Met vrijwilligers blijf je bezig. Handleiding bij het spel voor jeugdhuizen van Formaat
-
Upload
jeugdwerknet-vzw -
Category
Documents
-
view
233 -
download
0
description
Transcript of Met vrijwilligers blijf je bezig. Handleiding bij het spel voor jeugdhuizen van Formaat
Vrijwilligersspel ‘Met vrijwilligers blijf je bezig’ - HANDLEIDING JEUGDHUIZENFormaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw
1
Met vrijwilligers blijf je bezig
Handleiding bij het spel - Voor jeugdhuizen van Formaat
Alles uit deze uitgave mag worden overgenomen
met uitdrukkelijke bronvermelding.
november 2007
Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzwDe Wittestraat 2, 2600 Berchem(T) 03 226 40 83 - (F) 03 226 40 [email protected] - www.formaat.berekeningnummer 001-0465548-24
Vrijwilligersspel ‘Met vrijwilligers blijf je bezig’ - HANDLEIDING JEUGDHUIZENFormaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw
3
De idee voor het ontwikkelen van een ondersteuningsinstru-ment voor het vrijwilligersbeleid van jeugdhuizen kwam tot stand vanuit de ervaring dat veel jeugdhuizen met vragen zitten rond het aantrekken en behouden van vrijwilligers.Pasklare antwoorden bestaan er jammer genoeg niet, maar het kan wel al helpen even stil te staan bij de jeugdhuiswerking. Dat is wat dit spel jullie wil laten doen.
Dit spel maakt deel uit van een breder project rond vrijwilligers. Enerzijds is de bedoeling van dit project mensen binnen de jeugdhuiswerking te doen nadenken rond het vrijwilligerswerk dat er plaatsvindt; dit is waar het gezelschapsspel toe dient. Anderzijds wil dit project ook duidelijk maken wat het jeugd-huiswerk met vrijwilligers is, het wil vrijwilligers zichtbaarder maken. Het is immers belangrijk dat vrijwilligers binnen de jeugdhuiswerking tot hun recht komen.
Formaat wenst er jullie veel succes (en plezier) mee!
Voorwoord
Vrijwilligersspel ‘Met vrijwilligers blijf je bezig’ - HANDLEIDING JEUGDHUIZENFormaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw
4
5789
1017
VoorwoordInhoudstafelEerst even ditHet spelRichtlijnen voor een kwartetspelDe thema’sMeer weten?! Uitleg bij de vragenBibliografie
Bijlagen Spelkaarten Themafiches Thematische overzicht
Inhoudstafel
Vrijwilligersspel ‘Met vrijwilligers blijf je bezig’ - HANDLEIDING JEUGDHUIZENFormaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw
5
Een vrijwilligersbeleid?
Sommigen zullen de wenkbrauwen fronsen bij het lezen van dit woord, bij anderen zal een lichtje gaan branden. De bedoeling van dit spel is dat bij iedereen die het speelt, een lichtje gaat branden. Met vrijwilligers blijf je immers bezig!
Je vrijwillig inzetten voor een jeugdhuis is namelijk niet zo van-zelfsprekend, want waarom zou iemand zich inzetten als die inspanning niet wordt opgemerkt en geapprecieerd? Wees je hier bewust van; met vrijwilligers blijf je bezig!
En als dit nog niet overtuigend genoeg is om na te denken over een vrijwilligersbeleid, vergeet dan dit niet: zonder vrijwilligers, geen jeugdhuis. Zij zijn degenen die zich telkens weer inspan-nen om een toffe jeugdhuiswerking op poten te zetten, dankzij die vrijwilligers blijf je bezig!
Allemaal goed en wel als je nu begrijpt waarom je met vrijwil-ligers bezig blijft, maar wat houdt een vrijwilligersbeleid dan eigenlijk in?Het antwoord hierop staat niet helemaal vast, want geen enkele vrijwilliger is dezelfde en geen enkel jeugdhuis is hetzelfde. Bij-gevolg zal je beleid ook anders zijn dat het beleid van andere jeugdhuizen.
Toch zijn er twee richtvragen die je al aardig op weg kunnen helpen om te begrijpen wat een vrijwilligersbeleid is en wat het kan inhouden:
- ‘Welke mensen wil ik graag als vrijwilliger aantrekken?’ Omdat een van de hoofdprincipes van het jeugdhuiswerk is
dat het jeugdhuis dient open te staan voor alle soorten jon-geren, moet er met deze vraag omzichtig omgesprongen worden.
Toch zijn er enkele noodzakelijke kenmerken om actief te zijn binnen het jeugdhuiswerk, zoals het kunnen samen-werken en communiceren, constructief met kritiek kunnen omgaan, zich bewust zijn van de eigen referentiekaders om zo de andere te kunnen waarderen, durven experimenteren, bereid zijn tot leren… Afhankelijk van de functie die ingevuld dient te worden, kan dit profiel nog uitgebreid worden, maar bedenk wel dat het jeugdhuiswerk voor iedereen bestemd is en dat je de (nieuwe) vrijwilligers dus ook niet moet bedel-ven onder een berg eisen. Vanuit zijn of haar inzet kan een vrijwilliger trouwens snel en veel bijleren. Stimuleer hem of haar hier eerder in dan op voorhand al af te remmen.
- ‘Waarom zouden vrijwilligers bereid zijn om juist mijn organi-satie onbetaald hun vrije tijd te schenken?’
Voor wat hoort wat! Waarom komen jongeren in de eerste plaats naar een jeugd-
huis? Hoe komen ze ertoe de overgang te maken van bezoe-ker naar vrijwilliger? Waarom blijven ze actief binnen het jeugdhuis?
Al deze vragen verwijzen naar de sterkten en zwakten van het vrijwilligersbeleid binnen je jeugdhuis. Door even stil te staan bij de jeugdhuiswerking, vind je de antwoorden op deze bedenkingen misschien wel en dan kan je vanuit die antwoorden op zoek gaan naar kansen tot verandering en verbetering.
’De’ jeugdhuisvrijwilliger bestaat natuurlijk niet, maar toch zijn er algemene kenmerken of behoeften waaraan je jeugd-huiswerking kan tegemoetkomen om vrijwilligers aan te trekken, tevreden te houden, of zich beter te doen voelen binnen de werking. De functies, processen en principes van het jeugdhuiswerk kunnen je al goed op weg helpen om een antwoord te formuleren op de vraag wat vrijwilligers kan sti-muleren om zich voor de werking in te zetten.
Eerst even dit
Vrijwilligersspel ‘Met vrijwilligers blijf je bezig’ - HANDLEIDING JEUGDHUIZENFormaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw
6
Een berg informatie, denk je nu, maar wat ben je daarmee?
Het doel van dit spel en deze handleiding is dat vrijwilligers, professionelen en zelfs bezoekers binnen een jeugdhuis op een leuke en creatieve manier stil kunnen staan bij wat vrijwilligers betekenen voor het jeugdhuiswerk en wat jeugdhuiswerk kan betekenen.
Veel plezier ermee.
Vrijwilligersspel ‘Met vrijwilligers blijf je bezig’ - HANDLEIDING JEUGDHUIZENFormaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw
7
Om met dit spel te beginnen, moet de groep met minimum drie en maximum zeven zijn (al kan er per twee gespeeld worden).
Hoe je dit spel speelt, is afhankelijk van de tijd en het werk dat je erin wil steken. Wel is het de bedoeling dat er bij al deze vor-men aandachtig geluisterd wordt naar de mening van iedereen die meespeelt.
Het is ten slotte niet het hoofddoel om te winnen. Het belang-rijkste is dat de spelers nadenken over de vrijwilligerswerking en hoe deze op een aantrekkelijke manier verder uit te bou-wen.
Er zijn verschillende manieren waarop gespeeld kan worden. In overleg met de spelers en afhankelijk van de beschikbare tijd kunnen jullie kiezen voor…
1. Veel blabla, weinig…Jullie lezen gewoon de vragen in de handleiding en de groep vat de discussie aan, jullie vertellen jullie verhaal… Je kan hierbij kiezen om de extra uitleg ook door te nemen, of gewoon te fo-cussen op de richtvragen. Het spel zal hierdoor sneller gaan, maar misschien ook eerder vervelen. Om iedereen aan het woord te laten, is het een goede tip dat elk thema door een andere persoon wordt geleid. Dit wil zeggen dat iemand de vragen een voor een overloopt en eerst zijn of haar eigen mening formuleert en er vervolgens over waakt dat iedereen aan het woord komt en dat de opmerkingen genoteerd worden.
2. Een vluggertjeJullie kunnen ervoor kiezen om het kwartetspel te spelen, maar de extra uitleg in de handleiding niet op te nemen in het spel. Het voordeel hiervan is dat het spelen sneller gaat, maar de achtergrondinformatie of extra uitleg bij de vragen krijg je op deze manier niet. Zo duurt het spel een tweetal uur.
3. All the wayTenslotte kan ervoor gekozen worden om het spel volledig te spelen: nadat iedereen zijn eigen mening op de vraag gefor-muleerd heeft, wordt er gekeken naar de extra uitleg bij de betreffende vraag in de handleiding. Aan de hand hiervan kun-nen jullie misschien acties bedenken, aanvullingen maken of de discussie hervatten. Houd er rekening mee dat het spel op deze manier al snel twee à drie uur duurt. Maak dit mensen die je uitnodigt om te spelen ook duidelijk.
Wanneer je ervoor kiest ‘een vluggertje’ of het spel ‘all the way’ te spelen, lees dan de richtlijnen voor een kwartetspel.
Het spel
Vrijwilligersspel ‘Met vrijwilligers blijf je bezig’ - HANDLEIDING JEUGDHUIZENFormaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw
8
1. Leg het thematisch overzicht (vanaf pagina 10) en de hand-leiding deel ‘Meer weten?! Uitleg bij de vragen’ in het mid-den van de tafel. Kies een viertal thema’s die jullie zeker wil-len behandelen. Jullie kunnen je keuze maken door de uitleg van de thema’s zoals die staat op het thematisch overzicht te lezen.
2. Schud de uitgeknipte kwartetkaartjes goed door elkaar en verdeel deze onder de spelers. Zorg dat iedereen evenveel kaarten heeft. De kaarten die overblijven, worden in het mid-den van de groep gelegd. De jongste speler begint te spelen.
3. De bedoeling is dat er zo snel mogelijk een ‘kwartet’ wordt verzameld, of met andere woorden, dat iemand vier richt-vragen van een thema bijeen sprokkelt. Dit kan door tijdens de spelbeurt een nummer van een bepaalde vraag aan een specifieke ‘bevraagde’ te stellen. De ‘vrager’ moet wel zelf minstens een kaart van dat thema hebben. Heeft de bevraag-de deze vraag, dan kan de vrager bij iemand een volgende kaart eisen. Wanneer de bevraagde de kaart niet heeft, wordt de bevraagde vrager en mag hij een kaart opvragen, tot ook hij fout gokt. Je kan er als vrager ook voor kiezen om in plaats van een kaart van een andere speler te eisen, er een van de stapel in het midden te nemen. Deze kaart mag je dan houden, maar de beurt gaat wel naar de speler links van je.
Een voorbeeldje hiervan: Jan (= de vrager) heeft al twee kaarten van het thema ‘Stoppen=droppen?!’. Hij wil nu kaart 4 van dit thema verkrijgen en vraagt deze aan Hanne. Wanneer Hanne (= de bevraagde) deze heeft, krijgt Jan ze en mag Jan aan Hanne of een andere speler een volgende kaart vragen. Jan mag zolang kaarten eisen totdat hij verkeerd gokt en de bevraagde de gewenste kaart niet kan voorleggen. Wanneer Hanne dus kaart 4 niet kan geven, mag zij vrager worden en een kaart eisen van een andere speler. Het principe herhaalt zich telkens weer.
4. Als iemand op deze manier vier kaarten van een thema heeft verzameld, heeft deze persoon een ‘kwartet’. Als het gaat om een thema dat jullie als groep hebben gekozen, mag de persoon met de kaarten het thema ‘leiden’. Dit wil zeggen: de overeenkomstige themafiche bij zich nemen, de vragen overlopen en de discussie op gang trachten te brengen. De vragen die op de themafiche staan en de uitleg die de hand-leiding per vraag bevat, kunnen de leider daarbij helpen. Het is echt belangrijk dat deze persoon het maximum uit het thema probeert te halen. Wanneer er hierbij discussies ontstaan, tracht hiervoor dan compromissen te zoeken en bedenk zo mogelijk concrete acties die tegemoet komen aan de opmerkingen, noden en wensen van de spelers. Gaat het om een kwartet van een thema dat niet werd gekozen, dan is dit ook een punt voor de speler die de kaarten heeft verza-meld. Deze kaarten worden echter zonder te bespreken opzij gelegd. Als er is op het einde tijd over, kunnen ze nog altijd hernomen worden.
5. Wanneer alle kwartetten zijn gevormd, is het spel ten einde. Degene met de meeste kwartetten is de winnaar van het spel. Het is raadzaam na te gaan of er wel degelijk iets uit de bus is gekomen tijdens het spelen van dit spel. Zijn de ideeën genoteerd, heeft iedereen zijn zegje kunnen doen, zijn de on-enigheden uitgeklaard… ? Als blijkt dat er nog iets ontbreekt, kan dit onderdeel nog (kort) hernomen worden.
Richtlijnen voor een kwartetspel
DUS, kort samengevat:
thema’s en uitleg bij de vragen op tafel leggen
kaartjes schudden en verdelen
kwartetspel spelen
gekozen thema compleet = thema leiden
meeste kwartetten aan einde spel = winnaar
wat heeft het spel nu opgeleverd?
Vrijwilligersspel ‘Met vrijwilligers blijf je bezig’ - HANDLEIDING JEUGDHUIZENFormaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw
9
Hierbij volgt een korte toelichting van de verschillende thema’s.
Samen in het jeugdhuis. Of: Jeugdhuis:samen uit én thuisEen van de basisprocessen en -principes binnen het jeugdhuis is samenwerking. In welke mate is hiervan sprake binnen je jeugd-huis, hoe verloopt die samenwer-king, hoe wordt er omgegaan met
conflicten… Het jeugdhuis is een plaats waar jongeren samenkomen. Te-gelijkertijd is het een plaats waar jongeren zich thuis moeten kunnen voelen, waar ze voelen dat het mogelijk is zichzelf te zijn en zichzelf te uiten.
Hoe ziet je jeugdhuis eruit? Of: Toogbeeld van een jeugdhuisHierbij komen vooral de ‘zakelijke’ vragen aan bod: hoe is de relatie met de gemeente, hoe staat het met het budget en wie heeft hier inspraak in… Het antwoord op deze vragen geeft aan hoe je jeugdhuis
werkt, hoe dingen veranderd kunnen worden, wat jullie moge-lijkheden zijn…
Wat is vrijwilligerswerk in jouw jeugdhuis? Of: Vrijwilligerswerk! Wadisda? In deze categorie komen vragen aan bod die betrekking hebben op welke rol vrijwilligers kunnen spelen binnen verschillende ver-enigingen, wat de spelers vinden
dat vrijwilligerswerk binnen het jeugdhuis betekent, over de wetgeving en ten slotte over de taken die vrijwilligers binnen het jeugdhuis doen.
Werven van vrijwilligers. Of: Trek (het je) aan! Omdat er veel jeugdhuizen zijn die zich pas echt met een vrijwilligers-werving bezig houden wanneer er zich een tekort aan vrijwilligers voordoet, laat dit thema je stilstaan bij waarom iemand eigenlijk vrijwil-
liger zou worden, het mogelijke selectieproces, het toetreden van vrijwilligers…
Vrijwilligers blijvend motiveren. Of: Hou ze b(l)ij!Vrijwilligers bijhouden, of voor een tijdje op hen kunnen rekenen, houdt in ze kunnen motiveren en tevreden houden. Bijhouden komt dus overwegend neer op ‘blij hou-den’. Hierin wordt stilgestaan bij
richtvragen die peilen naar de mate waarin hiermee rekening wordt gehouden, die nagaan welke motivaties er allemaal kun-nen zijn om je te engageren binnen de jeugdhuiswerking en hoe met deze motivaties omgegaan wordt. Ook de mogelijkheid tot flexibiliteit binnen het jeugdhuiswerk komt aan bod.
Beëindigen van de samenwerking. Of: Stoppen=droppen?!Nog te vaak wordt er niet genoeg aandacht besteed aan het einde van de ‘carrière’ van de vrijwilliger, terwijl deze persoon zich toch hard heeft ingezet om de jeugdhuis-werking mee te maken tot wat ze
is. Waarom kan het belangrijk zijn hier toch aandacht aan te besteden en hoe kan dit dan gebeuren? Wat kan de vrijwilliger overhouden aan de werking?Stoppen zou niet zomaar ‘droppen’ mogen betekenen, maar het dient een doordachte actie te zijn, niet enkel vanuit de vrijwil-liger, maar vanuit de hele jeugdhuiswerking.
Mix van thema’s. Of: ‘Achter de hand’-vragenIn deze categorie komen restvragen aan bod die vooral naar persoon-lijke wensen, ideeën… peilen. Ook vragen die niet onder de vorige the-ma’s vallen, zijn bij dit onderwerp geplaatst.
De thema’s
Het thematisch overzicht kan helpen om een selectie te maken aan het begin van het spel.
Vrijwilligersspel ‘Met vrijwilligers blijf je bezig’ - HANDLEIDING JEUGDHUIZENFormaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw
10
Jeugdhuis: samen uit én thuis
1. Doe een brainstorm rond het woord ‘samen’ in het jeugdhuis. Bespreek deze woorden ach-teraf.
Het samenzijn, samenwerken en samenleven zijn belangrijke functies binnen het jeugdhuiswerk en het werd al eerder aangege-ven: geen jeugdhuis zonder verenigde krachten. De groep mensen binnen het jeugdhuis is meer dan de som van iedereen apart: elk heeft zijn eigen mogelijkheden, maar doordat er zoveel mogelijk-heden bij elkaar komen, verkrijgt het jeugdhuiswerk net dat beetje extra. Door het samenwerken krijg je de mogelijkheid je eigen ta-lenten, ideeën… te versterken en verder te ontwikkelen. Of leer je net je ideeën aan te passen of beter te verwoorden.
Samenzijn begint met een open houding tegenover elkaar. Sa-menwerken veronderstelt dan weer samen verantwoordelijkheid opnemen, de werking samen vorm geven, hierin eigen keuzes ma-ken en tegelijkertijd overleggen met de andere. Het jeugdhuis is er voor en door jongeren. Door samen te leven in het jeugdhuis, samen feestjes en activiteiten te organiseren en verantwoordelijk-heid op te nemen ontwikkelen gedeelde afspraken, waarden en normen. Je krijgt er een plaats (het jeugdhuis) en geeft er beteke-nis aan.In het jeugdhuis krijg je de kans om je vrienden- en kennissenkring uit te breiden. Door dit ‘sociale netwerk’ kan je jezelf ontwikkelen en wanneer er iets misloopt, is dit netwerk het vangnet waardoor problemen plots minder erg kunnen lijken of makkelijker worden opgelost.
2. Wie Wie zit er in het jeugdhuis, zowel bezoe-kers als vrijwilligers?
Gezien er binnen de jeugdhuiswerking zo weinig mogelijk onder-scheid gemaakt wordt tussen de verschillende jongeren en de ver-schillen tussen hen als iets goed gezien worden, is het goed dat dit ook aan vrijwilligers en jongeren toe duidelijk gemaakt wordt. Het jeugdhuis wordt gezien als een experimenteerruimte voor de late-re wereld; hopelijk een wereld waarbij verschillen tussen mensen als iets goed worden gezien.
Als jongeren op een positieve manier met deze verschillen leren omgaan, kan dit een eerste voorzichtige stap betekenen naar een betere toekomst in de multiculturele samenleving.
3. Gebeurt in het jeugdhuis alles in samenwer-king of is er ook ruimte om iets alleen te on-dernemen?
Ook al is ‘samen’ een van de belangrijkste woorden binnen de jeugd-huiswerking, toch moet beseft worden dat ‘alleen’ voor sommigen een opluchting kan zijn. Samenwerken mag ook geen verplichting worden. Geef je vrijwilligers ook de kans om af en toe zich alleen te kunnen uitleven binnen een taak, wanneer zij dit wensen.
4. Hoe gaan jullie om met conflicten?
‘Een van de jongens binnen het jeugdhuis is dronken en hangt rond een groepje meisjes. Zij laten hem wat links liggen, maar op een gegeven moment komt de vriend van een van de meisjes binnen. Hij ziet de andere jongen rond zijn vriendin hangen en kan hier he-lemaal niet mee lachen. Hij verkoopt hem een dreun in zijn gezicht. De dronken jongen reageert niet meteen, maar het is duidelijk dat iemand zal moeten ingrijpen, om te vermijden dat de situatie uit de hand loopt.’
‘Jeugdhuis Xienix heeft een grote groep vrijwilligers en bezoekers en heeft nooit veel problemen gehad in verband met een tekort aan volk. Nu is er in het jeugdhuis sinds enkele maanden een nieuw bestuurslid, Pieter, die zich echt wel als het ‘hoofd’ ziet en zo veel mensen tegen hem in het harnas jaagt. De sfeer tijdens vergaderin-gen is aan het verzieken en het lijkt nog maar een kwestie van tijd voor de anderen beginnen af te haken. Iedereen is dezelfde mening aangedaan, maar er is niemand in de groep die zich geroepen voelt om erover te beginnen. Uiteindelijk doet Pieter ook wel heel veel voor het jeugdhuis en dat beseffen de andere jongeren ook…’
Meer weten?! Uitleg bij de vragen
Vrijwilligersspel ‘Met vrijwilligers blijf je bezig’ - HANDLEIDING JEUGDHUIZENFormaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw
11
‘De jongeren in Den Appel vinden het moeilijk om bezoekers drank te weigeren, ook wanneer ze duidelijk dronken worden. De laatste tijd lijkt het echter echt uit de hand te lopen: er zijn er al enkelen ziek geweest en de sfeer gaat er ook niet op vooruit. Kunnen ze drank weigeren, hoe kunnen ze ervoor zorgen dat jongeren niet dronken worden, is het nodig hier een activiteit rond te maken of kunnen ze gaan samenwerken met iemand buiten het jeugdhuis, die beter weet hoe om te gaan met dit probleem?’
Dé oplossing bestaat niet wanneer je jeugdhuis te maken krijgt met conflicten binnen de groep, of met agressieve en/of dronken jongeren. Alles hangt af van de situatie waarin je je bevindt. Wel kan het een gouden tip zijn om de dingen niet te veel op te bla-zen, erover te praten (wanneer iedereen gekalmeerd is) en om ook het gebeurde te kunnen vergeven. Het is ook belangrijk om als een groep op te treden bij problemen en om elkaar te onder-steunen, zodat jullie achteraf vooral het gevoel hebben dat het voorval niet enkel negatief was. Problemen en het oplossen van problemen kunnen je als groep sterker en rijker maken.
Toogbeeld van een jeugdhuis
1. Wat is de doelstelling van jullie jeugdhuis?
In een jeugdhuis ontwikkelen jongeren een positiever beeld over zichzelf, doordat ze er al (mee)doende leren, ze er zichzelf mogen en kunnen zijn. Het jeugdhuiswerk biedt jongeren kansen, er moet veel kunnen en gebeuren binnen het jeugdhuis. Het is een plek waar je elkaar leert kennen en met elkaar omgaat, waar mensen leren opkomen voor elkaar en voor de belangen van het jeugdhuis. Wie naar het jeugdhuis komt, wordt gestimuleerd om verantwoordelijk-heid op te nemen. Sleutelwoorden daarbij zijn participatie en inzet.Bovenal wil het jeugdhuis een plek zijn waar jongeren zich thuis voelen en waar ze zo samen een eigen jeugdsubcultuur kunnen ontwikkelen. Ook het jeugdhuis zelf levert een bijdrage aan die cultuur door de keuzes die gemaakt worden in activiteiten, de muziek, inrichting… Deelnemen aan activiteiten is een manier om
je uit te drukken. Het versterkt de (vriendschaps)banden tussen jongeren en kan bijdragen tot een betere samenleving.
Een aantrekkelijke werking is er een die tegemoet komt aan deze positieve aspecten. Het is belangrijk te beseffen dat deze werking door iedereen anders wordt ingevuld. Je hiervan bewust zijn en hier trachten rekening mee te houden door genoeg afwis-seling in het jeugdhuis toe te laten, is een belangrijke stap in de goede richting.
2. Hoe zit het met de communicatie tussen vrijwilligers onderling, tussen vrijwilligers en bezoekers, met toekomstige bezoekers of vrij-willigers…?
Is er een ledenblad of een website? Worden er folders rondge-dragen binnen de gemeente? Letten jullie erop dat je de buurt-bewoners informeert omtrent activiteiten? Is er in het jeugdhuis een ideeënbus en werkt dit communicatiemiddel? Enkele leuke informatie- of communicatiecampagnes kan je terugvinden in de handleiding ‘Vrijwilligers aantrekken is een kunst’ van de Steun-punten vrijwilligerswerk1.
3. Wat is de relatie met de gemeente?
Sinds 1993 is het jeugdwerk een gemeentelijke aangelegenheid. Dit houdt in dat de subsidiegelden vanuit de Vlaamse overheid worden verdeeld onder de gemeenten, die dit op hun beurt verdelen on-der de verschillende jeugdverenigingen in de gemeente. Dit maakt communicatie tussen de jeugdverenigingen, waaronder het jeugd-huis, en de gemeente noodzakelijk. Zo moet er driejaarlijks een jeugdwerkbeleidsplan opgemaakt worden in samenwerking met de verschillende jeugdverenigingen, betrokken jongeren, kinderen en deskundigen in jeugdaangelegenheden. Ook de jeugdraad is een deel van de link tussen gemeente en jeugdhuis. Hierin komen verschillende jeugdverenigingen samen met mensen binnen de gemeente die in verband staan met de jeugdwerking.
4. Hoe tevreden zijn de mensen in het jeugd-huis?
Ook al loopt alles goed binnen het jeugdhuis, het kan nooit kwaad om af en toe eens te vragen naar de mening van bezoe-kers en medewerkers over de gang van zaken. Soms zijn zulke onderwerpen gemakkelijker ter sprake te brengen tijdens een gewone babbel achter de toog. Op vergaderingen zullen sommige mensen misschien minder snel hun mening durven zeggen, terwijl deze wel degelijk van belang kan zijn voor een betere jeugdhuiswerking. Vat opmerkingen ook niet meteen op als negatief, maar eerder als een nuttige tip voor een nog toffer jeugdhuis.
Vrijwilligersspel ‘Met vrijwilligers blijf je bezig’ - HANDLEIDING JEUGDHUIZENFormaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw
12
Vrijwilligerswerk! Wadisda?
1. Wat versta je onder vrijwilligers en vrijwilli-gerswerk?
Wat wint de vrijwilliger zelf bij zijn of haar inzet? Ten eerste krijgt de vrijwilliger de mogelijkheid te tonen wat hij of zij kan, en het vrijwilligerswerk kan de kans bieden die talenten verder uit te bou-wen. Het is dus een vorm van sociale, creatieve… zelfontplooiing. Vrijwilligerswerk bezorgt de vrijwilliger kennis, ervaring en vaar-digheden, het bevordert zijn of haar contacten en levert erkenning op. Vrijwilligerswerk blijkt het zelfrespect te verhogen en komt tegemoet aan de behoefte om van elkaar te leren.
De vrijwilliger zelf heeft vaak een sterke persoonlijke motivatie om het werk te doen en dit is op zich al een grote meerwaarde; het is niet het geld dat hem of haar drijft en de bijdrage kan hier-door langduriger en intenser of enthousiaster zijn. Ook de ‘erva-ringskennis’ die de vrijwilliger heeft, of opdoet, is een belangrijk pluspunt.
Vrijwilligerswerk wordt ook belangrijk geacht in het verkrijgen, behouden of versterken van een solidaire samenleving. Het vrij-willigerswerk en jeugdhuiswerk worden hierbij gezien als onder-deel van de ‘sociale ruimte’. Zonder deze sociale ruimte, zou er minder gemeenschapsgevoel of een verminderd gelijkwaardig samenleven kunnen zijn.
Deze positieve effecten van vrijwilligers(werk) zal je enkel zien wanneer je de vrijwilliger ten eerste de kans geeft te tonen wat hij in zijn mars heeft en ten tweede, wanneer je jeugdhuis een de-gelijk vrijwilligersbeleid heeft. Inderdaad, ook hieruit blijkt weer: voor wat hoort wat! Vooraleer je vrijwilligers je zullen willen laten ontdekken wat ze allemaal waard zijn, zal jij ook aan hen moeten bewijzen dat je hiervoor waardering hebt. Met vrijwilligers moet je bezig blijven. Communicatie met de vrijwilligers is daarom een sleutelwoord: wat verwachten zij, waar hebben ze nood aan, wat vinden ze goed en slecht aan de werking, wat werkt belemme-rend…?
Let er ook op dat je niet alles in regeltjes gaat gieten. Al is een minimum aan afspraken nodig, het gevoel hebben dat er nog veel meer mogelijk is, is een van de drijvende krachten van de jeugd-huiswerking.
2. Doe een pictionary rond de verschillende ta-ken die er in het jeugdhuis zijn.
Het kan ook nuttig zijn om te kijken naar de ‘eigenschappen’ van de mensen die op je lijst staan. Wanneer deze groep bijvoorbeeld een vriendenkring vormt, zonder dat er anderen bij betrokken zijn, kan dit er op langere termijn voor zorgen dat er geen vernieuwing binnen de organisatie kan plaatsvinden. Zijn het vooral oudere jon-geren, dan kan het nuttig zijn eens tussen de bezoekers te gaan zoeken naar ‘jong bloed’. Zijn er weinig vrijwilligers, maar nemen die elk veel verantwoordelijkheid op? Ga dan na of ze hier wel ge-lukkig mee zijn, probeer hun takenlast eventueel te verminderen. Samenwerken en zo het jeugdhuis samen dragen, is namelijk een belangrijke pijler binnen het jeugdhuis. Zijn er vrijwilligers bij die regelmatig hun steentje bijdragen? Wat kan dit naar de toekomst toe betekenen? Ook plannen is belangrijk voor de continuïteit van een jeugdhuiswerking.
3. Stel jullie volgende situatie voor: na een fuif heeft niemand nog zin om op te kuisen. Wie neemt initiatief, hoe reageert de groep…
Het kan misschien een goede oplossing zijn om taken samen te doen, ook die taken die niet graag gedaan worden. ‘Samen’ bete-kent immers sneller én leuker! Zorg ook voor voldoende flexibiliteit binnen je taken: het is maar eerlijk als ook de minder aantrekkelijke taken door iedereen eens uitgevoerd worden en als iedereen zowel van de leuke als van de minder leuke taken kan ‘genieten’. De jeugdhuiswerking tracht immers een democratische structuur te zijn! Een andere nuttige tip is aan zoveel mogelijk taken een zinvolle invulling te geven, of ze amusanter te maken dan ze zijn. Waarom zou de ‘opkuis’ saai moeten zijn als je er af en toe eens een zeep- en watergevecht van kan maken?Tenslotte is het ook belangrijk om duidelijke afspraken te maken over deze klussen en erover te waken dat ze wel degelijk worden uitgevoerd. Onenigheden hierover kunnen het best meteen aange-kaart worden, want anders kunnen ze tot grote frustraties leiden.
4. Waar halen jullie informatie over bijvoorbeeld wetgeving?
Meer over de wetgevingen die van toepassing zijn op de jeugdhuis-werking, kan je vinden op www.formaat.be , onder ‘Jeugdhuis & wet’. Onder deze link staat een handige én verstaanbare samen-vatting van de verschillende wetteksten. Je kan ook altijd bij de medewerkers van Formaat terecht voor meer gerichte informatie (en dan niet enkel over wetgeving).
Vrijwilligersspel ‘Met vrijwilligers blijf je bezig’ - HANDLEIDING JEUGDHUIZENFormaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw
13
Trek (het je) aan!
1. Waarom zijn jullie vrijwilliger geworden of waarom blijf je liever bezoeker?
2. Zoeken jullie nieuwe vrijwilligers of wordt hier niet bij stil gestaan?
Vaak gaan jeugdhuismedewerkers ervan uit dat vrijwilligers wel vanzelf komen en gebruiken dan ook de ‘simpele technieken’ om vrijwilligers te werven: de bezoekers vragen om enkele uren mee te staan achter de toog, een activiteit mee te begeleiden… Zo rollen de meesten in het vrijwilligerswerk. Toch is het soms niet slecht om eens een echte ‘wervingscam-pagne’ op te zetten. Het evalueren van de eigen werking wordt dan meestal de eerste grote opdracht; wat hebben we de vrijwil-ligers te bieden, wat zouden we hen willen aanbieden en wat heeft de jeugdhuiswerking nodig? Stel de werking in vraag en pas deze zonodig aan. Pas daarna kan je beginnen met de ‘campagne’. Ga je voor een klassieke techniek, zoals folders verdelen, adverten-ties plaatsen… of meer voor een ‘we trekken er op uit’-techniek, waarbij je de werking aan een ruimer publiek gaat voorstellen om zo mensen warm te maken voor de jeugdhuiswerking. Er zijn ook de zogenaamde ‘piektechnieken’, waarbij je een actie gaat orga-niseren in de buurt van de werking, een zoektocht op poten zet, zodanig dat er nieuwe mensen worden betrokken bij een jeugd-huisactiviteit…
Als deze technieken je wel wat lijken, of je wil er meer over te weten komen en nog andere ideeën opdoen, is het zeker de moeite waard een kijkje te nemen in de handleiding ‘Vrijwilli-gers aantrekken is een kunst’, uitgegeven door de Steunpunten Vrijwilligerswerk. Je kan deze handleiding gratis bestellen bij de Steunpunten Vrijwilligerswerk, of deze downloaden op hun website: www.vrijwilligerswerk.be
Wanneer je campagne voert, is het belangrijk om dit op verschil-lende manieren te doen. Niet iedereen leest plaatselijke krant-jes of komt op de website van het jeugdhuis. Je hebt het minst kans op succes door enkel binnen het jeugdhuis actie te voeren. Hoe meer manieren je uitprobeert om jongeren te bereiken, hoe groter de kans op succes wordt.
Een voorbeeld uit jeugdhuis Xienix kan dit duidelijk maken. Ze wa-ren daar al een tijdje op zoek naar ‘jong bloed’ om de huidige ploeg van medewerkers te versterken en uiteindelijk hun taken over te nemen. Ze hadden al veel geprobeerd: affiches in het jeugdhuis waarop hun oproep stond, het aanspreken van de bezoekers en een oproep in het gemeentekrantje. Veel succes had dit niet: in het jeugdhuis kwamen vaak dezelfde mensen en de meesten ervan hadden wel al meegewerkt in het jeugdhuis en wilden niet opnieuw herbeginnen. Het gemeentekrantje kon ook niet helpen om nieuwe mensen aan te brengen, het bleek voor veel jongeren een te grote stap om te bellen naar de jeugdhuisverantwoordelijke.Totdat twee jaar geleden enkele medewerkers het idee kregen om op een speciale manier actie te voeren; ze zouden de aandacht trekken en zo mensen aanspreken om het jeugdhuis te bezoeken en om vrijwilligers aan te trekken. Hun zoektocht naar leuke ac-ties op internet leidde tot het volgende ‘promoplan’, waar veel tijd, moeite en samenwerking in kroop, maar de resultaten waren er dan ook naar.In de jeugdraad stelden Lore en Bram voor om, samen met de an-dere verenigingen in het dorp, een soort opendeurdag op te zet-ten. De samenwerking met andere organisaties, kon ertoe leiden dat er meer reclame gemaakt kon worden (via de verschillende verenigingen mond-aan-mond-reclame, in de plaatselijke krant-jes, overal grote affiches, reclame via mails en op verschillende websites…) én dat ook een ander publiek werd aangesproken dan het huidige jeugdhuispubliek. Het jeugdhuis kon op deze ma-nier meer aandacht trekken. De tweede stap was op die dag een spectaculaire activiteit te organiseren die verschillende mensen aansprak. Het jeugdhuis koos voor een ‘Water Adventure’, een avontuurlijk parcours met veel water. Inschrijven vooraf was niet nodig. Rondom het parcours hingen foto’s op van activiteiten van het jeugdhuis, van de vrijwilligers en de bezoekers. De mensen die het jeugdhuis bezochten, kregen de kans muziek te draaien onder begeleiding van de ‘jeugdhuis-DJ’, er werd uitgelegd hoe je een pintje moest tappen, een vat moest aansluiten, je kon zelf voorstellen doen voor activiteiten… Tijdens de dag stond er een barbecue-kraam en de dag werd afgesloten met een fuif in het jeugdhuis, waarop de vrijwilligers van andere organisaties ook meehielpen.
Deze actie heeft haar vruchten afgeworpen, de opendeurdag had de belangstelling gewekt voor de activiteiten van het jeugd-huis (en voor de andere verenigingen) en er waren nieuwe be-zoekers gekomen, die ook geïnteresseerd bleken om mee te werken. Ondertussen is deze opendeurdag een jaarlijks succes geworden, en dat dankzij de samenwerking met de verschil-lende organisaties in de gemeente en met de gemeente zelf.
Vrijwilligersspel ‘Met vrijwilligers blijf je bezig’ - HANDLEIDING JEUGDHUIZENFormaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw
14
3. Hoe kies je wie vrijwilliger wordt en wie niet?
Centraal binnen de jeugdhuiswerking is de openheid, waarbij nie-mand uitgesloten wordt. Diversiteit wordt in de jeugdhuiswerking gezien als iets positief, maar je moet er wel wat voor doen. Zorg daarom zeker voor voldoende variatie in je aanbod.Deze openheid geldt niet alleen naar bezoekers toe, ook ‘dé vrij-williger’ bestaat niet. Variatie kan je werking ten goede komen. Het jeugdhuis dient te werken volgens het principe van ‘zelfor-ganisatie’: het is niet de bedoeling dat iemand bewust structu-ren aanbrengt, maar wel dat het mogelijk wordt gemaakt dat het jeugdhuiswerk zichzelf organiseert. Belangrijk hierbij is dat je als medewerker jongeren de kans geeft zich te ontwikkelen, zich te ontplooien en talenten te ontdekken. Het kan natuurlijk niet ontkend worden dat er voor bepaalde taken, zoals die van voorzitter, penningmeester… enkele vaar-digheden of ervaring nodig zijn. Toch is het beter je ook hier niet op blind te staren: iemand kan mits het nodige geloof , ver-trouwen en voldoende motivatie snel in zijn of haar rol groeien. Binnen Formaat worden er dan ook cursussen voorzien die op deze vaardigheden focussen.
Binnen het jeugdhuis gaat men ervan uit dat jongeren de nodige ‘bagage’ kunnen verwerven en verder ontwikkelen om de be-langrijkste uitdagingen in het jeugdhuiswerk aan te kunnen. Een gunstige en stimulerende omgeving is cruciaal in dit proces; het jeugdhuis dient daarom aanzien te worden als een experimen-teerruimte, een laboratorium of oefenplaats.
4. Hoe worden nieuwe vrijwilligers ingewijd?
Net zoals bij de voorgaande vraag, is hierbij de boodschap: onder-schat de mogelijkheden van de jongeren niet! Jongeren vertrek-ken binnen het jeugdhuiswerk meestal vanuit de ervaringen en mogelijkheden die ze al bezitten en zullen via allerhande uitdagin-gen meer kennis opdoen, vaardigheden bijleren en houdingen wij-zigen of versterken. Geef hen de mogelijkheid zich te ontplooien, verstik hen niet.
Hou ze b(l)ij!
1. Waarom doen jullie dit vrijwilligerswerk al een tijdje?
Wanneer men het heeft over het jeugdhuiswerk afstemmen op de vrijwilligers, verwijst men algauw naar de motivaties voor vrijwil-ligerswerk. Over motivaties is er vanuit de praktijk al veel gezegd en geschreven. We lichten dit kort toe.
Traditioneel verwijst men binnen vrijwilligerswerkingen al snel naar de tweefactorentheorie van Herzberg, waarbij een onder-scheid wordt gemaakt tussen ‘instandhoudende’ en ‘motiverende’ factoren. Instandhoudende factoren zijn kenmerken van de wer-king of van het omgaan met vrijwilligers die kunnen leiden tot ontevredenheid, omdat ze het bevredigen van behoeften kunnen afremmen. Motiverende factoren zorgen voor tevredenheid en houden vrijwilligers langer betrokken bij de werking. Voorbeel-den van motiverende factoren zijn succeservaringen, erkenning en waardering, vooruitgang… Instandhoudende factoren kunnen (slechte) intermenselijke relaties, (slechte) beloning, (slechte) arbeidsomstandigheden… zijn. Wanneer de beloning bijvoorbeeld slecht is, wordt deze factor een struikelblok. Anderzijds zijn de instandhoudende factoren ook niet extra motiveren wanneer ze wel toegepast worden; ze worden dan eerder als ‘vanzelfspre-kend’ beschouwd. De boodschap binnen de jeugdhuiswerking is de volgende: zorg ervoor dat de ‘instandhoudende factoren’ niet verzwakken en wanneer deze basis stabiel is, richt dan je inspan-ningen op de motiverende factoren.
Clary en Schnyder wijzen op nog andere motivaties. Een eerste reden voor vrijwilligerswerk kan het uitdrukken van belangrijke waarden zijn, zoals het rekening trachten te houden met anderen.Ook meer leren over de wereld of het trainen van tot dan toe on-gebruikte vaardigheden kunnen een motivatie vormen. Dat vrijwil-ligerswerk ertoe kan bijdragen dat mensen zich beter voelen over zichzelf, is ook een bemoedigende factor.
Vrijwilligersspel ‘Met vrijwilligers blijf je bezig’ - HANDLEIDING JEUGDHUIZENFormaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw
15
Vooral voor de jonge vrijwilliger in het jeugdhuis kan het belang-rijk zijn om het jeugdhuiswerk te kunnen gebruiken als een opstap voor een verdere job of loopbaan. Het opdoen van werkervaring is met andere woorden ook motiverend. Tenslotte kan het (jongeren)vrijwilligerswerk ook gebruikt worden ter versterking van relaties of als een uitlaatklep, waardoor negatieve gevoelens ver-minderd kunnen worden of waardoor aan persoonlijke problemen een plaats gegeven kan worden. Al deze motivaties kunnen zowel afzonderlijk als in verschillende combinaties voorkomen en zijn ook afhankelijk van persoon tot persoon.Gezien het gedrag van jongeren niet zomaar in regeltjes is te gieten en er dus geen kant-en-klare oplossingen zijn om vrijwil-ligers te motiveren, is het belangrijk de mogelijkheden open te houden, zodat jongeren zich begrepen en aanvaard voelen en weten dat ze binnen het jeugdhuis de kans krijgen om zichzelf te zijn en hun motivaties binnen het jeugdhuis te verwezenlijken
Cockx heeft het over ‘ecocipatief handelen’, dat het motiveren in vrijwilligerswerk ook kan verklaren. Betekend leren maakt daar-van de kern uit. Jongeren zetten zich in voor het jeugdhuis en geven op die manier betekenis aan de wereld rondom hen of zo proberen ze van betekenis te zijn in de wereld. Zo leren ze ook bij.Jongeren vertrekken volgens deze theorie vanuit hun onmiddel-lijke omgeving waarin ze de mogelijkheid krijgen om dingen uit te proberen. Wat de jongeren bijleren, sluit meestal aan bij hetgeen zij al weten, kunnen of doen. Als een jongere in het jeugdhuis bijvoorbeeld muziek wil draaien, is dat om zichzelf te tonen en een plaats te verwerven in het jeugd-huis. Door zijn eigen interesses uit te spelen, wil hij iemand van betekenis worden binnen de groep. Een gevolg hiervan is dat de jongere door het draaien in het jeugdhuis, bijvoorbeeld beter zal le-ren mixen, nieuwe muziek zal leren kennen, tips zal krijgen van an-deren waardoor hij steeds beter wordt in het draaien van plaatjes.
De motivatie om bezig te zijn met en/of binnen het jeugdhuis, is om zichzelf te kunnen tonen en bewijzen. De taak van het jeugd-huiswerk kan er dan uit bestaan om de kans te bieden initiatief te nemen en dingen uit te proberen, aanmoedigen om een eigen weg daarbinnen te zoeken.
2. Worden je vrijwilligers uitgedaagd in het werk of gaat het enkel en alleen om routine?
De uitdaging voor het jeugdhuiswerk bestaat er bij dit thema uit om te kijken waaraan de vrijwilliger nood heeft en signalen hierover op te vangen. Je moet erop letten dat de vrijwilliger wordt uitgedaagd, zodat zijn of haar werk niet gaat vervelen. Tegelijkertijd moet je er ook over waken dat het werk niet te veel wordt, of dat de uitdaging de vrijwilliger niet afschrikt. In de praktijk komt het erop aan om een evenwichtige uitdaging te zoeken, in overleg met de vrijwilligers zelf. Je moet je er ook van bewust zijn dat de behoeften van de vrijwilligers verande-ren, dus zal je af en toe moeten nagaan of de vrijwilliger zich nog wel steeds goed voelt bij het werk dat hij doet.
3. Hoe worden vrijwilligers beloond?
‘Jeugdhuis De Pollepel bestaat al enkele jaren en heeft nooit iets speciaal gedaan om haar vrijwilligers te belonen. Er is al-tijd genoeg volk geweest om te helpen en ook nu nog zijn er geen echte problemen in het vinden en behouden van vrijwil-ligers. Wanneer de jongeren in het bestuur gevraagd wordt wat ze doen om hun vrijwilligers te belonen, kijken ze vreemd op. Vrijwilligerswerk doe je toch uit je eigen vrije wil; het is geven en beloond worden via het werk dat je kan verrichten. Het is toch niet nodig om nog eens speciale activiteiten in te richten voor de medewerkers?’
‘In Den Appel zien ze het ietwat anders dan bij De Pollepel. Zo geven ze een kilometervergoeding voor jongeren die naar ver-gaderingen komen, zorgen ze ervoor dat de jongeren die mee-helpen extra drankbonnen krijgen en twee maal per jaar doen ze iets origineels met alle medewerkers: gaan paintballen, een etentje… Het is niet omdat ze hun vrijwilligerswerk zogezegd belangeloos uitvoeren, dat je hen niet op een speciale manier hoeft te tonen hoezeer je dit waardeert.
4. Krijgen de vrijwilligers zelf de mogelijkheid om van taak te veranderen wanneer ze hier zin in hebben?
Jongeren moeten in het jeugdhuis op eigen initiatief en volgens hun eigen wensen kunnen handelen. Dit houdt in dat ze ook de kans moeten krijgen te veranderen van taak. De werking van het jeugdhuis moet vertrekken van de interesses, wensen of talen-ten die iemand heeft en is steeds gericht op het ontwikkelen en benutten van de mogelijkheden van zijn bezoekers en vrijwilli-gers.
Vrijwilligersspel ‘Met vrijwilligers blijf je bezig’ - HANDLEIDING JEUGDHUIZENFormaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw
16
Stoppen=droppen?!
1. Hoe lang blijven vrijwilligers ongeveer binnen de werking of varieert dit?
Momenteel is er binnen het verenigingswerk veel sprake van de zogenaamde ‘nieuwe’ vrijwilliger die als tegengesteld wordt ge-zien aan de ‘traditionele’ vrijwilliger. De nieuwe vrijwilliger zou korter actief blijven binnen de vereniging van zijn keuze en ver-volgens overschakelen naar een andere vereniging, die meer te-gemoetkomt aan zijn of haar veranderende eisen. In tegenstelling tot de traditionele vrijwilliger, zou de nieuwe vrijwilliger het vrijwil-ligerswerk meer zelf trachten te sturen. Men stelt het wel heel cru: de nieuwe, individualistische vrijwilligers zijn slecht voor het verenigingsleven, terwijl je op de traditionele vrijwilliger tenmin-ste kon rekenen. Het was gemakkelijker een vereniging te laten voortbestaan, gezien het vrijwilligerswerk altijd kon doorgaan op dezelfde manier.
In de realiteit is dit verschil niet zo groot of belangrijk. Ten eerste is het onderscheid tussen ‘traditionele’ en ‘nieuwe’ vrijwilliger he-lemaal niet zo duidelijk aanwezig. Ook vroeger zullen mensen zich slechts voor korte termijn hebben ingezet en nu zijn er ook nog steeds mensen die zich hun leven lang inzetten voor de vereniging waar de ouders ook actief bij waren, zonder zich hier veel vragen bij te stellen. Ten tweede hoeft de zogenaamde nieuwe vrijwilliger niet het einde van de werking te betekenen: hij of zij is zich heel bewust van wat er te doen is en zal zich misschien minder lang, maar daarom niet minder succesvol inzetten. Ten derde vormt deze zogenaamde kloof tussen vroeger en nu vooral een probleem omdat men ervan uitgaat dat het niet nodig is om de eigen jeugd-huiswerking in vraag te stellen. Waarom raakt een vrijwilliger uitgekeken op de werking? Wat kan ons jeugdhuis hem of haar nog meer bieden?
2. Doen jullie iets speciaal voor de mensen die stoppen?
3. Houden jullie contact met de vroegere vrijwil-ligers of niet?
Er zijn verschillende redenen om degelijk afscheid te nemen van je vrijwilligers en om contact met hen te blijven houden. Zij zijn degenen die de jeugdhuiswerking zolang mee hebben hel-pen dragen, die het jeugdhuis mee gemaakt hebben tot wat het nu is. Op een speciale manier afscheid nemen, maakt zichtbaar hoe belangrijk je de vrijwilligers vindt binnen de jeugdhuiswer-king. Als je achteraf ook nog contact houdt, zullen zij zich de tijd bij het jeugdhuis ook nog lang positief herinneren, erover aan anderen vertellen… Betere reclame bestaat er niet! Ook bezitten zij vaak veel kennis, hebben ze veel meegemaakt en kunnen hun verhalen, ideeën, contacten en ervaringen de huidige en toekomstige jeugdhuiswerking misschien ten goede komen.
4. Wat houden de vrijwilligers achteraf over aan de werking?
Buiten de vele positieve herinneringen en contacten die je overhoudt aan je tijd binnen het jeugdhuis, zal je er ook veel bijleren, of je nu bezoeker of vrijwilliger bent. Je krijgt de kans om vormingscursussen te volgen, die kunnen leiden tot het at-test animator in het jeugdwerk, hoofdanimator… Ook kan het jeugdhuisvrijwilligerswerk een goede referentie op je CV zijn wanneer je naar werk zoekt en je kan ervan op aan dat je in het jeugdhuis heel wat kennis hebt opgedaan die bruikbaar kan zijn binnen je (toekomstige) job. Formaat wil er in de toekomst ook werk van maken om hetgeen je geleerd hebt binnen het jeugdhuis om te zetten in een soort diploma of erkenning .
‘Achter de hand’-vragen
1. Bespreek beurtelings wat jullie zelf nog willen verwezenlijken of wat jullie nog verwezenlijkt willen zien binnen het jeugdhuis.
2. Schrijf elk anoniem op een papiertje iets wat zeker beter kan binnen de jeugdhuiswerking en
op een ander papiertje iets positief binnen het jeugdhuis.
3. Hoe zien jullie de toekomst van de jeugdhuis-werking in?
4. Zijn er buiten het jeugdhuis nog andere uit-gaansmogelijkheden in de buurt voor jongeren?
Vrijwilligersspel ‘Met vrijwilligers blijf je bezig’ - HANDLEIDING JEUGDHUIZENFormaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw
17
- Bouverne-De Bie, M. (2002). Vrijwilligerswerk in het welzijns-werk: een specifieke vorm van arbeid? In: Vlerick, P., Lievens, F., en Claes, F. (red.) Mens en organisatie. Liber Amoricum Pol Coetsier. (pp. 221-234). Gent: Academia Press.
- Cockx, F.(2005) In de ban van de biografie. Biografisch onder-zoek, biografisch werk en biografisch leren. In: Cockx,F. en De Vriendt, J. (2005) Wisselwerk. Cahier ’05. Biografisch leren en werken. November 2005-januari 2006. Gent: Druk in de Weer.
- Formaat (2007). Open huis houden. Welkom in de jeugdhuis-methodiek! Gent: ACDC.
- Fraters, D. en Vancriekinge, S. (2001). Jeugdhuizen en de nieuwe jonge vrijwilliger. Aanpassen of sluiten! In: VFJ, Kruu. Antwerpen: VFJ.
- Hambach, E. (oktober 2002). Vrijwilligers aantrekken is een kunst. Een praktisch handleiding. Steunpunten vrijwilligers-werk. Antwerpen: drukkerij Halewijn.
- Rommel, W., Opdebeeck, S., Lammertyn, P. en Bouverne-De Bie, M. (1997). Vrijwillige inzet in Vlaanderen, een exploratie. Leuven: Lucas.
- Steunpunten Vrijwilligerswerk. (mei 2000). Vrijwilligerswerk organiseren. (Bij)houden is de kunst. Vrijwilligers motiveren. Steunpunten vrijwilligerswerk. Hasselt: drukkerij Leen.
- http://www.vrijwilligerswerk.be
- http://www.formaat.be
Bibliografie
Vrijwilligersspel ‘Met vrijwilligers blijf je bezig’Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw
Spelkaarten
Knip onderstaande kaarten uit om het kwartetspel mee te spelen.
1.Doe een brainstorm rond het woord ‘samen’ in het jeugdhuis. Bespreek deze
woorden achteraf. 1. Jeugdhuis: sam
en uit én thuis1. J
eugd
huis
: sam
en u
it é
n th
uis
Jeugdhuis: samen uit én thuis
Jeugdhuis: samen uit én thuis
2.Wie zit er in het jeugdhuis,
zowel bezoekers als vrijwilligers?
2. Jeugdhuis: samen uit én thuis2.
Jeu
gdhu
is: s
amen
uit
én
thui
s
Jeugdhuis: samen uit én thuis
Jeugdhuis: samen uit én thuis
3.Gebeurt in het jeugdhuis alles
in samenwerking of is er ook ruimte om iets alleen te
ondernemen?
3. Jeugdhuis: samen uit én thuis3.
Jeu
gdhu
is: s
amen
uit
én
thui
s
Jeugdhuis: samen uit én thuis
Jeugdhuis: samen uit én thuis
4.Hoe gaan jullie om met
conflicten?
4. Jeugdhuis: samen uit én thuis4.
Jeu
gdhu
is: s
amen
uit
én
thui
s
Jeugdhuis: samen uit én thuis
Jeugdhuis: samen uit én thuis
Vrijwilligersspel ‘Met vrijwilligers blijf je bezig’Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw
Spelkaarten
Knip onderstaande kaarten uit om het kwartetspel mee te spelen.
1.Wat is de doelstelling van jullie
jeugdhuis?
1. Toogbeeld van een jeugdhuis1. T
oogb
eeld
van
een
jeug
dhui
s
Toogbeeld van een jeugdhuis
Toogbeeld van een jeugdhuis
2.Hoe zit het met de
communicatie tussen vrijwilligers onderling, tussen
vrijwilligers en bezoekers, met toekomstige bezoekers of
vrijwilligers…?
2. Toogbeeld van een jeugdhuis2. T
oogb
eeld
van
een
jeug
dhui
s
Toogbeeld van een jeugdhuis
Toogbeeld van een jeugdhuis
3.Wat is de relatie met de
gemeente?
3. Toogbeeld van een jeugdhuis3. T
oogb
eeld
van
een
jeug
dhui
s
Toogbeeld van een jeugdhuis
Toogbeeld van een jeugdhuis
4.Hoe tevreden zijn de mensen in
het jeugdhuis?
4. Toogbeeld van een jeugdhuis4. T
oogb
eeld
van
een
jeug
dhui
s
Toogbeeld van een jeugdhuis
Toogbeeld van een jeugdhuis
Vrijwilligersspel ‘Met vrijwilligers blijf je bezig’Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw
Spelkaarten
Knip onderstaande kaarten uit om het kwartetspel mee te spelen.
1.Wat versta je onder
vrijwilligers en vrijwilligerswerk?
1. Vrijwilligersw
erk! Wadisda? 1.
Vri
jwil
lige
rsw
erk!
Wad
isda
?
Vrijwilligerswerk! Wadisda?
Vrijwilligerswerk! Wadisda?
2.Doe een pictionary rond de
verschillende taken die er in het jeugdhuis zijn.
2. Vrijwilligersw
erk! Wadisda? 2.
Vri
jwil
lige
rsw
erk!
Wad
isda
?
Vrijwilligerswerk! Wadisda?
Vrijwilligerswerk! Wadisda?
3.Stel jullie volgende situatie voor:
na een fuif heeft niemand nog zin om op te kuisen. Wie neemt
initiatief, hoe reageert de groep…
3. Vrijwilligersw
erk! Wadisda? 3.
Vri
jwil
lige
rsw
erk!
Wad
isda
?
Vrijwilligerswerk! Wadisda?
Vrijwilligerswerk! Wadisda?
4.Waar halen jullie informatie over bijvoorbeeld wetgeving?
4. Vrijwilligersw
erk! Wadisda? 4.
Vri
jwil
lige
rsw
erk!
Wad
isda
?
Vrijwilligerswerk! Wadisda?
Vrijwilligerswerk! Wadisda?
Vrijwilligersspel ‘Met vrijwilligers blijf je bezig’Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw
Spelkaarten
Knip onderstaande kaarten uit om het kwartetspel mee te spelen.
1.Waarom zijn jullie vrijwilliger geworden of waarom blijf je
liever bezoeker? 1. Trek (het je) aan!1.
Tre
k (h
et je
) aan
!
Trek (het je) aan!
Trek (het je) aan!
2.Zoeken jullie nieuwe
vrijwilligers of wordt hier niet bij stil gestaan?
2. Trek (het je) aan!2. T
rek
(het
je) a
an!
Trek (het je) aan!
Trek (het je) aan!
3.Hoe kies je wie vrijwilliger wordt
en wie niet?
3. Trek (het je) aan!3. T
rek
(het
je) a
an!
Trek (het je) aan!
Trek (het je) aan!
4.Hoe worden nieuwe
vrijwilligers ingewijd?
4. Trek (het je) aan!4. T
rek
(het
je) a
an!
Trek (het je) aan!
Trek (het je) aan!
Vrijwilligersspel ‘Met vrijwilligers blijf je bezig’Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw
Spelkaarten
Knip onderstaande kaarten uit om het kwartetspel mee te spelen.
1.Waarom doen jullie dit
vrijwilligerswerk al een tijdje?
1. Hou ze b(l)ij!1.
Hou
ze
b(l)
ij!
Hou ze b(l)ij!
Hou ze b(l)ij!
2.Worden je vrijwilligers
uitgedaagd in het werk of gaat het enkel en alleen om
routine?
2. Hou ze b(l)ij!2.
Hou
ze
b(l)
ij!
Hou ze b(l)ij!
Hou ze b(l)ij!
3.Hoe worden vrijwilligers beloond?
3. Hou ze b(l)ij!3.
Hou
ze
b(l)
ij!
Hou ze b(l)ij!
Hou ze b(l)ij!
4.Krijgen de vrijwilligers zelf de mogelijkheid om van taak te veranderen wanneer ze hier
zin in hebben?
4. Hou ze b(l)ij!4.
Hou
ze
b(l)
ij!
Hou ze b(l)ij!
Hou ze b(l)ij!
Vrijwilligersspel ‘Met vrijwilligers blijf je bezig’Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw
Spelkaarten
Knip onderstaande kaarten uit om het kwartetspel mee te spelen.
1.Hoe lang blijven vrijwilligers
ongeveer binnen de werking of varieert dit?
1. Stoppen=droppen?!1. S
topp
en=d
ropp
en?!
Stoppen=droppen?!
Stoppen=droppen?!
2.Doen jullie iets speciaal voor
de mensen dit stoppen?
2. Stoppen=droppen?!2. S
topp
en=d
ropp
en?!
Stoppen=droppen?!
Stoppen=droppen?!
3.Houden jullie contact met de vroegere vrijwilligers of niet?
3. Stoppen=droppen?!3. S
topp
en=d
ropp
en?!
Stoppen=droppen?!
Stoppen=droppen?!
4.Wat houden de vrijwilligers
achteraf over aan de werking?
4. Stoppen=droppen?!4. S
topp
en=d
ropp
en?!
Stoppen=droppen?!
Stoppen=droppen?!
Vrijwilligersspel ‘Met vrijwilligers blijf je bezig’Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw
Spelkaarten
Knip onderstaande kaarten uit om het kwartetspel mee te spelen.
1.Bespreek beurtelings wat jullie zelf nog willen verwezenlijken of wat jullie nog verwezenlijkt
willen zien binnen het jeugdhuis.
1. ‘Achter de hand’-vragen1. ‘A
chte
r de
han
d’-v
rage
n
‘Achter de hand’-vragen
‘Achter de hand’-vragen
2.Schrijf elk anoniem op een papiertje iets wat
zeker beter kan binnen de jeugdhuiswerking en op een ander papiertje iets positief
binnen het jeugdhuis.
2. ‘Achter de hand’-vragen2. ‘A
chte
r de
han
d’-v
rage
n
‘Achter de hand’-vragen
‘Achter de hand’-vragen
3.Hoe zien jullie de toekomst van de
jeugdhuiswerking in?
3. ‘Achter de hand’-vragen3. ‘A
chte
r de
han
d’-v
rage
n
‘Achter de hand’-vragen
‘Achter de hand’-vragen
4.Zijn er buiten het jeugdhuis nog andere uitgaansmogelijkheden
in de buurt voor jongeren?
4. ‘Achter de hand’-vragen4. ‘A
chte
r de
han
d’-v
rage
n
‘Achter de hand’-vragen
‘Achter de hand’-vragen
Vrijw
illig
erss
pel ‘
Met
vrijw
illig
ers
blijf
je b
ezig
’Fo
rmaa
t Jeu
gdhu
iswe
rk V
laan
dere
n vz
wVr
ijwill
iger
sspe
l ‘M
et vr
ijwill
iger
s bl
ijf je
bez
ig’
Form
aat J
eugd
huis
werk
Vla
ande
ren
vzw
Them
afic
heJe
ugdh
uis:
sam
en u
it én
thui
s
1. D
oe e
en b
rain
stor
m ro
nd h
et w
oord
‘sam
en’ i
n he
t je
ugdh
uis.
Bes
pree
k de
ze w
oord
en a
chte
raf.
Laat
de
deel
nem
ers
in h
et m
idde
n va
n ee
n bl
ad ‘s
a -m
en’ n
oter
en. S
chrij
f hie
rron
d al
le w
oord
en d
ie e
r in
julli
e op
kom
en. W
anne
er d
it is
geb
eurd
, bes
pree
k da
n ge
dure
nde
een
vijfta
l min
uten
de
mee
st in
tere
s-sa
nte
asso
ciat
ies.
-
Zijn
er
asso
ciat
ies
die
opge
noem
d w
erde
n om
dat
er p
robl
emen
mee
zijn
gew
eest
? Bi
jvoor
beel
d:
sam
en o
pkui
sen
na e
en a
ctivi
teit;
iem
and
haal
t dit
aan
omda
t de
help
ers
die
zich
hadd
en o
pgeg
even
, na
de
fuif
vorig
e w
eek
plot
selin
g w
aren
ver
dwe-
nen.
-
Waa
rom
wer
d di
t gez
egd?
-
Is d
eze
disc
ussi
e ee
rder
al e
ens
uitg
epra
at?
- Ho
e ka
n da
ar in
de
toek
omst
bet
er m
ee o
mge
-ga
an w
orde
n?
2. W
ie W
ie z
it er
in h
et je
ugdh
uis,
zow
el b
ezoe
kers
al
s vr
ijwill
iger
s?-
Zijn
er
vers
chill
ende
gro
epen
of
houd
t ie
dere
en
er d
ezel
fde
idee
ën o
p na
, hou
dt ie
dere
en v
an d
e-ze
lfde
muz
iek,
heb
ben
ze d
ezel
fde
smaa
k…?
- Zi
en ju
llie
dit a
ls ie
ts g
oed
of s
lech
t en
hoe
gaan
ju
llie
hier
mee
om
? -
Will
en j
ullie
zov
eel
mog
elijk
dive
rsite
it in
jul
lie
groe
p, z
owel
op
vlak
van
afk
omst
, als
ges
lach
t, al
s m
uzie
kstij
k… o
f zit
er in
julli
e je
ugdh
uis
een
bepa
alde
jong
eren
cultu
ur?
- W
illen
julli
e ne
t mee
r of m
inde
r dive
rsite
it en
hoe
zo
uden
julli
e da
t dan
kun
nen
bere
iken
? -
Wel
ke d
rem
pels
kun
nen
nieu
we
men
sen
erva
ren?
3. G
ebeu
rt in
het
jeug
dhui
s alle
s in
sam
enw
erki
ng of
is
er o
ok ru
imte
om
iets
alle
en te
ond
erne
men
?-
Waa
rom
is d
it zo
? Be
denk
enk
ele
take
n w
aarv
oor
zeke
r sa
men
wer
king
ver
eist
is e
n zo
ek v
oor
elk
van
deze
taak
een
‘teg
enha
nger
’ die
alle
en o
nder
-no
men
kan
wor
den.
- W
ie in
de
groe
p w
erkt
gra
ag a
lleen
, wie
wil
er h
et
liefs
t alti
jd s
amen
wer
ken?
-
Wor
dt d
aar r
eken
ing
mee
geh
oude
n?
4. H
oe g
aan
julli
e om
met
con
flict
en?
- In
de
hand
leid
ing
staa
n en
kele
ver
haal
tjes.
Be -
spre
ek h
oe j
ullie
dit
zoud
en a
anpa
kken
. Ha
al
even
tuee
l een
/enk
ele
voor
val(l
en) u
it ju
llie
jeug
d-hu
is a
an.
- Ho
ud d
aarb
ij re
keni
ng m
et d
e si
tuat
ie i
n ju
llie
jeug
dhui
s: m
et h
oeve
el st
aan
julli
e ac
hter
de
toog
, w
ie is
ver
antw
oord
elijk
, hoe
die
n je
het
con
flict
in
te s
chat
ten…
- W
orde
n co
nflic
ten
acht
eraf
nog
een
s be
spro
ken
op e
en ve
rgad
erin
g?
- St
eune
n ju
llie
elka
ar w
anne
er e
r zic
h ee
n pr
o -bl
eem
voor
doet
?
Them
afic
heTo
ogbe
eld
van
een
jeug
dhui
s
1. W
at is
de
doel
stel
ling
van
julli
e je
ugdh
uis?
- W
eten
julli
e be
zoek
ers
of m
edew
erke
rs w
at e
en
jeug
dhui
s is
, w
at v
rijw
illig
ersw
erk
binn
en h
et
jeug
dhui
s is
…-
Vind
en ju
llie
het b
elan
grijk
dat
de
men
sen
die
ko-
men
wet
en w
at e
en je
ugdh
uis
is, w
at d
e be
doel
ing
erva
n is
? -
Kent
iede
reen
dit
mee
wer
kt d
it do
el e
n w
ordt
daa
r af
en
toe
over
gep
raat
?
2. H
oe z
it he
t met
de
com
mun
icat
ie tu
ssen
vrij
will
i-ge
rs o
nder
ling,
tuss
en vr
ijwill
iger
s en
bez
oeke
rs,
met
toek
omst
ige
bezo
eker
s of
vrijw
illig
ers…
?-
Wor
dt h
iero
ver b
ewus
t nag
edac
ht e
n w
elke
act
ies
wor
den
dan
onde
rnom
en?
- Is
er
iem
and
spec
iaal
die
zic
h hi
erm
ee b
ezig
ho
udt?
-
Is e
r vol
doen
de o
verl
eg o
f heb
ben
julli
e he
t gev
oel
dat j
ullie
som
s m
et z
aken
blij
ven
zitte
n di
e je
aan
ni
eman
d kw
ijt k
an?
3. W
at is
de
rela
tie m
et d
e ge
mee
nte?
- Is
er r
egel
mat
ig c
onta
ct, z
ijn ju
llie
vert
egen
woo
r -di
gd in
de
jeug
draa
d?
- Kr
ijgen
julli
e on
ders
teun
ing
vanu
it de
gem
eent
e?
- Ho
e de
nken
julli
e ov
er d
ie o
nder
steu
ning
?-
Is e
r iem
and
die
rege
lmat
ig ve
rsla
g ui
tbre
ngt a
an
de g
emee
nte?
-
Vrag
en zi
j zel
f om
vers
lage
n, k
omen
ze so
ms e
ens
lang
s?-
Indi
en ju
llie
niet
zove
el co
ntac
t heb
ben,
will
en ju
l -lie
dit
dan
ande
rs?
Hoe
kunn
en ju
llie
dit a
anpa
k -ke
n?
4. H
oe te
vred
en zi
jn d
e m
ense
n in
het
jeug
dhui
s?-
Krijg
en j
ullie
som
s kl
acht
en o
p ju
llie
wer
king
of
vin
den
de b
ezoe
kers
en
med
ewer
kers
alle
s ok
ee?
- Ho
e te
vred
en zi
jn ju
llie
zelf?
- Ho
ren
julli
e re
gelm
atig
pos
itiev
e re
actie
s of
is h
et
net o
mge
keer
d?
- Ho
e ga
an ju
llie
om m
et zu
lke
reac
ties?
Vrijw
illig
erss
pel ‘
Met
vrijw
illig
ers
blijf
je b
ezig
’Fo
rmaa
t Jeu
gdhu
iswe
rk V
laan
dere
n vz
wVr
ijwill
iger
sspe
l ‘M
et vr
ijwill
iger
s bl
ijf je
bez
ig’
Form
aat J
eugd
huis
werk
Vla
ande
ren
vzw
Them
afic
heVr
ijwill
iger
swer
k! W
adis
da?
1. W
at v
erst
a je
ond
er v
rijw
illig
ers
en v
rijw
illig
ers-
wer
k?-
Wat
kan
er
goed
aan
zijn
en
hoe
kan
deze
mee
r -w
aard
e to
t uiti
ng k
omen
? -
Waa
rom
wil
iem
and
zich
onbe
taal
d in
zette
n vo
or
een
wer
king
, ter
wijl
ext
ra g
eld
wel
alti
jd w
elko
m
is?
- In
wel
ke m
ate
is h
et e
ngag
emen
t vr
ijblij
vend
? M
ag je
je v
rijw
illig
ersw
erk
volle
dig
zelf
invu
llen,
of
moe
t er o
ok e
en re
gelm
aat z
ijn?
- Ka
n je
op
je vr
ijwill
iger
s re
kene
n?
2. D
oe e
en p
ictio
nary
ron
d de
ver
schi
llend
e ta
ken
die
er in
het
jeug
dhui
s zij
n.Be
spre
ek d
eze
take
n.
- W
ie vo
ert d
e ta
ken
uit?
- Zi
jn d
e ta
ken
eerl
ijk ve
rdee
ld?
- Zi
t ied
eree
n op
zijn
pla
ats?
-
Zijn
er g
enoe
g m
edew
erke
rs?
- W
orde
n de
take
n re
gelm
atig
her
beke
ken?
3. S
tel j
ullie
volg
ende
situ
atie
voor
: na
een
fuif
heef
t ni
eman
d no
g zin
om
op
te k
uise
n. W
ie n
eem
t ini
ti -at
ief,
hoe
reag
eert
de
groe
p…-
Gebe
urt h
et b
ij ju
llie
vaak
dat
men
sen
hun
take
n ni
et n
akom
en?
- Tr
eden
de
men
sen
in h
et je
ugdh
uis
als
een
groe
p op
wan
neer
er i
ets m
inde
r leu
k ge
daan
moe
t wor
-de
n?
- Zi
jn e
r men
sen
die
het g
evoe
l heb
ben
dat d
e na
re
take
n va
ak o
p he
n te
rech
t kom
en?
- Ho
e ku
nnen
julli
e si
tuat
ies
zoal
s de
ze ve
rmijd
en?
4. W
aar
hale
n ju
llie
info
rmat
ie o
ver
bijvo
orbe
eld
wet
gevin
g?In
julli
e m
ailb
ox z
it ee
n vr
aag
van
een
vijfti
enja
rig
mei
sje
dat w
il w
eten
of z
e w
el a
l bin
nen
mag
in h
et
jeug
dhui
s. O
f ze
wel
naa
r fu
iven
van
het j
eugd
huis
m
ag k
omen
die
pla
atsv
inde
n in
het
zaal
tje a
chte
r het
ca
fé in
de
buur
t. -
Wee
t ied
eree
n ho
e di
t wet
telij
k in
een
zit?
En a
ls
julli
e he
t ni
et (z
eker
) wet
en, w
aar
kunn
en ju
llie
dan
tere
cht?
-
Is e
r iem
and
die
wet
telij
ke ve
rplic
htin
gen
en re
ch-
ten
opvo
lgt?
Het j
eugd
huis
kan
met
alle
vra
gen
in v
erba
nd m
et
de w
erki
ng te
rech
t bij
Form
aat.
De m
ense
n di
e da
ar
wer
ken,
hel
pen
julli
e gr
aag
voor
uit.
Them
afic
heTr
ek (h
et je
) aan
!
1. W
aaro
m z
ijn ju
llie
vrijw
illig
er g
ewor
den
of w
aar-
om b
lijf j
e lie
ver b
ezoe
ker?
- W
aaro
m z
ou ie
man
d zic
h vo
or d
e w
erki
ng w
illen
in
zette
n?
- Is
het
aan
trek
kelij
k om
mee
te b
egin
nen
help
en in
de
jeug
dhui
s; w
at ve
rdie
nen
med
ewer
kers
bij
hun
inze
t (en
dan
nie
t noo
dzak
elijk
fina
ncie
el)?
-
Is h
et b
elan
grijk
som
s ee
ns n
a te
gaa
n w
aaro
m
men
sen
zich
inze
tten,
zod
at je
hie
rop
kan
insp
e-le
n?
2. Z
oeke
n ju
llie
nieu
we
vrijw
illig
ers
of w
ordt
hie
r ni
et b
ij st
il ge
staa
n?
- W
at h
aper
t er
aan
julli
e te
chni
ek o
f wat
is e
r ne
t go
ed a
an?
- W
eet
je m
anie
ren
die
in a
nder
e je
ugdh
uize
n of
ve
reni
ging
en w
orde
n to
egep
ast
voor
het
wer
ven
van
vrijw
illig
ers?
-
Houd
en ju
llie
het b
ij m
ense
n aa
nspr
eken
of f
ol-
ders
bes
prek
en, o
f pak
ken
julli
e he
t and
ers
aan?
-
Hoe
ben
je ze
lf be
trok
ken
gera
akt?
Be
denk
nu
in g
roep
een
ludi
ek p
lan
om v
rijw
illig
ers
te ve
rlei
den
om m
ee te
wer
ken.
3. H
oe k
ies
je w
ie vr
ijwill
iger
wor
dt e
n w
ie n
iet?
- M
aken
julli
e hi
er e
en k
euze
in, i
s er
een
‘scr
ee-
ning
’ voo
r vrij
will
iger
s?
- Zi
jn e
r m
ense
n di
e ju
llie
bew
ust
(nie
t) aa
nspr
e -ke
n?
- He
bben
julli
e oo
it al
iem
and
‘afg
ewee
rd’ w
anne
er
die
wou
hel
pen?
-
Vind
en ju
llie
dat d
it ka
n?
Bede
nk e
nkel
e ta
ken
waa
rvoo
r ie
dere
en in
zetb
aar
is.
4. H
oe w
orde
n ni
euw
e vr
ijwill
iger
s in
gew
ijd?
- Be
ginn
en z
e m
et k
lein
e ta
ken,
wer
ken
ze in
het
be
gin
altij
d sa
men
of o
ok a
lleen
, wor
dt e
r ge
ke-
ken
naar
hun
erv
arin
g…?
- Is
er
iem
and
die
zich
bezig
hou
dt m
et h
et in
wer
-ke
n va
n de
nie
uwe
men
sen
of w
orde
n ze
aan
hun
lo
t ove
r gel
aten
? -
Vind
en ju
llie
het b
elan
grijk
dat
zij
dege
lijk
onde
r -st
eund
wor
den?
-
Hoe
ging
het
er
bij j
ezel
f aan
toe
wan
neer
je b
e -go
n?
Vrijw
illig
erss
pel ‘
Met
vrijw
illig
ers
blijf
je b
ezig
’Fo
rmaa
t Jeu
gdhu
iswe
rk V
laan
dere
n vz
wVr
ijwill
iger
sspe
l ‘M
et vr
ijwill
iger
s bl
ijf je
bez
ig’
Form
aat J
eugd
huis
werk
Vla
ande
ren
vzw
Them
afic
heHo
u ze
b(l)
ij!
1. W
aaro
m d
oen
julli
e di
t vr
ijwill
iger
swer
k al
een
tij
dje?
-
Zijn
je m
otiva
ties
vera
nder
d te
geno
ver w
anne
er je
be
gon?
-
Zorg
en ju
llie
ervo
or d
at o
ok ju
llie
vast
ere
med
e -w
erke
rs e
en re
den
hebb
en o
m ve
rder
te d
oen?
-
Vind
en ju
llie
dit z
elf n
odig
? -
Hebb
en ju
llie
het g
evoe
l gew
aard
eerd
te w
orde
n of
bes
chou
wt
men
jul
lie i
nzet
als
van
zelfs
pre -
kend
?
2. W
orde
n je
vrij
will
iger
s ui
tged
aagd
in h
et w
erk
of
gaat
het
enk
el e
n al
leen
om
rout
ine?
Maa
k ee
n lij
st m
et ta
ken
die
vaak
wee
rker
en e
n ee
n lij
st m
et ta
ken
die
ter a
fwis
selin
g ku
nnen
geb
eure
n.
- Vi
nden
julli
e he
t nod
ig d
at je
af e
n to
e va
n ta
ak k
an
vera
nder
en o
f is
het n
et n
odig
dat
vas
te m
ense
n de
take
n do
en?
- Ho
e ka
n je
erv
oor
zorg
en d
at ie
dere
en w
el e
ens
kan
tapp
en, k
an d
raai
en…
?
3. H
oe w
orde
n vr
ijwill
iger
s be
loon
d?-
Is e
r iem
and
die
hier
af e
n to
e ee
ns b
ij st
ilsta
at?
Lees
en
besp
reek
de
voor
beel
den
van
ande
re v
er-
enig
inge
n.-
Vind
en ju
llie
dat
vrijw
illig
ersw
erk
vrijw
illig
is e
n da
t een
bel
onin
g du
s ni
et n
odig
is?
- W
orde
n vr
ijwill
iger
s ve
rgoe
d vo
or d
e on
kost
en d
ie
ze m
aken
? -
Vind
en d
e sp
eler
s da
t nod
ig o
f nie
t?
- Ka
n hi
erov
er g
epra
at w
orde
n?
- Ho
e ka
n je
je a
ppre
ciat
ie vo
or h
un w
erk
tone
n?
4. K
rijge
n de
vrij
will
iger
s ze
lf de
mog
elijk
heid
om
va
n ta
ak t
e ve
rand
eren
wan
neer
ze
hier
zin
in
hebb
en?
- Ka
n ie
dere
en d
oen
waa
r hij
of zi
j zin
in h
eeft?
- W
aaro
m k
an h
et g
oed
zijn
af e
n to
e ee
ns te
kun
-ne
n ve
rand
eren
?
Them
afic
heSt
oppe
n=dr
oppe
n?!
1. H
oe la
ng b
lijve
n vr
ijwill
iger
s on
geve
er b
inne
n de
w
erki
ng o
f var
ieer
t dit?
- Is
dit
goed
of s
lech
t?
- Ho
e de
nken
julli
e da
t dit
kom
t?
- Pr
ober
en ju
llie
men
sen
som
s te
ove
rtui
gen
om
lang
er te
blij
ven?
- De
nken
julli
e da
t m
ense
n om
spe
cial
e re
dene
n w
egga
an?
- Ho
e ga
an ju
llie
daar
mee
om
?
2. D
oen
julli
e ie
ts s
peci
aal v
oor d
e m
ense
n di
e st
op-
pen?
- W
aaro
m d
oen
julli
e di
t wel
of n
iet?
-
Zoud
en ju
llie
het z
elf v
reem
d vin
den
om te
sto
p-pe
n zo
nder
dat
er i
ets
spec
iaal
s ge
beur
t?-
Hang
t dit
af v
an d
e m
anie
r w
aaro
p m
ense
n st
op-
pen?
Bede
nk e
nkel
e le
uke
afsl
uite
rs v
oor
de w
egga
ande
vr
ijwill
iger
s, z
odat
ze
zich
het j
eugd
huis
wer
k st
eeds
po
sitie
f kun
nen
blijv
en h
erin
nere
n.
3. H
oude
n ju
llie
cont
act
met
de
vroe
gere
vrij
will
i -ge
rs o
f nie
t?-
Besp
reek
enk
ele
voor
dele
n va
n co
ntac
t hou
den.
- W
at h
ebbe
n ju
llie
nog
aan
de o
ude
med
ewer
-ke
rs?
- Zi
jn e
r dit
nog
rege
mat
ig o
ver d
e vl
oer k
omen
?-
Hoe
voel
en z
ij er
zic
h bi
j als
julli
e he
n ra
ad v
ra-
gen?
- He
bben
julli
e ee
n go
ede
band
?
4. W
at h
oude
n de
vrij
will
iger
s ac
hter
af o
ver
aan
de
wer
king
?-
Kenn
en ju
llie
hier
bij e
nkel
e m
ogel
ijkhe
den
vanu
it an
dere
vere
nigi
ngen
?
Vrijw
illig
erss
pel ‘
Met
vrijw
illig
ers
blijf
je b
ezig
’Fo
rmaa
t Jeu
gdhu
iswe
rk V
laan
dere
n vz
wVr
ijwill
iger
sspe
l ‘M
et vr
ijwill
iger
s bl
ijf je
bez
ig’
Form
aat J
eugd
huis
werk
Vla
ande
ren
vzw
Them
afic
he‘A
chte
r de
hand
’-vra
gen
1. B
espr
eek
beur
telin
gs w
at j
ullie
zel
f no
g w
illen
ve
rwez
enlij
ken
of w
at j
ullie
nog
ver
wez
enlij
kt
will
en zi
en b
inne
n he
t jeu
gdhu
is.
Laat
je h
ierb
ij ni
et b
eper
ken
door
bud
get o
f and
ere
prak
tisch
e bez
war
en. G
a ver
volg
ens n
a wat
de m
oge-
lijkh
eden
zijn
, of
wel
ke a
ltern
atie
ven
er b
edac
ht
kunn
en w
orde
n.
2. S
chrij
f elk
ano
niem
op
een
papi
ertje
iets
wat
zeke
r be
ter
kan
binn
en d
e je
ugdh
uisw
erki
ng e
n op
een
an
der p
apie
rtje
iets
pos
itief
bin
nen
het j
eugd
huis
. Go
oi d
eze
papi
ertje
s do
or e
lkaa
r en
bes
pree
k ve
r -vo
lgen
s de
opm
erki
ngen
. Zo
ek o
plos
sing
en o
f com
prom
isse
n m
et b
etre
kkin
g to
t de
neg
atie
ve o
pmer
king
en e
n ga
na
hoe
je h
et
posi
tieve
kan
beh
oude
n of
vers
terk
en.
3. H
oe z
ien
julli
e de
toek
omst
van
de je
ugdh
uisw
er-
king
in?
- W
elke
rol s
peel
je d
aar z
elf i
n?
- Is
dat
pos
itief
of n
egat
ief?
- He
eft i
eder
een
deze
lfde
verw
acht
inge
n?-
Hoe
trac
hten
julli
e di
t te
bere
iken
?
4. Z
ijn e
r bui
ten
het j
eugd
huis
nog
and
ere
uitg
aans
-m
ogel
ijkhe
den
in d
e bu
urt v
oor j
onge
ren?
- Ho
e ga
an ju
llie
om m
et m
ogel
ijke
conc
urre
ntie
, w
at is
met
and
ere
woo
rden
de
mee
rwaa
rde
van
het
jeug
dhui
s te
geno
ver
die
ande
re m
ogel
ijkhe
-de
n?
- W
at vi
nden
julli
e da
ar ze
lf va
n?-
Doen
julli
e di
ngen
in s
amen
wer
king
met
and
ere
vere
nigi
ngen
?
Thematisch overzicht
(Leg deze bladzijden in het midden van de tafel, zodat iedereen kan zien welke vragen er te verzamelen zijn.)
Samen in het jeugdhuis. Of: Jeugdhuis:samen uit én thuisEen van de basisprocessen en -principes binnen het jeugdhuis is samenwerking. In welke mate is hiervan sprake binnen je jeugdhuis, hoe verloopt die samenwerking, hoe wordt er omgegaan met conflicten… Het jeugdhuis is een plaats waar jongeren samenkomen. Tegelijkertijd is het een plaats waar jonge-ren zich thuis moeten kunnen voelen, waar ze voelen dat het mogelijk is zichzelf te zijn en zichzelf te uiten.
Hoe ziet je jeugdhuis eruit? Of: Toogbeeld van een jeugdhuisHierbij komen vooral de ‘zakelijke’ vragen aan bod: hoe is de relatie met de gemeente, hoe staat het met het budget en wie heeft hier inspraak in… Het antwoord op deze vragen geeft aan hoe je jeugd-huis werkt, hoe dingen veranderd kunnen worden, wat jullie mogelijkheden zijn…
Wat is vrijwilligerswerk in jouw jeugdhuis? Of: Vrijwilligerswerk! Wadisda? In deze categorie komen vragen aan bod die betrekking hebben op welke rol vrijwilligers kunnen spelen binnen verschillende verenigingen, wat de spelers vinden dat vrijwilligerswerk binnen het jeugdhuis betekent, over de wetgeving en ten slotte over de taken die vrijwilligers binnen het jeugd-huis doen.
Werven van vrijwilligers. Of: Trek (het je) aan! Omdat er veel jeugdhuizen zijn die zich pas echt met een vrijwilligerswerving bezig houden wanneer er zich een tekort aan vrijwilligers voordoet, laat dit thema je stilstaan bij waarom iemand eigenlijk vrijwilliger zou worden, het mogelijke selectieproces, het toetreden van vrijwilligers…
Vrijwilligers blijvend motiveren. Of: Hou ze b(l)ij!Vrijwilligers bijhouden, of voor een tijdje op hen kunnen rekenen, houdt in ze kunnen motiveren en tevreden houden. Bijhouden komt dus overwegend neer op ‘blij houden’. Hierin wordt stilgestaan bij richtvragen die peilen naar de mate waarin hiermee rekening wordt gehouden, die nagaan welke motivaties er allemaal kunnen zijn om je te engageren binnen de jeugdhuiswerking en hoe met deze motivaties omgegaan wordt. Ook de mogelijkheid tot flexibiliteit binnen het jeugdhuiswerk komt aan bod.
Beëindigen van de samenwerking. Of: Stoppen=droppen?!Nog te vaak wordt er niet genoeg aandacht besteed aan het einde van de ‘carrière’ van de vrijwil-liger, terwijl deze persoon zich toch hard heeft ingezet om de jeugdhuiswerking mee te maken tot wat ze is. Waarom kan het belangrijk zijn hier toch aandacht aan te besteden en hoe kan dit dan gebeuren? Wat kan de vrijwilliger overhouden aan de werking? Stoppen zou niet zomaar ‘droppen’ mogen betekenen, maar het dient een doordachte actie te zijn, niet enkel vanuit de vrijwilliger, maar vanuit de hele jeugdhuiswerking.
Mix van thema’s. Of: ‘Achter de hand’-vragenIn deze categorie komen restvragen aan bod die vooral naar persoonlijke wensen, ideeën… peilen. Ook vragen die niet onder de vorige thema’s vallen, zijn bij dit onderwerp geplaatst.
Vrijwilligersspel ‘Met vrijwilligers blijf je bezig’Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw
Thematisch overzicht
(Leg deze bladzijden in het midden van de tafel, zodat iedereen kan zien welke vragen er te verzamelen zijn.)
Samen in het jeugdhuis. Of: Jeugdhuis:samen uit én thuisEen van de basisprocessen en -principes binnen het jeugdhuis is samenwerking. In welke mate is hiervan sprake binnen je jeugdhuis, hoe verloopt die samenwerking, hoe wordt er omgegaan met conflicten… Het jeugdhuis is een plaats waar jongeren samenkomen. Tegelijkertijd is het een plaats waar jonge-ren zich thuis moeten kunnen voelen, waar ze voelen dat het mogelijk is zichzelf te zijn en zichzelf te uiten.
Hoe ziet je jeugdhuis eruit? Of: Toogbeeld van een jeugdhuisHierbij komen vooral de ‘zakelijke’ vragen aan bod: hoe is de relatie met de gemeente, hoe staat het met het budget en wie heeft hier inspraak in… Het antwoord op deze vragen geeft aan hoe je jeugd-huis werkt, hoe dingen veranderd kunnen worden, wat jullie mogelijkheden zijn…
Wat is vrijwilligerswerk in jouw jeugdhuis? Of: Vrijwilligerswerk! Wadisda? In deze categorie komen vragen aan bod die betrekking hebben op welke rol vrijwilligers kunnen spelen binnen verschillende verenigingen, wat de spelers vinden dat vrijwilligerswerk binnen het jeugdhuis betekent, over de wetgeving en ten slotte over de taken die vrijwilligers binnen het jeugd-huis doen.
Werven van vrijwilligers. Of: Trek (het je) aan! Omdat er veel jeugdhuizen zijn die zich pas echt met een vrijwilligerswerving bezig houden wanneer er zich een tekort aan vrijwilligers voordoet, laat dit thema je stilstaan bij waarom iemand eigenlijk vrijwilliger zou worden, het mogelijke selectieproces, het toetreden van vrijwilligers…
Vrijwilligers blijvend motiveren. Of: Hou ze b(l)ij!Vrijwilligers bijhouden, of voor een tijdje op hen kunnen rekenen, houdt in ze kunnen motiveren en tevreden houden. Bijhouden komt dus overwegend neer op ‘blij houden’. Hierin wordt stilgestaan bij richtvragen die peilen naar de mate waarin hiermee rekening wordt gehouden, die nagaan welke motivaties er allemaal kunnen zijn om je te engageren binnen de jeugdhuiswerking en hoe met deze motivaties omgegaan wordt. Ook de mogelijkheid tot flexibiliteit binnen het jeugdhuiswerk komt aan bod.
Beëindigen van de samenwerking. Of: Stoppen=droppen?!Nog te vaak wordt er niet genoeg aandacht besteed aan het einde van de ‘carrière’ van de vrijwil-liger, terwijl deze persoon zich toch hard heeft ingezet om de jeugdhuiswerking mee te maken tot wat ze is. Waarom kan het belangrijk zijn hier toch aandacht aan te besteden en hoe kan dit dan gebeuren? Wat kan de vrijwilliger overhouden aan de werking? Stoppen zou niet zomaar ‘droppen’ mogen betekenen, maar het dient een doordachte actie te zijn, niet enkel vanuit de vrijwilliger, maar vanuit de hele jeugdhuiswerking.
Mix van thema’s. Of: ‘Achter de hand’-vragenIn deze categorie komen restvragen aan bod die vooral naar persoonlijke wensen, ideeën… peilen. Ook vragen die niet onder de vorige thema’s vallen, zijn bij dit onderwerp geplaatst.
Vrijwilligersspel ‘Met vrijwilligers blijf je bezig’Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw
Hier hoeft het niet te stoppen!
Jullie jeugdhuis blijft draaien dankzij
vrijwilligers, dus is het de moeite waard
om dit spel af en toe eens te hernemen.
Nog een andere tip kan zijn om elke
vergadering een thema te bespreken.
Tenslotte hebben wij graag dat jullie
opmerkingen of ideeën omtrent dit spel
aan ons laten weten.
Zo kunnen we het blijven verbeteren.