4

WEEK VAN DE MEDIAWIJ SHEID Van 23 t/m 30 november 2012 vindt voor de derde keer de Week van de Mediawij sheid plaats. Tij dens de week wordt aandacht gevraagd van ouders, de jeugd en leerkrachten voor het belang van mediawij sheid.

04-07_Mediawijsheid.indd 4 23-10-12 10:15

i

MEDIA 5

Mediawij zer worden op schoolVoor kinderen van nu is internet op

je mobiel net zo gewoon als fi etsen.

Ze groeien op in een wereld vol

media en kunnen putten uit een

prachtige en oneindige bron aan

informatie op alle gebieden die je

maar bedenken kunt. Scholen haken

hier gretig op in. In de vele online

mediatoepassingen zien zij kans om

het onderwijs uitdagender te maken.

In een samenleving vol media worden kinderen continu uitgedaagd om nieuwe dingen te ontdekken. Het mediawij s maken van leerlingen ziet Frank Evers als een van de absolute kerntaken van zowel het primair als het voortgezet onderwij s. Evers werkt bij Kennisnet als programmamanager Expertise en houdt zich bezig met kennisontwikkeling, waaronder ook het thema mediawij sheid valt. ‘Ik vind het trainen van mediawij sheid net zo belangrij k als onderwij s in taal en rekenen. Immers, mediawij s zij n is in het leven van nu een essentie om wat te bereiken.’

Dat het gebruik van media niet zonder risico is, mag bekend zij n, vindt Evers: ‘Want de ‘boze buitenwereld’ komt soms wel erg dichtbij . Je moet kinderen in een gecontroleerde omgeving bewust maken van de geva-ren. Zij kunnen dit gewoon niet zelf. Bovendien moet je hen leren dat niet alle informatie juist is, of dat infor-matie gekleurd kan zij n. Het gebruik van social media brengt weer andere risico’s met zich mee, zoals cyber-pesten, of het online plaatsen van persoonlij ke gege-vens. Kortom, veel gevaren waar (jonge) kinderen zich vaak niet van bewust zij n.’

OnderwijstoepassingenVoor het expertisecentrum Mediawij zer.net werkte Evers mee aan een competentiemodel voor media-wij sheid. Het geeft scholen en docenten handvatten voor de invulling van mediawij sheid in hun lessen. ‘Mediawij sheid is een enorm breed thema. Bij ieder-een ‘popt’ er een ander beeld op zodra je erover begint: ProjectX in Haren, prachtige onderwij stoepassingen, gamen… Het model legt heel duidelij k alle aspec-ten van mediawij sheid bloot. Het geeft scholen een kader van waaruit zij het gesprek over mediawij sheid kunnen structureren en waarmee zij weloverwogen kiezen wat bij hen en hun leerlingen past. De school kan kinderen leren hoe de media in de samenleving ingebed zij n, hoe media gemaakt worden, hoe media de werkelij kheid kleuren. Maar ook heel praktisch hoe je apparaten, software en toepassingen gebruikt en hoe je je kunt oriënteren in mediaomgevingen. In een later stadium komen onderlinge communicatie via media en het e� ectief omgaan met deze media aan bod.’

Eigen insteek bepalenScholen bepalen zelf hoe zij mediawij sheid in hun leeromgeving inbedden. Evers: ‘Bij voorbeeld door een leerlij n mediawij sheid in te zetten of door het trainen op mediawij sheid te verwerken in andere vakken. Dat laatste vraagt wel wat van docenten. Immers, zij zij n hier niet in getraind. Maar wanneer zij ermee aan de slag gaan, realiseren ze zich vaak al snel dat het niet alleen om praktische kennis draait, maar ook om refl ectie. Wat bied je aan en hoe bied je het aan?

HUISWERK IN DE KLAS, INSTRUCTIE THUIS

tekst point to point communicatie | beeld humantouchphoto

Mediawij sheid is volgens de Raad van Cultuur: ‘…het geheel van kennis, vaardigheden en men-taliteit waarmee burgers zich bewust, kritisch en actief kunnen bewegen in een complexe, veranderlij ke en fundamenteel gemedialiseerde wereld’ (Raad van Cultuur 2005:8).

04-07_Mediawijsheid.indd 5 23-10-12 10:15

6

Populair zij n dan ook methodes als Nieuwsbegrip, die op basis van de actualiteit allerlei opdrachten ontwikkelen.’

Ook ouders betrekkenEvers weet dat ouders grote zorgen kunnen hebben over het gebruik van online media door hun kind. ‘Be-langrij k is dat scholen samen met de ouders bepalen wat zij de leerlingen mee willen geven op het gebied van mediawij sheid. Want het gebruik van media houdt niet op bij de muren van de school. Bovendien heeft het ook direct invloed op de thuisomgeving. Denk bij -voorbeeld aan het geven van een huiswerkopdracht via Hyves, terwij l ouders liever zien dat hun kind (nog) niet op Hyves komt. Op plekken waar het thema seri-eus wordt opgepakt zie je vaak een dialoog ontstaan tussen ouder, kind en school. Samen kom je tot een mooi compromis, gebaseerd op begrip en vertrouwen. Bij voorbeeld dat een kind pas vrij op internet mag als het op school het diploma ‘veilig internet’ heeft ge-haald. Dan weet je zeker dat het kind een basis heeft op het gebied van mediawij sheid.’

GOOD PRACTICE SCHOOL

Een klinkend voorbeeld van een school die het onderwerp mediawij sheid ac-tief oppakt, is de Thorbecke Scholengemeenschap (TSG) in Zwolle. Vanuit een sterke wil zich te profi leren in de regio startte de school een aparte leerlij n voor mediawij sheid: ‘Moderne Media’.

De scholengemeenschap geeft haar leerlingen maar liefst vij f uur per week actief les in moderne media, vertelt Wim Hilberdink, projectleider leerlij n Moderne Media. ‘We laten leerlingen bij voorbeeld in groepjes fi lmpjes maken over een onderwerp als digitaal pesten. Ze denken na over dat onderwerp, schrij ven een script en maken opnames. Het geeft prachtige openingen voor een boeiend gesprek over zo’n onderwerp.’

Voldoende materiaalSamen met een aantal scholen in Noord-Holland en Friesland maakte TSG een wikiwij swebsite voor het voortgezet onderwij s. Hilberdink: ‘Het bevat voldoende lesmateriaal om drie jaar lang twee tot drie uur in de week les te kunnen geven in mediawij sheid. We schreven ook een plan van aanpak en formuleerden 36 kern-doelen. Een mooi startpunt voor andere scholen!’(mediawij sheid-vo.wikiwij s.nl)

Over de Thorbecke scholengemeenschapDe Thorbecke Scholengemeenschap in Zwolle ontving in 2011 de Onderwij s-prij s van de provincie Overij ssel én kreeg daarnaast van de minister van Onder-wij s de Nationale Onderwij sprij s 2011. Ook mocht de school als eerste school in Europa de Seal of Approval van de Erasmus EuroMedia Awards in ontvangst nemen. De scholengemeenschap won deze prij zen voor de leerlij n ‘Moderne Media’.

‘Moderne Media’-leerlijn Thorbecke Scholengemeenschap Zwolle

ORGANISEER EEN DEBAT OP SCHOOLOm inzicht te krij gen in wat leeft onder jonge-ren en ze bewust te laten worden van de invloed van media op hun manier van leven, wordt een online toolkit beschikbaar gesteld om een eigen debat op school te organiseren. Wat vinden jon-geren nou eigenlij k zelf slim mediagedrag en hoe bewust zij n zij van de invloed van media op hun manier van leven? Download de toolkit via weekvandemediawij sheid.nl/media-battle

04-07_Mediawijsheid.indd 6 23-10-12 10:15

HOE MEDIAWIJ S IS JOUW KLAS?Hoe mediavaardig zij n jouw leerlingen? Hoe ga je om met digitaal pesten in de klas? Deze en andere vragen hebben te maken met het thema mediawij sheid. Kennisnet biedt websites en programma’s die jou en je klas mediawij zer maken:• online workshops: onlineworkshops.kennisnet.nl/mediawij sheid • Davindi: www.davindi.nl• Diploma Veilig Internet: diplomaveiliginternet.kennisnet.nl• kids.kennisnet.nl• mediawij sheid.kennisnet.nl• www.mediawij zer.net

De 10 competentiesMediawij zer.net heeft het begrip mediawij sheid ingedeeld in 10 competenties:1. Inzicht hebben in medialisering van de samenleving2. Begrij pen hoe media worden gemaakt3. Zien hoe media de werkelij kheid kleuren4. Apparaten, software en toepassingen gebruiken5. Oriënteren binnen mediaomgevingen6. Informatie vinden en verwerken7. Content creëren8. Participeren in sociale netwerken9. Refl ecteren op het eigen mediagebruik10. Doelen realiseren met media

MediaMastersDe inschrij ving voor MediaMasters 2012, de media-ervaring voor groep 7 en 8, is al verstreken maar leer-lingen van klassen die MediaMasters gaan spelen, kunnen zich in novem-ber kwalifi ceren voor een media-wij ze snu� elstage. Vorig jaar gingen leerlingen onder meer aan de slag bij Frits Wester (RTL Nieuws), Giel Beelen (3FM), het Jeugdjournaal, Metro, The Voice of Holland, Kids-week, Z@PPLive en NickBattle. Ook dit jaar zullen grote mediabedrij ven een kij kje achter de schermen gun-nen. www.mediamasters2012.nl

MEDIA 7

Het trainen van mediawijsheid is net

zo belangrijk als taal en rekenen

04-07_Mediawijsheid.indd 7 23-10-12 10:15