1

ManagementGameTactecMoodleOntwikkeleenplanvoordeinvoeringvanMoodle

Ned-MooveMoodlemoot,Amsterdam,30mei2012PietervanderHijden(pvdh@sofos.nl)

SofosConsultancy(www.sofos.nl)

Sofos Consultancy / Pieter van der Hijden - 2012 - This work is licensed under a Creative

Commons Attribution 3.0 United States License.

Synopsis

"Deze oefening scheelt een half jaar praten", zei een tevreden deelnemer ooit.

Het invoeren van Moodle in een onderwijsinstelling is heel wat moeilijker dan alleen de software downloaden en drie keer

op OK klikken. In deze management-game ondervindt u dat aan den lijve. U gaat samen voor een bepaalde

onderwijsinstelling een globaal implementatieplan voor het invoeren van e-learning met behulp van Moodle opstellen. De

deadline: 60 minuten!

Wat levert u dat op:

• kennis en inzicht uit deze oefening kan van pas komen in uw praktijksituatie

• een handout met resultaten van eerdere brengt u vast nog op ideeën

• de oefening zelf mag u hergebruiken, eventueel voor een heel andere case (Creative Commons, naamsvermelding

verplicht).

Deze management-game bestaat uit een casus-beschrijving plus de frame-game Tactec. Een game-sessie duurt normaal

gesproken een dagdeel. De verkorte versie (met minder rapportages, discussies en cross-checks en veel discipline) duurt 60

minuten.

2

1 Benodigdheden

1. deze instructie (een exemplaar voor elke deelnemer),

2. schrijfmateriaal,

3. spelbord met tape enz. om aan de muur te hangen (een exemplaar per groep)

4. flipovervel voor aantekeningen om op tafel te leggen (een exemplaar per groep),

5. systeemkaartjes om stakeholder op te schrijven (een exemplaar per deelnemer)

6. stickers rechthoekig geel, groen, rood (een setje per deelnemer)

7. stickers vierkant in vier willekeurige kleuren (een setje van vier per deelnemer)

8. viltstift om op de stickers te schrijven (een per deelnemer)

9. digitale camera om het eindresultaat (spelbord) vast te leggen.

2 Case

U werkt aan een onderwijsinstelling. De directie heeft in het verleden regelmatig gewezen op het

belang van onderwijsinnovatie. Ze heeft gezorgd voor een ict infrastructuur (lokale netwerken,

internetaansluiting, computer labs) en ze heeft geïnteresseerde leerkrachten in de gelegenheid

gesteld om te experimenteren met het gebruik daarvan ten behoeve van het onderwijsproces.

Nu vindt de directie het tijd worden om deze bottom-up benadering achter haar te laten en over te

stappen op een top-down e-learning policy. Ze wil graag dat binnen twee jaar e-learning een

significante rol speelt in alle opleidingen.

De directie verwacht dat haar visie zal resulteren in:

• verhoogde efficiency en effectiviteit van administratieve en logistieke processen,

• verbeterde leermaterialen door het toepassen van multimedia en koppelingen met actuele data

wereldwijd,

• nieuwe en verbeterde leermethoden zoals animaties, online samenwerken, simulaties en games,

• impliciete voorbereiding van studenten, staf en organisatie op het informatietijdperk dat voor

ons ligt,

• toegenomen motivatie bij de studenten, verminderde uitval en hogere slaagpercentages,

• toegenomen studenten aantallen dankzij aanbod aan afstandsonderwijs, blended learning, tijd

en plaats onafhankelijk leren.

Om haar ambities te implementeren heeft de directie een projectgroep benoemd. U bent één van de

leden. De eerste taak van uw team is het opstellen van een globaal implementatieplan voor de

komende twee jaar.

3

3 Stappen

3.1 Stap 1 - Stakeholders identificeren

Stap 1a - Bestudeer de casus en ga individueel een lijst van alle stakeholders (belanghebbenden)

opstellen die bij deze casus betrokken zijn. Schrijf ze op dit vel neer:

• ...

• ...

• ...

• ...

• ...

• ...

• ...

• ...

• ...

• ...

Tips om stakeholders op te sporen:

• Wie zijn nodig om de uitvoering van het implementatieplan te laten slagen? Wie kunnen de

uitvoering versnellen?

• Wie kunnen de uitvoering van het implementatieplan belemmeren? Wie kunnen de uitvoering

vertragen?

• Voor wie zijn de resultaten van de veranderingen positief?

• Voor wie zijn de resultaten van de veranderingen negatief?

Stap 1b - Combineer uw stakeholders met die van de andere groepsleden. Zorg dat u er samen ruim

20 hebt. Schrijf ze op de grote lege flap.

Stap 1c - Neem de 20+ stakeholders door en bepaal samen welke de zeven meest relevante zijn.

Schrijf die op zeven afzonderlijke stickers (gele rechthoek) en plak die in de kolom "role".

Stap 1d - U gaat zich vanaf nu concentreren op één van de zeven stakeholders. U gaat niet een rol

spelen, maar u probeert u wel in die stakeholder te verplaatsen. Verdeel daarom samen de zeven

stakeholders over de zeven deelnemers. Schrijf uw eigen rol op een systeemkaartje.

4

3.2 Stap 2 - Begin- en eind-situatie beschrijven

U bent nog steeds lid van het projectteam dat een globaal implementatieplan gaat ontwikkelen.

Binnen die rol concentreert u zich op één bepaalde stakeholder.

Stap 2a - Bedenk hoe de huidige situatie er voor "uw" stakeholder uit ziet en beschrijf die in een paar

woorden op de RODE sticker. Gebruik een viltstift om kort en krachtig te formuleren en leesbaar

vanaf een afstand (en voor een digitale camera).

Stap 2b - Bedenk hoe de gewenste situatie er voor "uw" stakeholder uit ziet en beschrijf die in een

paar woorden op de GROENE sticker.

Stap 2c - Bespreek uw resultaten in de groep, pas ze zo nodig nog aan en plak de rode, resp. groene

stickers in de kolom "initial state", resp. "final state" van de voor uw stakeholder bedoelde regel op

het spelbord.

5

3.3 Stap 3 - Activiteiten benoemen

Stap 3a - Bedenk 3-4 opeenvolgende activiteiten die "uw" stakeholder van de huidige situatie naar de

gewenste situatie kunnen brengen. Beschrijf deze activiteiten op 3-4 vierkante stickers (kleuren niet

van belang).

Tip: geef concreet aan om welke activiteiten het gaat; vermijd abstracties zoals doelen stellen,

plannen maken, plannen uitvoeren, plannen evalueren.

Stap 3b - Bespreek uw resultaten in de groep, pas ze zo nodig nog aan en plak de 3-4 vierkante

stickers in de kolommen "period-1" t/m "period-4" van de voor uw stakeholder bedoelde regel op

het spelbord.

6

3.4 Stap 4 - Implementatieplan completeren

Stap 4a - Het resultaat van de vorige spelstappen is een ingevuld planbord. Ga nu samen een cross-

check uitvoeren. Tot nu toe is per stakeholder gedacht, maar klopt het geheel ook per periode?

Misschien is het nodig om sommige activiteiten een periode uit te stellen of juist eerder te laten

plaatsvinden.

Stap 4b - Wanneer het geheel in balans is vat u in uw groep de conclusies voor uw stakeholder

samen.

Stap 4c - Documenteer het groepsresultaat door een digitale foto van het planbord te maken.

7

4 Uitbreidingen

4.1 Documenteren

De resultaten van een Tactec game-sessie liggen vast in de vorm van een spelbord met stickers en

daarop korte teksten. Achter die korte teksten zitten uiteraard uitgebreide redeneringen en de

resultaten van onderlinge discussies. Die zijn echter niet geregistreerd. Om deze informatie niet

verloren te laten gaan, is het van belang deze zo snel mogelijk na de Tactec sessie bij de deelnemers

"af te tappen". Een wiki is daarbij een zeer bruikbaar middel gebleken.

Creëer van tevoren een wiki en maak daarin een voorgestructureerde startpagina aan (zie figuur).

Stakeholder Huidige

situatie

Periode A Periode B Periode C Gewenste

situatie

[[S1]] [[H1]] [[A1]] [[B1]] [[C1]] [[G1]]

[[S2]] [[H2]] [[A2]] [[B2]] [[C2]] [[G2]]

[[S3]] [[H3]] [[A3]] [[B3]] [[C3]] [[G3]]

Bij iedere sticker op het Tactec spelbord hoort een pagina in de wiki. Via de voorgestructureerde

startpagina van de wiki is dat snel duidelijk/

Vraag de deelnemers om vanuit hun stakeholder perspectief de tekst van de verschillende stickers

om te zetten in lopende zinnen en verder aan te vullen. Dit levert binnen een half uur een zeer

uitgebreide (ruwe) documentatie op bij het globaal implementatieplan, per stakholder en per

periode.

4.2 Simuleren

De resultaten van de uitgebreide documentatie zijn met copy/paste gemakkelijk om te zetten in rol-

en spelstap-beschrijvingen binnen de Cyberdam game-engine (http://www.cyberdam.nl).

U kunt nu simulatis van het voorgenomen verandertraject gaan uitvoeren. Daarbij krijgen de eerdere

teamleden met focus op een bepaalde stakeholder nu de opdracht om daadwerkelijk de betreffende

stakeholder (of diens vertegenwoordigende organisatie) te spelen in een online rollenspel om zo het

globaal implementatieplan in de gesimuleerde praktijk te kunnen testen.

8

5 Achtergrond

5.1 Moodle implementatie

Sofos Consultancy heeft op basis van zijn ervaringen met een zevental Moodle implementaties een

presentatie gehouden op de Online Educa Berlin 2008. De tekst is te vinden op

http://www.sofos.nl/LinkedDocuments/08pvdh-oeb-implement-elearning.pdf.

5.2 Tactec management game

Tactec originally was developed as a game to learn about the tactics of electronic commerce.

However, as it was structured as a frame game, it could be loaded with a different content easily. It is

now used most of the time as a frame game to develop a global implementation plan for a real case.

A full Tactec session requires half a day. In a condensed way and with some discipline from both the

participants and the facilitators, it can be run in one hour.

A description of the original Tactec game can be found at

http://www.sofos.nl/LinkedDocuments/00pvdh_tactec.pdf.

9

5.3 Sofos en Moodle

Overview: Moodle

Moodle is a free and open source Virtual Learning Environment for class-room

support and distance learning. It offers authoring, content management, course

administration, communication and the delivery of learning resources and

individual and social learning activities.

Intro: • Moodle - an overview, presentation, 1½ hour

• Moodle for education managers, workshop, ½ day

• Moodle for HR managers, workshop, ½ day

• Moodle for students, workshop, 1½ hour

Training: • Moodle - update, workshop, ½ day

• Moodle 2.0 for system administrators, training, 2 days

• Moodle 2.0 for teachers, training, 2 days

• ICT skills for knowledge workers, training, 3 days

Services: • Critical walkthrough of a Moodle site, advise, ½ day

• Design your own Moodle course, workshop, ½ day

Applications: • Tactec-plus - organizational change, workshop, 1 day

Projects: • Implementing virtual learning environment (Moodle); Polytechnic College,

Suriname; 2011

• Workshop on policy and management of virtual learning environment;

Stad Gent, Belgium; 2011

• Small assignments on Moodle and Cyberdam; various; 2011

• Implementing collaborative work environment & public web site for

WHATER project (EU); VUA, Amsterdam, The Netherlands; 2011

• Implementing e-learning at Petroleum Geology Dept.; Anton de Kom

University of Suriname, Suriname; 2011

• Consulting on implementing e-learning and training in Moodle for System

Administrators; Bethlehem University, Palestine; 2010-2011

• Implementing a Virtual Learning Environment (Moodle); Institute of Social

Studies of the Erasmus University Rotterdam, The Hague, The Netherlands;

2008-2010

• Establishing Ned-Moove, the Dutch Moodle Association and acting as

secretary of the board; Moodle community in Dutch speaking countries;

2007-2010

10

• Training for lecturers on online course development, training for

administrative staff on online course delivery, training for ICT professionals

on Moodle systems management.; MSB - Mona School of Business,

Jamaica; 2007-2007

• Training for lecturers on online course development and delivery;

UNESCO/UWI CUPIDE project, Jamaica; 2006-2002

• Introducing e-learning to support business training, implementing LMS,

instructing staff and trainers.; GITP - training company, The Netherlands;

2006-2006

Publications: • Moodle Introduction: Develop Today Your Online Course; preconference

at eLearning Africa 2012; Cotonou, Bénin, 23-25 May 2012.

• The future with Moodle; Paper presented at Moodlemoot Ireland & UK,

Dublin, Ireland, 2-4 April 2012; Pieter van der Hijden;

http://www.slideshare.net/pvdhyden/12pvdh-futuremoodle

• Dynamic courses: individual learning paths and online collaborative

exercises in moodle 2; Paper presented at Moodlemoot Ireland & UK,

Dublin, Ireland, 2-4 April 2012; Pieter van der Hijden;

http://www.slideshare.net/pvdhyden/12pvdh-indlearningpaths

• Critical Walkthrough of a Moodle Site; Half day session with a small group

of stakeholders to assess their Moodle site from various perspectives;

Pieter van der Hijden; 2011;

http://www.slideshare.net/pvdhyden/moodle-walkthrough-handout

• Moodle 2.0 themes; Overview of the standard Moodle 2.0 themes and the

parameters accessible for system administrators; Pieter van der Hijden;

Sofos Consultancy, 2011; http://www.slideshare.net/pvdhyden/moodle-

20-themes

• Moodle and Gaming 2.0; Proposal to adapt Moodle for Policy Exercises,

Business Simulations and Experiential Learning Games; Pieter van der

Hijden; Presentation at Moodlemoot UK, London, 2010.

• How to implement an e-learning system; i.e. Moodle; Pieter van der

Hijden; Online Educa, Berlin, Germany, 2008.

• From learning design to game design and back; the Cyberdam example;

Pieter van der Hijden; ISAGA, Kaunas, Lithuania, 2008.

• Gaming/simulation and the Virtual Learning Environment; Pieter van der

Hijden; ISAGA, Nijmegen, The Netherlands, 2007.

See also: • Moodle.org - International Moodle Community

• Ned-Moove - Nederlandstalige Moodle Vereniging

Rights: The name Moodle™ is a registered trademark of the Moodle Trust.

Sofos Consultancy / Pieter van der Hijden - 2011 - This work is

licensed under a Creative Commons Attribution 3.0 United States License.

11

5.4 Sofos Consultancy

Sofos Consultancy is an international management consulting firm on ict for development, learning

and government. It was founded by Pieter van der Hijden MSc in 1980 and operates from

Amsterdam, The Netherlands.

Sofos Consultancy evolved from general consulting on organization, information and ict to consulting

on ict for development, learning and government. More and more assignments are related to

developing countries, and especially to education and government sectors.

Within the fields mentioned, Sofos has executed projects at strategical, tactical and operational

level. It became an expert in gaming/simulation, Cyberdam (online roleplaying) , e-learning,

Moodle (virtual learning environment) and Fab Labs (digital fabrication laboratories). Another

specialty is setting-up and initially boarding (international) professional associations. That happened

with Saganet (gaming), Ned-Moove (Moodle), ISAGA (gaming), and the International Fab Lab

Association. In Suriname (South America), Sofos co-founded ECOIS, the Centre of Expertise on

Education and ICT Suriname.

Sofos also contributes to innovation in the fields it covers, e.g. dynamic learning paths &

collaborative exercises in Moodle, localization of educational games, and curriculum development

for "How to manage a Fab Lab" of Fab Academy.