Oktober 2014Jaargang 10 · Nummer 3

Prinsjesdag is weer achter de rug en de begroting voor 2015 is gepu-bliceerd. Dit keer ziet het er beter uit. Minder bezuinigingen en een begrotingstekort ruim onder de 3%. Maar beter is niet goed genoeg. De economie stagneert en heeft last van wereldwijde onzekerheden. Veelal besloten wetgeving wordt de komende maanden ingevoerd, waardoor nieuwe onzekerheid optreedt. De eerste proefballonnen over nieuwe wetgeving zijn ook weer opgelaten. Recht op flexibel werken en thuiswerken zijn zaken die niet bij wet verplicht moeten worden geregeld. Het MKB-metaal heeft daar last van en het helpt niet bij het vinden van de weg omhoog. 

De afgelopen weken waren twee belangrijke onderwerpen voor-paginanieuws. Allereerst de discussie over robotisering. Hier zitten veel aspecten aan die voor verandering gaan zorgen. Hoe dat precies gaat uitpakken is nog moeilijk te voorspellen, maar het biedt zeker kansen. Kansen om de Nederlandse industrie te versterken en op de wereldmarkt een sterkere positie te veroveren. Het onderwerp aanvliegen vanuit bedreigingen en negativisme is de standaardreactie op verandering. Dat is niet verstandig. Natuurlijk zullen er aandachtspunten zijn, maar kijk vooral naar de kansen.

Een tweede onderwerp wat voor-

paginanieuws was, is de positie van de zzp’er. De ongebreidelde groei van zzp’ers leidt tot versto-ring van de arbeidsmarkt, een ongelijk speelveld en een tweede-ling op de arbeidsmarkt. Dit vraagt om aandacht en verstandig beleid. Daarbij moet eerst goed naar de oorzaken worden gekeken. Er lijken een paar redenen waarom het aantal zzp’ers groeit. Er is meer behoefte aan flexibiliteit bij werkgevers door een steeds wispelturiger omzetontwikke-ling. Er wordt fors bezuinigd door opdrachtgevers, waarbij dit wordt opgevangen via het fenomeen zzp’er. En de zzp-status is aan-trekkelijk voor de werkgever om de te hoge werkgeverslasten te verminderen en voor de werkne-mer zelf, die veel geld ziet weglek-ken in het bruto-netto traject. Als dit de redenen zijn is een nieuwe collectiviteit niet de oplossing. Ik denk dat werknemers aantrekke-lijker moeten worden voor werk-gevers. Dat zit zowel in de werkge-verslasten van personeel als in de wetgeving. Het ontslagrecht wordt wel veranderd, maar niet versoe-peld. De extra lasten door de wet ‘modernisering ziektewet’ en nu weer de dreigende wet ‘recht op flexibel werken’ maken werkne-mers ook niet aantrekkelijker. En als het zzp-schap meer wordt ge-richt op het ondernemer zijn dan het werknemer zijn, ontstaat er een gelijk speelveld op de arbeids-markt.

Beleid kan echt beter!

Na een jarenlange economische recessie en veel bezuinigingen, gaat een aantal dingen beter. Maar beter is niet goed genoeg, econo-misch niet, maar ook beleidsmatig niet. Daarom doen wij in deze beleidsvisie een aantal verbeter-voorstellen vanuit het gezichts-punt van het MKB-metaal, die echt tot verbetering leiden. Veel leesplezier.

In deze editie

Rust aan pensioenfront gewenst

Ruim baan voor nieuwe technologieën

Groen licht voor uitdagend mbo

Robotisering: denk in kansen

Werkkostenregeling moet niet leiden tot hogere regeldruk

Niet alleen mooie woorden, maar vooral daden!

Verpakkingendossier: duveltje uit doosje?

Jos KleiboerDirecteur BeleidKoninklijke Metaalunie

Metaalunie vindt dat een pen- sioenregeling iets is voor de lan-ge termijn waaraan niet steeds gesleuteld moet worden. Alleen het nieuwe toetsingskader moet echt aangepast worden.

Sinds kort is er in de techniek overeenstemming tussen soci-ale partners over een nieuwe pensioenregeling. Kenmer-kend zijn de verlaging van de franchise, een vaste premie voor vijf jaar, een spilleeftijd van 67 jaar (eerder uittreden is mogelijk) en een lichte beper-king van het weduwepensioen. Daarnaast zijn de regelingen in de Metaal & Techniek en de Metalektro nagenoeg op een lijn gebracht. Hoewel de re-geling vereenvoudigd is, kan mede door het nieuwe toet-singskader de premie maar beperkt bijgesteld worden.

denkt dat dat een sterk en evenwichtig model is. De basis-regeling (eerste pijler) is vanuit de overheid vormgegeven, de tweede pijler is een zaak van de werkgever of de bedrijfstak in overleg met de vakbonden en de derde pijler is de eigen verantwoordelijkheid van de werknemer. De tweede pijler moet nadrukkelijk het primaat van de werkgever(s) en vak-bonden blijven. Zij maken in het arbeidsvoorwaardenoverleg afspraken over de pensioenre-geling, die onderdeel is van de loonkosten en voortkomt uit het arbeidsvoorwaardenover-leg. Teveel overheidsbemoeie-nis en regelgeving leiden tot een verkapt eerste pijlerpen-sioen. De huidige regelingen met een verplicht karakter met een basis voor iedereen moet gehandhaafd blijven. Over de doorsneepremie met al zijn solidariteitselementen is veel te zeggen. Het is wel de schroef die het systeem vasthoudt. Maak je hem los dan spat het systeem uit elkaar.

Toezicht en verantwoording horen daar absoluut bij, dat volgt ook uit de verplichtstel-lingssytematiek, die de pen-sioenregeling breed toepasbaar maakt. Het toezicht moet op afstand blijven staan. Een pensioen-fonds moet nog wel zelf kun-nen besturen.

Jan Alfons VaasBeleidssecretaris Sociale zakenvaas@metaalunie.nl

Staatssecretaris Kleinsma stelt dat Nederlanders verdeeld zijn over de vraag of het aanvullend pensioen in de toekomst moet veranderen. Daarnaast maakt een grote meerderheid zich zorgen over het huidige stelsel en over het eigen pensioen. Hoewel de pensioenkennis van mensen beperkt is, vindt Kleinsma een dialoog zinvol. Dat blijkt uit een verkenning in het kader van De Nationale Pensioendialoog. Hoewel goed voor het draagvlak is het lastig discussiëren met betrokkenen waarvan je weet dat ze met beperkte kennis praten. Veel Nederlanders hebben geen idee dat er een verschil is tussen dekkingsgraad en rendement.

Kenmerkend voor het Neder-landse pensioensysteem is het driepijlersysteem. Metaalunie

Doorsneepremie is de schroef die het systeem vasthoudt

Rust aan pensioenfront gewenst

Het kabinet heeft de mond vol van de maakindustrie en het belang van het MKB-metaal. Bij diverse gelegenheden roemt mi-nister Kamp de innovatiekracht van het mkb en noemt het de ‘motor van de economie’. Die motor loopt niet vanzelf. Mkb-ondernemers zijn dag in, dag uit bezig met morgen en kijken ook veel verder dan dat. Nieuwe technologieën kunnen daarbij een belangrijke rol spelen. Dat moet niet afgeremd worden door een overheid die te traag reageert op een snel verande-rende wereld. Doe wat je zegt, pas regelgeving snel aan en trek de portemonnee daar waar dat nodig is.

Want mooie woorden zijn er genoeg. Zo is er een ’Toekomst-fonds voor het mkb’ genoemd in de begroting en daar doen we middelen in die al waren geoormerkt voor het mkb. Wanneer gaan we nu eens echt investeren? We steken miljar-den in infrastructuur om de bouwconglomeraten in leven te houden. Hoe groter de projec-ten, hoe groter het prestige. Als

de rook is opgetrokken zitten we met een Betuwelijn en een HSL die nog niet een fractie van de noodzakelijke bezetting rijdt om hem rendabel te kun-nen exploiteren. Money well spent!!? Zelfs in de VS heeft men door dat men niet meer aan de top staat van de maakindustrie in de wereld. Daar moeten nieu-we technologieën zoals robo-tics de VS weer tot wereldspe-ler laten uitgroeien. Dat zien de vakbonden zelfs in. Alles wordt snel en adequaat afgestemd op gebruik van nieuwe technolo-gieën. Stilstand is dodelijk, één stap vooruit brengt ons niet snel genoeg verder.Neem nou arbo. De innovaties en technische aspecten rond-om produceren zijn op het mo-ment volop in beweging. Een simpel voorbeeld hiervan is de robot die zelfs bij consumenten in een hoog tempo zijn intrede doet. Maar de huidige normen en arbo-eisen spelen niet op deze veranderingen in. Daar waar een robot gewoon naast een persoon kan functione-ren, worden er in de industrie

zware eisen gesteld aan af-scherming en betreedbaarheid van de werkplek. Ook hier zijn er sensoren die er voor zorgen dat het proces op tijd stopt en bij een lichte aanraking een te-rugtrekkende beweging maken. Hier is het ook van toepassing dat de robotisering steeds ver-der kan gaan en betrouwbaar-der wordt. Laat onze huidige regels geen belemmering voor de toekomst zijn.

Regelgeving loopt achter:

Ruim baan voor nieuwe technologieën in het mkb

Peter van der Mars Beleidssecretaris Technologie, mars@metaalunie.nlJos van de Werken Beleidssecretaris Arbo en Techniek, werken@metaalunie.nl

Het MKB-metaal moet kunnen doorpakken vindt Metaalunie. Volop kunnen profiteren van de mogelijkheden die de nieuwste technologieën met zich mee-brengen en gestimuleerd wor-den om deze technologieën dan ook toe te passen. Ondersteu-ning op een of ander wijze is onontbeerlijk. Het MKB-metaal is nodig om de innovaties die bedacht worden in onze ‘ken-niseconomie’ ook in Nederland te gaan produceren en daarmee banen te scheppen. De mkb’er van vandaag is de OEM’er van morgen in de VS. Als het daar kan, waarom dan niet in Nederland?

OCW-minister Bussemaker heeft aangegeven op welke wijze en met welke middelen ze invul-ling wil geven aan de ambities met betrekking tot kwaliteitsaf-spraken en excellent mbo. Wat Metaalunie betreft mag het hele budget van een school gekoppeld worden aan kwaliteitseisen en excellentie. Gewoon professio-neel werken, kwaliteit bieden en daarop worden afgerekend. In het bedrijfsleven weten ze niet beter.

Met de ambitie om te komen tot excellent mbo is niets mis. Daarvoor is een bedrag van € 25 miljoen beschikbaar. Klinkt als serieus geld, maar is voor deze ambitie natuurlijk niet echt veel. Los daar van: hoe krijg je nu echt excel-lent onderwijs? Het is in ieder geval géén veralgemeniseerd mbo: da’s weinig weten van veel en aan het einde nog niks echt kunnen. Het is ook niet gekoppeld aan meester-gezel denken. Dat is wel belangrijk, maar staat volstrekt buiten het

mbo. Een echte Meester ben je pas na jarenlange ervaring en op basis van erkenning in de branche.

Volgens de minister gaat excel-lent onderwijs over ‘goed en boeiend onderwijs’. Van de scholen wordt gevraagd een excellentieplan te maken, als onderdeel van een kwaliteits-plan. De minister geeft wel richting aan voor de invulling ervan, maar laat het verder aan de scholen en aan een beoor-delingsinstantie over.

In excellent mbo moet aan-dacht zijn voor gouden handen én gouden hersens. Gericht op de ontwikkeling van inzicht, van probleemoplossend ver-mogen en de toepassing van steeds weer nieuwe technologi-sche mogelijkheden. Excellent mbo heeft ook te maken met uitdagingen en maatschappe-lijke vraagstukken vanuit ver-schillende leefwerelden zoals mobiliteit, mens & medisch, wetenschap, water, energie en natuur. Daarbij hoort ken-nis van en vertrouwd zijn met

toptechnologieën als robots, 3D-printen, nieuwe materialen, sensors, etc. Deze toptechno-logieën brengen ook de moge-lijkheid nabij om direct zelf te kunnen produceren zodat als het ware als vanzelf producten en productieprocessen worden ontwikkeld en als vanzelf een bedrijfsmatige cultuur ont-staat. Daarbij horen ook open voorzieningen als FabLab’s, het stimuleren van startups en het denken over nieuwe business modellen.

Excellent onderwijs moet plaatsvinden in een competi-tiemodel waarin uitdagingen, meervoudige oplossingen, pre-sentaties van ontwerp, aanpak, keuzen en realisatie een plek hebben. Zo wordt het mbo pas echt uitdagend! Als de minis-ter dit allemaal bedoelt met excellent mbo, kan het licht op groen en kunnen we volle kracht vooruit.

MBO

André van der LeestBeleidssecretaris Onderwijszakenleest@metaalunie.nl

Excellent onderwijs moet plaatsvinden in een competitiemodel

Groen licht voor excellent mbo!

Dat was even schrikken toen minister Asscher in het NOS Journaal een enorme werkloosheid voorspelde vanwege de toenemende robotisering. Natuurlijk zo ongenuanceerd als de kranten kop-ten, had hij het niet gezegd, maar misschien was de insteek van de minister zelf wel niet de juiste.

Asscher had het voornamelijk over bedreigin-

gen, terwijl je het over kansen moet hebben. En

daarnaast hoe je obstakels kunt wegnemen die

het verzilveren van die kansen belemmeren. En

ja natuurlijk zijn er obstakels, maar die wegen

niet op tegen de enorme positieve gevolgen die

nieuwe technologieën kunnen hebben.

Minister Asscher heeft kennelijk een sterke

hang naar het in stand houden van laag ge-

schoolde, vervelende, laag betalende banen met

eindeloze herhalende handelingen. De minister

slaat helaas de plank volkomen mis. Als zelfs de

meest rabiaat agressieve vakbonden in de VS, de

AFL-CIO en de Teachersunion, niet alleen snap-

pen dat geavanceerde productietechnologieën,

waaronder de nieuwste robots, de sleutel tot

toekomstig economisch succes zijn, maar dat

zelfs tot uitgangspunt van het beleid maken,

zegt dat ons genoeg. Let wel, vergeleken met de

AFL-CIO is de FNV een poeslief schoothondje.

Het ministerie moet juist aan de bak om de

toepassing van de nieuwste generatie robots in

Nederland mogelijk te maken. Die hebben geen

afscherming meer nodig. Daar is men bij Sociale

Zaken kennelijk nog niet van op de hoogte. Wil

Nederland verder in de vaart der volkeren dan

moeten we de inzet van de nieuwste robots juist

stimuleren en aanjagen. Als we blijven hangen

in de visie dat er banen verloren gaan in plaats

van het inzicht dat bedrijvigheid in de toekomst

niet los is te zien van de toepassing van de

nieuwste technologieën en vooral ook robots,

blijft de economische groei op een veel te laag

niveau. En daalt Nederland op de economische

ranglijst. Stap af van deze beperkte visie en doe

de oogkleppen af. Er moeten meters gemaakt

worden.

Laag opgeleide mensen moeten bijgeschoold

worden om robots te kunnen bedienen en te

programmeren, investeringen in deze technolo-

gieën moet worden aangejaagd. Als wij het nu

niet oppakken doen de landen het om ons heen

wel.

Denk in kansen, niet in bedreigingen!

Peter van der MarsBeleidssecretaris Technologiemars@metaalunie.nl

Laag opgeleiden moeten rap bijgeschoold worden

De in de Werkkostenregeling opgenomen gerichte vrijstelling voor maaltijden met een meer dan bij-komstig zakelijk karakter, kent een 20 dagenrege-ling die onnodig ingewikkeld is en leidt tot verwar-ring. Koninklijke Metaalunie vindt dan ook dat die afgeschaft moet worden.

Van een maaltijd met een meer dan bijkom-stig zakelijk karakter is sprake bij dienstreizen, reizen van mobiele- en ambulante werknemers, zakelijke besprekingen met klanten buiten de vaste werkplek en werkzaamheden op niet-per-manente locaties. Het maakt daarbij niet uit of de werkgever de maaltijd verstrekt of de werk-nemer tot het factuurbedrag een vergoeding ontvangt.

Als de werknemer qua kostenpatroon vergelijk-baar is met die van een ambtenaar op dienstreis, kan de werkgever in plaats van het verstrekken (of het vergoeden van het factuurbedrag) van de maaltijd ook een algemene vergoeding geven voor de maaltijd. Deze vergoeding is dan tot een bepaald maximum vrijgesteld.

werker meer dan 20 dagen naar een locatie toe gaat, verblijft hij daar niet langer tijdelijk waar-door de gerichte vrijstelling vanaf de 21e dag niet meer mogelijk is. In de praktijk heerst onduidelijkheid of ook me-dewerkers die op dienstreis zijn of werkzaamhe-den op niet permanente locaties verrichten hin-der ondervinden van de 20-dagenregeling zoals die voor ambulante werknemers van toepassing is. Metaalunie kan zich dat niet voorstellen. Wij zijn van mening dat maaltijden van medewer-kers die op dienstreis zijn of werkzaamheden op niet permanente locaties verrichten ongeacht of zij de 20 dagen overschrijden meer dan bijkom-stig zakelijk zijn en zodoende gericht vrijgesteld vergoed of verstrekt mogen worden. In geen ge-val mag een werkgever geconfronteerd worden met een 80% kostenstijging door het als eindhef-fingsbestandeel aanmerken van de maaltijd.Nog beter is de 20-dagenregeling af te schaffen. Dat voorkomt onnodige ingewikkeldheid. In-standhouding komt de met de Werkkostenrege-ling beoogde administratieve lastenverlichting ook niet ten goede.

Mirjam MeuweseBedrijfseconomisch Fiscaal adviseurmeuwese@metaalunie.nl

Versimpel ingewikkelde regelgeving maaltijden mobiele werknemers

Werkkostenregeling

Een medewerker is volgens het Handboek loonheffingen ambulant als hij in 1 week vanuit zijn woning naar steeds verschillende arbeidsplaatsen reist. Een werknemer is ook ambulant als hij doorgaans op ten minste 1 dag per week heen en weer reist tussen zijn woning en dezelfde arbeids-plaats en hij dat doet op maxi-maal 20 dagen. Zolang een medewerker maximaal 20 da-gen vanaf huis naar een locatie reist is er niets aan de hand en kunnen maaltijden onbelast gegeven worden. Als de mede-

De politiek in Den Haag en Brussel ziet steeds meer de economische- en maatschappe-lijke waarde van het kleinbedrijf en het mkb. Het mkb is de banenmotor klinkt her en der. Metaalunie is blij met deze mooie woorden, maar helaas zien we ze nog steeds niet om-gezet in daden.

Zo is de komende wijziging van het ontslagrecht voor het kleinbedrijf niet meer dan een procedurewijziging en vaak ook een verzwaring door de verplichte transitievergoeding. De kans is reëel dat een gemid-deld kleinbedrijf meer geld kwijt is aan ontslagkosten. Dan is er al jarenlang politieke druk om de zelfstandigenaftrek fors te korten. Dit terwijl zelfstan-digen toch als steeds belang-rijker worden gezien voor onze economie. Natuurlijk moet schijnzelfstandigheid worden aangepakt, maar niet ten koste van al die goedwillende zelf-standige ondernemers. Via aanbestedingen worden

er jaarlijks voor vele miljar-den euro’s aan overheidsop-drachten aan het bedrijfsleven gegeven. Dat is een factor van belang voor bedrijven. De spelregels van het aanbe-steden en de wijze waarop de verschillende overheden aanbesteden, leiden er echter toe dat het mkb en vooral het kleinbedrijf geen eerlijke kans krijgt om een evenredig deel van deze overheidsopdrachten te krijgen. Op verschillende wetgevingsgebieden vinden er momenteel discussies plaats of handhaving en vergunningver-lening niet ‘geprivatiseerd’ kan worden, waarbij vaak gelijk al gedacht wordt aan certificering. Voor de meeste kleinbedrijven leidt certificering in plaats van publieke handhaving/vergun-ningverlening echter tot een verzwaring van de eisen. De overheid is dan de kosten (en verantwoordelijkheid) kwijt, het kleinbedrijf betaalt het gelag. Ook bij de aanpak van regel-druk in het algemeen wordt te

Zet mooie praatjes om in werkelijkheid

Derk Jan MeijerBeleidssecretaris Dereguleringmeijer@metaalunie.nl

weinig rekening gehouden met het feit dat bepaalde nalevings-kosten en administratieve las-ten voor het kleinbedrijf veel zwaarder wegen dan voor grote bedrijven, vaak disproportio-neel zwaar. Dat het anders kan, weten we doordat sommige wetten drempels of een lichter regime kennen voor bijvoor-beeld bedrijven met maximaal 10, 25 of 50 medewerkers. Beter nog zou zijn één drempel qua aantal personen en dan gelijk 50.

Het beste is natuurlijk dat bij het opstellen van nieuwe wetgeving het kleinbedrijf als uitgangspunt genomen wordt waardoor automatisch propor-tionele eisen gesteld worden. Metaalunie roept het kabinet en de Tweede Kamer op om vooral te blijven roepen ‘think small first’ en ‘het mkb is de banenmotor van de economie’! Maar zorg dan ook voor de toe-passing van het think small be-ginsel in nieuwe- en bestaande wetgeving.

Postbus 26003430 GA NieuwegeinEinsteinbaan 13439 NJ Nieuwegein

info@metaalunie.nlwww.metaalunie.nlTelefoon 030 - 605 33 44Fax 030 - 605 31 22

De Ondernemersorganisatie voor het MKB-metaal

Verpakkingendossier:

Duveltje uit een doosje

Gerard WyfkerBeleidssecretaris Milieu en Energiewyfker@metaalunie.nl

Nu de economie eindelijk een beetje aantrekt, lijkt het ver-pakkingendossier weer als een duveltje uit een doosje te komen om ondernemers af te leiden van hun core business. Koninklijke Metaalunie pleit voor een funda-mentele discussie door gelegiti-meerde partijen.

Verpakkingen heeft ruim een decennium aandacht van Metaalunie en haar leden gehad. Hoewel lidondernemers nauwelijks invloed hebben op de te gebruiken verpakkings-hoeveelheden en al helemaal niet op de samenstelling daarvan, werd gekeken of het allemaal net ietsjes minder en beter kon. Deze insteek sloot aan bij de - toen nog - gangbare sectorale aanpak van onder-werpen. Over de monitorings-resultaten werd gerapporteerd aan instanties als SVM-PACT (later Nedvang) en Ffact, taken en bevoegdheden van deze instanties waren duidelijk om-schreven. De politieke verant-woordelijkheid lag voldoende transparant bij het ministerie van VROM en de Tweede Kamer zorgde voor een democratisch georganiseerde controle.

Diezelfde Tweede Kamer nam eind 2007 bijna unaniem een motie aan waarin werd uitge-sproken dat het MKB(metaal) niet langer administratieve lasten zou mogen ervaren ten gevolge van het verpak-kingendossier. Een belangrijk

argument daarvoor was het ontstane besef dat er binnen deze sector op verpakkingen-gebied niets meer te halen viel. In het uitzonderlijke geval dat dat toch nog zo kon zijn, stond de inmiddels geïntroduceerde mvo-aanpak er borg voor dat een dergelijke opportunity aan het licht kwam. De nieuw ingestelde verpakkingenbelas-ting voor grootverbruikers van verpakkingen was een stimu-lans om in dat geval tot actie over te gaan.

Vanuit die geschiedenis is het opmerkelijk dat instituten als het Afvalfonds, het KIDV en KPMG als een duveltje uit een doosje op ogenschijnlijk wille-keurige basis branches (waar-onder Metaalunie) oproepen om een zogenaamd ‘Branche-plan Industriële Verpakkingen’ op te stellen. Leden moeten worden benaderd om zoge-naamde ‘kansrijke product-verpakkingscombinaties’ te identificeren. Daarbij wordt gewezen op een Raamover-eenkomst die niet is getekend door de betreffende branches. Metaalunie pleit voor een pas op de plaats en een gefun-deerde discussie over de vige-rende wet- en regelgeving. Ter sprake moeten komen nut en noodzaak van een specifieke aanpak van verpakkingen door de diverse branches en de bij hen aangesloten ondernemers en de invloed van die onder-nemers op hoeveelheid en samenstelling van die verpak-kingen. Deze discussie zou op initiatief van gelegitimeerde partijen als VNO-NCW / MKB-Nederland en het ministerie van I&M gestart moeten wor-den.