULTUUR- EN WELZIJNSBELEID • PUBLIEKSBEGELEIDING IN MUSEA • MOBILITEIT COLLECTIE

> MV1D SLUIT AAN OP VERANDERENDE VISIE OUDERENZORG, AANDACHT VOOR WELZIJN EN KUNST, LIFELONG-LEARNING IN MUSEA EN DE VISIE OP MOBILITEIT VAN COLLECTIES

> GROOTSTE BEDREIGING MV1D GEBREK AAN FINANCIERING. ALTERNATIEVE INKOMSTENSTROOM BIEDT MOGELIJKHEDEN

> MV1D IS VOOR VERBREDING AFHANKELIJK VAN STERKE WAARDEPROPOSITIE, VERSCHILLENDE INKOMSTENSTROMEN EN MAATSCHAPPELIJK DRAAGVLAK. HET IS EEN PROJECT MET EEN STERKE SOCIALE MISSIE

VRAAGSTELLINGKAN MUSEUM VOOR 1 DAG (MV1D) PROVINCIEBREED WORDEN UITGEZET BINNEN VERPLEEG- EN VERZORGINGSHUIZEN EN AAN WELKE ORGANISATORISCHE, INHOUDELIJKE EN FINANCIELE VOORWAARDEN MOET DAN WORDEN VOLDAAN?

MUSEUM VOOR 1 DAG

WAARDE: CULTUUR OP MAAT, OP LOCATIE, GRATIS