Maandblad van de

Evangelisch-Lutherse gemeente

te ’s-Gravenhage

13e jaargang

no. 3

maart 2018

Lutherse Burgwal 7-9, 2512 CB Den Haag Tel: 070-363 66 10 www.luthersdenhaag.nl e-mail: info@luthersdenhaag.nl

Uit de diaconie: we evalueren de Kerstactie voor 80+

Pag. 6

Uit de gemeente: De kerkenraad ver-gaderde

Pag. 3

Door de week heen: Marcusevangelie

Pag. 6

Nineveh, hoofdstad van een wereldrijk

Pag. 8 e.v.

Witte donderdag en Goede Vrijdag Witte Donderdag, Goede Vrijdag en Stille Zaterdag vallen in maart, Pasen in april. Lang waren de eerstgenoemde dagen ook in Nederland vrije dagen, waarbij stilgestaan werd bij het offer dat Jezus voor ons bracht. Een moment van bezinning in de aanloop naar Pasen. Helaas is dit al een aantal jaar niet meer het geval. De meeste bedrijven en over-heden hebben deze dagen als vrije dagen geschrapt. Hierdoor staan veel mensen niet meer stil bij de betekenis van Goede Vrijdag en Pasen. Dat is jammer. Als Lutherse ge-meente staan wij hier wel bij stil met extra diensten, samen met de cantorij Maarten Lu-ther, de viering van het avondmaal, en andere activiteiten. We hopen u deze dagen te mogen ontmoeten.

Het laatste Avondmaal (www.schoolplaten.com)

2

Inhoudsopgave Pastoralia 2 Uit de gemeente 2 Rondom de zondag 4 Door de week heen 6 Overzicht activiteiten 8 In de stad en verder... 9 Young Info 11 Overzicht diensten 12

Pastoralia Beste mensen, Het jaar begon iets anders dan ik gehoopt had. Maar ik ben de draad weer aan het oppakken. Dank voor alle lieve kaartjes. Inmiddels zijn we de veertigdagentijd binnengegaan. In de stille week ben ik in de lutherse kerk, met Pasen in de Grote kerk. In de lutherse kerk staat een vervan-ger. Volgend jaar zal het anders zijn. We maken slagen met het vinden van een tweede predikant. Ik heb goede hoop dat er over niet al te lange tijd een collega komt. U krijgt zo snel mogelijk be-richt. Op Palmzondag vieren we - zoals langzamerhand traditie is geworden - de gouden belijdenis van mensen die 50 jaar geleden belijdenis deden. Er zijn er dit jaar niet zoveel oude belijdeniscatechi-santen, drie om precies te zijn. Nieuwe belijde-niscatechisanten zijn er helemaal niet. Dit jaar is er echter wel een dopeling: de zoon van Birgit en Arjan Koopman, Felix Robin. Eerder lieten zij al hun dochter Emma bij ons dopen. Op Paaszaterdag is er een kinderpaasviering om 16.00 uur in onze kerk, inmiddels een gezamen-lijk project met de Lukaskerk. Dit jaar in het te-ken van Noach. De eerste dienst van de veertig-dagentijd zijn we begonnen met de regenboog. Met Pasen denken we aan de belofte van God, dat de dood niet het laatste woord zal hebben, maar het leven. Het verhaal van Noach is een Paasverhaal van de dreigende dood en het leven dat God geeft. Luther gebruikte het verhaal van de zondvloed in zijn doopliturgie. Het water van de doop herinnert aan het water dat over de we-reld kwam, het kind wordt echter uit het water opgetild en gered, een teken van Gods wil om ons te redden van het kwaad en te brengen naar het leven. Tot gauw,

Ds. Trinette Verhoeven In memoriam Mr Nicolaas Leonard Schenkman overleed geheel onverwacht dinsdag 23 januari op de leeftijd van 86 jaar. Zijn uitvaart heeft naar de uitdrukkelijke wens van de heer Schenkman zaterdag 27 janua-ri plaatsgevonden in uiterst kleine kring op de begraafplaats in Zandvoort. De laatste tijd liep de heer Schenkman moeilijk. Daardoor kwamen zijn vrouw en hij niet meer in de kerk. Maar tot heel recent waren ze trouwe kerkgangers. Op de heer Schenkman hebben we nooit tever-geefs een beroep gedaan. Hij was kerkenraadslid, betrokken bij de financiën. Ook landelijk droeg de heer Schenkman zijn steentje bij. Jarenlang was hij penningmeester van het Evangelisch Luthers Seminarium en de Stichting ds. Pieter Groote-

fonds. Op de kaart wordt psalm 23 aangehaald: ‘de Heer is mijn herder’. Een mooie psalm die ge-tuigt van vertrouwen. De heer Schenkman praat-te graag over het geloof en de ontwikkelingen in de wetenschap, en de vragen die daardoor rijzen. Oude vanzelfsprekendheden verdwijnen maar, Gods trouw blijft eeuwig.

Ds. Trinette Verhoeven Beste mensen rond de Lutherse en Lukas-kerk 2017 bracht ons een overvloed aan blijde feiten en ervaringen. Het kon niet op! En de kerk had daar een stevig aandeel in: met veel zorg en aan-dacht, zowel serieus als blij. Ook rond mijn verjaardag van 24 december was de kerk hartverwarmend present, met als klap op de vuurpijl de prachtige bos Lysianthus van de altaartafel: na de dienst hier thuisbezorgd, met een lief kaartje en daarop de tekst van de preek over Ruth 1. Wij zijn het nieuwe jaar met heel mooie herinneringen begonnen - in een woord: Dank!

Guus en Reinder Postma

Uit de gemeente Myrthe de Haan maakte tijdens de dienst op 4 februari dankbaar gebruik van de witruimte op de zondagsbrief en maakte haar eigen sfeerimpres-sie. U ziet de bloemschikking van de zondag en ds. Fennema.

Vanuit de ouderlingen Begin februari maakten de drie ouderlingen (Diny, Margriet en Mascha) een start met het jaarplan. Op grote vellen zagen we goed wat we zoal aanbieden door het kalenderjaar heen, en vooral ook waar we nog mogelijkheden zagen om activiteiten toe te voegen. Zo spraken we onder meer over het versieren van de paaskaars, maar ook over een Tischreden in juni, een groots Pinksterfeest, en een speciale dienst om het be-gin van de vakantietijd te markeren. En ook het startweekend samen met de Lukas-kerk staat al gepland. Helaas kon ds. Trinette Verhoeven vanwege ziekte nog niet aansluiten; we maken het programma graag verder met haar, en later in het jaar met de nieuwe predi-kant, graag verder af. Via de Luther Heraut, de zondagsbrief, en de mail houden we u op de hoogte.

3

DE LUTHER HERAUT voor april 2018 ver-schijnt op zaterdag 31 maart 2018. Uiterste inleverdatum van kopij: vrijdag 22 maart 2018. Inleveren kopij: digitaal via lutherheraut@gmail.com of via het adres van de kerk (onder vermelding van kopij LH). Bij digitale verzending ontvangt u altijd een ontvangstbevestiging Zo niet, neemt u dan contact op met Mascha de Haan (070-3689044).

We raakten gedurende de avond steeds enthousi-aster. En in dat enthousiasme willen we u graag meenemen. Want wat doen we mooie, leerzame, gezellige, en uitnodigende dingen in onze ge-meente. Er is voor ieder wat wils, en tegelijkertijd willen we nog beter inspelen op wat er leeft en waar behoefte aan is. Schroom daarom niet om ons eens aan te schieten met een mooi idee. Sa-men kunnen we dit wellicht uitwerken. Ook spra-ken we over onze eigen ontwikkeling: niet alleen als ouderling of kerkenraadslid, maar ook als ge-meentelid. In het komende jaar willen we daar aandacht aan besteden. We zullen binnen het col-lege (of de gehele kerkenraad) iemand uitnodi-gen om verdieping in geloof te vinden.

Mascha de Haan (ouderlingen) De kerkenraad vergaderde Uit de vergadering van 15 januari: het herstel van de ramen in de achtergevel van de kerk, in-clusief asbestverwijdering, kost onze gemeente uiteindelijk € 90.000,-! Via fondswerving probe-ren we een stukje van de kosten ‘terug te halen’. Vanaf mei worden er nieuwe classes gevormd (11 in plaats van de huidige 74). Onze gemeente, be-hoort met de ELG gemeenten Leiden, Gouda en Bodegraven tot de classis Zuid-Holland-Noord. In deze nieuwe classis is ook een plaats gereser-veerd voor een Lutheraan. De Synodale Commis-sie vindt het belangrijk, dat de plek voor een Lu-theraan in de classisvergadering wordt opgevuld en vraagt om het voordragen van een kandidaat. Na afstemming met Leiden, Gouda en Bodegra-ven is Hans Koopman als kandidaat voorgedra-gen. Van de Protestantse kerk in Nederland (PKN) deel 3 van de kerkordewijzigingen ontvan-gen. Deze consideraties betreffen voorstellen tot aanpassing van ordinantie 3 (voorwaarden beroe-pingswerk en rechtspositie predikant) en van or-dinantie 4 (taak kerkenraad en taak classicale vergadering).

De samenvatting en voorstel voor een reactie worden besproken en vastgesteld. Tot slot van deze vergadering bespreekt de kerkenraad het financiële plaatje van onze gemeente. Op 12 februari een gezamenlijke kerkenraadsver-gadering met de Lukaskerk. In de vorige Luther Heraut heeft u kunnen lezen dat we voor deze vergadering de Algemene Kerkenraad van de Pro-testantse Gemeente Den Haag (PGG) hebben uit-genodigd om met elkaar in gesprek te gaan over het Visiedocument 2017-2020 van de PGG. Van tevoren is aan iedereen gevraagd het document nog een keer goed te lezen en voor zichzelf te noteren: een item waar je warm voor loopt, een item waar je twijfels over hebt, en welk item je mist. Aan de hand van de ingebrachte meningen ontstaat er een goed en vruchtbaar gesprek. Na de pauze vergaderde de eigen kerkenraad verder. Ins ons beleidsplan 2017-2020 is per kerndoel een opsomming aan acties opgenomen; een to-taaloverzicht staat op de bladzijden 13 en 14. Per halfjaar (in maart en oktober) monitort de kerkenraad de actiepunten met behulp van een ‘stoplichtenrapportage’. Aan de colleges het ver-zoek om per college de rapportage door te ne-men, zodat we in de kerkenraadsvergadering van 12 maart de stand van zaken kunnen bespreken. Stand van zaken ELG Leiden: op 20 maart staat een vervolggespreek gepland. Stand van zaken beroepingswerk: de beroepings-commissie heeft in januari de kandidaat in twee diensten gehoord en heeft een zeer prettig ge-sprek gevoerd met de kandidaat. Wegens ziekte kon Trinette Verhoeven niet aanwezig zijn bij dit gesprek. Een tweede gesprek met de kandidaat, Trinette Verhoeven en Mascha de Haan vanuit de beroepingscommissie heeft inmiddels plaatsge-vonden. Presentatie aan de gemeente kan pas na het behalen van het colloquium doctum. Om oudere gemeenteleden de gelegenheid te ge-ven de Paaswake bij te wonen is het aanvangs-tijdstip enige tijd geleden verschoven van 21.00 naar 19.30 uur. Het kerkbezoek is echter niet aangetrokken door dit vroegere tijdstip en de kerkenraad besluit het aanvangstijdstip weer te stellen op 21.00 uur. De Haagse Gemeenschap van Kerken wil voor de komende jaren de deelna-me aan de Museumnacht handhaven en richt zich op deelname van twee tot drie kerken. Twee ker-ken hebben zich inmiddels aangemeld. Het lijkt ons goed aan te haken. Datum is zaterdag 6 ok-tober en het thema voor 2018 is ‘In vuur en vlam’.

Loes Klijn, secretaris

Foto: Mascha de Haan

4

Contactadressen en activiteiten Alle activiteiten vinden plaats in de kosterij, Lutherse Burgwal 7, tenzij anders aangegeven. Kosters: H. Baaima en N. Lamb, tel. 070-3636610, e-mail: kosterij@luthersekerk-denhaag.nl De kerkenraad Voorzitter: F.W. Everaarts, tel. 070-3250220 Secretaris: mw. L. Klijn, tel. 070-3107999 info@luthersdenhaag.nl; Ouderlingen: mw. D. Groeneveld, mw. M. de Haan, mw. M. van Middelkoop; Kerkrentmeesters: mw. J. Valstar-Vos, A.E. Grund, H. Koopman; Diaconie: mw. I. van der Kam, mw. I. Peereboom Voller-Lelieveld, Chr. Minderhoud, mw. A. Sapioper. Predikant en diaconaal medewerker Ds. W.T.V. Verhoeven, tel. 070-3470873, wtv.verhoeven@hetnet.nl, meestal bereikbaar van 9.00 uur tot 9.30 uur, vrije dag: dinsdag. Diaconaal medewerker: Rien Sprong, 070-8877220, contact@riensprong.nl; bezoekwerk aan senioren en advies bij voorzieningen en instanties. Swaenesteyn en Swaenehove Saffier, die de verzorgingshuizen van voormalige Lutherse signatuur beheert, heeft als geestelijk verzorger Ds. A.Hommens-van de Steeg voor WoonZorgPark Swaenehove (Heiloostraat 296, 2547 KX Den Haag, telefoonnummer: 070-3084830) en voor WoonZorgPark Swaenesteyn Ds. Y. Schoonhoven (Nieuwendamlaan 1, 2547 JG Den Haag, telefoonnummer: 070-4487000). Seniorenbijeenkomst Mw. E. Pellen, tel. 079-3423963 en mw. J. Momberg, tel. 079-3516094. Stichting Cultuur en Muziek in de Lutherse Kerk / Orgelcommissie Contactpersoon: dhr. K. van der Meij, tel. 06-14214001. Kerkkoor Maarten Luther Cantor: mw. M.Y. Schendelaar Contact: mw. I. van der Veen, secr., tel. 070-3464953, e-mail: inekevanderveen@caiway.nl. Elke dinsdagavond van 20:00 – 22:00 uur. Stichting Wees– en Oudeliedenhuis Dhr. F.W. Everaarts, tel. 070-3250220. Jour der Senioren Mw. E. Gaemers, tel. 070-3200972. Coördinatie auto– en taxivervoer Kun u door omstandigheden niet op uw gebruike-lijke manier naar de zondagse eredienst komen, dan kunt u in overleg treden met mw. Th. Jager (tel. 06-44300971) voor vervoer per taxi. U kunt van deze mogelijkheid 12 keer per jaar gebruik maken, tegen betaling uwerzijds van de kosten van het openbaar vervoer. Schroom niet om hier-van gebruik te maken.

Diaconale hulp Algemene informatie: Mw. I. Peereboom Voller-Lelieveld, 070-3695444. Rekeningnummers Evangelisch-Lutherse Gemeente

's-Gravenhage te Nootdorp NL09FVLB0226115682

Evangelisch-Lutherse Gemeente 's-Gravenhage inz. Verhuur NL33FVLB0225390272

Diaconie ELG ’s-Gravenhage te Den Haag NL91INGB0000037958

Orgelfonds ELG ’s-Gravenhage te Leidschendam NL29INGB0000614866

Evang.-Lutherse Jeugdraad te Den Haag NL96 FVLB 0227010590

Kampcommissie ELJR ’s-Gravenhage te Delft NL17INGB0000124553

Penningm. Kerkkoor Maarten Luther te Delft NL70INGB0001917129

Stichting Cultuur en Muziek in de Lutherse Kerk te Leidschendam NL73INGB0006817612

Rondom de zondag Opbrengsten van de collecten Vanaf van 31 december 2017 t/m 18 februari 2018 Orgelfonds € 443,57 Kusu Kusu Sereh € 144,17 Straatpastoraat € 96,35 Wereld Lepradag € 135,15 Huisdienst Lepradag € 139,70 Aandachtscentrum € 90,10 Micro Hydra Project € 88,45 Kerk € 507,30 Onderhoud gebouwen € 517,42 U kunt een collecte ondersteunen door een bij-drage over te maken aan: Ev. Luth. Gem. ’s-Gravenhage te Nootdorp, IBAN: NL09FVLB0226115682, onder ver- meldi ng van het doel: Kerk, onderhoud gebouwen en orgelfonds. Diaconie ELG ’s-Gravenhage te Den Haag, IBAN: NL91INGB0000037958, onder ver- melding van het doel: Kusu Kusu Sereh, Straatpastoraat, Wereld Lepradag, Aandachtscentrum en Micro Hy- dra Project. Alle gevers hartelijk dank.

5

Collecten Diaconie Zondag 4 maart – KIA- veertigdagentijd Overal in West-Papoea zijn vrouwen actief be-trokken bij de ontwikkeling van hun land en volk. Dat is hard nodig, maar niet vanzelfsprekend in een maatschappij, waar vrouwen traditioneel voorbestemd zijn tot een leven binnenshuis. Veel van hen zijn nauwelijks opgeleid. Het vormings-centrum P3W leidt vrouwen op, zodat ze vol zelf-vertrouwen kunnen bouwen aan de kerk en de samenleving. Een opleiding bij het P3W levert hen geen diploma op, maar wel een brede basis-vorming. Hierdoor kunnen ze hun leven beter in-richten. Vrijwel alle vrouwen die cursussen van de P3W hebben gevolgd, vervullen een voortrek-kersrol in het dorp waar ze vandaan komen. Ze hebben meer kennis gekregen over de wereld buiten hun dorp. Zij richten vrouwenverenigingen op, leiden alfabetiseringscursussen en geven be-trouwbare informatie over ziekten zoals aids. Ze zijn ook in staat om vrouwen te helpen die lijden onder geweld in hun gezinnen. Zondag 11 maart – Voedselbank Nog steeds blijft het nodig om mensen te helpen via de Voedselbank. Iedere donderdag komt men naar de Lukaskerk om een pakket op te halen. Door deze collecte kan het assortiment uitgebreid worden. Ook kunt u de kist vullen met spullen, die ook uitgedeeld worden. Zondag 18 maart – KIA-Kinderen in de knel De grote textielstad Tirupur in het zuiden van In-dia, telt meer dan 10.000 kinderen in de knel. De meesten zijn samen met hun ouders naar de stad gemigreerd, in de hoop op een beter leven. De realiteit is dat de kinderen, in het bijzonder de meisjes, moeten werken in de textielsector en niet meer naar school kunnen. Ze lopen het risico slachtoffer te worden van geweld of andere vor-men van uitbuiting. De organisatie SAVE doet er alles aan om deze kwetsbare kinderen op school te krijgen. Samen met de gezinnen werken de

bevlogen medewerkers van SAVE aan onderwijs voor alle kinderen, om zo de vicieuze cirkel van armoede te doorbreken. SAVE is een stevige or-ganisatie met een groot netwerk van vrijwilligers. Veldwerkers sporen werkende kinderen en straat-kinderen op. Zij begeleiden hen naar school en bieden zo nodig tijdelijk onderdak. Ook zorgen de medewerkers dat de thuissituatie verbetert. Zondag 25 maart – Kamp Omdat de locatie van vorig jaar al verhuurd is, is er gezocht naar een nieuw kamphuis. Dat is ge-vonden in Beilen. De bosrijke omgeving van Bei-len leent zich heel goed voor een geweldig avon-tuur! Het kamp is van 14 t/m 21 juli. De bijdrage van de Diaconie is voor de leiding: zij geven veel van hun vrije tijd aan het kamp, en hoeven geen financiële bijdrage te leveren. Donderdag 29 maart – Lutherse Wereldfede-ratie (LWF) De Lutherse Wereldfederatie zet zich wereldwijd in voor vrede. Ook worden vluchtelingen, waar nodig, geholpen. Momenteel zijn er wereldwijd meer dan 65 miljoen vluchtelingen. De LWF werkt al 70 jaar met vluchtelingen, en heeft vanaf de oprichting begrepen dat ondersteuning van vluch-telingen en ontheemden een van zijn kernwaar-den is. Zondag 1 april – Paascollecte Deze collecte is voor het werk van de Diaconie binnen de gemeente. Ondersteuning van de ouderenactiviteiten, het kamp, de vakantieweek, de vrijwilligersbijeenkomst, bloemen in de dienst, en taxivervoer.

Geluk! Oktober 2017 stond in het teken van geluk. Iedere zondag haalden we gelijktijdig met de collecte ook ‘geluksmomentjes’ op en plakten deze in het Het Grote Geluks-boek. Wat een kleurrijk geheel is dat geworden. Om deze geluksmomentjes nog eens te herlezen, doen we in de komende maanden een greep uit dat wat ons ge-lukkig maakt. Om ons te herinneren en er voor onszelf nog nieuwe geluksmo-mentjes bij te denken. Trotse blik van een opa die zijn kleinzoontje naar de eerste zwemles kwam

brengen; Dat ik gezond blijf; Dat we vier dagen weer samen hebben kunnen fietsen; Elk moment waarop ik met mijn zus samen dingen onderneem of ervaar;

Met z’n allen op vakanties en kindjes die zeggen: ‘ik vind je lief’; Een mooie droom over mijn ouders, waar ik erg gelukkig bij wakker werd en nog lang over na kon

denken;

De herinneringen aan een fijn weekend met vrienden en zus in de vorm van mails en foto’s; Gezelligheid met de familie; Dat we zulke mooie mensen in onze gemeente hebben! Mooie kerkmuziek

6

Uit de Diaconie

We evalueren de Kerstactie voor 80+ Het is zeer goed verlopen. Het waren mooie be-zoeken. De informatie volgend op de bezoeken zijn verzameld en doorgegeven aan Trinette Ver-hoeven en Rien Sprong. Aan de deelnemers van de vakantieweek is gevraagd waar ze naar toe willen. Het wordt weer zorghotel Nieuw Hydepark in Doorn. We bespreken de bloemen voor de jari-gen. Nu krijgt men de bloemen bij 75, 80, 90 en 100 jaar. De ouderling van dienst of leden, die bij deze jarigen in de buurt wonen, bezorgen deze bloemen. Soms levert dat problemen op bij men-sen, die de kerk niet goed kennen, en er zich ook niet bij betrokken voelen. Besloten wordt, dat al-leen de 90- en 100-jarigen nog op deze manier de bloemen zullen krijgen. De leden, die 75 jaar worden, zullen door Rien Sprong bezocht worden, nadat er een afspraak gemaakt is, en van hem de bloemen krijgen. De 80-jarigen krijgen een kaart.

Stand Hoofdgeld en andere bijdragen Tot en met 14 februari 2018 is aan hoofdgeld € 4.420,42 ontvangen. Op 16 februari 2017 was de stand € 3.644,17. De bijdrage aan giften was: • Dak reparatie € 60,-- • Diverse giften € 100,-- De bijdrage hoofdgeld 2018 ligt nu iets hoger dan het niveau van 2017. De KRM vertrouwt erop dat we aan het eind van december 2018 zeker op hetzelfde niveau als in 2017 of iets hoger uitko-men. Laten we met z’n allen de schouders eron-der blijven zetten. De bazaar heeft bijvoorbeeld aangetoond dat we met elkaar veel kunnen berei-ken. Niet alleen het onderhoud van het gebouw, maar ook een goede pastorale zorg, zich samen verdiepen in wat het geloof voor een ieder bete-kent, is essentieel voor het in stand houden van de Lutherse Gemeente in den Haag. Zowel de pastorale zorg, en wat daarmee samen-hangt, als het onderhoud van gebouw en orgel kosten heel veel geld.

KRM

TV’s gevraagd In ons kerkgebouw vinden veel activiteiten plaats: voor onze eigen gemeenteleden, en ook voor mensen van buitenaf. Voor diverse activitei-ten kunnen we een TV gebruiken. We zijn op zoek naar een kleinere (flatscreen) TV voor in de verrijdbare kast, en voor een grote TV (ook flatscreen) in de kerk. Wie heeft er toevallig een beschikbaar? U kunt zich melden bij de kerkrent-meesters of bij de kosters.

Door de week heen Marcusevangelie In de kerk staat het Marcusevangelie centraal. Het is het oudste evangelie in de bijbel, en veel besproken. Wij lezen het evangelie in stukjes, maar eigenlijk is dat jammer. Moderne exegeten maken in mijn ogen duidelijk, dat Marcus een ro-manschrijver is geweest, die erop gerekend heeft dat zijn evangelie aan een stuk gelezen zou wor-den. Dat kan in onze context niet, maar daarom is het wel goed de grote lijn vast te houden. Mar-cus treedt op als alwetende verteller. Hij is overal bij: of het nu bij de leerlingen is of bij de Schrift-geleerden. Zijn camera zwenkt naar alle hoeken van het land. Maar zo alwetend als hij is, zo zoe-kend zijn wij. Gelovigheid wordt zelfs niet vanaf het begin verondersteld. Marcus is geschreven voor iedereen. Geloof is een groeiproces.

Nu begint het evangelie nogal stellig: begin van het evangelie van Jezus Christus, zoon van God. Dat zou ons op het verkeerde been kunnen zet-ten. Het lijkt soms wel of er twee mensen zijn: zij die geloven dat Jezus Gods zoon was, en zij die zeggen: hij was een goed mens. Marcus lijkt stel-ling te nemen, maar we moeten ons niet vergis-sen. Marcus denkt niet zo zwart-wit. In het evan-gelie dat volgt na het begin, lijkt de evangelist niet zo stellig meer te zijn. Als demonen Jezus als zoon van God bestempelen, spreekt Jezus hen bestraffend toe. Zij mogen deze naam niet ge-bruiken. God zelf noemt Jezus zijn zoon, maar daar horen de omstanders niets van. Het lijkt iets tussen God en Jezus alleen te zijn. Jezus zelf ver-mijdt de titel en dat kan niet anders dan voor ons een waarschuwing zijn om niet zomaar te zeggen dat Jezus de zoon van God is.

Op drie plaatsen in het evangelie wordt Jezus zoon van God genoemd: in Marcus 1:1, de ouver-ture, en in Marcus 3: 11 en Marcus 5: 7, waar onreine geesten Jezus zoon van God noemen. Wellicht moeten we hier ook Marcus 1:11 en Mar-cus 9: 7 noemen, waar bij de doop en de ont-moeting van Jezus en de leerlingen op de berg uit de hoge een stem klinkt die Jezus als geliefde zoon identificeert, het is de stem van God. Maar niemand dan alleen Jezus hoort de stem. En dan zijn er nog twee plaatsen te noemen: de plek waar Jezus ondervraagd wordt door de hoge-priester en deze vraagt of hij de ‘zoon van de Ge-zegende’ is, een joodse wending voor ‘zoon van God’. Jezus antwoordt daar met: dat ben ik. Hij neemt de woorden niet zelf in de mond. En aan het eind van Jezus’ leven, als hij de geest geeft, zegt een centurio: ‘Waarlijk, dit was Gods zoon’. (Marcus 15:39) Dan hebben we alle plekken be-noemd. Marcus begint met een klaroenstoot: de zoon van God, maar kennelijk kunnen mensen Jezus niet bij het leven met zijn titel aanspreken, alleen de demonen kunnen dat. En dat is niet zo vreemd, als je weet, dat men in het oude Israël dacht, dat demonen in contact stonden met de hemel. Maar zij mogen van Jezus hun kennis niet verspreiden: sst, mondje dicht. Wat is er aan de hand. Waarom zo’n klaroenstoot aan het begin, en dan zo’n grote voorzichtigheid. Mensen her-kennen Jezus niet als zoon van God. Zo moet dat volgens Marcus.

Hulp gevraagd

Op zaterdag 5 mei heeft onze Lutherse kerk een belangrijke rol binnen de The Hague City Walk (www.thehaguecitywalk.nl). De route voert namelijk door ons kerkgebouw heen. We verwachten heel veel mensen en hebben dan ook heel veel vrijwilligers nodig. U meldt zich aan voor een deel van de dag bij de kos-ters. Kunnen we op uw hulp rekenen?

7

Het zou weleens te maken kunnen hebben met het feit, dat de lezers van het evangelie de term ‘zoon van God’ wel kenden. Maar Marcus wil niet dat ze de term verkeerd vullen. Kunstenaars en politici konden in de Griekse tijd zonen van God genoemd worden. Asclepius, het teken van de artsen, herinnert ons nog aan hem – de esculaap – werd een zoon van God genoemd. Goddelijk zou Jezus genoemd kunnen worden om de bui-tengewone dingen die hij deed. En dat wil Marcus niet. En voor joodse oren is het ook niet vreemd, dat mensen zoon of kind van God genoemd wor-den. Zelfs het hele volk kan zoon van God ge-noemd worden. Door de titel ‘zoon van God’ kan Jezus door Joden gezien worden als een koninklij-ke afstammeling in de Davidische lijn, een recht-vaardig en vroom man. Maar Marcus wil meer. Deze zoon van God is ook de Messias.

Nogmaals: waarom is Marcus zo voorzichtig? Ten eerste: het gaat om het leven van Jezus: wat hij doet, wie hij is. We mogen niet vastlopen in een verkeerd verstaan van een titel. Titels zijn niet belangrijk. We moeten samen met Jezus durven groeien in begrip van God. Bovendien, en dat is mijn tweede argument: zoon van God mag niet de aandacht afleiden van het menszijn van Jezus. Hij is een van ons. Ik denk dan aan de oude te-genstelling van mensen die zeggen: hij is zoon van God, of hij is een goed mens. Marcus zou er niets van begrijpen. Als er sprake is van het ge-heim, dan is het dat Marcus elke belijdenis afwijst die ten koste gaat van Jezus’ menszijn. Er is iets tussen God en Jezus. Lees het verhaal. Ga mee in het verhaal. Het verhaal leert dat God als vader aan de kant van zijn zoon Jezus staat. Zo’n mens was Jezus, dat wij in hem Gods keuze te zien krijgen. Zo is hij zoon van God. En zo krijgt hij betekenis voor ons. Want dat laatste hoort erbij. Jezus krijgt betekenis voor ons. En als wij hem zoon van God noemen, dan mogen we dat alleen doen, omdat we hem hebben leren kennen als iemand die naar God leidt. Daarin heeft Jezus voor Marcus een unieke rol.

Bron: Geert van Oyen, De Marcus code

Paaskaars maken op 14 maart 2018 Net als voorgaande jaren maken we met een aantal gemeenteleden onze eigen Paaskaars. We hebben de blanco kaars voor in de kerk en de kinderkerkkaars al binnen, nu moet het ontwerp gemaakt en uitgevoerd worden. We doen dit op woensdag 14 maart, om 20.00 uur in de kosterij. U bent van harte welkom.

Mascha de Haan, namens de ouderlingen

Seniorenkring in maart 2018 De seniorenkring komt weer bijeen op dinsdag 13 en dinsdag 27 maart. Dinsdag 13 maart is een spelletjesmiddag (Rummicub, Woordrummicub, Triominos, Scrabble, Klaverjassen etc.). Van 13.30 tot 15.30 uur op de Lutherse Burgwal 7 in Den Haag. Paasviering Op dinsdag 27 maart is onze jaarlijkse Paasvie-ring. Het liturgische gedeelte in de ochtend wordt verzorgd door Ds. Trinette Verhoeven en Roelfien Folkersma zorgt voor de muzikale begeleiding met piano en zang. Tijdens het middagprogramma komt Marcel Batist een presentatie geven met als titel: “Natuur in al haar schoonheid”. Dit belooft een mooie presen-tatie te worden. Door onze vrijwillig(st)ers wordt voor u een heer-lijke lunch verzorgd. In verband met de inkopen willen wij graag van te voren weten hoeveel men-sen er komen. U kunt zich hiervoor aanmelden bij Jowien de Klerk (tel. 070 3559858 / jo.klerk@planet.nl) of bij Joke Momberg (tel. 06 22750242 / fredenjokemomberg@hetnet.nl). Als u moeite heeft om zelfstandig naar het kerk-gebouw te komen, kan Jowien taxivervoer voor u regelen. Om 10.00 uur staat de koffie klaar en om 10.30 uur begint de viering. De dag duurt tot ong. 15.00 uur. U bent van harte welkom. Met een hartelijke groet,

namens de vrijwilligers, Els Pellen

Geen verzending Luther Heraut januari/februari 2018 Wanneer u de Luther Heraut op papier leest, had u deze in de eerste week van januari in de bus verwacht. Helaas is de Luther Heraut nog steeds niet aangekomen bij onze abonnees. De drukker heeft alles wel tijdig aangeboden bij PostNL, maar daar is het blijkbaar niet verwerkt. We ko-zen vanwege de kosten niet voor het opnieuw verzenden. Een aantal gemeenteleden heeft de Luther Heraut alsnog uit de kerk meegenomen en anderen hebben via de website gekeken. Weet u, dat u de Luther Heraut ook per digitale post kunt ontvangen? U kunt zich aanmelden (ook voor nieuwsberich-ten) via de e-mail: LutherHeraut@gmail.com

Vrijwilligersbijeenkomst 14 april 2018

Dankzij uw inzet kunnen vele activiteiten in de kerk plaatsvinden. Voor deze inzet willen we u bedanken op onze vrijwilligersbijeenkomst. Wij nodigen u van harte uit op zaterdag 14 april van 11.30 tot 15.00 uur in de kosterij, Lutherse burgwal 7. We beginnen met een kopje thee of koffie met wat lekkers. Daarna lunchen we met elkaar. Om half 2 begint de cabarettheatervoorstelling van Roelfien en Aleid.

https://nl-nl.facebook.com/Roelfien-Aleid-cabarettheater-1136726823057255/.

We eindigen met een drankje om 15.00 uur

8

Seniorenkring in maart 2018: De seniorenkring komt weer bijeen op dinsdag 13 en dinsdag 27 maart. Dinsdag 13 maart is een spelletjesmiddag (Rummicub, Woordrummicub, Triominos, Scrabble, Klaverjassen etc.). Van 13.30 tot 15.30 uur op de Lutherse Burgwal 7 in Den Haag. Paasviering Op dinsdag 27 maart is onze jaarlijkse Paasvie-ring. Het liturgische gedeelte in de ochtend wordt ver-zorgd door Ds. Trinette Verhoeven en Roelfien Folkersma zorgt voor de muzikale begeleiding met piano en zang. Tijdens het middagprogramma komt Marcel Batist een presentatie geven met als titel: “Natuur in al haar schoonheid”. Dit belooft een mooie presen-tatie te worden. Door onze vrijwillig(st)ers wordt voor u een heer-lijke lunch verzorgd. In verband met de inkopen willen wij graag van te voren weten hoeveel men-sen er komen. U kunt zich hiervoor aanmelden bij Jowien de Klerk (tel. 070 3559858 / jo.klerk@planet.nl ) of bij Joke Momberg (tel. 06 22750242 / fredenjokemomberg@hetnet.nl, ). Als u moeite heeft om zelfstandig naar het kerk-gebouw te komen, kan Jowien taxivervoer voor u regelen. Om 10 uur staat de koffie klaar en om 10.30 uur begint de viering. De dag duurt tot ong. 15 uur. U bent van harte welkom. Met een hartelijke groet,

namens de vrijwilligers, Els Pellen

Crèche-medewerkers gezocht: Laat de kin-dertjes maar komen! We zijn altijd weer blij om de kinderen in de kerk te zien. Ze hebben hun eigen plaats in onze vie-ring, we willen en kunnen niet zonder hun ver-haal, hun inbreng. We willen echter ook een plek bieden aan de kinderen die nog te jong zijn voor de kinderkerk. Zij kunnen spelen in de crèche, waardoor hun ouders in alle rust met de viering mee kunnen doen. Daarom willen we een oproep doen: Wie vindt het leuk om eens per maand beschik-baar te zijn in de kerk om de allerkleinsten op te vangen. Lang niet altijd is het nodig, maar het is fijn om te weten dat er altijd twee mensen zijn die bereid zijn deze leuke taak op zich te nemen als een baby of een peuter mee naar de dienst komt. Meld je aan bij Margriet van Middelkoop: margrietvanmiddelkoop@xs4all.nl. Bedankt!

Margriet van Middelkoop

Amnesty schrijfactie China: Oeigoerse aca-demicus al vier jaar vast De Oeigoerse academicus Ilham Tohti kreeg op 23 september 2014 LEVENSLANG wegens ‘separatisme’, terwijl hij juist Han-Chinezen en Oeigoeren met elkaar in gesprek wilde brengen. Ilham Tohti kwam op voor de rechten van de Oei-goeren, een voornamelijk islamitische etnische minderheid in China. Hij stelde tal van misstan-den aan de kaak. Oeigoeren worden willekeurig en in eenzame opsluiting vastgezet, en ze worden ernstig gehinderd bij het belijden van hun islami-

tische geloof. Sommige Oeigoeren willen onaf-hankelijk worden van China, maar Ilham Tohti is géén voorstander van afscheiding. Hij probeerde juist de dialoog met de autoriteiten en studenten van verschillende afkomst aan te gaan, om tot vreedzame oplossingen te komen. Hij maakte al-leen maar gebruik van zijn recht op vrije me-ningsuiting. Toch werd hij tot levenslang veroor-deeld. We zetten in maart na de kerkdienst een brief uit (te schrijven vóór 1 april) gericht aan President Xi Jinping van China. Roep hem op Ilham Tohti on-middellijk vrij te laten. Doet u mee met de schrijfactie? Alvast onze har-telijke dank!

Lideke Gaemers, Boris Phefferkorn, Apilena Sapioper

Nineveh, hoofdstad van een wereldrijk “Opnieuw richtte de Heer zich tot Jona: ‘Maak je gereed en ga naar Nineveh, die grote stad, om haar aan te klagen met de woorden die ik je zeg’ (Jona 3:2)”. Nineveh is voor ons een begrip uit het zo bekende bijbelse Jonaverhaal, dat speelde in de 8e eeuw v.Chr. Nineveh was toen de hoofdstad van het Nieuw-Assyrische Rijk, dat zo rond het jaar 700 v.Chr. op zijn hoogtepunt was. Nineveh was volgens de bijbel een reusach-tige stad ter grootte van drie dagreizen met meer dan 120 duizend inwoners. De grootste stad van zijn tijd aan de rivier de Tigris (nu Mosul in Irak) met schitterende paleizen, tempels, bibliotheken, monumenten, irrigatiewerken, ‘hangende tuinen’, (die zijn niet van Babylon, maar van Nineveh), met reliëfs gedecoreerde paleis- en stadsmuren, imposante poorten, en zo meer. Fameuze konin-gen regeerden in die periode, zoals Sennacherib, Esarhaddon en Assurbanipal. Deze laatste koning (668-631 v.Chr.) stichtte de beroemde kleitafel-bibliotheek die zo’n 25 duizend documenten zou gaan omvatten. Dankzij die bibliotheek weten wij veel over die periode. Nineveh wordt in de bijbel achtendertig keer genoemd, zeventien keer in het Oude Testament (vooral in Jona en Nahum), twee keer in het Nieuwe Testament (bij Matteüs en Lu-cas), en zeventien keer in de Deuterocanonieke Boeken (Tobit en Judit). In 612 v.Chr. werd Nine-veh door de Babyloniërs veroverd en verwoest. Die ondergang vinden we in de bijbel terug, ge-profeteerd en wel, bij Nahum, Zefanja, Tobit en Judit. De profetie van Jona in Nineveh zelf ging, nadat de stad zich bekeerde (staat ook in Matte-üs en Lucas) niet in vervulling. God spaarde Nineveh.

9

Wat een verhalen allemaal over Nineveh die in de joodse, christelijke en islamitische tradities be-waard bleven. En wat een uitdagend archeolo-gisch onderzoek vond er plaats sinds de Frans-man Paul-Émile Botta in december1842 met zijn opgravingen begon. Vanaf 1844 gingen ook En-gelsen o.l.v. Austen Henry Layard aan de slag. Daarom zijn er zowel in het Louvre in Parijs, als in Londen in het British Museum zoveel kunstwer-ken, voorwerpen en archeologische resten uit Nineveh en het Nieuw-Assyrische Rijk te vinden. Layard vond de eerste hoeveelheid kleitabletten van de Assurbanipal-bibliotheek. Er zijn veel ge-renommeerde archeologen ter plekke aan de slag geweest; na de Tweede Wereldoorlog namen de Irakezen zelf het onderzoek ter hand. Ook het Rijksmuseum van Oudheden (RMO) in Leiden verzamelde een interessante eigen collectie.

In het voorjaar van 2014 ontstond bij het RMO het idee om een tentoonstelling over Nineveh te organiseren. Dat project kwam in een stroomver-snelling nadat strijdgroepen van ‘Islamitische Staat’ begin 2015 Mosul veroverden en begonnen met het vernielen van het ‘heidense’ werelderf-goed van Nineveh. Tezamen met veel buitenland-se samenwerkingspartners slaagde een project-team er in dankzij talloze internationale bruik-leengevers een unieke Nineveh- expositie te or-ganiseren. Reden genoeg voor Sara en mij om op 20 januari jl. naar Leiden te gaan om deze bij-zondere tentoonstelling “Nineveh, hoofdstad van een wereldrijk” te bezoeken. Veel mensen had-den ons hun ervaringen al verteld. Het werd een concrete kennismaking met een boeiend verle-den; in het RMO herrijst de stad Nineveh als het ware.

We zagen meer dan 250 objecten, waaronder re-liëfs, beelden, kleitabletten en rolzegels. Er zijn ook munten, een gouden masker, ivoren inleg-werk en gebruiksvoorwerpen. De tientallen reliëfs spelen een hoofdrol in deze expositie. Het zijn niet alleen kunstwerken, ze informeren ons ook over de geschiedenis van Nineveh en het dage-lijks leven in de stad. Naar schatting was er oor-spronkelijk zo’n vijftien kilometer aan wandreliëfs in de paleizen en aan de kilometerslange stads-muren. De ontdekkingstocht in het RMO begint met een ontmoeting in drie tradities met geschil-derde en getekende taferelen over Jona-Jonas-Yunus. In de koran treedt de profeet Yunus (Jona) naar voren in zes sura’s; in sura 10 staat zijn aanklacht tegen de stad Nineveh en haar be-woners. Er zijn dan ook enige mooie boekpagi-na’s te zien uit de Arabisch-islamitische traditie. Via een gang langs de indrukwekkende reuzen-beelden (replica’s) van de Assyrische leeuwengo-den kom je in een aantal expositiezalen waarin de [oorlogs-] geschiedenis van Nineveh zich in kunstwerken, afbeeldingen en voorwerpen aan je

ontvouwt. Neem rustig de tijd om alles op je te laten inwerken. In één van de zalen wordt op de muur een animatiefilm getoond over hoe Nineveh er in haar bloeitijd uitgezien kan hebben. We krij-gen dan een indruk in wat voor omgeving Jona moest profeteren toen hij de stad introk “één dagreis ver” (Jona 3:4) en zijn aanklacht verkon-digde.

Toch werden Sara en ik vooral ook door ‘het klei-ne’ verrast. Waar de soms grote reliëfs met name over de [oorlogs-] daden van koningen en legers vertellen, trokken een kleicylinder en een kleita-blet uit de bibliotheek van Assurbanipal onze aan-dacht. Die kleicylinder werd begraven in of bij één van de funderingen bij de bouw van het be-roemde paleis van koning Sennacherib (704-681 v.Chr.), doet in spijkerschrift een ode aan de ko-ning en vertelt over het paleis en zijn constructie. Het bekijken van de kleitablet was een soort van confrontatie; hierop is in akkadisch spijkerschrift het zondvloedverhaal uit het Gilgamesj epos ver-teld. Min of meer hetzelfde verhaal als in de bij-bel, alleen zo’n duizend jaar ouder. Alleen de na-men en sommige details verschillen. We kenden het Gilgamesj verhaal, maar het daadwerkelijk zien van deze kleitablet was toch wel heel bijzon-der.

De expositie eindigt met een overzicht van de huidige kaalslag van de archeologische Nineveh site. Dit werelderfgoed is aan het verdwijnen. Uit-breiding en vernieuwbouw van de stad Mosul ma-ken de historische restanten ondergronds onbe-reikbaar en tijdens de bezetting van Mosul door ‘Islamitische Staat’ tussen 2015 en 2017 hebben strijdgroepen nog overeind staande bouwwerken als ‘strijdig met de Islam’ fysiek vernietigd. U kent wellicht allen het liedje over Jona uit de kin-derkerk: “ Jona, Jona, ga naar Nineveh, maar Jo-na die zei ‘nee”. Wij kunnen u aanraden om dat wèl te doen, in Leiden. Het kan nog tot 25 maart a.s. Ries de Weerd

In de stad en verder ... Cursus Theologische Vorming voor Geïnte-resseerden (Den Haag e.o) Nieuwsgierig? Kom naar de informatiedag op 7 april van 10-14 uur, in de Bethlehemkerk aan het Azaleaplein in Den Haag. Om 9.30 staat de koffie klaar. Aanmelden: w.van.duyn1@kpnplanet.nl of 071-4073566. Studiedag NLVB Jaarlijkse studiedag van de NLVB op 17 maart 2018 in de Lutherse Kerk aan de Hamburgstraat in Utrecht. Kosten € 15,00. Opgave voor 10 maart: h.v.axler@gmail.com Lutherse Werkweek voor Kerkmuziek 28 juli t/m 3 augustus 2018. Meer weten?www.luthersewerkgroepkerkmuziek.nl of via ineke3110@gmail.com Citaten van Luther Een nieuwsbrief met elke week een vers citaat van Luther kunt u gratis ontvangen. Aanmelden via: info@maartenluther.com

10

Uitnodiging Koninginnezang 2018 Zin in een paar dagen lekker met muziek bezig zijn? Dan ben je van harte welkom op de twaalf-de editie van Koninginnezang! KoZa staat garant voor zingen in een koor voor volwassenen of voor kinderen, werken met instrumenten en natuurlijk een boel gezelligheid. Muziek en programma slui-ten aan bij het thema ‘Koninklijk!’. Afsluiting van vier dagen musiceren doen we namelijk in Den Haag, de hofstad en als dat niet koninklijk is…. Kinderprogramma Overdag begeleidt een vast team van kinderlei-ding alle aanwezige kinderen (van 0 tot 14 jaar). Zij hebben een eigen programma, afgestemd op de verschillende leeftijden. Natuurlijk zien we el-kaar wel door de dag heen bij de maaltijden en de gezamenlijke activiteiten. We houden rekening met ouders die vanwege hun kind(-eren) even afwezig zijn. De kinderen studeren ook een aan-tal stukken in (zang en instrumenten) en hebben ruim voldoende tijd voor sport en spel. Het koor staat onder leiding van Jeroen de Haan en Marcella van der Heijde en de kinderen stude-ren in leeftijdsgroepen onder leiding van hun ei-gen Dirigenten Kike de Jong en Mark Tempelaars.

Deelnemers Koninginnezang maken we met elkaar: welkom zijn gezinnen met kinderen, volwassenen die het heerlijk vinden om samen te zingen en natuurlijk zijn er de dirigenten en de kinderleiding. We gaan uit van een koor van ongeveer 45 zangers

waarbij we streven naar een evenwichtige stem-verdeling en daarnaast een kinderkoor van 30 zangertjes in passende leeftijdsgroepen. De groep wordt compleet met de allerkleinsten en de kinderleiding. Al met al rekenen we op zo’n 90 mensen. De komende Koninginnezang 2018 vindt van 3-6 mei 2018 plaats in Ter Aar en Den Haag (Lutherse Kerk).

Wilt u actuele informatie vanuit de onze gemeente lezen: WEBSITE Kijk op www.luthersdenhaag.nl LAATSTE NIEUWS Abonneer u op de emailservice voor extra aankondigingen. U kunt zich

aanmelden door een emailbericht te sturen naar lutherheraut@gmail.com FACEBOOK Ga naar luthersdenhaag. Geen lid van Facebook? Geen nood: u kunt de pagina

ook bekijken op internetpagina www.facebook.com/elgdenhaag LUTHER HERAUT Lees het maandblad Luther Heraut. U kunt het per post ontvangen voor

€25 per jaar, maar ook gratis via de email. Via lutherheraut@gmail.com kunt u uw voorkeur aangeven. Voor onze gasten liggen er meeneem-exemplaren op de leestafel bij de uitgang.

Overzicht activiteiten ook op www.luthersdenhaag.nl en in de zondagsbrief

Dinsdag 13 maart Seniorenkring, 13.30 uur (pag. 8) Dinsdag 27 maart Paasviering, 10.00 uur (pag. 8)

Zaterdag 14 april Vrijwilligersbijeenkomst (pag. 7) Zaterdag 5 mei The Hague City dag (pag. 6)

We werken mee aan de eredienst in de Lutherse kerk in Den Haag en sluiten de Koninginnezang af met een koffieconcert.

11

Kinderkerk In de kerk weten we dat het de Veertigdagentijd is. Dat is de tijd van Aswoensdag (14 februari) tot aan Pasen (1 april). Reken maar na, dat zijn 40 dagen. Op de zondagen staan we daarbij stil in de kerk. Het is een tijd van wachten, wachten tot het Pasen is. Het is een beetje geheimzinnig: je weet nog niet precies wat er gaat gebeuren, maar wel dat er iets gebeuren zal. De doos van de kinderkerk blijft dicht in de kerk, die maken we pas open als we in de kinderkerk zijn. Het is een groot geheim. Iedere zondag zien we een stukje van het geheim. En op Pasen zien we het helemaal. Komen jullie ook?

De leiding van de kinderkerk Kinderpaasviering Met Pasen vieren we dat alles nieuw wordt. Spe-ciaal voor kinderen van twee tot en met elf jaar vieren we het verhaal van opnieuw beginnen op zaterdag 31 maart. Het is het verhaal van Noach en zijn ark. Om 13.30 uur ben je van harte wel-kom om te komen oefenen en te knutselen. We gaan ons natuurlijk ook verkleden. Om 15.30 uur is de viering waarin het verhaal van Noach cen-traal staat. Aanmeldingen (niet noodzakelijk) en vragen kun je doorgeven aan Mascha de Haan (kruisbesmascha@gmail.com)

47e jaargang no. 3 Maart 2018

12

Citykwartier: elke woensdagmiddag van 12.00 tot 13.30 uur. Liturgisch moment van 12.45 tot 13.00 uur.

Kerkdiensten Evangelisch-Lutherse kerk Lutherse Burgwal 9, aanvang 10.15 uur Wekelijks kinderkerk voor basisschoolleeftijd en crèche (0 t/m 4 jaar) Swaenehove (14.30 uur) / Swaenesteyn (14.30 uur)

Lezingen (oecumenisch leesrooster)

Collecten (pag. 5)

zondag 4 maart Oculi Ds. W.T.V. Verhoeven Viering Heilig Avondmaal Swaenesteyn: ds. K. Wigboldus

Exodus 20:1-17 Romeinen 7:14-25

Johannes 2:13-22(25)

Kia 40 dagen tijd Kerk

Kleur: paars

Zondag 11 maart Laetare Ds. M.M.B. van der Meij-Seinstra Swaenehove: Ds. L. Smit

Jozua 4:19-5:1, 10-12 Efeziërs 2:4-10

Johannes 6(1)4-15

Voedselbank Onderhoud gebouwen

Kleur: paars

Zondag 18 maart Judica Ds. L. Penner (Den Haag) Swaenesteyn: Mw. M. Anema

Jeremia 31:31-34 Hebreeën 5:1-10

Johannes 12:20-33

Kia Werelddiaconaat Kerk

Kleur: paars/roze

Zondag 25 maart Palmarum en doop Ds. W.T.V. Verhoeven Gezamenlijke dienst met Lukaskerk Swaenehove: Dhr. M. van der Laan

Marcus 11:1-11 Jesaja 50:4-7

Filippenzen 2:5-11 Marcus 14:1-15:47

Marcus 1:32-39

Kamp Onderhoud gebouwen

Kleur: paars

Donderdag 29 maart Witte donderdag Ds. W.T.V. Verhoeven Viering Heilig Avondmaal Aanvang 19.30 uur

Exodus 12:(1)15-20 Johannes 13:1-15 Marcus 14:17-26

Lutherse Wereldfederatie kerk

Kleur: wit

Vrijdag 30 maart Goede Vrijdag Ds. W.T.V. Verhoeven m.m.v. de Cantorij Maarten Luther Aanvang 19.30 uur

Hosea 6:1-6 Hebreeën 9:11-15

Johannes 18:1-19:42 Marcus 15:33-39

Kleur: paars

Zaterdag 31 maart Stille zaterdag Ds. W.T.V. Verhoeven Viering Heilig Avondmaal m.m.v. de cantorij Maarten Luther Aanvang 21.00 uur

Genesis 1:1-:3, 22:1-18 Exodus 14:15-15:1a, 15:1b-3

Jesaja 54:4-14, 55:1-11, 12:1-6 Ezechiël 36:24-28

Sefanja 3:12-20 Romeinen 6:3-4

Kolossenzen 3:1-4 Marcus 16:1-8, 15:42-47..

Kleur: wit

Zondag 1 april Pasen dr. N. Vos (Amsterdam) m.m.v. de cantorij Maarten Luther Swaenehove: Ds. A. Hommens–van de Steeg

Jesaja 25:6-8 Kolossenzen 3:1-4 Johannes 20:1-18

Marcus 16: 1-8

Kleur: wit

Zondag 8 april Quasi Modo Geniti Ds. M.M.B. van der Meij-Seinstra Viering Heilig Avondmaal Swaenesteyn: Dhr. H. Baars

Jesaja 26:1-13 1 Johannes 5:1-6

Johannes 20(19)24-31

Lutherstichting Kerk

Kleur: wit

Colofon Administratie: Kosterij, Lutherse Burgwal 7,

2512 CB Den Haag, 070-3636610

Internet: www.luthersdenhaag.nl Abonnement: gratis voor gemeenteleden

indien digitaal, per post € 25,- per jaar middels overschrijving

Eindredactie: Loes Klijn Opmaak: Mascha de Haan/Nicolette

Faber-Wittenberg