Mario Genot - Duurzaam OV in Nederland

Hoe spelen we hier op in?10-2-2017

Is de discussie nieuw?

Het vraagstuk in 1900 – 1920:

Zal het elektrisch, diesel ofstoom worden in detoekomst?

Inhoud

De ontwikkeling in de afgelopen jaren

Welke opties zijn er om over te stappen

Onze insteek en ervaring bij projecten

Conclusies

Sta

ppen

pre

senta

tie

Wat gaan we u vertellen?

Afgelopen jaren Opties duurzame bus Onze insteek Conclusies

Sta

ppen

pre

senta

tie

De ontwikkelingenWat is er in de laatste jaren zoal gebeurd

De diesel werd alsmaar schoner (grafiek Kennisplatform Verkeer en Vervoer)

Het percentage elektrische bussen bleef stabiel

Technische veel ontwikkelingen: sterke opkomst batterijbus (China)

In Nederland weinig elektrischeontwikkelingen

In concessie Utrecht (2015) werdalles Euro VI m.u.v één stadslijn

In 2016 convenant OV – Rijk :OV vanaf 2025 emissievrij.

Nu veel initiatieven!


MILIEUKLASSEN

De ontwikkelingenWat is er de laatste jaren zoal is gebeurd

Overzicht ontwikkelingen 2017

Vanaf nu eis in elke concessie!

bronNRC


Opties voor een duurzame busHow to bridge the gap!

Euro bus Duurzame bus

Tussenoplossing

Iets duurzamer dan nu doorgaan


Stapsgewijs duurzaam

Direct duurzaam

De verschillende mogelijkheden zullen worden besproken

Hoe aan de andere kant te komen?

Eerste categorie

Euro bus Emissievrije bus

Opties voor een duurzame bus

Eerste categorie: ga zo lang mogelijk door metbestaande technieken maar doe meer aanduurzaam (als overbrugging).

varianten:Euro 6 – biobrandstof – CNGbus – lichte bus


Opties voor een duurzame busVoorbeelden eerste categorie


Tussenoplossing

Iets duurzamer dan nu doorgaan

Voorbeelden:

Euro 6

Biogas /CNG


Stapsgewijs duurzaam

Direct duurzaam

De verschillende mogelijkheden zullen we nu bespreken

Biogas /CNG

Biodiesel

Lichtgewichtbus

Anderebrandstoffen


Tweede categorieOpties voor een duurzame bus


Tweede categorie: kies voor een tussenoplossingdie duurzamer is dan de eerste oplossing

varianten:diverse vormen van hybride bussen zoals deparallelle of seriële hybride bus


Opties voor een duurzame busVoorbeelden tweede categorie


Derde categorieOpties voor een duurzame bus


Derde categorie : kies voor een duurzame bus

varianten:Batterij-, trolley- en waterstofbussen


Voor en nadelen:

Opties voor een duurzame busVoorbeelden derde categorie

Trolley, betrouwbare techniek, 100 jaar ervaringHoge investeringskosten voor bussen eninfrastructuur; idem meer onderhoud infrastructuur


Inmiddels veel batterijbussen in gewone dienst.Goede ervaringen; range bussen beperkt tot ca200km/dag; bij veel accu’s beperking aantalpassagiers

Grotere range dan batterijbus is de waterstofbusKosten van zowel bus als waterstof zijn zeer hoogDoor meenemen waterstof minder reizigers in bus

Vierde categorieOpties voor een duurzame bus


Vierde Categorie: kies voor een systeem waarbijde duurzame bus onderweg wordt bijgeladen.Kans: stapsgewijze omschakeling naar eenduurzaam bussysteem

Varianten:elektrische of hybride bus die onderweg wordtbijgeladen: de kunst van het opladen!


Vierde categorie: een erg interessanteOpties voor een duurzame bus

Uitgangspunt: een hybride of elektrische bus

Varianten:

Inductief opladen via inductieplaat in wegdek

Conductief opladen via pantograaf tussen bus en laadpaal

Conductief door trolley onder de rijdraad Conductief door trolley onder de rijdraad

Inductie utrecht

Hybrid Stockholm

Laadpaal Maastricht

Hyb

rid

tro

lley

Eb

ers

wald

e

Vierde categorie: een erg interessanteOpties voor een duurzame bus

Voor en nadelen:

Inductief: Geen zichthinder; ook als weg uitvoerbaar;Verlies van 5-15 % t.o.v. conductief laden; Vasteinfrastructuur; positioneren belangrijk; max. 200kW

Hybride: Uitontwikkelde techniek; onafhankelijk

All electric:Eenvoudig te plaatsen;hoog vermogen laadpaalMeeste ontwikkeling; Zichthinder; goed positioneren nodig;toestemming wegbeheerder nodig

Trolley met batterij: Goedkoper dan trolley; bekendetechniek Zichthinder; hoge kosten voor bussen enaanleg en onderhoud rijdraad

Hybride: Uitontwikkelde techniek; onafhankelijklaadpaal door dieselmotor; geen volledig schonetechniek, dubbele aandrijving (extra onderhoud)

Onze insteek op het themaOnze kennisvelden bij elektrisch rijden

Wij overzien het gehele veld: Techniek, investeringskosten, exploitatie (kosten&insteek) en strategie:

• Kosten E operatie

• Kosten infra

• Vergelijk met diesel

• CO2 uitstoot

• Rekentool verbruik

• Optimalisatie inzete- bus

• Onderstations

• Impact op nettenE techniek TCO

• Busomlopen

• Exploitatie• Aanbesteding

• EMVIwaardering

E techniek TCO

OperationsContractering


Onze insteek op het themaOnze kennisvelden bij elektrisch rijden

Invalshoeken (ministerie, lokale overheid, vervoersautoriteit, vervoerder als industrie):

Uitrekenen optimale E configuratie (laadpaal, overnight charging, trolley etc.)

TCO uitrekenen: aanschaf bussen ↑, energieprijzen ↓, grotere exploita�eve reserve; maar TCO elektrisch ~ TCO diesel excl. de laadinfra

Exploitatieve consequenties vertalen in logistiek en dienstregelingExploitatieve consequenties vertalen in logistiek en dienstregeling

Advies geven hoe aan te besteden

Advies over de rol voor wegbeheerder

Advies aan fabrikanten bussen t.a.v. optimale configuratie

Advies voor provider van laadinfrastructuur

Review geven op haalbaarheid voorstellen vervoerders


Onze insteek op het themaWat voorbeelden van berekeningen

MovaresMobiliteit

Resultaten voor lijn 3 in Groningen, volledig elektrisch zonder laadpalen:

Situatie 1: 9000 kg bezetting, geen wind en 100% hulpverbruik

Situatie 2: 9000 kg bezetting, 50 km/h wind en 100% hulpverbruik

Situatie 3: 2500 kg bezetting, 15 km/h wind en 25% hulpverbruik

Situatie 23,4 kWh/km

Leek Groningen

Situatie 12,7 kWh/km Situatie 1

2,7 kWh/kmSituatie 2

2,5 kWh/kmWind mee

Situatie 31,6 kWh/kmWind mee

Wind tegen

Situatie 31,8 kWh/kmWind tegen


Onze insteek op het themaEr is (nog) geen standaardisatie

MovaresMobiliteit


Onze insteek op het themaMovaresMobiliteit

Nodig voor laadpaal:- voeding energiebedrijf (meestal 10 kV)- transformator (10.000/400 V)- omvormer (400 VAC naar 750 VDC)

Opstelling laadpalen en transformator


Bron ABB

ConclusiesOnze kennisvelden bij elektrisch rijden

Openbaar vervoer is bij uitstek geschikt om elektrisch te exploiteren

De route en rijtijden zijn 100% voorspelbaar, dus geschikt voor opladen

Toch gaat het nog niet snel genoeg

De techniek is voldoende uitontwikkeld, maar is ondergeschikt aan de exploitatie-eisen

Er zal op een andere wijze aanbesteed moeten worden

Elektrisch rijden zal EMVI-score moeten opleveren bij de aanbesteding Elektrisch rijden zal EMVI-score moeten opleveren bij de aanbesteding

Er moeten oplaadfaciliteiten worden geboden

Dit is bij voorkeur een taak van overheden (netbeheerders?)

Er moet een standaard komen voor de interface oplaadarm en oplaadpaal

Oplaadpalen aanbesteden met specificaties voor interface en betrouwbaarheidseisen


ConclusiesEn : hou het zo simpel mogelijk . . .

Afgelopen jaren Opties duurzame bus Onze insteek Conclusiesanders haal je die andere kant niet !

Mario Genot - Duurzaam OV in Nederland

Environment

Transcript of Mario Genot - Duurzaam OV in Nederland