Mediagebruik, e-cultuur en mediawijsheid basiscijfers...Selwyn, N. (2006). Digital division or...

29
1 Mediagebruik, e-cultuur en mediawijsheid Basiscijfers uit de participatiesurvey Alexander Deweppe, Ike Picone, Katia Segers en Caroline Pauwels SMIT/CEMESO – Vrije Universiteit Brussel

Transcript of Mediagebruik, e-cultuur en mediawijsheid basiscijfers...Selwyn, N. (2006). Digital division or...

Page 1: Mediagebruik, e-cultuur en mediawijsheid basiscijfers...Selwyn, N. (2006). Digital division or digital decision? A study of non-users and low-users of computers. Poetics, 34(4), 273-292.

1

Mediagebruik,e-cultuurenmediawijsheid

Basiscijfersuitdeparticipatiesurvey

AlexanderDeweppe,IkePicone,KatiaSegersenCarolinePauwels

SMIT/CEMESO–VrijeUniversiteitBrussel

Page 2: Mediagebruik, e-cultuur en mediawijsheid basiscijfers...Selwyn, N. (2006). Digital division or digital decision? A study of non-users and low-users of computers. Poetics, 34(4), 273-292.

2

Eenherwerkteversievanditrapportverscheenookalsvolgendboekhoofdstuk:Deweppe,A.,Picone,I.,Segers,K.&Pauwels,C.(2015).Mediagebruik,e-cultuurenmediawijsheid.In:ParticipatieinVlaanderen1:BasisgegevensvandeParticipatiesurvey2014.Lievens,J.,Siongers,J.&Waege,H.(eds.).Leuven,Belgium:Acco,pp.115-140.

Page 3: Mediagebruik, e-cultuur en mediawijsheid basiscijfers...Selwyn, N. (2006). Digital division or digital decision? A study of non-users and low-users of computers. Poetics, 34(4), 273-292.

3

InleidingInditrapportwordendevragentoegelichtdiebetrekkinghebbentothetgebruikvandigitaletoestellen,diehandelenoveronlineparticipatieendekennisenvaardighedenbevragenvanhetgebruikvanICT-technologieën.Ineersteinstantiewordtgepeildnaarhetbezitvancomputerendetoegangtothetinternetthuis,gezienditgeldtalseeneerstebarrièrevoordetoegangtotdigitaleinformatie.Ookdedaarbijhorendedrempelsdieniet-gebruikindehandwerken,wordenindezecontextbevraagd.

Vervolgenswordthetgebruikvaneenaantalvasteenmobielemedia-toestellenbevraagdenaansluitendeenaantaltoepassingenenactiviteitendiehetgebruikvanhetinternetveronderstellen.Erwordtookgepeildnaarhetgebruikvaneenpaarspecifiekeonlinedienstenalsookdedrempelsdieerbestaanomdezedienstenvooralsnogniettegebruiken.Indezelfdecontextwordthetgebruikvanmobielinternetbevraagd,alsookdemogelijkedrempelsdiehetgebruikvanmobielinternetindewegstaan.

Binnendecontextvane-cultuurwordtgepeildnaarhetgebruikvanhetinternetalsinformatiebronvoorcultuur,evenalshetgebruikvanhetinternetalskanaalvoorverkoop,distributieencreatievancultureleartefacten.Tenslottewordtaanderespondentengevraagdeeninschattingtemakenvanhetniveauvaneenaantaldigitalevaardighedenwaarzealdannietmeevertrouwdzijn,enwaarzealdannietoverbeschikken.

1.1. ComputerenInternet

1.1.1. Gebruikpceninternetaansluiting

1.1.1.1 OmschrijvingVraagICT1meethetbezitvaneencomputerendetoegangtotinternet.WevragenderespondenteninICT1.1oferthuiseenpcoflaptopaanwezigis.Aandiegenendieaangevendatditeffectiefhetgevalis,wordenookdevragenICT1.2enICT1.3gesteld,dierespectievelijkpeilennaarhethetfeitofdiepcoflaptopookdoorderespondentzelfgebruiktwordtendeaanwezigheidvaneeninternetaansluitingbijderespondentthuis.

1.1.1.2 Vraagstelling

ICT1 Devolgendevragengaanoverpc-eninternetbezit.

Ja Neen

1. Iserthuiseenpcoflaptop? 1 0

2. Gebruiktudiepcoflaptopzelf? 1 0

3. Iserthuiseeninternetaansluiting? 1 0

1.1.1.3 Vraagverwoording

Page 4: Mediagebruik, e-cultuur en mediawijsheid basiscijfers...Selwyn, N. (2006). Digital division or digital decision? A study of non-users and low-users of computers. Poetics, 34(4), 273-292.

4

Devragenovercomputereninternetpeilennaardeaanwezigheidvaneenaantalcourantedigitaletechnologieënbijderespondententhuis.Enerzijdswordthetthuisbezitvaneenpcoflaptopinkaartgebracht,anderzijdswordthetpersoonlijkegebruikvandezeapparatuurbevraagd.Daarnaastwordtgevraagdofereeninternetaansluitingaanwezigis.Deaanwezigheidvaneeninternetaansluitingwordtindezecontextbeschouwdalsvoorwaardeomindethuisomgevingtoegangtehebbentotonlineinformatie.

Literatuur

Chinn,M.D.,&Fairlie,R.W.(2010).ICTuseinthedevelopingworld:ananalysisofdifferencesincomputerandinternetpenetration.ReviewofInternationalEconomics,18(1),153-167.

Flanagin,A.J.,&Metzger,M.J.(2001).Internetuseinthecontemporarymediaenvironment.Humancommunicationresearch,27(1),153-181.

Lievens,J.,&Waege,H.(2011).ParticipatieinVlaanderen.Acco.

Lievens,J.,Waege,H.,&deMeulemeester,H.(2006).Cultuurkijker:Cultuurparticipatiegewiktengewogen.Basisgegevensvandesurvey'CultuurparticipatieinVlaanderen2003-2004'.Antwerpen:DeBoeck.

Nulens,G.,Daems,M.&Bauwens,J.(2005)VirtuelecultuurparticipatieinVlaanderen.InJ.Lievens&H.Waege(eds.).Cultuurparticipatieinbreedbeeld.Eersteanalysesvandesurvey‘CultuurparticipatieinVlaanderen2003-2004’.reeksCultuurkijker,Antwerpen:DeBoeck.

Tabel1.1 Gebruikpceninternetaansluiting(ICT1)

Ja Neen N

1. Iserthuiseenpcoflaptop? 85,1 14,9 3949

2. Gebruiktudiepcoflaptopzelf? 92,2 7,8 3361

3. Iserthuiseeninternetaansluiting? 98,3 1,7 3361

1.1.2. Gebruiksfrequentieinternet

1.1.2.1 OmschrijvingVraagICT2peiltnaardefrequentiewaarmeegebruikwordtgemaaktvanhetinternet.Aanallerespondentenwordtgevraagdhoevaakzedevoorbijezesmaandengebruikhebbengemaaktvanhetinternetinhunvrijetijd(losvanhunjoben/ofopleiding).

1.1.2.2 Vraagstelling

Page 5: Mediagebruik, e-cultuur en mediawijsheid basiscijfers...Selwyn, N. (2006). Digital division or digital decision? A study of non-users and low-users of computers. Poetics, 34(4), 273-292.

5

ICT2

Hoevaakgebruikteudevoorbije6maandenhetinternetlosvanuwjobofopleiding?

1. Nooit 1

2. Eenuitzonderlijkekeerofminderdan6keer 2

3. Maandelijks 3

4. Meermaalspermaand 4

5. Wekelijks 5

6. Meermaalsperweek 6

7. Dagelijks 7

1.1.2.3 VraagverwoordingWatdegebruiksfrequentievaninternetbetreft,wordteenreferentieperiodebevraagddievoldoenderuimis(zesmaanden).Zodoendekanereenduidelijkonderscheidgemaaktwordentussenfrequenteensporadischgebruikers.Watdegebruiksfrequentiebetreft,kunnenderespondenteneerstaangevenofzeindeafgelopenzesmaandenwelofnietgebruikgemaakthebbenvanhetinternet.Daarnakunneneerderincidentelegebruikersaangevendatzeereenzeldzamekeerofmaandelijksgebruikvanhebbengemaakttijdensdeafgelopenzesmaanden.Demeerregelmatigegebruikerskunnenaangevenhoevaakzehiervangebruikmaakten,gaandevanmeermaalspermaandtotdagelijks.

Literatuur

Chinn,M.D.,&Fairlie,R.W.(2010).ICTuseinthedevelopingworld:ananalysisofdifferencesincomputerandinternetpenetration.ReviewofInternationalEconomics,18(1),153-167.

Flanagin,A.J.,&Metzger,M.J.(2001).Internetuseinthecontemporarymediaenvironment.Humancommunicationresearch,27(1),153-181.

Lievens,J.,&Waege,H.(2011).ParticipatieinVlaanderen.Acco.

Lievens,J.,Waege,H.,&deMeulemeester,H.(2006).Cultuurkijker:Cultuurparticipatiegewiktengewogen.Basisgegevensvandesurvey'CultuurparticipatieinVlaanderen2003-2004'.Antwerpen:DeBoeck.

Nulens,G.,Daems,M.&Bauwens,J.(2005)VirtuelecultuurparticipatieinVlaanderen.InJ.Lievens&H.Waege(eds.).Cultuurparticipatieinbreedbeeld.Eersteanalysesvandesurvey‘CultuurparticipatieinVlaanderen2003-2004’.reeksCultuurkijker,Antwerpen:DeBoeck.

Page 6: Mediagebruik, e-cultuur en mediawijsheid basiscijfers...Selwyn, N. (2006). Digital division or digital decision? A study of non-users and low-users of computers. Poetics, 34(4), 273-292.

6

Tabel1.2 Gebruiksfrequentieinternet(ICT2) percentage

1. Nooit 20,1

2. Eenuitzonderlijkekeerofminderdan6keer 1,2

3. Maandelijks 1,1

4. Meermaalspermaand 1,4

5. Wekelijks 5,2

6. Meermaalsperweek 11,1

7. Dagelijks 60,0

(N) 3948

1.1.3. Drempelsvoorinternetgebruik

1.1.3.1 OmschrijvingVraagICT3handeltoverdedrempelsdieerbestaanvoorhetgebruikenvanhetinternet.Dezevraagwordtenkelgesteldaandierespondentendiemetcode1of2antwoorddenopvraagICT2.Concreetbetekentditdatenkelderespondentendiedevoorbijezesmaandennooitofslechtseenuitzonderlijkekeerhetinternetgebruikten(losvanjobofopleiding),devraagdienentebeantwoorden.

1.1.3.2 Vraagstelling

ICT3

Waaromgebruiktuhetinternetnietofnauwelijks?

1. Ikhebergeentijdvoor 1

2. Hetaanbodopinternetinteresseertmeniet 1

3. Ikweetnietwatikmethetinternetkandoen 1

4. Hetgebruikvaninternetisteingewikkeld 1

5. Ikvindinternetgevaarlijk(virussen,privacy,...) 1

6. Ikvindinternetnietnuttig 1

7. Ikvindeeninternetaansluitingofcomputerteduur 1

8. Ikbenteoudomnogtebeginnenmetinternet 1

Page 7: Mediagebruik, e-cultuur en mediawijsheid basiscijfers...Selwyn, N. (2006). Digital division or digital decision? A study of non-users and low-users of computers. Poetics, 34(4), 273-292.

7

9. Fysiekehindernissen(rugklachten,beperktzicht,…) 1

10. Ikbenbangomfoutentemaken 1

1.1.3.3 VraagverwoordingDezevraaghandeltoverzeersporadischeenniet-gebruikersvanhetinternet.Dezeinformatieisnodigommogelijkeredenenvoorhetniet-gebruikvaninternetinkaarttebrengen.Hetverkleinenvandedigitalekloofisnamelijkinverschillendewesterselandeneenprioriteitvoorbeleidsmakers.Onderhavigesurveybiedtdekansomdiedrempelsbijderespondententebeschrijvenenteanalyseren.Dezeinformatiekanduseeneerstestapbetekenenomdiedrempelsopteheffen.

Devraagpeiltnaardemogelijkeredenendieerbestaanvoorhetnietgebruikenvanhetinternet.Drempelsdieaanbodkomenbehelzentijdgebrek,desinteressevoorhetaanbodofvoorhetinternetinhetalgemeen,gebrekaanvaardighedenofvoorkennis,complexiteit,risico'sverbondenaanhetinternet,relevantie,kostprijs,leeftijd,fysiekegezondheidenvertrouwenineigenkunnen.

Literatuur

Chinn,M.D.,&Fairlie,R.W.(2010).ICTuseinthedevelopingworld:ananalysisofdifferencesincomputerandinternetpenetration.ReviewofInternationalEconomics,18(1),153-167.

Lievens,J.,&Waege,H.(2011).ParticipatieinVlaanderen.Acco.

Selwyn,N.(2006).Digitaldivisionordigitaldecision?Astudyofnon-usersandlow-usersofcomputers.Poetics,34(4),273-292.

Selwyn,N.(2003).Apartfromtechnology:understandingpeople’snon-useofinformationandcommunicationtechnologiesineverydaylife.Technologyinsociety,25(1),99-116.

Wyatt,S.(2004)Non-usersalsomatter:theconstructionofusersandnon-usersoftheInternet.InOudshoornN.&T.Pinch(eds.),Howusersmatter:theco-constructionofusersandtechnology.CambridgeMA:MITPress.

Tabel2.3 Drempelsvoorinternetgebruik(ICT3)

percentage

1. Ik heb er geen tijd voor 12,4

2. Hetaanbodopinternetinteresseertmeniet 36,4

3. Ikweetnietwatikmethetinternetkandoen 23,9

4. Hetgebruikvaninternetisteingewikkeld 38,5

5. Ikvindinternetgevaarlijk(virussen,privacy,...) 8,3

6. Ikvindinternetnietnuttig 22,9

7. Ikvindeeninternetaansluitingofcomputerteduur 7,9

Page 8: Mediagebruik, e-cultuur en mediawijsheid basiscijfers...Selwyn, N. (2006). Digital division or digital decision? A study of non-users and low-users of computers. Poetics, 34(4), 273-292.

8

8. Ikbenteoudomnogtebeginnenmetinternet 43,3

9. Fysiekehindernissen(rugklachten,beperktzicht,…) 6,9

10. Ikbenbangomfoutentemaken 12,6 (N) 838

1.2. Toestelgebruik

1.2.1. Gebruikvanmediatoestellen

1.2.1.1 OmschrijvingVraagICT8peiltnaarhetgebruikvaneenaantaltraditioneleenmeermodernemediatoestellen.Eenbepaaldtoestelmagwordenaangegevenwanneerhetopminstensmaandelijksebasiswordtgebruikt.

1.2.1.2 Vraagstelling

ICT8

Welkevandevolgendeapparatengebruiktuminstensmaandelijks(zowelprivéalsvoorhetwerk)?

1. Televisietoestel 1

2. Huistelefoon(vastelijn) 1

3. Mobieletelefoon(gsm;ookwanneerheteengedeeldegsmbetreft) 1

4. Smartphone(bv.iPhone,SamsungGalaxy,SonyExperia,NokiaLumia…) 1

5. Draagbareofvastecomputer(geentablet) 1

6. Spelconsole/Draagbarespelconsole 1

7. TabletofE-reader(bv.iPad,Kindle,GalaxyTab,Surface…) 1

8. Draagbaremediaspeler(bv.iPod,Archos,Zen,mp3/videospeler) 1

1.2.1.3 VraagverwoordingBijdezevraagwordteenonderscheidgemaakttusseneenaantaleerderklassiekeenvastetoestellenenerzijds,eenaantalmobieleenrelatiefmodernetoestellenanderzijds.Daarnaasthebbensommigevandeopgelijstetoestelleneeneerderspecifiekefunctieenzijnandereeerdermulti-functioneelvanaard.Overigenskunnensommigetoestellenverbindingmakenmethetinternet,enkunnenanderendatniet.

Derationaleachterdezevraagisdatdoorgaansrespondentenmeteeneerderbeperktrepertoriumaantoestellenvoorhetstellenvanbepaaldeactiesgebruikzullenmakenvandemeertraditioneleenspecifiekdaartoebestemdetoestellen.Respondentenmeteenbrederewaaieraanoptieszijnmakkelijkerinstaatomtussenverschillendetoestellentekiezenvoorhetuitvoerenvanbepaalde(online)taken.

Page 9: Mediagebruik, e-cultuur en mediawijsheid basiscijfers...Selwyn, N. (2006). Digital division or digital decision? A study of non-users and low-users of computers. Poetics, 34(4), 273-292.

9

Voordezevraagwordteenreferentieperiodevanéénmaandinachtgenomen.Ditishetgevalomdatbijzeersporadischeactiviteit(inditgevalminderdanmaandelijks)degebruikelijkereferentieperiodevanzesmaanden,diedoorgaansinhetkadervandezesurveywordtgehanteerd,indepraktijkquasiovereenstemtmetniet-gebruik.

Literatuur

DeMarez,L.,Courtois,C.,Evens,T.,Lievens,B.,Theuwissen,I.,&Vaesen,N.(2009).Digimeterrapport1:MediatechnologieenICT-gebruikinVlaanderen.

Jenkins,H.(2006).Convergenceculture:Whereoldandnewmediacollide.NYUpress.

Koltay,T.(2011).Themediaandtheliteracies:Medialiteracy,informationliteracy,digitalliteracy.Media,Culture&Society,33(2),211-221.

Murthy,D.(2008).Digitalethnographyanexaminationoftheuseofnewtechnologiesforsocialresearch.Sociology,42(5),837-855.

Selwyn,N.(2003).Apartfromtechnology:understandingpeople’snon-useofinformationandcommunicationtechnologiesineverydaylife.Technologyinsociety,25(1),99-116.

Tabel1.4 Gebruikvanmediatoestellen(ICT8)

percentage

1. Televisietoestel 97,6 2. Huistelefoon(vastelijn) 69,4 3. Mobieletelefoon(gsm;ookwanneerheteengedeeldegsmbetreft) 68,0 4. Smartphone(bv.iPhone,SamsungGalaxy,SonyExperia,NokiaLumia…) 43,1 5. Draagbareofvastecomputer(geentablet) 74,6 6. Spelconsole/Draagbarespelconsole 14,4 7. TabletofE-reader(bv.iPad,Kindle,GalaxyTab,Surface…) 34,8 8. Draagbaremediaspeler(bv.iPod,Archos,Zen,mp3/videospeler) 18,2

(N) 3949

1.3. Toepassingenenactiviteitenophetinternet

1.3.1. Gebruikvaninternettoepassingen

1.3.1.1 OmschrijvingVraagICT4_7peiltnaardegemiddeldefrequentiewaarmeehetinternetwordtaangewendvoorhet(minstensmaandelijks)uitvoerenvaneenaantalspecifiekeonlineactiviteiten.

1.3.1.2 Vraagstelling

Page 10: Mediagebruik, e-cultuur en mediawijsheid basiscijfers...Selwyn, N. (2006). Digital division or digital decision? A study of non-users and low-users of computers. Poetics, 34(4), 273-292.

10

ICT4_7

Ikzalnueenaantaltoepassingenenactiviteitenvoorlezendieukandoenophetinternet.Kuntumezeggenhoevaakudevoorbijemaandvoordezetoepassingengebruikgemaaktheeftvanhetinternetlosvanuwjobofopleiding?

Niet de voorbije maand

Een uitzonderlij

ke keer

Een paar keer de voorbije maand

Wekelijks Meermaals per week Dagelijks

1. Specifiekeinformatieopzoeken(Wikipedia,Google,…)

1 2 3 4 5 6

2. Actualiteitvolgenviaonlinekrantenofnieuwssites

1 2 3 4 5 6

3. Onlinecommunicatie(chat,email,internettelefoon,…)

1 2 3 4 5 6

4. Onlineproductenkopen(tickets,kleren,muziek,films,games,...)

1 2 3 4 5 6

5. Zelfgemaaktefoto’sonlineplaatsen 1 2 3 4 5 66. Zelfgemaaktemuziekofvideo’sonline

plaatsen1 2 3 4 5 6

7. Zelfgeschrevenberichtenplaatsenopblogofwebsite

1 2 3 4 5 6

8. Muziek,video,artikelofevenementdelenmetanderen(vb.viamail,blog,Facebook...)

1 2 3 4 5 6

9. Onlineproductenofdienstenbeoordelen(vb.opiTunes,TripAdvisor,Amazon...)

1 2 3 4 5 6

1.3.1.3 VraagverwoordingDezevraagpeiltnaarhetuitvoerenvaneenaantaltakendieeeneerderlaagactiviteitsniveaubehelzen(zoalshetvolgenvandeactualiteitofinformatieopzoeken),eenaantaltakendieeenhogeractiviteisniveauveronderstellen(zoalscommunicerenofhetaankopen,delenenbeoordelenvancontentofproducten)eneenaantaltakenwaareenzekercreatiefprocesaanvoorafisgegaan.

Indititemvandesurveywordentopicsuittweeverschillendevragenvandevorigeeditievandeparticipatiesurveysamengebracht(zijndevragenICT4enICT7).Enerzijdswordtgepeildnaareenaantaltypischeonlinevaardighedendieverschillendemedia-wijsheidsniveau'sveronderstellen,anderzijdsligtdefocusopzogenaamdeusergeneratedcontent(UGC)ophetinternet.Inhetlaatstedecenniumisernietenkeldeopkomst,maarookdespectaculairegroeientoenameinpopulariteitvanonlinesocialenetwerkengeweest.Datheefthetdelenvanaldannietzelf-gemaaktecontenteenstukvereenvoudigd,deklassiekegrenzentussenexpert-usersengewonegebruikersdoenvervagen,enproducent(producer)enconsument(consumer)dichterbijelkaargebracht(ofzelfslatenoverlappeninhoofdevandeprosumer,dietypischzowelonlinecontentcreëertalsconsumeert).

Indevoorbijeeditievandeparticipatiesurveywasditnogeenrelatiefzeldzaamenuitzonderlijkfenomeen,endaaromwerddebetreffendereferentieperiodetoennogvoldoenderuimgenomen(zijndezesmaanden).Indehuidigeeditievandeparticipatiesurveywordteenreferentieperiodevan

Page 11: Mediagebruik, e-cultuur en mediawijsheid basiscijfers...Selwyn, N. (2006). Digital division or digital decision? A study of non-users and low-users of computers. Poetics, 34(4), 273-292.

11

éénmaandinachtgenomen.Dezeaanpassingwerdgemaaktomdatingevalvanzeersporadischeactiviteit(inditgevalminderdanmaandelijks)deeerdervastgelegdereferentieperiodevanzesmaanden–diedoorgaansoverigensalsstandaardwordtgehanteerdinhetkadervandezesurvey–indepraktijkinprincipeovereenstemtmetniet-gebruik.

Watdefrequentievandezeactiviteitenbetreft,kunnenderespondentenaangevenofzeindeafgelopenmaandeenbepaaldehandelingwelofniethebbengesteld.Deeerderincidentelegebruikersvaneenbepaaldetoepassingkunnenaangevendatzeeenbepaaldeactieeenzeldzamekeerofeenpaarkeerhebbengedaanindeafgelopenmaand.Demeerregelmatigegebruikerskunnenaangevenhoevaakzeeenbepaaldeactiededen,gaandevanwekelijkstotdagelijks.

Literatuur

Keen,A.(2007)TheCultoftheAmateur:HowToday’sInternetisKillingOurCulture.NewYork:Doubleday.

Lievens,J.,&Waege,H.(2011).ParticipatieinVlaanderen.Acco.

Nulens,G.(2009)Wijsheidvandemassaofkennisvandeelite?Hetdemocatischdeficitbinnendesector.InBultynck,M.(ed.)360°Participatie.Brussel,Demos.

SteyaertJ.&DeHaanJ.(2001).Geleidelijkdigitaal:eennuchterekijkopdesocialegevolgenvanICT.DenHaag:SociaalenCultureelPlanbureau.

Surowiecki,J.(2005)TheWisdomofCrowds.NewYork:AnchorBooks.

VanDijkJ.(2005).TheDeepeningDivideInequalityintheInformationSociety.Thousand,OaksCA,London/NewDelhi:SagePublications.

Tabel1.5 Gebruikvaninternettoepassingen(ICT4_7)

Niet de voorbije maand

Een uitzonderlijke

keer

Een paar

keer de voorbije maand

Wekelijks Meermaals per week Dagelijks

N

1. Specifiekeinformatieopzoeken(Wikipedia,Google,…) 3,5 4,6 12,7 19,4 28,9 30,9 3111

2. Actualiteitvolgenviaonlinekrantenofnieuwssites 25,0 6,7 6,0 10,0 13,8 38,5 3109

3. Onlinecommunicatie(chat,email,internettelefoon,…) 13,1 3,5 5,0 14,0 19,5 45,0 3109

4. Onlineproductenkopen(tickets,kleren,muziek,films,games,...) 44,1 29,4 22,0 3,0 1,0 0,5 3108

5. Zelfgemaaktefoto’sonlineplaatsen 56,6 16,5 17,7 5,6 2,3 1,3 31086. Zelfgemaaktemuziekofvideo’s

onlineplaatsen 89,9 5,7 3,1 0,7 0,4 0,2 3108

Page 12: Mediagebruik, e-cultuur en mediawijsheid basiscijfers...Selwyn, N. (2006). Digital division or digital decision? A study of non-users and low-users of computers. Poetics, 34(4), 273-292.

12

7. Zelfgeschrevenberichtenplaatsenopblogofwebsite 78,9 8,8 6,3 3,0 1,8 1,2 3108

8. Muziek,video,artikelofevenementdelenmetanderen(vb.viamail,blog,Facebook...) 58,7 15,4 12,8 6,9 3,7 2,4 3108

9. Onlineproductenofdienstenbeoordelen(vb.opiTunes,TripAdvisor,Amazon...) 84,7 10,3 3,2 0,9 0,7 0,3 3108

1.4. MobielInternet

1.4.1. Gebruikmobielinternet

1.4.1.1 OmschrijvingDevraagMOBIEL1peiltnaardefrequentiewaarmeegebruikwordtgemaaktvanmobielinternet.Aanderespondentenwordtgevraagdhoevaakzeindevoorbijezesmaandengebruikhebbengemaaktvanmobielinternetbuitendecontextvanhuneigenhuisofwerkomgeving.

1.4.1.2 Vraagstelling

mobiel1

Hoevaakgebruikteudevoorbijezesmaandenmobielinternetbuitenuweigenthuis-ofwerkomgeving(bijvoorbeeldonderwegopuwsmartphoneofviapubliekewifiopuwtablet)?

1. Nietdevoorbije6maanden 1

2. Eenuitzonderlijkekeerofminderdan6keer 2

3. Maandelijks 3

4. Meermaalspermaand 4

5. Wekelijks 5

6. Meermaalsperweek 6

7. Dagelijks 7

1.4.1.3 VraagverwoordingInvergelijkingmetdereferentieperiodevandevorigeeditievandeparticipatiesurvey(PaS'09),ishetgebruikvanmobielinternetveelalledaagserenbrederverspreidgeraakt.Daaromishetinmiddelsnietabnormaalom,naasthetgebruikvaneeninternetaansluitingthuis,ookhetgebruikvanmobielinternetinkaarttebrengen.Dezevraagpeiltdaaromnaardegebruiksfrequentievanmobielinternet.

Page 13: Mediagebruik, e-cultuur en mediawijsheid basiscijfers...Selwyn, N. (2006). Digital division or digital decision? A study of non-users and low-users of computers. Poetics, 34(4), 273-292.

13

Voordezevraagwordteenreferentieperiodegehanteerdvanzesmaanden,omdatdezevoldoenderuimisomeenduidelijkonderscheidtemakentusseneerdersporadisch,occasioneelenfrequentgebruik.Eerderincidentelegebruikerskunnenderhalveaangevendatzeereenzeldzamekeerofmaandelijksgebruikvanhebbengemaaktindeafgelopenzesmaanden.Ookmeerregelmatigegebruikerskunneneenindicatiegevenvanhoevaakzeergebruikvanmaakten,gaandevanmeermaalspermaandtotdagelijks.

Literatuur

Lee,I.,Kim,J.,&Kim,J.(2005).Usecontextsforthemobileinternet:alongitudinalstudymonitoringactualuseofmobileinternetservices.InternationalJournalofHuman-ComputerInteraction,18(3),269-292.

Lievens,J.,&Waege,H.(2011).ParticipatieinVlaanderen.Acco.

Okazaki,S.(2006).WhatdoweknowaboutmobileInternetadopters?Aclusteranalysis.Information&Management,43(2),127-141.

Tabel1.6 Gebruikmobielinternet(mobiel1)

percentage

1. Nietdevoorbije6maanden 45,6

2. Eenuitzonderlijkekeerofminderdan6keer 7,9

3. Maandelijks 4,2

4. Meermaalspermaand 5,0

5. Wekelijks 5,6

6. Meermaalsperweek 7,7

7. Dagelijks 24

(N) 3107

1.4.2. Drempelsvoorgebruikvanmobielinternet

1.4.2.1 OmschrijvingVraagMOBIEL2handeltoverdedrempelsdieerbestaanvoorhetgebruikenvanmobielinternet.Dezevraagwordtenkelgesteldaandierespondentendiemetcode1of2antwoorddenopvraagMOBIEL1.Concreetbetekentditdatenkelderespondentendiedevoorbijezesmaandennooitofslechtseenuitzonderlijkekeer(buiteneigenhuisofdewerkomgeving)gebruikmaaktenvanmobielinternetdevraagdienentebeantwoorden.

Page 14: Mediagebruik, e-cultuur en mediawijsheid basiscijfers...Selwyn, N. (2006). Digital division or digital decision? A study of non-users and low-users of computers. Poetics, 34(4), 273-292.

14

1.4.2.2 Vraagstelling

mobiel2

Waaromgebruiktumobielinternetnietofeenuitzonderlijkekeerbuitenuweigenthuis-ofwerkomgeving?

1. Ikweetnietwatikmetmobielinternetkandoen 1

2. Hetgebruikvanmobielinternetisteingewikkeld 1

3. Hetisnietduidelijkhoeveelhetmeprecieskostommobieltesurfen 1

4. Ikvindmobielinternetnietnuttig 1

5. Ikvindmobielinternetgevaarlijk(virussen,privacy…) 1

6. Ikvindeenmobieldata-abonnementteduur 1

7. Ikvindtoestellen,zoalssmartphonesentabletcomputersteduur 1

8. ikbenteoudomnogtebeginnenmetinternet 1

9. Ikbenbangomfoutentemaken 1

10. Ikhebonderweggeeninternetnodig 1

11. Omwillevantechnischeproblemen 1

1.4.2.3 VraagverwoordingDezevraagbeschouwtenkeldeuiterstsporadischeofdeniet-gebruikersvanmobielinternet.Devraagpeiltnaardemogelijkeredenendieerzijnvoorhetnietgebruikenvanmobielinternet.Drempelsdieaanbodkomenbehelzencomplexiteit,desinteresse,nut,onbekendeoftehogekostprijs,gebrekaanvaardighedenofkennis,complexiteit,risico'svanmobielinternet,vertrouwenineigenkunnenentechnischeproblemen.

Literatuur

Hargittai,E.(2004).Internetaccessanduseincontext.NewMedia&Society,6(1),137-143.

Kim,H.,Kim,J.,Lee,Y.,Chae,M.,&Choi,Y.(2002,January).AnempiricalstudyoftheusecontextsandusabilityproblemsinmobileInternet.InSystemSciences,2002.HICSS.Proceedingsofthe35thAnnualHawaiiInternationalConferenceon(pp.1767-1776).IEEE.

Morris,A.,Goodman,J.,&Brading,H.(2007).Internetuseandnon-use:viewsofolderusers.UniversalAccessintheInformationSociety,6(1),43-57.

Tabel1.7 Drempelsvoorgebruikvanmobielinternet(mobiel2)

percentage

1. Ikweetnietwatikmetmobielinternetkandoen 11,8 2. Hetgebruikvanmobielinternetisteingewikkeld 13,0 3. Hetisnietduidelijkhoeveelhetmeprecieskostommobieltesurfen 11,8 4. Ikvindmobielinternetnietnuttig 44,8

Page 15: Mediagebruik, e-cultuur en mediawijsheid basiscijfers...Selwyn, N. (2006). Digital division or digital decision? A study of non-users and low-users of computers. Poetics, 34(4), 273-292.

15

5. Ikvindmobielinternetgevaarlijk(virussen,privacy…) 17,3 6. Ikvindeenmobieldata-abonnementteduur 15,7 7. Ikvindtoestellen,zoalssmartphonesentabletcomputersteduur 4,0 8. ikbenteoudomnogtebeginnenmetinternet 6,1 9. Ikbenbangomfoutentemaken 67,3 10. Ikhebonderweggeeninternetnodig 10,0 11. Omwillevantechnischeproblemen 1,3

(N) 1662

1.5. Onlinediensten

1.5.1. Accountsoponlinediensten

1.5.1.1 OmschrijvingDevraagONLINE3apeiltnaarhetgebruikvaneenaantalonlinediensten:hetbetrefteenaantalsocialenetwerken,blogtoepassingenenmuziekdiensten.Aanderespondentenwordtgevraagdofzeenerzijdsdebetreffendedienstenkennenenanderzijdsofzeeraldannieteenaccountophebben.

1.5.1.2 Vraagstelling

online3a

Op welke van de volgende online diensten heeft u een account? U kan ook aangeven als u nog niet van deze diensten gehoord heeft.

Hebikeenaccount Hebikgeenaccount Nognooitvangehoord

1. Facebook 1 2 3

2. Twitter 1 2 3

3. LinkedIn 1 2 3

4. BlogspotofWordpressofTumblr 1 2 3

5. SpotifyofDeezerofSimfy 1 2 3

1.5.1.3 VraagverwoordingZoalsbijookvraagICT4_7aangehaald,valtindeafgelopenjarendespectaculairetoenamequapopulariteitvansocialenetwerkdienstennietteonkennen,zekerbijdejongeresegmentvandebevolking.Omeencorrectbeeldtekrijgenvanhetvigerendemediagebruik,wordtdaarominhetkadervandezesurveyvoorheteerstookhetlidmaatschapvansocialenetwerkeninkaartgebracht.Daarvoorwordtbijeenbeperktaantalvandemeestcourantesocialenetwerksitesgepeildnaarhetfeitofzealdannietgekendzijn,enofderespondentenereenaccountophebben.Naastsocialenetwerksiteswordenookeenaantalgelijkaardiggeorganiseerdeblog-enmuziekdienstenbevraagd.

Literatuur

Page 16: Mediagebruik, e-cultuur en mediawijsheid basiscijfers...Selwyn, N. (2006). Digital division or digital decision? A study of non-users and low-users of computers. Poetics, 34(4), 273-292.

16

Brandtzæg,P.B.,&Heim,J.(2009).Whypeopleusesocialnetworkingsites.InOnlinecommunitiesandsocialcomputing(pp.143-152).SpringerBerlinHeidelberg.

Hargittai,E.(2007).Whosespace?Differencesamongusersandnon-usersofsocialnetworksites.JournalofComputer-MediatedCommunication,13(1),276-297.

Tabel0.8 Accountsoponlinediensten(online3a)

Hebikeenaccount

Hebikgeenaccount

Nognooitvangehoord

N

1. Facebook 54,1 42,8 3,1 39472. Twitter 14,6 77,4 8,0 39453. LinkedIn 15,4 54,5 30,1 39434. BlogspotofWordpressofTumblr 4,9 52,9 42,2 3939

5. SpotifyofDeezerofSimfy 11,7 52,3 36,0 3939

1.5.2. Gebruiksfrequentievanonlinediensten

1.5.2.1 OmschrijvingDevraagONLINE3bbevraagtdegemiddeldegebruiksfrequentie(overeenperiodevanzesmaanden)vanderespondentendietekennengaveneenaccounttehebbenopdeonlinedienstenbeschreveninvraagONLINE3a.

1.5.2.2 Vraagstelling

online3b

Hoe vaak heeft u de voorbije 6 maanden gebruik gemaakt van deze diensten?

niet een

uitzonderlijke keer

maandelijks meermaals per maand wekelijks meermaals

per week dagelijks

1. Facebook 1 2 3 4 5 6 7

2. Twitter 1 2 3 4 5 6 7

3. LinkedIn 1 2 3 4 5 6 7

4. BlogspotofWordpressofTumblr 1 2 3 4 5 6 7

5. SpotifyofDeezerofSimfy 1 2 3 4 5 6 7

Page 17: Mediagebruik, e-cultuur en mediawijsheid basiscijfers...Selwyn, N. (2006). Digital division or digital decision? A study of non-users and low-users of computers. Poetics, 34(4), 273-292.

17

1.5.2.3 VraagverwoordingInhetkadervansocialenetwerkdienstenishetinteressanttewetenwelkedeprofielenvandegebruikerservanzijn.Daaromishetbelangrijkdegebruiksfrequentievandezedienstentebevragen.Vanderespondentendieaangaveneenofmeerdereaccountstehebbenopdedienstenbeschrevenindevorigevraag,wordtgepeildnaarhetfeitofzijeerderincidenteledanwel(zeer)actievegebruikerszijnvandebeschrevendiensten.Hetsoortactiviteitenopsocialenetwerkdienstenwordteldersindesurveybevraagd,duswordtindezecontextenkelgevraagdhoevaakderespondentenhunaccountgebruiken.Erwordtgeenonderscheidgemaakttussenrespondentendieinhoofdzaakpassiefinhoudenconsumeren,engebruikersdieactiefposten,delen,communicerenofcreëren.

Voordezevraagwordtdegebruikelijkereferentieperiodevanzesmaandengehanteerd,omdatdezevoldoenderuimisomeenduidelijkonderscheidtemakentusseneerdersporadisch,occasioneelenfrequentgebruik.Watdefrequentievanhetgebruikvansocialenetwerkservices,blog-enmuziekdienstenbetreft,kunnendemeerincidentelegebruikersaangevendatzeereenzeldzamekeerofmaandelijksgebruikopnahouden.Meerregelmatigegebruikerskunneneenindicatiegevenvanhoevaakzeergebruikvanmaakten,gaandevanmeermaalspermaandtotdagelijks.

Literatuur

Brandtzæg,P.B.,&Heim,J.(2009).Whypeopleusesocialnetworkingsites.InOnlinecommunitiesandsocialcomputing(pp.143-152).SpringerBerlinHeidelberg.

Hargittai,E.(2007).Whosespace?Differencesamongusersandnon-usersofsocialnetworksites.JournalofComputer-MediatedCommunication,13(1),276-297.

Lievens,J.,&Waege,H.(2011).ParticipatieinVlaanderen.Acco.

Portwood-Stacer,L.(2012).Mediarefusalandconspicuousnon-consumption:TheperformativeandpoliticaldimensionsofFacebookabstention.NewMedia&Society,15(7),1041-1057.

Sheldon,P.(2012).Profilingthenon-users:Examinationoflife-positionindicators,sensationseeking,shyness,andlonelinessamongusersandnon-usersofsocialnetworksites.ComputersinHumanBehavior,28(5),1960-1965.

Tabel0.9 Gebruiksfrequentievanonlinediensten(online3b)

percentage

niet

eenuitzonderlijkekeer

maandelijks

meermaalspermaand

wekelijks

meermaalsperweek

dagelijks

N

1. Facebook 6,5 4,53,5 4,1 10,1 15,7 55,7 2135

2. Twitter 26,9 16,110,6 7,1 11,5 11,4 16,3 575

3. LinkedIn 21,7 18,715,4 15,3 14,2 8,4 6,2 608

Page 18: Mediagebruik, e-cultuur en mediawijsheid basiscijfers...Selwyn, N. (2006). Digital division or digital decision? A study of non-users and low-users of computers. Poetics, 34(4), 273-292.

18

4. BlogspotofWordpressofTumblr

52,3 11,38,1 6,2 9,4 6,0 6,6 194

5. SpotifyofDeezerofSimfy 26,1 9,411,5 11,5 14,9 12,6 14,0 460

1.5.3. Drempelsvoorhetgebruikvanonlinediensten

1.5.3.1 OmschrijvingVraagONLINE4handeltoverdedrempelsdieerbestaanvoorhetgebruikenvandeonlinedienstenbeschreveninvraagONLINE3a.Dezevraagwordtenkelgesteldaandierespondentendietekennengavengeenofzeldengebruiktemakenvaneenaccountopsocialenetwerksitesdoormetcode1of2teantwoorddenopvraagONLINE3b.Concreetbetekentditdatenkelderespondentendiedevoorbijezesmaandennooitofslechtseenuitzonderlijkekeergebruikmaaktenvansocialenetwerken,blogtoepassingenofonlinemuziekdiensten,devraagdienentebeantwoorden.

1.5.3.2 Vraagstelling

online4

WaaromgebruiktuFacebook,TwitterenLinkedInnietofeenuitzonderlijkekeer?

1. Ikhebgeenofmoeilijktoegangtotinternet 1

2. Ikhebergeentijdvoor 1

3. Watmensenopsocialemediazetteninteresseertmeniet 1

4. Ikweetnietwatikmetsocialemediakandoen 1

5. Ikweetniethoeiksocialemediamoetgebruiken 1

6. Ikvindsocialemediagevaarlijk(privacy…) 1

7. Ikvindsocialemedianietnuttig 1

8. Informatieovermezelfdelenopsocialemediainteresseertmeniet 1

9. Ikbenteoudomnogmetsocialemediatebeginnen 1

10. Ikbenbangomfoutentemaken 1

1.5.3.3 VraagverwoordingDezevraaghandeltoveruiterstsporadischofniet-gebruikvansocialenetwerkenenaanverwantediensten.Hoewelhunpopulariteitindeafgelopenbijdelenvandebevolkingspectaculairistoegenomen,weigerteendeelvandebevolkingresoluutdezenieuwetechnologieingebruiktenemen.Insommigegevallenisditeenbewustekeuze,insommigegevallenisditeerdereengevolgvanangst,insommigegevallenishetnutofbestaanvansocialenetwerkdienstenbijderespondentenonbekend.Devraagpeiltdaaromnaardemogelijkeredenendieerbestaanvoorhetnietingebruiknemenvansocialenetwerkdiensten.Drempelsdieaanbodkomenbehelzentoegang,tijdgebrek,gebrekaanvoorkennisofinformatie,risico-inschatting,desinteressevooraanbodengebrekaanrelevantie,complexiteit,leeftijdenvertrouwenineigenkunnen.

Page 19: Mediagebruik, e-cultuur en mediawijsheid basiscijfers...Selwyn, N. (2006). Digital division or digital decision? A study of non-users and low-users of computers. Poetics, 34(4), 273-292.

19

Literatuur

Hargittai,E.(2007).Whosespace?Differencesamongusersandnon-usersofsocialnetworksites.JournalofComputer-MediatedCommunication,13(1),276-297.

Lievens,J.,&Waege,H.(2011).ParticipatieinVlaanderen.Acco.

Portwood-Stacer,L.(2012).Mediarefusalandconspicuousnon-consumption:TheperformativeandpoliticaldimensionsofFacebookabstention.NewMedia&Society,15(7),1041-1057.

Sheldon,P.(2012).Profilingthenon-users:Examinationoflife-positionindicators,sensationseeking,shyness,andlonelinessamongusersandnon-usersofsocialnetworksites.ComputersinHumanBehavior,28(5),1960-1965.

Tabel0.10 Drempelsvoorhetgebruikvanonlinediensten(online4)

percentage

1. Ikhebgeenofmoeilijktoegangtotinternet 14,2 2. Ikhebergeentijdvoor 16,2 3. Watmensenopsocialemediazetteninteresseertmeniet 39,4 4. Ikweetnietwatikmetsocialemediakandoen 9,5 5. Ikweetniethoeiksocialemediamoetgebruiken 9,8 6. Ikvindsocialemediagevaarlijk(privacy…) 28,4 7. Ikvindsocialemedianietnuttig 27,2 8. Informatieovermezelfdelenopsocialemediainteresseertmeniet 32,5 9. Ikbenteoudomnogmetsocialemediatebeginnen 18,8 10. Ikbenbangomfoutentemaken 6,9

(N) 1964

1.6. E-cultuur

1.6.1. Informatieovercultureleactiviteiten

1.6.1.1 OmschrijvingVraagICT5meetdematewaarininternetgebruiktwordtalsinformatiekanaalvoorenovercultuur.Aanderespondentenwordtgevraagdmetwelkegemiddeldefrequentieze(minstensdevoorbijezesmaanden)gebruikhebbengemaaktvanhetinternetvoorhetopzoekenvaninformatieoververschillendecultuurthema's.

1.6.1.2 Vraagstelling

ICT5

Inonderstaandelijststaanonderwerpendieterugtevindenzijnopinternet(websites,nieuwsbrieven, apps, mailinglists,...). Kan u zeggen hoe vaak u over elk onderwerp

Page 20: Mediagebruik, e-cultuur en mediawijsheid basiscijfers...Selwyn, N. (2006). Digital division or digital decision? A study of non-users and low-users of computers. Poetics, 34(4), 273-292.

20

informatieheeftopgezochtdeafgelopenzesmaanden?

Informatieopgezochtover… nooiteen

uitzonderlijkekeer

maande lijks

meermaals per maand wekelijks meermaals

per week dagelijks

1. Klassiekconcert,opera,… 1 2 3 4 5 6 7

2. Pop-ofrockconcert,concertmetjazzmuziek,danceofwereldmuziek

1 2 3 4 5 6 7

3. ConcertmetpopulaireVlaamsemuziek,schlagers,levenslied,chanson

1 2 3 4 5 6 7

4. Boeken 1 2 3 4 5 6 7

5. Theaterendans 1 2 3 4 5 6 7

6. Beeldendekunst 1 2 3 4 5 6 7

7. Cinemaenfilms 1 2 3 4 5 6 7

8. Monumenten,erfgoedenarchitectuur

1 2 3 4 5 6 7

9. Modeendesign 1 2 3 4 5 6 7

10. Sport 1 2 3 4 5 6 7

11. Cultuurkalenders 1 2 3 4 5 6 7

12. Programmatievancultureleinstellingen

1 2 3 4 5 6 7

13. Aanbodvanbibliotheken 1 2 3 4 5 6 7

14. Verenigingenwaariklidvanben 1 2 3 4 5 6 7

15. Eenartistiekehobby 1 2 3 4 5 6 7

16. Verplaatsingen,reizenentoerisme

1 2 3 4 5 6 7

17. Tentoonstellingen 1 2 3 4 5 6 7

1.6.1.3 VraagverwoordingDekeuzevandedomeinendiebevraagdwordenzijninhoofdzaakgebaseerdopdeparticipatiesurvey2009.Sindsdezebevragingwerddealgemenecategorieaangaandehetopzoekenvaninformatieovercultuurverderuitgesplitstinverschillendesubcategorieën.Daarbijwordeneersteenaantalverschillendedomeinenbinnenhetbestaandecultuuraanbodenerfgoedbevraagd(zijnde

Page 21: Mediagebruik, e-cultuur en mediawijsheid basiscijfers...Selwyn, N. (2006). Digital division or digital decision? A study of non-users and low-users of computers. Poetics, 34(4), 273-292.

21

klassiekemuziek,pop-enrockmuziek,enpopulairemuziek,boeken,theater,dans,beeldendekunst,films,monumentenenarchitectuur).Daarnaastwordtooknaarhetopzoekenvancultuurinformatiegelinktaaneenaantalspecifiekeinformatiekanalengepeild.Vervolgenswordenookverenigingenwaarderespondentenlidvanzijnenhetopzoekenvaninformatieovereeneventuelekunsthobbybevraagd.Tenslottekomenookinformatieoversportentoerismeaanbod.

Voordezevraagwordteenreferentieperiodegehanteerdvanzesmaanden,omdatdezevoldoenderuimisomeenduidelijkonderscheidtemakentusseneerdersporadisch,occasioneelenfrequentgebruik.Watdegebruiksfrequentievandezeonlinebronnenoverkunstencultuurbetreft,kunnendemeerincidentelegebruikersaangevendatzeereenzeldzamekeerofmaandelijksnaartoesurfen.Meerregelmatigegebruikerskunneneenindicatiegevenvanhoevaakzevandezeinformatiegebruikmaakten,gaandevanmeermaalspermaandtotdagelijks.

Literatuur

DeHaanJ.&Huysmans,F.(2002).E-cultuur:eenempirischeverkenning.DenHaag:SociaalenCultureelPlanbureau.

Lievens,J.,&Waege,H.(2011).ParticipatieinVlaanderen.Acco.

Lievens,J.,Waege,H.,&deMeulemeester,H.(2006).Cultuurkijker:Cultuurparticipatiegewiktengewogen.Basisgegevensvandesurvey'CultuurparticipatieinVlaanderen2003-2004'.Antwerpen:DeBoeck.

Nulens,G.,Daems,M.&Bauwens,J.(2005)VirtuelecultuurparticipatieinVlaanderen.InJ.Lievens&H.Waege(eds.).Cultuurparticipatieinbreedbeeld.Eersteanalysesvandesurvey‘CultuurparticipatieinVlaanderen2003-2004’.reeksCultuurkijker,Antwerpen:DeBoeck.

Wubs,H.&Huysmans,F.(2006).Kliknaarhetverleden.DenHaag:SociaalenCultureelPlanbureau.

Tabel1.11 Informatieovercultureleactiviteiten(ICT5)

Informatieopgezochtover… nooiteen

uitzonderlijkekeer

maande lijks

meermaals per maand

wekelijks

meermaals per week dagelijks

N

1. Klassiekconcert,opera,… 88,2 8,11,9 1,1 0,4 0,2 0,1 3111

2. Pop-ofrockconcert,concertmetjazzmuziek,danceofwereldmuziek

65,8 17,68,8 5,0 1,8 0,7 0,4 3111

3. ConcertmetpopulaireVlaamsemuziek,schlagers,levenslied,chanson

85,0 10,12,6 1,2 0,8 0,2 0,1 3111

4. Boeken 61,5 18,710,3 5,7 2,3 1,2 0,4 3111

5. Theaterendans 78,2 14,34,5 2,1 0,5 0,2 0,1 3111

Page 22: Mediagebruik, e-cultuur en mediawijsheid basiscijfers...Selwyn, N. (2006). Digital division or digital decision? A study of non-users and low-users of computers. Poetics, 34(4), 273-292.

22

6. Beeldendekunst 86,7 8,02,5 1,6 0,8 0,4 0,1 3111

7. Cinemaenfilms 44,1 26,216,4 8,6 3,1 1,3 0,3 3111

8. Monumenten,erfgoedenarchitectuur

71,8 17,76,5 2,5 1,1 0,3 0,2 3111

9. Modeendesign 69,5 11,58,6 5,4 3,3 1,1 0,6 3111

10. Sport 52,4 11,09,7 6,9 7,8 5,9 6,4 3111

11. Cultuurkalenders 77 12,96,2 2,4 1,0 0,3 0,1 3111

12. Programmatievancultureleinstellingen

76,1 14,75,7 2,3 1,0 0,2 0,1 3111

13. Aanbodvanbibliotheken 83,1 9,14,6 2,4 0,6 0,2 0,1 3111

14. Verenigingenwaariklidvanben

65,6 8,39,9 6,2 6,0 2,7 1,2 3109

15. Eenartistiekehobby 82,8 7,33,8 2,5 1,8 1,2 0,7 3111

16. Verplaatsingen,reizenentoerisme

29,2 27,920,8 13,7 4,8 2,7 0,9 3111

17. Tentoonstellingen 77,7 14,54,9 2,1 0,7 0,2 0,0 3111

1.6.2. Gebruikvanschermenvoorcultuurbeleving

1.6.2.1 OmschrijvingVraag7uitdedrop-offvragenlijstmeethoevaakgedurendeeenperiodevanzesmaandengebruikwerdgemaaktvanschermenvoorcultuurbeleving.Daarbijwordtdekijkfrequentievanverschillendetypescontentbevraagd,losvanhetfeitofhetkijkenopeentv-scherm,pc,tabletofmobieleapparatengebeurde.

1.6.2.2 Vraagstelling

DO_Q7 Hoevaakkeekuviaeenscherm(bv.viatv,pc,tablet,...)naaronderstaandezaken,gedurendedevoorbijezesmaanden?

nooit

een enkele keer

Maandelijks

meermaals per maand

wekelijksmeermaals per week

dagelijks

1.Klassiekconcert,opera,... 1 2 3 4 5 6 72.Popofrockconcert,concertmetjazz,dance,wereldmuziek,...

1 2 3 4 5 6 7

3.ConcertmetpopulaireVlaamsemuziek,schlager,levenslied,chanson

1 2 3 4 5 6 7

Page 23: Mediagebruik, e-cultuur en mediawijsheid basiscijfers...Selwyn, N. (2006). Digital division or digital decision? A study of non-users and low-users of computers. Poetics, 34(4), 273-292.

23

4.Muziekfestival 1 2 3 4 5 6 75.Theaterendans 1 2 3 4 5 6 76.Beeldendekunst 1 2 3 4 5 6 77.Cinemaenfilm 1 2 3 4 5 6 78.Monumentenerfgoedenarchitectuur

1 2 3 4 5 6 7

9.Musical,show 1 2 3 4 5 6 710.Stand-upcomedy,cabaret 1 2 3 4 5 6 711.Modeendesign 1 2 3 4 5 6 712.Sport 1 2 3 4 5 6 713.CultuurprogrammavanVlaamsemedia(CanvasCollectie,Belpop,...)

1 2 3 4 5 6 7

1.6.2.3 VraagverwoordingReedsuitdecultuurparticipatiesurveyvan2003/2004bleekdatheelwatrespondentenviadigitalewegcultuurbeleven.Waardezevormvanparticipatiein2003nogalsdigitalecultuurbelevingwerdgedefinieerdeninhoofdzaakbelevingviahetinternetinhield,werdvoordesurveyuit2009eenbrederedefinitiegehanteerd,zijndedebelevingaandehandvantoestellendiedigitalecontentbinnenhalenendezeinbeeldkunnenweergeven.Demogelijkhedendiedaarvoorwerdenopgegeven,werdenopgedeeldinschermenvanTV,pcoflaptop,enmobieleapparaten.OpdezemanierkoneenlinkwordengemaaktmethettoenmaligeVlaamsedigitalecultuuraanbod:aandehandvanhettypeschermkoninzekerematedeherkomstvandecultuurinhoudwordenachterhaald.

Indehuidigeversievandesurveyisdevragenlijstenigszinsgereduceerdenvereenvoudigd,indiezindatheterinprincipenogweinigtoedoetviawelkschermbepaaldecontentwordtgeconsumeerd.Bovendiendektdecategorie"mobieleapparaten"inmiddelsnietmeerdezelfdeladingalsbijdevorigeeditievandeparticipatiesurvey.Deopgelijstemediatoestellenhebbeninmiddelsingrotelijnenelkaarsfunctionaliteitvanliveofuitgesteldbekijkenvanonlineen/ofaudiovisuelecontentovergenomen,waardoorhetminderrelevantwordttewetenviawelkmediatoestelprecieswerdgekeken(TV-scherm,pc,laptopdanwelmobieleapparaten).Omwillevandiezelfderedenwerdendesubcategorieënvandeverschillendemediatoestellen(zijnde"websitesvanVlaamsemedia","websitesvanVlaamsecultureleinstellingen","anderewebsites","opnamemedia","inhoudenvanVlaamsemedia","inhoudenvanVlaamsecultureleinstellingen","opnamemedia"en"andere")indezeversievandesurveynietweerhouden.

Watwelnogsteedsrelevantblijft,isdewaaiervanverschillendedomeinenuithetcultureleaanboddiebevraagdworden:klassiekemuziek,pop,rock,jazz,danceenwereldmuziek,populaireVlaamsemuziek,festivals,theaterendans,cinemaoffilm,monumentenerfgoedenarchitectuur,showsofmusicals,stand-upcomedyencabaret,modeendesign,sportentenslottedecultuurprogrammatievanVlaamsemedia(CanvasCollectie,Belpop,...).

Voordezevraagwordtdegebruikelijkereferentieperiodegehanteerdvanzesmaanden,omdatdezevoldoenderuimisomeenduidelijkonderscheidtemakentusseneerdersporadisch,occasioneelenfrequentgebruik.Watdefrequentievanschermgebruikvoorcultuurbelevingbetreft,kunnenderespondentenenerzijdsaangevenofzeditwelofniethebbengedaanindeafgelopenzesmaanden;

Page 24: Mediagebruik, e-cultuur en mediawijsheid basiscijfers...Selwyn, N. (2006). Digital division or digital decision? A study of non-users and low-users of computers. Poetics, 34(4), 273-292.

24

anderzijdskunnenmeerincidentelegebruikersaangevendatzeereenzeldzamekeerofmaandelijksnaartoesurfen.Meerregelmatigegebruikerskunneneenindicatiegevenvanhoevaakzevandezeinformatiegebruikmaakten,gaandevanmeermaalspermaandtotdagelijks.

LiteratuurCourtois,C.,Verdegem,P.,&DeMarez,L.(2013).Thetriplearticulationofmediatechnologiesinaudiovisualmediaconsumption.Television&NewMedia,14(5),421-439.

Courtois,C.(2012).Whentwoworldsmeet:Aninter-paradigmaticmixedmethodapproachtoconvergentaudiovisualmediaconsumption.Participations,JournalofAudienceandReceptionStudies,9(2),716,742.

Decraene,M.,Pauwels,C.,Bauwens,J.&Nulens,G.(2007)Detelevisie-enfilmparticipatie.InLaermans,R.(ed.).CultuurparticipatieinMeervoud.EmpirischebouwstenenvooreengenuanceerdevisieopcultuurdeelnameinVlaanderen.Antwerpen:DeBoeck.

Lievens,J.,&Waege,H.(2011).ParticipatieinVlaanderen.Acco.

Lievens,J.,Waege,H.,&deMeulemeester,H.(2006).Cultuurkijker:Cultuurparticipatiegewiktengewogen.Basisgegevensvandesurvey'CultuurparticipatieinVlaanderen2003-2004'.Antwerpen:DeBoeck.

Nulens,G.,Daems,M.&Bauwens,J.(2005)VirtuelecultuurparticipatieinVlaanderen.InJ.Lievens&H.Waege(eds.).Cultuurparticipatieinbreedbeeld.Eersteanalysesvandesurvey‘CultuurparticipatieinVlaanderen2003-2004’.reeksCultuurkijker,Antwerpen:DeBoeck.

Tabel1.3 Gebruikvanschermenvoorcultuurbeleving(DO_Q7)

nooit

een enkele keer

Maandelijks

meermaals per maand

wekelijksmeermaals per week

dagelijks

N

1.Klassiekconcert,opera,... 76,7 16,4 3,4 1,8 0,9 0,5 0,2 30692.Popofrockconcert,concertmetjazz,dance,wereldmuziek,... 51,8 28,2 10,4 5,5 2,3 1,3 0,4 30373.ConcertmetpopulaireVlaamsemuziek,schlager,levenslied,chanson 58,1 22,1 8,6 5,8 3,1 1,5 0,7 30654.Muziekfestival 56,1 28,7 8,2 4,8 1,4 0,5 0,3 30505.Theaterendans 71,9 19,4 5,3 2,1 0,8 0,3 0,1 30496.Beeldendekunst 81,5 11,7 3,5 1,9 0,9 0,4 0,1 30317.Cinemaenfilm 21,9 15,8 14,3 18,5 14,5 11,3 3,7 30508.Monumentenerfgoedenarchitectuur 67,2 18,3 6,7 4,8 1,7 1,1 0,2 30409.Musical,show 54,7 26,4 8,4 6,8 2,5 1,1 0,2 304010.Stand-upcomedy,cabaret 40,7 25,1 15,2 12,0 4,8 1,7 0,5 305211.Modeendesign 56,4 19,7 9,9 7,6 4,0 1,9 0,5 304412.Sport 28,2 14,8 9,3 13,1 13,7 12,9 8,0 306913.Cultuurprogrammavan 51,7 20,8 10,7 8,5 4,7 2,5 1,0 3043

Page 25: Mediagebruik, e-cultuur en mediawijsheid basiscijfers...Selwyn, N. (2006). Digital division or digital decision? A study of non-users and low-users of computers. Poetics, 34(4), 273-292.

25

Vlaamsemedia(CanvasCollectie,Belpop,...)

1.6.3. Verwervenvanartistiekeproducten

1.6.3.1 OmschrijvingVraagICT6meetdematewaarinhetinternetwordtaangewendalskanaalvoorhetbekomenvan(cultuur)producten.Aanderespondentenwordtgevraagdmetwelkeregelmaatze(minstensgedurendedevoorbijezesmaanden)gebruikhebbengemaaktvanhetinternetvoorhetverkrijgenvan(cultuur)producten.

1.6.3.2 Vraagstelling

ICT6

In onderstaande lijst staan een aantal producten die u online kan verkrijgen. Kan uzeggen of u deze verschillende zaken hebt gedaan gedurende de afgelopen zesmaanden?Enzoja,hoevaak?

nooit een enkele keer Maandelijks meermaals

per maand wekelijks meermaals per week dagelijks

1. Muziekoffilms/videokopen(CDs,DVDs,iTunes,…)

1 2 3 4 5 6 7

2. Gratismuziekbeluisterenoffilms/videobekijken(Soundcloud,Youtube,…)

1 2 3 4 5 6 7

3. Gratismuziekoffilms/videodownloaden(Torrents,…)

1 2 3 4 5 6 7

4. Betalendmuziekbeluisteren(Deezer,Spotify,…)

1 2 3 4 5 6 7

5. BetalendTV/Films/Videobekijken(MUBI,Stievie,Netflix,AppleTV,…)

1 2 3 4 5 6 7

6. Boekenkopen(Amazon,...) 1 2 3 4 5 6 7

7. E-booksdownloadengratisofbetalend(AmazonKindle,iBooks,boek.be)

1 2 3 4 5 6 7

8. Ticketskopenvoorcultureleactiviteiten 1 2 3 4 5 6 7

9. Productenkopenvoorhetuitoefenenvaneenartistiekehobby

1 2 3 4 5 6 7

10. Appsdownloadenvoorpc,tabletofsmartphone,gratisofbetalend

1 2 3 4 5 6 7

11. Ticketskopenvoortoerismeenverplaatsingen

1 2 3 4 5 6 7

Page 26: Mediagebruik, e-cultuur en mediawijsheid basiscijfers...Selwyn, N. (2006). Digital division or digital decision? A study of non-users and low-users of computers. Poetics, 34(4), 273-292.

26

1.6.3.3 VraagverwoordingDezevraaghandeltoverzowelfysiekealsdigitale(cultuur)productenwaarbijdetransactieonlineplaatsvindt.Eenselectievanverschillende(cultuur)productendieaangekochtkunnenwordenalsook(cultuur)productendiegratiskunnenwordenverkregenwordenindezelijstopgenomen.Hetbetreftdiversetypesproductendieinmeerdereofminderematevallenbinnenhetcultureleaanbod:zowelfysiekedragersalselektronischeformaten,betalendeengratis(aldannietlegale)content,ticketsvoorhetbijwonenvancultureleactiviteitenofvoortransport,alsookprogramma'svoordigitaletoestellenenproductenvoorhetbeoefenenvankunstzinnigehobby's.

Voordezevraagwordteenreferentieperiodegehanteerdvanzesmaanden,omdatdezevoldoenderuimisomeenduidelijkonderscheidtemakentusseneerdersporadisch,occasioneelenfrequentgebruik.Watdefrequentievanhetaankopenvandezeproductenbetreft,kunnendemeerincidentelegebruikersaangevendatzediteenzeldzamekeerofmaandelijksdoen.Meerregelmatigegebruikerskunneneenindicatiegevenvanhoevaakzeonlineaankopendoen,gaandevanmeermaalspermaandtotdagelijks.

Literatuur

DeHaanJ.&Huysmans,F.(2002).E-cultuur:eenempirischeverkenning.DenHaag:SociaalenCultureelPlanbureau.

Lievens,J.,&Waege,H.(2011).ParticipatieinVlaanderen.Acco.

Lievens,J.,Waege,H.,&deMeulemeester,H.(2006).Cultuurkijker:Cultuurparticipatiegewiktengewogen.Basisgegevensvandesurvey'CultuurparticipatieinVlaanderen2003-2004'.Antwerpen:DeBoeck.

Nulens,G.,Daems,M.&Bauwens,J.(2005)VirtuelecultuurparticipatieinVlaanderen.InJ.Lievens&H.Waege(eds.).Cultuurparticipatieinbreedbeeld.Eersteanalysesvandesurvey‘CultuurparticipatieinVlaanderen2003-2004’.reeksCultuurkijker,Antwerpen:DeBoeck.

Wubs,H.&Huysmans,F.(2006).Kliknaarhetverleden.DenHaag:SociaalenCultureelPlanbureau.

Tabel1.12 Verwervenvanartistiekeproducten(ICT6)

nooit een

enkele keer

Maandelijks

meermaals per maand wekelijks meermaals

per week dagelijks

N

1. Muziekoffilms/videokopen(CDs,DVDs,iTunes,…)

79,0 11,15,4 2,8 1,0 0,5 0,2 3111

2. Gratismuziekbeluisterenoffilms/videobekijken(Soundcloud,Youtube,…)

43,2 8,49,1 9,5 10,6 9,7 9,4 3111

3. Gratismuziekoffilms/videodownloaden(Torrents,…)

70,3 7,76,3 5,4 5,1 2,9 2,4 3111

Page 27: Mediagebruik, e-cultuur en mediawijsheid basiscijfers...Selwyn, N. (2006). Digital division or digital decision? A study of non-users and low-users of computers. Poetics, 34(4), 273-292.

27

4. Betalendmuziekbeluisteren(Deezer,Spotify,…)

90,1 3,61,8 1,0 1,2 0,9 1,4 3111

5. BetalendTV/Films/Videobekijken(MUBI,Stievie,Netflix,AppleTV,…)

83,4 8,43,9 2,0 1,1 0,7 0,4 3111

6. Boekenkopen(Amazon,...) 83,6 11,53,4 1,2 0,3 0,1 0,0 3111

7. E-booksdownloadengratisofbetalend(AmazonKindle,iBooks,boek.be)

90,8 5,32,4 1,1 0,2 0,2 0,1 3111

8. Ticketskopenvoorcultureleactiviteiten

68,3 24,85,3 1,0 0,4 0,1 0,0 3111

9. Productenkopenvoorhetuitoefenenvaneenartistiekehobby

90,3 6,52,2 0,7 0,2 0,1 0,0 3111

10. Appsdownloadenvoorpc,tabletofsmartphone,gratisofbetalend

54,6 14,613,1 10,2 4,2 2,3 0,9 3111

11. Ticketskopenvoortoerismeenverplaatsingen

64,9 28,44,8 1,5 0,3 0,2 0,0 3111

1.7. Mediavaardigheden

1.7.1. Inschattingmediavaardigheden

1.7.1.1 OmschrijvingDevraagMEDIAWIJSbeschouwteenaantalcouranteenmindercourantehandelingendiemethedendaagsedigitaletechnologieënkunnenwordenuitgevoerd.Devraagpeiltbijderespondentenenerzijdsnaarhunkennisvanvandezehandelingen(enofzediebovendienalooithebbenuitgevoerd),anderzijdsnaarhoezezelfhunvaardigheidinschattenvoorhetuitvoerenervan.

1.7.1.2 Vraagstelling

mediawijs

Denktudatudevolgendeactiviteitenkan?Geefuzelfeenscorevan1(kandithelemaalniet)tot5(kanditheelgoed).Ukanookaangevenalsudezakennietkent.

Hoe goed kan u … Kan dit

helemaal niet

Kan dit heel goed

Ken ik niet,

nooit van gehoord

Ken het wel maar heb het nog niet gedaan

1. Detrein-ofbusurenonlineopzoeken

1 2 3 4 5 8 9

2. Dewegopzoekenopbvb.GoogleMapsofMappy

1 2 3 4 5 8 9

Page 28: Mediagebruik, e-cultuur en mediawijsheid basiscijfers...Selwyn, N. (2006). Digital division or digital decision? A study of non-users and low-users of computers. Poetics, 34(4), 273-292.

28

3. Onlineticketsvooreenvoorstellingbestellen

1 2 3 4 5 8 9

4. Hetweerberichtonlineopzoeken 1 2 3 4 5 8 95. Onlineinformatievindendieik

nodigheb1 2 3 4 5 8 9

6. Onlineeenboekvandebibverlengen

1 2 3 4 5 8 9

7. EenlijstaanmakenopTwitter 1 2 3 4 5 8 98. IemandopbellenmetSkype 1 2 3 4 5 8 99. Eenblogpostmaken 1 2 3 4 5 8 910. Eenberichtplaatsenopeenonline

forum1 2 3 4 5 8 9

11. Uploadenvaneigenfilmpjesopyoutube

1 2 3 4 5 9 9

12. Appsdownloadenopsmartphoneoftablet

1 2 3 4 5 9 9

13. Foto’sdelenonline(opFacebook,Flickr,Instagram...)

1 2 3 4 5 9 9

14. Eenprogrammaopnemenmetdedigicorder

1 2 3 4 5 9 9

15. Jeprivacyinstellingenopsocialenetwerkenaanpassenzodatnietiedereenjeprofielkanzien

1 2 3 4 5 9 9

1.7.1.3 VraagverwoordingDitdeelvandesurveyhandeltovereenaantalrelatiefeenvoudigeeneenaantalmindervoordehandliggendecompetentiesdieindicatiefzijnvoorhetgemiddeldemediavaardigheidsniveauvanderespondenten.Indebeschrijvingvandezevaardighedenisvoornamelijkdeeigeninschattingvanbelang.Gestelddatderespondentdebeschrevenactiezelfnognietdaadwerkelijkheeftuitgevoerd,danwordtgevraagdofderespondentvertrouwdismetdiebepaaldeactieofdeze(nog)nietkent.Binnendeopgelijsteactiviteitenwordendiversevaardighedengeëvalueerdenkunnenverschillendemediawijsheidsniveauswordengedefinieerd.Naastoperationelevaardigheden(hetbedienenvantechnologieën),wordenfunctionele(hetuitvoerenvanbepaaldeacties),communicatieveenstrategischevaardighedenbevraagd.

Literatuur

Mariën,I.,&VanAudenhove,L.(2011).Mediageletterdheidendigitalevaardigheden:naareenmultidimensioneelmodelvandigitaleexclusie.InMediageletterdheidineendigitalewereld(pp.99–130).Brussel:StudiedienstVlaamseRegering.

Paulussen,S.,Courtois,C.,Vanwynsberghe,H.,&Verdegem,P.(2011).Profielenvanmediageletterdheid.EenexploratievandedigitalevaardighedenvanburgersinVlaanderen.InM.-A.Moreas&J.Pickery(Eds.),Mediageletterdheidineendigitalewereld(pp.61–77).Brussel:StudiedienstvandeVlaamseRegering.

Page 29: Mediagebruik, e-cultuur en mediawijsheid basiscijfers...Selwyn, N. (2006). Digital division or digital decision? A study of non-users and low-users of computers. Poetics, 34(4), 273-292.

29

VanDeursen,A.,&VanDijck,J.A.G.M.(2010).MeasuringInternetSkills.InternationalJournalofHuman-ComputerInteraction,26(10),891–916.

Verkasalo,H.,López-Nicolás,C.,Molina-Castillo,F.J.,&Bouwman,H.(2010).Analysisofusersandnon-usersofsmartphoneapplications.TelematicsandInformatics,27(3),242-255.

Tabel1.13. Inschattingmediavaardigheden(mediawijs)

percentage

Hoegoedkanu… Kandithelemaal

niet

Kanditheelgoed

Kenikniet,nooitvan

gehoord

Kenhetwelmaarhebhetnogniet

gedaan

N

1. Detrein-ofbusurenonlineopzoeken 20,8 3,3 8,6 13,7 47,5 1,7 4,4 39172. Dewegopzoekenopbvb.

GoogleMapsofMappy 18,9 2,4 5,8 13,2 54,8 2,3 2,5 39233. Onlineticketsvooreen

voorstellingbestellen 25,2 4,1 9,1 12,1 39,5 2,2 7,8 39074. Hetweerberichtonline

opzoeken 18,8 1,7 4,4 11,0 58,6 1,9 3,7 39235. Onlineinformatievindendie

iknodigheb 17,2 2,0 5,2 17,4 54,9 1,8 1,6 39236. Onlineeenboekvandebib

verlengen 36,0 4,6 6,6 7,3 24,9 4,1 16,5 38727. EenlijstaanmakenopTwitter 58,5 4,7 4,4 3,2 8,8 8,1 12,4 38578. IemandopbellenmetSkype 36,3 3,8 7,2 8,7 32,1 4,0 7,8 39089. Eenblogpostmaken 57,4 6,5 6,7 3,8 8,6 7,8 9,2 389110. Eenberichtplaatsenopeen

onlineforum 40,4 4,5 8,6 10,4 23,5 5,1 7,4 391311. Uploadenvaneigenfilmpjes

opyoutube 48,9 5,2 6,8 7,6 18,0 4,0 9,4 390112. Appsdownloadenop

smartphoneoftablet 40,7 3,1 5,4 8,2 32,9 4,5 5,2 390713. Foto’sdelenonline(op

Facebook,Flickr,Instagram...) 37,6 3,2 6,1 9,2 34,2 3,7 6,1 391914. Eenprogrammaopnemen

metdedigicorder 25,9 1,9 4,3 7,9 54,7 2,3 2,9 391715. Jeprivacyinstellingenop

socialenetwerkenaanpassenzodatnietiedereenjeprofielkanzien 36,9 3,1 6,6 10,2 33,7 4,1 5,4 3902