magazine - Schuttelaar & Partners · vol duurzame, gezonde en zinvolle initiatieven 2008. magazine...

Hectiek in Brussel

De uitdagingen rond gezonde levensstijl

Genieten van pure ingrediënten tijdens TrenDiner

MagaZINe is een uitgave van Schuttelaar & Partners waarin we tonen hoe wetenschap,

bedrijfsleven en overheid innovatief omgaan met duurzaamheid en gezondheid.

magazine zinvol duurzame, gezonde en zinvolle initiatieven

2008

magazineColofon

Concept en realisatie

Schuttelaar & Partners

Eindredactie

Suzanne van der Pijll

Annelieke Dijkstra

Redactie

Koen Schuurmans

Alexandra Dinkela

Hans Geluk

Vormgeving

Job de Vogel

Pieter Mineur

Beeldredactie

Alrik Swagerman

Lieneke Termont

Druk

Castellum Drukwerk,

Alphen aan de Rijn

Dit magaZINe is gedrukt met

ecologische inkt op FSC-papier,

het keurmerk voor verantwoord

bosbeheer.

In dit

Veel energie

16 Culinair genieten tijdens het TrenDiner Smaakpapillen en hersenen zijn geprikkeld tijdens het S&P-diner

op de tweede dinsdag van september.

18 Schoon water: zorg voor iedereen

Het project ‘Schone Bronnen’ bundelt krachten en expertises.

34 Future of Food

De voedselvoorziening in de wereld is onderhevig aan fundamentele

veranderingen. Daadkracht is geboden.

36 De innovatie van voedingsproducenten

‘Functional foods’ blijven een fenomeen op voedingsgebied.

De verwachting is dat innovatie, gericht op gezondheidswinst,

zal doorgaan.

De hoogleraar bedrijfskunde aan de

Erasmus Universiteit Rotterdam pleit

voor meer samenwerking om duur-

zaam heid te bevorderen. “Water-

schaarste, ruimte- en energiegebrek

zullen steeds belangrijker worden,

evenals het simpele gebrek aan

frisse lucht.”

In de huidige kabinetsnota’s staan

ambities om de leefstijl van groepen

in de samenleving te verbeteren en

ziekten tegen te gaan. Dit onderwerp

vraagt om een nieuwe aanpak.

6

30

Interview Rob van Tulder

Gezondere levensstijl vraagt andere aanpak

Alweer een jaar voorbij en wat voor één. Turbulenter kan het bijna niet. De verschillende crises maken duidelijk dat we haast moeten maken. Voedsel-en energieschaarste, meer in plaats van minder broeikasgas. En de laatste maanden natuurlijk de financiële crisis, die niet alleen dagelijks de voorpagina’s en televisiezenders haalde, maar ook menig burger en bedrijf in onzekerheid bracht. Ook ons zette het aan het denken; wat betekent het voor de business voor 2009? En zou het gevolgen hebben voor de initiatieven die veel bedrijven en organisaties nemen op het gebied van duurzaamheid en gezondheid?

Tal van innovaties, nieuwe concepten en awards lieten zien dat duurzaamheid hoog op de agenda staat. Geen enkel bedrijf kan meer zonder een duurzaamheidsplan; de consument verwacht dat het op orde is. Het is mooi om met al onze adviseurs mee te kunnen werken aan die duurzamere samenleving. En we werken ook aan een gezondere samenleving. Het wordt de consument gemakkelijker gemaakt om voor het gezondere product te kiezen als dit bijna ongemerkt minder zout, minder vet of minder suiker bevat. “Make the healthy choice the easy choice’, is het advies van de wereldgezondheidsorganisatie WHO. Voedingsmiddelenbedrijven, retail en cateraars lieten zien dat het kan, consumenten geven aan dat ze het waarderen.

Wij proberen die duurzame en gezonde samenleving dichterbij te brengen. Dat doen wij op zeer verschillende manieren. Samen met onze medewerkers en onze klanten. In dit MagaZINe leest u hierover en ziet u bij welke projecten Schuttelaar & Partners betrokken is. Altijd met veel energie en vooral ook plezier!

Marcel SchuttelaarSuzanne van der PijllDirectie Schuttelaar & Partners

magazine innovatief en duurzaam ondernemen2 3magazine innovatief en duurzaam ondernemen

AH ‘Bewust en Betrokken’

Koeien vinden het heerlijk om in het voorjaar de

wei in te gaan. Dit blijkt uit hun enthousiaste

reactie wanneer ze de stal uitstormen. Bovendien

horen koeien in de wei bij het Nederlandse

landschap. Stichting Weidegang stimuleert dit.

De stichting biedt melkveehouders een gratis

adviesgesprek. Zij kunnen hiermee een goed

onderbouwde beslissing nemen over de keuze

of ze hun koeien willen opstallen of weiden. De

veehouder krijgt een advies op maat, gebaseerd

op de economie en het werknemersaantal. Verder

houden de adviseurs rekening met de bedrijfs-

voering, zoals de omvang van de huiskavel,

Albert Heijn wil een bijdrage leveren

aan een gezonde en duurzame

samenleving. Dit komt onder meer

tot uiting in het beleid op het gebied

van maatschappe lijk verantwoord

ondernemen (MVO). Gezondheid,

lokale betrokkenheid, duurzame

handel, medewerkers en klimaat

zijn daarbij de pijlers. Om de eigen

60.000 werknemers te laten zien wat er op die gebieden allemaal gebeurt,

heeft Albert Heijn het MVO Magazine ‘Bewust en Betrokken’ uitgebracht.

Het kleurrijke en toeganke-lijk geschreven magazine schetst een goed beeld

van grote en kleine initiatieven.

Hippe nieuwe jeans gemaakt van tot vezels vermalen

oude jeans. Er is geen nieuwe katoen nodig en de

jeans worden klimaatneutraal geproduceerd. Deze

bijzondere “Cradle to Cradle-spijkerbroeken” zijn

onderdeel van het project ‘Naar een ketenaanpak in

het afvalbeleid’ van het ministerie van VROM.

Bedrijven onderzoeken hoe ze de materiaalkringloop

verder kunnen sluiten en tegelijk de milieudruk in de

keten kunnen verlagen. Spijkerbroeken zijn gemaakt

van stevig materiaal, dat zich goed leent voor

hergebruik. In dit veelbelovende project denkt vrijwel

de hele keten na over hoe dit in de praktijk kan

worden gebracht. Rien Otto van Modebedrijf Dutch

Spirit, een label voor duurzame kleding, zegt hierover:

“Ingezamelde spijkerbroeken halen we door de

shredder en we spinnen er nieuwe vezels van

waarmee we een nieuwe spijkerstof kunnen maken.’’

ZINvolle initiatieven

Van jeans tot jeans!

Koeien zetten de bloemetjes buiten

©m

arti

n sw

eers

de grootte van de koppel, de hoogte van de

melkproductie en het melksysteem.

PAPIERFABRIEK

DRUKKERIJPAPIE

RLEVERANCIER

BOEKHANDEL

KANTOOR

RESTEN HOUTKETEN

De Nederlandse zuivelsector wil energieneutraal produceren. Dit houdt

in dat de hele keten -van melkveebedrijf tot en met zuivel fabriek- op

den duur in haar eigen energiebehoefte kan voorzien. Dit kan door

het opwekken van energie uit biomassa en het benutten van wind- en

zonne-energie. In een duurzaamheidsprogramma zijn ambities vast-

gelegd voor meer weidegang en verbeterende stallen. Ook is er aandacht

voor biodiversiteit.

Wegwijs in duurzame ketens

Kostbaar hout

Met de toenemende druk op de

bossen groeit het besef dat

verantwoord omspringen met hout

van groot belang is. Keurhout,

een initiatief van houthandel en

timmerindustrie, toont al sinds 1996

de legale of duurzame herkomst

van hout aan. De Vereniging van

Nederlandse Houtondernemingen

en de Nederlandse Bond voor

Timmerfabrikanten laten nu

onderzoeken hoe keurhout een

duidelijker profiel kan krijgen.

Zuivelsector wil

energieneutraal

produceren

MKB-ers hebben vaak moeite de juiste

informatie te vinden over grondstofketens en

duurzaamheidontwikkelingen. Hoe weet je

welke stoffen duurzaam zijn, waar moet je op

letten als je inkoopt? Om de ondernemers een

handje te helpen heeft MVO Nederland op haar

website zes factsheets geplaatst over hout,

papier & karton, koffie, thee, cacao en katoen.

Ook is er een interactief keteninstrument te

zien, specifiek voor de ondernemer.

magazine innovatief en duurzaam ondernemen4 magazine innovatief en duurzaam ondernemen 5

Interview Rob van Tulder

“De verandering moet uit Europa komen”

Consumenten willen geen verborgen kosten meer

(denk aan de woekerpolissen), geen kinderarbeid

en geen dierenleed. Gaan dit soort zaken, met

name op het gebied van duurzaamheid, in de

toekomst beter geregeld worden?

Van Tulder: “Ik hoop van wel, maar ik denk wel

dat er nog veel water door de Maas moet stromen

voor het zover is. De overheid zegt graag dat de

branche het zelf moet regelen. Maar wat mij betreft

is dat onvoldoende. Er is nog vaak sprake van

onvolledige informatie, waardoor consumenten

niet voor duur zaam kunnen kiezen. Denk aan de

CO2-compensatieprogramma’s voor vliegreizigers,

Rob van Tulder is hoogleraar bedrijfskunde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en (co)auteur van vele boeken over multinationals en maatschappelijk verantwoord ondernemen. In zijn werkkamer op de zevende verdieping praat hij gedreven over de toekomst van duurzame producten.

zoals die van Green Trees, Trees for Travel en

GreenSeat. De overheid zou minimumcriteria kunnen

opstellen, zodat de consument kan bepalen of de

producten van de aanbieder in orde zijn. De over-

heid zou het voortouw moeten nemen. Er is absoluut

meer leiderschap nodig.”

Wat betekent de huidige financiële crisis in de

wereld voor duurzaamheid?

“Het is duidelijk dat global warming de kranten-

koppen niet haalt zolang de financiële crisis

voortduurt. Maar de crisis zorgt er ook voor dat

overheidsingrijpen in de economie niet langer een

Hoogleraar bedrijfskunde Rob van Tulder wil meer samenwerking voor duurzaamheid


taboe is. We zien dat overheden nu vergaande

maatregelen nemen, die door bijna iedereen

noodzakelijk worden gevonden. Dit kan het draag-

vlak om ook duurzaamheidsthema’s via regelgeving

aan te pakken versterken. De crisis kan ook tot

gevolg hebben dat mensen zuiniger en dus duur-

zamer gaan leven. Duurzaam kan goedkoop zijn.

Wat dat betreft zie je leuke ontwikkelingen. Lidl,

een van de grootste prijsvechters in de retail, maakt

reclame voor vis met het MSC keurmerk. Blijkbaar

hoeft duurzaamheid niet duur te zijn.”

Je bent een groot voorstander van de stakeholder

dialoog. Over welke issues moet die dialoog

volgens jou gaan?

“Let op, het gaat mij om de strategische stake -

holderdialoog, waarbij partijen die ertoe doen

praten over zaken die ertoe doen, met het doel

een probleem op te lossen. Dit gaat veel verder

dan informatievoorziening of ‘partijen betrokken

houden’. Neem nu armoede. Armoede raakt ook

het bedrijfsleven: er ontstaat een veiligheidsrisico,

een slecht investeringsklimaat, een gebrek aan

gekwalificeerde arbeidskrachten maar vooral een

gebrek aan koopkracht. Tussen de drie partijen

overheid, bedrijfsleven en NGO’s gaapt nu een zwart

gat van thema’s die niet opgepikt worden, althans

niet gecoördineerd. Behalve armoede zijn dat

bijvoorbeeld milieu, energie en de wereld voedsel-

voorziening. We moeten snelheid maken. De inzet is

hoog en de verandering moet vanuit Europa komen.”

Kun je een paar successen van de strategische

stakeholderdialoog noemen?

“De Rotterdamse haven doet het goed met het

Climate Neutral Initiative, waar wij als universiteit

bij betrokken zijn. Ook het Wereld Natuur Fonds is

goed bezig: zij sluiten partnerschappen af met

bedrijven. De minister van ontwikkelings samen-

werking probeert een dialoog tussen publiek en

privaat in gang te zetten. Unilever heeft het goed

gedaan met het MSC keurmerk voor vis. Geslaagde

strategische stakeholderdialogen blijven helaas nog

vrij schaars.”

Welke duurzaamheidsissues zijn volgens jou in

opkomst?

“Waterschaarste, en ruimte- en energiegebrek zullen

steeds belangrijker worden, evenals het simpele

gebrek aan frisse lucht. Het lastige met dit soort

complexe zaken is dat we met het oplossen van het

ene probleem, vaak het andere creëren. Denk aan

de food versus fueldiscussie. De grootste uitdaging

blijft echter armoede en een ongelijke verdeling

van de welvaart over de wereld. De uitdaging is om

manieren van samenleven te vinden waarmee we

de grote issues gezamenlijk kunnen aanpakken.”

“De grootste uitdaging blijft armoede.”

Rob van Tulder is verbonden aan de vakgroep Business

Society Management van de RSM Erasmus Universiteit

Rotterdam. Hij is sinds 1 oktober 2008 voorzitter van de

Raad van Advies van Schuttelaar & Partners.


Op de fiets en met de trein

We zijn er trots op dat de over-

grote meerderheid van onze

werknemers die niet in Den Haag

woont met het openbaar vervoer

naar het werk komt. Om klanten

te bezoeken maken we gebruik

van bedrijfsfietsen, OV-fietsen en

NS-Business Cards. Bovendien

hebben we altijd een paar zuinige

bedrijfsauto’s klaar staan (energie-

klassen A en B). Werknemers die

in Den Haag wonen, kunnen via

de fietsregeling een nieuwe fiets

aanschaffen.

Duurzaam inkopen

Bij de inkoop van energie, schoon-

maakmiddelen, catering, ICT en

papier letten we zoveel mogelijk

op duurzaamheid. Zo maken we

gebruik van groene stroom, groen

(gecompenseerd) gas, biologische

producten tijdens de lunch en

energiezuinige laptops en printers.

Ons drukwerk is met ecologische

inkt gedrukt op Forest Stewardship

Certified (FSC)-papier. Zo ook het

MagaZINe dat u nu in handen

heeft!

De CO2–uitstoot van ons kantoor,

berekend per fte, is de eerste helft

van 2008 met 50 % verminderd

ten opzichte van de eerste helft

van 2007. Enerzijds door volledig

over te stappen op groene stroom,

anderzijds door het elektriciteits-

gebruik te reduceren. Zo is

aan wezig heidsdetectie voor

verlichting geïnstalleerd, zijn PC’s

vervangen door energiezuinige

laptops, en zijn gebruikers van

printers, computers en lampen

geattendeerd op de uit-knop.

Een energiescan, uitgevoerd door

energieonderzoeksbureau BECO

liet zien dat vooral efficiënter

gebruik van de airco eenvoudig

CO2-winst op kan leveren.

Schuttelaar & Partners neemt

samen met medewerkers en

klanten deel aan de City-Pier-City

loop, een squashtoernooi en

diverse zeiltochten. Dit jaar peilden

we bij medewerkers de interesse

voor (nieuwe) sportinitiatieven.

Het animo om meer met elkaar

te sporten was enorm! Inmiddels

zijn er verschillende sport clubjes

opgezet; groepjes medewerkers

die hardlopen, squashen, zeilen

en beach volleyballen. Voor elk wat

wils. Ieder groepje wordt gecoacht

door een sportieve en kundige

collega.

Duurzaam en gezond bij Schuttelaar & Partners Sportief op je eigen manier

Adviseren en communiceren over duurzaamheid en gezond heid is de core business van Schuttelaar & Partners. Uiteraard handelen we hier ook binnen ons bureau naar. Al sinds de oprichting van het bureau, 13 jaar geleden, letten we op energie verbruik, stimuleren we reizen per OV en fiets en zetten we medewerkers op verschillende manieren aan tot gezond gedrag. De laatste jaren hebben we een nieuwe impuls aan dit programma gegeven door maatregelen te nemen om de CO2 -uitstoot terug te dringen, duurzaam in te kopen en gezond gedrag onder medewerkers te bevorderen.

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

3,5

1e helft 2007

Koelmiddel

Zakelijk OV


Landelijk gemiddelde zakelijke dienstverlening

Lease en eigen wagens

Zakelijk vliegen

Aardgas

Electriciteit

gecompenseerd gasGroene stroom en

2e helft 2007 1e helft 2008

1e helft 2007 2e helft 2007 1e helft 2008

CO2-uitstoot Schuttelaar & PartnersTon CO2 per FTE

ZiekteverzuimDagen afwezig door ziekte/totaal aantal werkdagen

Volledig overgestapt op groene stroom

11magazine innovatief en duurzaam ondernemen10 magazine innovatief en duurzaam ondernemen

Contact is niet vanzelfsprekend. In deze wereld met

internet, mobiele telefoons en een snel groeiende

kenniseconomie zijn niet alle mensen aangesloten.

Sociaal isolement is een enorm probleem. Geschat

wordt dat 5% van de Nederlanders eenzaam is.

Om een deel van deze groep Nederlanders te helpen

steunt het Mooiste Contact Fonds (een initiatief van

KPN) in 2008 het project KlasseContact.

Teleeducatie voor zieke kinderen

In Nederland hebben 500.000 kinderen een chroni-

sche ziekte. Het volgen van onderwijs is dan niet zo

vanzelfsprekend meer. Het gebruik van computers

Gezonde medewerkers

We willen het onze medewerkers gemakkelijker

maken om tijdens hun werk gezond te leven. Dat

betekent bijvoorbeeld aandacht voor de voeding.

Onze lunches bevatten veel groente en fruit, alleen

bruin brood en naast gewone ook magere varianten

van kaas en vleeswaren. Daarnaast schenken we

aandacht aan bewegen en het bewust zijn van de

werkhouding om vermoeidheid, rug-, schouder- en

nekklachten te voorkomen. Zo hebben twee masseurs

in het najaar tal van collega’s een stoelmassage

gegeven.

In 2009 gaan we door op de

ingeslagen weg. We gaan ons

best doen om de uitstoot van CO2

nog meer te reduceren en naast

de primaire inkoopstromen kijken

we ook naar de wat minder grote

inkopen. Komend jaar blijven we

met sport wedstrijden en gezonde

lunches bewegen en gezond eten

faciliteren. Het ziekteverzuim is

al laag, maar dat willen we graag

nog verder omlaag brengen. Voorts

gaan we meer data rapporteren via

onze website.

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

3,5

1e helft 2007

Koelmiddel

Zakelijk OV


Landelijk gemiddelde zakelijke dienstverlening

Lease en eigen wagens

Zakelijk vliegen

Aardgas

Electriciteit

gecompenseerd gasGroene stroom en

2e helft 2007 1e helft 2008

1e helft 2007 2e helft 2007 1e helft 2008

CO2-uitstoot Schuttelaar & PartnersTon CO2 per FTE

ZiekteverzuimDagen afwezig door ziekte/totaal aantal werkdagen

KlasseContact past in het MVObeleid van KPN.

Dat MVO-beleid kent drie

pijlers: mensen met elkaar in

verbinding brengen, Nederland

bereikbaar maken en verant-

woord omgaan met energie.

KPN ziet contact als een

emotio nele behoefte die voor

iedereen binnen handbereik zou

moeten liggen. Het Mooiste

Contact Fonds zorgt voor het

verminderen van sociaal

isolement, zoals in het geval

van KlasseContact met een

computer verbinding voor zieke

kinderen.

en ‘tele-educatie’ kan de gevolgen van deze

beperkingen reduceren of zelfs opheffen.

In 2008 zijn er met hulp van het Mooiste Contact

Fonds 75 ICT-sets bij kinderen thuis of in het

ziekenhuis en op de school geplaatst. Docent,

klas en het kind thuis kunnen door computers en

web cams ‘gewoon’ met elkaar communiceren.

Het kind is weer één met zijn of haar klasgenoten

en onderdeel van een sociale omgeving.

www.mooistecontactfonds.nl/klassecontact

Contact met de klas via de computer

Duurzaam en gezond, ook in 2009!

magazine innovatief en duurzaam ondernemen 1312 magazine innovatief en duurzaam ondernemen

Het ministerie van Landbouw, Natuur en

Voedselkwaliteit (LNV) is verantwoordelijk voor

onderwerpen die belangrijk zijn in het dagelijks

leven van consumenten. Bijvoorbeeld veilig

voedsel, aansprekende natuur en een levendig

platteland.

Het beleid van LNV kent daarom vele belang-

hebbenden. Reguliere partners in de sector, kennis-

instellingen en niet te vergeten: consumenten.

Om de wensen en zorgen van consumenten beter

in beeld te houden, startte het ministerie zeven

jaar geleden met het LNV Consumentenplatform.

In dit platform benoemt de minister consumenten

des kundigen uit overheid, bedrijfsleven en weten-

schap. Maar ook bijvoorbeeld een trendwatcher,

restaurant houder en journalist.

De consument centraal

Het Consumentenplatform heeft drie doelen:

• beleid meer ‘van buiten naar binnen’ ontwikkelen;

• de blik van beleidsmedewerkers verruimen;

• beter beleid ontwikkelen door de visie van

consumenten hierin mee te nemen.

Beleid kent vele belanghebbenden

Het consumentenplatform discussieert drie keer per

jaar over een specifiek beleidsthema, aangedragen

door LNV. In 2002 was het Consumentenplatform

een van de weinige beleidsinstrumenten om ‘van

buiten naar binnen’ te werken. Ondertussen is het

raadplegen van consumenten een vast onderdeel

van veel beleidstrajecten. Zowel de centrale als

lokale overheid gaat voor ontwikkelen en uitvoeren

van beleid te rade bij hun omgeving. Beleid wordt

daardoor beter (uitvoerbaar) en beantwoordt meer

aan maatschappelijke behoeften en wensen. Ook in

de toekomst blijft het LNV Consumentenplatform

een belangrijk beleidsinstrument.

De adviezen van het Consumentenplatform hebben

onder meer bijgedragen aan het opzetten van

een strategische agenda voor dierenwelzijn, het

agenderen van voedselverliezen bij captains of

industry, het invullen van een campagne voor

nationale landschappen en het openbaar maken

van de controlegegevens van de Voedsel en Waren

Autoriteit.


Het allereerste TrenDiner van Schuttelaar & Partners is een

bijzondere samenwerking tussen de kok van het Carlton Ambassador

Hotel en onze communicatieadviseurs op het gebied van duurzaam heid

en gezondheid. Culinaire hoogstandjes ondersteunen op de tweede

dinsdag van september de visueel aantrekkelijke trend presentaties in

de zaal. Niet alleen de hersenen maar ook de smaakpapillen worden

zo geprikkeld op deze unieke avond die

een jaarlijks vervolg zal krijgen.

TrenDiner

Een week voor het kabinet haar plannen ontvouwt en de koningin haar troonrede houdt, genieten zo’n 60 gasten op een steenworp afstand van het Binnenhof van een zinnenstrelende avond.

Dus noteer vast: 8 september 2009het TrenDiner van S&P!

Na het TrenDiner kregen de gasten een Fortune Cookie

met een spreuk ter inspiratie en reflectie.

Tomaten met extra lypoceen

Onze voeding wordt steeds

geavanceerder. Tijdens het

TrenDiner vertelt Rutger

Schilpzand dat tomaten met

extra lycopeen, sappen met

granaatappel en yoghurt met

goede bacterieën geen eendags

vliegen zijn. Niet alleen op het

gebied van voeding maar zeker

ook bij duurzame initiatieven

blijft innovatie van belang.

Voeding wordt gezonder en

‘groen zijn’ is hot.

Hersenen en smaakpapillen geprikkeld tijdens


Schoon water van levensbelang

Ons drinkwater voldoet aan strenge veiligheids-

normen. Soms worden in de drinkwaterwin gebieden

(grond- of oppervlaktewater) de normen voor de

aanwezigheid van gewasbeschermingsmiddelen

overschreden. Door bundeling van krachten en

expertise willen de deelnemers aan het project

‘Schone Bronnen’ knelpunten met gewas bescherming

in water pragmatisch en constructief oplossen.

‘Schone bronnen, nu en in de toekomst’ is een

initiatief van de Vewin, de Unie van Waterschappen,

Nefyto en LTO Nederland. In 2008 hebben de

ministeries van LNV en VROM zich aangesloten bij

het initiatief. Tijdens de landelijke bijeenkomst

‘Schone bronnen voor drinkwater’ concludeerden

de aanwezigen dat voorlichting op maat (aangepast

aan stof, regio en/of teelt) het meest effectief is.

Ook zijn deskundige en praktische oplossingen

aangedragen.

Arjen Frentz van Vewin: “We zorgen er samen voor

dat gewasbeschermingsmiddelen efficiënt gebruikt

worden. Dit komt de waterkwaliteit ten goede.”

www.schonebronnen.nl


Positionering in de diervoedingsmarkt

Gezondheidsdiscussies in het hart van Europa Op iets meer dan twee uur van Den Haag ligt

Brussel, de hoofdstad van Europa. En middenin

‘het Europese kwartier’, aan de Wetstraat,

bevindt zich het Brusselse kantoor van

Schuttelaar & Partners.

Van gezondheidsclaims op levensmiddelen tot

de toelating van gewasbeschermingsmiddelen,

van emissie-eisen aan auto’s tot het industrie-

en landbouwbeleid, de Europese instellingen

bepalen (grotendeels) het beleid.

Schuttelaar & Partners volgt deze ontwikkelingen

op de voet en onderhoudt, al dan niet uit naam

van de klant, contacten met het Europees

Parlement en de directoraten van de Europese

Commissie. Ook is Brussel de plek om Europese

vertegenwoordigers van bedrijven en belangen-

organisaties te ontmoeten.

www.schuttelaarpartners.com

Diervoeding bestaat voor een deel uit vitaminen-

en mineralenmengsels, al dan niet aangevuld met

sporenelementen. Deze essentiële voedingsstoffen

zijn van invloed op de groei, ontwikkeling en kwaliteit

van leven van het dier en worden afgestemd op soort

en levensfase. De markt van diervoeding is onder-

hevig aan schaalvergroting en internationalisering.

Tegelijkertijd is het markt die verzadigd raakt,

waarin de vraag om kwaliteit, service en scherpe

prijzen druk legt op leveranciers en meng voer-

bedrijven.

Pre-Mervo, producent van premixen en mineraal-

mengsels voor diervoeders in de Europese markt,

speelt in op deze marktontwikkelingen. “Door de

toenemende concurrentie wordt steeds meer op prijs

gestuurd. Juist in zo’n omgeving is het belangrijk

om je eigen koers te varen“, aldus Martin Bolscher,

algemeen directeur van Pre-Mervo. De diervoeder-

producent wil uitblinken in service en productie en

een scherpe prijs bieden. Daarbij stelt zij zich op als

een betrokken en betrouwbare partner.


Regisseur Frank Cammeraat kreeg opdracht het

verhaal achter Schuttelaar & Partners in een korte

film samen te vatten. Het resultaat is een boeiend

portret waarin we drie adviseurs volgen. Op een

vissersboot in de Noordzee, in een Brabantse weide

en vanuit Brussel vertellen zij over de initiatieven

waaraan zij een bijdrage leveren. In Den Haag

vertellen Marcel Schuttelaar en Suzanne van der Pijll

over het ontstaan en de ontwikkeling van het

bureau.

Het verhaal begint in de jaren tachtig. Fosfaten

in wasmiddelen, CFK’s in spuitbussen en kwik in

batterijen waren issues die de gemoederen hoog

deden oplaaien. Eén van de actievoerders uit die

tijd was Marcel Schuttelaar, toen werkzaam bij

Vereniging Milieudefensie. Later zou hij gaan werken

bij KonsumentenKontakt en de Consumenten bond.

Na jaren met veel plezier en succes campagne te

hebben gevoerd begon er iets bij hem te knagen.

Schuttelaar: “Het was heel makkelijk om ontwikke-

lingen te stoppen, maar hoe zou het zijn om dingen

in beweging te krijgen?”. Die vraag heeft hem ertoe gezet een eigen bedrijf

op te richten, een bedrijf dat zich richt op advies

en communicatie over duurzaamheid en gezond heid.

“Na 16 jaar campagne voeren wilde ik kijken of

ik mee kon werken aan duurzame en gezonde

innovaties,” aldus de voormalig actievoerder.

“Het is prachtig om te zien wat we ondertussen

al bereikt hebben.”

Bekijk de film op www.schuttelaar.nl

“Dertienduizend jaar lang had de mensheid plezier van een stabiel

en betrouwbaar klimaat. Onze generatie is de laatste die dat

voorrecht geniet. Vergeet het beeld van een zielig milieu dat het

slachtoffer is van onze vervuiling. Het is precies omgekeerd.

De natuur is een vindingrijk wild beest dat gemakkelijk driftig

wordt. We zijn over de schreef gegaan met het te tarten.

Nu begint het van zich af te bijten.”

Fred Pearce: De Laatste Generatie,

hoe de natuur wraak neemt voor het broeikaseffect.

De laatste generatieFred Pearce (New Scientist,

Independent, Guardian, Times

HES) schreef dertien boeken

over milieu problemen en was

milieujournalist in Engeland van

het jaar 2001. Hij kwam langs

bij Schuttelaar & Partners in

Den Haag voor een inspirerende

workshop.

Storytelling op DVD


IK KI

ES BEWUST

GEBASEERD OP INTERNATIONALE VOEDINGS

RICH

TLIJ

NEN

The Netherlands

monolingual

Czech Republic

Choices Stamps international

US

XXXX

X X X X X X X X X X X XX

XXXXXXXXXX


XXXXXXXXXX

WIEM

, CO WYBIERAM

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXX

XXXX

XXX

Poland

XXXX

BASED ON U.S. DIETARY GUIDEL

INES

BASED ON INTERNATIONAL DIETARY

GUI

DELI

NES

Portugal & Brazil

Latin America

South Africa

VÍM

, CO JÍM

V I E M , C O JE M

bilingual

Belgium

US HISPANIC

EA

T SMART

C O M E B I EN

Switzerland

BEWU

SST WÄHLEN

CHO I S I R C ON SC I EM

MEN

T

IK KI

ES BEWUST

M O N C H O I X

BASADD EN CRITERIOS INTERNACIONALES

DE N

UTRI

CIÓNMI EL

ECCIÓN

France

Russia

CHOIX

& NUTRITION

RESPECTE LES RECOMMANDATIONS INTERNATIONA

LES E

N NU

TRITI

ON

XXXX

XXXXXXXXX

Greece


XXXX

XXXX

XXX

XXXX

XXXXXXXXX


XXXX

XXXX

XXX

UK-IRELAND

Germany

HEAL

THY CHOICE

BASED ON IN TE R N AT I O N A L D I ETARY

GUID

ELIN

ES

HEAL

THY FOR YOU


GUID

ELIN

ES

Phillipines

BEWU

SST WÄHLEN

AUF BAS IS INTERNAT IONALER ERNÄHRUNGSEMP

FEHL

UNGE

N

MINH

A ESCOLHA


XXXX

XXXX

XXX

IK KIES BEWUST

GEBASEERD OP INTERNATIONALE VOEDINGSRICHTLIJN

EN

The Netherlands

monolingual

Czech Republic


US

XXXX

X X X X X X X X X X X X X

XXXXXXXXXX

XX X X X X X X X X X X X

XXXXXXXXXX

WIEM, CO WYBIERAMXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXX

Poland

XXXX

BASED ON U.S. DIETARY GUIDELINES

BASED ON INTERNATIONAL DIETARY GUIDELIN

ES

Portugal & Brazil

Latin America

South Africa

VÍM, CO JÍM

V I E M , C O J E M

bilingualBelgium

US HISPANIC

EAT SMART

C O M E B I E N

SwitzerlandBE

WUSST WÄHLEN

CHO I S I R C ON S C I E MMENT

IK KIES BEWUST

M O N C H O I X

BASADD EN CRITERIOS INTERNACIONALES DE NUTRIC

IÓN

MI ELECCIÓN

France

Russia

CHOIX & NUTRITIONRESPECTE LES RECOMMANDATIONS INTERNATIONALES EN NUTRIT

ION

XXXXXXXXXXXXX

Greece

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXX

UK-IRELAND

Germany

HEALTHY CHOICEBASED ON IN TERNAT IO N A L D I E TA RY GU ID

ELIN

ES

HE

ALTHY FOR YOUBASED ON IN TERNAT IO N A L D I E TA RY GU IDEL

INES

Phillipines

BEWUSST WÄHLENAUF BASIS IN TERNAT IONALER ERNÄHRUNGSEMPFEHLUNG

EN

MINHA ESCOLHAXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXX

In 2006 maakte Nederland kennis met het Ik Kies

Bewust-logo: een logo dat op voedingsmiddelen

staat waar minder zout, suiker en verzadigd vet in

zit. Dit helpt consumenten om de gezondere keuze

te maken en prikkelt de voedingswereld, detail-

handel en foodservice tot innovatie, zodat producten

een gezondere samenstelling krijgen.

Inmiddels kent 95 procent van de consumenten het

logo en is het programma in diverse andere landen

geïntroduceerd of wordt aan de invoering gewerkt.

Wereldwijd nemen nu meer dan 120 bedrijven deel

en liggen er ruim 3000 verschillende producten met

het Ik Kies Bewust-logo in het winkelschap.

Het logo ziet er overal hetzelfde uit, maar de taal

verschilt natuurlijk: Bewusst Wählen (Duitsland),

Minha Escolha (Brazilië), Eat Smart (Zuid-Afrika) of

Wiem co Wybieram (Polen).

Ik Kies Bewust in binnen en buitenland In alle landen worden de producten, vóórdat ze een

logo mogen voeren, beoordeeld aan de hand van

criteria voor voedingsvezel, zout, verzadigd vet en

suiker. Zo is er één logo dat één boodschap uit-

draagt, bruikbaar voor alle soorten levensmiddelen

en over de hele wereld. Alle bedrijven uit industrie,

handel en catering kunnen deelnemen aan Ik Kies

Bewust.

De internationale coördinatie van het programma

ligt bij Schuttelaar & Partners. Het secretariaat van

de Choices International Foundation is gevestigd in

Brussel.

www.choicesinternational.org

www.ikkiesbewust.nl

Kilo’s minder zout, suiker en vet in voedsel

Fabrikanten van levensmiddelen stoppen honderd-

duizenden kilo’s minder verzadigd vet, zout en suiker

in ons eten. Uit een eerste inventarisatie sinds het

2-jarig bestaan van Ik Kies Bewust blijkt dat met

name producten als soep en yoghurt veel minder

suiker en zout bevatten. Fabrikanten zijn daad-

werkelijk bezig hun voedsel gezonder te maken,

om zo het Ik Kies Bewust-logo te kunnen voeren.

IK KIES BEWUST

GEBASEERD OP INTERNATIONALE VOEDINGSRIC

HTLI

JNEN

The Netherlands

monolingual

Czech Republic


US

XXXX


XX

XXXXXXXX


XX

XXXXXXXX

WIEM

, CO WYBIERAM

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXX

XXXX

Poland

XXXX

BASED ON U.S. DIETARY GUIDELIN

ES

BASED ON INTERNATIONAL DIETARY GUI

DELI

NES

Portugal & Brazil

Latin America

South Africa

VÍM, CO JÍM

V I E M , C O J E M

bilingual

Belgium

US HISPANIC

EAT SMART

C O M E B I E N

Switzerland

BEWU

SST WÄHLEN

CHO I S I R C ON S C I EMM

ENT

IK KI

ES BEWUST

M O N C H O I X

BASADD EN CRITERIOS INTERNACIONALES DE

NUTR

ICIÓ

NMI ELECCIÓN

France

Russia

CHOIX

& NUTRITION

RESPECTE LES RECOMMANDATIONS INTERNATIONALES EN

NUTR

ITION

XXXX

XXXXXXXXX

Greece


XXXX

XXXX

XXXX

XXXXXXXXX


XXXX

XXXX

UK-IRELAND

Germany

HEALT

HY CHOICE

BASED ON IN TERN AT I O N A L D I ETARY GUI

DELI

NES

HEALT

HY FOR YOU

BASED ON IN TERN AT I O N A L D I ETARY GUI

DELI

NES

Phillipines

BEWUSST WÄHLEN

AUF BAS IS INTERNAT IONALER ERNÄHRUNGSEMPF

EHLU

NGEN

MINH

A ESCOLHA


XXXX

XXXX

IK KIES BEWUSTGEBASEERD OP INTERNATIONALE VOEDINGSRICHTLIJ

NEN

The Netherlands

monolingual

Czech Republic


US

XXXX


XXXXXXXXXX

XX X X X X X X X X X X X

XXXXXXXXXX

WIEM, CO WYBIERAMXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXX

Poland

XXXX

BASED ON U.S. DIETARY GUIDELINES

BASED ON INTERNATIONAL DIETARY GUIDEL

INES

Portugal & Brazil

Latin America

South Africa

VÍM, CO JÍM

V I E M , C O J E M

bilingualBelgium

US HISPANIC

EAT SMART

C O M E B I E N

Switzerland

BE

WUSST WÄHLEN

CHO I S I R C ON S C I E MMENT

IK KIES BEWUST

M O N C H O I X

BASADD EN CRITERIOS INTERNACIONALES DE NUTRI

CIÓN

MI ELECCIÓN

France

Russia

CHOIX & NUTRITIONRESPECTE LES RECOMMANDATIONS INTERNATIONALES EN NUTR

ITION

XX

XXXXXXXXXXX

Greece

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXX

XX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXX

UK-IRELAND

Germany

HE

ALTHY CHOICEBASED ON IN TERNAT IO N A L D I E TA RY GU IDEL

INES

HE

ALTHY FOR YOUBASED ON IN TERNAT IO N A L D I E TA RY GU IDEL

INES

Phillipines

BEWUSST WÄHLENAUF BAS IS INTERNAT IONALER ERNÄHRUNGSEMPFEH

LUNG

EN

MINHA ESCOLHAXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXX

IK KI

ES BEWUST

GEBASEERD OP INTERNATIONALE VOEDINGS

RICH

TLIJ

NEN

The Netherlands

monolingual

Czech Republic


US

XXXX


XXXXXXXXXX


XXXXXXXXXX

WIEM

, CO WYBIERAM


XXXX

XXXX

XXX

Poland

XXXX

BASED ON U.S. DIETARY GUIDEL

INES

BASED ON INTERNATIONAL DIETARY

GUI

DELI

NES

Portugal & Brazil

Latin America

South Africa

VÍM

, CO JÍM

V I E M , C O JE M

bilingual

Belgium

US HISPANIC

EA

T SMART

C O M E B I EN

Switzerland

BEWU

SST WÄHLEN

CHO I S I R C ON SC I EM

MEN

T

IK KI

ES BEWUST

M O N C H O I X

BASADD EN CRITERIOS INTERNACIONALES

DE N

UTRI

CIÓNMI EL

ECCIÓN

France

Russia

CHOIX

& NUTRITION

RESPECTE LES RECOMMANDATIONS INTERNATIONA

LES E

N NU

TRITI

ON

XXXX

XXXXXXXXX

Greece


XXXX

XXXX

XXX

XXXX

XXXXXXXXX


XXXX

XXXX

XXX

UK-IRELAND

Germany

HEAL

THY CHOICE


GUID

ELIN

ES

HEAL

THY FOR YOU


GUID

ELIN

ES

Phillipines

BEWU

SST WÄHLEN

AUF BAS IS INTERNAT IONALER ERNÄHRUNGSEMP

FEHL

UNGE

N

MINH

A ESCOLHA


XXXX

XXXX

XXX


Door toenemende welvaart in vooral Azië en Zuid

Amerika neemt de mondiale vraag naar dierlijke

eiwitten sterk toe. De FAO schat dat de consumptie

in de periode 2000-2050 gaat verdubbelen. Maar

hoe gaan we om met deze wereldwijd stijgende

vraag naar vlees en zuivel? Tijdens het eerste

Maatschappelijk Café van 2008 werd geconcludeerd

dat op dat gebied een enorme uitdaging ligt voor

bedrijven en consumenten. Nederland kan een

voortrekkersrol spelen in duurzame productie door

kennis te exporteren naar Aziatische landen.

Tijdens het tweede Maatschappelijk Café stond

CO2-labelling van voedingsmiddelen centraal. In

Engeland nemen bedrijven steeds vaker het initiatief

om de consument met het etiket te informeren

over de CO2-uitstoot die vrijkomt bij de productie,

verpakking en transport van producten. Er heerste

Sinds 1999 organiseert Schuttelaar & Partners de altijd druk bezochte Maatschappelijke Cafés. Drie keer per jaar gaan 150 deskundigen uit overheid, bedrijfsleven en wetenschap met elkaar in debat over maatschappelijke thema’s.

In debat over mondiale vraagstukkenMaatschappelijk Café

verdeeldheid over de vraag of dit een goed middel

is. De overheid vindt dat initiatieven van markt-

partijen moeten komen. Sommige experts vinden

CO2-labelling te ingewikkeld. Zij wijzen liever op

andere mogelijkheden voor CO2-reductie.

Het derde Maatschappelijk Café van 2008 stond in

het teken van (schoon) water. Wat voor prijskaartje

hangt er aan de Europese Kader richtlijn Water, hét

overkoepelende plan om het water in Europa schoon

en natuurlijk te krijgen? De aanwezigen waren

positief gestemd. Met technische innovaties en

grotere inspanningen moet het mogelijk zijn de

waterkwaliteit tegen beperkte kosten aanzienlijk

te verbeteren.

Ook in 2009 organiseert Schuttelaar & Partners

weer een serie Maatschappelijke Cafés.

Veel Amerikanen die natuurlijk voedsel kopen

doen dit omdat het lokaal geproduceerd wordt.

De behoefte aan deze voeding is in de Verenigde

Staten flink gegroeid. Er is zelfs een nieuw woord

voor bedacht: locavores.

De Amerikaanse bioloog Ned Groth beschrijft in zijn

column op www.schuttelaar.nl ontwikkelingen op

het gebied van voeding in zijn vaderland. Groth

werkte jaren bij Consumer Union, de Amerikaanse

consumentenbond. Hij heeft onder meer de WHO

en de FAO geadviseerd.

Behalve ‘locavores’ heb je tegenwoordig in de VS

ook ‘domestivores’. Dat zijn mensen die hun eigen

voedsel kweken in de tuin. Volgens Groth zijn zijn

landgenoten zich steeds bewuster van de herkomst

van voeding maar is het vooral een trend in de

Ned Groth: onze expert uit New York

middenklasse. “Ik en mijn vrouw hebben al jaren

een eigen moestuin. Afgelopen zomer hadden we

tomaten, pompoen, wortelen en bieslook. Met de

stijgende voedselprijzen, volgen steeds meer

Amerikanen ons voorbeeld.”

Groth schetst in zijn informatieve column verschillen

tussen de Europese en de Amerikaanse voedings-

industrie. Zo signaleert hij dat genetisch

gemanipuleerd voedsel op minder kritiek stuit in

zijn thuisland dan in Europa. Hij ziet dat er welis-

waar steeds meer locavores komen, maar dat het

merendeel van de Amerikanen weinig weten van

voeding. “In vergelijking met Europeanen weten

ze minder van de herkomst van voedsel, hoe het

wordt geproduceerd en of het duurzaam is.”


ZINvolle initiatieven

Humanitas DMH verbindt al 25 jaar mensen met

en zonder beperking met elkaar. Humanitas DMH

(dienstverlening aan mensen met een handicap) is

een kleinschalige organisatie die landelijk werkt.

Ruim 800 medewerkers en 100 vrij willigers onder-

steunen dagelijks circa 1200 cliënten. Humanitas

DMH vindt het belangrijk dat cliënten medezeggen

schap hebben, de regie houden op hun eigen leven

en dat zij een volwaardige plek in de samenleving

hebben.

Het Nederlandse landschap is iets om trots op te

zijn! Niet alleen de parels zijn belangrijk; alle

landschappen zijn waardevol. Daarom organiseerde

het ministerie van LNV huiskamergesprekken met

mensen die veel te maken hebben met het land-

schap, bijvoorbeeld met natuur beheer, boerderij-

winkels of gidsen. De gesprekken vonden plaats

op inspirerende locaties door het hele land. Er is

gebruik gemaakt van het visuele karakter van het

thema landschap. Wat opviel was de enorme binding

van actieve burgers met het landschap (identiteit,

cultuurhistorie) en de mate waarin boerennatuur op

steun van burgers kan rekenen. Niks geen moerassen

of vlinderrijke heem tuinen, doe deze actievelingen

maar weidevogels en mooie akker randen! LNV gaat

de resultaten van de huiskamergesprekken gebruiken

in een grote publiekscampagne in 2009.

elmex

De kindergebitten van Nederland gaan achteruit.

Boosdoeners zijn met name de tussendoortjes.

Daar heeft elmex, die zich profileert als preventie

specialist, wat op bedacht: elmex Peuter, een

tand pasta speciaal voor jonge kinderen. Deze kinder-

tandpasta heeft een milde smaak, en bevat een extra

hoge dosis aminfluoride die speciaal ontwikkeld is

voor het kwetsbare wisselgebit van jonge kinderen.

Onderzoek wijst uit dat ouders zich vaak niet bewust

zijn van de risico’s voor een melkgebit. Voorlichting

op dit gebied door tand specialisten en jeugdgezond-

heidswerkers is daarom erg belangrijk.

Het Ei van Columbus beloont creatieve innovators

voor de voortrekkersrol die zij spelen. De prijs

stimuleert duurzame innovaties. Het Ei van

Columbus onderging een ware metamorfose met

een nieuwe, frisse huisstijl en een uitgebreide

website. De prijs is uitgereikt tijdens de MVO-dag

‘Duurzaam = gewoon doen’ in Goes. Titan Wood

met Accoya-hout (verduurzaamd hout) was in de

ogen van de jury de beste innovator.

Uitvinden loont

Alle landschappen zijn waardevol

Ontmoeten en verbinden

Kennis streekproducten bundelen

Producten uit de streek zijn populair. Consumenten

vallen voor de smaak en het verhaal achter het

streek product. Producenten zien kansen om

ambachtelijk te werken en tegelijkertijd waarde

toe te voegen aan hun producten. Ook overheden,

kennis- en onderwijsinstellingen zien de meer-

waarde van streekproducten. Bijvoorbeeld voor

de versterking van de regionale economie en het

stimuleren van duurzaamheid en recreatie.

De ambities van ondernemers zijn groot, maar er

zijn nog knelpunten in de productie-en verkoopketen.

Ondernemers hebben behoefte aan meer regie, een

duidelijk aanspreekpunt en een ontmoetingsplaats.

Zodat ze initiatieven kunnen oppakken en kennis

delen. Het binnenkort op te richten Kenniscentrum

Streekproducten geeft hieraan een impuls.


Het nieuwe schooljaar begon op het Aloysius

College in Den Haag met discussies over een

gezonder aanbod in snack- en frisdrankautomaten

op middelbare scholen. Tijdens het Symposium

Automatisch Gezonder spraken vertegen-

woordigers van de voedingsmiddelenindustrie,

overheid, automatenleveranciers en scholen

over concrete acties om de gezonde keuze in de

schoolkantine makkelijk te maken. Uit onderzoek

van TNO, NIGZ en het Voedingscentrum op bijna

30 middelbare scholen bleek dat het aanbieden

van gezonde producten met weinig calorieën

in de snoep- en frisdrankautomaten scholieren

stimuleert te kiezen voor een gezond tussen-

doortje. “De schoolleiding is verant woorde lijk

voor een gezonder aanbod in de schoolkantines.

Dit betekent niet dat andere partijen achterover

kunnen leunen. Kantine beheerders, de voedings-

middelenindustrie, ouders en de overheid

moeten ieder hun bijdrage leveren.” aldus

Paul Rosenmöller, voorzitter van het Convenant

overgewicht.

Gezondere leefstijl vraagt om nieuwe aanpak

Jeugd: Automatisch gezonder?

Leefstijlverandering is geen eenvoudige klus en

vraagt om een nieuwe aanpak. In toenemende

mate wordt daarbij de vraag gesteld wie welke rol

zou moeten en kunnen spelen: Wat kan de centrale

overheid doen, de GGD, de verzekeraar of de

burger vanuit zijn eigen verantwoordelijkheid?

Wat zijn de mogelijkheden, waar vinden we

samen hang en financiële middelen?

Het idee dat de directe omgeving gezond gedrag

makkelijker moet maken wint hierbij terrein. Dat

betekent dat er meer mogelijkheden moeten zijn

om in beweging te komen. Bijvoorbeeld via goede

fiets en wandelpaden en meer trappen in plaats

van roltrappen. Gezonde voeding moet daarnaast

op meer plekken beschikbaar zijn en beter te

herkennen voor de consument.

Het wordt een uitdaging om landelijk sturing te

geven zodat professionals in de preventie en de

zorg samenwerken. Ook kan het bedrijfsleven

een belangrijkere rol krijgen. Daarnaast kan de

werk gever zijn werknemers stimuleren tot een

gezondere levensstijl. Dat levert voor alle

betrokken partijen winst op. Zo ontwikkelde

Schuttelaar & Partners een online enquête voor

ondernemers om gezond gedrag van de eigen

werknemers inzichtelijk te krijgen. Uiteraard

ging de screening ook rond in het eigen pand

aan de Zeestraat.

In de kabinetsnota’s staan ambities om de leefstijl van groepen in de samenleving te verbeteren en ziekten tegen te gaan. Vooral op de thema’s diabetes, overgewicht, depressie, alcohol en roken is veel gezondheidswinst te behalen.

30 magazine innovatief en duurzaam ondernemen 31magazine innovatief en duurzaam ondernemen

Wat moet dat worden...Schuttelaar & Partners heeft campagnemakers, vormgevers

en webdesigners in huis die creatieve strategieën bedenken en

uitwerken. Zo ontwikkelt het team van Creative Media onder

meer huisstijlen, logo’s, brochures, magazines en websites.

www.schuttelaar.nl/creative


Soja, cacao en palmolie komen grotendeels uit

tropische gebieden, vaak uit ontwikkelingslanden.

De sterk uitbreidende landbouw heeft in veel van

deze landen grote gevolgen voor het milieu en de

sociale omstandigheden.

Schuttelaar & Partners ondersteunt de diverse

betrokkenen bij het aanpakken van deze problemen.

Bijvoorbeeld via de Task Force Duurzame Soja,

waarin een groot aantal bedrijven uit de

Nederlandse sojaketen zich heeft verenigd.

www.taskforceduurzamesoja.nl

Soja, cacao en palmolie

De voedselvoorziening in de wereld is onderhevig

aan een aantal fundamentele veranderingen.

Ontwikkelingen zoals klimaatverandering, globali-

sering, nieuwe technologieën, verstede lijking,

toenemende welvaart en vergrijzing hebben een

groot effect op de productie, verwerking, distributie

en consumptie van ons voedsel. Global Future of

Food is een initiatief van Schuttelaar & Partners

dat experts vanuit diverse sectoren over de hele

wereld bij elkaar brengt om deze veranderingen

te verkennen. Tijdens drie bijeenkomsten delen

internationale koplopers uit het bedrijfsleven, de

overheid, de wetenschap, NGO’s en de media hun

expertise met elkaar.

Rudy Rabbinge, hoogleraar duurzame ontwikkeling

en voorzitter van de wetenschappelijke raad

van CGIAR (Consultative Group on International

Agricultural Research): “Als we de gehele wereld-

www.futureoffood.com

www.wereldvoedseldag.nl

bevolking in de toekomst van genoeg en gezond eten

willen voorzien, moeten we op een slimme manier

een veelheid van technologieën inzetten. Het Global

Future of Food initiatief verkent deze uitdagingen en

oplossingsrichtingen”.

De gevolgen van de veranderingen in de voedsel-

voorziening stonden ook centraal op Wereld voedsel-

dag (16 oktober). Tijdens een grote publieks bijeen-

komst in Utrecht spraken minister Verburg van

Landbouw en verschillende Nederlandse en

Afrikaanse experts over de gevolgen van de hoge

voedselprijzen.

Straks genoeg en gezond voedsel voor de hele wereldbevolking?


Voedingsinnovaties gericht op

HeinzEen voedingsproducent die al van oudsher bezig

is met innovatie en duurzaamheid, is H.J. Heinz

(1869 est.). Het bedrijf besloot als een van de

eersten hun pure producten te ‘etaleren’ door glas

te gebruiken. Ook stond Henri John Heinz aan de

basis van de ‘Pure Food and Drug Act’ uit 1906

die leidde tot de oprichting van de FDA, de

Amerikaanse Voedsel en Warenautoriteit.

Om te laten zien hoe de beroemde ketchup onder

de zon ‘groeit’ uit speciaal door Heinz ontwikkelde

tomatenrassen, kwam er in 2008 een mooie

documentaire tot stand. Hierin laten Portugese

landbouwers zien hoe en met hoeveel zorg zij de

tomaten verbouwen. De DVD ‘Grown not made’

is de basis voor een geïntegreerd PR- en

communicatie programma in Europa.

Onderzoek wijst uit dat vier van de vijf kinderen

niet genoeg groente en fruit eten. Om ouders een

steuntje in de rug te geven, introduceerde Knorr

speciaal voor kinderen: Vie Kidz. Dit nieuwe product

bevat 50% van de dagelijkse aanbevolen hoeveel-

heid groenten en fruit. Knorr Vie Kidz is speciaal

afgestemd op de smaak van kinderen. Het kan

gebruikt worden als tussendoortje. Vie Kidz is

nadrukkelijk niet bestemd om fruit en groente

te vervangen, maar is bedoeld als aanvulling of

extraatje bovenop de normale consumptie van

groente en fruit.

Knorr Vie Kidzgezondheid

La Vache qui ritLa Vache qui rit heeft in bijna alle producten het gehalte

aan calorieën, verzadigd vet en zout verlaagd. Er is

bovendien een nieuw product op de markt gebracht:

La Vache qui rit smeerkaas in een verpakking van

150 gram met 25 procent minder zout dan soort gelijke

producten. Het sluit daarmee aan bij de wens om de

hoeveelheid zout in producten te verlagen in Nederland.

De verwachting is dat ook komend jaar zoutverlaging

een belangrijk thema blijft voor de voedingsmiddelen-

industrie. Daarbij komt dat La Vache qui rit smeerkaas

een bron van eiwitten is en van nature rijk aan calcium.

Toen eind jaren tachtig vanuit Japan Yakult in Nederland werd geïntroduceerd, kon dat niet meteen op veel enthousiasme rekenen. Critici geloofden niet dat de toegevoegde lactobacillen in het zuivel drankje goed was voor de darmen. Inmiddels blijkt Yakult een trend te hebben gezet; namelijk die van ‘functional foods’, een fenomeen op voedingsgebied. De verwachting is dat de innovaties, gericht op gezondheidswinst, zullen doorgaan. De focus komt hierbij meer te liggen op natuurlijke functionaliteit; een product gezonder maken dan het al is.

36 37magazine innovatief en duurzaam ondernemenmagazine innovatief en duurzaam ondernemen

Midden in de Haagse stationsbuurt staat een

karakteristiek gebouw, de voormalige Rooms

Katholieke Meisjesschool. DUWO, de oudste en

grootste studentenhuisvester van Nederland, en

het Koninklijk Conservatorium in Den Haag hebben

de handen ineen geslagen om hiervan een uniek

pand te maken. DUWO House of Music biedt

straks woon- en oefenruimte aan internationale

conservatorium studenten. Op dit moment wordt

het perceel grondig verbouwd. Zo komen er

43 kamers, wordt het hele gebouw geluidsdicht

gemaakt en komt er een gemeenschappelijke

ruimte voor jamsessies.

Door haar goede reputatie trekt het Haagse

Koninklijk Conservatorium veel studenten uit

het buitenland die voor een periode van vier

jaar of langer woonruimte nodig hebben.

“Met dit project wordt een groot aantal studenten

aan een woning geholpen en tegelijk aan een

ruimte om te repeteren,” aldus Gerrit Dijkstra,

directeur van DUWO Den Haag. “Straks kunnen

muziektalenten uit de hele wereld elkaar

inspireren in DUWO House of Music.” In dit project is het van belang om goed met

om wonenden en andere betrokkenen te

communiceren en hen steeds te blijven infor -

meren over de voortgang van de verbouwing.

Daarnaast leent het bijzondere project zich om

positieve publiciteit te genereren.

Muzikale broedplaats voor internationale talenten


de risico´s. Binnen de wetenschappelijke wereld is

hier steeds meer aandacht voor. In Nederland is de

overheid er na de Kabinetsvisie Nanotechno logieën

uit 2006 mee aan de slag gegaan. De regering wil

een commissie aan het werk zetten om de maat-

schappelijke dialoog over nano technologie vorm te

geven.

Nanotechnologie is een baanbrekende en ver-

nieuwende technologie, die het mogelijk maakt

gebruik te maken van eigenschappen van stoffen

op de allerkleinste schaal. Stoffen krijgen dan soms

een andere werking. Zo worden materialen sterker,

elastischer of krasbestendiger gemaakt. Nano-

technologie zorgt er ook voor dat producten een

extra functie kunnen krijgen of dat de samenstelling

van een product verandert zonder dat het zo voelt.

Is nanotechnologie kansrijk? Of zijn er risico’s voor

mens en milieu? Om dit goed in te schatten, is nader

onderzoek nodig en een betere uitwisseling van

kennis en informatie tussen overheid, weten schap,

bedrijfsleven en consument.

Het aantal producten dat nanomaterialen bevat

neemt wereldwijd steeds verder toe. Het bedrijfs-

leven en de wetenschap zien er brood in, maar

maat schappelijke organisaties waarschuwen voor

Nanotechnologie: riskant of kansrijk?

Er zijn honderden producten op de markt waarin nanodeeltjes zijn toegepast, variërend van medische toepassingen en cosmetica tot elektronica en schoonmaakmiddelen. Vanwege de kleine schaal en het lage gewicht laten de risico’s van deze nano deeltjes zich moeilijker in kaart brengen dan die van reguliere chemische stoffen.

In opdracht van het Rijksinstituut voor Volks -

gezondheid en Milieu (RIVM), het programma

Nano4Vitality en het RIKILT-Instituut voor

Voedsel veiligheid is de dialoogbijeenkomst

‘Van Nano naar Nu’ georgani seerd. Uit de

bijeenkomst blijkt dat de technologie sterk in

ontwikkeling is en zeer kansrijk wordt geacht.

Het is nu zaak de maatschappelijke dialoog te

zoeken en de consument te informeren over de

mogelijk heden. Verdere ontwikkeling moet ook

samengaan met het in kaart brengen van de

moge - lijke gevaren. Heldere communicatie

daarover, bijvoorbeeld op de werkvloer, is daarbij

belangrijk.


Onze klantenAbbott NutritionAccess to Medicine IndexAgro & Co BrabantAgri-ProFocusAkzo Nobel Base ChemicalsAlbert HeijnAnne Frank StichtingAnimal Sciences GroupAshland Nederland B.V.AVEBEAviko B.V.Bel Nederland B.V.BenvalorBioconnectBMCBookitCarbohydrate Competence CentreCehave LandbouwbelangCereales UitgeverijCentraal Bureau Levensmiddelenhandel Centrum Gezond LevenChoices International Foundation Coca-Cola NederlandCo-ExtraCommissie Duurzame EnergieCommissie Genetische ModificatieConsumentenbondCorpus Experience Beheer B.V.Country Chef Belgium N.V.CRV Holding B.V.DiagnedDanone Nederland B.V.Dienst Landelijk GebiedDMCDSMDutch Separation Technology InstituteDutch Polymer InstituteEDventureElsevier CongressenEuropean Aquaculture SocietyEuropean Chemicals AgencyEvianFarm Frites International B.V.Felix GmbH & Co. KGFerreroFHI federatie van technologiebranchesFood & Nutrition DeltaFood ReflectionFriesland FoodsGABA BeneluxGenius GmbHGemeente ArnhemGemeente RijswijkGGD Den HaagGumlink A/SH.J. HeinzHendrix-UTD

Henkel KGaAHero Nederland B.V.Holland HotelsHorti FairHumanitas DMHHunter Douglas Europe B.V.Ik Kies Bewust / Mon ChoixImperial ConsultantsInitiatief Duurzame HandelInitiatiefgroep WereldvoedseldagIntervetIPOJohmaKeesing NoordervlietKeygene N.V.KNCVKoninklijke KPN Lightweight Structures B.V.LTO NederlandLU General Biscuits B.V.MARS EuropeMelaleuca UK Ltd.Meuwissen Industrie B.V.Milieu CentraalMinisterie van Algemene ZakenMinisterie van Buitenlandse ZakenMinisterie van Justitie Ministerie van Landbouw, Natuur en VoedselkwaliteitMinisterie van Onderwijs, Cultuur en WetenschappenMinisterie van Verkeer & WaterstaatMinisterie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en MilieubeheerMinisterie van Volksgezondheid, Welzijn en SportMVO NederlandNanoNedNano4VitalityNAPCO U.A.Natural Drinks S.A.NaturalisNature Publishing GroupNCB OntwikkelingNederlandse LongstichtingNederlandse Vereniging Diervoederindustrie Nederlandse Vereniging Frisdranken, Waters, SappenNederlandse Zuivel OrganisatieNefytoRoyal Numico Nunhems Netherlands B.V.NVVLNWOOxfam NovibPPO-AGV

Pre-MervoProcter & Gamble Netherlands Services B.V. Productschap Diervoeder Programmabureau M&ICT Projectbureau Belvedere Provincie Noord Brabant Provincie Overijssel Rijksgebouwendienst Rijksvoorlichtingsdienst RIKILT Rijksinstituut voor Volksgezondheid en MilieuRomi Smilfood B.V. Roundtable on Sustainable Palm OilRoyal Wessanen N.V.SAB Catering B.V. Servex SKAL SIGNSociété Anonyme des Eaux Stichting Bedrijfstakbureau voor het Boeken- en TijdschriftuitgeverijbedrijfStichting DUWO Stichting ICTUStichting Ik Kies Bewust Stichting Kennisontwikkeling Kennisoverdracht BodemStichting Max Havelaar Stichting Mijn Kind Online Stichting Mooiste Contact Fonds Stichting Wateropleidingen Stichting Weidegang SWIFT TA StuurgroepTask Force Duurzame SojaThe GreeneryTI PharmaTrusQUnigasUnie van WaterschappenUnilever Universiteit UtrechtUtz CertifiedVan Hall LarensteinVEWINVoedsel en Waren AutoriteitVoorlichtingsbureau Margarine, Vetten en OliënVrije Universiteit Amsterdam Vereniging van Nederlandse HoutondernemingenWageningen UniversiteitYakult EuropeYakult Nederland B.V.Zorg Compas

Communicatie

Alles van strategisch advies tot en met

creatieve media-uitingen.

Crisismanagement

Grondige voorbereiding en praktische

ondersteuning beperken de gevolgen van crises.

Issuemanagement en monitoring

Doorlopende mediascreening brengt

opkomende issues vroeg aan het licht.

Omgaan met wetgeving

Ervaring wijst de weg in nationale

en Europese etiketteringswetgeving.

Procesmanagement

Resultaatgerichte begeleiding van complexe

projecten en grootschalige evenementen.

Onderzoek

Burgers en professionals beter begrijpen

om beleid of producten te ontwikkelen.

Positionering

Hulp bij het kiezen van het juiste product-

of organisatieprofiel.

Participatie en dialoog

Interactie met de omgeving geeft breed

gedragen oplossingen en creatieve ideeën.

Strategie en beleid

Strategisch advies gebaseerd op een

grondige kennis van het werkveld.

Search en interim management

Detachering en koppelen van werkgever

aan werknemer.


Als adviesbureau geloven wij dat de tijd rijp is om te investeren in innovaties die leiden tot meer gezondheid en duurzaamheid. Door middel van strategisch advies, onderzoek en communicatie helpen wij onze klanten een aanpak te kiezen die oog heeft voor science, society en sense. Schuttelaar & Partners beschikt over een breed spectrum aan kennis en ervaring. Voor onze klanten en hun projecten zetten we altijd de optimale combinatie in.

Medewerkers

Ad Nagelkerke

Alexandra Dinkela

Alrik Swagerman

Ank Jansen

Anne Gaasbeek

Annejet Pette

Annelieke Dijkstra

Annelies Brinkman

Bram Ueffing

Bregje Schravesande

Caroline Peeck

Christel de Boks

Christien Pennings

Christina Setiawan

Claudia Fasciana

Clémence Robin

Clemens Stolk

David Thelen

Denise van Kesteren

Dieter Cools

Edwin Hecker

Elize Klitsie

Fiona Vijverberg

Floor Klein

Francis Riekhoff

Fridus Valkema

Gerard Teuling

Gert Schipper

Hans Geluk

Ilse Straver

Ineke van der Wal

Ivo van Willigen

Jacqueline Rempt

Joop Ehrhardt

Joost Schuttelaar

Jup van ’t Veld

Kees-Jaap Hin

Koen Schuurmans

Laura Mout

Leon Jansen

Lieneke Termont

Linsie Meijer

Loek Dalmeijer

Lotje van de Poll

Marco Kortleve

Mariëtte van Amstel

Marit Hancken

Mark Okkes

Marlies Hanifer

Marloes Kneppers

Martijn van Rijnsoever

Mirjam Hendriks

Mirjam Wagteveld

Monique Veenker

Nathalie de Borchgrave

Peter Vermij

Pieter Mineur

Rebecca Schoon

Rene Bakx

Richard Heins

Ruud Moor

Ruth Maassen

Siebren Hoekstra

Simone de Jong

Taco Juriaanse

Vanessa Loppies

Wilma Visser

Zsuzsan Huijsmans

Alle mensen van Schuttelaar & Partners

Marcel Schuttelaar, Directeur

Suzanne van der Pijll, Partner, Adjunct Directeur

Partners

Rutger Schilpzand, Marije Hulsinga, Ronald Hiel, Fridus Valkema


Zeestraat 84

2518 AD Den Haag

t 070 318 44 44

www.schuttelaar.nl

Wetstraat 28, B.18

B-1040 Brussels

t +32 2 502 20 08

www.schuttelaar-partners.com

science_society_sense

magazine - Schuttelaar & Partners · vol duurzame, gezonde en zinvolle initiatieven 2008. magazine...

Documents

Transcript of magazine - Schuttelaar & Partners · vol duurzame, gezonde en zinvolle initiatieven 2008. magazine...