JACQUES PIETERS • UNIZO ADVIESGIDS • MIJN ZAAK EN DE FISCUS

www.uitgeverijminerva.be 9 7 8 9 4 9 1 4 6 3 1 8 1

ISBN 978-94-91463-18-1

Waar kan u bij ‘de fi scus’ terecht? Welke aangifteverplichtingen

zijn er en wanneer moeten die in orde zijn? Hoe bereidt u zich best

voor op fi scale controles? Welke inkomsten moet u aangeven?

Wat als u een geschil heeft met de fi scus? En welke kosten kan u

ingeven als aftrekbare beroepskosten?

In deze gids krijgt u een antwoord op deze en veel andere vragen.

Geen lange of ingewikkelde wetteksten, maar praktische infor-

matie. Zo helpt deze gids u om te besparen op uw belastingen…

Zeker ook in tijden van crisis.

Jacques Pieters is advocaat fi scaal recht en bedrijfsrecht bij Brotaxius en een veelgevraagd spreker.

Het laatste hoofdstuk werd geschreven door de studiedienst van UNIZO, de Unie van Zelfstandige Ondernemers.

MIJN ZAAK EN DE FISCUS

JACQUES PIETERS

UNIZO ADVIESGIDS

AANBEVOLEN DOOR

Met extra hoofdstuk AFTREKBARE

BEROEPSKOSTEN

Mijn zaak en de fiscus

Mijn zaak en de fiscusUNIZO AdviesgidsJacques PietersMet hoofdstuk 10 door Kristof Willekens, UNIZO Studiedienst

© 2012, Uitgeverij Minerva nvRavensteingalerij 28, 1000 Brusselwww.uitgeverijminerva.be

Omslagontwerp: www.frisco-ontwerpbureau.be

D/2012/12.823/19ISBN 978-94-91463-18-1NUR 800

Alle rechten voorbehouden.Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geau-tomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke goedkeuring van de uitgever.

Hebt u nog vragen na het lezen van dit boek of wenst u meer infor-matie, neem dan contact op met het UNIZO Service Center via het nummer 078 35 39 39 of via service@unizo.be. Daarnaast kan u op www.unizo.be/kennisnet terecht voor meer tips en advies op uw on-dernemersvragen.

Jacques Pieters

Mijn zaak en de fiscus

Mijn zaak en de fiscus

Inhoudstafel

Hoofdstuk 1 Wie is de fiscus? 7Normaal gezien… 8Wanneer u het niet eens bent met de fiscus 10Als het misloopt 11Andere federale diensten 12Het wordt ingewikkelder: de regionale fiscus 13De provinciale en gemeentelijke fiscus 14

Hoofdstuk 2 Wees in orde – weet wanneer u wat dient te betalen 17

De boekhouding en de jaarrekening 18De verschillende aangifteverplichtingen inzake inkomensbelasting en btw 22Aanslagbiljet en betaling 29

Hoofdstuk 3 De fiscus, uw vijand? 31Wat trekt controles aan? 31Wat vermindert de kans op controles? 32Soorten controles 33

Hoofdstuk 4 Kies de juiste bijstand 43Waarom wel professionele bijstand? 43Waarom doet u het misschien beter zelf? 44De gulden middenweg? 44Wat mag ik van mijn fiscaal raadgever verwachten? 45Hoe help ik mijn fiscaal raadgever? 47

6 Mijn zaak en de fiscus

Hoofdstuk 5 Welke inkomsten nemen we op in de aangifte? 49

Personenbelasting 49Vennootschapsbelasting 52

Hoofdstuk 6 Hoe bespaar ik legaal belastingen? 53Als natuurlijke persoon 53Als vennootschap 56

Hoofdstuk 7 Beroepskosten 59Welke voorwaarden voor aftrekbaarheid moeten voldaan zijn? 59Zijn er beperkingen? 61

Hoofdstuk 8 Help, ik kan de fiscus niet betalen! 63

Hoofdstuk 9 Geschillen met de fiscus: beter voorkomen dan genezen? 65

Voorkomen 65Genezen 68Tussen voorkomen en genezen 70

Hoofdstuk 10 Overzicht van de belangrijkste aftrekbare beroepskosten 71

Huisvestingskosten 71Kosten van investeringen 75Autokosten 78Kosten van publiciteit en representatie 87Personeelskosten 89Restaurantkosten 98Sociaal Statuut 99Andere Beroepskosten 101

Bijlagen 109

Hoofdstuk 1

Wie is ‘de fiscus’?

De titel van dit hoofdstuk spreekt boekdelen. Wie is ‘de fiscus’? Wanneer krijgt u met hem te maken? Is het be-langrijk om te weten wie ik net voor mij heb, want de fiscus is toch ‘de’ fiscus?

We spreken vaak over ‘de’ fiscus of over ‘de’ administratie wanneer we het over belastingszaken hebben. Deze terminologie is echter niet erg precies en wordt door veel belastingsambtenaren als beledigend ervaren. Ons gefederaliseerd land kent immers vele fiscussen! Om een idee te geven, de doorsnee ondernemer betaalt volgende belas-tingen:

– personenbelasting (federaal, met gemeentelijke opcentiemen); – vennootschapsbelasting (federaal); – BTW (federaal, waarvan een groot deel doorgestort wordt aan de

EU); – onroerende voorheffing (gewestelijk); – provinciale belasting (op de uitoefening van een zelfstandige ac-

tiviteit); – diverse gemeentelijke belastingen (op drijfkracht, hebben van een

maatschappelijke zetel, ter compensatie van het verlies van de op-centiemen, op de gebruikte oppervlakte).

Het is dan ook beter om te weten met wie we te maken hebben alvo-rens we iemand onnodig voor het hoofd stoten. Hierna volgen de be-langrijkste diensten waarmee een onderneming geconfronteerd kan/zal worden in haar ‘fiscaal bestaan’.

8 Mijn zaak en de fiscus

1. Normaal gezien…

Wanneer we over fiscale ambtenaren praten, zullen deze meestal ver-bonden zijn aan de Federale Overheidsdienst Financiën (FOD Finan-ciën). Het gaat dan vooral om:

– De gewone lokale controle personen- en vennootschapsbelas-ting of BTW.1 Deze staat normaal onder de leiding van een Eerst-aanwezend Inspecteur, die over een aantal Inspecteurs beschikt (ambtenaren niveau A) en een aantal fiscaal deskundigen (ambte-naren niveau B). Deze controles zijn intern dikwijls nogmaals on-derverdeeld in een sectie die loontrekkenden zoals werknemers, magistraten en ambtenaren controleert en één sectie die zelfstan-digen en bedrijfsleiders in het oog houdt. De gewone lokale con-trole beheert het ‘permanente dossier’ van de belastingplichtige. Bij de gewone lokale controle dient u normaal gezien uw aangiftes in, zowel voor de personenbelasting als de vennootschapsbelasting of de BTW.2 Zij doet ook controles, bijvoorbeeld wanneer deze aan-giften vragen oproepen (plotse en dramatische stijgingen/dalingen van omzet of kosten, gebreken in de aangiften, controlewijzigin-gen). Tenslotte kan u normaal bij hen ook terecht voor algemene inlichtingen en bepaalde aanvragen (zoals het recht om uw boek-houding tijdelijk op een andere plaats te bewaren).

– De ontvanger van de personenbelasting, de vennootschaps-belasting of de BTW. De ontvanger is degene aan wie u de ver-schuldigde belastingen betaalt en met wie u eventuele afbeta-lingsplannen overeenkomt. In sommige gevallen dient u ook bij de ontvanger een aangifte in: bijvoorbeeld een aangifte inzake de roerende voorheffing.

1 Er bestaan vergevorderde plannen om deze ‘fiscus om de hoek’ af te schaffen of te herleiden tot lokale antennes. De manier waarop dit voor-nemen uitgevoerd zou worden staat nog niet vast.

2 Zie verder inzake de aangifteverplichtingen.

Hoofdstuk 1 Wie is ‘de fiscus’? 9

– De administratie van de ondernemings- en inkomstenfisca-liteit (AOIF); deze werd in de jaren ’90 van de vorige eeuw opge-richt om het aantal fiscale controles op te drijven en de efficiëntie ervan te verbeteren. Zij opereert vanuit een 50-tal controlecentra in het hele land en voert – meestal grondige – controles uit zowel wat inkomstenbelastingen als BTW betreft: de zogenaamde ‘po-lyvalente controles’. Een controle van deze dienst betekent niet dat er een vermoeden is van fraude of iets dergelijks, maar dat bijvoorbeeld uw hele sector gecontroleerd wordt, u een afwijkende winstmarge of kostenstructuur heeft en/of dat u toevallig uitgeko-zen werd. Vroeger was het mogelijk te voorspellen wanneer u veel kans maakte op een grondige controle. Dit is echter reeds enkele jaren onmogelijk geworden.Soms wordt beroep gedaan op de lokale of nationale opsporings-diensten die, voor hen, vaststellingen ter plaatse doen: het aantal klanten dat op een dag langskomt, het al dan niet uitreiken van BTW-bonnetjes, het aantal geleverde meters stof, de inhoud van uw kassa,… Deze laatste controles kunnen soms nogal intimide-rend overkomen – de fiscus die zich een hele dag in uw winkel par-keert – maar hebben meestal weinig om het lijf.

Een boekhouder of fiscaal raadgever die gespecialiseerd is of meer-

dere klanten heeft in een bepaalde sector, zal snel weten wanneer

er een sectorale controle aan de gang is. Ook bij uw sectororgani-

satie is zoiets vrij snel bekend. Leg uw oor te luisteren! Misschien is

het tijd voor een aantal preventieve maatregelen (stocktellingen,

bijwerken van inventarissen en klassement).

U vindt de juiste persoon/dienst terug via een tool die u door de FOD Financiën ter beschikking gesteld wordt, op het adres:http://annuaire.fiscus.fgov.be/qw/index.php?lang=nl

TIP