162

MAGAZINE VOOR DE DYNAMISCHE ONDERNEMER OKTOBER - NOVEMBER 2004

Tien tips voor eenbeter kostenbeheer

Dure olie, ja – olieschok, nee

Het subsidielandschapin verandering

Een vastberadenmanagement verankert BBM door een leveragedmanagement buy-out

Hongarije:een van de rijkere nieuwelidstaten van de EU

Dany Van Leeuwwint Interim ManagementAward 2004

Uw liquiditeitenbeheerin veilige handen

2

Redactiecomité:G. Busseniers

M.-F. HolemansA. JanssensC. Léonard

J. LievensV. Manneback

P. Ongena Ph. Picron

S. PiletteP. Walkiers

Hoofdredacteur:S. Pilette

Medewerkers aan de redactie van dit nummer:management

J. Lievenseconomische trends

A. PierardI. Van de ClootING services

F. De Prestfinancieel beleid

S. MeskensF. Nézer

reportageJ. BeerlandtP. Walkiers

buitenlandse handelA. Janssens

initiatievenS. Pilette

fiscale knipoogM. Coppens

Ondertekende artikels vallen onder de verantwoordelijkheid van de auteur.

ING Onderneming©

Het reproduceren van teksten uit dit tijdschrift is

toegestaan mits bronvermelding.Foto’s, lay-out en illustraties zijn eigendom van Publitec.Alle rechten voorbehouden.

ISSN nr. 1379-7123

Elke briefwisseling moet worden gericht aan INGMevr. S. Pilette

Sint-Michielswarande 60 - 1040 BrusselTel.: 02-738 29 83 - Fax: 02-738 58 09

E-mail:redactie@ing-ondernemingmagazine.be

Internet:www.ing-ondernemingmagazine.be

Aanvraag gratis abonnement:www.ing-ondernemingmagazine.be

Realisatie:Publitec-MarkCom nv

1702 Groot-BijgaardenTel. 02-482 36 46 - Fax 02-482 36 47

ING Onderneming est également édité en français.

V.U.: A. BiebuyckSint-Michielswarande 60

1040 Brussel

ING België NV Marnixlaan 24 - B-1000 Brussel

RPR BrusselBTW BE 0403.200.393

BIC (SWIFT): BBRUBEBBRekening: 310-9156027-89

(IBAN: BE45 3109 1560 2789)

inhoud

162 OKT. - NOV. 2004

MANAGEMENT

Tien tips voor een beterkostenbeheer3 Sommige managers zijn gefixeerd op besparen

en dreigen daardoor de essentie van hun

business uit het oog te verliezen: klanten

winnen en houden. De kunst is bijgevolg om

tegen een minimale kost uw klanten tevreden

te stellen. Tien nuttige tips…

ECONOMISCHE TRENDS

Dure olie, ja – olieschok, nee4 Hoe kunnen we de recente stijging van de

olieprijzen verklaren? Hebben we te maken met

een nieuwe olieschok, of valt de schade nogal

mee? Wat ook de oorzaken zijn, de dure olie

brengt de groei van de wereldeconomie in

gevaar.

ING SERVICES

Uw liquiditeitenbeheer in veiligehanden7 Voor de optimalisering van uw thesauriebeheer

doktert ING voortdurend innovatieve

oplossingen uit die rekening houden met uw

prioriteiten en uw specifieke behoeften. Een

kort overzicht van de beste beleggingsformules

voor uw cashoverschotten…

FINANCIEEL BELEID

Het subsidielandschap inverandering10 Ondanks het feit dat de toekenning van

financiële steun aan ondernemingen al ruim

tien jaar tot de bevoegdheid van de gewesten

behoort, heeft het subsidielandschap in heel het

land onlangs een diepgaande verandering

ondergaan.

REPORTAGE

Een vastberaden managementverankert BBM door een leveragedmanagement buy-out 12 Om te vermijden dat de Belgische

Betonmaatschappij (BBM) ten prooi zou vallen

van een buitenlandse overnemer, besloot het

management van Besix over te gaan tot een

leveraged management buy-out. Een spannende

operatie die succesvol werd afgerond, mede

dankzij het advies en de financiële inbreng van

ING.

BUITENLANDSE HANDEL

Dossier: Uitbreiding Europese Unie – Deel 3Hongarije: een van de rijkerenieuwe lidstaten van de EU15 Nog voor de val van de Muur was Hongarije

reeds koploper in het hervormingsproces in

Oost-Europa. De overgang naar een

vrijemarkteconomie verliep vreedzaam, en er

brak een lange periode aan van politieke

stabiliteit en economische groei.

INITIATIEVEN

Dany Van Leeuw wint InterimManagement Award 200417 Op 16 september jl. reikte Ernst & Young ETM

haar jaarlijkse Interim Management Award uit.

Van de zes genomineerde laureaten kwam Dany

Van Leeuw, interim-manager bij Campina

Belgium N.V., als winnaar uit de bus.

FISCALE KNIPOOG

18 Enkele fiscale tips die belangrijk kunnen zijn

voor uw bedrijf.

Surf naar www.ing-ondernemingmagazine.be

Op de website van ING Onderneming vindt u

aanvullende informatie die niet in het gedrukte

magazine verschijnt. Nog niet geregistreerd?

Registreer u nu gratis en geniet ten volle van de

toegevoegde waarde van de website.

162

MAGAZINE VOOR DE DYNAMISCHE ONDERNEMER OKTOBER - NOVEMBER 2004

Tien tips voor eenbeter kostenbeheer

Dure olie, ja – olieschok, nee

Het subsidielandschapin verandering

Een vastberadenmanagement verankert BBM door een leveragedmanagement buy-out

Hongarije:een van de rijkere nieuwelidstaten van de EU

Dany Van Leeuwwint Interim ManagementAward 2004

Uw liquiditeitenbeheerin veilige handen

management

3

De economische laagconjunctuur heeft veel bedrijven aangezet tot besparen enherstructureren, soms ten koste van hun klantenservice. De kunst is bijgevolg om

tegen een minimale kost uw klanten tevreden te houden. Tien nuttige tips …

Tien tips voor een beter kostenbeheer

TIP 1 BESPAAR VERSTANDIG

Vermijd besparingen op productieve kosten die de

klant een meerwaarde opleveren (productiekosten,

kosten voor onderzoek en ontwikkeling, verkoop-

kosten).

TIP 2 CONCENTREER U OP UW

BELANGRIJKSTE KLANTEN

Volgens de wet van Pareto komt 80% van de resul-

taten voort uit slechts 20% van de oorzaken.

Concentreer u op de belangrijkste 20% van uw klan-

ten. Minder belangrijke klanten kosten vaak meer dan

ze opbrengen…

TIP 3 OVERWEEG EEN BEPERKING VAN

UW PRODUCTEN EN SERVICES

Concentreer u op de best verkopende producten

en/of diensten, en overweeg te snoeien in de minst

verkopende. Door uw aanbod te verminderen, bespaart

u op de kosten van de productie, marketing, admi-

nistratie, voorraden en opslagruimte van de producten

die u afstoot, en komen er meer middelen vrij om uw

core business te verstevigen.

TIP 4 BESPAAR NIET METEEN OP UW

PERSONEEL, MAAR ZOEK NAAR CREATIEVE

OPLOSSINGEN

Mensen ontslaan is nadelig voor de motivatie, het

moreel en de productiviteit van de overblijvende

medewerkers, en kan moeilijkheden veroorzaken op

langere termijn. Probeer ontslagen te vermijden via

creatieve oplossingen zoals loopbaanonderbreking,

tijdskredieten, herscholing of overplaatsing.

TIP 5 VOLG UW DEBITEUREN OP

Achterstallige betalingen innen is een ondankbare,

tijdrovende en dure aangelegenheid. Misschien kunt u

beter die vervelende klus uitbesteden aan een externe

partner zoals IFB (International Factors Belgium).

TIP 6 KOOP VERSTANDIG

Probeer te werken met minder leveranciers. U kunt

dan nauwere contacten smeden met de overblijvende

en samen met hen zoeken naar goedkopere oplossin-

gen. Misschien is het mogelijk om samen te werken

met uw concurrenten en goedkopere prijzen te bedin-

gen door gezamenlijk aan te kopen.

TIP 7 CONCENTREER U OP UW CORE

BUSINESS

Heel wat bedrijven boeken betere resultaten door

bepaalde taken uit te besteden. Zaken die daarvoor het

eerst in aanmerking komen, zijn supportservices zoals

de uitbetaling van lonen, het uitvoeren van onder-

houdswerken en IT-diensten. Anderzijds mag u niet

over één nacht ijs gaan omdat outsourcing het beheer

van uw onderneming vaak ingewikkelder maakt.

TIP 8 MEET UW RESULTATEN EN WERK

MET DOELSTELLINGEN

Meet uw productiviteit en

bepaal doelstellingen om ze te

verhogen. Stel een gedetail-

leerde planning op met dead-

lines en controleer die regelma-

tig. Koppel daaraan ook financiële

doelstellingen.

EXTRA INFO SURF NAAR ONZE WEBSITE VOOR

MEER INFORMATIE BIJ DIT ARTIKEL:16203.ing-ondernemingmagazine.be

• Nuttige links & bronnen

TIP 9 LAAT UW

VERZEKERINGSPORTE-

FEUILLE REGELMATIG

SCREENEN

In hun zoektocht naar de

goedkoopste oplossing, hebben

veel ondernemingen verzeke-

ringscontracten lopen bij ver-

schillende maatschappijen.

Bovendien verandert hun porte-

feuille voortdurend door interne

en externe ontwikkelingen en

zijn na verloop van tijd verschil-

lende risico’s meerdere malen

gedekt, omdat verschillende

polissen elkaar voor een stuk

overlappen. ING Insurance kan

uw volledige portefeuille gron-

dig doorlichten, zodat u onnodi-

ge kosten kunt schrappen.

Bovendien volgt uw verzeke-

ringsadviseur de ontwikkeling

van uw onderneming op de voet,

zodat hij uw verzekeringspakket

permanent kan aanpassen.

TIP 10 VECHT TEGEN

TIJDVERSPILLING

Een gevecht voor producti-

viteitsverhoging is ook een

strijd tegen tijdverspilling.

Enkele voorbeelden: verbeter

uw klantenservice via uw web-

site, maak gebruik van verga-

dertechnieken om oeverloze

discussies te vermijden, analy-

seer uw bedrijfsprocessen en

probeer ze efficiënter te doen

verlopen. ■

Sinds het begin van dezeventiger jaren werdende grote economischeschokgolven telkensveroorzaakt door eenexplosie van deenergieprijzen. Dehuidige prijsstijging vaneen vat ruwe olie valthiermee niet tevergelijken.

Het herstel van de wereldeconomie, aangevoerd

door China en de Verenigde Staten, heeft de vraag

naar olie tussen 2002 en 2004 doen stijgen met 3,6

miljoen vaten per dag. Daarmee is het hoogste niveau

bereikt van de laatste zestien jaar. Door die dorst naar

olie heeft het aanbod zijn bovengrens bereikt. De

OPEC (organisatie van olieproducerende landen), die

meer dan een derde van de totale wereldproductie

controleert, speelde ooit een marktregulerende rol,

maar vandaag schijnt de organisatie machteloos. De

overtollige productiecapaciteit bevindt zich vrijwel uit-

sluitend in Saoedi-Arabië. Ze bedraagt 2,5 miljoen

vaten per dag, een tiende van de totale productie van

het land. Buiten de OPEC bedraagt het overschot

slechts 600.000 vaten per dag. Bovendien wordt de

marktbevoorrading gehinderd door flessenhalzen in de

distributie (Rusland). Het extra olieaanbod beant-

woordt ook niet altijd aan de vereiste kwaliteitsnor-

men. Daarnaast neemt de prijsspeculatie toe door

geopolitieke risico’s (instabiliteit in Irak, aanslagen op

oliebronnen in Saoedi-Arabië…), waardoor contracten

op de termijnmarkt een hoogtepunt hebben bereikt.

Als laatste toevlucht keurde de OPEC op 3 juni

2004 een productieverhoging van twee miljoen vaten

per dag goed, waardoor de totale dagproductie geste-

gen is tot 26 miljoen vaten. Aanvankelijk had die maat-

regel wel een kalmerende invloed op de markt, maar ze

is verre van toereikend. In feite gaat het om een opera-

tie waarbij de OPEC haar officiële quota’s aanpast aan

de reële productie. Aan vraagzijde zien we hier en daar

al een vertraging. De Chinese autoriteiten nemen kre-

dietbeperkende maatregelen om een oververhitting van

de economie tegen te gaan, terwijl de groei in de

Verenigde Staten bij de kleinste vermindering van fis-

cale en monetaire stimulansen op de helling komt te

staan. De bereidheid om het aanbod te verhogen, zou

in eerste instantie moeten bijdragen tot een stabilise-

ring van de brutoprijzen. Op langere termijn zal de ver-

mindering van de vraag de olieprijzen doen dalen.

4

economische trends

Dure olie, ja – olieschok, neeHoe kunnen we de recente stijging van de olieprijzen verklaren? Hebben we te maken met een nieuwe olieschok, of valt de schade nogal mee? Wat ook de oorzaken zijn, de dure olie brengt de groei vande wereldeconomie in gevaar. Tot die bevinding komen Ivan Van deCloot en Annick Pierard van het departement ING Economic Research.

IMPACT OP DE GROEI EN DE INFLATIE

IN EUROPA

Sinds het begin van de zeventiger jaren werden de

grote economische schokgolven telkens veroorzaakt

door een explosie van de energieprijzen. De huidige

klim van de prijs van een vat Brentolie (tussen januari

2003 en augustus 2004 steeg de prijs van 24 tot meer

dan 40 dollar per vat) is echter klein bier in vergelijking

met de prijsstijging van begin 1999 tot september

2000. Toen steeg de prijs maar liefst van 9 tot 38 dol-

lar per vat. Bovendien wordt de huidige prijsstijging

enigszins getemperd door de sterke euro. Ten slotte

dienen we een duidelijk onderscheid te maken tussen

de stijging van de olieprijs, die een risico inhoudt voor

de economische activiteit, en het niveau van de olie-

prijs. Zoals u kunt zien op de grafiek, is het prijsniveau

momenteel niet uitzonderlijk hoog. In reële termen

bedraagt het maar een derde van zijn piek in 1981. Het

is daarom niet zozeer het prijsniveau, maar wel het

ritme van de prijsstijging dat zorgen baart.

Ook al is de economie sinds de jaren tachtig min-

der gevoelig voor de petroleumprijzen, een dergelijke

stijging gaat toch niet onopgemerkt voorbij. De vraag

naar olie is inelastisch. Dat betekent dat een prijsver-

hoging de vraag niet evenredig doet dalen en de con-

sumerende landen blootgesteld zijn aan risico’s. De

prijsstijging van een vat olie laat zich eerst voelen in de

brandstofprijzen. De producent ziet zijn productie-

kosten stijgen en zijn winstmarges dalen. Om dat te

vermijden, kan hij de hogere energiekosten doorreke-

nen in de prijs van zijn eindproducten. Door de hogere

brandstofprijzen daalt ook het beschikbaar inkomen

van de consument, waardoor hij zijn consumptie aan-

past.

Het petroleumeffect is dubbel: inflatoir (op de prij-

zen) en deflatoir (op de groei). De centrale bank staat

voor een dilemma. Als ze de inflatoire risico’s bestrijdt

met een renteverhoging, brengt ze de groei in gevaar.

De Europese Centrale Bank probeert de inflatie te

beperken tot ca. 2%. De duurdere olieprijzen deden de

inflatie aanwakkeren (energie = 8% van het GICP -

geharmoniseerd indexcijfer van de consumptieprij-

zen). In juli bereikte zij 2,3%, waardoor de vastgestel-

de doelstelling werd overschreden. Dat was echter

onvoldoende voor een herziening van de monetaire

politiek van de ECB op middellange termijn. Volgens

de berekeningen van de OESO en het IEA

(Internationaal Energie Agentschap) komt een prijs-

stijging van een vat ruwe olie met tien dollar overeen

met een groeivermindering van 0,5 procent in het jaar

daarop. De Europese Commissie is optimistischer en

schat de potentiële impact op de economie van de

eurozone op 0,2%. Zolang de inflatievooruitzichten

op lange termijn niet in vraag worden gesteld, kan de

ECB de korte rente stabiel houden. Een belangrijk ele-

5

De stijging van deolieprijzen zal niet perdefinitie aanleidinggeven tot eenrestrictieve monetairepolitiek, vooral wanneerhet economische herstelmoeizaam op gang komt.

1965 1968 1971 1974 1977 1980 1983 1986 1989 1992 1995 1998 2001 2004

30

20

10

0

Bron: Thomson Financial Datastream, eigen bewerking

OLIEPRIJS IN DOLLAR (IN LOPENDE PRIJZEN) EN IN EURO (IN VASTE PRIJZEN)

“Yom Kippur”oorlog

restricties aanbod

Midden-Oosten

IraanseRevolutie(1978/79)

Mexicoverhoogt aanbod

oorlog Irak-Iran (1980-1988)

inval Irakin Koeweit (8/90)

DesertStorm Jan. 91

ontstaan OPECquota

Irak “oil for food”programma

AziëCrisis

inval VSin Irak

SaddamHoesseingevangen

OPEC verlaagtquota

zwakkevraag,

toenemendaanbod

Saudi-Arabiëverhoogt

marktaandeel

$/vat EUR/vat in prijzen van 1965

Zolang de olieprijzen ophet huidige niveaublijven, zullen ze derendabiliteitgroei doorproductiviteitswinstenniet doorkruisen.

ment in die redenering is de loonevolutie. De ECB wil

vermijden dat de prijsverhoging van de olie zou uit-

monden in loonsverhogingen, zo niet komt er een

inflatoire spiraal op gang. Door de kwetsbaarheid van

de arbeidsmarkt in de eurozone lijkt dit scenario

onwaarschijnlijk in de onmiddellijke toekomst. De stij-

ging van de olieprijzen zal daarom niet per definitie

aanleiding geven tot een restrictieve monetaire poli-

tiek, vooral wanneer het economische herstel moei-

zaam op gang komt.

IMPACT OP DE BELGISCHE ECONOMIE

Ook voor de Belgische economie blijft een prijsstij-

ging van de ruwe olie niet zonder gevolgen.

Onderstaande tabel toont aan dat sinds de jaren 70

het belang van de OPEC-landen als leverancier van

België sterk is afgenomen. Dat betekent echter niet dat

België (en bij uitbreiding de olie-importerende landen)

vandaag minder kwetsbaar is voor gebeurtenissen in

het Midden-Oosten. De economische impact van de

OPEC, en vooral van Saoedi-Arabië, is nauwelijks ver-

minderd. De olieprijs reageert nog altijd op elke

gebeurtenis in die landen (zie grafiek p. 5). Wel is de

Belgische economie sinds (en dankzij) de olieschokken

van de jaren 70 minder energiegevoelig.

6

Invoer van ruwe aardolie in België volgens herkomst

in duizend ton % totaal

1973 1979 2002 1973 1979 2002

Algerije 291 295 631 0,8 0,9 1,9

Libië 4.277 462 0 11,4 1,4 0

Nigeria 949 3.118 187 2,5 9,4 0,6

Andere Afrikalanden 179 320 144 0,5 0,9 0,4

Saoedi-Arabië 15.927 16.466 6.337 42,5 49,4 19

Koeweit 4.972 1.263 2 13,3 3,8 0

Iran 7.221 2.685 2.505 19,3 8,1 7,5

Irak 818 2.427 687 2,2 7,3 2,1

Qatar 419 1.203 28 1,1 3,6 0,1

Andere landen uit het

Midden-Oosten 473 2.299 192 1,3 6,9 0,6

Venezuela 997 586 885 2,7 1,8 2,7

Rusland 517 885 9.095 1,4 2,7 27,2

Noordzee:

Verenigd Koninkrijk 0 418 5.441 0 1,3 16,3

Noorwegen 106 776 6.784 0,3 2,3 20,3

Andere 249 70 527 0,7 0,2 1,7

TOTAAL 37.395 33.273 33.445 100 100 100

waarvan OPEC 36.344 30.804 11.454 97,2 92,6 34,2

Bron: Ministerie van Economische Zaken en jaarrapport Belgische Petroleum Federatie

Een olieschok treft België extra hard: als prijsne-

mers op de buitenlandse markten kunnen Belgische

ondernemingen de hogere kosten niet volledig doorre-

kenen aan hun (buitenlandse) klanten. Een olieschok

komt neer op een inkomensverschuiving van olie-

importeurs naar olie-exporteurs. Voor 2000 schat ING

die transfer vanuit België op 3,40 miljard dollar. Indien

we ervan uitgaan dat de prijs voor een vat Brentolie dit

jaar gemiddeld 37 dollar per vat zal bedragen, dan

stijgt die transfer in vergelijking met vorig jaar met

ongeveer 1,91 miljard dollar. Zo gemeten, kwam het

inkomensverlies in 2000 neer op 1,6% van het bruto

binnenlands product (BBP). Volgens berekeningen van

ING zou het inkomensverlies in 2004 0,3% bedragen.

Maar dat is niet het einde van het verhaal: bedrijven en

gezinnen zien door het inkomensverlies respectievelijk

hun rendabiliteit en beschikbaar inkomen dalen en zul-

len hierdoor mogelijk hun gedrag aanpassen.

Bedrijven kunnen investeringsplannen uitstellen en

gezinnen kunnen door het verlies aan koopkracht min-

der consumeren. Uit vroegere ervaringen blijkt dat de

koppeling van de lonen aan de olieprijzen een nega-

tieve invloed heeft op de werkgelegenheid. Daarom

wordt sinds 1994 niet langer het algemene indexcijfer

gebruikt, maar de gezondheidsindex die geen rekening

houdt met benzine en diesel. Duurdere olieprijzen ver-

oorzaken niet langer automatisch loonsverhogingen,

maar ze hebben er wel een invloed op, ook in landen

waar geen indexering bestaat. Toch denken we dat de

indirecte effecten ditmaal beperkt zullen blijven (0,1%

volgens ons model) en dat de som van directe en indi-

recte kosten ongeveer 0,4% van het BBP zal bedragen.

Zolang de olieprijzen op het huidige niveau blij-

ven, zullen ze de rendabiliteitsgroei door productivi-

teitswinsten niet doorkruisen. Bovendien zou de eco-

nomische verbetering, die ook de werkgelegenheid

gunstig beïnvloedt, een extra steuntje in de rug geven

van de consumptie (die trouwens lange tijd stabiel is

gebleven). Ook al tast de prijsstijging van de ruwe olie

de koopkracht van de gezinnen aan, hun uitgaven zul-

len niet evenredig dalen. Dat betekent dat we een

daling van de spaarquote mogen verwachten.

Merken we nog op dat in de jaren 70 het omgekeerde

scenario plaatsvond: de gezinnen waren door de auto-

matische loonindexering beschermd tegen de directe

gevolgen van de olieschok, maar betaalden een indi-

recte prijs omdat de ondernemingen zich verplicht

voelden om massaal arbeidsplaatsen af te stoten. ■

7

De zichtrekening van uw onderneming kent een

grillig verloop. Naar gelang de inning van uw facturen

blijven soms belangrijke bedragen voor korte of lange-

re tijd op uw zichtrekening staan. Dat geld brengt wei-

nig op, maar het moet beschikbaar blijven om uw

medewerkers en leveranciers te betalen. U kunt uw

cashoverschotten natuurlijk op een termijnrekening

plaatsen, maar door de lage rentevoeten is de

opbrengst beperkt. Daarom werkt ING voortdurend

alternatieve, veilige beleggingsformules uit die flexibi-

liteit combineren met een hoger rendement. Zo zijn er

de Bonus Account en de Business Account voor geld

dat u op korte termijn wilt plaatsen, of de Premium

Account waarbij het rendement afhankelijk is van een

onderliggende index. Daarnaast stelt ING u ook ING (L)

Liquid voor, een fonds dat in verschillende geldmarkt-

instrumenten belegt en speciaal is aangepast aan de

noden van ondernemingen. Wij geven u een kort over-

zicht van de verschillende mogelijkheden.

BONUS ACCOUNT EN BUSINESS ACCOUNT:

EEN VERLENGSTUK VAN UW

ZICHTREKENING

De Business Account en de Bonus Account zijn

even flexibel als een zichtrekening, maar brengen

meer op. Om het u gemakkelijk te maken, hebben

beide accounts hetzelfde nummer van uw zichtreke-

ning, aangevuld met het rubrieknummer 084

(Business Account) en 086 (Bonus Account).

Verrichtingen tussen uw Bonus Account of Business

Account en uw zichtrekening gebeuren via ING

Home’Bank of Telelink @ Isabel. Het voordeel van

beide rekeningen is dat u altijd blijft beschikken over

de bedragen die u erop stort. Als u voor een onver-

wachte betaling staat, doet u gewoon een overschrij-

ving van uw Bonus Account of Business Account naar

uw zichtrekening en beschikt u dezelfde dag nog over

uw geld. Het verschil tussen beide accounts zit vooral

in de rendementsberekening.

De Business Account ende Bonus Account zijneven flexibel als eenzichtrekening, maarbrengen meer op.

ING services

Als verantwoord ondernemer zoekt u ongetwijfeld naar de bestebeleggingsmogelijkheden voor geld dat u niet meteen nodig hebt. Voorde optimalisering van uw thesauriebeheer doktert ING voortdurendinnovatieve oplossingen uit die rekening houden met uw prioriteiten enuw specifieke behoeften.

Uw liquiditeitenbeheer in veilige handen

Met de Premium Accountlaat ING u meeprofiterenvan de prestaties op deinternationale markten,met kapitaalbescherming.

Met de Bonus Account geniet u een totaalrende-

ment van Euribor 3 maand op het kapitaal dat een tri-

mester (1) blijft staan. Het kapitaal dat u eerder

opneemt, brengt 40% van de dagelijkse Euribor 3

maand op. Bovendien krijgt u de interest om de drie

maanden uitbetaald.

Op uw Business Account stort u alle bedragen die

u niet meteen nodig hebt. Er is geen minimumbedrag

vereist: vanaf de eerste cent brengt uw Business

Account meer op. Het rendement is afhankelijk van de

kortetermijnrente (Euribor 1 maand(2) ), waarbij de

interest wordt berekend op basis van de volgende

schijven:

U krijgt de interestafrekening op kwartaalbasis.

Door die berekeningswijze in schijven hebt u er belang

bij om in de mate van het mogelijke uw liquide midde-

len te centraliseren op uw Business Account.

PREMIUM ACCOUNT: EEN MOOI

ALTERNATIEF VOOR EEN TERMIJNREKENING

Wenst u bepaalde liquiditeitsoverschotten voor

een bepaalde termijn te beleggen, zonder risico maar

met een zo hoog mogelijk rendement? Met de

Premium Account laat ING u meeprofiteren van de

prestaties op de internationale markten, met kapitaal-

bescherming.

Premium Accounts zijn er in alle maten en gewich-

ten. U kunt ze beschouwen als een termijnrekening

met een variabel rendement dat afhankelijk is van een

onderliggende index zoals beursaandelen, een rente-

index of een wisselkoers. Zo is het rendement van de

Premium Account Euro Stoxx 50 afhankelijk van het

verloop van de Dow Jones Euro Stoxx 50-index, met

dien verstande dat u alleen maar kunt winnen. Als de

beurs daalt, verliest u immers niets (kapitaalgarantie),

maar als ze stijgt, dan geniet u mee.

Instappen kan vanaf 12.500 euro. Voor bedragen van

250.000 tot 1 miljoen euro kunt u via de Premium

Account Tailor Made zowel de looptijd als de onderlig-

gende index vrij kiezen uit zeven aandelenindexen.

Boven een miljoen euro is zo goed als alles mogelijk.

Regelmatig lanceren specialisten voorstellen met

inschrijvingsperiode waarbij men rekening houdt met

opportuniteiten in de markt.

Concreet voorbeeld

Een recent voorbeeld (op basis van de marktom-

standigheden van augustus 2004) is de ‘3 maanden

Euribor Range Accrual’, die de Euribor als onderliggen-

de index heeft. Recente uitspraken van de leden van de

Europese Centrale Bank (ECB) wijzen er immers op dat

het huidige renteniveau in de komende maanden

hoogstwaarschijnlijk niet zal wijzigen. Bovendien wil

de ECB de inflatie onder de grens van 2% houden, en

heeft het een hele tijd geduurd alvorens de inflatie kon

gestabiliseerd worden. Ook dat laat vermoeden dat de

ECB de rente in de komende maanden ongemoeid zal

laten. Dat is het uitgangspunt voor de samenstelling

van een Premium Account die u laat meeprofiteren van

de stabiliteit van de Euribor 3M(3) in de komende drie

maanden. Voor iedere dag dat de Euribor 3M binnen

de range van 2,09-2,15% blijft, ontvangt u 4% op uw

8

VOORBEELD BUSINESS ACCOUNTVeronderstel dat de Euribor 1 maand op 17 februari 2004 2,055% bedraagt.

Uw daadwerkelijk rendement op 17 februari 2004 bedraagt dan (met gecumuleerde

schijven):

Bedrag in euro Interest op jaarbasis

25.000 0,90%

50.000 1,07%

75.000 1,26%

100.000 1,36%

200.000 1,50%

300.000 1,69%

500.000 1,83%

1.000.000 1,74%

Als u bijvoorbeeld gedurende een maand 300.000 euro op uw Business Account

plaatst, dan is uw totaalrendement 1,69% of ongeveer 420 euro voor die maand.

Tot 10.000 euro 20% van de Euribor 1 maand

Vanaf 10.000 euro tot 50.000 euro 60% van de Euribor 1 maand

Vanaf 50.000 euro tot 200.000 euro 80% van de Euribor 1 maand

Vanaf 200.000 euro tot 500.000 euro 100% van de Euribor 1 maand

Meer dan 500.000 euro 80% van de Euribor 1 maand

(1) 01/01 t/m 31/03, 01/04 t/m 30/06,01/07 t/m 30/09, 01/10 t/m 31/12.Het geld moet op de vooravond vanhet begin van het trimester op derekening staan.

(2) Euribor = European Interbank offeredRate. De Euribor is eenreferentiewaarde, namelijk hetgemiddelde van de rentevoet die doorverschillende banken wordtgequoteerd tegen dewelke anderebanken voor een maand geld kunnenlenen.

belegging (zie kader hiernaast). Die range werd gede-

finieerd op basis van het evenwichtsniveau van de

driemaandelijkse rente, uitgaande van de veronder-

stelling dat de ECB de herfinancieringsrente op 2,00%

zal houden.

ING (L) LIQUID: VOOR EEN PROFESSIONEEL

EN TOCH GEMAKKELIJK THESAURIEBEHEER

ING (L) Liquid is een specifiek geldmarktfonds voor

uw dagelijks cashbeheer dat u veiligheid, liquiditeit,

gemak en rendement waarborgt. Met een dubbele

AAA-rating (van Moody’s en S&P) is het fonds enig in

zijn soort. Aangezien u via een simpel telefoontje

dagelijks kunt in- en uitstappen, houdt u uw geld

steeds binnen handbereik. Bovendien diversifieert u

uw beleggingsportefeuille zonder extra administratie-

ve lasten: u hoeft immers maar één post te beheren. Zo

kunt u ook kosten besparen, aangezien uw thesaurie-

beheer wordt overgelaten in de veilige handen van de

specialisten van ING.

Rekening houdend met het AAA-risicoprofiel,

geniet u toch een aantrekkelijk rendement. De gekapi-

taliseerde Eonia (4) is de referentie-index voor het

fonds. Hebt u liquiditeiten in Amerikaanse dollar, dan

kunt u ook kiezen voor ING (L) Liquid USD, een fonds

dat als referentierente de US Overnight Libid gebruikt

en genoteerd is in Amerikaanse dollar.

STRUCTURED PRODUCTS: VOOR EEN

ACTIEF LIQUIDITEITENBEHEER

Beschikt u over enkele miljoenen euro’s en wenst

u een actief liquiditeitenbeheer na te streven dan wer-

ken de specialisten van de Structured Products Desk

van ING een gestructureerd beleggingsproduct uit dat

volledig op maat is van uw wensen en behoeften.

Wat ook het liquiditeitenbeheer is dat u beoogt,

ING heeft voor u een pasklare oplossing in huis. Aarzel

niet uw vertrouwde ING-gesprekspartner te contacte-

ren voor meer uitleg. ■

ING (L) Liquid is eenspecifiek geldmarktfondsvoor uw dagelijkscashbeheer dat uveiligheid, liquiditeit,gemak en rendementwaarborgt.

9

VOORBEELD PREMIUM ACCOUNT: 3 MAANDEN EURIBOR RANGE ACCRUAL

Indicatieve prijzen

Documenten: Deposito met ING Belgium

Start: 27/08/2004

Vervaldag: 29/11/2004

Nominaal: 100.000 euro minimum, de pooling wordt gelanceerd

wanneer een bedrag van 2.000.000 euro wordt bereikt.

Betaling op vervaldag: Kapitaal + Extra Uitbetaling

Kapitaal = 100% van het kapitaal wordt terugbetaald op vervaldag.

Extra uitbetaling = Nominaal x (4.00% x n/act) x act/360

Waarbij:

- n staat voor het aantal kalenderdagen waarop de fixing

van de Euribor 3M zich bevindt tussen de grenzen van de

range (grenzen inbegrepen). Voor weekend- en

feestdagen (die geen targetdagen zijn) zal de fixing van

de vorige werkdag genomen worden.

- Act staat voor het aantal kalenderdagen in de looptijd.

Range: 2,09% - 2,15%

U ontvangt 4,00% (act/360) voor iedere dag dat de Euribor 3M fixing zich binnen de

range van 2,09% - 2,15% bevindt.

Als de Euribor 3M zich buiten de range bevindt, zal het rendement voor die dag

0,00% zijn, maar de strategie blijft aangehouden. Wanneer de fixing van de Euribor

3M de daaropvolgende dag opnieuw binnen de range valt, ontvangt u voor die dag

dus opnieuw het maximumrendement (4,00%).

Het rendement (act/360) op de vervaldag is gelijk aan de som van de dagen waarop

de fixing van de Euribor 3M zich binnen de range (2,09% - 2,15%) bevindt x 4,00%,

gedeeld door het aantal kalenderdagen die in de looptijd van het deposito vallen

(=act).

Referenties:

Euribor 3M 2,1140%

Fixing Euribor 3M: 11.00 CET. Bloomberg page GPGX 509 8 1 EBF

Evaluatieperiode: 25/08/2004 – 24/11/2004

(3) Vermelde voorwaarden zijnafhankelijk van demarktomstandigheden.

(4) Eonia = Euro Overnight IndexAverage: het gewogen gemiddeldevan alle niet-gewaarborgdeleningstransacties die tijdens denacht uitgevoerd worden op deinterbankenmarkt.

EXTRA INFO SURF NAAR ONZE WEBSITE VOOR

MEER INFORMATIE BIJ DIT ARTIKEL:16207.ing-ondernemingmagazine.be • Lijst van Treasury and Sales Advisors ING

• Productfiches (pdf)

Alleen in het Brussels Gewest laat de hervorming

nog op zich wachten tot begin 2005, maar Vlaanderen

en Wallonië hebben hun systeem voor het toekennen

van investeringspremies reeds volledig herzien.

Ondernemingen die aanspraak wensen te maken op

overheidssteun, moeten voortaan aan nieuwe criteria

beantwoorden.

Ondernemingen die financiële steun wensen voor

hun investeringen in Vlaanderen, kunnen sinds 17

november 2003 een groeipremie aanvragen (zie ook

de extra info op onze website bij het artikel

‘Investeringen voor de boeg? Denk ook aan subsidie-

mogelijkheden’, ING Onderneming nr. 158). De groei-

premie vervangt de vroegere expansiesteun. Zij richt

zich naar KMO’s die in het Vlaams Gewest investeren

en is van toepassing op alle beroepsinvesteringen die

op het actief van de balans worden geboekt en op een

termijn van minimum drie jaar worden afgeschreven.

Voor KMO’s komen investeringen tussen 25.000 en

8.000.000 euro in aanmerking, behalve wanneer de

onderneming jonger is dan vijf jaar. In dat geval

bedraagt het minimaal investeringsbedrag 12.500

euro. Wanneer het investeringsbedrag hoger is dan

8.000.000 euro dient de KMO een dossier ‘strategisch

project’ in te dienen. Ook grote ondernemingen kun-

nen zo’n dossier indienen voor projecten van meer dan

8.000.000 euro die worden gerealiseerd in één van de

ontwikkelingszones in Vlaanderen.

GROEIPREMIE: EEN OPROEPSYSTEEM

WAARBIJ DE AANVRAGEN WORDEN

VERGELEKEN

Binnen de vooropgestelde maxima bepaalt u zelf

hoeveel steun u wenst te ontvangen. De steun wordt

berekend op het investeringsbedrag min 10% van de

afschrijvingen van de laatste drie boekjaren. Let wel: u

kunt de groeipremie enkel aanvragen via het internet

op de website www.vlaanderen.be/economiesteun en

dit vóór de start van de investering (voor bijkomende

info en vragen over de procedure kunt u steeds terecht

bij uw vertrouwde ING-gesprekspartner).

De Vlaamse regering werkt met een oproep-

systeem (of call-systeem) op basis van een vooraf

bepaald budget voor investeringssteun. Aan elk inge-

diend dossier wordt op basis van een aantal objectie-

ve en meetbare beleidsmatige (bijv. website, tewerk-

stellingsgroei...) en bedrijfseconomische criteria (finan-

ciële gezondheid) een score toegekend. Na het afslui-

10

financieel beleid

Het subsidielandschap in veranderingDe toekenning van financiële steun aan ondernemingen is eenbevoegdheid die al ruim tien jaar geregionaliseerd is en bijgevolgbepaald wordt door de politiek en de middelen van de gewesten. Datneemt niet weg dat het subsidielandschap in heel het land onlangs eendiepgaande verandering heeft ondergaan.

A B

Kleine onderneming 15% 24% 31%

Middelgrote onderneming 7,5% 24% 31%

Grote onderneming 14% 21%

Buitenontwikkelings-

zone

Groeipremie ondersteunt investeringen in Vlaanderen

Ontwikkelingszone

ten van de call wordt een ranking opgemaakt van alle

ingediende dossiers op basis van de behaalde score.

Het beschikbare budget wordt dan verdeeld, startend

met het best geklasseerde dossier. Als u onvoldoende

hoog hebt gescoord, kunt u bij de volgende oproep uw

dossier opnieuw indienen.

GROEIPREMIE VOOR STRATEGISCHE

PROJECTEN

Deze dossiers dient u via een manuele aanvraag in

te dienen (documenten beschikbaar via http://www2.

vlaanderen.be/ned/sites/economie/index.html).

Hier wordt uw investeringsproject op zich beoordeeld.

Afhankelijk van de beoordeling krijgt u binnen de

vooropgestelde maxima steun toegekend.

De nieuwe Waalse subsidiemaatregelen gelden

sinds 1 juli 2004. Van de vier decreten die werden uit-

gevaardigd door de uittredende regering, is er een die

specifiek van toepassing is op KMO’s (ter herziening

van de wet op economische expansie van 1978). De

hervorming wordt gekenmerkt door enkele grote ver-

nieuwingen. Ten eerste bestaat de subsidie uit een

basispremie die afhankelijk is van de grootte van de

onderneming en de plaats van de investering. Nieuw is

de introductie van het begrip ‘zeer kleine ondernemin-

gen’. Dat zijn ondernemingen die minder dan tien per-

soneelsleden tewerkstellen en waarvan minder dan

25% van het kapitaal in handen is van een niet-KMO.

Dergelijke bedrijven kunnen voortaan een veel hogere

basispremie genieten dan de andere kleine en middel-

grote ondernemingen (volgens de Europese definitie),

vooral als ze zich in een ontwikkelingszone bevinden

waar positieve discriminatie geldt (de berekenings-

tabel voor de premie vindt u in de brochure die

beschikbaar is op onze website www.ing-onderne-

mingmagazine.be).

EEN GEMEENSCHAPPELIJKE VISIE VOOR

ONTWIKKELING

Een andere belangrijke wijziging is dat de bijko-

mende premies – waarvan het percentage eveneens

varieert naargelang de grootte van de onderneming en

de plaats van investering – toegekend worden op basis

van criteria die verbonden zijn aan de tewerkstelling

en het belang van de activiteit. Ondernemingen die

meer banen creëren of die de kwaliteit van het werk

stimuleren door personeelsopleidingen, verbetering

van de veiligheid en gezondheid op de werkplaats,

flexibiliteit, sociale dialoog en gelijkheid tussen man

en vrouw, kunnen aanspraak maken op extra premies.

Voor de evaluatie van het belang van de activiteit

bestaat een hele batterij criteria, zoals een daadwerke-

lijk engagement om aan clustering te doen. Hierbij

toont de onderneming haar bereidheid om zich te inte-

greren in een groepering per industriezone, gemeen-

schappelijk belang of activiteitpool, met het oog op

“de vrijwillige ontwikkeling van complementaire, verti-

cale of horizontale relaties tussen ondernemingen en

de promotie van een gemeenschappelijke ontwikke-

lingsvisie” (volgens de Waalse definitie).

Ook ondernemingen die innovatieve investeringen

doen, gebruikmaken van de beste beschikbare technie-

ken, zich voor het eerst inplanten in het Waals gewest

of investeren in een specifiek activiteitendomein (bij-

voorbeeld biotechnologie, farmaceutica, agrovoeding,

nieuwe informatie- en communicatietechnologie-

ën…), kunnen aanspraak maken op extra steun.

Boven op de investeringspremie voorziet de

Waalse overheid ook fiscale steun. Onder bepaalde

voorwaarden kunt u vrijstelling van de onroerende

voorheffing genieten. Investeringen die daarvoor in

aanmerking komen, betreffen terreinen en gebouwen,

nieuw aangekocht materiaal en uitgaven die verbon-

den zijn aan de overdracht van technologie (brevetten,

licenties, enz.), op voorwaarde dat uw onderneming

minstens een bedrijfszetel in het Waals Gewest heeft.

Hoewel er geen plafond voorzien is, eist de overheid

wel investeringsdrempels naargelang de grootte van

de onderneming (25.000 euro voor een zeer kleine

onderneming, 50.000 tot 125.000 euro voor een kleine

onderneming en 75.000 tot 500.000 euro voor een

middelgrote onderneming). Noteren we nog dat u de

premie via een eenvoudig schrijven kunt aanvragen,

voor het daadwerkelijk aanvatten van uw investerings-

programma. ■

11

EXTRA INFO SURF NAAR ONZE WEBSITE VOOR MEER INFORMATIE BIJ DIT ARTIKEL:

16210.ing-ondernemingmagazine.be • Procedure voor het verkrijgen van de groeipremie in Vlaanderen

• Nieuwe maatregelen inzake de investeringspremie in Wallonië (brochure ING, in pdf)• Lijst van gemeenten die zich in de Waalse ontwikkelingszones bevinden

• Nuttige links

BRUSSELS GEWEST

VOORZIET HERVORMINGEN

IN DE LENTE VAN 2005

De ordonnantie van 1 april 2004,

verschenen in het Belgisch

Staatsblad van 26 april 2004,

kondigt nieuwe maatregelen aan

inzake algemene investeringen ten

voordele van micro, kleine of

middelgrote ondernemingen. De

modaliteiten van die maatregelen

zullen pas gekend zijn bij de

publicatie van de

uitvoeringsbesluiten.

Van zodra er meer details bekend

zijn, komen we op dat onderwerp

terug in een volgend artikel

van ING Onderneming.

Positieve discriminatie in Wallonië

ING had van in het prillebegin vertrouwen in hetovernameproject enstelde het managementeen gedetailleerde studievoor over de middelendie nodig waren om deBBM over te nemen, definancieringsmogelijk-heden en eenstappenplan voor deovername.

Initiatiefnemer van de operatie is Johan Beerlandt,

voormalig CEO van Besix en vandaag de nieuwe CEO

van de BBM. Bedachtzaam en geduldig vertelt hij ons

in exclusiviteit zijn verhaal. “We hadden aangevoeld

dat de referentieaandeelhouders een bod zouden aan-

vaarden. Anders was de kans groot dat onze maat-

schappij in buitenlandse handen zou terechtkomen.

Dat betekent een andere bedrijfscultuur, een onder-

werping aan de belangen van de overnemende maat-

schappij en mogelijk een sociaal bloedbad.Wij voelden

ons een vogel voor de kat en hebben daarom beslist

het lot in eigen handen te nemen.”

STARTEN VAN NUL

Johan Beerlandt stak eerst zijn licht op bij een

Britse collega die een succesvolle management buy-

out (MBO) had ondernomen. Al gauw bleek dat dit de

enige oplossing was om de controle over het bedrijf te

behouden. “Als burgerlijk ingenieur miste ik echter de

nodige financiële kennis om een dergelijke operatie op

touw te zetten. Bovendien waren wij als managers niet

kapitaalkrachtig genoeg om een MBO te financieren.

Ik had dus eerst raad en advies nodig.”

Na een reeks verkennende gesprekken met een

aantal financiële instellingen, koos Johan Beerlandt

uiteindelijk voor ING: “Ons eerste gesprek verliep

uiterst constructief. ING geloofde meteen in de slaag-

kansen van ons project, hetgeen ons uiteraard een hart

onder de riem stak. Bovendien stelde ING, geheel vrij-

blijvend, een zeer gedetailleerd dossier op over de

overname van de BBM. ING is bovendien een wereld-

bank die beschikt over belangrijke financiële middelen

en die voldoende knowhow en professionals in huis

heeft om een dergelijke operatie tot een goed einde te

brengen. Wij kregen een glasheldere uitleg over de rol

12

reportage

Een vastberaden management verankert BBMdoor een leveraged management buy-outOm te vermijden dat de Belgische Betonmaatschappij (BBM) ten prooizou vallen van een buitenlandse overnemer, besloot het management vanBesix (dochtervennootschap van BBM) zijn lot in eigen handen te nemenvia een leveraged management buy-out. Een spannende operatie diesuccesvol werd afgerond, mede dankzij het advies en de financiëleinbreng van ING.

Johan Beerlandt, CEO van de BBM

van ING, de middelen die nodig waren om de BBM

over te nemen, de financieringsmogelijkheden en een

stappenplan voor de overname.”

DE OPERATIE KAN BEGINNEN

Gewapend met een duidelijk overnameplan, was

de volgende stap de concrete invulling ervan. Johan

Beerlandt vervolgt: “Omdat we zelf niet kapitaal-

krachtig genoeg waren om een belangrijke lening af te

sluiten bij de bank, hadden we een betrouwbare part-

ner nodig die over voldoende financiële slagkracht

beschikte en die bereid was om de controle van de

maatschappij bij het bestaande management te

behouden. Onze keus viel op Orascom Construction

Industries, een groot en snelgroeiend Egyptisch bouw-

bedrijf waarmee we al vaak uitstekend hebben samen-

gewerkt bij projecten in het Midden-Oosten.

Daarnaast hebben we een beroep gedaan op externe

juridische en fiscale adviseurs om de operatie volledig

reglementair te laten verlopen. Inmiddels was de over-

nemende managersgroep gegroeid tot dertien, en heb-

ben we in samenwerking met het advocatenbureau

Eubelius en de juridische dienst van ING een aandeel-

houdersovereenkomst uitgedokterd om de toekomst

van het bedrijf veilig te stellen. Met Orascom sloten we

een joint-ventureovereenkomst af om de functionering

van de nieuwe holdingmaatschappij Manoci duidelijk

vast te leggen. De Raad van Bestuur is paritair samen-

gesteld, maar bij staking van stemming heb ik als

voorzitter de doorslaggevende stem, zodat de controle

de facto bij het Belgisch management blijft. Het hoeft

niet gezegd dat al die besprekingen in het volste ver-

trouwen dienden te verlopen, zodat de markt geen

lucht zou krijgen van onze plannen en de koers van het

aandeel niet zou beïnvloed worden.”

FINANCIERING IN GOEDE HANDEN

Bij een leveraged management buy-out (LMBO)

neemt het management de onderneming over via een

lening bij een financiële instelling op basis van het te

kopen goed, in ons geval de BBM. De aankoopprijs

werd vastgesteld op 135 miljoen euro. ING had de ver-

eiste kapitaalinbreng van het management berekend

op 37,5 miljoen euro, tegenover 97,5 miljoen euro kre-

dieten (zonder rekening te houden met de kosten voor

de Commissie voor het bank-, financie- en assurantie-

wezen, beurskosten, kosten voor het drukken en verta-

len van het prospectus, advocatenkosten…). Die kre-

dietverlening van ING werd onderverdeeld in schulden

op korte termijn, middellange termijn en lange termijn.

Johan Beerlandt: “Van die 37,5 miljoen diende het

management de helft op te hoesten. Om het nodige

kapitaal bijeen te krijgen, hebben we tien miljoen kun-

nen lenen bij de bank, volledig tegengegarandeerd

13

DE HOOFDSPELERS AAN U VOORGESTELD

Besix en de Belgische BetonmaatschappijBesix is een filiaal van de Belgische Betonmaatschappij, die in 1909 werd opgericht

door de gebroeders Stulemeijer uit Breda en sindsdien een indrukwekkende groei

kende. Besix is de bouwtak van de holdingmaatschappij, die daarnaast ook actief is in

de vastgoedsector (Betonnimo) en de elektromechanica (Groep Yvan Paque – VS & E).

In 2003 realiseerde de Groep een omzet van 776 miljoen euro en boekte ze een

nettoresultaat van 14,3 miljoen euro. De EBITDA (Earnings Before Interest, Taxes,

Depreciation, and Amortization) bedraagt 57 miljoen euro. Wereldwijd telt de Groep

meer dan 10.000 medewerkers.

Besix is de belangrijkste tak van de BBM. Het bedrijf is actief in nagenoeg alle takken

van de bouwsector, zowel in de thuismarkt (Benelux en Frankrijk) als internationaal

(vooral in Centraal- en Oost-Europa, Egypte, Libië, het Midden-Oosten en Centraal-

Afrika). De ervaring met betonstructuren heeft het bedrijf grotendeels opgedaan bij de

toepassing van technieken in maritieme werken, een sector waarin Besix heel wat

knowhow heeft opgedaan.

Enkele voorbeelden van realisaties zijn de Kennedytunnel (Antwerpen), de kaaimuur

van het Kluizendok in Gent, de Piet Heyntunnel (Amsterdam), de vier tunnels onder

het Suezkanaal (Egypte), de LNG terminal in Dabhol (India), de Baynunah toren

(163 m) in Abu Dhabi, de Emirates Hotel Tower (310 m) in Dubai, de haven van Khar

Fakkan (Verenigde Arabische Emiraten)…

Voor meer informatie over de geschiedenis en activiteiten van de groep kunt u terecht

op de volgende websites: www.besix.com en www.sbbm.be.

Orascom Construction IndustriesOrascom Construction Industries (OCI), een van de grootste bedrijven in het Midden-

Oosten, is een bouwbedrijf dat gebaseerd is in Egypte. De internationale groep is

actief in de bouw, de cementproductie en infrastructuurconcessies. In 2003 realiseerde

OCI een omzet van 619 miljoen euro. De EBITDA bedraagt 161 miljoen euro, het

nettoresultaat 74 miljoen euro. De aandelen van de groep zijn genoteerd op de

beurzen van Caïro en Londen; de beurskapitalisatie bedraagt meer dan 1,2 miljard

euro.

Voor meer informatie over OCI surft u naar www.orascomci.com.

MANOCIMANOCI (afkorting van management en Orascom Construction Industries) is een

50/50 joint venture van het topmanagement van Besix dat het initiatief nam om over

te gaan tot een leveraged management buy-out, en OCI.

Sinds de overname is erbinnen de ondernemingeen nooit eerder gezienedynamiek op ganggekomen.

door onze partner. Het vertrouwen van ING, vanaf het

begin, was voor ons een extra motivatie om door te

gaan met ons project.”

EEN GESLAAGDE AANKOOP

Op 13 februari 2004 bracht Johan Beerlandt de aan-

deelhouders op de hoogte van de plannen van het top-

management van Besix om de BBM te kopen. Na moei-

zame onderhandelingen bereikten het topmanagement

van Besix en van haar filialen (Ondernemingen Jacques

Delens, Six Construct, Vanhout en Wust) samen met OCI

op 4 april 2004 een akkoord met de vertegenwoordigers

van de referentieaandeelhouders van de BBM over de

overname van hun aandelenpakket (52,24%). Het aan-

koopbod gebeurde tegen 47,6634 euro per aandeel

(totale waarde: 135 miljoen euro), dat is 20% meer dan

de slotkoers van 2 april en 48% meer dan de gemiddel-

de beurskoers van de laatste twaalf maanden voor de

verkoop. Daarna volgde een openbaar bod tot aankoop

van de overblijvende aandelen van de BBM. Op 9 juni

liep het openbaar bod af en had Manoci 96,04% van de

aandelen van de BBM in handen.Aangezien Manoci over

meer dan 95% van de aandelen beschikte, werd er

meteen overgegaan tot een ‘squeeze out’, een openbaar

uitkoopbod op alle niet-aangeboden aandelen.

NIEUWE DYNAMIEK WAARBORG VOOR DE

TOEKOMST

De LMBO van de BBM is vrij uniek in de economi-

sche geschiedenis van België. Het gaat immers om een

van de grootste management buy-outs ooit, en boven-

dien gebeurt het zelden dat het zittend management

eindigt met de helft van de aandelen en vrijwel de vol-

ledige controle over de maatschappij.

Johan Beerlandt: “Sinds de overname is er binnen

de onderneming een nooit eerder geziene dynamiek

op gang gekomen. De motivatie en het enthousiasme

van het kaderpersoneel is enorm, en in tegenstelling

tot vroeger staan alle neuzen in dezelfde richting. De

nieuwe maatschappij wordt omgedoopt tot Besix

Groep, waaronder vier afdelingen ressorteren: Besix

International, Besix Domestic, Besix Elektromechanica

en Besix Real Estate. De financiering door ING krijgt

aldus een prachtige industriële vertaling en dankzij

ING blijft het beslissingscentrum van Besix, het groot-

ste bouwbedrijf van het land, verankerd in België. Uit

ons verhaal blijkt ook wat mogelijk is als je maar over

voldoende enthousiasme, doorzettingsvermogen en

vastberadenheid beschikt.” ■

14

EXTRA INFO SURF NAAR ONZE WEBSITE VOOR

MEER INFORMATIE BIJ DIT ARTIKEL:16212.ing-ondernemingmagazine.be • Besix en de BBM: een korte geschiedenis

• Links

DE NIEUWE RAAD VANBESTUUR VAN BBM

Vertegenwoordigers van de

hoofdaandeelhouders van Manoci:

• Johan Beerlandt

• Jean-Jacques Delens

• Bechara Soussou

• Nassef Sawiris

• Karim Camel-Toueg

• Adel Bishai

Externe bestuurders die vertrouwd zijn met

de groep:

• Jean Stéphenne (voorzitter)

• Philippe Muûls

• BVBA Gerard van Acker

• Philippe Vlerick

De privatiseringsgolf in het midden van de jaren

90 creëerde een gezonde zakenomgeving en lokte heel

wat buitenlandse investeerders naar Hongarije, vooral

uit West-Europa. In vergelijking met vele andere voor-

malige Oostbloklanden werden de bank-, elektriciteits-

en telecommunicatiesector er relatief vroeg geprivati-

seerd. Gedurende vele jaren kende het land een snelle

en evenwichtige ontwikkeling. Zo tekende de econo-

mie tussen 1997 en 2001 een gemiddelde jaarlijkse

groei op van 5% en bereikte het gemiddelde BBP per

hoofd in 2003 8.000 euro. Hiermee is Hongarije het

derde rijkste land van de regio, na Slovenië en de

Tsjechische Republiek.

BUDGETTAIRE PROBLEMEN

Dat gunstig beeld betekent niet dat in de afge-

lopen vijftien jaar er alles vlekkeloos verliep. In 1994

doken de openbare financiën diep in de rode cijfers

omdat de regering de fiscale teugels had gevierd om

de kiezers gunstig te stemmen voor de nakende parle-

mentsverkiezingen. Om de economie opnieuw op de

convergentiesporen te krijgen en het investeringsver-

trouwen te herstellen, pakte de regering begin 1995

uit met een draconisch bezuinigingsplan. In 1998

kwam de betalingsbalans onder zware druk te staan

ten gevolge van de neveneffecten van de Russische cri-

sis. Het gevolg was een massale kapitaalvlucht, maar

dankzij hun vastberaden houding slaagden de centra-

le bank en de regering er vrij snel in het evenwicht op

de betalingsbalans te herstellen. De economie veerde

op en de indrukwekkende groei leverde Hongarije in

2000 de titel van Oost-Europese tijger op. Helaas gooi-

den de globale groeivertraging en de nek-aan-nek race

in de verkiezingen van 2002 roet in het eten. In 2002-

2003 ging het land opnieuw gebukt onder een dubbel

deficit en speculanten zetten een aanval in op de

munt.

EEN VANZELFSPREKENDE KANDIDAAT

VOOR EUROPA

Als klein land (10 miljoen inwoners) met een zeer

open economie en een export die vooral gericht is op

de EU, was Hongarije een vanzelfsprekende kandidaat

voor de EU. Verwacht wordt dat het lidmaatschap

(inclusief de toetreding tot de euro waarvan de streef-

datum 2010 is) een extra groei van 0,3 tot 0,5% per

jaar zal opleveren. In 2003 werd het gemiddelde BBP

per hoofd op 53% van het EU-gemiddelde geschat. Als

de recente economische trends aanhouden, kan

Hongarije tegen 2020 het EU-gemiddelde bijbenen.

Het begrotingstekort is de achillespees voor toe-

treding tot de euro. De fiscale voornemens van de

regering worden jaar op jaar tenietgedaan door een

gebrek aan politieke vastberadenheid. ING verwacht

dat het begrotingstekort dit jaar in de buurt van de

officiële doelstelling zal komen, maar vreest dat de

verkiezingen van 2006 eens te meer de ambitieuze

doelstelling om het begrotingstekort jaarlijks met

0,5% terug te schroeven, op de helling zal zetten.

Verwacht wordt dat hetEU-lidmaatschap vanHongarije een extragroei van het BBP van0,3 tot 0,5% per jaar zalopleveren.

15

buitenlandse handel

DOSSIER:UITBREIDING EUROPESE UNIE – DEEL 3

Hongarije:een van de rijkerenieuwe lidstatenvan de EUNog voor de val van de Muur was Hongarije reeds koploper in hethervormingsproces in Oost-Europa. De overgang naar eenvrijemarkteconomie verliep vreedzaam, en er brak een lange periode vanpolitieke stabiliteit en economische groei aan.

De Hongaarse overheidtreedt zeer streng optegen witwaspraktijkenen cliëntidentificatiewordt er zeer ernstiggenomen. Maar zodraalle formaliteitenvervuld, kunt u ergemakkelijk eenrekening openen.

DE MUNT STABILISEREN, DE INFLATIE

BEZWEREN

De Nationale Bank van Hongarije (MNB in het

Hongaars) is bij wet volledig onafhankelijk. Tussen

1995 en 2001 probeerde de MNB de koers van de

forint binnen een marge van 2,25% rond een muntkorf

(30% USD, 70% DEM/EUR) te houden. In mei 2001

werd de fluctuatiemarge verbreed tot +/- 15% om de

inflatie onder controle te brengen.

Dankzij een periode van stabiele groei daalde de

inflatie en schroefde de MNB de interestvoeten terug

van 30% in 1995 tot 8,5% begin 2002. Rond de ver-

kiezingsperiode in 2002 verloor de regering de fiscale

greep en diende de MNB de interestvoet opnieuw op

te trekken tot 9,5%. Later dat jaar liet de MNB ook de

muntslang los omdat een speculatiegolf de forint

boven haar plafondkoers joeg. Een tweede, wereldwij-

de speculatiegolf in 2003 wist de centrale bank op suc-

cesvolle wijze af te slaan door het opkopen van meer

dan 6 miljard euro en een 600 bp interestverlaging.

Verwacht wordt dat de interestvoeten ook in de

komende jaren blijven dalen, conform de neergaande

inflatietrend en stringentere fiscale politiek.

In 2003 bedroeg de gemiddelde inflatie 4,7%,

maar de belastingverhogingen van de regering duw-

den de inflatie begin dit jaar omhoog tot 7% en tot een

piek van 7,6% in mei 2004. ING verwacht evenwel dat

de inflatie tegen december zal afnemen tot 6,4% en

volgend jaar verder zal dalen tot 4 à 4,5%.

Met een koers van 250 HUF/EUR is de forint waar-

schijnlijk overgewaardeerd, maar de centrale bank is

van oordeel dat een lichte overwaardering nodig is om

de inflatie in toom te houden. In 2001-2002 was de

forint een van de stabielste munten in de regio, maar

de muntperikelen van 2003 maakten brandhout van

dat imago. De MNB probeert de koers opnieuw te sta-

biliseren en zal, gezien haar positieve palmares, daarin

waarschijnlijk slagen.

Naast macro-economische trends wacht de markt

op de terugkeer van buitenlandse investeerders, die na

de muntcrisis van 2003 vaak aan de zijlijn bleven

wegens een gebrek aan vertrouwen in de economische

politiek van de regering.

FISCALE POLITIEK

De fiscale politiek kende de afgelopen vijftien jaar

een grillig verloop, met belangrijke ontsporingen rond

verkiezingsperiodes. Dat is een belangrijke reden waar-

om grootschalige fiscale hervormingen sinds 1995

steeds uitgebleven zijn.

Zo brachten de parlementsverkiezingen van mei 2002

een nieuwe coalitie aan de macht die haar verkie-

zingsbeloftes meteen wou nakomen, waaronder een

loonsverhoging met 50% in de openbare sector. Het

begrotingstekort schoot omhoog tot 9,4% van het BBP

en enkele maanden later liep het tekort op de lopende

rekening op tot 8,9% van het BBP.

Vorig jaar bedroeg het begrotingstekort 5,9% van

het BBP, 1,4% meer dan de regeringsdoelstelling. Voor

dit jaar verhoogde de regering haar doelstelling van

3,8% naar 4,6%, maar ze zal fiks moeten bezuinigen

om dat cijfer te bereiken. Zowel de markt, de centrale

bank als ING blijven sceptisch, hoewel de recente

bemoedigende economische groei zal bijdragen tot het

benaderen van de doelstelling. Anderzijds lijkt het

streefdoel van 4,1% voor volgend jaar nog verder bui-

ten bereik, gezien 2006 opnieuw een verkiezingsjaar is.

BANKIEREN IN HONGARIJE

Alle bankreglementeringen in Hongarije zijn aan-

gepast aan die van de EU. De overheid treedt zeer

streng op tegen witwaspraktijken en cliëntidentificatie

wordt er zeer ernstig genomen. Maar zodra aan de

nodige documentatie is voldaan, kunt u er gemakkelijk

een rekening openen. De procedure voor het openen

van een buitenlandse rekening is dezelfde als die van

een lokale rekening. Sinds 2001 kent Hongarije niet

langer valutabeperkingen. Banktransfers zijn het

meest gebruikte betalingsmiddel, hoewel voor kleine-

re bedragen ook contant wordt betaald. Ongeveer

negentig procent van alle salarissen worden aan de

werknemers per bank overgemaakt, de rest in contan-

ten. Cheques worden maar zelden gebruikt. Om u

voort te helpen bij uw zaken in Hongarije, kunt u altijd

rekenen op de uitgebreide financiële services van de

ING European Business Desk in Boedapest. ■

16

EXTRA INFOSURF NAAR ONZE WEBSITE VOOR

MEER INFORMATIE BIJ DIT ARTIKEL:16215.ing-ondernemingmagazine.be

• Links naar vorige artikels• De EBD in Hongarije

Met de uitreiking van de award wil Ernst & Young

ETM de meest succesvolle tijdelijke managementop-

dracht van het laatste jaar in het zonnetje zetten.

Doorslaggevende criteria hierbij zijn het inzicht, de

vakinhoudelijke kennis, de actiegerichtheid en de effi-

ciëntie van de tijdelijke managementopdracht. Ernst &

Young ETM wil vooral onderstrepen dat interim mana-

gement is uitgegroeid tot een volwaardig vak waarop

ondernemingen en organisaties regelmatig een beroep

doen.

Om doel- en resultaatgericht te werken, dienen

interim-managers duidelijke doelstellingen te bepalen

en ze te begrenzen in de tijd. Uit de ervaring van Ernst

& Young ETM blijkt tevens dat de kwaliteit, de inzet en

de deskundigheid van zowel de opdrachtgever, de inte-

rim-manager als de adviseur van het gespecialiseerde

bureau medebepalend zijn voor het succes van een tij-

delijke managementopdracht.

TOETSEN AAN HELE REEKS CRITERIA

Om mee te dingen naar de Interim Management

Award dienden de deelnemers een gestructureerde

beschrijving van een afgeronde tijdelijke management-

opdracht in, met akkoord van hun opdrachtgever en

gespecialiseerde organisatie. De jury is samengesteld

uit prominente topmanagers en/of andere manage-

mentexperts. Uit de inzendingen selecteerden de jury-

leden in gezamenlijk overleg zes finalisten (drie per

taalrol). Essentieel bij hun beoordeling waren onder

meer de vorm, duidelijkheid en inhoud van het inge-

diende document, de moeilijkheidsgraad van de

opdracht, de doelstellingen en visie, de behaalde resul-

taten, de verankering van het veranderingsproces, de

evaluatie door de opdrachtgever en counsellor, de toe-

gevoegde waarde van de betrokken partijen.

Uiteindelijk kwam Dany Van Leeuw als laureaat uit

de bus. Dany Van Leeuw was gedurende elf maand

projectmanager bij Campina Belgium N.V., een bedrijf

dat actief is in de productie en distributie van zuivel-

producten. Het project betrof het definiëren, organise-

ren en onderhandelen van een investeringsprogramma

ten bedrage van 35 miljoen euro in productie, uit-

rustingsgoederen en installaties voor de interne

logistiek van het bedrijf. ■

17

initiatieven

Dany Van Leeuwwint Interim Management Award 2004

Op 16 september jl. reikteErnst & Young ETM haarjaarlijkse InterimManagement Award uit. Deplechtige bijeenkomst vondplaats in het Auditorium vande hoofdzetel van ING,partner van het evenement.Van de zes genomineerde laureaten kwam Dany VanLeeuw, interim-manager bij Campina Belgium N.V., alswinnaar uit de bus.

FINALISTEN 2004

• ASS. VINCOTTE NUCLEAIRE

Paul Smoes

(counsellor: René Grootaert)

• CAMPINA BELGIUM

Dany Van Leeuw

(counsellor: Marc De Meyer)

• EMAC

Samuel Gielsdorf

(counsellor: PWC)

• FONDERIE FALLAIS

Michel Pieret

(counsellor: Léon Rochez)

• MOBISTAR

Bert Hummel

(counsellor: DBA)

• REGIONALE MILIEUZORG

Leo Lenaerts

(counsellor: Luc Van der Veken)

fiscale knipoog

Enkele fiscale tips die belangrijk kunnen zijn voor uw bedrijf. (Bron: Deloitte)

NIEUWIGHEDEN BTW

De Ministerraad van 9 juli 2004 keurde een ont-

werp van KB goed met vier nieuwe BTW-maatregelen:

• De drempel tot indiening van BTW-kwartaalaan-

giften wordt verhoogd van 500.000 euro naar een

miljoen euro. Deze regel zou gelden met ingang

van 1/1/2005.

• Voor fraudegevoelige sectoren wordt de drempel

echter verlaagd. Voor de sectoren van GSM’s, com-

puters, randapparatuur en toebehoren, gemotori-

seerde voertuigen die onderworpen zijn aan de

inschrijvingsreglementering zou de drempel wor-

den verlaagd tot 200.000 euro.

• De overgang van kwartaal- naar maandaangiften

(of omgekeerd) zou bij het verstrijken van het

kalenderkwartaal moeten plaatsvinden in plaats

van op het einde van het jaar.

• De drempel om het forfaitaire regime te kunnen

toepassen, zal verhogen van 500.000 euro naar

750.000 euro. ■

SOCIALE BIJDRAGEN TEN LASTE VAN

VENNOOTSCHAPPEN

Als gevolg van het Koninklijk Besluit van 31 juli

2004 wordt voor de sociale bijdragen ten laste van

vennootschappen een tariefdifferentiatie ingevoerd

naargelang de omvang van de onderneming. Voor het

jaar 2004 wordt de bijdrage van “grote” vennoot-

schappen (waarvan het balanstotaal van het voorlaat-

ste afgesloten boekjaar 520.000 euro overschrijdt) ver-

hoogd van 335 euro (2003) naar 840 euro. Voor de

andere (“kleine”) vennootschappen wordt de bijdrage

voor het jaar 2004 vastgesteld op 347,50 euro. De bij-

drage geldt ook voor Belgische inrichtingen van bui-

tenlandse vennootschappen.

In principe is de bijdrage verschuldigd voor 1 juli

van het bijdragejaar, maar door de opgelopen vertra-

ging bij het vaststellen van de nieuwe criteria zal de

bijdrage voor 2004 pas vanaf 1 oktober 2004 worden

geïnd en dient ze uiterlijk op 31 december 2004 te

worden vereffend.

Vermits het KB verwijst naar het balanstotaal van

het voorlaatste afgesloten boekjaar, kan een nieuw

opgerichte vennootschap (geen personenvennoot-

schap die onder bepaalde voorwaarden de eerste drie

18

jaar voor volledige vrijstelling in aanmerking komt)

gedurende de eerste twee (mogelijk zelfs drie) kalen-

derjaren te rekenen vanaf haar oprichting nooit onder

de hogere bijdrage voor de “grote” vennootschappen

vallen, ook al overschrijdt zij vanaf de eerste dag van

haar bestaan het balanstotaal van 520.000 euro.

Bijvoorbeeld: op 1 september 2004 wordt een ven-

nootschap opgericht. Ze sluit haar eerste boekjaar af

op 31 december 2005. Het tweede boekjaar wordt

afgesloten op 31 december 2006. In beide boekjaren

overschrijdt het balanstotaal 520.000 euro.Voor kalen-

derjaar 2004, 2005 en 2006 is de vennootschap onder-

worpen aan de “gewone” bijdrage. Er vindt naderhand

geen regularisatie plaats. Voor kalenderjaar 2007 en

2008 is de vennootschap de hogere bijdrage voor de

“grote” vennootschappen verschuldigd. ■

VERLENGING FISCALE VRIJSTELLING VOOR

BIJKOMEND PERSONEEL IN KMO’S

Om de tewerkstelling van laaggeschoold perso-

neel te bevorderen, werd voor de jaren 1998-2003 een

tijdelijke belastingsvrijstelling ingevoerd voor het

tewerkstellen van bijkomend personeel door KMO’s en

vrije beroepen die op 31/12/1997 maximaal tien werk-

nemers in dienst hadden. Volgens een nieuw ontwerp

van KB wordt die vrijstelling verlengd tot het jaar

2007.

Voor het aanslagjaar 2005 is het bedrag van de fis-

cale vrijstelling vastgesteld op 4.530 euro per jaar en

per in België bijkomend tewerkgestelde personeels-

eenheid waarvan het bruto dagloon maximaal 79,82

euro bedraagt en het bruto uurloon niet meer is dan

10,51 euro. Een ontwerp van KB dient deze bedragen

aan te passen voor de jaren 2004 en 2005.

Voor de berekening van het bedrag van de vrijstel-

ling dient het effectieve gemiddelde van het perso-

neelsbestand van 2004, 2005, 2006 en 2007 vergele-

ken te worden met dat van de jaren 2003, 2004, 2005

en 2006. ■

De extra’s van www.ing-ondernemingmagazine.bemag u als ondernemer niet missen!

ING Onderneming

19

Bovendien is onze website de enige toegangspoort tot de Financial

Daily, een elektronisch magazine dat wordt samengesteld door de stu-

diedienst van ING en u dagelijks een overzicht biedt van de evolutie van

de financiële en monetaire markten. De Financial Daily brengt essentiële

financiële marktinformatie op een zeer beknopte manier, zodat u snel op

de hoogte bent van de marktevoluties. Bovendien krijgt u driemaal in de

week een toemaatje. Op maandag brengt de Financial Daily een overzicht

van indicatoren, plus de vooruitzichten van de deviezen- en rentemark-

ten. Daarnaast vestigt de Financial Daily tweemaal in de week uw aan-

dacht op een gunstige gelegenheid die zich voordoet op de aandelen-

markt, of op een strategie in verband met de Forex of interestvoeten.

WAT U IN HET MAGAZINE NIET KUNT LEZEN…

De website www.ing-ondernemingmagazine.be biedt achter-

grondinformatie bij bepaalde artikels, nuttige links die u meteen kunt

aanklikken, praktische adressen… Daarnaast kondigt de website in een

aparte rubriek regelmatig seminaries en studiedagen aan, vaak met de

mogelijkheid om u on line in te schrijven. In de rubriek ‘in de kijker’ wil-

len we graag uw aandacht vestigen op bepaalde actuele thema’s, zoals

cruciale informatie over de Wet op de Aanvullende Pensioenen (WAP),

nieuwigheden inzake elektronisch betalingsverkeer, ING-promoties, enz.

Ten slotte brengt onze website regelmatig nieuwsberichten die van

belang kunnen zijn voor uw bedrijfsvoering. U vindt ze door in de oranje

bovenbalk ‘News’ aan te klikken. Die rubriek brengt actuele nieuwsbe-

richten over ING, bedrijfsgidsen, contactdagen, overheidsinitiatieven,

beurzen, interessante websites… Ze is bovendien uitgerust met een

zoekfunctie waarmee u snel oudere berichten terug kunt opsnorren.

Hier volgt een greep uit de laatste nieuwsberichten:

• Bedrijvengids voor Vlaanderen op het internet

• Hoe presteert uw onderneming in vergelijking met uw concurrenten?

• Praktische brochures over welzijn op het werk

• Spreekdagen Vlaamse economische vertegenwoordigers

• Nieuwe standaardformulieren voor neerlegging jaarrekening bij de

NBB

• Gebruik de nieuwe rekeningstructuur in Roemenië

• Nieuwe informatiebrochure BVB over internationale betalingen

• …

U ziet het, het loont de moeite om u te registreren op onze web-

site. Het kost u geen cent, alleen enkele minuutjes van uw tijd. Bovendien

houden we u na registratie per e-mail op de hoogte van de nieuwe

inhoud van ING Onderneming, zodat u alle informatie in première kunt

raadplegen, nog voor het nieuwe nummer in uw brievenbus valt! ■

Uit de enquêtedie we eind april2004 hebbengehouden, blijkt datde lezers diegeregistreerd zijn op onzewebsite bijzonder tevredenzijn over de toegevoegdewaarde ervan. De website biedtimmers belangrijke aanvullendeinformatie bij de artikels van hetgedrukte magazine en wordt regelmatiggeactualiseerd.