Workshop Communities Community Management Kennisnet Ment Kuiper.
MOOI OP WEG PROGRAMMA beleidsplan 2018-2021 · 2010 – Cees van ’t Veen, directeur RCE over de...
14
WELKOM BIJ DE JAN WILSLEZING door prof.dr. Wim Sinke en ir. Dirk Sijmons 16 januari 2018 DE JAN WILSLEZING 16 januari 2018 2017 – ir. Floris Alkemade, rijksbouwmeester 2016 – Melanie Schultz van Haegen, minister I & M 2015 – Dirk Sijmons, Urban by nature 2014 – Paul de Ruiter, architect: Het gebouw als energiebron 2013 – Eric Luiten, na tien jaar Belvedere programma 2012 – Francine Houben, “Dutch mountains” 2011 – Rudy Stroink, C.O.A.C.H. bij TCN over “Leegstand en Herbestemming” 2010 – Cees van ’t Veen, directeur RCE over de Emancipatie van het Erfgoed 2009 – Han Hefting, Jan Kuiper, actuele ontwikkelingen en opgaven in het landelijk gebied NH 2008 – Marinke Steenhuis, promotieonderzoek stedenbouwkundige Pieter Verhagen 2007 – Rein Geurtsen, de betekenis van cultuurhistorie in het stedenbouwkundig ontwerp 2006 – Hans Ibelings, het neo-traditionalisme in architectuur 2005 – Pepijn Godefroy, ontwikkelingen in het buitengebied 2004 – Adriaan Geuze, de verschillen tussen Amsterdam en Rotterdam 2003 – Yttje Feddes, landschapsarchitect, Stelling A’dam 2002 – Peter Bitter, archeoloog over de ontwikkelingsgeschiedenis Alkmaar 2001 – Matthie Vermeulen over de restauratie van de Rijkswerf in Den Helder 2000 – Noud de Vreeze, studiereis Jemen PROGRAMMA 20:00 Welkom Jef Mühren, directeur MOOI Noord-Holland 20:05 Nieuwjaarstoespraak Hans Krieger, voorzitter bestuur MOOI Noord-Holland 20:15 De opgave van de energietransitie door ir. Dirk Sijmons landschapsarchitect 21:00 De opgave van de energietransitie door prof. dr. Wim Sinke manager program ECN Solar Energy 21:35 Debat o.l.v. Jef Mühren, directeur MOOI Noord-Holland 22:00 Borrel FILM: Wind, Zon en Land van Dorp Stad en Land http://www.dorpstadenland.nl/energietransitie/ MOOI OP WEG beleidsplan 2018-2021
Transcript of MOOI OP WEG PROGRAMMA beleidsplan 2018-2021 · 2010 – Cees van ’t Veen, directeur RCE over de...
WELKOMBIJDEJANWILSLEZINGdoorprof.dr.WimSinkeenir.DirkSijmons
16januari2018
DEJANWILSLEZING
16januari2018
2017–ir.FlorisAlkemade,rijksbouwmeester2016–MelanieSchultzvanHaegen,ministerI&M2015–DirkSijmons,Urbanbynature2014–PauldeRuiter,architect:Hetgebouwalsenergiebron2013–EricLuiten,natienjaarBelvedereprogramma2012–FrancineHouben,“Dutchmountains”2011–RudyStroink,C.O.A.C.H.bijTCNover“LeegstandenHerbestemming”2010–Ceesvan’tVeen,directeurRCEoverdeEmancipatievanhetErfgoed2009–HanHefting,JanKuiper,actueleontwikkelingenenopgaveninhetlandelijkgebiedNH 2008–MarinkeSteenhuis,promotieonderzoekstedenbouwkundigePieterVerhagen2007–ReinGeurtsen,debetekenisvancultuurhistorieinhetstedenbouwkundigontwerp2006–HansIbelings,hetneo-traditionalismeinarchitectuur 2005–PepijnGodefroy,ontwikkelingeninhetbuitengebied2004–AdriaanGeuze,deverschillentussenAmsterdamenRotterdam 2003–YttjeFeddes,landschapsarchitect,StellingA’dam 2002–PeterBitter,archeoloogoverdeontwikkelingsgeschiedenisAlkmaar 2001–MatthieVermeulenoverderestauratievandeRijkswerfinDenHelder 2000–NouddeVreeze,studiereisJemen
PROGRAMMA20:00WelkomJefMühren,directeurMOOINoord-Holland
20:05NieuwjaarstoespraakHansKrieger,voorzitterbestuurMOOINoord-Holland
20:15Deopgavevandeenergietransitiedoorir.DirkSijmonslandschapsarchitect
21:00Deopgavevandeenergietransitiedoorprof.dr.WimSinkemanagerprogramECNSolarEnergy
21:35Debato.l.v.JefMühren,directeurMOOINoord-Holland
22:00Borrel
FILM:Wind,ZonenLandvanDorpStadenLandhttp://www.dorpstadenland.nl/energietransitie/
MOOIOPWEG beleidsplan2018-2021
oefeningopschaalDatum2016
Jan Wils lezing Alkmaar, 16 januari 2018
Dirk Sijmons
http://www.nasa.gov/press/goddard/2014/november/nasa-computer-model-provides-a-new-portrait-of-carbon-dioxide/#.Vgvn8nsWVen
300.000 BP
300.000 AP (?)
400 BP- 100 AP
verbranden biomassa
300 miljoen jaar fossiele zonne-energie opgebrand in 500 jaar
300 miljoen jaar fossiele zonne-energie opgebrand in 500 jaar
300 miljoen jaar fossiele zonne-energie opgebrand in 500 jaar
300 miljoen jaar fossiele zonne-energie opgebrand in 500 jaar
400 BP- 100 AP
economische ontwikkeling = fossiele energie = CO2 geen CO2 = hernieuwbaar = economische ontwikkeling
6.667 kWh/kg 1.4 kW/m2 4-5Wh/dag
dunne energie betekent decentraal ‘oogsten’ en dat wordt ‘overal’ zichtbaar
in de leefomgeving
OVERAL
kWh/m2Warmte
Elektriciteit
Netwerken&Opslag
Besparingen
Brandstoffen
Oppervlakte
Landschap
Rela1es
Herinnering
Ecologie
US & Africa wheat Indian cornunknown
see data for details
unknown
unknown
relative to 1990 sea level
over pre-industrialaverage temperature
knee-highflooding
oceans becomemore acidic as they absorb CO2
Greenland icesheet starts todisintegrate.Will take 50,000years to melt but will raise sea levels by 6m.
Huge amountsof CO2 & methanereleased bymelting perma-frost in Siberiaand Arctic.
Ocean floormethane releasedcausing runawayclimate change.Possibility ofmass extinction.
some inlandtemperatures will reach +10°C(+18°F)
GLOBAL WARMINGIF RELEASED
SCENARIO
ARCTIC SEA ICEANNUAL
REDUCTION
SEA LEVELRISE BY 2100
DROWNINGCITIES
% MORE HEAVYRAIN OVER LAND
HEAT
CORN & WHEATYIELDS
OCEANACIDIFICATION
HURRICANEDESTRUCTIVENESS
SPECIES AT RISKOF EXTINCTION
REALLYSCARY THINGS
15,000,000LAST TIME CO2 LEVELS
WERE THIS HIGH
YEARS AGO
MINIMUM TIME NEEDED TO RE-ABSORB ALL THIS CO2 FROM ATMOSPHERE
300,000 YEARS
How Many Gigatons of Carbon Dioxide...?have we released to date?
more can we “safely” release*?
are left to release?
gigatons31CURRENT HUMANEMISSIONS PER YEAR
TIME BEFORE WE BREAK OUR ‘CARBON BUDGET’
* before 2050 and still have a chanceof staying below 2°C warming
1.4°F 2.7°F 3.6°F 5.4-7.2°F 9-10.8°F
average yearly emissions increase: 3%13 YEARS
500our‘carbonbudget’
2,050in estimated remaining fossil fuel reserves
745in fossil fuelreservesof the top coal, oil & gascompanies
380addedsince 2000
1020Gt
added1850-2000
+
30
40
50
inevitable
+1.5°C
-10%
7%
+7.5%
nightmare
+5-6°C
more acidic150%
35-42%
+37.5-45%
Bangkok
happened
+0.8°C
30% more acidic
increasing globalheat waves
Italy, Spain, Greece deserts
every Euro summer a heatwave
“safe” limit
+2°C
dissolvesstops growing
CORAL
Amsterdam
-20%
13%
+15%
tipping point
+3-4°C
dead
New York
+22.5-30%
15% 75%30% 45-60%
-30-40%
20-26%
0.85M 1.04M 1.24M 1.43M
40%30%
informationisbeautiful.net / data & sources: bit.ly/CO2gigatons
mitigatie & geo-engineering
adaptatie: zeespiegel
stedelijk hitte eiland
adaptatie: storm/regen/rivieren
Elektriciteit
Warmte
Brandstoffen
1 MW = 3 MW
90%oftheelectricitydemandofalltheNorthseacountriesca30%totalenergyuse
500 PJ Offshore elektriciteit + gehele CCS taakstelling
330 PJ Transitie-bonus
592 PJ Besparingen (25% tov 2014)
1.120 PJ is dan nog is opgave op land:
Nationaal Perspectief Energie en Ruimte
389 PJ
719 PJ FOSSIL SYSTEM
RENEWABLES
VERLIEZEN
1 PJ BESPARING = 3 PJ PRODUCTIE/
Energiegebruik 2050 Energieopwekking 2050
conversie- en transportverliezen
389 PJ coversie- en transportverliezen
389 PJ
gebouwde omgeving 506 PJ offshore wind 500 PJindustrie 383 PJ wind op land 100 PJlandbouw, bosbouw & visserij 104 PJ zon PV 200 PJgrondstoffen / overig 407 PJ hernieuwbare elektriciteit 800 PJ 126 PJ overmaat (H2 > 76 transport, 50 verlies)transport en mobiliteit 376 PJ
omgevingswarmte 170 PJ + 39 PJ elektriciteit warmtepompengeothermie 400 PJrestwarmte 200 PJgroen gas 50 PJhernieuwbare warmte 820 PJ
totaal hernieuwbaar op land 1.120 PJ
biomassa (vnl import) 345 PJ
fossiele brandstoffen 200 PJ 15 PJ elektr. + 55 PJ transport + 130 PJ hoge temp.
totaal eindgebruik 1776 PJtotaal incl. verliezen 2165 PJ totaal opwekking 2050 2165 PJ
Opgave hernieuwbaar op land 2050
elektriciteit: wind
24-27 PJ
29-35 PJ
5-15 PJ
ca 25 PJ
25-50 PJ
6-10 PJ
7-15 PJ
38-75 PJ64-85 PJ
Dilemma 1: NIMBY
Dilemma 2: met bestaande restricties lukt het niet
80 PJ Overheids gestuurd (o.a. combinatie infrastructuur)
120 PJ Particulieren (o.a. daken en landbouw)
90 PJ
30 PJ
120 PJ particulier/bedrijven 80 PJ overheden
Dilemma 1: Collectief vs Individueel
Dilemma 2: Groen gas lock-in?
warmte
Dilemma 1: Collectief vs Individueel
Dilemma 2: Groen gas lock-in?
Dilemma 3: Sociale ongelijkheid?
Dilemma 1: gaat CCS werken?
Dilemma 2: Landbouw transitie voorwaardelijk!
Dilemma 1: Zonder RO gaat het niet
Dilemma 2: Verhouding top-down/ bottom-up?
Energiehuishouding NL 2050
IEDEREEN
de co
nsu
ment
minus 30%
Food for thought (1)5514 ZJ Received solar radiation
1 ZJ Geothermal Energy
0,1 ZJ Tidal Energy
0,475 ZJ Human Economy
1 ZJ = 1 Zetta Joule = 10 21 Joules
DISSIPATIEVE STRUCTUUR
zonnestraling 100% reflexie 15%
evapotranspiratie 66% restwarmte 15%-19% 1%-5% CO2 opname
1.000 liter waterdamp/boom/dag 500.000 cal onttrokken warmte
DISSIPATIEVE STRUCTUUR
zonnestraling 100% reflexie 15%
evapotranspiratie 66% restwarmte 15%-19% 1%-5% CO2 opname
1.000 waterdamp/boom/dag 500.000 cal onttrokken
0,475 ZJ Human Economy
400 % Tidal Energy
50% Geothermal Energy
0,007 % Received solar radiation
Food for thought (2)
