België – Belgique8000 BRUGGE X

8/6301

JEUGDHUIS GOESHOLLYWOODSchellebelle 1919 • P20

IN IJSLAND ETEN ZE

SCHAPENKOP50 Europese jongeren op bezoek • P10

JAARGANG 1 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2011

VERSCHIJNT MAANDELIJKS, BEHALVE IN JUNI EN AUGUSTUS

AFGIFTEKANTOOR 8000 BRUGGE X – P 602745

Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw – De Wittestraat 2, 2600 Berchem

T (03)226 40 83 – F (03) 226 40 85 – info@formaat.be – www.formaat.be

V.U

.: To

m W

illox

, Moe

rhei

de 9

, 922

0 H

amm

e

dossier

Katers, coma’s

en controles

STEVEN ZIET NIKSWin filmtickets voor Hasta la Vista • P15

Titjezz: “Ik kom al naar Josto sinds mijn twaalf-de. Mijn drie oudere zussen deden vrijwilligers-werk in het jeugdhuis, dus ging ik met hen mee. Sinds kort ben ik hoofdverantwoordelijke van het jeugdhuis. Ik zorg dat de vrijwilligers weten wat ze moeten doen en help hen waar nodig. Het allerbelangrijkste is dat we één grote fami-lie zijn, in goede en slechte tijden.”

Sarah: “Ook ik begon mijn carrière hier toen ik twaalf was. Maandelijks was er een tienerfuif in Josto, daar kwam ik steevast naar toe. En kijk, ik ben blijven plakken. Ondertussen ben ik bar-manager. Ik zorg dat de barlijst gevuld is en dat de toog proper is. Wat Titjezz zegt is waar, we zijn één grote familie. Natuurlijk komen daar al eens discussies bij kijken, maar net dat maakt het boeiend. Zo leer je mensen écht kennen en kan je samen groeien.

Titjezz: “Onze locatie is iets waar we echt trots op zijn. Het kasteel van Muggenberg heeft een grote geschiedenis die teruggaat tot in de Mid-deleeuwen. En zo’n kasteel met een tuin biedt ook veel mogelijkheden.”

Sarah: “Vooral de grote tuin draagt veel bij aan de sfeer hier in Josto. We kunnen makkelijk outdoor activiteiten organiseren. En in de zo-mer hebben we een zomerbar met een uitge-breid terras.”

“ONZE LOCATIE, DAAR ZIJN WE ECHT TROTS OP” TITJEZZ (20)

“WE ZIJN ÉÉN GROTE FAMILIE” SARAH (20)

Ben jij net als Sarah en Titjezz gek op

je jeugdhuis of jongerencentrum? Mail

ons en wie weet kom jij met je jeugd-

huis op deze pagina.

redactie@formaat.be

en nu jij!

I Interview: Paola Bianchi • Foto: Bert Bossaert

3

INHOUD

10 24

20

Paola (23) is Italiaanse en ver-blijft tijdelijk in België met EVS (Euro-pean Volunteer Service). Samen met Sabela, Maria, Beatriz en Eszter ver-sterkte ze de redactie tijdens het inter-nationale kamp. (p. 10)

Thomas (23) is ervaringsdes-kundige als het gaat over alcohol. Be-nieuwd wat binch drinking is? Burps. (D4)

MET MEDEWERKING VAN: Ashley Noben, Beatriz Romero, Bert Bossaert, Chanika Van Wreckem, Eszter Meisztevics, Goele De Cort, Guy Junior Stevens,

Ine Van Kerckhoven, Jos Meers, Jozefien Sonck, Kara Eestermans, Lars Catermans, Lotte Van de Werf, Maria Vilas Salgado, Paola Bianchi,

Sabela Permuy Llopiz, Thomas Abelshausen, Thierry Willems, Tom Dierckx, Urska Pavlovic, Zakayo Wandoloh

EINDREDACTIE: Bert Bossaert & Lotte Van de WerfVORMGEVING: Pepijn Haghebaert

FOTO’S: Formaat, Jeugdhuizen, Lise van Trijp, Lucas Eikemans ILLUSTRATIES: Ashley Noben

DRUK: Vanden Broele – Lieven Bauwensstraat 33, 8200 Brugge Alles uit deze uitgave mag worden overgenomen,

mits vermelding van Formaat Magazine.Formaat Magazine verschijnt 1 x per maand, behalve in juni & augustus.

Het tijdschrift is gratis voor leden, extra abonnementen kunnen verkregen worden aan 10,80 euro (leden) of 18,30 euro (niet-leden) per jaar.

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Tom Willox, Moerheide 9, 9220 Hamme

Scherpe pen of gek op beeld? Werk

net als Thomas, Paola of Ashley

mee aan Formaat Magazine. Mail

naar redactie@formaat.be.

en nu jij!

D1-8

TIMES THEY ARE CHANGINGBinnenkort ga ik verhuizen. Naar een nieuwe plek. Een plek die meer op maat is van mijn ‘nu’. Een plek met nieuwe geluiden. Andere deuren. Meer kamers. Plaats voor twee daar waar er vroeger enkel ikzelf was. Ik kies nieuwe kleuren. Samen deze keer. Ik droom van meubels en maak schetsen van wat waar past. Ik puzzel om een moestuin op mijn terras aan te leggen. En ik droom ’s nachts van een vogel in een kooitje. Mijn huis groeit mee met mijn tijd.

Ook Formaat groeit mee met zijn tijd. Met een nieuw magazine. Een magazine dat meer op maat is van jou ‘nu’. In een nieuw jasje. Met andere invalshoeken. Meer kleur. Plaats voor een dossier. Samen met het redactieteam en een bende vrijwilligers puzzelde ik. Ik maakte schetsen. Liet me inspireren. Ging op zoek naar de juiste feel, actuele onderwerpen en boeiende mensen. Het resul-taat ligt nu voor je: een magazine voor jeugdhuislovers zoals jij.

Veel leesplezier.

Lotte

PS: Formaat Magazine is er voor jou. Uiteraard zijn we benieuwd naar wat je ervan vindt. Feedback geven mag altijd op redactie@

formaat.be.

DIT MAGAZINE10 WE ZIJN ALLEMAAL JONG15 NIETS HOUDT MIJ TEGEN20 SCHELLEBELLE 191923 HET HOL VAN LIMBURG24 OP VAKANTIE26 RECHT IN DE ROOS

EN OOK …02 I LOVE06 WALL16 MIJN BUUR(T)18 HARRY’S HELPDESK28 AGENDA

DOSSIERD2 CONTROLEFREAKSD4 KATERS, COMA’S EN COCKTAILSD6 JEUGDHUIS SCHAADT GEZONDHEIDD7 IK DRINK NIETD8 ALCOHOL & DRUGS: DOE DE PROFIELTEST

dossier

Katers, coma’s

en controles

WALL

MUURBLOEM?Iemand tegen de muur plakken? Deze leuke uitdaging werd tijdens een vormingsactiviteit van Formaat met succes volbracht. Ook dit jaar hebben we weer heel wat leuke activiteiten voor je in petto.

En nu jij! Maak het mee en ontdek snel het volledige aanbod voor 2011-2012.

www.formaat.be/vorming

het moment

Samenstelling & tekst: Lotte Van de Werf & Bert Bossaert

6

GESPOT DOOR ONZE FACEBOOKFRIENDJeugdhuis De Put is bezig met de voorbereiding van Delayed Sun-set 2011. Noteer 22 oktober 2011 alvast in jullie agenda!

Jeugdhuis Babylon ZOEKT FEMALE DJ’S VOOR EEN NIEUW CONCEPT! aanmeldingen en/of tips zijn meer dan welkom! rea-geren: jeugdhuis Babylon of info@jeugdhuisbabylon.be

Jeugdhuis Kaktus moest effe bekomen van de Putse Feesten. Ex-tra dank aan de mensen van AGB Putte voor de inzet en Marc vd Acker voor het fixen van de elektriciteit!

Wha? My name is

DEN EGLANTIERJC Den Eglantier (Sint-Niklaas)Wat? Egelantier is eigenlijk een rozensoort waar rozenbottelthee van gemaakt wordt.

Waarom? Ons jeugdhuis bestaat al heel lang en hoe we juist aan de naam gekomen zijn weten we niet exact. Maar de plant staat symbool voor hemelse en aardse liefde. Dat sluit mooi aan bij onze christelijke roots en inspiratie.

www.deneglantier.be

TRIPELROCKMuzikaal talent gezochtOp zoek naar een win-winsituatie? De Lijsterbes en de Kam orga-niseren een rock rally, Tripelrock. Ze zijn daarom op zoek naar zoveel mogelijk jonge bands. Om deel te nemen moet minstens één groepslid in de Vlaamse rand wonen en moeten de bandle-den jonger zijn dan 30 jaar. In ruil krijg je een podium, publiek en tonnen ervaring. De eindwinnaar mag een dag spenderen in de professionele opnamestudio van Sound Replay Recording Studio.

Aarzel niet, kom uit je repetitiekot en schrijf je in. Stuur vóór 15 november 2011 een ingevuld inschrijvingsformulier, techni-sche fiche en groepsfoto, samen met een demo naar GC de Kam (Beekstraat 172, 1970 Wezembeek-Oppem of info@dekam.be).

www.tripelrock.be – 02 731 43 31

PUKKELPOPPay respectDeze editie van Pukkelpop zal niemand nog snel vergeten. De natuur richtte een enorme ravage aan op het muziekfestival. De organisatoren, de vele vrijwilligers, de muzikanten en bezoekers zijn zwaar onder de indruk. Onder die bezoekers waren ook heel wat jongeren uit jeugdhuizen. Maak daarom in je jeugdhuis ruim-te om hierover te praten. Een Gentse psychologe richt ook een praatgroep op voor mensen die over hun ervaring willen babbe-len. Voor meer info over de Pukkelpop-praatgroep, bel met Freya Vandenbossche: 0473/91.98.77

Je kan je medeleven nog steeds betuigen op www.pukkelpop.be.

7

CLUB SODAWin tickets (3)Markeer 10 september in je agenda: jeugdhuis Krak organiseert die dag Club Soda. Ook dit jaar belooft dit festival weer een knal-ler van formaat te worden. Ingrediënten: een bruisende mix van alle mogelijke dancegenres en enkele verrassende live-acts. Wil je erbij zijn? Geef dan een zinnig antwoord op volgende vraag: Club Soda viert 25 jaar Festival. Maar wat is de oorspron-kelijke naam van dit festival?

Mail ons je antwoord vóór 7 september. De eerste drie geluk-kigen krijgen een ticket per mail opgestuurd.

redactie@formaat.be

JACK BEATS G TRONICLASERKRAFT 3D [L

IVE]

GREEN VELVET

MUMBAI SCIENCE PARANOYANDJVC 1STEP4WARDV

ERSU

S MAN VS MACHINEBEAT&BANG RAGGAMUFFIN WHITEMAN

DOCTOR P FLUX PAVILIONMUSTARD PIMP CAMO KROOKEDAN

D

tickets&info:clubsoda.befacebook/clubsodafestival

10sept2011AVELGEM [KORTRIJK]

Europese Un ie : Eu ropees Fonds voor Reg iona le Ontwikke l ing

Un ion eu ropéenne : Fonds Eu ropéen de Déve loppement Rég iona l

INTERREG doet g renzen ve r vagenINTERREG e f face les f ron t iè res

foto

: eye

refl

ect

ion

.be

CS11 ADV Formaat.indd 1 12/08/11 13:32

NACHTWACHT FEESTin JC BeverloWorst case scenario. Je organiseert een optreden in je jeugd-huis. Maandenlange voorbereiding. Sponsors, locatie, drukwerk, alles wordt tot in de puntjes geregeld. Het feestje is startklaar. Tot de gemeente drie dagen voor de finale doodleuk laat weten dat het feest niet kan doorgaan. In de zaal naast het jeugdhuis staat blijkbaar een bruiloft op het programma.

Het overkwam jeugdhuis Nachtwacht in Zonhoven. In plaats van uit het eerste het beste raam te springen, klopten ze aan bij JC Beverlo. Daar zagen er geen graten in om het feest in hun huis te laten doorgaan. En het optreden werd een knaller. Nachtwacht leverde nadien een karrevracht dankbaarheid af in Beverlo.

goe bezig!

FRAPPANTPOPMuziek in Antwerpse jeugdhuizenFrappantPOP is een popconcours van de provincie Antwerpen voor beginnende muzikanten en bands. Ontdek nieuw talent tij-dens de voorrondes in verschillende jeugdhuizen.

Elke voorronde start om 20 uur, wordt gepresenteerd door TMF VJ Sofie Engelen, is volledig gratis toegankelijk en wordt afgeslo-ten met een spetterende afterparty!

• Vrijdag 16 september – Wollewei (Turnhout)• Zaterdag 17 – Qbus (Aarteslaar)• Vrijdag 23 september – De Bogaard (Geel)• Zaterdag 24 september – Govio (Kalmthout)• Vrijdag 30 september – Kroenkel (Nijlen)• Zaterdag 1 oktober – Kadee (Bornem)

www.frappantpop.be

60% van de jongeren wil in de toekomst graag vrijwilligerswerk doen. Dat blijkt uit een bevraging die de Vlaamse jeugdraad deed in het kader van het Jongerenpact 2020. Het Jongerenpact 2020 heeft als doel om van Vlaanderen en Brussel tegen 2020 een topregio te maken, ook voor kinderen en jongeren. De Vlaamse Jeugdraad ging daarvoor op zoek naar de toekomstdromen en -verwachtingen van kinderen en jongeren tussen 10 en 20 jaar.

Benieuwd naar alle resultaten? www.jongin2020.be

dat telt

8

ZET JE KOP AFHorsemanning is misschien dé oplossing voor de gehoorscha-deproblematiek. Last van gehoorschade? Neem gewoon een ander hoofd mee.

WEEK VAN DE MOBILITEITHet is weer zover: van 16 tot en met 22 september organiseren de mobiliteitsverenigingen de Week van de Mobiliteit. Om deel te nemen moet je enkel je auto thuis laten en genieten van de voor-delen. Maar je kan nog meer doen. Je kan reclame maken voor deze actie. Ga naar de website om de affiches, campagnefolders, ballonnen en webbanners gratis aan te vragen.

www.weekvandemobiliteit.be

STUDIEDAG VRIJWILLIGERSHoe haal en hou je vrijwilligers aan boord? Wat motiveert of demotiveert hen? Een heel jaar lang onderzochten Steunpunt Jeugd, Kazou, Formaat en JES het beleid naar (hun) vrijwilligers. Een aantal boeiende inzichten kwamen bovendrijven. Op 9 sep-tember worden tijdens een studiedag de resultaten bekendge-maakt. Schrijf je snel in.

www.steunpuntjeugd.be/vrijwilligersbeleid

Een organisatie van Formaat i.s.m. jeugdhuis Comma

INFO & INSCHRIJVEN • WWW.FORMAAT.BE/RADAR

21-22-23 OkTOBER 2011 BRuggE (DE kARMEl)

W E E k E N D O p M A A T

RADAR is nieuw in het activiteitenaanbod van Formaat. Het is een weekend op maat. Met thema’s die er voor jou toe doen. Een weekend waar je kan doen en denken. Samen met anderen.

Op basis van je interesses en tijd stel je zelf je programma sa-men. Je kiest voor lang of kort. Eén of meerdere dagen. Debat of workshop. Opleiding of inspiratiebabbel. Naast inhoudelijke the-ma’s is er ook tijd voor ontspanning en ontmoeting. En ’s avonds ga je lekker uit de bol.

www.formaat.be/vorming/radaren nu jij!

9

Tekst: Lotte Van de Werf • M.m.v. Eszter, Paola, Thomas, Beatriz en IneREPORTAGE

Deze zomer verzamelde Formaat 50 jongeren uit 7 Europese landen in Antwerpen voor een internationale uitwisseling over creativiteit en event management. Gelijkheid werd de rode draad.

www.youtube.com/formaatvlaanderen

10

JongerenhoofdstadAntwerpen is dit jaar Europese Jongeren-hoofdstad. De ideale aanleiding voor Formaat om het jeugdhuiswerk in Europa in de kijker te zetten. Het concept van een jeugdhuis leeft in verschillende Europese landen. De invulling kan verschillen van land tot land, maar het zijn uiteindelijk allemaal plaatsen waar jongeren de ruimte creëren om te groeien, te experimente-ren en te leren van elkaar. Met dit project wil Formaat vooral jongeren samenbrengen die in verschillende landen met hetzelfde bezig zijn. Om ervaring uit te wisselen. Elkaar te inspire-ren. En vooral een beestige week te beleven in de Europese Jongerenhoofdstad 2011.

Crossing bordersSinds 1993 kan je als Europese burger zonder probleem reizen van het noorden van IJsland naar het zuiden van Roemenië. Dat maakt uit-wisselingen als deze tussen jongeren uit heel Europa mogelijk. Žiga (24) ziet de voordelen van die open grenzen: “Slovenië is nog maar sinds 2004 lid van de Europese Unie. We voelen die ver-andering op verschillende vlakken. Economisch is het soms moeilijk, omdat door de euro de prijzen verdubbeld zijn, terwijl de lonen hetzelfde bleven. Maar het grote voordeel is uiteraard dat de wereld aan mijn voeten ligt nu. Ik kan vrij reizen in Europa en dat geeft me de mogelijkheid om deel te nemen aan dit project.”

Lego, schapenkop en kerstbomenSlovenië lijkt op een kip. In Roemenië drinken ze kerstboom. Estland bestaat vooral uit meren. In IJsland eten ze schapenkop. Denen spelen graag met Lego. Voor zover we weten zijn alle Ieren roodharig en in België regent het altijd. De grenzen mogen dan open zijn, tussen de lan-den zijn er heel wat verschillen. Wat gebeurt er als je jongeren uit al die landen dropt op een camping ergens in Deurne Zuid om te werken aan een evenement? De eerste uren zijn de grenzen en afstanden voelbaar, maar die ver-vagen gauw. “We hebben verschillende achter-gronden en tradities, dat is waar. Maar vooral: we zijn allemaal jong en barsten van creativiteit en le-venslust”, vertelt Mara (Roemenië) enthousiast.

EqualityGelijkheid werd de rode draad van de uitwis-seling. En dus meteen ook het thema voor het event dat de jongeren samen organiseerden. Aron (IJsland) is het daar duidelijk mee eens: “Gelijkheid hangt hier gewoon in de lucht. Het is dan ook heel organisch gegroeid dat dit het thema is voor ons slotevenement.” Dat slotevenement als team organiseren was het uiteindelijke doel van deze uitwisseling. In twee themagroepen – event management en creativiteit – werkten de jongeren aan een kickass event. Een totaal-spektakel. Met draaiboeken, werkschema’s, een gelegenheidsband, een hoedenwedstrijd, films, speeches en performances.

Patches makenVoor het slotevenement maakten de jongeren ‘patches’

over gelijkheid. Zo’n patch is een eenvoudig stukje stof

dat je op je kleren kan spelden of naaien. Een leuk idee

voor op je volgende feestje of evenement.

Hoe ga je te werk? scheur /knip een oud laken in stroken;

knip de stroken tot lapjes van verschillende groottes;

bedenk een aantal leuke slogans;

schilder de slogans met textielverf op de lappen stof;

laat drogen; speld/naai de patch op je kleren.

= teambuilding + originele promo voor je activiteit

zelf doen

“IN IJSLAND ETEN ZE SCHAPENKOP, DENEN ZIJN GEK OP LEGO, EN ALLE IEREN ZIJN ROODHARIG”

11

100 kg aardappelenEen camping met 50 jongeren, 8 begeleiders, een com-municatieteam en een logistieke bende. Achter de scher-men staken deze laatsten stevig de handen uit de mou-wen om het iedereen zo aangenaam mogelijk te maken. Om een idee te geven:

100 kilogram aardappelen schillen 3 afwasbeurten/dag (70 glazen, borden, bestek per keer dat is 210 stuks per dag) 35 liter koffie/dag x 7 = 245 liter 25 rollen wc-papier/dag x7 = 175 30 tenten opzetten 2 flessen wc-reiniger

Camping kosmopolitisKamperen in Deurne. Exotisch. Op het grote en groene

domein van jeugdhuis Josto bouwde Formaat voor de

gelegenheid een festivalcamping. Europa op een lapje

grond in Deurne, lekker kosmopolitisch. Hell yeah!

Young, restless and awesomeDe eerste dagen van de uitwisseling moesten de jongeren elkaar uiteraard beter leren kennen. Heel wat teambuildingactiviteiten en een wall met pro-fielen van alle deelnemers maakten dat mogelijk.

12

De uitwisseling was een organisatie van Formaat samen met ECYC (European Confederation of Youth Clubs) en met steun van de stad Antwerpen en het ‘Youth in action’ programma van de Europese Unie.

Urska (21) is vrijwilliger in MC ZOS, een jeugdhuis in Zagorje ob Savi (Slovenië). Ze maakt juwelen, is gek op concerten en lacht bijna altijd. Maandelijks laat ze ons meekijken over haar grenzen. Deze keer stak zij de grens over en belandde in Antwerpen.

ALLES IS MOGELIJKZondagochtend, 24 augustus. Ik word wakker en realiseer me dat ik vanavond naar Antwerpen vertrek. Spannend, zo’n uitwisseling is een geweldige kans. Maar ook een beetje akelig. Zou het wel klikken met de deelnemers uit de andere landen? Zouden ze een open geest heb-ben? En vooral: zouden ze met me willen praten? Maar gelukkig: het klikte. Door de vele ijsbrekers en energizers leerden we elkaar snel kennen. We werden een team. We maakten plezier en stonden elkaar bij. Zowel voor de leuke dingen als voor de moeilijkere momenten.

“Ik trek me terug in de bezemkast en ga een potje janken”

Zondagochtend, 31 augustus. Vanavond organiseren we ons event. Hier hebben we de hele week naar toegewerkt in twee groepen, cre-ativiteit en event management (mijn groep). Op het programma: le-vende standbeelden, jamsessies, livemuziek, een gekke hoedencom-petitie en stoere spelletjes. Op papier ziet alles er perfect uit. Toch heb ik er niet alle vertrouwen in. Veel activiteiten tegelijkertijd, veel mensen, veel livemuziek, dat wil zeggen dat er ook veel kan mislopen. En ik ben verantwoordelijk voor het tijdschema. De klok tikt. De span-ning stijgt. Samenwerken met zoveel verschillende karakters vraagt heel wat energie. Op een bepaald moment wordt het me te veel. Ik zie het niet meer goed komen. Ik trek me terug in de bezemkast en ga een potje janken. Het moet eruit.

De show must go on. Ik droog mijn tranen. De begeleiders moedigen me aan. En daar sta ik terug. Met meer zelfvertrouwen. En de show went on en was nog geweldig ook. Alles verliep vlot en iedereen was blij. Soms is het goed om even wat afstand te nemen en terug over-zicht te krijgen. Zo kan je je beter inleven in waar de anderen mee bezig zijn. Met veel mensen samenwerken, vraagt ook veel geduld … iets waar ik duidelijk nog wat aan moet sleutelen.

Alles is mogelijk. Dat is het belangrijkste dat ik leerde deze week. Als je iets wil, moet je er gewoon keihard voor gaan. Niemand kan je tegenhouden. Zolang je geluk dat van een ander niet in de weg staat: go and be happy!

Urska

“GELIJKHEID HANGT HIERGEWOON IN DE LUCHT”

ARON (IJSLAND)

COLUMN

Zin gekregen in een internationaal avontuur?

Er zijn heel wat mogelijkheden om zelf naar het

buitenland te gaan of het buitenland naar hier

te halen. Met subsidies van Jint kan je bijvoor-

beeld zelf een uitwisseling organiseren. Verleg

je grenzen en spreek iemand aan uit het team

van Formaat om te zien wat er mogelijk is.

www.jint.be

www.formaat.be

24 OP VAKANTIE

en nu jij!

“DE WERELD LIGT AAN MIJN VOETEN”ZIGA (SLOVENIË)

“WE ZIJN ALLEMAAL JONG

EN BARSTEN VAN CREATIVITEIT EN

LEVENSLUST”MARA (ROEMENIË)

13

JACK BEATS G TRONICLASERKRAFT 3D [L

IVE]

GREEN VELVET

MUMBAI SCIENCE PARANOYANDJVC 1STEP4WARDV

ERSU

S MAN VS MACHINEBEAT&BANG RAGGAMUFFIN WHITEMAN

DOCTOR P FLUX PAVILIONMUSTARD PIMP CAMO KROOKEDAN

D

tickets&info:clubsoda.befacebook/clubsodafestival

10sept2011AVELGEM [KORTRIJK]

Europese Un ie : Eu ropees Fonds voor Reg iona le Ontwikke l ing

Un ion eu ropéenne : Fonds Eu ropéen de Déve loppement Rég iona l

INTERREG doet g renzen ve r vagenINTERREG e f face les f ron t iè res

foto

: eye

refl

ect

ion

.be

CS11 ADV Formaat.indd 1 12/08/11 13:32

S.O.S. PROMILLEKaters, coma’s en controlesTegen een kater drink je best water, geheelont-houding is het nieuwe zuipen en de reglemen-tering aan je laars lappen is duur. Kom alles te weten over katers, coma’s en controles in dit dossier.

dossier

S . O . SPROMI L L E

Fuiven en alcohol

“Helft lokale jongerenfuiven schenkt toch sterke drank” kopten kranten en tijdschrif-ten begin dit jaar. Dat bleek uit cijfers van de controledienst Volksgezondheid. De berichten deden heel wat stof opwaaien in de jeugd-huissector. Jongeren en hun favoriete uit-gaansplekken kwamen negatief in beeld.

Gezondheidswebsites gaven aan dat de cijfers interessant waren voor de overheid, “maar ook voor alle ouders”. Moeten ouders hun kroost weghouden van jongerenfuiven? “Zeker niet”, zegt Els Vrindts, inspecteur-coördinator van de FOD Volksgezondheid. “De slechte score van jongerenfuiven betekent niet dat de fuiven vermeden moeten worden. Wel dat het om-gaan met alcohol op fuiven moet verbeteren.”

De controledienst merkt in 2011 trouwens al een positieve evolutie. “Meer organisatoren schenken bewust geen sterke drank op fui-ven. De leeftijd van jonge klanten wordt ook beter gecontroleerd,” stelt Els.

Controlekoorts

De controleurs trekken er ook dit jaar op uit om de alcoholverkoop te controleren. Zo ook in jeugdhuizen. Zowel op een fuif als op een gewone openingsavond kan je een controleur over de vloer krijgen.

De controledienst zoekt uit of de alcoholwet-geving in je werking toegepast wordt. “Onze dienst gaat na of de leeftijd van een jonge ko-per gecontroleerd wordt,” geeft Els aan.

De controle verloopt meestal als volgt: “De controleur meldt zich aan en zegt waarom hij er is. Dan observeren we de verkoop van al-coholische dranken en gaan we de leeftijd van jonge drinkers na,” legt Els uit. “Op een con-trole spreken we dus met iedereen, zowel met tappers als bezoekers. Bij problemen brengen we de verantwoordelijke op de hoogte. Ofwel tijdens de controle, ofwel kort erna.”

Op een controle spreken we met iedereen, zowel met tappers als bezoekers.

CONTROLEFREAKSHelp, een alcoholcontroleur

voor de deur!

Iedereen die alcohol serveert kan gecontroleerd worden. Ook de jeugdhuissector ontsnapt daar niet aan. De Fe-derale Overheidsdienst Volksgezondheid gaat na of de alcoholwetgeving goed toegepast wordt. Maar hoe gaat zo’n controle precies in zijn werk? En wat als je niet in orde bent? Formaat zoekt het uit.

Tekst: Kara Eestermans • Foto: Lucas Eikemansdossier•2

Boetes en waarschuwingen

Boetes variëren van 275 tot 5.500 euro. De kans is groot dat de organi-sator beboet wordt, maar “ook individuele tappers kunnen verantwoor-delijk gesteld worden voor een inbreuk op de wet”.

Gelukkig wordt er niet altijd meteen een boete uitgeschreven. “De con-troleur heeft de mogelijkheid om nog een kans te geven. Je krijgt dan enkel een waarschuwing,” zegt Els.

Om een boete te vermijden, moet je natuurlijk wel tonen dat je je best doet. “De controleur let op de inspanningen van de organisator,” legt Els uit. “Werd er een systeem voor leeftijdscontrole uitgedacht? Wer-den de tappers goed gebrieft? Werd het publiek geïnformeerd?” Voor de controledienst zijn dit allemaal elementen die kunnen aantonen dat je de wet wil naleven.

Ook tappers kunnen verantwoordelijk gesteld worden voor een

inbreuk op de wet.

Alcohol in de hand houden? Zo doen zij het

Den Eglantier (Berchem)• Verschillende kleuren bandjes (-16, -18 en +18) opgrotefuiven.

• Sporadischeidentiteitscontrolesopkleinerefuivenenopeningsavonden.

• Zo veelmogelijk beperken/niet schenken van sterkedranken.

• Geenalcoholoptienerfuiven.• Duidelijkbriefenvandebarmedewerkers(regelshan-genookopachterdetoog).

Ifighinea (Merchtem)• Verschillende kleuren bandjes of stempels op grotefuiven.

• Vertrouwenopbeoordelingsvermogenvanbarmede-werkersopkleinerefuivenenopeningsavonden.

• Vertrouwen op het beoordelingsvermogen vanmen-senzelf:kenjegrenzen.

• Socialecontrolealspreventiemiddel:mensendieechttéveeldrinkenzijnnietstoer.

• Geen strenge controles,want dat druist in tegenhetprincipevanhetjeugdhuisals‘openhuis’.

De Ressort (Geraardsbergen)• Organisatorenvoorfeestjeszijnzelfverantwoordelijkomdereglementeringnatelevenindefuifzaal.

• Het jeugdhuis isklein:bezoekerszijngekendendusookofzealcoholmogendrinken.

• Barmedewerkerszijnopdehoogtevanderegels.

Tip: www.vad.be/sectoren/jeugdwerk/materiaal.aspx

Wat zegt de wet?• Hetisverbodenomalcoholteverkopen,teschenkenofaantebiedenaan-16-jarigen.

• Het is verboden om sterke drank te verkopen, teschenkenofaantebiedenaan-18-jarigen.

• Hetisverbodenomalcoholteschenkenaaniemanddie“kennelijkdronken”is.

• Alsjesterkedrankwilschenken,hebjeeenvergun-ningnodig.

• Jemaggeenreclameaanbrengendieaanzet tothetdrinkenvansterkedrank.

• Je moet de “besluitwet inzake de beteugeling vanopenbaredronkenschap”ende“wettotzedelijkebe-scherming van de jeugd” ophangen in je jeugdhuis.Besteldezeafficheenhangzeopinjejeugdhuis.

www.gratisdrank.be

In Den Eglantier (Berchem) schenken ze geen alcohol op tienerfuiven.

dossier•3

KATERS, COMA’S

EN COCKTAILS100% alcohol

Tekst: Tomas Abelshausen • Illustraties: Ashley Noben

Een kater later“Drink voldoende water”De wetenschappers van Formaat doken in hun labo-

ratorium om te achterhalen hoe de chemie van een

kater in elkaar steekt. De eerste experimenten wij-

zen uit dat vochttekort de belangrijkste oorzaak van

het belabberde gevoel is. Drink dus voldoende water.

Dat helpt ook om aceetaldehyde, de afbraakstof van

alcohol die verantwoordelijk is voor de hoofdpijn, uit

je lichaam te zuiveren. Verder sprak ons onderzoeks-

team over congeners, andere giftige stoffen die terug

te vinden zijn in een pint bier of glas wijn, die onaan-

gename effecten met zich meebrengen. Ook je maag

durft wel eens in opstand te komen tijdens of na een

zware nacht. Dit komt omdat alcohol het slijmvlies

van je maagwand prikkelt.

dossier•4

Eerst Hulp Bij OverschattingBinge drinking of comazuipen is de consumptie van 6 of meer

glazen alcohol voor mannen en 4 of meer glazen voor vrou-

wen, in een periode van 2 uur. Wat als het goed fout gaat?

• De vuistregel: bij twijfel schakel je professionele hulp in.

• Stel je vriend gerust, breng hem of haar naar een rustige

omgeving, zorg voor het gezelschap van een vertrouwd

persoon.• Bij bewusteloosheid leg je het slachtoffer in stabiele zij-

ligging, om verstikking te voorkomen.

Mucho mojito, nada alcohol

Geen zin in een kater? Ga voor nul promille met

deze alcoholvrije mojito. Njam.

Dit heb je nodig: 5 cl cranberry sap, 2 cl limoensap,

1 cl rietsuikersiroop, muntblaadjes, crushed ijs

Shake it:• Doe de rietsuikersiroop, de munt en het limoen-

sap in een leuk glas.

• Plet alles met een stamper. Geen stamper in

huis? Gebruik dan een pollepel.

• Vul het glas met crushed ijs tot boven.

• Meng het geheel goed met een lepel.

• Versier de mojito met een takje munt en 2 rietjes.

BartendernessDe ideale barman of barvrouw is sociaal, vriendelijk, grappig en liefst ook een streling voor het oog. Bovendien bewaart een bar-medewerker de cool bij dronkenalarm. Enkele tips:• Geef geen alcohol aan mensen die al serieus boven hun thee-water zijn.

• Laat iemand die te veel gedronken heeft, niet zelf met de auto rijden. Probeer hem/haar ervan te overtuigen dat auto-rijden in dronken toestand geen goed idee is. Zorg dat hij/zij op een veilige manier thuis geraakt door met iemand mee te rijden of bel een taxi.• Maakt iemand die dronken is amok in het jeugdhuis, probeer hem/haar dan op een rustige manier te benaderen. Loopt het uit de hand, dan kan je de politie, ouders of hulpverlenende instanties inschakelen.

dossier•5

Begin dit jaar lees ik dit: “Meisjes van 13-14 jaar lopen daar stomdronken en schaars ge-kleed rond. De drempel naar onbeschermde en ongewilde seks wordt daardoor wel heel erg verlaagd.” (De Standaard, 28 februari 2011)'. “Wablief?!”, is wat ik denk. Kranten staan de laatste tijd bol van alarmerende berichten over alcoholmisbruik bij tieners. Na enkele bezoeken van de federale controledienst lijken fuiven georganiseerd door jeugdverenigingen daarin grote boosdoeners.

De pijlen zijn gericht op de jeugdsector. Niet alleen door journalisten en overheidscontro-leurs. Ook lokale overheden schieten op de jeugdhuizen. Het geschut? Een resem pre-ventiemaatregelen: opgelegde sluitingsuren, het weigeren van de toegang aan -16-jarigen, zwarte lijsten van jongeren die drugs gebrui-ken, een verbod op fuiven met bepaalde mu-ziekgenres ... En dat allemaal zonder vooraf-gaand overleg.

Ook de Vlaamse overheid is scherp tegenover de sector: “het jeugdwerk heeft in meer of min-dere mate een preventieve waarde”, maar het “kan evenzeer aanzetten tot het gebruik en misbruik van tabak, alcohol en illegale drugs”. Op Vlaams niveau ijveren ze dan ook voor een nauwere band tussen preventiewerk en jeugd-werk … Een opgelegde band weliswaar.

Vanwaar komt toch die moeizame relatie tus-sen jeugdwerk en preventie? De oorzaak ligt volgens mij in de totaal tegengestelde bena-deringswijze van beide sectoren. Preventie vertrekt steeds vanuit een (mogelijk) pro-bleem (bv. problematisch middelengebruik) en is er op gericht te voorkomen dat dit pro-

bleem zich stelt. Risico’s die bijdragen aan het probleem moeten vermeden worden. Een jeugdhuis vertrekt vanuit het geven van kan-sen aan jongeren. Jongeren krijgen de moge-lijkheid om hun ding te doen. Hierdoor voelen ze zich beter in hun vel, hebben ze meer zelf-vertrouwen en ontwikkelen ze tal van sociale vaardigheden, waardoor ze minder vatbaar zijn voor bijvoorbeeld problematisch midde-lengebruik. Het resultaat is hetzelfde, maar de benaderingswijze – het jeugdhuis als experi-menteerruimte versus de risicobeperking van preventie – botst.

In een jeugdhuis staan openheid en expe-riment centraal. Net daar hebben jongeren nood aan. Natuurlijk zijn er ook grenzen, maar het is de groep zelf die deze bepaalt en bewaakt. Openheid, het opnemen van ver-antwoordelijkheid en sociale controle staan centraal in dit proces. Dit veronderstelt een

groot vertrouwen in jongeren. Een vertrou-wen dat ze verdienen. Zeker in een tijd waar het woord ‘jongere’ bijna verworden is tot een scheldwoord.

Ik ben ervan overtuigd dat jeugdhuizen een enorme preventieve waarde hebben. Hierdoor bereiken ze doelstellingen die gelijkaardig zijn aan de doelstellingen die preventie-initiatie-ven nastreven. Dit maakt ons bondgenoten. Ik hou hier dus geen pleidooi tegen preventie. Wel een pleidooi voor respect voor elkaars eigenheid. En ook een pleidooi om samen ten strijde te trekken. Tegen stigmatisering van jongeren. Of ze nu rondhangen, experimente-ren of schaars gekleed gaan.

Tom DierckxFormaat

Er zijn grenzen, maar het is de groep zelf die deze bepaalt en bewaakt.

Het jeugdwerk lijkt een grote boosdoener als het gaat over jongeren en alcoholmisbruik. Op ver-schillende niveaus ijveren overheden dan ook voor meer preventie in de jeugdsector. Tom Dierckx van Formaat heeft vragen bij die ‘probleembenade-ring’.

JEUGDHUIS SCHAADT

DE GEZONDHEID?Opiniestuk

Tekst: Tom Dierckx

Preventie vertrekt vanuit een probleem, een jeugdhuis

vanuit kansen geven.

dossier•6

NUL PROMILLEIk drink niet

Alcohol is stevig ingeburgerd in onze omgeving. Op café kies je al snel voor een pintje en enkel BOB zijn lijkt een geldig excuus om dat niet te doen. Ashley en Kristoff kiezen er bewust voor om niet te drinken. Om-dat ze niet mogen … maar vooral omdat ze niet zat moeten zijn om zot te doen.

Ashley (23)is allergisch aan alcohol

“Ironisch genoeg was mijn lievelingsdrank kriek van Mort Subite”

“Vijf jaar geleden dronk ik mijn laatste pint. Ik vond er niets aan: de katers ‘s morgens waren niet echt een meerwaarde in mijn leven en plezier maken kon in zo ook wel. Later hebben de dok-ters ontdekt dat ik allergisch ben aan alcohol. Als ik dacht dat ik aan het doodgaan was van mijn kater, scheelde dat dus niet veel. Ironisch genoeg was mijn lievelingsdrank kriek van Mort Subite (lacht). Het klinkt waarschijnlijk vreemd, maar ondanks mijn allergie is mijn hobby bier brouwen. Ik had altijd een voor-liefde voor bijzonder bieren. Op een dag heeft mijn vriend me een hele brouwset cadeau gedaan. Ik kan zelf nooit proeven van mijn brouwsels. Maar ik proef met mijn neus. Niets dat zo lekker ruikt als een vers gebrouwen glas bier.”

Kristoff (28) mag niet drinken van zijn geloof

“In ons jeugdcentrum schenken we geen alcohol”

“Volgens de Islam mag ik niet drinken, maar ook los van mijn ge-loof ben ik ervan overtuigd dat alcohol niet goed is. Vroeger dronk ik wel, ik dacht dat ik me zo meer kon permitteren. Daar heb ik nu geen behoefte meer aan. Ik heb geleerd dat je geen alcohol nodig hebt om plezier te maken en ja, ik ben ook gewoon wat serieuzer geworden en heb een eigen bedrijf en een gezin. In ons jeugdcentrum schenken we geen alcohol. Jongeren laten zich daar niet door afschrikken. Ze komen hierheen om zich samen met hun vrienden te amuseren en daarvoor hebben ze geen drank nodig. Natuurlijk zijn er jongeren die experimenteren, het blijven jongeren hé. Wij proberen hier gewoon een omgeving te creëren waar het alcoholgehalte niet het fungehalte bepaalt.”

Tekst: Lotte Van de Werf & Zakayo Wandoloh

Geheelonthouding hip?Ookmeerenmeer celebrities kiezen ervoor om geen druppel

alcohol aan te raken.OnderandereDaniel‘HarryPotter’Rad-

cliffe, ‘GossipGirl’BlakeLivelyenKellyOsbournesloegen

een

nuchterewegin.VolgensdeBritseorganisatieAlcoholConc

ern

kunnendezebekendegezichteneenvoorbeeldzijnvoor jo

nge

mensen.Radcliffeisalvastblijmetzijnonthouding:”Ikdronk

om

meteamuseren.Hethoortzogezegdbijhetbekendzijn,maar

ik

weetnudathetnietbijmijhoort.Ikgenietvanrustigeavondj

es,

mijnvriendinengoedebabbelsmetvrienden.”

dossier•7

Je bent NAÏEF… net als 48% van de jongeren.

Je voelt je goed bij familie en vrienden.

Je voelt je goed op school.

Je leeft gezond.

Je doet veel verschillende dingen in je vrije tijd.

Je bent je niet bewust van de problemen die alcohol

kan veroorzaken.

Je combineert cannabis met alcohol.

Je woont in Brussel.

Je bent VERDEELD

… net als 28% van de jongeren.

Je voelt je goed bij familie en vrienden.

Je voelt je goed op school.

Je let op je voeding en drank.

Je doet veel verschillende dingen in je vrije tijd.

Je vindt alcohol niet goed, maar ook niet slecht.

Je rookt niet en gebruikt ook geen cannabis.

Je woont in een Vlaamse of Waalse stad.

Je bent TEGENSTRIJDIG… net als 9% van de jongeren. Je voelt je goed bij familie en vrienden. Je voelt je goed op school. Je let op je voeding en drank. Je houdt van sport, tv-kijken en uitgaan met vrienden. Je vindt alcohol slecht voor de gezondheid. Je rookt … en je ouders weten dat. Je woont in een landelijke gemeente in Wallonië.

Je bent BLASÉ… net als 5% van de jongeren. Je voelt je goed bij vrienden, maar minder bij familie. Je voelt je goed op school. Je let niet echt op wat je eet en drinkt. Je gaat graag een glas drinken met vrienden. Je bent verslaafd maar vindt alcohol niet nefast voor de gezondheid.

Je rookt gemiddeld 13 sigaretten per dag. Je woont in Brussel of in een landelijke Waalse gemeente.

Je bent NIEUWSGIERIG… net als 9% van de jongeren. Je voelt je goed bij vrienden. Je probeerde allerlei drugs. Dit doe je graag: drinken, sporten, tv-kijken en videospelletjes spelen. Vrije tijd = verslavende middelen gebruiken. Je ziet alcohol als iets kwalijks, maar echt overtuigd ben je niet. Je rookt en wordt omringd door rokers. Je woont in Brussel of in een kleine Vlaamse gemeente.

Tekst: Kara Eestermans

DOE DE PROFIELTEST… en frons als nooit tevorenEen recent onderzoek over het gebruik van alcohol, tabak, drugs en kansspelen, deelt jongeren op in vijf types: naïef, tegenstrijdig, verdeeld, blasé en nieuwsgierig. Onze wenkbrauwen schoten alvast de hoogte in bij het lezen van de kenmerken per profiel. We zetten de opvallendste dingen op een rij. Benieuwd wat jij ervan vindt … Herken je jezelf?

Benieuwd naar het volledige artikel?

www.oivo.bewww

“ACHTER DE BAR VOEL IK PERFECT WANNEER IK EEN FLESJE COLA VASTHEB EN WANNEER EEN

FLESJE BIER” STEVEN (26)

Ook zij laten zich niet tegenhouden

Drie jonge gasten houden van wijn en vrouwen.

Het eerste proeven ze met plezier, maar het

tweede hebben ze nog nooit mogen smaken.

Onder het mom van een wijntour reizen de drie

naar Spanje om eindelijk van de grond te komen.

Niets zal hen tegenhouden. Zeker niet het feit dat

de eerste blind is, de tweede in een rolstoel zit en

de derde volledig verlamd is.

Formaat geeft 5 duotickets weg voor

de film ‘Hasta la vista’. Wedstrijd-

vraag: van welke film is de uitspraak

“hasta la vista” bekend? Mail ons het

antwoord, je naam en je adres.

redactie@formaat.be.

win!

Steven (26) uit Den Artisjoc (Oostkamp) ziet niks, maar dat houdt hem niet tegen. Hij is actief in het jeugdhuis, speelt mu-ziek en droomt van een echte tournee.Tekst: Lotte Van de Werf

“Ik ben blind vanaf mijn zes maanden en heb dus nooit echt kunnen zien. Natuurlijk beperkt dat me in een aantal dingen. De grootste drempel is dat ik moei-lijker contact leg met mensen, omdat ik hun gezicht niet kan zien. Bovendien moet ik ook vaak op anderen rekenen. Maar door die beperking kan ik een heleboel dingen ook veel beter relativeren dan mijn leeftijdsge-noten, dat geeft me dan weer een stapje voor. In het jeugdhuis behelp ik me met mijn gevoel. Achter de bar voel ik bijvoorbeeld perfect wanneer ik een flesje cola vastheb en wanneer een flesje bier. Ik heb me nog nooit vergist. En ook mijn gehoor is uitstekend. Ik ben gek op muziek en volg conservatorium in avond-onderwijs. Mijn grote droom is om met een echte band op tournee te gaan.”

15

Dat is toch normaalJe kan er niet naast kijken als je de Noorderlaan in Zellik binnenrijdt. De jongeren van Time-Out hebben het oude schooltje omgebouwd tot een gezellig jeugdhuis (mét fuifzaal!). Aan de toog zitten ze gezellig samen met de (voornamelijk) allochtone jongeren van jeugdhuis CAT. Wanneer ik vraag of iemand dat als speciaal ervaart, is het antwoord duidelijk neen. “Voor ons is dat de normaalste zaak van de wereld”, antwoorden de jon-geren. Het lijkt snor te zitten tussen de twee jeugdhuizen.

CAT staat voor Cultureel Actieve Tieners en is een jeugdbeweging die – vooral allochtone – tieners van straat wil houden. Jongens en meisjes die zich niet goed of welkom voelen in de traditionele jeugdbewegingen, zoals Chiro, scouts en KLJ, komen al te vaak op straat terecht, richten daar dan meer kwaad dan goed aan en komen in contact met alcohol en drugs. Door activiteiten op hun maat te organiseren, biedt CAT hen een alternatief.

Beter een goede buurEster is de verantwoordelijke van CAT en kijkt verbaasd op wanneer ik haar vraag of zij het vanzelfsprekend vindt wat hier gebeurt. “Natuur-lijk wel”, zegt ze overtuigd. “Onze lokalen zijn naast elkaar, we hebben heel wat gemeenschappelijke vrienden en zijn intussen zelf ook allemaal vrienden geworden. Ik zie het als een pluspunt dat de beide jeugdver-enigingen een ander publiek aantrekken. Verschillende culturen die sa-menwerken maken het jeugdwerk rijker.”

“VERSCHILLENDE CULTUREN DIE SAMEN­

WERKEN MAKEN HET JEUGDWERK RIJKER”

1+1=3Het geslaagde huwelijk tussen CAT & Time-OutTekst en beeld: Guy Jr. Stevens

Allochtonen en autochtonen die samen aan jeugdwerk doen: niet altijd evident. Maar in Zellik bewijzen de jon-geren van jeugdhuis CAT en Time-Out dat het kan. Als we ze er op aanspreken, lijken ze het te horen donderen in Keulen: “Hoezo, speciaal?”

MIJN BUUR(T)

16

De gouden tandemCAT en Time-Out steunen elkaar in het organiseren van allerlei activitei-ten. Als Time-Out een fuif, een activiteit of een etentje organiseert, komen de jongeren van CAT dan ook graag helpen. Omgekeerd geldt hetzelfde: op de activiteiten van CAT, zoals de jaarlijkse Talentenjacht, steken de le-den van Time-Out steeds de handen uit de mouwen.

“Het is heel tof dat we weten dat we altijd op elkaar kunnen rekenen”, vertelt Ester enthousiast. “Het bestuur van Time-Out heeft op vele vlak-ken meer ervaring dan wij. Als we dan eens een fuif geven of iets wil-len organiseren, kunnen we altijd bij hen terecht met vragen.” “Ook in de omgekeerde richting geldt dat”, vult Marcel van Time-Out aan. “Op die manier maken we elkaar beter en leren we van elkaar.”

Door ervaringen uit te wisselen en samen te werken, krijgen de jongeren ook steeds nieuwe ideeën. “Elke jeugdwerking heeft zo zijn harde werkers en zijn creatieve geesten”, vertelt Marcel. “Door twee jeugdwerkingen samen te voegen, vullen die elkaar perfect aan.”’

Ménage à TroisMaar Time-Out beperkt zich niet tot één partner. Omdat samenwerken voor hen belangrijk is, hebben ze ook een goede relatie met de Chiro van Zellik. “Zij komen heel vaak over de vloer bij ons en houden het jeugdhuis ook regelmatig open”, verduidelijkt Marcel. ‘Wij doen het jeugdhuis ook toe als zij bijvoorbeeld hun jaarlijkse barbecue hebben en dan gaan we daar helpen. Samen duurt altijd het langst.”

“HET IS HEEL TOF DAT WE WETEN DAT WE ALTIJD OP ELKAAR KUNNEN REKENEN”

Heb jij ook een leuke buur(t)?

redactie@formaat.be

en nu jij!

17

BEEN GEBROKEN?Verzekering voor voetbalHeel wat jeugdhuizen organiseren regelmatig voetbalwedstrijden. Vroeger moest je die apart verzekeren. Vanaf nu zijn voetbalacti-viteiten een onderdeel van je verzekering ‘medische kosten’ bij IC.

Dure kwetsurenVroeger moesten jeugdhuizen met een verzekering bij IC zich apart verzekeren voor voetbalwedstrijden. De kans op kwetsuren is groot bij voetbal, daarom is dit een dure polis (minimumpre-mie 31 euro per speler).

Goedkoop gesjotFormaat en IC bekeken hoe ze voetballen voordeliger konden verzekeren voor de jeugdhuissector. Alle voetbalactiviteiten (je neemt deel aan een tornooi of organiseert er zelf één) worden vanaf nu automatisch gedekt binnen de verzekering ‘medische kosten’. De premie voor die verzekering stijgt daardoor van 1,10 euro naar 1,64 euro per persoon. Je hebt ook minder admini-stratie (je moet geen namen doorgeven) en je kan niet vergeten je voetballers te verzekeren. Deze polis is niet geldig als je jeugd-huis meespeelt in een officiële competitie (voetbalbond).

Neem een polisBij bestaande polissen gaat de premieaanpassing in vanaf 1 de-cember, de dekking gaat in vanaf nu. Bij nieuwe polissen gaan de premies onmiddellijk in. Heb je dus nog geen polis via For-maat bij IC en organiseer je regelmatig voetbalwedstrijden? Dan is het nu het moment om over te schakelen.

Doen! Mail naar info.formaat@interdio.be en informeer je over de meest voordelige polis.

DEADLINE STRESSVergeet je belastingen nietNiet vergetenIn juli kreeg elke vzw een aangifte 276.5 voor de rechtsperso-nenbelasting in de bus. Deze moet je uiterlijk half september indienen. Doe je dit niet, dan betaal je een forfaitaire aanslag van 625 euro.

VerplichtElke vzw is verplicht dit in te dienen, ook als je geen aangiftefor-mulier ontvangen hebt. Let wel op dat je geen formulier voor ven-nootschappen aan het invullen bent, want dan betaal je achteraf belastingen op je winsten.

Help?!Je aangifte invullen is niet moeilijk. Het volstaat meestal om een blanco ondertekend formulier in te dienen waaraan je de gede-tailleerde jaarrekening (zoals goedgekeurd door je algemene vergadering) toevoegt. Let op het gaat om de gedetailleerde jaar-rekening. Het model B en C (dat je neerlegt bij de griffie) bevat niet voldoende informatie.

DA’S VERSCHIETEN50% legt jaarrekening niet neerFormaat deed in juli een controle bij elf rechtbanken van koophan-del. Vaststelling: 50% van de jeugdhuizen heeft nog nooit een jaar-rekening neergelegd en is dus zeer kwetsbaar.

Ahuuum50 % van de jeugdhuizen heeft nog nooit een jaarrekening neer-gelegd bij de griffie van de rechtbank van koophandel. Zo’n jaar-rekening bestaat uit een model B en C. Model B werd nog door 30% van de jeugdhuizen naar de griffie gebracht. Model C scoort zelfs maar 1 op 6.

De gevolgen• Gerechtelijke ontbinding Leg je je jaarrekening drie jaar na elkaar niet neer, dan kan er

overgegaan worden tot gerechtelijke ontbinding van je vzw.• Financieel wanbeleid Als je geen model C hebt dan hebben je raad van bestuur en

je algemene vergadering geen controle over de financiën. Je jaarrekening alleen geeft geen zicht op de financiële situatie van je jeugdhuis. In de staat van vermogen (model C) kan je aflezen hoe het staat met de liquiditeiten (geld in kas, bank- en spaarrekening), hoeveel schulden het jeugdhuis heeft of hoeveel geld het jeugdhuis zelf nog tegoed heeft. Belangrijke informatie als het gaat over financieel beleid.

Weten! Meer weten over jaarrekeningen? Op www.formaat.be/informatie vind je nuttige documenten.

HARRY’S HELPDESK

18

INTERVIEW

Een dorp maakt een film. Het startte als een café-idee en groeide uit tot een langspeelfilm waar meer dan dui-zend mensen uit Schellebelle en omstreken dag en nacht aan meewerkten. Ook de jongeren uit Yoka, het jeugd-huis in Schellebelle, beleefden de tijd van hun leven in Schellebellywood.

Interview: Lotte Van de Werf

Arne, Melanie, Joke en Dries glunderen nog steeds na. De zomer van 2010 zullen ze niet gauw vergeten. Wat voor hen een zalig zomerkamp was, is ondertussen een succesvolle langspeelfilm. Al was dat oorspronkelijk niet de bedoeling.Melanie: “Schellebelle 1919 is eigenlijk een sociaal-artistiek project. Het idee ontstond tussen pot en pint. Waarom eens geen western draaien in ons dorp? De regisseur Johan Heldenbergh deed toen de regie van een stuk in onze plaatselijke toneelvereniging en zei dat je niet moest dromen, maar doen. De mensen van OKA zijn toen in actie geschoten. Dat de film vandaag een succes is in alle cinemazalen is fantastisch, maar dat was nooit echt de bedoeling.”Arne: “De film is gemaakt met allemaal doodgewone mensen uit Schellebelle. Het doel van de film was om die mensen samen te brengen en ons dorp te verenigen.”

En is dat gelukt?Joke: “Absoluut. Ik ken nu kindjes van drie naar wie ik zwaai op straat. En ik heb ook al enkele keren afgesproken met mensen van negentig. Ik had voor de hele Schellebelle-ervaring nooit gedacht dat ik op café zou gaan met iemand die mijn grootvader zou kunnen zijn.”

Melanie: “Er zijn mensen die hier al meer dan tien jaar wonen en vroeger nooit uitgingen omdat

ze hier niemand kenden. Diezelfde mensen hebben hier nu een lief en zwaaien naar hun buren. Dat is fantastisch, toch? En ook ons jeugdhuis heeft er acht nieuwe leden bij dankzij dit project.”

Jullie hadden – net als de hele crew – geen ervaring met films maken, hoe is dat verlopen? Dries: “Melanie en ik waren beiden verantwoordelijk voor een kerngroep. Ikzelf voor techniek en Melanie voor regie-assistentie. We hebben een korte opleiding gekregen van echte professionals, zodat we de basisvaar-digheden hadden om aan de film te beginnen.”Melanie: “Echt zot dat we op zo’n korte tijd zoveel hebben geleerd. Op onze beurt waren we dan verantwoordelijk om onze kennis door te geven aan de rest van de groep. Dat is misschien wel het fijnste aan dit project, dat iedereen zijn talenten heeft kunnen ontdekken en tonen.”

“IK HAD VOOR DE HELE SCHELLE­BELLE­ERVARING NOOIT GEDACHT DAT IK OP CAFÉ ZOU GAAN MET IEMAND DIE MIJN GROOTVADER ZOU KUNNEN ZIJN.” JOKE (21)

“DOOR DIT PROJECT HEEFT IEDEREEN ZIJN

TALENTEN KUNNEN ONTDEKKEN EN TONEN.”

MELANIE (21)

Melanie voelde zich als een vis in het water op de set. Na haar huidige studies wil ze misschien nog regieassistentie studeren.

Aan de opnames deden heel wat kinderen mee, van baby tot puber. Joke zorgde voor entertainment.

20

Zijn er ambities om verder te gaan in de filmwereld?Arne: “Ik hoor Hollywood nog niet direct roepen, Schellebellywood vol-staat momenteel. Ik speel al jaren bij de plaatselijke toneelvereniging en dat is plezant. Maar er is wel een vriend van ons die volgend jaar regie gaat studeren.”Melanie: “Ik droom er stiekem ook wel van om er later nog iets mee te doen, want dit was echt een geweldige ervaring.”

Waarover gaat Schellebelle 1919? Arne: “Tijdens de oorlog sneuvelden heel wat vaders en zonen aan het front. Daardoor waren er veel weeskinderen. Mijn filmzus Coralie neemt tijdens de oorlog meer dan twintig van die wezen in huis. Na de oorlog wil de burgemeester het land dat wij van hem in pacht hebben terug, maar dat laten mijn vader en ik niet zomaar gebeuren. We verdedigen ons land en de weeskindjes met man en macht.”Dries: “Het is een waterzooiwestern. Alle ingrediënten van een western zitten erin: een shoot-out, heel wat clichés, paarden, grote families. Al-leen het decor is eerder waterzooi dan western.”

De film vertelt het verhaal van een boerenfamilie in 1919. Hoe moeilijk was het om je in te leven in die tijd? Arne: “In het begin kreeg ik vaak te horen dat ik nog veel te ‘2010’ was. Ik ben een jongen van mijn tijd. Ik heb graag dat mijn haar goed ligt en dat

ik er oké uitzie. Voor de opnames moést mijn haar vettig zijn. Vanaf dat ik dan op een paardenkar tussen de stront zat en mijn boerenoutfit aanhad, kwam dat 1919-gevoel wel.”Joke: “Het hoofdplein in ons dorp ging ook in de teletijdmachine. Voor de eigenlijke huizen kwam een decor van gevels uit de naoorlogse tijd. Toen Schellebelle 1919 in de zalen kwam, zijn er twee Nederlanders helemaal naar ons dorp afgezakt om die mooie naoorlogse gevels te komen bezich-tigen. Ze waren best teleurgesteld toen ze ons dorpsplein zagen.”(lacht)

Een jeugdhuis was er nog niet toen?Dries: Neen, dat denk ik niet. Jongeren van onze leeftijd moesten toen vooral hard werken en ‘s zondags naar de kerk.”Arne: “Inderdaad, ik zou niet graag jong geweest zijn in die tijd.”

Ondertussen zijn we een jaar verder. Hoe hard missen jullie de set?Melanie: “Heel hard. Ik heb de film ondertussen al acht keer gezien. En ik kan blijven praten over alle ervaringen en anekdotes. Zo’n zomer zullen we niet meer snel meemaken.”Joke: “Dat geldt voor ons allemaal, denk ik. Gelukkig is er de film om alles steeds opnieuw te beleven.”

Wat is het gekste dat jullie hebben meegemaakt?Melanie: “De eerste dag moesten er van in de verte huurlingen te paard met fakkels komen aanwandelen. Dat lukte onmogelijk met echte paar-den. Dus hebben we onze beste galop bovengehaald en gedaan alsof we op een paard zaten. En dat midden in een wei met koeienstront en een bronstige stier. Als ik die scene nu terugzie, lig ik plat van het lachen.”

“IK HOOR HOLLYWOOD NOG NIET DIRECT ROEPEN, SCHELLEBELLYWOOD VOLSTAAT MOMENTEEL.” ARNE (19)

“ALLE INGREDIËNTEN VAN EEN WESTERN ZITTEN ERIN: EEN SHOOT­OUT, HEEL WAT CLICHÉS, PAARDEN EN GROTE FAMILIES.” DRIES (21)

Dries zorgde ervoor dat het geluid goed zat. Hij kreeg een miniopleiding voor de start van de opnames.

Arne speelt de hoofdrol in de film. Zo gauw hij op een paardenkar tussen de stront zat in zijn boerenoutfit voelde hij zich helemaal 1919.

Samen een film maken? Regisseur Johan Heldenbergh leerde Schellebelle niet te dromen, maar gewoon te doen.”

21

JIJ MAAKT HETFotograaf? Illustrator? Schrijver?

Filmpjesmaker? Social mediabeest? Verstrek de redactie met je scherpe woorden,

rake kiekjes of straffe illustraties.

Meer weten of meedoen?

redactie@formaat.be

LARS TREKT ZIJN BROEK AFJe stuurgroep, geen hol begrip Tekst: Lars Castermans

“Onder het motto ‘je stuurgroep, geen hol begrip’, lieten we onze broek zakken. We, dat is de stuurgroep van Formaat in Limburg, een enthousi-aste bende en de provinciale antenne van de federatie voor jeugdhuizen. Doordat we zelf nog actief zijn in een jeugdhuis, staan we dicht bij de re-aliteit. Vanuit onze ervaring zetten we ons in voor de jeugdhuizen in onze provincie. Niet veel mensen kennen ons en daar willen we verandering in brengen met een opvallende affiche. Veel mensen zitten misschien niet te wachten op ons bloot gat (lacht), maar ze zullen het zeker gezien hebben. Op de eigenlijke affiche staat ook een schaap … zeer dicht bij onze edele delen. Gelukkig bleek het een braaf schaap te zijn.”

‘Stuurgroep Limburg, geen hol begrip’ … binnenkort ook in jouw jeugd-huis.

23

REISVERSLAG

Een zomerbar, een zwembad, veel luie openingsdagen, festivals …

Ook in de jeugdhuizen zomerde het de voorbije maanden.

Twee jeugdhuizen bleven niet op eigen terrein en trokken naar het buitenland.

De perfecte teambuilding en ook gewoon lot’s of fun.

HET HONGAREISJE

VAN DE RESSORTDe Ressort (Geerardsbergen) bestaat dit jaar vijf

jaar. De perfecte reden om met de hele bende op

reis te gaan. Bestemming? Tahitotfalu (Hongarije).

Na 21 uur dubbelgevouwen slapen op een bus – waarvan we

later merkten dat de zetels converteerbaar waren tot bedden

– kwamen we aan in ‘onze stal’, huis Lehar. Zo gauw we geïn-

stalleerd waren, trokken we op café, de beste start om kennis

te maken met de lokale bevolking. Daar namen we de tijd om

het doel van onze reis even op een rijtje te zetten:

LijstjesWat er dan allemaal volgde, is moeilijk samen te vatten. Een poging in lijstjes:

Top 3 hilarische momenten• Dansinitiatie in Boedapest: Tijdens een typisch Hongaarse maaltijd in een typisch Hongaars restaurant leerden we typisch Hongaars dansen van typisch Hongaarse men-sen. Gelukkig was er palinka, de typisch Hongaarse snaps, die recht naar je hoofd (en je benen) schiet.• Plasinitiatie in het bos: Tijdens een dagtocht ging het even mis: onze kaartleeskunsten bleken ondermaats. Om elf uur ‘s avonds liepen we nog steeds in een donker bos. De lange tocht had tot gevolg dat we zeer nodig ‘moesten’. Wildplassen is blijkbaar geen natuurlijke gave, er volgde dus een initiatie ‘hoe-plas-ik-op-mijn-hurkje?’. De meis-jes gingen op een rijtje achter elkaar staan, staken sa-men de broekjes naar beneden en namen de berm vast om toch niet in hun eigen meertje te vallen.• White shark in zee: We speelden ook een stadsspel met superfabutastische opdrachten: Hongaarse hoedjes ver-zamelen, de langste worst zoeken, de dikste Hongaar zoeken, een mannelijke Hongaar in vrouwenkleren laten kruipen … En de leukste: de white shark, waarbij de per-soon met de witste kont moont in de zee en enkel zijn billen boven het water laat uitkomen.

Reisdoelen:

* sterkerwordenals

medewerkersploeg

* gemotiveerdstarten

aanhetnieuwewerkjaar

* bezinnen

* teambuilding

* inspiratieopdoen

* eensoapstarten

Top 3 muziek• Het verzamellied: Gas Gas van Goran Bregovic

• Het lokroeplied: Bonzai Channel One van Thunderball

• Het glazendeurlied: Song 2 van Blur

Top 3 hongaarse woordenHongaars is niet te verstaan, niet uit te spreken en niet te onthouden … we deden toch ons best:• Jonapot = goeie dag / hallo• Karfiol = bloemkool (koosnaampje voor de jongens aan de meisjes)• Hol van a weetsee = waar is het toilet?

Jean-Paul was bij het horen van Song 2 van Blur zo enthousiast dat hij prompt door de glazen deur liep. Het gevolg? Anderhalve liter bloedverlies en 20 hechtingen.

Tekst: Chaanitjen & Jozefijntjen

24

DE EXPEDITIE VAN DE SCHAKELDe Schakel (Sint-Lambrechts-Woluwe) vroeg sub-

sidies aan om een uitwisseling te organiseren met

Turkije. De start: een trip naar Izmir.

Karaburn here we come

Slurpend aan mijn smoothie tel ik ze na 7,8,9. Ze

zijn er allemaal, de deelnemers van expeditie Izmir.

Zeven dagen zal dit mijn familie worden, deel ik de

ontbijttafel, het gehuurde busje en het prachtige

haventje van Karaburun met hen. “Karawatte?”

hoor ik je denken. Karaburun is een dorpje niet ver

van Izmir, daar hebben onze zes Turkse gastheren

ons gehuisvest.

Missie moskeeEen minibusje tuft ons van dorpje naar dorpje. De aan zijn thee slurpende turk op het pleintje moeten we missen door de ramadan. De hitte is ondraaglijk, mijn respect stijgt met de minuut net als de temperatuur. Een kleine 35°C schat ik. Vandaag bezoeken we drie moskeeën. Allemaal met een identiek grondplan en toch verschillend. De ene zwartgeblakerd door de kaarsen, de andere netjes met een likje verf. Ieder dorpje even fier op zijn exemplaar. ‘s Avonds dans ik met de prachtige Dounia op Turkse deuntjes.

De straten van Izmir Het minibusje tuft verder. Vandaag naar het centrum

van Izmir. De bazaar is prachtig, een wirwar aan

steegjes en pleintjes met de geur van Turkse koffie

en appelthee. De zeebries maakt de warmte draag-

lijk. Terug thuis duiken we in de prachtige blauwe

zee. De macho’s onder ons wagen zich aan een roei-

tocht op zee. Het tempo ligt laag, het aantal blaren

op onze handen hoog. We sluiten de avond af met

een potje rummikub.

Girlpower op de surfplankVandaag surfen en strand. De wind staat ‘s morgens sterk, dus starten we met een sessie zwemmen. Of wat in zeeëgels stappen zoals Rosa. Het arm schaap beet op haar tanden en deed gewoon alsof er niets gebeurd was – Rosa je bent een kanjer. Na de mid-dag dan toch op de plank. Was het de blonde surfin-structeur of gewoon girlpower, maar het vrouwelijk deel van de groep was er snel mee weg.Bootje varen

Lekker luieren op grote kussens op een groot

schip onder een stralende en broeierige zon. Ge-

lukkig stopt de boot regelmatig, zodat we in het

water kunnen duiken. Eerst nog onwennig vanop

zes meter, maar al snel door adrenaline gedreven

van het hoogste dek op tien meter. Na vier stops

in prachtige, met vis bevolkte wateren komen we

terug aan land. Een buffet bij een plaatselijk res-

taurantje maakt de dag compleet.

Stoemp met worstVandaag tuft het busje niet. Met taxi’s en een over-

zetboot proberen we toch op onze voorziene be-

stemming, Fosha, te geraken. We arriveren te laat

om nog veel van het stadje te zien. We slenteren

langs de haven. Terug in Karaburun trakteren we

onze gastheren op ‘stoemp met worst’. Worst ver-

kopen ze blijkbaar niet in Turkije, dus wordt het

stoemp met gehaktballen. Ook lekker.

Kunst en afscheid

Vandaag staat er kunst op het programma. Via een

bak met water maken we verfvlekken op papier.

Vanavond is het aan ons Turks gezelschap om te

koken: Turkse barbecue. En dan is het tijd voor af-

scheid. We duiken samen nog in een Turkse sauna

waar ons zweet vloeit. Daarna is het aan de traantjes

om te vloeien. Turkije, ik kom terug, beloofd.

Tekst: Thierry Willems 25

Girl power? Deze ladies hebben het. De opleiding navigator geeft hen nog een extra boost en meer verantwoordelijkheid.

Tekst & foto: Thomas Abelshausen

Om de groepsdynamiek in de nieuwe kern te leren aanvoelen, volgt Shelley van De Lochtink (Eeklo) de opleiding navigator. “Vooral het competentiespel was voor mij een leerrijke ervaring. Uit dat spel blijkt dat je verschillende talenten kan ontwikkelen in je jeugdhuis”. Britta van Joh (Hoboken) gaat volmondig akkoord: “Ik heb ook veel gehad aan de oefening met de axenroos, een ma-nier om het gedrag van mensen te ordenen. Ik sta vaak achter de toog in ons jeugdhuis en daar melden zich de nieuwe vrijwilligers. De axenroos gaat me helpen bij het inschatten hun capaciteiten”. Met de opleiding navigator op zak kunnen de dames zich voortaan ‘hoofdanimator in het jeugdwerk’ noemen.

“DIT SPEL GA IK IN ONZE KERN OOK PROBEREN” SHELLY (21)

“DE TOOG IS HET SOCIALE ORGAAN

VAN HET JEUGDHUIS” BRITTA (26)

RECHT IN DE ROOSShelley en Britta volgen navigator

Heb jij net als Shelley en Britta zin in leiderschap?

De opleiding navigator maakt van jou een verant-

woordelijke jeugd huis mede werker. Tijdens twee

cursusweekends en een uitdagend stagepro-

ject haal je het beste uit jezelf. Aan het einde van

de rit ben je ‘hoofdanimator in het jeugdwerk’.

www.formaat.be/vorming

en nu jij!

26

Ontdek het aanbod van Formaat 2011-2012

27

FORMAATAGENDASEPTEMBER 2011

24/09/2011 • Trefdag ‘11 • hét jeugdhuizenevenement voor alle jeugdhuislovers

27/09/2011 • Themadag jeugdcultuur • verdiepende themadag voor beroepskrachten

29/09/2011 • Lichttechnicus • vorming voor vrijwilligers

30/09/2011 • Begeleider bij Formaat/instructeur • opleiding voor vrijwilligers

OKTOBER 2011

01/10/2011 • Geluidstechnicus 1 • vorming voor vrijwilligers

04/10/2011 • Module 1: rol, taak & plaats in het jeugdhuis • voor beginnende beroepskrachten

06/10/2011 • Geluidstechnicus 2 • vorming voor vrijwilligers

15/10/2011 • Geluidstechnicus – praktijkdag • voor vrijwilligers die geluidstechnicus 1 of 2 volgden

21/10/2011 • Navigator • opleiding voor vrijwilligers met (zin in) verantwoordelijkheid

21/10/2011 • RADAR 01 • weekend op maat

27/10/2011 • Studiomix • vorming voor vrijwilligers

NOVEMBER 2011

02/11/2011 • Veejay • vorming voor vrijwilligers

12/11/2011 • Lichttechnicus – praktijkdag • voor vrijwilligers die lichttechnicus volgden

25/11/2011 • RADAR 02 • weekend op maat

DECEMBER 2011

1/12/2011 • Studiedag jeugdhuizen en de gemeente • voor beroepskrachten

13/12/2011 • Verdiepingsmodule • voor ervaren beroepskrachten

13/12/2011 • Module 2: de jeugdhuismethodiek • voor beginnende beroepskrachten

15/12/2011 • Geluidstechnicus 3 • vorming voor vrijwilligers

Een organisatie van Formaat i.s.m. jeugdhuis CommaINFO & INSCHRIJVEN • WWW.FORMAAT.BE/RADAR

21-22-23 OkTOBER 2011 BRuggE (DE kARMEl)

W E E k E N D O p M A A T

TrefdagWord miss of mister jeugdhuis

2011 is het Europees jaar van de vrijwilliger. In de jeugd-

huizen zijn heel wat straffe vrijwilligers aan de slag. Wij

zetten de ‘best of’ in de bloemetjes en kiezen een Miss

en een Mister Jeugdhuis.

www.formaat.be/trefdag

RADAR (nieuw!)Weekend op maatOp basis van je interesses en tijd stel je zelf je programma samen. Je kiest voor lang of kort. Eén of meerdere dagen. Debat of workshop. Opleiding of inspiratiebabbel.

StudiedagJeugdhuizen en de gemeenteDenk mee na over gemeentelijke jeugdhuis-ondersteuning op deze boeiende studiedag van Formaat en VVJ.

Met de steun van de Vlaamse Gemeenschap Gedrukt op gerecycleerd papier

V.U.: Tom Willox, Moerheide 9, 9220 Hamme

Veejay (nieuw!)

Link jij beeld aan geluid? Maak kennis

met de tools van een veejay en zorg

voor een beeldige performance op de

volgende fuif in je jeugdhuis.