Advance Organizer

Vb. van typische onderwijskundige ontwerpopdrachten, belangrijk van tevoren verschillende beslissingen en initiële keuzes nemen die vervolgstappen beïnvloeden.Keuzes/beslissingen:

1. Bepaal nauwkeurig opleidingsprobleem2. Geef aan: op welke manieren inhoud bepalen3. Verzin aanpak opleiding/training. Welke instructie strategieën en waarom?4. Wie betrek je in het ontwikkelproces?5. Hoe kun je er zeker van zijn, tijdens en na proces, dat ontwikkelde instructie aanpak gaat

werken?

Het IDI-model Instructional Development Institute

Systeemmodel Bestaat uit 3 clusters:

1. Definieeractiviteiten2. Ontwikkelactiviteiten3. Evaluatie activiteiten

Cyclisch model, totdat opleidingsdoelen zijn behaald Doorlopen van een cyclus heet “iteratie” Dus bij ontwerpkeuze: voorzie meerdere keren doorlopen van cyclus.

Begripsomschrijving onderwijskundig ontwerpen

Term Instructional Design ( Glaser, 1962) eerst gebruikt.

Algemene omschrijving (Gustafson, 1996), is het complete proces van:1. Analyseren wat men wil bereiken met instructie2 Hoe men dit wil aanpakken3 Hoe men de aanpak uittest en reviseert4 Hoe men lerenden evalueert5 Implementeren van het ontwerp en/of “vermarkten” van het ontwerp( deze stap hebben niet

alle auteurs)

ID is uiteindelijk een activiteit met beslissingen over variabelen, processen, actoren in het referentiekader, waarbij ontwerpproces ZELF onder de loep wordt genomen.ID is als discipline uitgegroeid tot een eigen wetenschapsterrein. Jonge wetenschappelijke discipline.

Uitleg geschiedenis “ontwikkelingsfases in tijd van ID” blz. 370/371. In het kort:

Fase 1: vanuit context WO 2: ID afgeleid van leerprincipes

Fase 2: op microniveau: o.a. Skinner (geprogrammeerde instructie en leermachines). Leren zien als geconditioneerde reflex.

Fase 3: vanuit macro perspectief

1

Microniveaubenaderingen: (blz. 371) o.a. 9 stappen van Gagné, zie ook schema modellen.

Gelijkwaardige modellen: o.a. Merrill,Microniveau staat voorop: les, leersequens.

Essentiele tekortkomingen aan deze modellen:

1. Klein kennisonderdeel, niet gericht op omvangrijke structuren uit een kennisdomein2. Model helpt beperkt om besluit te nemen hoe kennisverwerving ondersteund kan worden.

alleen: verwijzingen naar instructie strategieën, geen aanwijzing naar welke past3. Model helpt niet om organisatie structuur uit te werken voor een instructie pakket4. Verankerd in specifieke theorie: moeilijk om hierin nieuwe theoretische/ empirische inzichten

in te integreren5. Ontwerpfasen lopen onafhankelijk van elkaar6. Ontwerpen instructie aanpakken helpen kleinere kennisonderdelen te verwerven, maar

helpen niet om de structuur van een geïntegreerd kennisdomein op te bouwen7. Lerende is in dit model eerder volgend en passief, dan interactief8. Model weinig efficiënt en vraagt veel ontwikkeltijd ( verhouding 200 uur ontwikkeltijd : 1 uur

instructie !!!!)9. OPVALLEND: tijdens ontwerpproces geen reflectie op procesverloop ingebouwd, er ontbreekt

dus metaniveau!

Macroniveau benaderingen (blz. 372)

1. Gericht op de context waarin instructie plaats vindt. Alternatieve instructieontwerpen afwegend tegenover elkaar. Geïndividualiseerd werken ↔ met groepen werken

Monodisciplinair ontwerp ↔ multidisciplinair ontwerp

Curriculum als verzameling thema’s (afgeleid uit wetenschap) ↔ Curriculum vanuit reële problemen/casus, thema’s

Macroniveau model: instructie als systeem, focus ligt niet op één les (micro), maar op een Curriculum, opleiding, …of een beroep!

2. Ontwerpcyclus is complexer! evaluatie van het instructie ontwerp is geïntegreerd in ontwerpcyclus

3. Tweede generatie ID-modellen, de modellen zijn uitgewerkt als tools

2

Verschillende modellen

GROTE variatie aan ID modellen!

Overwegingen om te kiezen voor een bepaald ID model (Jonassen, Tessmer & Hannum, 1999):

Welke doelen stel je voorop in de te ontwerpen instructie???

1. Ontwikkelen van procedures → Jobanalyse model2. Ontwikkelen van Direct Instruction → Leeranalyse model3. Ontwikkelen van Problem Solving → Cognitieve Taakanalyse aanpak/model4. Ontwikkelen van een constructivistische leeromgeving → op activiteiten gericht model5. Overbrengen van declaratieve leerinhouden → leerstof analyse model

Wat is de omvang van de ontwerptaak? Richt je je op?

1. Product (leerpakket)2. Proces ( instructie activiteit)3. Systeem ( samenspel elementen op microniveau)4. Organisatie ( elementen op mesoniveau

Vb. van onderscheid tussen micro en macroniveau modellen ( o.a. Romiszowski, 1981)

Voor welke context ontwerpen we een instructie?

Welke middelen heeft men ter beschikking?

Aandacht voor voorkennis bij lerenden en niveau van cognitieve verwerking dat je verwacht bij lerenden:

1. Minder voorkennis → meer gestuurde ontwerpaanpakken2. Voldoende voorkennis en/of leerproces gericht op grotere cognitieve verwerking →

constructivistische ontwerpen

Ordening van de modellen op bruikbaarheid voor een specifiek ontwerpprobleem (Andrew & Goodson, 1980)

1.Geintegreerde modellen:

Afgeleid van een algemene systeemtheorie (onderwijs wordt als systeem gezien met een groot aantal elementen die onderling relateren, referentiekader voor onderwijskunde is een systeemmodel)

Feedback van actoren staat centraal, communicatie met actoren wordt benadrukt.

2.Taakgerichte modellen:

Geordende lijst activiteiten worden stapsgewijs uitgevoerd Nadruk ligt op goed doorlopen van alle stappen en minder op de globale verandering (die bijv.

op systeemniveau bereikt kunnen worden)

3.Voorschrijvende modellen:

Structuur is: als….dan…. Alle alternatieven en overwegingen worden bij elke stap gespecificeerd,

Andere ordening van modellen volgens Gustafson (1981), Plomp, Feteris, Pieters & Tomic ( 1992) ,Ordening volgens Taxonomie: opeenvolgende ontwerpmodellen bevatten voorgaande, eerder ontwikkelde, benaderingen. Laatste model is dus de meest integrale benadering.

3

Uitleg: verschillende types van modellen

1. Mediamodel:

Zeer beperkte visie op onderwijskundig ontwerpen Instructie: Ontwerpen van leermateriaal met een bepaald medium ( radio, tv, talenpracticum,

diaprojector, computergestuurd onderwijs,…) Stelt vooral leerstof voorop en negeert leerdoelen, toetsing, instructie strategieën En…steeds als er een nieuw medium opkomt…dit model … lerende staat niet centraal

2. Productiemodel:

Primair leermaterialen en media, maar ook aandacht voor leerdoelen en evaluatieOftewel:

Formuleer leerdoelen→ bepaal beoordelingsinstrument→ kies onderwijsmedia → ontwikkel leermateriaal

3. Kookboekmodel: (vb.374)

Weerspiegelen eerste, maar beperkte systeemvisie Systeembenadering gaar uit van “gehelen” Stap vooruit is: taakanalyse (welk gedrag en welke inhouden, eventueel met criteria) erin als

uitgangspunt voor instructie Benadering waarbij omgeving essentieel is, systeem staat in wisselwerking hiermee Essentiele tekortkomingen van dit model: zit in negeren van: behoefte analyse en ontbreken

van formatieve evaluatie Doordat er geen behoefte analyse in zit→ te zwakke verankering van context Doordat er geen formatieve evaluatie in zit →geen interatieve ontwikkelingscyclus op gang

4

Mediamodellen

Productiemodellen

Kookboekmodellen

Standaardmodellen

Systeemmodellen

Ontwerpmodel of standaardmodel (literatuur aanduiding)

Ander woord ervoor: ADDIE- model: Analyse, Design, Develop, Implement & Evaluate

( zijn de 5 hoofdstappen) Zijn terug te vinden in vrijwel alle hedendaagse ontwerpmodellen

Grafisch weergegeven:

Stap vooruit bij dit model: startpunt, waarbij eerst een behoefte analyse wordt uitgevoerd, uitgebreid onderzocht wat instructieprobleem is, wie erbij betrokken kan/ moet worden, wat de concrete instructievraag is, wat de aanleiding is voor het instructieprobleem…bijv. door interview

Vergelijkbaar met eerste stap in IDI model

4. Systeemmodel

Meest recent! meest omvattende, complexe ontwerpaanpak. Kenmerkend is: systeeminvalshoek, waardoor de volledige instructiecontext en

probleemeigenaren een rol spelen bij het ontwerpen Basis is standaardmodel, maar met een uitbreiding op de volgende stappen: Stappen vooruit bij dit model: Integratie van inzichten uit recente theorieën en resultaten van sociaal

wetenschappelijk onderzoek Grotere aandacht voor implementatie Inplannen van overleg en dus het ontwikkelen van sociale vaardigheden Aandacht voor projectmanagement Aandacht voor het Systeem, is mogelijke verklaring waarom andere modellen

beperktere impact hebben en leiden tot minder effectieve instructieontwerpen!!! Onderstaand schema laat zien waar het systeemmodel zich onderscheid van

standaardmodel (BELANGRIJK OM MEE TE NEMEN IN ONTWERP!!!!!! LA2)

5

Summatieve evaluatie

Evt. revisie o.b.v. gegeven formatieve

evaluatie

←Formatieve evaluatie↓

↓

Ontwikkel leermateriaal ↓

← Kies onderwijsmediaBepaal

←beoordelingsinstrument.

Formuleer specifieke doelstellingen ↓

Taakanalyse →Formuleer algemene

doelstellingen →

Behoefte analyse →

→

Invalshoek Veranderingen

Generieke benadering Minder lineair Meer aandacht voor probleemoplossende

taken

Vaststellen behoeften van lerenden Behoeftebepaling wordt verbreed tot

contextvariabelen (bijv. organisatiekenmerken, kenmerken van de leeromgeving)

Vaststellen van algemene en specifieke doelen

Meer aandacht voor motivatie, attitudes en vaardigheden

Minder nadruk op gedragsdoelen

Ontwikkelen en uitvoeren van evaluaties Aandacht voor diagnostische

evaluatietechnieken Minder klemtoon op criteriumevaluaties Gebruik van kwalitatieve methoden Summatieve evaluaties op

toepassingsniveau

Ontwikkelen van instructie strategieën (microniveau)

Nadruk op controle door lerende Systeemcontrole Nadruk op transfer Nadruk op lange-termijn-effecten Voortbouwen op intrinsieke motivatie Voortbouwen op concrete leersituaties

Try-out van het materiaal Formatieve evaluaties (iteratief

ontwerpen)

Implementatie en onderhoud Implementatie in de praktijk en opvolging

van het gebruik Ondersteuning van de transfer van het

ontwikkelde pakket naar andere instructiesituaties

6