materieelgezien_10_2012

7/30/2019 materieelgezien_10_2012

1/20

MaterieelgezienDMO buiten de dampkring

Hr.Ms. Holland Schip van he JaarSamen egen cyber

Nummer 10 | december 2012


2/20

2

Inhoud

4. Cyber CoalitionEen coaliie van cyberspecialisen boog zich in novem-ber over een scala aan digiale dreigingen. Civiele enmiliaire deskundigen sloegen de handen ineen om hehood e kunnen bieden aan cyberaanvallen.

10. Schip van het JaarHr.Ms. Holland is in november uigeroepen o Schipvan he Jaar. Een presigieuze iel voor de vlaggendragervan de parouilleschepen. En ook een eervolle onder-scheiding voor de DMO als onderdeel van de GoudenDriehoek van indusrie, kennisinsiuen en overheid.

12. Slimme satellietsamenwerkingSaelliecommunicaie is onmisbaar voor een mondiaalinzebare krijgsmach. Maar saelliecommunicaie isook schaars en kosbaar. Slimme samenwerkingsverban-den verzekeren de krijgsmach van miliaire saellieca-paciei en drukken de kosen.

En verder

Inerview brigadegeneraal Theo En

Werkplekgezien

In kor

Op locaie

4

10

12Cover:De Alas V rake saa gereed

om de weede van vier

EAHF-saellieen e lanceren.

Nederland zi me ondermeer

de VS in di miliaire saellie-

parnerschap. Deze geavan-

ceerde saellieen moeen

wereldwijde saelliedekking

garanderen.

Foo: Unied Launch Alliance.


3/20

Hr.Ms. Holland is agelopen maand door de Koninklijke

Nederlandse Vereniging van Technici op

Scheepvaargebied uigeroepen o Schip van he Jaar. Een

presigieuze iel. De glans daarvan sraal zeker ook a op

de DMO. Onze projecleider Rob Zuiddam moch de prijs

dan ook samen me de commandan van de Holland,

kapiein-luienan-er-zee Chris van den Berg, in onvangs

nemen. Via deze weg wil ik alle DMOers en marinecol-legas die bij de onwikkeling van de parouilleschepen

berokken zijn o zijn gewees van hare elicieren. Deze

prijs is een mooie erkenning van de mariieme secor voor

uw jarenlange werk.

He is een bevesiging van he belang van de veelgenoem-

de Gouden Driehoek voor de BV Nederland. De nauwe

samenwerking ussen overheid, kennisinsiuen en

bedrijsleven creer ech innovaieve producen.

Producen waarmee we onszel als Deensie en als

Nederland op de kaar zeten. En die zodoende ook een

bijdrage leveren aan onze economie. Zo blijk maar weer

da de Deensiebegroing meer oegevoegde waarde bied

dan alleen he hebben van miliair vermogen.

Die boodschap droeg ook generaal Tom Middendorp ui

ijdens de NIDV-beurs. De Commandan der Srijdkrachen

riep op om de Gouden Driehoek nieuwe glans e geven.

Wan hoewel ons innovaieve samenwerkingverband nie

nieuw is, kan he nooi kwaad om he weer eens a e

soen. Zeker nu de budgeten voor kennisinsiuen en

Deensie verder dalen, moeen we al in een vroeg sadium

de samenwerking zoeken. Op een evenemen als de

NIDV-beurs krijgen we daarvoor ook landelijke aandach.

Samen me de indusrie en de kennisinsiuen kunnen we

ech een inke oegevoegde waarde aan de Nederlandse

economie leveren. Nie zozeer in omvang van he bruo

binnenlands produc, maar wel in de kwaliei en he

hoogwaardige karaker ervan. Zo is ook weer de spoligh

geze op de innovaies die de DMO simuleer me de

Codemo-regeling. Door als launching cusomer op e

reden, help Deensie ook andere landen over de drempel

bij he aanschaen van nieuwe, Nederlandse, innovaieve

producen.

Da he me he innovaieve vermogen van de DMO zel

ook goed zi, is mij wel gebleken op de recene lezingen-avond van he Research en Innovaie Cenrum (RIC) van

IVENT. He RIC denk oekomsgerich over al van

prakische IV en ICT-oepassingen en onwikkelingen.

Voor mij ging een nieuwe wereld open. De commandan

van he RIC, Teus van der Plaa, verelde vol vuur over de

waarde die open source ICT-middelen kunnen hebben

voor Deensie. He kan namelijk groe kosenbesparingen

opleveren. In een enhousiasmerend beoog zag hij

voldoende aanknopingspunen om als DMO e blijven

innoveren. Zels in ijden van bezuinigingen en reorgani-

saies. Voor mij is di he bewijs da we nog alijd beschik-

ken over creaiviei en innovaie in onze organisaie. Ik

hoop da we die oekomsgeriche blik vashouden, ook in

he nieuwe jaar.

Ik wens u bijzonder pretige eesdagen en een goed begin

van he nieuwe jaar.

Direceur DMO

Lex Hendrichs

PS Bijgesloen bij Maerieelgezien vind u een speciale

ediie van he populair weenschappelijk ijdschri Ques.

He bied he brede publiek een inkijkje in onze organisa-

ie. Ik ben ros op he resulaa en wilde u deze Ques nie

onhouden. Veel leesplezier!

Toegevoegdewaarde

3Materieelgezien

nummer 10 | december 2012

Column


4/20

Samen tegennulletjes en

eentjes

Cyber Coalition 2012

Teks: Ingmar KoomanFoo's Mauris van Hou, AVDD

Een compuervirus van een schurkensaa leg de besuringssysemen van eenwaerzuivingsinsallaie in de Esse hoodsad Tallinn pla. Drinkwaer raakvervuild. Duizenden mensen ziek. De NAVO-parners saan op scherp, gespis opmeer digiale problemen binnen he bondgenooschap. Ook in Nederlandmonioren enkele ienallen civiele en miliaire digiale specialisen decrisissiuaie. De coaliieparners esen me de NAVO-oeening Cyber Coaliionmidden november zowel hun inerne, de inerdeparemenale als ook deinernaionale procedures.

4

Acueel


5/20

5Maerieelgezien

nummer 9 | november 2012


6/20

De trainer

Cyber is geen broodje speciaal, benadruk majoor Edwin

Hoe, saocier cyber opleiden en rainen van de

Deensiebrede Taskorce Cyber. Behalve ons opreden op he

land, de zee, in de luch en in de ruime maak ook de

vijde dimensie he digiale domein inegraal deel ui

van onze miliaire aken. Cyber is immers veel breder dan

alleen ICT. Nusbedrijven, inrasrucuur en wapensyse-

men, he kan allemaal worden aangeas. Op inerne vind

je zo handleidingen waarmee je virussen kun maken. He

word dus seeds makkelijker kwesbaarheden ui e

buien. En individu kan al een hoop schade aanrichen.

Snel handelen is essenieel. Cyber ken geen grenzen, geen

ijd. Er saan geen rood-wite paaljes op de daalijnen.

De juridisch-bestuurlijk adviseurEen cyberaanval kan zorgen voor groe schade en groe

aanallen slachoers. In plaas van anks zijn he nu

nullejes en eenjes, zeg Duco le Clercq, juridisch-

besuurlijk adviseur van de Besuurssa. He NAVO

Verdrag zeg een aanval op n is een aanval op allen

maar hoe werk da in de cyberconex? De herkoms van

zon digiale aanval is doorgaans een suk minder

duidelijk. Heb je e maken me een Al-Qaida-achige

erreurorganisaie, de maa o een hackende puber?

Civiele en miliaire overheden zullen hoe dan ook moeen

samenwerken om een doelreende cyberbescherming op

e zeten. We esen me deze oeening zowel onze inerne,de inerdeparemenale als ook de inernaionale

procedures.

De cyberspin

Een aanval vanui cyberspace kan serieuze gevolgen

hebben in de eche wereld, verel majoor Werner

Kieenbeld, ocier naionale operaies bij 43

Gemechaniseerde Brigade. Financile en maerile

schade, gewonden en zels doden. Wanneer iemand

nusbedrijven pla wee e gooien, hee da een mega

impac. Tijdens Cyber Coaliion is hij een van de spinnen

in he cyberweb op de Direcie Operaies (DOPS). Bijzonder

is da voor he eers ook reservisen aan de oeening

deelnemen. Als reservis veraal ik de implicaies van de

srijd me bis en byes naar de beleidsmakers.

Specialisisch werk, waarbij mijn achergrond als ICTer en

voormalig verbindelaar goed van pas kom.

De cyberadviseur

Speciaal voor deze oeening hee de NAVO eche malware

onwikkeld, verel majoor Erik Rossou (1 CIMIC baaljon),

cyberadviseur bij DeCERT, he roedel cyberwaakhonden

van Deensie. DeCERT neem waar, analyseer en

alarmeer. Zon nieuw virus bied ons een heel realisische

raining. Hoe besrijd je zoies? Op basis van de rappora-

ges van onze analisen geven we adviezen aan de civiele en

miliaire buienwereld. Binnen en buien Nederland.

Cyber beperk zich zelden o een enkel geografsch

gebied. Incidenen kunnen zels mondiale gevolgen

hebben. Daar kom de meerwaarde van ons als reservis

om de hoek kijken: we brengen specifeke echnische

kennis in n Deensie beschik over de mankrach wanneer

ze daar behoee aan hee.

De cyber-handler

Wij passen riage oe. Wa is de mogelijke impac van een

cyberinciden van, laen we zeggen in Liouwen, op de

Nederlandse inrasrucuur? Zulke inschatingen maken

we hier bij DeCERT coninu, leg DeCERT-analis

Jan-Marc ui. Onze echnische specialisen leggen

malware onder he vergrooglas. Wa zijn de schadelijke

karakerisieken? Aan de hand van die analyses kunnen

beheerorganisaies een verbeerslag maken in onze eigen

inra: exra aler zijn, virusscanners enfrewalls updaen o

zels een syseem helemaal loskoppelen. We oeenen nu

een breed scala aan cyberincidenen. En da beval goed.Meer van di soor oeeningen? Graag!

De cybercoalitieDe cyberorganisaies van de Nederlandse krijgs-

mach kunnen bij groe cyberincidenen desge-

vraagd ook bijsand leveren aan naionale en

inernaionale civiele en miliaire parijen. Vanui

Deensie zijn de Beveiligingsauoriei van de

Besuurssa, de Join CIS Groep, DeCERT, MIVD

en de Taskorce Cyber hierbij berokken.

He miniserie van Buienlandse Zaken en he

Naionaal Crisis Cenrum (NCC) en he Naionaal

Cyber Securiy Cenrum (NCSC) van he miniserie

van Veiligheid en Jusiie zijn de voornaamse

binnenlandse parners. Ook inernaionaal sem-

men NAVO-lidsaen hun cyberinspanningen me

elkaar a. Poliieke en miliaire veregenwoordigers

cordineren di vanui he NAVO-hoodkwarier

SHAPE in Brussel.Cyber Coalition maakt deel uit van de rijksbrede campagne Alert

Online, bedoeld om het cyberbewustzijn te verbeteren.www.alertonline.nl

6

Acueel


7/20

Foo: Wim Salis, AVDD

7Materieelgezien



8/20

Interview transitiemanager brigadegeneraal Theo Ent

De plannen

Van cVRP naar VRP en van DRP naar PVP, de mijlpalen in

de grooschalige reorganisaie bij Deensie zijn gemar-

keerd me drie- en vierleterige aoringen. Een meer-

rapsrake, zo omschrij brigadegeneraal Theo En he

reorganisaieproces. Maar dan wel een me drie verschil-

lende huisbases. Wan de reorganisaierajecen van zowel

de direcie Malog, he JIVC-in-opriching en de sa DMO

moeen me elkaar in de pas lopen. Samen me de drie

projecleiders en de drie ijdelijke reorganisaiemedezeg-

genschapscommissies (TRMCs) is he eerse deel van de

klus geklaard.

Als eerse Deensieonderdeel hee de DMO goedkeuring

gekregen voor alle DRPs, de deniieve reorganisaieplan-

nen, consaeer hij evreden. He samenvoegen van delen

van DMO en IVENT o een nieuwe DMO-eenheid, de

omvorming o JIVC en de parallelle reorganisaie van

Malog en de DMO-sa maak he o een complex geheel.

De reorganisaie van de DMO hee nogal wa voeen in de

aarde gehad, beaam de generaal. De TRMCs hebben hier

als veregenwoordigers van he personeel veel ijd in

gesoken. Daarvoor heb ik veel waardering. De deailon-

werpase hebben we agesloen. Nu begin he personeel-

sinensieve suk.

Personeel

Me de vasselling van de DRPs is de srucuur van de

nieuwe DMO bepaald. De vulling van alle soelen binnen

de nieuwe organisaie zal zon zes maanden in beslag

Zorgvuldigheidhee zijn prijsAls ransiiemanager is brigadegeneraal Theo En he gezich acher dereorganisaie van de DMO. Hij cordineerde de voorbije maanden dereorganisaies van de DMO saelemenen en de direcie Maerieellogisiek(Malog) en werke nauw samen me de projecleider van he Join IVCommando (JIVC). Hij blik erug en voorui op de drie-in-een-reorganisaie.

Reorganisatietaal

cVRP: concep voorlopig reorganisaieplanVRP: voorlopig reorganisaieplan

DRP: deniie reorganisaieplan

FVT: uncievergelijkingsabel

PVP: personeelsvullingsplan

nemen, verwach Theo. Ui de uncievergelijkingsabel

(FVT) blijk welke uncies we eveel hebben en welke erbij

komen. Aan de hand daarvan word he personeelsvul-

lingsplan (PVP) opgeseld. Nu begin de ijd van sollicia-

ies, selecies en plaasingen. En och duur de reorganisa-

ie nog o de zomer. Zorgvuldigheid hee immers zijn

prijs.

He is voor veel DMOers een moeilijke ijd, da bese hij

zich erdege. Ascheid nemen van mensen is een vervelend

en ries gevolg van deze bezuinigingen, zeg Theo. Tegen

mensen me langjarige kennis zeggen we: er is geen plek

meer voor je in de herberg. Daar is geen enkele baas ros

op.

De reorganisaie schep ook veranwoordelijkheden voor

de leidinggevenden binnen de DMO, vind hij. We moeen

onze mensen goed inormeren en zo nodig ook goed naar

Teks: Ingmar KoomanFoo: Mauris van Hou, AVDD

8

Reorganisaie

8


9/20

buien begeleiden. Ik begrijp da collegas moeie hebben

me sommige veranderingen. Maar ik krijg ook he mees

langlopende personeel mee zolang ik maar kan uileggen

waarmee we bezig zijn.

De P&Oers saan volgens de generaal voor een hell o a job.

Voor honderden uncies moe gesollicieerd worden,

gee hij aan. Ga ervan ui da per uncie drie kandidaen

op gesprek komen. Leidinggevenden binnen de DMO

zullen ezamen zon gesprekken moeen voeren n

daar verslag van moeen doen. Iedereen verdien immers

een aire kans.

De nieuwe DMO bied mogelijkheden op vele vlakken,verel de ransiiemanager. In bijvoorbeeld JIVC zijn

sraks kansen voor collegas om hun ervaring e verbreden.

He is van he groose belang da we perspecie blijven

bieden. Daarom ben ik blij da iedereen nu eindelijk

helderheid krijg.

De nieuwe organisatie

De verkleining van de DMO hak er ors in, erken de

ransiiemanager. We hebben dan ook helder belegd wa

we vooraan anders doen en wa nie meer. Sommige

dingen kunnen we namelijk gewoon nie meer. We hakken

sukken kennis a, da doe pijn. Maar we moeen onsaanpassen aan de eien. Doorpakken en uivoeren dus.

De projecvoering zal veranderen. He aanal projecen da

de DMO gelijkijdig kan uivoeren, word kleiner. Vana de

plank kopen zal meer en meer he uigangspun zijn, leg

Theo ui. Nauurlijk zijn we ros op hegeen we zel

onwikkelen, zoals de nieuwe parouilleschepen. Maar de

nieuwe DMO zal vooral besaande producen gaan

beoordelen op oepassing voor Deensie. We zullen meer

in de rol van smar buyerkruipen. Zel innovaieve produc-

en onwikkelen zal minder voorkomen.

De ecinieslag die de nieuwe DMO maak zal zich vooral

uien in een nuchere en zakelijke omgang me de

operaionele commandos en de besuurssa. En da

beeken keuzes maken, benadruk de generaal. Moe ies

me spoed? Dan kan ies anders even nie. En als we nee

verkopen, moeen we he ook uileggen. He is voor he

eers da we zo over keuzes spreken. Da is ech een

rendbreuk.

Da verg ook een culuurverandering binnen de DMO,

merk hij op. Me alleen een nieuwe srucuur en

werkwijze ben je er nie. Resulaagerich werken daar

draai he om. De DMO el uisekende medewerkers die

he seeds perec willen doen. Maar da is ook een vanonze valkuilen. We moeen de procedures nie heilig

verklaren. Je moe he bese ui jezel halen, o je nu groo

o klein ben. Da geld voor de individuele medewerker,

maar ook voor de DMO als geheel. Alleen zo kunnen we

onze slagvaardigheid vergroen.

9Materieelgezien



10/20

Patrouilleschip geprezenDe Koninklijke Nederlandse Vereniging van Technici op Scheepvaargebied riepHr.Ms. Holland in november ui o Schip van he Jaar. Loon naar werken voorzowel Damen Schelde Naval Shipbuilding als de DMO.

Eche erkenning da we ies bijzonders aan he doen zijn,

zo omschrij projecleider Rob Zuiddam de prijs. De DMO,

kennisinsiuen als TNO, he Naionaal Luch- en

Ruimevaarlaboraorium en he Mariiem ResearchInsiuu Nederland en Damen Schelde Naval Shipbuilding,

Thales en IMTECH en de marine werken nauw samen in

he onwerp van de parouilleschepen. He projecteam

van de DMO el zon mensen. Alles bij elkaar werken

vanui de DMO zon specialisen ijdelijk aan he

projec. Rob: Samen me de andere parijen hebben we

een beaalbaar en maakbaar schip onworpen da voldoe

aan de wensen van de klan, he Commando

Zeesrijdkrachen.

De high ech genegreerde masmodule is de in he oog

springende mariiem-operaionele noviei aan de

Holland. Maar ook logisiek, maerieel en operaioneel

hebben we ink op mankrach kunnen besparen, voeg de

projecleider oe. Zodoende kunnen de parouilleschepen

Holland, Zeeland, Friesland en Groningen oe me een

vase bemanning van personen aan e vullen o , de

hel van wa gebruikelijk is op schepen van deze omvang.

Me de parouilleschepen hebben we ech een nieuwe

sandaard geze, consaeer Rob. We gaan nu serieus

onderzoeken o we di concep ook kunnen oepassen opde regaten. Toch is de jaarprijs wel degelijk ies waar Rob

en zijn mensen even bij sil hebben gesaan, verel hij.

He is och eeuwige roem. Dan sa je wel ech e glunde-

ren op da podium.

Met de realisatie van de Hollandklasse laat de Nederland-

se maritieme sector zien dat ze een op snel veranderende

politiek-militaire omstandigheden toegesneden platform

kan ontwikkelen en bouwen. Hr.Ms. Holland is met zijn

kleine genstalleerd vermogen en beperkte bemanning een

zuinig schip voor de vele taken waarvoor het is ontworpen

en uitgerust. Ui he juryrappor

Foo links: De winnaarsop he Mariime AwardsGala. Tweede van links RobZuiddam (DMO) me rechsvan hem Jeroen Waalewijn(projecleider Damen) en decommandan van Hr.Ms.Holland, kapiein-luienan-er-zee Chris van den Berg.De prijs is een model van een

fui, een innovaie 17deeeuws Hollands handels-schip. Foo: ScheepsbouwNederland

Foo rechs: He samen-brengen van de brug ende commandocenrale opde Hollandklasse zorgvoor groere siuaionalawareness

Schip van het Jaar

Foo's: Sjoerd Hilckmann,AVDD

10

Acueel


11/20

Van de DMC DMODe voorlopige reorganisaieplannen zijn

goedgekeurd door de vakbonden. Inmiddels

is ook Deensiebreed overeensemming over

he momen waarop de nieuwe organisaie

van krach word. De direceur DMO hee

de reorganisaieplannen deniie ver-

klaard, zoda nu sprake is van deniieve

reorganisaieplannen (DRPen). In de

huidige implemenaiease moe de

organisaie maaregelen uiwerken om een

soepele overgang van de oude naar de

nieuwe organisaie mogelijk e maken,

zonder sagnaie van de bedrijsvoering.

Op basis van de ransiiecodes van de DRPen

krijg al he personeel een brie. Daarin

word de uigangsposiie (ransiiecode)

medegedeeld. Naar aanleiding van de brie

me ransiiecodes en uw evenuele nadere

plannen word een concep personeelsvul-

lingsplan (PVP) opgeseld da me de

bonden word besproken. Via een brie zulu worden genormeerd over plaasing o

nie-plaasing bij de DMO. Naar aanleiding

van deze brie krijg u dagen de ijd om de

organisaie e verzoeken de voorgenomen

plaasing o nie-plaasing e heroverwegen,

als u meen da he procedureel nie goed is

verlopen. Als ook deze evenuele verzoeken

om heroverweging in he PVP zijn verwerk,

word nogmaals me de bonden he PVP

doorlopen en deniie vasgeseld.

Dan worden plaasingsbrieven opgeseld.

Daarin saa da u word geplaas in de

nieuwe DMO (volgens de huidige planning

mei ). De nie geplaase medewer-

kers worden op he momen da hun uncie

verval herplaaser. Na he vassellen van

he deniieve PVP worden alle vacane

uncies op de Deensie vacaurebank

gepubliceerd. He momen van publiceren is

afankelijk van de goedkeuring van alle

PVPn van de Deensie-eenheden die vallen

onder de verzamelnaam saven, hegeen in

ons geval de hele DMO bere. Volgens de

planning zal di begin ebruari zijn.

Wa gebeur er dan ussen nu en juni ?

In deze implemenaiease worden al van

maaregelen voorbereid. Deze zijn erug evinden in de bijlage H (Begeleidende

maaregelen) van de DRPen. Een aanal

maaregelen is gemeenschappelijk en

sommige zijn speciek per DRP. De DMO

hee een cordinaiegroep ingeseld die de

uivoering van de e nemen maaregelen

suur, bewaak, asem en goedkeur. In

die cordinaiegroep ziten de projecleiders

van de DRPen en de aangeselde unciona-

rissen die veranwoordelijk zijn voor een

specieke groep van e nemen maaregelen.

In oaal zijn ien van deze groepen

ingeseld. In elke groep is weer iemand van

he projecteam van he bereende DRP

veregenwoordigd. Ook de medezeggen-

schap van de DMO is uieraard veregen-

woordigd. Drie leden van de DMC paricipe-

ren in de cordinaiegroep en voors

pariciperen leden van de voormalige

ijdelijke reorganisaiemedezeggenschap-

commissies in de acivieiengroepen. Aldus

probeer de medezeggenschap bij e dragen

aan de opimale voorbereiding van de sar

van de nieuwe DMO. Maar ook houd de

medezeggenschap een vinger aan de pols

waar he gaa om de begeleiding van de

herplaasers, zolang ze onder veranwoorde-

lijkheid van de DMO vallen.

Integriteitgezien

Het plan van aanpak

Inegriei hee een fink groeiproces

meegemaak sinds men di een aanal

jaren geleden srucureel hee opgepak.

Da geld voor Deensie in he algemeen,

maar zeker voor hoe me inegriei om is

gegaan binnen de DMO. Sinds di jaar is

he onderwerp glashelder ingebed in de

DMO.

He verhaal begin me de Kamerbrie vanoenmalig miniser Hans Hillen in maar

2012 over he verscherpen van he ine-

grieisbeleid binnen Deensie. Zoals vaak

he geval is me beleidsvoornemens, is he

vervolgens de vraag wa di beleid bee-

ken in de uivoering en op de werkvloer.

He inegrieiseam van de DMO-sa

Che kabine Ria van der Haas, cordi-

naor lokale verrouwenspersonen Joke

van Bodegom, saadjudan Hessel Faber,

uncionaris inegrieiszorg Hans Commu

en de cenrale adviseur inegriei DMO

Derek Suchard hee ussen maar en juli

een aanal sessies aan deze brie gewijd.

He proces begon me de Kamerbrie van

de miniser in deail ui elkaar halen om de

specieke oezeggingen helder e krijgen.

En da was me een sapel. In oaal 31 oe-

zeggingen over een kleine drie A4jes.

Tijdens een drieal brainsormsessies

waarin nies aboe was is bekeken hoe een

bepaald pun gemplemeneerd diende eworden mis he berhaup binnen de

compeenie van de DMO viel. Soms was

da nie zo en werd he pun geadresseerd

aan bijvoorbeeld de COID dan wel de HDP.

Na he brainsormproces zijn de punen

die bij elkaar hoorden gebundeld en

SMART (speciek, meebaar, accepabel,

realisisch, ijdgebonden) opgeschreven

voor de implemenaie.

De aciepunen zijn omgeze in een plan

van aanpak. Di is op 28 augusus door de

DMO Raad goedgekeurd en vorm de basis

voor he Jaarplan Inegriei DMO 2012.

He plan is e downloaden vana inrane:

htp://inrane.minde.nl/dmo/service/

welzijn/inegriei/inegriei_dmo.aspx

He plan lijk zijn vruchen ook a e wer-

pen bij collegas. Na goedkeuring binnen

de DMO is he er inormaie aan de me-

dezeggenschap voorgelegd en gepresen-

eerd aan de FIZzen en de CAIDs van de

andere Deensieonderdelen. Die hebben

he enhousias onvangen en zijn vanplan om he DMO-plan e gebruiken als

basis voor he jaarplan voor de Cenrale

Organisaie Inegriei Deensie (COID) en

wellich ook binnen andere Deensieon-

derdelen.

Derek Suchard, cenrale adviseur inegri-

ei DMO

11Materieelgezien



12/20

Militaire Satelliet Communicatie

Toekomstin het

luchtledige

12

Inzich


13/20

O je he nu heb over de poliierainingsmissie in

Kunduz, de ani-piraerijmissie bij Somali o de inze in

de Wes, saelliecommunicaie is een noodzakelijke

randvoorwaarde, beoog kapiein-er-zee Ulrich

Berrevoes, projecleider van he projec Miliaire Saellie

Communicaie bij de DMO. Je kun gewoon nie zonder.

Door he delen van sensordaa en beeldinormaie suren

we operaies aan, we regelen onze logisiek, onze helecommunicaiekeen verloop via saellieen. En he belang

neem alleen nog maar verder oe, verel hij. We gaan er

vanui da he alijd werk. We onplooien in Aghanisan

een volledige newerkomgeving via de saellie. Je kun op

uizending egenwoordig gewoon e-mailen en inerneten

en da vinden we vanzelsprekend.

Deensie gebruik voor haar saelliecommunicaie

verschillende requeniebanden. Ze verschillen zowel in

inormaiedichheid als in de mae van beveiliging. Ze

worden zowel door commercile als miliaire saellieaan-

bieders uigebaa. Di diverse hardwarepakke bied

Deensie exibiliei en zekerheid.

Gri betalen

De wereldwijde vraag naar saelliecommunicaie neem

snel oe. De mark kan daar me ienallen commercile

saellieen snel op inspelen. Daarom koop Deensie een

deel van haar behoee aan saelliecommunicaie in bij

commercile parijen. Maar die commercile aanbieders

laen ons ook gri bealen voor de bandbreede, voeg

Ulrich oe. Zo kan de vraag bij een groo publieksevene-

men als he WK Voebal o de Amerikaanse Super Bowl

dusdanig groo zijn da he inkopen van saelliecapaciei

voor Deensie onbeaalbaar word. Zon afankelijkheidvan commercile parijen kun je als krijgsmach gewoon

Deensie is wereldwijd inzebaar voor vrede en veiligheid. En da houd egen-woordig nie meer op bij de dampkring. Saelliecommunicaie is onmisbaar vooreen mondiaal inzebare krijgsmach. Maar saelliecommunicaie is ook schaarsen kosbaar. Slimme samenwerkingsverbanden garanderen saelliecapaciei endrukken de kosen.Teks: Ingmar KoomanFoo's: Unied Launch AllianceInographic: Mieke Deurloo, AVDD

nie hebben, zeg de kolonel. Zeker in crisissiuaies

komen groe inormaiesromen op gang. Daarvoor is een

eigen kerncapaciei in saelliecommunicaie absoluu

noodzakelijk om operaies e kunnen voorzeten.

Hinkstapsprong

Om / verzekerd e zijn van saelliecommunicaie werk

Nederland dan ook nauw samen me andere krijgsmach-en. Sinds di jaar opereer ons land me he Wideband

Global Sacom (WGS) syseem van he Amerikaanse

miniserie van Deensie. Samen me de Amerikanen,

Denen, Canadezen, Nieuw-Zeelanders en Luxemburgers

deel Nederland o enminse in deze geavanceerde

miliaire saelliecommunicaiesyseem. Highech? Da

blijk wel ui de specicaies: n WGS-saellie beschik

over , Gigaherz aan bandbreede, evenveel als alle

oude saellieen van de VS bij elkaar.

He WGS besaa ne als commercile sysemen ui

saellieen, saellie grond- o ankersaions en erminals.

Sacom werk als een hinksapsprong. Een erminal op he

saellie- o ankersaion suur de inormaie naar een

saellie in een geosaionaire baan, een vase plek en

opziche van de Aarde. Deze zend de inormaie rech-

sreeks door naar een erminal op land, op zee o in de

luch. Is de onvanger nie binnen bereik van de saellie,

dan ungeer een volgend ankersaion als ussensap. Da

zend de inormaie door naar een weede saellie die he

dan weer naar Aarde suur.

Door deze zogeheen dubbele hop onsaa wel een

dubbele verraging in de ransmissie, in oaal wee maal

, seconde. Om da e verhelpen, koppelen de WGS-parners hun grondsaions aan elkaar me vase (inercon-Een Alas V rake me de

weede AEHF-saellieverrek vana he lancering-plaorm op Cape Canaveral

Air Force Saion.

13Maerieelgezien

nummer 9 | november 2012


14/20

inenale) newerkverbindingen. Saelliegegevens komen

dan binnen via he ankersaion en gaan via een landlijn

binnen milliseconden naar hun eindbesemming.

Door ankersaions e koppelen, ondervang je he aloude

probleem van saelliecommunicaie: de verraging. Da is

de groe krach van di concep, verel Ulrichs recher-

hand, luienan-kolonel Peer van der Sman. He klink

misschien paradoxaal: de groose verbeering van sacom

zi juis op de grond.

Saellieen hee Nederland nie. Maar wel wee grondsai-

ons: op Curaao en in Lauwersmeer bij Zoukamp. Deze ze

Nederland in als ruilmiddel binnen WGS. Parnerlanden

kunnen ze gebruiken en Nederland kan op haar beur de

gezamenlijke saelliecapaciei benuten in plaas van

dure commercile inhuur. Zo is hierover in okober nog

een overeenkoms geekend me Canada. Maar weinig

landen hebben hun eigen ankersaions, verklaar Peer.

Andere landen zijn ze nu in rap empo aan he bouwen.

Wa da bere hebben we op he gebied van miliaire

saelliecommunicaie ech een vooruiziende blik gehad.

Da kunnen we nu maximaal benuten. Ulrich conclu-

deer: Via WGS hebben we wereldwijde dekking, in eigenbeheer n egen een goede prijs.

Formule 1

Voor de mees viale inormaie kan Nederland in de

oekoms verrouwen op de Formule in miliaire

saelliecommunicaie: de Advanced Exreme High

Frequency (AEHF). Samen me de Verenigde Saen,

Groo-Britanni en Canada zal ons land gebruik gaan

maken van deze nieuwe geavanceerde communicaieech-

nologie. De AEHF-saellieen kunnen zonder ussenkoms

van grondsaions me elkaar praen. Ook is de AEHF-

communicaie moeilijk e onderscheppen o e versoren.

Serker nog, jammers kunnen een koekje van eigen deeg

erugverwachen.

De eerse wee van in oaal vier AEHF-saellieen zijn

inmiddels gelanceerd. De landerminals worden begin

geleverd. He projec word voor Nederland agerond

me de inbouw van de scheepserminals op de luchver-

dedigings- en commandoregaten. Di gebeur ijdens

geplande onderhoudsperiodes, die zijn voorzien van

o .

Kijk voor meer specaculaire beeldenop de websie van de Unied Launch

Alliance.

He ankersaion inLauwersmeer me op devoorgrond de AEHF-anenne(he bolleje).

14


15/20

Directe satellietcommunicatie

Indirecte satellietcommunicatie

Het ankerstation van een

(commercile) partner zet het

satellietsignaal door naar een

satelliet die de ontvanger wel

kan bereiken. Deze

zogenoemde dubbele hop

zorgt wel voor enige

vertraging.

De satelliet ontvangt een

signaal vanaf de grond en

stuurt dat rechtstreeks door

naar een (mobiele) terminal.

Wideband Global Satcom

Het ankerstation stuurt het

satellietsignaal via een

landlijn naar een ankerstation

dat wel in bereik van een

(mobiele) terminal is.

Advanced Extreme High

Frequency

De AEHF-satelliet stuurt het

versleutelde bericht

rechtstreeks naar eenAEHF-satelliet die wel in

bereik van de ontvanger is.

NL

15Materieelgezien



16/20

1

23

4

Naam: Dennis

Leefijd: 41

Functie: Senior analist DeCERT

Dennis waak samen me zijn collegas van

he Deensie Cyber Emergency ResponseTeam (DeCERT) vana Camp New Amser-

dam bij Soeserberg over de cyberveiligheid

Deensie. Hij onderzoek beveiligingsmaa-

regelen, maak dreigingsanalyses en analy-

seer cyberincidenen, binnen en buien Ne-

derland. De problemaiek op he inerne is

groer dan je eigen organisaie, zeg Dennis.

Hackers zijn 24 uur per dag online, dus wij

zijn da samen me onze parnerorganisaies

ook. Werk naar zijn har, vind Dennis. Di iseen van de weinig banen in de ICT waarmee

je daadwerkelijk me de compuer zel werk.

Nie programmas o sysemen maar mijn

medium is mijn gereedschap.

16

Werkplekgezien


17/20

1 Voor mijn onderzoeken en analyses werk ik op verschillende newerken, vandaar de verzameling deskop-pcs en lapops. Op inerne

houd ik via blogs, chakanalen en social media als acebook en witer bij wa op cybergebied speel. | 2 Tux, mijn Linux-mascote. Die

kreeg ik in 1995 bij mijn eerse Linux-disribuie. | 3 Soms beschik je nie over de juise hardware voor een specieke aak. Dus bouwen

we soms zel me processors en geheugenkaarjes de benodigde machineconguraie. | 4 Op mijn speciale laboraorium-pc kan ik veilig

allerlei experimenen me malware uivoeren en he analyseren. Ik gee oe: ik heb wel een morbide bewondering voor de slimme dingen

waarmee sommige hackers komen. | 5 Compuerspellen zijn al jaren een hobby van mij. Momeneel speel ik huis Diablo III. | 6 Jemoe in ons werk ech waken voor een unnelvisie. Technische gadgets zoals deze robo helpen mij en mijn collegas om even de gedach-

en e verzeten. | 7 Eens per wee maanden hebben we waakdiens. Ik sa dan 24 uur per dag standby om advies e geven. De Deensie

Blackberry is dan een onmisbaar hulpmiddel. Door mijn iPhone ben ik 24/7 online om zo bij e blijven qua kennis en onwikkelingen. He

blij enslote mijn vak. | 8 Mijn vrouw en ik maken graag sevige wandelingen. Elke werkdag loop ik vana saion Den Dolder me mijn

rugzak naar Camp New Amserdam: 45 minuen, bij weer en wind, he hele jaar door.

6

7

8

5

Voor de rubriek Werkplekgezien neem de

redacie iedere maand een kijkje bij een

werkplek van een DMO-collega. He ma-

eriaal op de werkplek vorm de basis voor

he gesprek. Foto: Robert Koelewijn, AVDD

17Materieelgezien



18/20

.se klan gekleed door KPU-bedrij

Precies 14.999 collegas gingen hem voor. Maar als 15.000ste klant

werd korporaal-1 Rob Stokman op 14 november in het zonnetje

gezet door het KPU-bedrij.

De luchmacher kreeg een uniek deser camouagejasje me opschri

als herinnering aan zijn mijlpaalbezoek aan he Cenraal Kleedpun in

Soeserberg. Laer op de dag haalde ook Commandan der Srijdkrach-

en, generaal Tom Middendorp, zijn nieuwe sportenue op bij he

KPU-bedrij.

He KPU-bedrij hee di jaar ruim . klanen meer gekleed dan in

. Di kom omda miliairen egenwoordig ook op locaie gekleed

hun nieuwe sporkleding kunnen passen. Ongeveer . miliairen

hebben zo hun pakke sporkleding al onvangen. De overige .

klanen hebben hun kledingpakketen gekregen bij he CenraalKleedpun, bijvoorbeeld bij opkomsen en uizendingen.

DMO in ronlinie inaneriesimulaie

Deensie gaat verder met de ontwikkeling van een virtual reality

simulator voor het trainen van inanteristen. Deensie en medeont-

wikkelaar Re-lion Group tekenden hiervoor op 15 november een

intentieverklaring tijdens de beurs van de Nederlandse Industrie

voor Deensie en Veiligheid.

Me de overeenkoms is besloen een eerse prooype e onwikkelen.

He simulaiesyseem besaa ui een speciaal pak vol sensoren me een

projeciebril. He pak veraal de bewegingen en lichaamshouding vande miliair o een groep miliairen naar een compuergeanimeerde

omgeving. Daardoor kunnen inanerisen in elke groe lege ruime,

zoals een gymzaal, oeenen in een vrijwel onuiputelijke hoeveelheid

rainingsscenario's. Di bied mogelijkheden om oeeningen beer oe

e snijden op specieke missiegebieden.

richlijnen maerieelbeheer

Voor Deensie is goed materieelbeheer noodzakelijk. Dit is van

belang voor operaties en de veiligheid van de eigen medewerkers.

Daarnaast is het materieel dat uit belastingen wordt betaald, dus is

een zorgvuldige behandeling en beheer meer dan op zijn plaats.

Met de bewustwordingscampagne Materieelbeheer, zaken op orde

wordt de aandacht gevraagd van medewerkers om goed om te gaanmet materieel en haar beheer op orde te houden.

Daarom is de older keer maerieelbeheer gemaak. Deze older rich

zich op ien punen waar de Deensiemedewerker aan moe denken als

hij/zij me Deensiespullen omgaa. He projecbureau Proessionalise-

ren Maerieelbeheer Deensie verspreid medio december deze older

binnen Deensie. Iedereen die berokken is bij he maerieelbeheer kan

erech op he nieuwe inraneporaal. Daar saa inormaie over mae-

rieelbeheer voor de individuele gebruiker, de maerieelbeheerder en

he hood van een eenheid o commandan.

htp:\\min.de.nl\maerieelbeheer

Nieuw brein voor Van Speijk

Hr.Ms. Van Speijk beschikt sinds kort over een nieuwcombat

management systeem (CMS), het modernere Guardion. De Van Speijk

is daarmee het eerste M-regat met een nieuw operationeel brein.

He CMS preseneer de inormaie van alle sensoren (zoals radar,

sonar, daalink, elekronische oorlogvoering) van he schip en sel debemanning in saa de scheepswapens in e zeten. De vernieuwde

soware, onwikkeld door CAMS-Force Vision, bied de operaionele

gebruiker meer onderseuning bij zijn aken.

He syseem op de M-regaten hee nu vrijwel eenzelde uierlijk en

gebruikswijze als die op andere marineschepen. Da hee als voordeel

da marinepersoneel me een minimale omscholing inzebaar is op

andere scheepsklassen zoals de luchverdedigings- en commandore-

gaten, de nieuwe parouilleschepen van de Hollandklasse en op Hr.

Ms. Johan de Wit.

18

In kor


19/20

Engineers van DMO opgeleidvoor NH

Vijien technisch specialisten van DMO

hebben vorige maand een specifeke

NH90-engineersopleiding agerond.

De vier verschillende Engineering & Techno-

logy opleidingen werden gegeven door design

engineers bij Eurocoper Deuschland in

Otobrunn, Eurocoper in Marignane,

AgusaWesland in Seso Calende en Fokker inHelmond. Elk van de opleidingen was

oegespis op heorie en prakijk van de

mechanische sysemen van de NH.

De NH is momeneel gesaioneerd op he

Mariiem Vliegkamp de Kooy in Den Helder.

De helikoper word maerieellogisiek

onderseund door he Logisiek Cenrum

Woensdrech en de adeling Helikopers van

de DMO.

Snelvuurkanon weer bij de ijd

De levensduur van de Goalkeeper wordt verlengd door een uitgebreid moderniseringspro-gramma. De frma Thales in Hengelo voert deze modifcatie uit.

He millimeer snelvuurkanon is in gebruik op de groere oppervlakeschepen. He vorm de

laase verdedigingslaag egen inkomende zeedoelraketen. De Goalkeeper bied na de opknap-

beur ook bescherming egen de huidige generaie anischeepsraketen. He syseem krijg v- en

inraroodcameras, waarmee de Goalkeeper ook kleinere doelen waarneem en die zo nodig

besook. Ook word he bedieningsconsole gebruiksvriendelijker. Di kan de syseemopleiding

verkoren.

Nieuwe vervoer voor CBRN-eenheid

De DMO hee begin november een zes voertuigen overgedragen

aan de Chemische, Biologische, Radiologische en Nucleaire (CBRN)

responseenheid.

Kolonel Ger Schijvenaars (links) overhandigde namens de DMO de

sleuels aan luienan-kolonel Eric Sinninghe, Commandan Join

CBRN school. He gaa om wee verschillende voeruigen. De Skoda Yei

x is een personenwagen voor he Advies & Assisenieeam en is

ingerich me een innovaie communicaiesyseem. De Ford Transi is

een inerim radiologisch-chemisch verkenningsvoeruig en word

gebruik door de deecie, idenicaie en monioringgroepen. Door dekoms van deze voeruigen (drie van elk) kunnen de CBRN-respons-

eams binnen de geselde ijd er plekke zijn als chemische, biologi-

sche, radiologische o nucleaire incidenen worden gemeld.

19Materieelgezien



20/20

Bij he RIC werken we aan innovaies op IV en ICT-gebied

voor Deensie. Bovenop mijn baan als medewerkser

bedrijsonderseuning werk ik namens Deensie mee aan

he jaarlijkse symposium van de siching Nederlandse

Indusrie voor Deensie en Veiligheid (NIDV) en de open

dagen van de diverse srijdkrachen. Op deze dagen beman

ik me vier andere collegas de IVENT-sand.

In de sand laen we collegas en andere generesseerden

kennismaken me de nieuwse innovaies binnen

Deensie. Nauurlijk ook is he promoen van onze

bedrijsak een belangrijk doel. We willen graag da

klanen ons ween e vinden en doorkrijgen me welke

vragen ze bij ons erech kunnen.

Ondanks de lange werkdagen ijdens de symposia en open

dagen doe ik di werk me heel veel plezier. Ik hoop he

ook nog lang e blijven doen. He leukse vind ik de

samenwerking me collegas vanui andere onderdelen en

inormerende uncie riching he publiek.

Di jaar was he hema van he NIDV-symposium op

november Veiligheid kom nie vanzel . Onze sand

sond in he eken van ons paradepaardje, de Telesick. Di

is een sandaard USB sick waarmee je iedere pc in de

wereld om kun overen o een beveiligde werkplek in de

cloudvan Deensie. Me deze innovaie hebben we in

november als RIC wee keer de weede prijs behaald bij de

Accenure Innovaion Award. Eenmaal vanui de vakjury en

eenmaal vanui he publiek.

Tijdens he symposium heb ik vele collegas en generes-

seerden e woord gesaan. Als eam hebben we vele vragen

kunnen beanwoorden. Dus he was wederom een

geslaagde, inormaieve dag. Foo: Eric Vorsenbosch, AVDD

Nicole Verspeek-Dekker is medewerkser bedrijsonderseuning bij he Research en InnovaieCenrum (RIC) van IVENT in Maasland.

Op locaie

Coloon - Jaargang 9, nummer 10, december 2012

Materieelgezien is een uitgave van de

Deensie Materieel Organisatie,geproduceerd door het DienstencentrumDeensiemedia.Hoodredactie:Hans KuijperEindredactie: Ingmar KoomanVormgeving: Grasche Diens | AVDDDen Haag

Redactieadres:

(nie voor adreswijzigingen en vragenover verzending)DMO/secie CommunicaiePosbus MPC A LV Den HaagE-mail: [email protected]

Redactieraad: Arvid Saarink (Sa), Marc

Bijserbosch (DMunB), Regina van Bree-VanRijn (IVENT), majoor Erik de Brouwer(DP&V), Marjolein Ho-Kok (DBB), HennyKooi (KPU-bedrij), majoor Parick Jurcka(DP&V), majoor Jan Mensink (DWS), IrisPorier (IVENT) en Manred de Wi (IVENT).

Overname van artikelen en otos is

toegestaan na overleg met de redactie enonder bronvermelding. Aan artikelenkunnen geen rechten worden ontleend.De inhoud van Materieelgezien weer-spiegelt niet noodzakelijkerwijs demening van het ministerie van Deensie.

materieelgezien_10_2012

Documents

Transcript of materieelgezien_10_2012