35

Het Frankische rijk

Minimum

1. Wat is een hofmeier? 1. De voornaamste dienaar van de koning die in zijn naam het rijk bestuurt.

2. Wie stichtte in Arabië een nieuwe godsdienst? 2. Mohammed.

3. Wie versloeg in 732 de Arabieren bij Poitiers? 3. Karel Martel.

4. Waarom werd Karel de Grote zo genoemd? 4. Hij stichtte een groot en machtig rijk.

5. Hoe verdeelde Karel zijn grote rijk? 5. In gouwen en graafschappen.

6. Wat waren de taken van een graaf? 6. Rechtspreken; belasting innen; het graafschap verdedigen

7. Wat is een zendgraaf? 7. Een koningsbode die de graven moet controleren.

8. Wat is een ridder? 8. Een bewapende ruiter die zijn heer moet volgen in een strijd.

9. Wat is een palts? 9. Een paleis, waar de vorst met zijn hofhouding een tijd logeert.

10. Hoe heetten mannen die van hun heer een stuk grond kregen als beloning?

10. Leenman of vazal.

11. Wat zijn horigen? 11. Boeren die bij het land horen, waar ze op wonen.

12. Wat is een paus? 12. Het hoofd van de Rooms-Katholieke Kerk.

13. Wie volgde Karel de Grote op? 13. Zijn zoon Lodewijk de Vrome.

Monniken en Ridders

500400 600 800 1000

TIJD VAN MONNIKEN EN RIDDERS

500

732: Karel Martel verslaat de Arabieren bij Poitiers

700

732: Karel de Grote overlijdt en wordt begraven te Aken

800: Karel de Grote door de paus tot keizer gekroond

36

Basis

Jaartallen

732: Karel Martel verslaat de Arabieren bij Poitiers

800: Karel de Grote door de paus tot keizer gekroond

814: Karel de Grote overlijdt en wordt begraven te Aken

1. Zet de namen van deze heersers in de goede volgorde. Pippijn de Korte – Karel de Grote – Pippijn III – Karel Martel

Grootvader hofmeier

Vader hofmeier

Zoon koning

Kleinzoon keizer

2. Kijk naar de Frankische soldaat uit het leger van Karel Martel. Waarmee was hij bewapend?

37

Ho

ofd

stu

k 6

H

et F

ran

kisc

he

rijk

Schrijf drie verschillen op met een soldaat van het Nederlandse leger.

Frankische soldaat toen Nederlandse soldaat nu

3. Geef twee voorbeelden van herendiensten.

1.

2.

4. Welke drie ambten zijn er in de kerk? Zij vormen samen de kerkenraad.

1.

2.

3.

5. Ridder betekent ‘rijder’. Waarom is dat een goede naam?

6. Waarom wordt Nijmegen de ‘Keizerstad’ genoemd?

7. Wie heeft het voor het zeggen in een domein? Zet in volgorde van meest naar minst: rentmeester – horige – lijfeigene – heer

1.

2.

3.

4.

38

8. Dit is het Karolingisch alfabet. Schrijf je naam in deze Karolingische letters.

Extra

1. Lees uit je boek de tekst onder het kopje Hofmeiers. Leg uit waarom het verkeerd was wat de zonen van de koning deden.

2. Wat zou er gebeurd kunnen zijn, wanneer Karel Martel de Arabieren in 732 niet had verslagen?

39

Ho

ofd

stu

k 6

H

et F

ran

kisc

he

rijk

3. Wat is het grote verschil tussen de islam en het christendom?

4. Sommige mensen willen een toren van de palts Valkhof in Nijmegen herbouwen. Waarom zou een voorstander dat willen?

Noem een reden van een tegenstander.

5. Karel de Grote is in de Dom van Aken begraven? Wat is een dom?

In welk land ligt Aken?

6. Karel de Grote liet overal in zijn rijk scholen stichten. Welke vakken zouden de kinderen niet gekregen hebben?

40

7. Dit is de troon van Karel de Grote. Wat valt je op aan de troon?

8. Het rijk van Karel de Grote werd in drie delen gesplitst.

Kijk naar de strip. Wie zegt: ‘Hé, wat hoor ik daar? Zonder mij om het rijk vechten?’

Later viel het rijk in twee delen uiteen.

Welk land is nu Oost-Frankenland?

Welk land is nu West-Frankenland?

Waar hoorde ons land bij?

41

Aantekeningen

41