Hoe spelen we hier op in?10-2-2017
Is de discussie nieuw?
Het vraagstuk in 1900 – 1920:
Zal het elektrisch, diesel ofstoom worden in detoekomst?
Inhoud
De ontwikkeling in de afgelopen jaren
Welke opties zijn er om over te stappen
Onze insteek en ervaring bij projecten
Conclusies
Sta
ppen
pre
senta
tie
Wat gaan we u vertellen?
Afgelopen jaren Opties duurzame bus Onze insteek Conclusies
Sta
ppen
pre
senta
tie
De ontwikkelingenWat is er in de laatste jaren zoal gebeurd
De diesel werd alsmaar schoner (grafiek Kennisplatform Verkeer en Vervoer)
Het percentage elektrische bussen bleef stabiel
Technische veel ontwikkelingen: sterke opkomst batterijbus (China)
In Nederland weinig elektrischeontwikkelingen
In concessie Utrecht (2015) werdalles Euro VI m.u.v één stadslijn
In 2016 convenant OV – Rijk :OV vanaf 2025 emissievrij.
Nu veel initiatieven!
Afgelopen jaren Opties duurzame bus Onze insteek Conclusies
MILIEUKLASSEN
De ontwikkelingenWat is er de laatste jaren zoal is gebeurd
Overzicht ontwikkelingen 2017
Vanaf nu eis in elke concessie!
bronNRC
Afgelopen jaren Opties duurzame bus Onze insteek Conclusies
Opties voor een duurzame busHow to bridge the gap!
Euro bus Duurzame bus
Tussenoplossing
Iets duurzamer dan nu doorgaan
Afgelopen jaren Opties duurzame bus Onze insteek Conclusies
Stapsgewijs duurzaam
Direct duurzaam
De verschillende mogelijkheden zullen worden besproken
Hoe aan de andere kant te komen?
Eerste categorie
Euro bus Emissievrije bus
Opties voor een duurzame bus
Eerste categorie: ga zo lang mogelijk door metbestaande technieken maar doe meer aanduurzaam (als overbrugging).
varianten:Euro 6 – biobrandstof – CNGbus – lichte bus
Afgelopen jaren Opties duurzame bus Onze insteek Conclusies
Opties voor een duurzame busVoorbeelden eerste categorie
Euro bus Duurzame bus
Tussenoplossing
Iets duurzamer dan nu doorgaan
Voorbeelden:
Euro 6
Biogas /CNG
Afgelopen jaren Opties duurzame bus Onze insteek Conclusies
Stapsgewijs duurzaam
Direct duurzaam
De verschillende mogelijkheden zullen we nu bespreken
Biogas /CNG
Biodiesel
Lichtgewichtbus
Anderebrandstoffen
Afgelopen jaren Opties duurzame bus Onze insteek Conclusies
Tweede categorieOpties voor een duurzame bus
Euro bus Emissievrije bus
Tweede categorie: kies voor een tussenoplossingdie duurzamer is dan de eerste oplossing
varianten:diverse vormen van hybride bussen zoals deparallelle of seriële hybride bus
Afgelopen jaren Opties duurzame bus Onze insteek Conclusies
Opties voor een duurzame busVoorbeelden tweede categorie
Afgelopen jaren Opties duurzame bus Onze insteek Conclusies
Derde categorieOpties voor een duurzame bus
Euro bus Emissievrije bus
Derde categorie : kies voor een duurzame bus
varianten:Batterij-, trolley- en waterstofbussen
Afgelopen jaren Opties duurzame bus Onze insteek Conclusies
Voor en nadelen:
Opties voor een duurzame busVoorbeelden derde categorie
Trolley, betrouwbare techniek, 100 jaar ervaringHoge investeringskosten voor bussen eninfrastructuur; idem meer onderhoud infrastructuur
Afgelopen jaren Opties duurzame bus Onze insteek Conclusies
Inmiddels veel batterijbussen in gewone dienst.Goede ervaringen; range bussen beperkt tot ca200km/dag; bij veel accu’s beperking aantalpassagiers
Grotere range dan batterijbus is de waterstofbusKosten van zowel bus als waterstof zijn zeer hoogDoor meenemen waterstof minder reizigers in bus
Vierde categorieOpties voor een duurzame bus
Euro bus Duurzame bus
Vierde Categorie: kies voor een systeem waarbijde duurzame bus onderweg wordt bijgeladen.Kans: stapsgewijze omschakeling naar eenduurzaam bussysteem
Varianten:elektrische of hybride bus die onderweg wordtbijgeladen: de kunst van het opladen!
Afgelopen jaren Opties duurzame bus Onze insteek Conclusies
Vierde categorie: een erg interessanteOpties voor een duurzame bus
Uitgangspunt: een hybride of elektrische bus
Varianten:
Inductief opladen via inductieplaat in wegdek
Conductief opladen via pantograaf tussen bus en laadpaal
Conductief door trolley onder de rijdraad Conductief door trolley onder de rijdraad
Inductie utrecht
Hybrid Stockholm
Laadpaal Maastricht
Hyb
rid
tro
lley
Eb
ers
wald
e
Vierde categorie: een erg interessanteOpties voor een duurzame bus
Voor en nadelen:
Inductief: Geen zichthinder; ook als weg uitvoerbaar;Verlies van 5-15 % t.o.v. conductief laden; Vasteinfrastructuur; positioneren belangrijk; max. 200kW
Hybride: Uitontwikkelde techniek; onafhankelijk
All electric:Eenvoudig te plaatsen;hoog vermogen laadpaalMeeste ontwikkeling; Zichthinder; goed positioneren nodig;toestemming wegbeheerder nodig
Trolley met batterij: Goedkoper dan trolley; bekendetechniek Zichthinder; hoge kosten voor bussen enaanleg en onderhoud rijdraad
Hybride: Uitontwikkelde techniek; onafhankelijklaadpaal door dieselmotor; geen volledig schonetechniek, dubbele aandrijving (extra onderhoud)
Onze insteek op het themaOnze kennisvelden bij elektrisch rijden
Wij overzien het gehele veld: Techniek, investeringskosten, exploitatie (kosten&insteek) en strategie:
• Kosten E operatie
• Kosten infra
• Vergelijk met diesel
• CO2 uitstoot
• Rekentool verbruik
• Optimalisatie inzete- bus
• Onderstations
• Impact op nettenE techniek TCO
• Busomlopen
• Exploitatie• Aanbesteding
• EMVIwaardering
E techniek TCO
OperationsContractering
Afgelopen jaren Opties duurzame bus Onze insteek Conclusies
Onze insteek op het themaOnze kennisvelden bij elektrisch rijden
Invalshoeken (ministerie, lokale overheid, vervoersautoriteit, vervoerder als industrie):
Uitrekenen optimale E configuratie (laadpaal, overnight charging, trolley etc.)
TCO uitrekenen: aanschaf bussen ↑, energieprijzen ↓, grotere exploita�eve reserve; maar TCO elektrisch ~ TCO diesel excl. de laadinfra
Exploitatieve consequenties vertalen in logistiek en dienstregelingExploitatieve consequenties vertalen in logistiek en dienstregeling
Advies geven hoe aan te besteden
Advies over de rol voor wegbeheerder
Advies aan fabrikanten bussen t.a.v. optimale configuratie
Advies voor provider van laadinfrastructuur
Review geven op haalbaarheid voorstellen vervoerders
Afgelopen jaren Opties duurzame bus Onze insteek Conclusies
Onze insteek op het themaWat voorbeelden van berekeningen
MovaresMobiliteit
Resultaten voor lijn 3 in Groningen, volledig elektrisch zonder laadpalen:
Situatie 1: 9000 kg bezetting, geen wind en 100% hulpverbruik
Situatie 2: 9000 kg bezetting, 50 km/h wind en 100% hulpverbruik
Situatie 3: 2500 kg bezetting, 15 km/h wind en 25% hulpverbruik
Situatie 23,4 kWh/km
Leek Groningen
Situatie 12,7 kWh/km Situatie 1
2,7 kWh/kmSituatie 2
2,5 kWh/kmWind mee
Situatie 31,6 kWh/kmWind mee
Wind tegen
Situatie 31,8 kWh/kmWind tegen
Afgelopen jaren Opties duurzame bus Onze insteek Conclusies
Onze insteek op het themaEr is (nog) geen standaardisatie
MovaresMobiliteit
Afgelopen jaren Opties duurzame bus Onze insteek Conclusies
Onze insteek op het themaMovaresMobiliteit
Nodig voor laadpaal:- voeding energiebedrijf (meestal 10 kV)- transformator (10.000/400 V)- omvormer (400 VAC naar 750 VDC)
Opstelling laadpalen en transformator
Afgelopen jaren Opties duurzame bus Onze insteek Conclusies
Bron ABB
ConclusiesOnze kennisvelden bij elektrisch rijden
Openbaar vervoer is bij uitstek geschikt om elektrisch te exploiteren
De route en rijtijden zijn 100% voorspelbaar, dus geschikt voor opladen
Toch gaat het nog niet snel genoeg
De techniek is voldoende uitontwikkeld, maar is ondergeschikt aan de exploitatie-eisen
Er zal op een andere wijze aanbesteed moeten worden
Elektrisch rijden zal EMVI-score moeten opleveren bij de aanbesteding Elektrisch rijden zal EMVI-score moeten opleveren bij de aanbesteding
Er moeten oplaadfaciliteiten worden geboden
Dit is bij voorkeur een taak van overheden (netbeheerders?)
Er moet een standaard komen voor de interface oplaadarm en oplaadpaal
Oplaadpalen aanbesteden met specificaties voor interface en betrouwbaarheidseisen
Afgelopen jaren Opties duurzame bus Onze insteek Conclusies
ConclusiesEn : hou het zo simpel mogelijk . . .
Afgelopen jaren Opties duurzame bus Onze insteek Conclusiesanders haal je die andere kant niet !
Top Related