Mediagebruik, e-cultuur en mediawijsheid basiscijfers...Selwyn, N. (2006). Digital division or...
Transcript of Mediagebruik, e-cultuur en mediawijsheid basiscijfers...Selwyn, N. (2006). Digital division or...
1
Mediagebruik,e-cultuurenmediawijsheid
Basiscijfersuitdeparticipatiesurvey
AlexanderDeweppe,IkePicone,KatiaSegersenCarolinePauwels
SMIT/CEMESO–VrijeUniversiteitBrussel
2
Eenherwerkteversievanditrapportverscheenookalsvolgendboekhoofdstuk:Deweppe,A.,Picone,I.,Segers,K.&Pauwels,C.(2015).Mediagebruik,e-cultuurenmediawijsheid.In:ParticipatieinVlaanderen1:BasisgegevensvandeParticipatiesurvey2014.Lievens,J.,Siongers,J.&Waege,H.(eds.).Leuven,Belgium:Acco,pp.115-140.
3
InleidingInditrapportwordendevragentoegelichtdiebetrekkinghebbentothetgebruikvandigitaletoestellen,diehandelenoveronlineparticipatieendekennisenvaardighedenbevragenvanhetgebruikvanICT-technologieën.Ineersteinstantiewordtgepeildnaarhetbezitvancomputerendetoegangtothetinternetthuis,gezienditgeldtalseeneerstebarrièrevoordetoegangtotdigitaleinformatie.Ookdedaarbijhorendedrempelsdieniet-gebruikindehandwerken,wordenindezecontextbevraagd.
Vervolgenswordthetgebruikvaneenaantalvasteenmobielemedia-toestellenbevraagdenaansluitendeenaantaltoepassingenenactiviteitendiehetgebruikvanhetinternetveronderstellen.Erwordtookgepeildnaarhetgebruikvaneenpaarspecifiekeonlinedienstenalsookdedrempelsdieerbestaanomdezedienstenvooralsnogniettegebruiken.Indezelfdecontextwordthetgebruikvanmobielinternetbevraagd,alsookdemogelijkedrempelsdiehetgebruikvanmobielinternetindewegstaan.
Binnendecontextvane-cultuurwordtgepeildnaarhetgebruikvanhetinternetalsinformatiebronvoorcultuur,evenalshetgebruikvanhetinternetalskanaalvoorverkoop,distributieencreatievancultureleartefacten.Tenslottewordtaanderespondentengevraagdeeninschattingtemakenvanhetniveauvaneenaantaldigitalevaardighedenwaarzealdannietmeevertrouwdzijn,enwaarzealdannietoverbeschikken.
1.1. ComputerenInternet
1.1.1. Gebruikpceninternetaansluiting
1.1.1.1 OmschrijvingVraagICT1meethetbezitvaneencomputerendetoegangtotinternet.WevragenderespondenteninICT1.1oferthuiseenpcoflaptopaanwezigis.Aandiegenendieaangevendatditeffectiefhetgevalis,wordenookdevragenICT1.2enICT1.3gesteld,dierespectievelijkpeilennaarhethetfeitofdiepcoflaptopookdoorderespondentzelfgebruiktwordtendeaanwezigheidvaneeninternetaansluitingbijderespondentthuis.
1.1.1.2 Vraagstelling
ICT1 Devolgendevragengaanoverpc-eninternetbezit.
Ja Neen
1. Iserthuiseenpcoflaptop? 1 0
2. Gebruiktudiepcoflaptopzelf? 1 0
3. Iserthuiseeninternetaansluiting? 1 0
1.1.1.3 Vraagverwoording
4
Devragenovercomputereninternetpeilennaardeaanwezigheidvaneenaantalcourantedigitaletechnologieënbijderespondententhuis.Enerzijdswordthetthuisbezitvaneenpcoflaptopinkaartgebracht,anderzijdswordthetpersoonlijkegebruikvandezeapparatuurbevraagd.Daarnaastwordtgevraagdofereeninternetaansluitingaanwezigis.Deaanwezigheidvaneeninternetaansluitingwordtindezecontextbeschouwdalsvoorwaardeomindethuisomgevingtoegangtehebbentotonlineinformatie.
Literatuur
Chinn,M.D.,&Fairlie,R.W.(2010).ICTuseinthedevelopingworld:ananalysisofdifferencesincomputerandinternetpenetration.ReviewofInternationalEconomics,18(1),153-167.
Flanagin,A.J.,&Metzger,M.J.(2001).Internetuseinthecontemporarymediaenvironment.Humancommunicationresearch,27(1),153-181.
Lievens,J.,&Waege,H.(2011).ParticipatieinVlaanderen.Acco.
Lievens,J.,Waege,H.,&deMeulemeester,H.(2006).Cultuurkijker:Cultuurparticipatiegewiktengewogen.Basisgegevensvandesurvey'CultuurparticipatieinVlaanderen2003-2004'.Antwerpen:DeBoeck.
Nulens,G.,Daems,M.&Bauwens,J.(2005)VirtuelecultuurparticipatieinVlaanderen.InJ.Lievens&H.Waege(eds.).Cultuurparticipatieinbreedbeeld.Eersteanalysesvandesurvey‘CultuurparticipatieinVlaanderen2003-2004’.reeksCultuurkijker,Antwerpen:DeBoeck.
Tabel1.1 Gebruikpceninternetaansluiting(ICT1)
Ja Neen N
1. Iserthuiseenpcoflaptop? 85,1 14,9 3949
2. Gebruiktudiepcoflaptopzelf? 92,2 7,8 3361
3. Iserthuiseeninternetaansluiting? 98,3 1,7 3361
1.1.2. Gebruiksfrequentieinternet
1.1.2.1 OmschrijvingVraagICT2peiltnaardefrequentiewaarmeegebruikwordtgemaaktvanhetinternet.Aanallerespondentenwordtgevraagdhoevaakzedevoorbijezesmaandengebruikhebbengemaaktvanhetinternetinhunvrijetijd(losvanhunjoben/ofopleiding).
1.1.2.2 Vraagstelling
5
ICT2
Hoevaakgebruikteudevoorbije6maandenhetinternetlosvanuwjobofopleiding?
1. Nooit 1
2. Eenuitzonderlijkekeerofminderdan6keer 2
3. Maandelijks 3
4. Meermaalspermaand 4
5. Wekelijks 5
6. Meermaalsperweek 6
7. Dagelijks 7
1.1.2.3 VraagverwoordingWatdegebruiksfrequentievaninternetbetreft,wordteenreferentieperiodebevraagddievoldoenderuimis(zesmaanden).Zodoendekanereenduidelijkonderscheidgemaaktwordentussenfrequenteensporadischgebruikers.Watdegebruiksfrequentiebetreft,kunnenderespondenteneerstaangevenofzeindeafgelopenzesmaandenwelofnietgebruikgemaakthebbenvanhetinternet.Daarnakunneneerderincidentelegebruikersaangevendatzeereenzeldzamekeerofmaandelijksgebruikvanhebbengemaakttijdensdeafgelopenzesmaanden.Demeerregelmatigegebruikerskunnenaangevenhoevaakzehiervangebruikmaakten,gaandevanmeermaalspermaandtotdagelijks.
Literatuur
Chinn,M.D.,&Fairlie,R.W.(2010).ICTuseinthedevelopingworld:ananalysisofdifferencesincomputerandinternetpenetration.ReviewofInternationalEconomics,18(1),153-167.
Flanagin,A.J.,&Metzger,M.J.(2001).Internetuseinthecontemporarymediaenvironment.Humancommunicationresearch,27(1),153-181.
Lievens,J.,&Waege,H.(2011).ParticipatieinVlaanderen.Acco.
Lievens,J.,Waege,H.,&deMeulemeester,H.(2006).Cultuurkijker:Cultuurparticipatiegewiktengewogen.Basisgegevensvandesurvey'CultuurparticipatieinVlaanderen2003-2004'.Antwerpen:DeBoeck.
Nulens,G.,Daems,M.&Bauwens,J.(2005)VirtuelecultuurparticipatieinVlaanderen.InJ.Lievens&H.Waege(eds.).Cultuurparticipatieinbreedbeeld.Eersteanalysesvandesurvey‘CultuurparticipatieinVlaanderen2003-2004’.reeksCultuurkijker,Antwerpen:DeBoeck.
6
Tabel1.2 Gebruiksfrequentieinternet(ICT2) percentage
1. Nooit 20,1
2. Eenuitzonderlijkekeerofminderdan6keer 1,2
3. Maandelijks 1,1
4. Meermaalspermaand 1,4
5. Wekelijks 5,2
6. Meermaalsperweek 11,1
7. Dagelijks 60,0
(N) 3948
1.1.3. Drempelsvoorinternetgebruik
1.1.3.1 OmschrijvingVraagICT3handeltoverdedrempelsdieerbestaanvoorhetgebruikenvanhetinternet.Dezevraagwordtenkelgesteldaandierespondentendiemetcode1of2antwoorddenopvraagICT2.Concreetbetekentditdatenkelderespondentendiedevoorbijezesmaandennooitofslechtseenuitzonderlijkekeerhetinternetgebruikten(losvanjobofopleiding),devraagdienentebeantwoorden.
1.1.3.2 Vraagstelling
ICT3
Waaromgebruiktuhetinternetnietofnauwelijks?
1. Ikhebergeentijdvoor 1
2. Hetaanbodopinternetinteresseertmeniet 1
3. Ikweetnietwatikmethetinternetkandoen 1
4. Hetgebruikvaninternetisteingewikkeld 1
5. Ikvindinternetgevaarlijk(virussen,privacy,...) 1
6. Ikvindinternetnietnuttig 1
7. Ikvindeeninternetaansluitingofcomputerteduur 1
8. Ikbenteoudomnogtebeginnenmetinternet 1
7
9. Fysiekehindernissen(rugklachten,beperktzicht,…) 1
10. Ikbenbangomfoutentemaken 1
1.1.3.3 VraagverwoordingDezevraaghandeltoverzeersporadischeenniet-gebruikersvanhetinternet.Dezeinformatieisnodigommogelijkeredenenvoorhetniet-gebruikvaninternetinkaarttebrengen.Hetverkleinenvandedigitalekloofisnamelijkinverschillendewesterselandeneenprioriteitvoorbeleidsmakers.Onderhavigesurveybiedtdekansomdiedrempelsbijderespondententebeschrijvenenteanalyseren.Dezeinformatiekanduseeneerstestapbetekenenomdiedrempelsopteheffen.
Devraagpeiltnaardemogelijkeredenendieerbestaanvoorhetnietgebruikenvanhetinternet.Drempelsdieaanbodkomenbehelzentijdgebrek,desinteressevoorhetaanbodofvoorhetinternetinhetalgemeen,gebrekaanvaardighedenofvoorkennis,complexiteit,risico'sverbondenaanhetinternet,relevantie,kostprijs,leeftijd,fysiekegezondheidenvertrouwenineigenkunnen.
Literatuur
Chinn,M.D.,&Fairlie,R.W.(2010).ICTuseinthedevelopingworld:ananalysisofdifferencesincomputerandinternetpenetration.ReviewofInternationalEconomics,18(1),153-167.
Lievens,J.,&Waege,H.(2011).ParticipatieinVlaanderen.Acco.
Selwyn,N.(2006).Digitaldivisionordigitaldecision?Astudyofnon-usersandlow-usersofcomputers.Poetics,34(4),273-292.
Selwyn,N.(2003).Apartfromtechnology:understandingpeople’snon-useofinformationandcommunicationtechnologiesineverydaylife.Technologyinsociety,25(1),99-116.
Wyatt,S.(2004)Non-usersalsomatter:theconstructionofusersandnon-usersoftheInternet.InOudshoornN.&T.Pinch(eds.),Howusersmatter:theco-constructionofusersandtechnology.CambridgeMA:MITPress.
Tabel2.3 Drempelsvoorinternetgebruik(ICT3)
percentage
1. Ik heb er geen tijd voor 12,4
2. Hetaanbodopinternetinteresseertmeniet 36,4
3. Ikweetnietwatikmethetinternetkandoen 23,9
4. Hetgebruikvaninternetisteingewikkeld 38,5
5. Ikvindinternetgevaarlijk(virussen,privacy,...) 8,3
6. Ikvindinternetnietnuttig 22,9
7. Ikvindeeninternetaansluitingofcomputerteduur 7,9
8
8. Ikbenteoudomnogtebeginnenmetinternet 43,3
9. Fysiekehindernissen(rugklachten,beperktzicht,…) 6,9
10. Ikbenbangomfoutentemaken 12,6 (N) 838
1.2. Toestelgebruik
1.2.1. Gebruikvanmediatoestellen
1.2.1.1 OmschrijvingVraagICT8peiltnaarhetgebruikvaneenaantaltraditioneleenmeermodernemediatoestellen.Eenbepaaldtoestelmagwordenaangegevenwanneerhetopminstensmaandelijksebasiswordtgebruikt.
1.2.1.2 Vraagstelling
ICT8
Welkevandevolgendeapparatengebruiktuminstensmaandelijks(zowelprivéalsvoorhetwerk)?
1. Televisietoestel 1
2. Huistelefoon(vastelijn) 1
3. Mobieletelefoon(gsm;ookwanneerheteengedeeldegsmbetreft) 1
4. Smartphone(bv.iPhone,SamsungGalaxy,SonyExperia,NokiaLumia…) 1
5. Draagbareofvastecomputer(geentablet) 1
6. Spelconsole/Draagbarespelconsole 1
7. TabletofE-reader(bv.iPad,Kindle,GalaxyTab,Surface…) 1
8. Draagbaremediaspeler(bv.iPod,Archos,Zen,mp3/videospeler) 1
1.2.1.3 VraagverwoordingBijdezevraagwordteenonderscheidgemaakttusseneenaantaleerderklassiekeenvastetoestellenenerzijds,eenaantalmobieleenrelatiefmodernetoestellenanderzijds.Daarnaasthebbensommigevandeopgelijstetoestelleneeneerderspecifiekefunctieenzijnandereeerdermulti-functioneelvanaard.Overigenskunnensommigetoestellenverbindingmakenmethetinternet,enkunnenanderendatniet.
Derationaleachterdezevraagisdatdoorgaansrespondentenmeteeneerderbeperktrepertoriumaantoestellenvoorhetstellenvanbepaaldeactiesgebruikzullenmakenvandemeertraditioneleenspecifiekdaartoebestemdetoestellen.Respondentenmeteenbrederewaaieraanoptieszijnmakkelijkerinstaatomtussenverschillendetoestellentekiezenvoorhetuitvoerenvanbepaalde(online)taken.
9
Voordezevraagwordteenreferentieperiodevanéénmaandinachtgenomen.Ditishetgevalomdatbijzeersporadischeactiviteit(inditgevalminderdanmaandelijks)degebruikelijkereferentieperiodevanzesmaanden,diedoorgaansinhetkadervandezesurveywordtgehanteerd,indepraktijkquasiovereenstemtmetniet-gebruik.
Literatuur
DeMarez,L.,Courtois,C.,Evens,T.,Lievens,B.,Theuwissen,I.,&Vaesen,N.(2009).Digimeterrapport1:MediatechnologieenICT-gebruikinVlaanderen.
Jenkins,H.(2006).Convergenceculture:Whereoldandnewmediacollide.NYUpress.
Koltay,T.(2011).Themediaandtheliteracies:Medialiteracy,informationliteracy,digitalliteracy.Media,Culture&Society,33(2),211-221.
Murthy,D.(2008).Digitalethnographyanexaminationoftheuseofnewtechnologiesforsocialresearch.Sociology,42(5),837-855.
Selwyn,N.(2003).Apartfromtechnology:understandingpeople’snon-useofinformationandcommunicationtechnologiesineverydaylife.Technologyinsociety,25(1),99-116.
Tabel1.4 Gebruikvanmediatoestellen(ICT8)
percentage
1. Televisietoestel 97,6 2. Huistelefoon(vastelijn) 69,4 3. Mobieletelefoon(gsm;ookwanneerheteengedeeldegsmbetreft) 68,0 4. Smartphone(bv.iPhone,SamsungGalaxy,SonyExperia,NokiaLumia…) 43,1 5. Draagbareofvastecomputer(geentablet) 74,6 6. Spelconsole/Draagbarespelconsole 14,4 7. TabletofE-reader(bv.iPad,Kindle,GalaxyTab,Surface…) 34,8 8. Draagbaremediaspeler(bv.iPod,Archos,Zen,mp3/videospeler) 18,2
(N) 3949
1.3. Toepassingenenactiviteitenophetinternet
1.3.1. Gebruikvaninternettoepassingen
1.3.1.1 OmschrijvingVraagICT4_7peiltnaardegemiddeldefrequentiewaarmeehetinternetwordtaangewendvoorhet(minstensmaandelijks)uitvoerenvaneenaantalspecifiekeonlineactiviteiten.
1.3.1.2 Vraagstelling
10
ICT4_7
Ikzalnueenaantaltoepassingenenactiviteitenvoorlezendieukandoenophetinternet.Kuntumezeggenhoevaakudevoorbijemaandvoordezetoepassingengebruikgemaaktheeftvanhetinternetlosvanuwjobofopleiding?
Niet de voorbije maand
Een uitzonderlij
ke keer
Een paar keer de voorbije maand
Wekelijks Meermaals per week Dagelijks
1. Specifiekeinformatieopzoeken(Wikipedia,Google,…)
1 2 3 4 5 6
2. Actualiteitvolgenviaonlinekrantenofnieuwssites
1 2 3 4 5 6
3. Onlinecommunicatie(chat,email,internettelefoon,…)
1 2 3 4 5 6
4. Onlineproductenkopen(tickets,kleren,muziek,films,games,...)
1 2 3 4 5 6
5. Zelfgemaaktefoto’sonlineplaatsen 1 2 3 4 5 66. Zelfgemaaktemuziekofvideo’sonline
plaatsen1 2 3 4 5 6
7. Zelfgeschrevenberichtenplaatsenopblogofwebsite
1 2 3 4 5 6
8. Muziek,video,artikelofevenementdelenmetanderen(vb.viamail,blog,Facebook...)
1 2 3 4 5 6
9. Onlineproductenofdienstenbeoordelen(vb.opiTunes,TripAdvisor,Amazon...)
1 2 3 4 5 6
1.3.1.3 VraagverwoordingDezevraagpeiltnaarhetuitvoerenvaneenaantaltakendieeeneerderlaagactiviteitsniveaubehelzen(zoalshetvolgenvandeactualiteitofinformatieopzoeken),eenaantaltakendieeenhogeractiviteisniveauveronderstellen(zoalscommunicerenofhetaankopen,delenenbeoordelenvancontentofproducten)eneenaantaltakenwaareenzekercreatiefprocesaanvoorafisgegaan.
Indititemvandesurveywordentopicsuittweeverschillendevragenvandevorigeeditievandeparticipatiesurveysamengebracht(zijndevragenICT4enICT7).Enerzijdswordtgepeildnaareenaantaltypischeonlinevaardighedendieverschillendemedia-wijsheidsniveau'sveronderstellen,anderzijdsligtdefocusopzogenaamdeusergeneratedcontent(UGC)ophetinternet.Inhetlaatstedecenniumisernietenkeldeopkomst,maarookdespectaculairegroeientoenameinpopulariteitvanonlinesocialenetwerkengeweest.Datheefthetdelenvanaldannietzelf-gemaaktecontenteenstukvereenvoudigd,deklassiekegrenzentussenexpert-usersengewonegebruikersdoenvervagen,enproducent(producer)enconsument(consumer)dichterbijelkaargebracht(ofzelfslatenoverlappeninhoofdevandeprosumer,dietypischzowelonlinecontentcreëertalsconsumeert).
Indevoorbijeeditievandeparticipatiesurveywasditnogeenrelatiefzeldzaamenuitzonderlijkfenomeen,endaaromwerddebetreffendereferentieperiodetoennogvoldoenderuimgenomen(zijndezesmaanden).Indehuidigeeditievandeparticipatiesurveywordteenreferentieperiodevan
11
éénmaandinachtgenomen.Dezeaanpassingwerdgemaaktomdatingevalvanzeersporadischeactiviteit(inditgevalminderdanmaandelijks)deeerdervastgelegdereferentieperiodevanzesmaanden–diedoorgaansoverigensalsstandaardwordtgehanteerdinhetkadervandezesurvey–indepraktijkinprincipeovereenstemtmetniet-gebruik.
Watdefrequentievandezeactiviteitenbetreft,kunnenderespondentenaangevenofzeindeafgelopenmaandeenbepaaldehandelingwelofniethebbengesteld.Deeerderincidentelegebruikersvaneenbepaaldetoepassingkunnenaangevendatzeeenbepaaldeactieeenzeldzamekeerofeenpaarkeerhebbengedaanindeafgelopenmaand.Demeerregelmatigegebruikerskunnenaangevenhoevaakzeeenbepaaldeactiededen,gaandevanwekelijkstotdagelijks.
Literatuur
Keen,A.(2007)TheCultoftheAmateur:HowToday’sInternetisKillingOurCulture.NewYork:Doubleday.
Lievens,J.,&Waege,H.(2011).ParticipatieinVlaanderen.Acco.
Nulens,G.(2009)Wijsheidvandemassaofkennisvandeelite?Hetdemocatischdeficitbinnendesector.InBultynck,M.(ed.)360°Participatie.Brussel,Demos.
SteyaertJ.&DeHaanJ.(2001).Geleidelijkdigitaal:eennuchterekijkopdesocialegevolgenvanICT.DenHaag:SociaalenCultureelPlanbureau.
Surowiecki,J.(2005)TheWisdomofCrowds.NewYork:AnchorBooks.
VanDijkJ.(2005).TheDeepeningDivideInequalityintheInformationSociety.Thousand,OaksCA,London/NewDelhi:SagePublications.
Tabel1.5 Gebruikvaninternettoepassingen(ICT4_7)
Niet de voorbije maand
Een uitzonderlijke
keer
Een paar
keer de voorbije maand
Wekelijks Meermaals per week Dagelijks
N
1. Specifiekeinformatieopzoeken(Wikipedia,Google,…) 3,5 4,6 12,7 19,4 28,9 30,9 3111
2. Actualiteitvolgenviaonlinekrantenofnieuwssites 25,0 6,7 6,0 10,0 13,8 38,5 3109
3. Onlinecommunicatie(chat,email,internettelefoon,…) 13,1 3,5 5,0 14,0 19,5 45,0 3109
4. Onlineproductenkopen(tickets,kleren,muziek,films,games,...) 44,1 29,4 22,0 3,0 1,0 0,5 3108
5. Zelfgemaaktefoto’sonlineplaatsen 56,6 16,5 17,7 5,6 2,3 1,3 31086. Zelfgemaaktemuziekofvideo’s
onlineplaatsen 89,9 5,7 3,1 0,7 0,4 0,2 3108
12
7. Zelfgeschrevenberichtenplaatsenopblogofwebsite 78,9 8,8 6,3 3,0 1,8 1,2 3108
8. Muziek,video,artikelofevenementdelenmetanderen(vb.viamail,blog,Facebook...) 58,7 15,4 12,8 6,9 3,7 2,4 3108
9. Onlineproductenofdienstenbeoordelen(vb.opiTunes,TripAdvisor,Amazon...) 84,7 10,3 3,2 0,9 0,7 0,3 3108
1.4. MobielInternet
1.4.1. Gebruikmobielinternet
1.4.1.1 OmschrijvingDevraagMOBIEL1peiltnaardefrequentiewaarmeegebruikwordtgemaaktvanmobielinternet.Aanderespondentenwordtgevraagdhoevaakzeindevoorbijezesmaandengebruikhebbengemaaktvanmobielinternetbuitendecontextvanhuneigenhuisofwerkomgeving.
1.4.1.2 Vraagstelling
mobiel1
Hoevaakgebruikteudevoorbijezesmaandenmobielinternetbuitenuweigenthuis-ofwerkomgeving(bijvoorbeeldonderwegopuwsmartphoneofviapubliekewifiopuwtablet)?
1. Nietdevoorbije6maanden 1
2. Eenuitzonderlijkekeerofminderdan6keer 2
3. Maandelijks 3
4. Meermaalspermaand 4
5. Wekelijks 5
6. Meermaalsperweek 6
7. Dagelijks 7
1.4.1.3 VraagverwoordingInvergelijkingmetdereferentieperiodevandevorigeeditievandeparticipatiesurvey(PaS'09),ishetgebruikvanmobielinternetveelalledaagserenbrederverspreidgeraakt.Daaromishetinmiddelsnietabnormaalom,naasthetgebruikvaneeninternetaansluitingthuis,ookhetgebruikvanmobielinternetinkaarttebrengen.Dezevraagpeiltdaaromnaardegebruiksfrequentievanmobielinternet.
13
Voordezevraagwordteenreferentieperiodegehanteerdvanzesmaanden,omdatdezevoldoenderuimisomeenduidelijkonderscheidtemakentusseneerdersporadisch,occasioneelenfrequentgebruik.Eerderincidentelegebruikerskunnenderhalveaangevendatzeereenzeldzamekeerofmaandelijksgebruikvanhebbengemaaktindeafgelopenzesmaanden.Ookmeerregelmatigegebruikerskunneneenindicatiegevenvanhoevaakzeergebruikvanmaakten,gaandevanmeermaalspermaandtotdagelijks.
Literatuur
Lee,I.,Kim,J.,&Kim,J.(2005).Usecontextsforthemobileinternet:alongitudinalstudymonitoringactualuseofmobileinternetservices.InternationalJournalofHuman-ComputerInteraction,18(3),269-292.
Lievens,J.,&Waege,H.(2011).ParticipatieinVlaanderen.Acco.
Okazaki,S.(2006).WhatdoweknowaboutmobileInternetadopters?Aclusteranalysis.Information&Management,43(2),127-141.
Tabel1.6 Gebruikmobielinternet(mobiel1)
percentage
1. Nietdevoorbije6maanden 45,6
2. Eenuitzonderlijkekeerofminderdan6keer 7,9
3. Maandelijks 4,2
4. Meermaalspermaand 5,0
5. Wekelijks 5,6
6. Meermaalsperweek 7,7
7. Dagelijks 24
(N) 3107
1.4.2. Drempelsvoorgebruikvanmobielinternet
1.4.2.1 OmschrijvingVraagMOBIEL2handeltoverdedrempelsdieerbestaanvoorhetgebruikenvanmobielinternet.Dezevraagwordtenkelgesteldaandierespondentendiemetcode1of2antwoorddenopvraagMOBIEL1.Concreetbetekentditdatenkelderespondentendiedevoorbijezesmaandennooitofslechtseenuitzonderlijkekeer(buiteneigenhuisofdewerkomgeving)gebruikmaaktenvanmobielinternetdevraagdienentebeantwoorden.
14
1.4.2.2 Vraagstelling
mobiel2
Waaromgebruiktumobielinternetnietofeenuitzonderlijkekeerbuitenuweigenthuis-ofwerkomgeving?
1. Ikweetnietwatikmetmobielinternetkandoen 1
2. Hetgebruikvanmobielinternetisteingewikkeld 1
3. Hetisnietduidelijkhoeveelhetmeprecieskostommobieltesurfen 1
4. Ikvindmobielinternetnietnuttig 1
5. Ikvindmobielinternetgevaarlijk(virussen,privacy…) 1
6. Ikvindeenmobieldata-abonnementteduur 1
7. Ikvindtoestellen,zoalssmartphonesentabletcomputersteduur 1
8. ikbenteoudomnogtebeginnenmetinternet 1
9. Ikbenbangomfoutentemaken 1
10. Ikhebonderweggeeninternetnodig 1
11. Omwillevantechnischeproblemen 1
1.4.2.3 VraagverwoordingDezevraagbeschouwtenkeldeuiterstsporadischeofdeniet-gebruikersvanmobielinternet.Devraagpeiltnaardemogelijkeredenendieerzijnvoorhetnietgebruikenvanmobielinternet.Drempelsdieaanbodkomenbehelzencomplexiteit,desinteresse,nut,onbekendeoftehogekostprijs,gebrekaanvaardighedenofkennis,complexiteit,risico'svanmobielinternet,vertrouwenineigenkunnenentechnischeproblemen.
Literatuur
Hargittai,E.(2004).Internetaccessanduseincontext.NewMedia&Society,6(1),137-143.
Kim,H.,Kim,J.,Lee,Y.,Chae,M.,&Choi,Y.(2002,January).AnempiricalstudyoftheusecontextsandusabilityproblemsinmobileInternet.InSystemSciences,2002.HICSS.Proceedingsofthe35thAnnualHawaiiInternationalConferenceon(pp.1767-1776).IEEE.
Morris,A.,Goodman,J.,&Brading,H.(2007).Internetuseandnon-use:viewsofolderusers.UniversalAccessintheInformationSociety,6(1),43-57.
Tabel1.7 Drempelsvoorgebruikvanmobielinternet(mobiel2)
percentage
1. Ikweetnietwatikmetmobielinternetkandoen 11,8 2. Hetgebruikvanmobielinternetisteingewikkeld 13,0 3. Hetisnietduidelijkhoeveelhetmeprecieskostommobieltesurfen 11,8 4. Ikvindmobielinternetnietnuttig 44,8
15
5. Ikvindmobielinternetgevaarlijk(virussen,privacy…) 17,3 6. Ikvindeenmobieldata-abonnementteduur 15,7 7. Ikvindtoestellen,zoalssmartphonesentabletcomputersteduur 4,0 8. ikbenteoudomnogtebeginnenmetinternet 6,1 9. Ikbenbangomfoutentemaken 67,3 10. Ikhebonderweggeeninternetnodig 10,0 11. Omwillevantechnischeproblemen 1,3
(N) 1662
1.5. Onlinediensten
1.5.1. Accountsoponlinediensten
1.5.1.1 OmschrijvingDevraagONLINE3apeiltnaarhetgebruikvaneenaantalonlinediensten:hetbetrefteenaantalsocialenetwerken,blogtoepassingenenmuziekdiensten.Aanderespondentenwordtgevraagdofzeenerzijdsdebetreffendedienstenkennenenanderzijdsofzeeraldannieteenaccountophebben.
1.5.1.2 Vraagstelling
online3a
Op welke van de volgende online diensten heeft u een account? U kan ook aangeven als u nog niet van deze diensten gehoord heeft.
Hebikeenaccount Hebikgeenaccount Nognooitvangehoord
1. Facebook 1 2 3
2. Twitter 1 2 3
3. LinkedIn 1 2 3
4. BlogspotofWordpressofTumblr 1 2 3
5. SpotifyofDeezerofSimfy 1 2 3
1.5.1.3 VraagverwoordingZoalsbijookvraagICT4_7aangehaald,valtindeafgelopenjarendespectaculairetoenamequapopulariteitvansocialenetwerkdienstennietteonkennen,zekerbijdejongeresegmentvandebevolking.Omeencorrectbeeldtekrijgenvanhetvigerendemediagebruik,wordtdaarominhetkadervandezesurveyvoorheteerstookhetlidmaatschapvansocialenetwerkeninkaartgebracht.Daarvoorwordtbijeenbeperktaantalvandemeestcourantesocialenetwerksitesgepeildnaarhetfeitofzealdannietgekendzijn,enofderespondentenereenaccountophebben.Naastsocialenetwerksiteswordenookeenaantalgelijkaardiggeorganiseerdeblog-enmuziekdienstenbevraagd.
Literatuur
16
Brandtzæg,P.B.,&Heim,J.(2009).Whypeopleusesocialnetworkingsites.InOnlinecommunitiesandsocialcomputing(pp.143-152).SpringerBerlinHeidelberg.
Hargittai,E.(2007).Whosespace?Differencesamongusersandnon-usersofsocialnetworksites.JournalofComputer-MediatedCommunication,13(1),276-297.
Tabel0.8 Accountsoponlinediensten(online3a)
Hebikeenaccount
Hebikgeenaccount
Nognooitvangehoord
N
1. Facebook 54,1 42,8 3,1 39472. Twitter 14,6 77,4 8,0 39453. LinkedIn 15,4 54,5 30,1 39434. BlogspotofWordpressofTumblr 4,9 52,9 42,2 3939
5. SpotifyofDeezerofSimfy 11,7 52,3 36,0 3939
1.5.2. Gebruiksfrequentievanonlinediensten
1.5.2.1 OmschrijvingDevraagONLINE3bbevraagtdegemiddeldegebruiksfrequentie(overeenperiodevanzesmaanden)vanderespondentendietekennengaveneenaccounttehebbenopdeonlinedienstenbeschreveninvraagONLINE3a.
1.5.2.2 Vraagstelling
online3b
Hoe vaak heeft u de voorbije 6 maanden gebruik gemaakt van deze diensten?
niet een
uitzonderlijke keer
maandelijks meermaals per maand wekelijks meermaals
per week dagelijks
1. Facebook 1 2 3 4 5 6 7
2. Twitter 1 2 3 4 5 6 7
3. LinkedIn 1 2 3 4 5 6 7
4. BlogspotofWordpressofTumblr 1 2 3 4 5 6 7
5. SpotifyofDeezerofSimfy 1 2 3 4 5 6 7
17
1.5.2.3 VraagverwoordingInhetkadervansocialenetwerkdienstenishetinteressanttewetenwelkedeprofielenvandegebruikerservanzijn.Daaromishetbelangrijkdegebruiksfrequentievandezedienstentebevragen.Vanderespondentendieaangaveneenofmeerdereaccountstehebbenopdedienstenbeschrevenindevorigevraag,wordtgepeildnaarhetfeitofzijeerderincidenteledanwel(zeer)actievegebruikerszijnvandebeschrevendiensten.Hetsoortactiviteitenopsocialenetwerkdienstenwordteldersindesurveybevraagd,duswordtindezecontextenkelgevraagdhoevaakderespondentenhunaccountgebruiken.Erwordtgeenonderscheidgemaakttussenrespondentendieinhoofdzaakpassiefinhoudenconsumeren,engebruikersdieactiefposten,delen,communicerenofcreëren.
Voordezevraagwordtdegebruikelijkereferentieperiodevanzesmaandengehanteerd,omdatdezevoldoenderuimisomeenduidelijkonderscheidtemakentusseneerdersporadisch,occasioneelenfrequentgebruik.Watdefrequentievanhetgebruikvansocialenetwerkservices,blog-enmuziekdienstenbetreft,kunnendemeerincidentelegebruikersaangevendatzeereenzeldzamekeerofmaandelijksgebruikopnahouden.Meerregelmatigegebruikerskunneneenindicatiegevenvanhoevaakzeergebruikvanmaakten,gaandevanmeermaalspermaandtotdagelijks.
Literatuur
Brandtzæg,P.B.,&Heim,J.(2009).Whypeopleusesocialnetworkingsites.InOnlinecommunitiesandsocialcomputing(pp.143-152).SpringerBerlinHeidelberg.
Hargittai,E.(2007).Whosespace?Differencesamongusersandnon-usersofsocialnetworksites.JournalofComputer-MediatedCommunication,13(1),276-297.
Lievens,J.,&Waege,H.(2011).ParticipatieinVlaanderen.Acco.
Portwood-Stacer,L.(2012).Mediarefusalandconspicuousnon-consumption:TheperformativeandpoliticaldimensionsofFacebookabstention.NewMedia&Society,15(7),1041-1057.
Sheldon,P.(2012).Profilingthenon-users:Examinationoflife-positionindicators,sensationseeking,shyness,andlonelinessamongusersandnon-usersofsocialnetworksites.ComputersinHumanBehavior,28(5),1960-1965.
Tabel0.9 Gebruiksfrequentievanonlinediensten(online3b)
percentage
niet
eenuitzonderlijkekeer
maandelijks
meermaalspermaand
wekelijks
meermaalsperweek
dagelijks
N
1. Facebook 6,5 4,53,5 4,1 10,1 15,7 55,7 2135
2. Twitter 26,9 16,110,6 7,1 11,5 11,4 16,3 575
3. LinkedIn 21,7 18,715,4 15,3 14,2 8,4 6,2 608
18
4. BlogspotofWordpressofTumblr
52,3 11,38,1 6,2 9,4 6,0 6,6 194
5. SpotifyofDeezerofSimfy 26,1 9,411,5 11,5 14,9 12,6 14,0 460
1.5.3. Drempelsvoorhetgebruikvanonlinediensten
1.5.3.1 OmschrijvingVraagONLINE4handeltoverdedrempelsdieerbestaanvoorhetgebruikenvandeonlinedienstenbeschreveninvraagONLINE3a.Dezevraagwordtenkelgesteldaandierespondentendietekennengavengeenofzeldengebruiktemakenvaneenaccountopsocialenetwerksitesdoormetcode1of2teantwoorddenopvraagONLINE3b.Concreetbetekentditdatenkelderespondentendiedevoorbijezesmaandennooitofslechtseenuitzonderlijkekeergebruikmaaktenvansocialenetwerken,blogtoepassingenofonlinemuziekdiensten,devraagdienentebeantwoorden.
1.5.3.2 Vraagstelling
online4
WaaromgebruiktuFacebook,TwitterenLinkedInnietofeenuitzonderlijkekeer?
1. Ikhebgeenofmoeilijktoegangtotinternet 1
2. Ikhebergeentijdvoor 1
3. Watmensenopsocialemediazetteninteresseertmeniet 1
4. Ikweetnietwatikmetsocialemediakandoen 1
5. Ikweetniethoeiksocialemediamoetgebruiken 1
6. Ikvindsocialemediagevaarlijk(privacy…) 1
7. Ikvindsocialemedianietnuttig 1
8. Informatieovermezelfdelenopsocialemediainteresseertmeniet 1
9. Ikbenteoudomnogmetsocialemediatebeginnen 1
10. Ikbenbangomfoutentemaken 1
1.5.3.3 VraagverwoordingDezevraaghandeltoveruiterstsporadischofniet-gebruikvansocialenetwerkenenaanverwantediensten.Hoewelhunpopulariteitindeafgelopenbijdelenvandebevolkingspectaculairistoegenomen,weigerteendeelvandebevolkingresoluutdezenieuwetechnologieingebruiktenemen.Insommigegevallenisditeenbewustekeuze,insommigegevallenisditeerdereengevolgvanangst,insommigegevallenishetnutofbestaanvansocialenetwerkdienstenbijderespondentenonbekend.Devraagpeiltdaaromnaardemogelijkeredenendieerbestaanvoorhetnietingebruiknemenvansocialenetwerkdiensten.Drempelsdieaanbodkomenbehelzentoegang,tijdgebrek,gebrekaanvoorkennisofinformatie,risico-inschatting,desinteressevooraanbodengebrekaanrelevantie,complexiteit,leeftijdenvertrouwenineigenkunnen.
19
Literatuur
Hargittai,E.(2007).Whosespace?Differencesamongusersandnon-usersofsocialnetworksites.JournalofComputer-MediatedCommunication,13(1),276-297.
Lievens,J.,&Waege,H.(2011).ParticipatieinVlaanderen.Acco.
Portwood-Stacer,L.(2012).Mediarefusalandconspicuousnon-consumption:TheperformativeandpoliticaldimensionsofFacebookabstention.NewMedia&Society,15(7),1041-1057.
Sheldon,P.(2012).Profilingthenon-users:Examinationoflife-positionindicators,sensationseeking,shyness,andlonelinessamongusersandnon-usersofsocialnetworksites.ComputersinHumanBehavior,28(5),1960-1965.
Tabel0.10 Drempelsvoorhetgebruikvanonlinediensten(online4)
percentage
1. Ikhebgeenofmoeilijktoegangtotinternet 14,2 2. Ikhebergeentijdvoor 16,2 3. Watmensenopsocialemediazetteninteresseertmeniet 39,4 4. Ikweetnietwatikmetsocialemediakandoen 9,5 5. Ikweetniethoeiksocialemediamoetgebruiken 9,8 6. Ikvindsocialemediagevaarlijk(privacy…) 28,4 7. Ikvindsocialemedianietnuttig 27,2 8. Informatieovermezelfdelenopsocialemediainteresseertmeniet 32,5 9. Ikbenteoudomnogmetsocialemediatebeginnen 18,8 10. Ikbenbangomfoutentemaken 6,9
(N) 1964
1.6. E-cultuur
1.6.1. Informatieovercultureleactiviteiten
1.6.1.1 OmschrijvingVraagICT5meetdematewaarininternetgebruiktwordtalsinformatiekanaalvoorenovercultuur.Aanderespondentenwordtgevraagdmetwelkegemiddeldefrequentieze(minstensdevoorbijezesmaanden)gebruikhebbengemaaktvanhetinternetvoorhetopzoekenvaninformatieoververschillendecultuurthema's.
1.6.1.2 Vraagstelling
ICT5
Inonderstaandelijststaanonderwerpendieterugtevindenzijnopinternet(websites,nieuwsbrieven, apps, mailinglists,...). Kan u zeggen hoe vaak u over elk onderwerp
20
informatieheeftopgezochtdeafgelopenzesmaanden?
Informatieopgezochtover… nooiteen
uitzonderlijkekeer
maande lijks
meermaals per maand wekelijks meermaals
per week dagelijks
1. Klassiekconcert,opera,… 1 2 3 4 5 6 7
2. Pop-ofrockconcert,concertmetjazzmuziek,danceofwereldmuziek
1 2 3 4 5 6 7
3. ConcertmetpopulaireVlaamsemuziek,schlagers,levenslied,chanson
1 2 3 4 5 6 7
4. Boeken 1 2 3 4 5 6 7
5. Theaterendans 1 2 3 4 5 6 7
6. Beeldendekunst 1 2 3 4 5 6 7
7. Cinemaenfilms 1 2 3 4 5 6 7
8. Monumenten,erfgoedenarchitectuur
1 2 3 4 5 6 7
9. Modeendesign 1 2 3 4 5 6 7
10. Sport 1 2 3 4 5 6 7
11. Cultuurkalenders 1 2 3 4 5 6 7
12. Programmatievancultureleinstellingen
1 2 3 4 5 6 7
13. Aanbodvanbibliotheken 1 2 3 4 5 6 7
14. Verenigingenwaariklidvanben 1 2 3 4 5 6 7
15. Eenartistiekehobby 1 2 3 4 5 6 7
16. Verplaatsingen,reizenentoerisme
1 2 3 4 5 6 7
17. Tentoonstellingen 1 2 3 4 5 6 7
1.6.1.3 VraagverwoordingDekeuzevandedomeinendiebevraagdwordenzijninhoofdzaakgebaseerdopdeparticipatiesurvey2009.Sindsdezebevragingwerddealgemenecategorieaangaandehetopzoekenvaninformatieovercultuurverderuitgesplitstinverschillendesubcategorieën.Daarbijwordeneersteenaantalverschillendedomeinenbinnenhetbestaandecultuuraanbodenerfgoedbevraagd(zijnde
21
klassiekemuziek,pop-enrockmuziek,enpopulairemuziek,boeken,theater,dans,beeldendekunst,films,monumentenenarchitectuur).Daarnaastwordtooknaarhetopzoekenvancultuurinformatiegelinktaaneenaantalspecifiekeinformatiekanalengepeild.Vervolgenswordenookverenigingenwaarderespondentenlidvanzijnenhetopzoekenvaninformatieovereeneventuelekunsthobbybevraagd.Tenslottekomenookinformatieoversportentoerismeaanbod.
Voordezevraagwordteenreferentieperiodegehanteerdvanzesmaanden,omdatdezevoldoenderuimisomeenduidelijkonderscheidtemakentusseneerdersporadisch,occasioneelenfrequentgebruik.Watdegebruiksfrequentievandezeonlinebronnenoverkunstencultuurbetreft,kunnendemeerincidentelegebruikersaangevendatzeereenzeldzamekeerofmaandelijksnaartoesurfen.Meerregelmatigegebruikerskunneneenindicatiegevenvanhoevaakzevandezeinformatiegebruikmaakten,gaandevanmeermaalspermaandtotdagelijks.
Literatuur
DeHaanJ.&Huysmans,F.(2002).E-cultuur:eenempirischeverkenning.DenHaag:SociaalenCultureelPlanbureau.
Lievens,J.,&Waege,H.(2011).ParticipatieinVlaanderen.Acco.
Lievens,J.,Waege,H.,&deMeulemeester,H.(2006).Cultuurkijker:Cultuurparticipatiegewiktengewogen.Basisgegevensvandesurvey'CultuurparticipatieinVlaanderen2003-2004'.Antwerpen:DeBoeck.
Nulens,G.,Daems,M.&Bauwens,J.(2005)VirtuelecultuurparticipatieinVlaanderen.InJ.Lievens&H.Waege(eds.).Cultuurparticipatieinbreedbeeld.Eersteanalysesvandesurvey‘CultuurparticipatieinVlaanderen2003-2004’.reeksCultuurkijker,Antwerpen:DeBoeck.
Wubs,H.&Huysmans,F.(2006).Kliknaarhetverleden.DenHaag:SociaalenCultureelPlanbureau.
Tabel1.11 Informatieovercultureleactiviteiten(ICT5)
Informatieopgezochtover… nooiteen
uitzonderlijkekeer
maande lijks
meermaals per maand
wekelijks
meermaals per week dagelijks
N
1. Klassiekconcert,opera,… 88,2 8,11,9 1,1 0,4 0,2 0,1 3111
2. Pop-ofrockconcert,concertmetjazzmuziek,danceofwereldmuziek
65,8 17,68,8 5,0 1,8 0,7 0,4 3111
3. ConcertmetpopulaireVlaamsemuziek,schlagers,levenslied,chanson
85,0 10,12,6 1,2 0,8 0,2 0,1 3111
4. Boeken 61,5 18,710,3 5,7 2,3 1,2 0,4 3111
5. Theaterendans 78,2 14,34,5 2,1 0,5 0,2 0,1 3111
22
6. Beeldendekunst 86,7 8,02,5 1,6 0,8 0,4 0,1 3111
7. Cinemaenfilms 44,1 26,216,4 8,6 3,1 1,3 0,3 3111
8. Monumenten,erfgoedenarchitectuur
71,8 17,76,5 2,5 1,1 0,3 0,2 3111
9. Modeendesign 69,5 11,58,6 5,4 3,3 1,1 0,6 3111
10. Sport 52,4 11,09,7 6,9 7,8 5,9 6,4 3111
11. Cultuurkalenders 77 12,96,2 2,4 1,0 0,3 0,1 3111
12. Programmatievancultureleinstellingen
76,1 14,75,7 2,3 1,0 0,2 0,1 3111
13. Aanbodvanbibliotheken 83,1 9,14,6 2,4 0,6 0,2 0,1 3111
14. Verenigingenwaariklidvanben
65,6 8,39,9 6,2 6,0 2,7 1,2 3109
15. Eenartistiekehobby 82,8 7,33,8 2,5 1,8 1,2 0,7 3111
16. Verplaatsingen,reizenentoerisme
29,2 27,920,8 13,7 4,8 2,7 0,9 3111
17. Tentoonstellingen 77,7 14,54,9 2,1 0,7 0,2 0,0 3111
1.6.2. Gebruikvanschermenvoorcultuurbeleving
1.6.2.1 OmschrijvingVraag7uitdedrop-offvragenlijstmeethoevaakgedurendeeenperiodevanzesmaandengebruikwerdgemaaktvanschermenvoorcultuurbeleving.Daarbijwordtdekijkfrequentievanverschillendetypescontentbevraagd,losvanhetfeitofhetkijkenopeentv-scherm,pc,tabletofmobieleapparatengebeurde.
1.6.2.2 Vraagstelling
DO_Q7 Hoevaakkeekuviaeenscherm(bv.viatv,pc,tablet,...)naaronderstaandezaken,gedurendedevoorbijezesmaanden?
nooit
een enkele keer
Maandelijks
meermaals per maand
wekelijksmeermaals per week
dagelijks
1.Klassiekconcert,opera,... 1 2 3 4 5 6 72.Popofrockconcert,concertmetjazz,dance,wereldmuziek,...
1 2 3 4 5 6 7
3.ConcertmetpopulaireVlaamsemuziek,schlager,levenslied,chanson
1 2 3 4 5 6 7
23
4.Muziekfestival 1 2 3 4 5 6 75.Theaterendans 1 2 3 4 5 6 76.Beeldendekunst 1 2 3 4 5 6 77.Cinemaenfilm 1 2 3 4 5 6 78.Monumentenerfgoedenarchitectuur
1 2 3 4 5 6 7
9.Musical,show 1 2 3 4 5 6 710.Stand-upcomedy,cabaret 1 2 3 4 5 6 711.Modeendesign 1 2 3 4 5 6 712.Sport 1 2 3 4 5 6 713.CultuurprogrammavanVlaamsemedia(CanvasCollectie,Belpop,...)
1 2 3 4 5 6 7
1.6.2.3 VraagverwoordingReedsuitdecultuurparticipatiesurveyvan2003/2004bleekdatheelwatrespondentenviadigitalewegcultuurbeleven.Waardezevormvanparticipatiein2003nogalsdigitalecultuurbelevingwerdgedefinieerdeninhoofdzaakbelevingviahetinternetinhield,werdvoordesurveyuit2009eenbrederedefinitiegehanteerd,zijndedebelevingaandehandvantoestellendiedigitalecontentbinnenhalenendezeinbeeldkunnenweergeven.Demogelijkhedendiedaarvoorwerdenopgegeven,werdenopgedeeldinschermenvanTV,pcoflaptop,enmobieleapparaten.OpdezemanierkoneenlinkwordengemaaktmethettoenmaligeVlaamsedigitalecultuuraanbod:aandehandvanhettypeschermkoninzekerematedeherkomstvandecultuurinhoudwordenachterhaald.
Indehuidigeversievandesurveyisdevragenlijstenigszinsgereduceerdenvereenvoudigd,indiezindatheterinprincipenogweinigtoedoetviawelkschermbepaaldecontentwordtgeconsumeerd.Bovendiendektdecategorie"mobieleapparaten"inmiddelsnietmeerdezelfdeladingalsbijdevorigeeditievandeparticipatiesurvey.Deopgelijstemediatoestellenhebbeninmiddelsingrotelijnenelkaarsfunctionaliteitvanliveofuitgesteldbekijkenvanonlineen/ofaudiovisuelecontentovergenomen,waardoorhetminderrelevantwordttewetenviawelkmediatoestelprecieswerdgekeken(TV-scherm,pc,laptopdanwelmobieleapparaten).Omwillevandiezelfderedenwerdendesubcategorieënvandeverschillendemediatoestellen(zijnde"websitesvanVlaamsemedia","websitesvanVlaamsecultureleinstellingen","anderewebsites","opnamemedia","inhoudenvanVlaamsemedia","inhoudenvanVlaamsecultureleinstellingen","opnamemedia"en"andere")indezeversievandesurveynietweerhouden.
Watwelnogsteedsrelevantblijft,isdewaaiervanverschillendedomeinenuithetcultureleaanboddiebevraagdworden:klassiekemuziek,pop,rock,jazz,danceenwereldmuziek,populaireVlaamsemuziek,festivals,theaterendans,cinemaoffilm,monumentenerfgoedenarchitectuur,showsofmusicals,stand-upcomedyencabaret,modeendesign,sportentenslottedecultuurprogrammatievanVlaamsemedia(CanvasCollectie,Belpop,...).
Voordezevraagwordtdegebruikelijkereferentieperiodegehanteerdvanzesmaanden,omdatdezevoldoenderuimisomeenduidelijkonderscheidtemakentusseneerdersporadisch,occasioneelenfrequentgebruik.Watdefrequentievanschermgebruikvoorcultuurbelevingbetreft,kunnenderespondentenenerzijdsaangevenofzeditwelofniethebbengedaanindeafgelopenzesmaanden;
24
anderzijdskunnenmeerincidentelegebruikersaangevendatzeereenzeldzamekeerofmaandelijksnaartoesurfen.Meerregelmatigegebruikerskunneneenindicatiegevenvanhoevaakzevandezeinformatiegebruikmaakten,gaandevanmeermaalspermaandtotdagelijks.
LiteratuurCourtois,C.,Verdegem,P.,&DeMarez,L.(2013).Thetriplearticulationofmediatechnologiesinaudiovisualmediaconsumption.Television&NewMedia,14(5),421-439.
Courtois,C.(2012).Whentwoworldsmeet:Aninter-paradigmaticmixedmethodapproachtoconvergentaudiovisualmediaconsumption.Participations,JournalofAudienceandReceptionStudies,9(2),716,742.
Decraene,M.,Pauwels,C.,Bauwens,J.&Nulens,G.(2007)Detelevisie-enfilmparticipatie.InLaermans,R.(ed.).CultuurparticipatieinMeervoud.EmpirischebouwstenenvooreengenuanceerdevisieopcultuurdeelnameinVlaanderen.Antwerpen:DeBoeck.
Lievens,J.,&Waege,H.(2011).ParticipatieinVlaanderen.Acco.
Lievens,J.,Waege,H.,&deMeulemeester,H.(2006).Cultuurkijker:Cultuurparticipatiegewiktengewogen.Basisgegevensvandesurvey'CultuurparticipatieinVlaanderen2003-2004'.Antwerpen:DeBoeck.
Nulens,G.,Daems,M.&Bauwens,J.(2005)VirtuelecultuurparticipatieinVlaanderen.InJ.Lievens&H.Waege(eds.).Cultuurparticipatieinbreedbeeld.Eersteanalysesvandesurvey‘CultuurparticipatieinVlaanderen2003-2004’.reeksCultuurkijker,Antwerpen:DeBoeck.
Tabel1.3 Gebruikvanschermenvoorcultuurbeleving(DO_Q7)
nooit
een enkele keer
Maandelijks
meermaals per maand
wekelijksmeermaals per week
dagelijks
N
1.Klassiekconcert,opera,... 76,7 16,4 3,4 1,8 0,9 0,5 0,2 30692.Popofrockconcert,concertmetjazz,dance,wereldmuziek,... 51,8 28,2 10,4 5,5 2,3 1,3 0,4 30373.ConcertmetpopulaireVlaamsemuziek,schlager,levenslied,chanson 58,1 22,1 8,6 5,8 3,1 1,5 0,7 30654.Muziekfestival 56,1 28,7 8,2 4,8 1,4 0,5 0,3 30505.Theaterendans 71,9 19,4 5,3 2,1 0,8 0,3 0,1 30496.Beeldendekunst 81,5 11,7 3,5 1,9 0,9 0,4 0,1 30317.Cinemaenfilm 21,9 15,8 14,3 18,5 14,5 11,3 3,7 30508.Monumentenerfgoedenarchitectuur 67,2 18,3 6,7 4,8 1,7 1,1 0,2 30409.Musical,show 54,7 26,4 8,4 6,8 2,5 1,1 0,2 304010.Stand-upcomedy,cabaret 40,7 25,1 15,2 12,0 4,8 1,7 0,5 305211.Modeendesign 56,4 19,7 9,9 7,6 4,0 1,9 0,5 304412.Sport 28,2 14,8 9,3 13,1 13,7 12,9 8,0 306913.Cultuurprogrammavan 51,7 20,8 10,7 8,5 4,7 2,5 1,0 3043
25
Vlaamsemedia(CanvasCollectie,Belpop,...)
1.6.3. Verwervenvanartistiekeproducten
1.6.3.1 OmschrijvingVraagICT6meetdematewaarinhetinternetwordtaangewendalskanaalvoorhetbekomenvan(cultuur)producten.Aanderespondentenwordtgevraagdmetwelkeregelmaatze(minstensgedurendedevoorbijezesmaanden)gebruikhebbengemaaktvanhetinternetvoorhetverkrijgenvan(cultuur)producten.
1.6.3.2 Vraagstelling
ICT6
In onderstaande lijst staan een aantal producten die u online kan verkrijgen. Kan uzeggen of u deze verschillende zaken hebt gedaan gedurende de afgelopen zesmaanden?Enzoja,hoevaak?
nooit een enkele keer Maandelijks meermaals
per maand wekelijks meermaals per week dagelijks
1. Muziekoffilms/videokopen(CDs,DVDs,iTunes,…)
1 2 3 4 5 6 7
2. Gratismuziekbeluisterenoffilms/videobekijken(Soundcloud,Youtube,…)
1 2 3 4 5 6 7
3. Gratismuziekoffilms/videodownloaden(Torrents,…)
1 2 3 4 5 6 7
4. Betalendmuziekbeluisteren(Deezer,Spotify,…)
1 2 3 4 5 6 7
5. BetalendTV/Films/Videobekijken(MUBI,Stievie,Netflix,AppleTV,…)
1 2 3 4 5 6 7
6. Boekenkopen(Amazon,...) 1 2 3 4 5 6 7
7. E-booksdownloadengratisofbetalend(AmazonKindle,iBooks,boek.be)
1 2 3 4 5 6 7
8. Ticketskopenvoorcultureleactiviteiten 1 2 3 4 5 6 7
9. Productenkopenvoorhetuitoefenenvaneenartistiekehobby
1 2 3 4 5 6 7
10. Appsdownloadenvoorpc,tabletofsmartphone,gratisofbetalend
1 2 3 4 5 6 7
11. Ticketskopenvoortoerismeenverplaatsingen
1 2 3 4 5 6 7
26
1.6.3.3 VraagverwoordingDezevraaghandeltoverzowelfysiekealsdigitale(cultuur)productenwaarbijdetransactieonlineplaatsvindt.Eenselectievanverschillende(cultuur)productendieaangekochtkunnenwordenalsook(cultuur)productendiegratiskunnenwordenverkregenwordenindezelijstopgenomen.Hetbetreftdiversetypesproductendieinmeerdereofminderematevallenbinnenhetcultureleaanbod:zowelfysiekedragersalselektronischeformaten,betalendeengratis(aldannietlegale)content,ticketsvoorhetbijwonenvancultureleactiviteitenofvoortransport,alsookprogramma'svoordigitaletoestellenenproductenvoorhetbeoefenenvankunstzinnigehobby's.
Voordezevraagwordteenreferentieperiodegehanteerdvanzesmaanden,omdatdezevoldoenderuimisomeenduidelijkonderscheidtemakentusseneerdersporadisch,occasioneelenfrequentgebruik.Watdefrequentievanhetaankopenvandezeproductenbetreft,kunnendemeerincidentelegebruikersaangevendatzediteenzeldzamekeerofmaandelijksdoen.Meerregelmatigegebruikerskunneneenindicatiegevenvanhoevaakzeonlineaankopendoen,gaandevanmeermaalspermaandtotdagelijks.
Literatuur
DeHaanJ.&Huysmans,F.(2002).E-cultuur:eenempirischeverkenning.DenHaag:SociaalenCultureelPlanbureau.
Lievens,J.,&Waege,H.(2011).ParticipatieinVlaanderen.Acco.
Lievens,J.,Waege,H.,&deMeulemeester,H.(2006).Cultuurkijker:Cultuurparticipatiegewiktengewogen.Basisgegevensvandesurvey'CultuurparticipatieinVlaanderen2003-2004'.Antwerpen:DeBoeck.
Nulens,G.,Daems,M.&Bauwens,J.(2005)VirtuelecultuurparticipatieinVlaanderen.InJ.Lievens&H.Waege(eds.).Cultuurparticipatieinbreedbeeld.Eersteanalysesvandesurvey‘CultuurparticipatieinVlaanderen2003-2004’.reeksCultuurkijker,Antwerpen:DeBoeck.
Wubs,H.&Huysmans,F.(2006).Kliknaarhetverleden.DenHaag:SociaalenCultureelPlanbureau.
Tabel1.12 Verwervenvanartistiekeproducten(ICT6)
nooit een
enkele keer
Maandelijks
meermaals per maand wekelijks meermaals
per week dagelijks
N
1. Muziekoffilms/videokopen(CDs,DVDs,iTunes,…)
79,0 11,15,4 2,8 1,0 0,5 0,2 3111
2. Gratismuziekbeluisterenoffilms/videobekijken(Soundcloud,Youtube,…)
43,2 8,49,1 9,5 10,6 9,7 9,4 3111
3. Gratismuziekoffilms/videodownloaden(Torrents,…)
70,3 7,76,3 5,4 5,1 2,9 2,4 3111
27
4. Betalendmuziekbeluisteren(Deezer,Spotify,…)
90,1 3,61,8 1,0 1,2 0,9 1,4 3111
5. BetalendTV/Films/Videobekijken(MUBI,Stievie,Netflix,AppleTV,…)
83,4 8,43,9 2,0 1,1 0,7 0,4 3111
6. Boekenkopen(Amazon,...) 83,6 11,53,4 1,2 0,3 0,1 0,0 3111
7. E-booksdownloadengratisofbetalend(AmazonKindle,iBooks,boek.be)
90,8 5,32,4 1,1 0,2 0,2 0,1 3111
8. Ticketskopenvoorcultureleactiviteiten
68,3 24,85,3 1,0 0,4 0,1 0,0 3111
9. Productenkopenvoorhetuitoefenenvaneenartistiekehobby
90,3 6,52,2 0,7 0,2 0,1 0,0 3111
10. Appsdownloadenvoorpc,tabletofsmartphone,gratisofbetalend
54,6 14,613,1 10,2 4,2 2,3 0,9 3111
11. Ticketskopenvoortoerismeenverplaatsingen
64,9 28,44,8 1,5 0,3 0,2 0,0 3111
1.7. Mediavaardigheden
1.7.1. Inschattingmediavaardigheden
1.7.1.1 OmschrijvingDevraagMEDIAWIJSbeschouwteenaantalcouranteenmindercourantehandelingendiemethedendaagsedigitaletechnologieënkunnenwordenuitgevoerd.Devraagpeiltbijderespondentenenerzijdsnaarhunkennisvanvandezehandelingen(enofzediebovendienalooithebbenuitgevoerd),anderzijdsnaarhoezezelfhunvaardigheidinschattenvoorhetuitvoerenervan.
1.7.1.2 Vraagstelling
mediawijs
Denktudatudevolgendeactiviteitenkan?Geefuzelfeenscorevan1(kandithelemaalniet)tot5(kanditheelgoed).Ukanookaangevenalsudezakennietkent.
Hoe goed kan u … Kan dit
helemaal niet
Kan dit heel goed
Ken ik niet,
nooit van gehoord
Ken het wel maar heb het nog niet gedaan
1. Detrein-ofbusurenonlineopzoeken
1 2 3 4 5 8 9
2. Dewegopzoekenopbvb.GoogleMapsofMappy
1 2 3 4 5 8 9
28
3. Onlineticketsvooreenvoorstellingbestellen
1 2 3 4 5 8 9
4. Hetweerberichtonlineopzoeken 1 2 3 4 5 8 95. Onlineinformatievindendieik
nodigheb1 2 3 4 5 8 9
6. Onlineeenboekvandebibverlengen
1 2 3 4 5 8 9
7. EenlijstaanmakenopTwitter 1 2 3 4 5 8 98. IemandopbellenmetSkype 1 2 3 4 5 8 99. Eenblogpostmaken 1 2 3 4 5 8 910. Eenberichtplaatsenopeenonline
forum1 2 3 4 5 8 9
11. Uploadenvaneigenfilmpjesopyoutube
1 2 3 4 5 9 9
12. Appsdownloadenopsmartphoneoftablet
1 2 3 4 5 9 9
13. Foto’sdelenonline(opFacebook,Flickr,Instagram...)
1 2 3 4 5 9 9
14. Eenprogrammaopnemenmetdedigicorder
1 2 3 4 5 9 9
15. Jeprivacyinstellingenopsocialenetwerkenaanpassenzodatnietiedereenjeprofielkanzien
1 2 3 4 5 9 9
1.7.1.3 VraagverwoordingDitdeelvandesurveyhandeltovereenaantalrelatiefeenvoudigeeneenaantalmindervoordehandliggendecompetentiesdieindicatiefzijnvoorhetgemiddeldemediavaardigheidsniveauvanderespondenten.Indebeschrijvingvandezevaardighedenisvoornamelijkdeeigeninschattingvanbelang.Gestelddatderespondentdebeschrevenactiezelfnognietdaadwerkelijkheeftuitgevoerd,danwordtgevraagdofderespondentvertrouwdismetdiebepaaldeactieofdeze(nog)nietkent.Binnendeopgelijsteactiviteitenwordendiversevaardighedengeëvalueerdenkunnenverschillendemediawijsheidsniveauswordengedefinieerd.Naastoperationelevaardigheden(hetbedienenvantechnologieën),wordenfunctionele(hetuitvoerenvanbepaaldeacties),communicatieveenstrategischevaardighedenbevraagd.
Literatuur
Mariën,I.,&VanAudenhove,L.(2011).Mediageletterdheidendigitalevaardigheden:naareenmultidimensioneelmodelvandigitaleexclusie.InMediageletterdheidineendigitalewereld(pp.99–130).Brussel:StudiedienstVlaamseRegering.
Paulussen,S.,Courtois,C.,Vanwynsberghe,H.,&Verdegem,P.(2011).Profielenvanmediageletterdheid.EenexploratievandedigitalevaardighedenvanburgersinVlaanderen.InM.-A.Moreas&J.Pickery(Eds.),Mediageletterdheidineendigitalewereld(pp.61–77).Brussel:StudiedienstvandeVlaamseRegering.
29
VanDeursen,A.,&VanDijck,J.A.G.M.(2010).MeasuringInternetSkills.InternationalJournalofHuman-ComputerInteraction,26(10),891–916.
Verkasalo,H.,López-Nicolás,C.,Molina-Castillo,F.J.,&Bouwman,H.(2010).Analysisofusersandnon-usersofsmartphoneapplications.TelematicsandInformatics,27(3),242-255.
Tabel1.13. Inschattingmediavaardigheden(mediawijs)
percentage
Hoegoedkanu… Kandithelemaal
niet
Kanditheelgoed
Kenikniet,nooitvan
gehoord
Kenhetwelmaarhebhetnogniet
gedaan
N
1. Detrein-ofbusurenonlineopzoeken 20,8 3,3 8,6 13,7 47,5 1,7 4,4 39172. Dewegopzoekenopbvb.
GoogleMapsofMappy 18,9 2,4 5,8 13,2 54,8 2,3 2,5 39233. Onlineticketsvooreen
voorstellingbestellen 25,2 4,1 9,1 12,1 39,5 2,2 7,8 39074. Hetweerberichtonline
opzoeken 18,8 1,7 4,4 11,0 58,6 1,9 3,7 39235. Onlineinformatievindendie
iknodigheb 17,2 2,0 5,2 17,4 54,9 1,8 1,6 39236. Onlineeenboekvandebib
verlengen 36,0 4,6 6,6 7,3 24,9 4,1 16,5 38727. EenlijstaanmakenopTwitter 58,5 4,7 4,4 3,2 8,8 8,1 12,4 38578. IemandopbellenmetSkype 36,3 3,8 7,2 8,7 32,1 4,0 7,8 39089. Eenblogpostmaken 57,4 6,5 6,7 3,8 8,6 7,8 9,2 389110. Eenberichtplaatsenopeen
onlineforum 40,4 4,5 8,6 10,4 23,5 5,1 7,4 391311. Uploadenvaneigenfilmpjes
opyoutube 48,9 5,2 6,8 7,6 18,0 4,0 9,4 390112. Appsdownloadenop
smartphoneoftablet 40,7 3,1 5,4 8,2 32,9 4,5 5,2 390713. Foto’sdelenonline(op
Facebook,Flickr,Instagram...) 37,6 3,2 6,1 9,2 34,2 3,7 6,1 391914. Eenprogrammaopnemen
metdedigicorder 25,9 1,9 4,3 7,9 54,7 2,3 2,9 391715. Jeprivacyinstellingenop
socialenetwerkenaanpassenzodatnietiedereenjeprofielkanzien 36,9 3,1 6,6 10,2 33,7 4,1 5,4 3902