?! Jan Paul Schutten won in 2008 en 2014

de Gouden Griffel .

Leeftijd: vanaf 9 jaar

Toekomstmensen, vliegende steden, zwarte vierkanten & schilderijen van boeren en arbeiders. Kunstenaar Kazimir Malevich (1878-1935) werd er wereldberoemd mee. Maar wat is er nou zo knap aan het schilderen van een zwart vierkant? En wat doen die futuristische wezens op de schilderijen van Malevich?

Ka z i m i r m a l e v i c h was een ontdekkings­reiziger. Altijd bezig met het maken van

de meest fantastische kunst. In dit boek stap je in de voet sporen van de wereldberoemde kunstenaar. Je kijkt door zijn ogen naar het boeren leven in Rusland, je ontdekt wat hij allemaal in de ruimte zag en je beleeft de over­winning van de ‘Toekomstmensen’ op de zon. 

‘ Echte kunstenaars

maken niets na, maar

creëren iets nieuws. ’Kazimir Malevich

Karen Mertens en Jan van ZijverdenJan Paul Schutten

President van de Ruimte

met tekeningen van Sieger Zuidersma

Kazim

ir Malevich

P resident van de R uimte

KazimirMalevich

Jeugd

Jeugd

1234567>89101234>567892012345678930123456789101

123456

<789

10123

<456789

20123456789

30123456789

301

1234567>89101234>567892012345678930123456789101

123456

<789

10123

<456789

20123456789

30123456789

301

Kazimir MalevichPresident van de Ruimte

Jan Paul Schutten

Karen Mertens en Jan van Zijverdenmet illustraties van Sieger Zuidersma

1234567>89101234>567892012345678930123456789101

Tijdreiziger met verf . 3

Vincent en Kazimir op de boerderij . 6

Oneindig wit . 22

Malevich in de spiegel . 28

De wereld van Kazimir Malevich . 32

Malevich in jaartallen . 36

Inhoud

3

123456

<789

10123

<456789

20123456789

30123456789

301

En trouwens ook totaal andere werken. Ze zijn te bewonderen in belangrijke musea overal ter wereld. Maar hoe kan dat? Wat is er zo bijzonder aan een vierkant? Wie was die Malevich? En wat maakte hij nog meer? Over die vragen gaat dit boek. Want als je weet wie Malevich was, dan snap je waarom hij dit soort kunstwerken maakte. Als je snapt waarom hij dit soort kunst werken maakte, dan begrijp je meteen iets meer van moderne kunst. En als je meer van moderne kunst begrijpt, dan wordt een bezoek aan een kunst­museum ineens veel interessanter en leuker. Bovendien inspireert het jou misschien ook wel om net zo’n groot kunstenaar als Kazimir Malevich te worden. Want een groot kunstenaar, dát was hij.

St e l j e v o o r . Je schildert een zwart vierkant en gaat ermee naar een museum. Niet alleen koopt

het museum jouw zwarte vierkant, later wordt het ook nog eens enorm veel waard. En jij wordt wereld­

beroemd. Onvoorstelbaar toch? Waarom zou iemand in hemelsnaam een schil­

derij van een zwart vierkant kopen? En waarom zouden zoveel mensen dat schilderij willen zien? Zoiets kan

iedereen toch maken? Toch is dit geen verzonnen verhaal. De schilder en het

zwarte vierkant bestaan echt. De schilder heet Kazimir Malevich. Hij maakte niet alleen zwarte vierkanten, maar ook vierkanten in andere kleuren.

Tijdreiziger met verf Jan Paul Schutten

‘Het vierkant is geen onbewuste

vorm. Het is gemaakt door met het

gevoel te denken. Het is het gezicht

van de nieuwe kunst. ’Kazimir Malevich

Kazim

ir Malevich ron

d 1900

Wat is er in hemelsnaam zo bijzonder aan een zwart vierkant?

Zou jij zo’n vierkant in je

kamer hangen?

4

1234567>89101234>567892012345678930123456789101

Schilderen, schilderen en nog eens schilderen

Op z i j n v i j f t i e n d e mocht Kazimir naar de kunst opleiding in Kiev. Daar leerde hij om zo natuur­

getrouw mogelijk te schilderen. Dat wilde hij maar al te graag en Kazimir was een prima leerling. Heel lang kon hij alleen niet op die opleiding blijven, want na een jaar moest zijn vader voor zijn werk naar Koersk verhuizen. En Kazimir ging mee. Hij kreeg in Koersk geen kunst­opleiding meer, maar bleef toch schilderen. Hij richtte zelfs een groepje op met andere kunstenaars. Intussen ging Kazimir bij de spoorwegen werken om geld te verdienen. Dat geld had hij nodig omdat hij naar de kunstacademie van Moskou wilde gaan. Maar geld was niet het grootste probleem: Kazimir werd niet aangenomen. Ze vonden hem helaas nog niet goed genoeg. Hoewel, helaas… Hij nam les bij de schilder Fyodor Rerberg. Bij deze oude meester leerde hij heel veel.

Kazimir Severinovich

Al s j e h e t w e r k van Malevich wilt begrijpen, dan moet je eerst wat meer weten over hem zelf, zijn

land en de tijd waarin hij leefde. Kazimir Severinovich Malevich (dat spreek je uit als Ma­lé­wietsj) werd in 1878 geboren in Kiev, in het huidige Oekraïne. Zijn ouders kwamen uit Polen en zijn vader had een goede baan als bedrijfsleider in een suikerfabriek. De familie verhuisde nogal eens en zo kwam het dat Kazimir opgroeide in plaatsen waar kunst en cultuur helemaal niet belangrijk waren. Er waren dan ook geen musea of andere plekken waar hij schilderijen kon bewonderen. Kazimir had dus weinig voorbeelden, maar hij hield wel van schilderen. Heel veel zelfs. En nog meer hield hij van schoonheid. Die zag hij overal in. Zo kon hij uren naar de sterren­

hemel kijken. Of naar de natuur. Zelfs het borduurwerk

dat de vrouwen in boeren dorpjes

maakten, vond hij mooi.

‘ Er kwam een dag die schokkend voor me was. Ik zag een schilder die een dak aan het schilderen was. Het dak werd zo groen als de bomen en de

hemel. Dit bracht mij op het idee dat met deze verf de bomen en de hemel weergegeven konden worden. ’

Kazimir Malevich

Is een schilderij mooier als het

echter lijkt?

?! Of Malevich is geboren in

1878 of in 1879 weet nieman

d.

Er is geen geboortebewijs e

n

zelf deed Malevich een beet

je

geheimzinnig over zijn leef

tijd .

5

123456

<789

10123

<456789

20123456789

30123456789

301

Minder echt is echter

Ka z i m i r h a d t o t d a n t o e vooral geleerd om zo realistisch* mogelijk te schilderen. Hoe meer een

schilderij op de werkelijkheid leek, des te beter het was. Dankzij Fyodor Rerberg kwam hij in aanraking met heel andere schilderstijlen. Eén van die stijlen was het impressionisme. Impressionistische schilderijen lijken van een afstand wel levensecht, maar hoe dichterbij je komt hoe grover de penseelstreken worden en hoe min­der precies alles wordt. Bekende schilders in die stijl zijn Claude Monet, Edgar Dégas en Pierre­Auguste Renoir. Impressionistische schilders hoefden niet zo nodig heel precies te schilderen, ze wilden vooral de sfeer of het gevoel van een bepaalde situatie weer geven. Impressionistische schilderijen zijn dan ook vaak leven­dige taferelen met mensen of juist rustige landschappen. Het licht en de kleuren zijn daarbij enorm belangrijk. Bij een goed gemaakt impressionistisch schilderij heb je snel­ler het gevoel dat je er zelf bij bent, dan bij een realistisch schilderij.

Kunst die interessanter is dan de werkelijkheid

He t i m p r e s s i o n i s m e sprak Kazimir enorm aan. Net als de stijl die daaruit voortvloeide: het post­

impressionisme*. Die stijl ging nog net iets verder dan het impressionisme. Bij het postimpressionisme ging het er helemaal niet meer om dat een schilderij natuur getrouw leek. Het gevoel dat een schilderij teweegbracht was veel belangrijker. Net als de compositie of de kleuren. Deze schilderijen zagen er dus nog minder echt uit. Vincent van Gogh is zo’n schilder die in deze stijlen werkte. Als je zijn schilderijen ziet, dan valt het op dat hij kleuren en vormen gebruikt die je in het echt niet ziet, maar die wel mooi zijn. Voor Kazimir, die zo van schoonheid hield, was dit enorm interessant. Waarom zou je zo realistisch mogelijk schilderen als je met mooiere kleuren en vormen méér kon zeggen?

?! Malevich tekende op elk snippertje papier dat hij kon vinden. Hij had altijd een schetsboekje bij zich .

Zomerlan

dschap, Kazim

ir Malevich

, omstreeks 1929

6

1234567>89101234>567892012345678930123456789101

Boeren zijn echtVincent van Gogh tekende en schilderde tijdens zijn korte leven vooral boeren. Bij boeren voelde hij zich gelukkig. ‘Ik ben een boerenschilder’ zei hij, ‘Boeren zijn tenminste echt’. Ook Malevich was helemaal in zijn element op het platteland. Als jongetje bewonderde hij het kleurrijke borduurwerk van

Malevich was dol op boeren. In Nederland was ook een kunstenaar met een grote voorliefde voor het boerenleven. Dat was Vincent van Gogh. Je kent hem vast wel van schilderijen als ‘De aardappel eters’ en ‘Zonnebloemen’. Vincent van Gogh leefde net iets eerder dan Kazimir Malevich. Hij stierf in het jaar dat de kleine Kazimir z’n twaalfde verjaardag vierde en besloot om kunstenaar te worden. Van Gogh maakte kunst waar Malevich graag naar keek.

de boerinnen en soms hielp hij boerenfamilies met het versieren van hun kachels en vloeren. Volgens Malevich leefden boeren op het platteland in vrijheid en daar was hij erg jaloers op. Soms ontsnapte Malevich zelfs even uit z’n atelier om koeien te zien en mestlucht op te snuiven. Kwam hij onderweg een boer tegen, dan maakte hij altijd even een praatje.

Van Gogh in DrentheVan Gogh ging ook graag naar de boeren toe. Zo belandde hij in 1883 in Drenthe. Een andere schilder had hem namelijk verteld dat je in deze provincie fantastisch in de open lucht kon schilderen. Dat was toen hevig in de mode. Maar de arme Van Gogh hoopte vooral ook dat het leven in Drenthe lekker goedkoop zou zijn. Bovendien wilde hij alleen nog maar rust. Het was namelijk net uit met z’n vriendin. In het dorpje Nieuw-Amsterdam huurde Vincent een hotelkamertje. Hij ging er hard aan de slag. Binnen drie maanden maakte hij zestien tekeningen, zeven schilde-rijen en heel veel schetsen.

Maaier m

et sikkel, Vincent van G

ogh, 1889

Maaister, K

azimir M

alevich, 1928-1929

Vincent en Kazimir op de boerderij Karen Mertens

7

123456

<789

10123

<456789

20123456789

30123456789

301

‘Op de velden werkten de boeren. Ik, kunstenaar

in de dop, bewonderde de velden en de ‘kleurige

arbeiders’ die aan het wieden waren of suikerbieten

rooiden. Groepen meisjes in kleurige kleding gingen

in rijen over de akkers. ’Kazimir Malevich

Dief en moordenaarVincent had hoge verwachtingen toen hij in Drenthe aankwam. Het was er inderdaad rustig en goedkoop. En de Drenten waren fantastisch, dat wel. Maar de Drenten hielden niet van Van Gogh. Ze begrepen hem niet, lach-ten hem uit en beweerden zelfs dat hij een dief en een moordenaar was. Vlak voor kerst 1883 ging Van Gogh naar zijn familie in Noord-Brabant. Hij liet al z’n bezittingen in het hotel achter, omdat hij dacht snel weer terug te zijn. Maar Van Gogh kwam er nooit weer. Toen het hotel in 1904 werd

verbouwd, gingen al zijn spullen – ook de tekeningen, schetsen en

schilderijen – gewoon in de houtkachel.

Er was immers niemand die zulke

rare dingen wilde hebben…

Het beste schilderijEén van de schilderijen die Van Gogh in Drenthe maakte, was ‘De Turfschuit’. Volgens mensen die verstand hebben van kunst, is dat het beste schilderij dat Van Gogh in Drenthe produceerde. Het schilderij is losjes geschilderd,

maar maakt toch een krachtige indruk. En ondanks dat het een beetje donker en somber is, zitten er opvallend veel bijzondere licht- en kleur-effecten in. Van Gogh was zelf ook erg tevreden over het schilderij van de turfschuit. Dat schreef hij in een brief aan zijn broer Theo.

De Turfschuit, V

incent van Gogh

, 1883

8

1234567>89101234>567892012345678930123456789101

verbeteren en waren allebei ‘voor-op lopers’. Malevich en Van Gogh bedachten nieuwe manieren van schilderen waarmee ze andere kunstenaars inspireerden. Hoewel ze soms door niemand werden begrepen, piekerden ze er niet over om dingen mooier te schilderen dan ze waren. En schilderen wat anderen wilden, deden ze ook niet. Toen ze stierven, zaten ze allebei nog vol ideeën.

2.315 kilometer verderopIn hetzelfde jaar zag Malevich, die 2.315 kilometer verderop in Moskou woonde, voor het eerst een schilderij in de stijl waarin Van Gogh werkte. Het was ‘Kathedraal van Rouen’ van Monet, een impressionistisch schilderij. Malevich was super-enthousiast en zei: ‘vanaf nu ben ik een impressionist’. Hij schilderde een tijd lang op dezelfde manier als de impressionisten. Malevich bestudeerde voor zijn werk veel schilderijen, vooral van… Vincent van Gogh. Later schilderde hij nog in een heleboel andere stijlen. Maar hoe hij ook schilderde, boeren en boerinnen speelden altijd een grote rol.

Twee eigenwijze ‘vooroplopers’Vincent van Gogh en Kazimir Malevich deelden niet alleen hun fascinatie voor boeren. Hun levens draaiden helemaal om kunst. Ze wilden zichzelf steeds

Kathedraal van R

ouen, C

laude M

onet, 1894

Boeren

, Kazim

ir Malevich

, 1928-1929?! Als je de boeren bekijkt die

Malevich aan het einde van zijn leven schilderde, dan zie je dat het leven op het platteland erg zwaar was .

9

123456

<789

10123

<456789

20123456789

30123456789

301

De hou

thakker, Kazim

ir Malevich

, 1912

Een wereld van kubussen en bollen

Er wa r e n n o g m e e r s t i j l e n die Kazimir interesseerden. In 1907 zag hij op een tentoon­

stelling werk van allerlei moderne schilders uit West­Europa en dat inspireerde hem enorm. Kazimir wilde voortaan niet meer natuurgetrouw schilde­ren. Hij wilde vernieuwen, net als de Europese schilders. Eerst maakte hij veel (post )impressionis­tisch werk. Vanaf 1911 maakte hij schilderijen die meer bij een andere stroming pasten: het kubisme*. De schilder Pablo Picasso heeft ook veel kunst in deze

stijl gemaakt. Kubisten vonden dat elke vorm in de natuur was opgebouwd uit voorwerpen met rechte lijnen of cirkels. Je kon dus alles schilderen met behulp van bollen en rechthoeken. Vandaar dat je veel hoekige vormen en bollen ziet in het werk van Malevich uit die tijd. Door de invloed van het kubisme werd zijn werk steeds moderner en moderner. Hij gebruikte meer abstracte vormen, oftewel vormen die niet bedoeld zijn om iets voor te stellen. Tegelijkertijd bleef Malevich ook trouw aan zijn afkomst: hij schilderde vaak taferelen die te maken hadden met het boeren leven.

Tála niew môet mák

Ma l e v i c h w i l d e n i e t meelopen met de andere schilders. Hij wilde vooroplopen en nieuwe dingen

maken. Als het om schilderen ging, dan voelde hij zich als een god. Zoals God een wereld had gemaakt die nog niet bestond, zo wilde Malevich schilderijen maken zoals die nog nooit hadden bestaan. Hij ging weer over op een nieuwe stijl: het futurisme*. Het futurisme (‘futuro’ bete­kent ‘toekomst’) zette zich af tegen alle bestaande regels in de taal. Weg met alle oude regeltjes, vonden de futuristen. De taal moest weer opnieuw uitgevonden worden. Of, zoals een futurist van toen het had kunnen zeg­gen: ‘tála niew môet mák’. Want zo schreven ze, met zelf bedachte woorden en gekke leestekens. Hun gedachte gang sprak iemand als Malevich natuurlijk heel erg aan. Met nog enkele andere schilders verlegde hij de ideeën van de futuristen naar de schilderkunst.

Zou je andere dingen schilderen

als je ergens anders opgroeit?

10

1234567>89101234>567892012345678930123456789101

Een koe met een viool

Ma l e v i c h s c h i l d e r d e niet alleen voor de schoonheid. Hij had een

boodschap met zijn schilderijen. En omdat hij wist dat de meeste mensen die er nooit uit zouden halen, schreef hij begeleidende

teksten op de achterkant. Het is alleen de vraag of iedereen die wel snapte. Zo schilderde hij in 1912/1913 een koe en een viool met op de achterkant de uitleg. Het schilderij was bedoeld om onlogisch te zijn. Vandaar een koe en een viool. Het werk is een gevecht tegen de dingen die de meeste mensen ‘gewoon’ vinden, zo schreef hij. Malevich bedacht een nieuwe naam voor zijn stijl: het a­logisme*, het niet­logische. Om dat idee nog duidelijker te maken liep hij rond met een knalrode pollepel in zijn knoopsgat. Niet bepaald logisch. Maar dat was dan ook precies de bedoeling…

Koe en viool, K

azimir M

alevich, 1913

Malevich draagt een rode pollepel

op zijn overhemd, 1914-1915

Bekijk een schilderij (maakt niet uit wat en waar,

een plaatje mag ook). Kijk er een tijdje goed naar en

bedenk wat je allemaal wilt veranderen. Leuk om

uit te proberen op de computer of op je telefoon.

Bekijk een schilderij (maakt niet uit wat en waar,

een plaatje mag ook). Kijk er een tijdje goed naar en

bedenk wat je allemaal wilt veranderen. Leuk om

uit te proberen op de computer of op je telefoon.

11

123456

<789

10123

<456789

20123456789

30123456789

301

Weg met de logica!

In 1913 k r e e g Malevich de vraag of hij het decor en de

kostuums voor een opera wilde ontwerpen. Die opera heette ‘Overwinning op de zon’. Er was nauwelijks geld voor, dus alles moest eenvoudig uitgevoerd worden. En er was ook geen orkest, alleen maar een valse piano. Dat laatste maakte toch niet uit, want minder dan de helft van de artiesten kon zingen. Na één keer repeteren werd de opera opge­voerd. Niemand begreep het stuk en al snel liep de helft van de mensen in de zaal weg. Dat vond Malevich niet erg. Er viel niets aan te snappen. Je moest alle logica overboord gooien. En als je dat deed, dan kwam er ‘diepzinnig­heid’ voor in de plaats. Alleen door a­logisch na te denken kwam je op totaal nieuwe, diepzinnige gedachten en ideeën. Trouwens, één van de decorstukken was een zwart vierkant. Dat stelde de zon voor, a­logisch toch? Van dat zwarte vier­kant bleef overigens niets over. Het werd aan het eind van de voorstelling door de ‘Toekomstmensen’ verscheurd. Dat was de overwinning op de zon.

Schets en kostuum

van een ‘Toekomstm

ens’, K

azimir M

alevich

?! Tijdens de opvoering van de opera beledigden de acteurs het publiek en gooiden glazen water en thee vanaf het podium naar de toeschouwers .

Malevich schilderde niet alleen, hij ontwierp ook operakostuums. Zo tekende hij de pakken van zogenaamde ‘Toekomstmensen’. Hoe ziet jouw toekomstmens eruit? Verkleed je als toekomstmens of teken er eentje.

12

1234567>89101234>567892012345678930123456789101

De overheersende stijl

He t m e e w e r k e n a a n de opera bracht Malevich op nieuwe ideeën. Volgens hem kon je elke gedachte

of elk gevoel weergeven in abstracte vormen. Zijn werk kreeg daarom weer een andere stijl. Een stijl waarin alles abstract geworden was en je geen herken­bare dingen meer kon onderscheiden. Het werk van Malevich bestond vanaf 1915 uit schilderijen met alleen maar recht­

hoekige en ronde vormen in zwart, rood, of andere kleu­ren. Of uit ‘monochromes’. Dat zijn schilderijen die met dezelfde kleur gemaakt zijn, zoals witte vormen op een

achtergrond van een net iets andere kleur wit. Het bijzon­dere aan deze schilderijen was dat ze nooit op de kop kon­den hangen. Ze waren zo gemaakt dat ze altijd even mooi waren, hoe je ze ook hing. Bovendien leek er een soort beweging in te zitten. Net als bij de lijntjes die je ach­ter stripfiguren ziet die hard rennen. Alleen… Malevich had geen strips als voorbeeld. Hij is daarmee één van de uitvinders van die lijnen. De striptekenaars van nu mogen hem dus dankbaar zijn!

Verdwijnen

de constructie, K

azimir M

alevich, om

streeks 1917

‘ Ik heb de blauwe lampenkap van de hemel

naar beneden getrokken

en ben aan de andere kant

beland in de witte diepte,

de vrije oneindigheid. ’Kazimir Malevich

13

123456

<789

10123

<456789

20123456789

30123456789

301

Wat is een rood vierkant?

Ma a r wa t b e d o e l d e Malevich nou met zijn schil­derijen? Hij wist dat niemand ze zou begrijpen.

Daarom schreef hij op de achterkant van het rode vier­kant: ‘Dit is een realistische schilderkundige versie van een boerin in twee dimensies’. Voor Malevich bestond realistisch schilderen dus niet uit het namaken van de werkelijkheid. Realistisch schilderen was laten zien hoe zijn wereld eruit zag. De abstracte vormen waren een nieuwe ‘taal’. Een taal zonder logica die je aan het denken zette. Een taal die bovendien het zuiverste gevoel weergaf. Zuiverder dan de taal die we dagelijks gebruiken.

De tramlijn naar het gekkenhuis

In 1915 w e r d Malevich uitgenodigd om deel te nemen aan een expositie in een belangrijk museum

in Sint­Petersburg. De titel van die tentoonstelling was ‘Tramlijn V’ en die naam sloeg, je raadt het al, nergens op. Naast Malevich exposeerden er tien andere kunste­naars. Allemaal droegen ze een rode pollepel in hun

knoopsgat. Er kwamen vijf schilderijen van Malevich te hangen waar hij als uitleg bij schreef: ‘De maker weet niets van deze werken’. De tentoonstelling was alles­behalve een succes. Een krant beschreef ‘Tramlijn V’ als een tramlijn die regelrecht naar het gekkenhuis leidde. En al snel werden alle kunstwerken van de tentoon­stelling uit het museum verbannen. Later volgde er een tweede tentoonstelling in de stad, die heette ‘0,10’. Op de schilderijen kwamen geen herkenbare dingen meer voor, alleen rechthoekige vlakken. Maar ook, jawel, het zwarte vierkant. Net als een rood vierkant trouwens.

De tentoon

stelling ‘0,10’ in S

int-Petersburg.

Als je goed kijkt, zie je het zw

arte vierkant van M

alevich boven in de hoek hangen

Rood vierkant, K

azimir M

alevich, 1915

14

1234567>89101234>567892012345678930123456789101

?! Van sommige

schilderijen maakte

Malevich meer dan één

exemplaar. Zo zijn er

maar liefst vier zwarte

vierkanten. Het oudste

zwarte vierkant mag Rusland niet uit. Het is gemaakt in

1915 en hangt in de

Tretjakov Galerie .

En dat zwarte vierkant dan?

Al l e r e e r s t i s h e t zwarte vierkant (net

als het rode) meer dan een vierkant. Het is een zwart vlak, omgeven door een witte rand. Die witte rand noemde Malevich het ‘niets’. Het ‘oneindige’. En, ‘het witte heelal’. Het zwarte vierkant was een raam dat uitkeek op die oneindige ruimte. Maar er was nog iets. Tijdens de tentoonstelling ‘0,10’ hing het schilderij hoog in een hoek van de zaal. Op die plaats hangen gelovige Russen schilderijen van heiligen. Malevich plaatste het vierkant dus op dezelfde hoogte als heiligen uit de Bijbel of zelfs God, zodat het ook een religieuze betekenis kreeg. En al eerder was het de zon, zoals in de opera. Zo was het zwarte vierkant dus een symbool voor heel veel dingen.

Zwart vierkant, K

azimir M

alevich, om

streeks 1923

15

123456

<789

10123

<456789

20123456789

30123456789

301

Tijdreizen met verf

Ee n r o o d v i e r k a n t als boerin. Een zwart vierkant dat een raam is

naar het oneindige, maar misschien ook God. Schilderijen als taal zonder logica… Maak je geen zorgen als je er niets van begrijpt. Er waren maar weinig mensen in de tijd van Malevich die hem snapten. En ook

tegenwoordig nog zijn er kunstlief­hebbers die helemaal niets

met de bizarre ideeën van die ‘rare’ Rus heb­

ben. Malevich dacht voort durend na over zijn kunst. Hij was met zijn ideeën en

gedachten veel verder dan andere mensen. En al kon hij

alles schilderen wat hij wilde, voor hem was zo’n vierkant op dat moment het hoogst bereikbare, het beste van het beste. Maar wat je zéker zult begrijpen, is dat de schilderijen van Malevich voor die tijd revolutionair waren. Tegenwoordig hangen musea vol met werken waarvan mensen zeggen: ‘Ja, maar dat kan ik ook!’ In de tijd van Malevich waren dit soort werken ongehoord. Alsof je Heavy Metal muziek laat horen aan mensen van 200 jaar geleden en verwacht dat ze het mooi vinden. Malevich was eigenlijk een tijdreiziger. Hij reisde naar de toekomst. Niet met een tijdmachine, maar met verf.

Sommige muziek moet je

vaker horen voordat je het mooi vindt. Zou dat bij het kijken naar

schilderijen ook zo werken?

Suprem

atisme, K

azimir M

alevich, 1915-1916

?! Malevich zou aan één van zijn leerlingen hebben verteld dat hij een hele week niet kon eten, drinken en slapen, nadat hij had ontdekt dat een zwart vierkant op een wit vlak een schilderij kon zijn .

1234567>89101234>567892012345678930123456789101

Uitgave

WBOOKS, Zwolleinfo@wbooks.comwww.wbooks.comDrents Museum, Asseninfo@drentsmuseum.nlwww.drentsmuseum.nl

TekstJan Paul Schutten, Karen Mertens en Jan van Zijverden

IllustratiesSieger Zuidersma

VormgevingSpletters Grafische Vormgeving, Utrecht

© 2014 WBOOKS / Drents Museum / de auteursAlle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere wijze, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

De uitgever heeft ernaar gestreefd de rechten met betrekking tot de illustraties volgens de wettelijke bepalingen te regelen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.

Van werken van beeldende kunstenaars aangesloten bij een CISAC-organisatie is het auteursrecht geregeld met Pictoright te Amsterdam. © Pictoright Amsterdam 2014.

ISBN 978 94 625 8048 0NUR 646, 247

Dit boek is gemaakt bij de tentoonstelling ‘Kazimir Malevich – De jaren van de figuratie’ in het Drents Museum in Assen (23 november 2014 – 15 maart 2015).

Jeugd

123456

<789

10123

<456789

20123456789

30123456789

301

SAMENWERKINGS PARTNER

HOOFDSPONSORS

SPONSORS

SUBSIDIEGEVER

Dit boek is mede mogelijk gemaakt door:

BEGUNSTIGERS

IMMUNITEIT VERSTREKKER

INDEMNITEIT VERSTREKKER

?! Jan Paul Schutten won in 2008 en 2014

de Gouden Griffel .

Leeftijd: vanaf 9 jaar

Toekomstmensen, vliegende steden, zwarte vierkanten & schilderijen van boeren en arbeiders. Kunstenaar Kazimir Malevich (1878-1935) werd er wereldberoemd mee. Maar wat is er nou zo knap aan het schilderen van een zwart vierkant? En wat doen die futuristische wezens op de schilderijen van Malevich?

Ka z i m i r m a l e v i c h was een ontdekkings­reiziger. Altijd bezig met het maken van

de meest fantastische kunst. In dit boek stap je in de voet sporen van de wereldberoemde kunstenaar. Je kijkt door zijn ogen naar het boeren leven in Rusland, je ontdekt wat hij allemaal in de ruimte zag en je beleeft de over­winning van de ‘Toekomstmensen’ op de zon. 

‘ Echte kunstenaars

maken niets na, maar

creëren iets nieuws. ’Kazimir Malevich

Karen Mertens en Jan van ZijverdenJan Paul Schutten

President van de Ruimte

met tekeningen van Sieger Zuidersma

Kazim

ir Malevich

P resident van de R uimte

KazimirMalevich

Jeugd

Jeugd