Minor Jeugdhulp Specialist

Les 37: Seksueel misbruik

Doelen

• Student heeft een beeld van het ontstaan

van seksueel misbruik.

• Student heeft beeld in stand houdende

factoren seksueel misbruik

• Student heeft kennis van signalen van

seksueel misbruik

• Student is op de hoogte van de

misbruikcyclus

Opdracht

Vertel gedurende één minuut je meest

plezierige seksuele ervaring tot nu toe aan

je buurman/buurvrouw.

Na de minuut ruilen jullie.

Seksueel Misbruik

Verzamelnaam voor:

• Incest

• Verkrachting

• Aanranding

• Pedofilie

• Loverboys/lovergirls

• Seksueel geweld binnen een vaste relatie

Perspectieven seksueel misbruik

• Juridisch kader

• Psychologisch kader: relatiesystemen

• Sociologisch kader: gezin, buurt, school etc.

Definitie incest

Seksuele contacten van familieleden/ huisgenoten

met kind onder 16 jr die plaatsvinden tegen de

zin vh kind of zonder dat het kind, als gevolg van

lichamelijk of relationeel overwicht of emotionele

druk of dwang, het gevoel heeft gehad de

contacten te kunnen weigeren

Geschiedenis

• Gekoppeld aan lagere sociale milieus

• Psychische stoornis dader

• Betekenis voor slachtoffer niet gezien

• Kind was seksueel ontspoord, vormt morele dreiging

• Kentering in jaren 80: rol vrouwenbeweging

• Geweld in relatie werd gezien als iets dat in relaties kan

spelen

• Seksueel geweld is machtsprobleem

Prevalentie gegevens

• 87.7% biologische ouders

• Gender:

• Bij alle vormen daders tussen 26-35 jaar

oververtegenwoordigd

Vorm Man Vrouw

Seksueel

misbruik

84,6 15,4

Fysieke mish 59,6 40,0

Fysieke verw 32,4 67,6

Vrouwelijke plegers

• zelfstandige plegers

• medepleger

• medeplichtige moeder

Erkenning seksueel misbruik?

• Laat veel minder zichtbare sporen na

• Gemakkelijk te ontkennen

• Gebeurt in geniep

• Twijfel aan verhaal slachtoffer

Ontstaansmogelijkheid

• Psychiatrische aandoening

• Zelf misbruikt in jeugd

• Isolement van gezin

• Parentificatie

• Ontbreken van grenzen

• Dominante vader

• Dader tast grenzen af, opbouw

Misbruikcyclus

Misbruik is een kritische schakel in een keten vanervaringen, gedachten, emoties en seksuelefantasieën.

Strategie van het misbruik bestaat uit 3 van elkaar teonderscheiden delen:- 1. Het interne afwegingsproces

- 2. De rationalisaties

- 3.Strategieën om tot seksueel contact te komen.

Ad 1: intern afwegingsproces

Drie fasen

A) opbouw tot het misbruikfantasie wordt werkelijkheid. Praktische overwegingen

B) misbruik zelfTijdens de seksuele handelingen blijft het interneafwegingsproces doorgaan.

C) afbouw van het misbruik(Korte) fase van ontnuchtering. Confrontatie met directeeffecten van zijn gedrag. Afwegingen betreffen: de anderen,stilzwijgen, mogelijke confrontatie.

Ad 2: Proces van rationalisatie

Een rationalisatie is het bedenken of geven vaneen aannemelijk klinkende reden voor gedragdat in de ogen van dader of anderenafkeurenswaardig is.

Rationalisaties zijn te onderscheiden op basis vanpersonen of situaties die de pleger voor deincest verantwoordelijk stelt:

- Slachtoffer- Echtgenote- Omstandigheden

Ad 3: strategie

Gedragsmatige component. Hoe te handelen

om tot seksueel contact te komen?

- dwang en geweld

- Verleiding

- Subtiele vorm van manipulatie.

- Misleiding

- Belonen en omkopen: immaterieel of materieel.

- Overrompelen.

- COMBINATIE !

In stand houden

Door:

• Extra aandacht geven

• Cadeautjes

• Manipuleren, anders vertel ik het ….

• Medeschuldig maken

• Schaamtegevoel aanpraten

• Niet te vertellen door dader uitgelegd als goedkeuring

Signalen

• Internaliseren/ externaliseren

• Gedragsproblemen, eetproblemen, slaapproblemen

• Ongezond gedrag

• Vieze woordentijd

• Experimenteren (bovenmatig)

• vrees voor bepaalde mensen of plekken

• Een ouder kind dat zich gedraagt zoals een jong kind.

• Verschil leeftijdsadequaat/ niet adequaat gedrag

• Plotseling veel geld hebben

Gevolgen seksueel misbruik

• 'licht' : vaak geen symptomen.

• 'matig‘: in meer of mindere mate van slag. Hun

basisgevoel van veiligheid is aangetast.

• 'ernstig‘: vaak lichamelijke klachten en letsel en vertonen

soms seksueel gedrag dat niet past bij hun leeftijd.

• 'zeer ernstig' : naast bovengenoemde gevolgen ook vaak

een psychisch trauma.

De gevolgen zijn ernstiger als:

- SO jonger dan 12 is

- het kind zich moeilijk kon onttrekken aan de

seksuele contacten

- de seksuele contacten vaak plaatsvonden

- het misbruik lang aanhield

- dwang, chantage of geweld werd gebruikt

- Sprake was van penetratie

- de ouder(s) het kind onvoldoende hebben

gesteund toen het misbruik bekend werd.

Gevolgen lange termijn

• Schuldgevoel: geen weerstand geboden

• Angst zwangerschap/homoseksualiteit

• Machteloosheid

• Dissociatie lichaam en geest

• Woede, vijandigheid

• Laag zelfbeeld

• Depressie

• Zelfmoord

• Jongens: ambivalentie homoseksualiteit

Kind in jeugdhulpverlening

• Eigen verhaal

• Geen goed onderzoek, wel kans op onderling

misbruik

• Misbruik volwassenen hoger gezien wens naar

unieke relatie

• Voegen naar wil volwassene

• LVG populatie zeer kwetsbaar