Zuid-Limburg is niet alleen ‘the place to be’ voor mooie ritjes over glooiende wegen, er is ook genoeg te beleven aan cultuur en design

in the dutch mountains

ls ik de A2 afzak naar het zuiden met mijn CX-5 kom ik meteen in vakantiestemming. Het glooiende landschap van Zuid-Limburg is voor veel Nederlanders een beetje buiten-

land in eigen land. Maar ook de mentaliteit is hier anders, Bourgondisch – al is die instelling tegenwoordig voorbehouden aan de vrije uurtjes. “Het bedrijfsleven is hier veel Hollandser geworden. Harder, sneller”, vertelt de Maastrichtse cartoonist Ruben L. Oppenheimer.

Ik ontmoet Oppenheimer in zijn mooie stad in de expositieruimte van het Centre Céramique. Hij heeft een bijzondere band met het gebouw, hij heeft er net zijn eerste solo-expositie afgerond. Hij praat weloverwogen, maar heeft een vlotte lach en in zijn ogen zijn voortdurend pretlichtjes te vinden. Oppenheimer verkeert graag in de buurt van het Centre Céramique, al is het maar om er stiekem typetjes te fotograferen met zijn iPhone. Ter vermaak (hij post de beelden op Facebook), maar ook ter inspiratie voor de cartoons die hij maakt voor kranten zoals de NRC en De Standaard.

Hij laat me foto’s zien van een chique dame op leeftijd die door een man uit de auto wordt geholpen. “Van die Joan Collins-achtige vrouwen zie je hier heel veel, geweldig is dat. De mensen hier hebben gevoel voor esthetiek: ze willen er graag verzorgd uitzien.”

Oud en nieuwDie liefde voor schoonheid zie je ook terug in de wijk Céramique, die het gelijknamige cultureel centrum omringt. Een sterk staaltje moderne architectuur dat verrees op de plaats van de voormalige fabrieksterreinen van de Société Céramique. Het verleden werd niet vergeten en komt niet alleen terug in de benaming, maar ook in de signatuur van grote, stoere stenen vlakken die industrieel aandoen.

Verderop langs de Maas ligt de grote trekker van deze wijk: het Bonne fanten-museum van de Italiaanse architect Aldo Rossi. Het ontwerp heeft een vervreemdend effect: de raket vormige toren mag dan een van de ‘landmarks’ van de stad zijn, van binnen lijkt hij juist heel klein. En de monumentale trap lijkt juist veel te groot voor het gebouw.

Het Bonnefantenmuseum toont naast moderne ook oude kunst. Heden en

A

Pagina links: De crossover is in stad en land thuis. Deze pagina, kloks gewijs: Cartoonist Ruben Oppenheimer; het Vrijthof; het Drie­landen punt; in het Centre Céramique

“d e m e n s e n w i l l e n e r h i e r g r a a g v e r z o r g d u i t z i e n ”

Zoom-Zoom 23

hiP heuVellanD

22 Zoom-Zoom

t e k s t L i n d a K o r s t e n / f oto g r a f i e r e n e va n d e r h u L s t

verleden zijn in deze stad altijd met elkaar verweven. Heel natuurlijk wordt er gespeeld met het contrast tussen oud en nieuw, bijvoorbeeld in de eeuwenoude kerken die zijn omgevormd tot een prachtige boekhandel (Selexyz Maastricht) of hotel (het Kruisheren Hotel).

Maastricht heeft recht om trots te zijn op zijn geschiedenis: deze van oorsprong Romeinse nederzetting is een van de oudste steden van ons land. Ik maak met de CX-5 een ritje door het oude centrum. Dankzij de kleine draaicirkel is het hier erg leuk rijden; moeiteloos stuur ik door de wirwar van smalle straatjes.

Om de historie te proeven, stap ik even binnen bij delicatessenzaak Le Salonard, waar de kazen gewoon op tafel uitgestald liggen. Een tafereel van eeuwen terug. Net als het atelier van vioolbouwer Martin Rijsemus, twee deuren verderop, die samen met zijn zoon Niels nog echt monnikenwerk verricht bij het met de hand vervaardigen van de instrumenten.

Als het laatste licht verdwijnt, zoek ik mijn hotel op: het Teaching Hotel Château Bethlehem, van de Hotelschool Maastricht. Alle 26 kamers zijn verschillend vormgegeven door Dutch designers als Studio Job en Piet Hein Eek. Mijn kamer vind ik de mooiste: de Suite in the Parc, ontworpen door Gerben van der Molen. Klapstuk is de schommel die midden in de ruimte hangt.

Voor het slapengaan probeer ik hem even uit. Een blij en overmoedig gevoel maakt zich van me meester. Je kunt zo vanuit de schommel je bed in springen, vertrouwde de receptionist (eerstejaarsstudent) me toe bij het inchecken.

Pagina links: het Bonnefanten­museum. Deze pagina, kloks gewijs: Selexyz Domini ca­nen; Sint­Janskerk en Sint­Servaas basiliek; Teaching hotel; vioolbouwer Martin Rijsemus

Even peil ik de afstand tot het bed. Dat soort circustrucjes laat ik bij nader inzien toch maar over aan studenten.

Noodweer in het MaaslandDe volgende dag laat ik de stad achter me. Geruisloos glij ik over de bochtige weggetjes, de crossover voelt zich hier net zo goed thuis als in de stad. Ik rijd van Noorbeek naar Slenaken en zo verder richting Vaals. Ik snij dwars door zowel de Geul- als de Gulpvallei om zo veel mogelijk van de vergezichten en slingerende wegen te kunnen genieten.

In een enorme onweersbui stop ik bij de Gerardushoeve in Epen. Als het ergste voorbij is, stap ik uit om de regen

“ a l d o r o s s i ’ s e n o r m e t r a p l i j k t v e e l t e g r o o t v o o r h e t m u s e u m ”

hiP heuVellanD

Zoom-Zoom 25

te ruiken, die hier een zweem van vruchtbare, bemeste grond in zich draagt. In de verte rommelt het nog. Ik kan kilometers ver kijken, het is alsof half België zich voor me uitstrekt. Het gras is neongroen, de lucht zacht oranje en blauwpaars. De term slecht weer slaat in dit geval helemaal nergens op, bedenk ik. Het is prachtig.

Langs de rand van Nederland rijd ik verder. De wegen staan vol plassen en met de haaienvinantenne op het dak stel ik me voor dat ik als een roofvis door het water klief. Ik eet een hapje bij brasserie Lodge 7 op de Vijlenerberg, een moderne berghut met kleine tweedfauteuiltjes bij de open haard. Maar mijn blik dwaalt af naar buiten, naar het uitzicht op Aken, de nevel die opstijgt van de bomenrijen in de verte en de mooi vormgegeven Wilhelminatoren op de tegenoverliggende Vaalserberg.

Drielandenpunt“Het wordt niks meer met het weer”, roept de vader van de eigenaresse. Zijn accent is zo doorwrocht met de typische ‘sjt’ klanken van het uiterste zuidoosten van het land dat ik niet meteen doorheb dat hij Nederlands praat. “Het weer gedraagt zich hier anders dan in Nederland”, zegt hij, en vertelt dat hij altijd de vooruitzichten voor de Ardennen in de gaten houdt. Alsof we de grens al over zijn. Alles draagt hier bij aan mijn ver-van-huis-gevoel.

Voor ik naar huis ga, rijd ik nog even naar het Drielandenpunt op de Vaalserberg, met 322 meter het hoogste punt van Nederland. Er staan geen hekken, ik

loop zo een rondje Nederland, België, Duitsland. Maar de grenzen mogen dan open zijn, gevoelsmatig liggen ze er nog heel duidelijk. Ik denk aan wat Noortje Fischer van het Bonne-fanten museum me gisteren vertelde, dat Zuid-Limburg gek genoeg niet erg internationaal georiënteerd is. Zelf gaf ze toe met vriendinnen ook eerder te kiezen voor een dagje Amsterdam dan het dichterbij gelegen maar Franstalige Luik.

Als ik weer van de Vaalserberg afdaal (haarspeldjes rijden in Neder-land, het kan!) zie ik in een oog opslag waarom dit als een van de mooiste autoroutes van Nederland geldt. Piepkleine huisjes, plukjes bos en daarachter de ondergaande zon – ik overzie haast heel Zuid-Limburg. Een mooi, eigenwijs stukje Nederland.

“ p i e p k l e i n e h u i s j e s , p l u k j e s b o s … z u i d - l i m b u r g i s e e n h e e l m o o i , e i g e n w i j s s t u k j e n e d e r l a n d ”

Pagina rechts: vakwerkboerderij in het gehucht höfke; Boven, met de klok mee: het Kruisherenhotel; Wilhelminatoren op de Vaalserberg; le Salonard

26 Zoom-Zoom Zoom-Zoom 27

hiP heuVellanD