Michel Foucault (1926-1984)

De moed tot [de] waarheid

“er bestaat geen vaststelling van de waarheid zonder een wezenlijke (op)stelling (position) ten opzichte van het andere (l’altérité).

De waarheid is nooit het zelf(de) (le même).

Waarheid kan alleen de vorm van de andere wereld, het andere leven hebben.”

laatste woorden van zijn colleges van 1984 (p.386)

Foucault spreekt over

Waarheidivm

Weten (savoir)

Willen [= Oordelen] (volonté de savoir als Wille zur Macht)

Vertoog / spreekpraktijk (discours)

Spreken -parrèsia, franc parler, dire la vérité- je zelf toetsen / constitueren / veranderen

Waarheidwerkt volgens Foucault als

• In/uitsluitingssysteem : || waar || vals

• Macht / autoriteit: = legt zich op aan …

• Nieuw/ evenement/ product historisch

• Transformatie/transgressie

het (ver)ANDERE(n)

Waarheidsvertoog

• Spreker• Uiting (énoncé) • = evenement• Uitspraak (énonciation)• Waar / vals splitsing • Autoriteit• Toehoorder

Wat is? - Hoe functioneert? – Wat betekent? WAAR(HEID)

praktijken/ vormen van

Waarheidspreken juridisch/

onderzoekend

(zelf)kennis/ wetenschap /

godsdienst

publiek/politiek

• getuigen• bekennen• onderzoeken /waarheidsvinding• ver/be-oordelen

• weten / meten• toetsen / redeneren/ verifiëren = waar-maken• leren• opvoeden/ onderwijzen

• Parrèsia : vrij+moedig zeggen waar het op staat • debatteren / stelling nemen /argumenteren tegenspreken / kritiek uitoefenen• waar-zeggen / profeteren/ openbaren

Wie moet/mag waarheidspreken• getuigen• bekennen• onderzoeken /waarheidsvinding• ver/be-oordelen

• weten / meten• toetsen / redeneren/ verifiëren = waar-

maken• leren• opvoeden/ onderwijzen

• Parrèsia : vrij+moedig spreken • debatteren / stelling nemen tegenspreken / kritiek uitoefenen

• waar-zeggen / profeteren/ openbaren

de getuigen / partijen in het geding de aangeklaagden / zondaars / elke mens OM + advocaten / rechters Rechters

het Gezond Verstand =iedereen + de Wetenschap + Pers ihb

+ elke mens tov zichzelf het (leer) gezag / de autoriteit / de macht de meester/ pastor; de professional

elke burger + de politicus ihb iedere betrokkene + de politicus ihb elke onderdaan/ subject + de Pers

de geroepenen / het andere / de goden

Wat moet je doenin het

Waarheidspel?

• De waarheid spreken

• Een standpunt innemen

• Kritiek nemen en geven

• Het verschil maken• Je zorgen maken om• (Je) grenzen

overschrijden

≠ liegen

≠ je mening uiten

≠ jij hebt recht op jouw mening

≠ een geschil beslechten≠ zorgen voor ≠ grenzen stellen

Vrijheid van Spreken

• recht + plicht tot deelname aan publiek / politiek debat

• vrij van leergezag • afwezigheid van zwijg-

dwang / censuur

• voorwaarde voor zelf-expressie / -verandering

≠ recht op eigen mening

≠ vrij van waarheid-dwang≠ afwezigheid van waar /

vals splitsing

≠ ‘ik mag zeggen wat ik wil’

Michel Foucault (1926-1984)

De moed tot [de] waarheid

“er bestaat geen vaststelling van de waarheid zonder een wezenlijke (op)stelling (position) ten opzichte van het andere (l’altérité).

De waarheid is nooit het zelf(de) (le même).

Waarheid kan alleen de vorm van de andere wereld, het andere leven hebben.”

laatste woorden van zijn colleges van 1984 (p.386)