Hoe kunnen eerstelijns medici worden aangezet tot

wetenschappelijk onderzoek?

• Henk Kersten• Academisch Centrum Tandheelkunde

Amsterdam

• Kennispoort2006• 12 december Amersfoort

Vergelijkbare ontwikkelingen?

• Tandheelkunde 1948• Bewegingswetenschappen 1968• Fysiotherapie

Tandheelkunde

• van oudsher Gilde van Tandmeesters – tot ver in de 19e eeuw

• in 1865 de Tandheelkundige Kliniek• 1877 eerste lector – 1883 eigen gebouw• 1983 eerste poging om afzonderlijke

studierichting aan UU te starten• vanaf 1901 regeling van examens

onder hoede geneeskunde• 1913 vierjarige opleiding met

theoretisch en praktisch deel

Rond 1948

• handvol gepromoveerden (bij geneeskunde of in Duitsland)

• in Nederland nauwelijks onderzoek• internationaal wel al vaak

academisch• aardig wat internationale tijdschriften• de naoorlogse wederopbouw• emancipatie van hoger onderwijs

Ontwikkeling tandheelkunde

• hele nieuwe opleiding • van 4 naar 6 jaar• veel meer basisvakken en geneeskunde• praktijk hetzelfde• pas na 1975 werd onderzoek belangrijk• meer tijdschriften• relevant bij benoemingen• invoering AIO systeem grote impuls• programmering, concentratie, Oz-

scholen

Bewegingswetenschappen

• uit lichamelijke opvoeding• achterstand/achterstelling

gymnastiekleraar• richtingenstrijd die in 1920 leidde

tot de multidisciplinaire benadering van de Haagse Kweekschool– toegepaste fysiologie– pedagogiek– psychologie

Voor en tegen bij Bewegingswetenschappen

• interdisciplinaire benadering

• achterstand met buitenland

• eigen problematiek en vraagstelling

• afdelingen

• onderwijsbevoegd zijn geen argument

• veel praktische vaardigheden

• weinig gepromoveerden

Fysiotherapie

• recent artikel in Thema 06.2• specialistische naar doelgroep en

complexiteit gedifferentieerde zorg• kennisproductie en kennisverspreiding• evidence based practice• hbo-master en wo-master• kamer Fysiotherapie van Academie

Gezondheidszorg (HU, UMC en UU)• probleem oplossen door klinisch

redeneren

Hoe kunnen eerstelijns medici aangezet worden tot

wetenschappelijk onderzoek?

• artsen• verloskundigen• idee: ergens beginnen om duidelijk

te maken dat verloskunde een wetenschapsgebied is

• Zou dat helpen?

Voorwaarden voor slagen

• Welke eisen zijn te stellen aan onderzoek

• Wie begeleidt en wie claimt?• Waar ligt het belang om onderzoek

te doen?• Welke verleidingstactieken zijn

beschikbaar?

Eisen onderzoek

• kwaliteit publicatie– hardcore, internationaal– gerefereerd

• met begeleiding• voor financiering onderdeel groot

programma

Wie begeleidt en wie claimt

• op eigen houtje past niet meer• bij hoogleraar uit betrokken

discipline– Gynaecologie– Anesthesiologie– Gedragswetenschappen

• met of zonder aanstelling bij de opleiding

• in werktijd of eigen tijd

Belang om onderzoek te doen

(eerstelijns medici)

• men wordt ervoor betaald• het is een investering in jezelf

– Carrière– Zelfontplooiing

• het is een hobby• het wordt afgedwongen

Verleidingstactieken

• onderzoekaanstellingen creëren• carrièrestructuur maken waarin

onderzoek/promotie positieverbetering en aanzien geven

• zinspelen op toekomstige ontwikkelingen

• samenwerkingsstructuur creëren met geneeskunde

Strategie

• alleen energie stoppen in mensen die een relatie hebben met de opleiding

• structuren creëren die uitnodigen om onderzoek te doen

• structuren van samenwerking creëren op gebied van onderzoek

• geld /formatie bemachtigen

Academiseren van opleiding is meer dan onderzoek doen

in de discipline

• voorgaande traject is in gang gezet• er is een academisch geschoolde staf• er wordt kennis geproduceerd• er is onderzoeksexpertise en omvang• pas dan kan onderwijs worden

aangepast

Karakteristieken onderwijs

• in teken van concepten, principes, theorieën – geen kennisoverdracht

• leren te leren/klinisch redeneren• evidence based • onderzoekvaardigheden• onderzoekstage

Dublin descriptoren

• Kwalificaties Bachelorkennis en inzicht laatste ontwikkelingentoepassen kennis en inzicht - argumentatie oordeelsvorming

communicatie met specialistenleervaardigheden voor autonome vervolgstudie

Bachelor

• Oordeelsvorming Is in staat om relevante gegevens

te verzamelen en interpreteren (meestal op het vakgebied) met het doel een oordeel te vormen dat mede gebaseerd is op het afwegen van relevante sociaal-maatschappelijke wetenschappelijke of ethische aspecten.

Dublin descriptoren

• Kwalificaties Master kennis en inzicht – originele bijdrage toepassen kennis en inzicht oordeelsvorming communicatie leervaardigheden geheel autonoom

Master

• Is in staat om kennis en inzicht en probleemoplossende vermogens toe te passen in nieuwe of onbekende omstandigheden binnen een bredere (of multidisciplinaire) context die gerelateerd is aan het vakgebied; is in staat om kennis te integreren en met complexe materie om te gaan.

• Oordeel op grond van beperkte/onvolledige informatie

• In staat kennis, motieven en overwegingen te communiceren

• Het vermogen te kunnen functioneren in een voortdurend veranderende multidisciplinaire werkomgeving wordt tegenwoordig van veel mensen gevraagd, niet alleen van academici.

• Innovatief en strategisch denken zijn ook doelen van het hbo.

Nederlandse onderzoektraditie is

verankerd in de Duitse von Humboldt school

• onafhankelijkheid van overheid• Lehr und lernfreiheit/autonomie• organisatie in leerstoelen en

disciplines• koppeling tussen onderwijs en

onderzoek• fundamenteel onderzoek

Onderscheid fundamenteel en

toegepast onderzoek Serendipiteit: looking for a needle

in a hay stack and finding the farmers daughter (Needham,1996)

Verschillen vervagen– maatschappelijke relevantie– voorwaardelijke financiering

Ontwikkeling binaire stelsel

• verwachting dat binnen 10 jaar het onderscheid tussen universiteit en hogeschool is verdwenen

• internationaal dezelfde trend – België (zie Thema 3.06)

• in VS groot verschil tussen universiteiten en financiering universiteiten

• meer fusies tussen hogescholen en universiteiten