Maandblad van de

Evangelisch-Lutherse gemeente

te ’s-Gravenhage

126e jaargang

no. 9

September 2011

Lutherse Burgwal 7-9, 2512 CB Den Haag Tel: 070-363 66 10 www.luthersdenhaag.nl e-mail: mail@luthersdenhaag.nl

Vele gaven, één Geest. Onder dat motto startten wij het nieuwe seizoen. Het was ons een voorrecht verschillende gasten onder ons te hebben. In het bijzonder Paulien Joël-Parera, haar zus en diens kleinkind. Ze waren enkele weken in Nederland om met het kleinkind, June, dokters in Nederland te bezoeken. Paulien is de gastvrouw geweest van alle delegatie tot nog toe in Kusu Kusu Sereh. In Kusu Kusu Sereh leerden wij een lied dat spreekt van leven als broer en zus, delen van lief en leed. Wat jij voelt, voel ik, wij tweeën zijn uit één schoot. Wij hebben familie gekregen in Indonesië. Moge dat ons ook leren degene naast ons als broer en zus te leren kennen. Eén Geest verbindt ons, de Geest van God die ons allen aanmoedigt elkaar te zoeken en te dienen. Met die inspiratie gaat Freya Freytag (ELG Groningen) eind september namens onze gemeente voor enige tijd wonen bij de Beth Fage gemeente in Kusu Kusu Sereh.

2

Inhoudsopgave Pastoralia 2 Uit de gemeente 3 Uit de diaconie 4 Rondom de zondag 5 Door de week heen 8 400 jaar Luthers Den Haag en Delft 11 Cluster Midden en externe contacten 13 Young Info 15 Overzicht activiteiten 15 Overzicht diensten 16

Pastoralia Beste mensen,

In juni kwam ds. Marianne van der Meij-Seinstra bij ons werken als predikant. Haar intrededienst was een groot feest. Ik hoor van haar, dat u haar warm welkom heet, ook bij huisbezoeken. Dat is fijn. Haar man, Anders van der Meij, lag ten tijde van haar intrede in het ziekenhuis. Nog is niet alles in orde. Maar gelukkig is hij thuis en hebben we hem al op verschillende zondagen mogen be-groeten. In september verhuizen Marianne en Anders van der Meij naar Wateringen. Het geeft even wat drukte. Maar Leimuiden als woonplaats is, als je werkt in Den Haag, wel ver weg.

Zelf ben ik met het werk in de Lukaskerk begon-nen. Ik was heel blij met uw grote opkomst tij-dens de intrededienst met Pinksteren. Het was voor mij heel speciaal me op die manier door u gesteund te weten.

Op het moment dat u dit leest, is de startdienst achter de rug. In deze dienst waren er gasten uit onze partnergemeente in Kusu Kusu Sereh op Ambon. Onze partnerschap hopen we te verdie-pen door Freya Freitag uit te zenden naar Kusu Kusu Sereh. Freya komt uit de lutherse gemeente Groningen en gaat vrijwilligerswerk doen in de gemeente in Kusu Kusu Sereh met jeugd en kansarme kinderen. Via de mail houden we con-tact. Let op de aankondigingen in de komende uitgaven van de Luther Heraut. En er is meer nieuws. In oktober komt er ter gelegenheid van ons 400-jarig bestaan opnieuw een delegatie uit Indonesië, waaronder de dominee van Kusu Kusu Sereh. We zoeken nog mensen die tussen 21

oktober en 6 november onze gasten willen bege-leiden op hun bezoeken in Nederland – van ge-zellig uit tot een bezoek aan de synode – en mis-schien zelfs één van de gasten willen huisvesten. Spreek mij er maar op aan.

In het hart van deze Luther Heraut vindt u het winterprogramma. We hebben dit programma samen met de kerkenraad van de Lukaskerk op-gesteld. Samen kunnen we een royaal aanbod doen van kringen en avonden. Ik hoop dat u er gebruik van maakt. Sommige avonden vragen een committent voor een seizoen, andere avon-den, zoals die over pastoraat of over liturgie, zijn per keer te bezoeken.

Het programma voor de jubileumweken in okto-ber heeft u al eerder ontvangen. Als u het nog eens rustig na wilt lezen verwijs ik u naar de spe-ciale website: 400 Jaar Luther in Delft en Den Haag: www.400jaarluther.nl. Er is van alles te doen. Het gemeenteleven bruist. Doe mee. Heeft u problemen met vervoer, dan weet u dat daar altijd een mouw aan te passen is. We willen wer-kelijk met zoveel mogelijk mensen dit nieuwe sei-zoen in gaan.

Met een hartelijke groet,

mede namens mijn collega

ds. Marianne van der Meij – Seinstra,

ds. Trinette Verhoeven

Ds. Marianne van der Meij is van 12 tot en

met 18 september wegens verhuizing niet

bereikbaar.

Personalia

Op 11 juli werd *** geboren. Haar doopnamen zijn ***** ******* en ze is de dochter van ****** en ****** ******, zusje van ***. *** is een wolk van een baby en de trots van haar ouders, grootou-ders en overgrootouders.

DE LUTHER HERAUT voor oktober 2011 zal verschijnen op vrijdag 30 september 2011. Uiterste inleverdatum van kopij: vrij-dag 16 september 2011. Kopij voor de LH kunt u digitaal inleveren via lutherheraut@gmail.com of via het adres van de kerk (onder vermelding van kopij LH). Bij digitale verzending ontvangt u altijd een

ontvangstbevestiging. Zo niet, neemt u dan

contact op met Mascha de Haan (070-

3689044).

3

Uit de gemeente

Uit de kerkenraad

De kerkenraad vergaderde op 4 juli jongstleden in een bijzondere omgeving namelijk in de Duit-se kerk aan het Bleijenburg. Het eerste deel van de avond werd besteed aan een gezellig samen-zijn met de predikanten en kerkenraadsleden van die kerk. In de korte, eigen vergadering is ge-sproken over de organisatie van verschillende activiteiten vanwege de jubileumviering in de maand oktober. Verder was er aandacht voor de gevolgen van de herstructureringsplannen van de Protestantse Gemeente ’s-Gravenhage. De sa-menvoeging of meer intensieve samenwerking van een aantal wijkgemeenten van de PGG bete-kent wellicht zelfs sluiting van enkele gebouwen. De gevolgen zullen zeker merkbaar zijn. Onze gemeente maakt geen deel uit van de PGG maar heeft sinds 2004 wel nauw samengewerkt in het bestaande Cluster Midden verband. Dat verband wordt volgens de plannen opgeheven, zodat wij in dat opzicht er zeker iets van zullen merken. Daarvoor komt nu bij voorkeur een meer inten-sieve samenwerking met de Lukaskerk in de plaats. Nu ds. Verhoeven voor 50% beroepen is door de Lukaskerk, geeft dat een goede opening voor vervolggesprekken. De kerkenraad heeft afgesproken dat wij ons blijven richten op de op-bouw van samenwerking met de Lukaskerk. Met onze plek in de binnenstad kan onze gemeente een ‘veilige’ haven zijn voor alle protestanten in en rond het Haagse centrum! De volgende ker-kenraad is op maandag 5 september in de ge-meentezaal. Hans Koopman, secretaris

Duitse Kerk

In juli was onze kerkenraad te gast bij een heer-lijke barbecue in de tuin van de Duitse kerk, die ons werd aangeboden door de predikanten Bar-bara en Eckhard Wenzlaff. In de mooie binnen-stadstuin, onder de mispelboom (!), hebben wij met elkaar goede gesprekken gevoerd. Beide kerken vieren een jubileum, wij van 400 jaar, zij van 150 jaar. In 1861 is de kerk gebouwd, de gemeente bestond al formeel vanaf 1857 maar had toen nog geen eigen kerkgebouw. Hun ge-meente is heel anders samengesteld dan de on-ze, zij hebben juist veel jonge mensen met kinde-ren in de kerk. Een voordeel en een nadeel: ener-zijds een frisse inbreng en veel helpende handen, anderzijds een sterke wisseling (het zijn vaak mensen die tijdelijk in Den Haag zijn gestatio-neerd), zodat zich geen trouwe sterke kern kan vormen die zorgt voor continuïteit. Ze missen de ‘grootouders’. Maar in ieder geval ontbreekt het hun niet aan kerkgangers! Al met al: een fijne avond met versterking van de vriendschapsband.

Dieuwke Janssen van Raay

Bedankt

Wij willen u hartelijk dan-ken voor alle belangstel-ling ter gelegenheid van ons 60-jarig huwelijk. De kaarten, het bezoekje van Trinette Verhoeven en Ma-rianne Grund en de bloe-men hebben ons veel ple-zier gedaan.

Met vriendelijke groet,

**** en **** *****

Stand Hoofdgeld en andere bijdragen Tot en met 10 augustus 2011 is aan hoofdgeld een bedrag van € 42.675,51 ontvangen. Op 17 augustus 2010 was de stand € 44.930,06. De bij-drage voor de Luther Heraut bedraagt € 90,-. Aan giften is € 1.460,- en aan Paasbijdragen € 50,- ontvangen. Aan Jubileumappeltjes is nu meer dan € 550,- bijgedragen, waarvoor onze hartelijke dank. De bijdrage hoofdgeld is ten op-zichte van 2010 toch minder dan verwacht. We hopen dat in de volgende maand de bijdrage weer omgebogen wordt naar een positiever beeld. Zoals al iedere keer aangegeven wordt, brengt het pastorale werk en het onderhoud van het ge-bouw veel kosten met zich mee. Door uw giften kan het pastorale werk gedaan worden en het gebouw in stand blijven. Daarbij zijn we voor een groot deel afhankelijk van uw gaven. Ons gebouw is een heel oud gebouw waar we trots op mogen zijn. Ondanks de grondige restau-ratie van het gebouw in 2009 zal ook dit jaar weer veel geld nodig zal zijn om de nodige repa-raties aan de binnenzijde van de kerk uit te voe-ren. KRM

Rekeningnummers (ING) Ev. Luth. Gem. ´s-Gravenhage 86053 te Nootdorp Restauratiefonds Ev. Luth. Gem. 350250 te Den Haag diaconie ELG ’s-Gravenhage 37958 te Den Haag Orgelfonds ELG ’s-Gravenhage 614866 te Leidschendam Jeugdraad ELG ’s-Gravenhage 251968 te Den Haag Kampcommissie ELJR ’s-Gravenhage 124553 te Delft Penningm. Kerkkoor Maarten Luther 1917129 te Delft

4

Contactadressen en activiteiten Alle activiteiten vinden plaats in de kosterij, Lutherse Burgwal 7, tenzij anders aangegeven. Koster: H. Baaima en N. Lamb, tel. 070-3636610, e-mail: koster@luthersdenhaag.nl. De kerkenraad Voorzitter: mw. A.P.M. de Jong-Cosman, tel. 015-3109545, Secretaris: J.P.J.F. Koopman, tel. 070-3966700, mail@luthersdenhaag.nl Ouderlingen: mw. M. Grund-van Wattum, mw. I.F. Kliwon, M. Sprong, mw. J.W.F. Timmers-Dekker. Kerkrentmeesters: mw. A.P.M. de Jong-Cosman, J.P.J.F. Koopman, F.M. Zoeteweij Diaconie: mw. I. Peereboom Voller-Lelieveld, mw. D. Janssen van Raay-Robertson, Chr. Min-derhoud, mw. A. Sapioper Predikanten Ds. W.T.V. Verhoeven, Ursulaland 147, 2591 GW Den Haag, tel. 070-3470873, wtv.verhoeven@hetnet.nl, meestal bereikbaar van 9.00 uur tot 9.30 uur, vrije dag: dinsdag. Ds. M.M.B. van der Meij-Seinstra, per 15 septem-

ber: Anna van Hannoverlaan 52, 2291 ZG Wate-ringen, 0174-769072, marian-ne.seinstra@xs4all.nl, meestal bereikbaar van 9.00 uur tot 9.30 uur, vrije dag: donderdag. Swaenesteyn en Swaenehove De stichting Saffier, die de verzorgingshuizen van voormalige Lutherse signatuur beheert, heeft per 1 oktober 2010 een nieuwe geestelijk verzorger aangesteld in Huize Swaenehove (waar sinds mei 2010 de bewoners van Swaenestate wonen). Het is Ds. Richard Drenth. Hij werkt tevens in de Lozerhof. Ds. Drenth is predikant van de Verenig-de Pinkster- en Evangeliegemeenten. Algemene informatie: 070-4487200, ds. Y. Schoonhoven. Seniorenbijeenkomst Els Pellen, tel. ***-******* en Joke Momberg, tel. ***-*******. Orgelcomité dhr. A.E. Grund, tel. ***-*******. Kerkkoor Maarten Luther Cantor-organist: A. Bergwerff mw. T.I. Gelsema, tel. ***-*******. Elke dinsdagavond van 20.00-22.00 uur. Stichting Wees– en Oudeliedenhuis drs. H.H. de Klerk, tel. ***-*******. Jour der Senioren Informatie via mw. Y. Indemans, tel. ***-*******.

Coördinatie auto– en taxivervoer Mw. Th. Jager, tel. ***-*******. Kunt u door omstandigheden niet op uw gebruikelijke manier naar de zondagse eredienst komen, dan kunt u in overleg treden met mw. Th. Jager voor vervoer per taxi. U kunt van deze mogelijkheid 12 keer per jaar gebruik maken, tegen betaling uwerzijds van de kosten van het openbaar vervoer. Schroom niet om hiervan gebruik te maken. Diaconale hulp Mw. I. Peereboom Voller-Lelieveld, ***-*******. Heeft u behoefte aan maatschappelijk werk, wendt u zich dan tot het algemeen maatschappe-lijk werk in uw woonplaats. Vaak is dit per wijk georganiseerd, in het telefoonboek doorgaans onder de A of de M te vinden. Buiten kantooruren kunt u spoedhulp bellen: 070-3795748.

Uit de diaconie De droogte in Afrika heeft ons doen besluiten een aanzienlijke gift voor dit doel te geven. Verder hebben we natuurlijk ook overlegd over de vakantieweek voor ouderen in Lun-teren. Er zijn nu 34 mensen die meegaan, waar-van 5 uit Zwolle, dit natuurlijk door de bemidde-ling van Erwin de Fouw. Alle deelnemers zijn be-zocht en hebben hun opgaveformulier ingevuld, zodat hun opgave nu definitief is. Op 10 septem-ber vertrekt hun bus, met alle rolstoelen en rolla-tors vanaf Swanesteyn en we hopen dat ze een heerlijk week zullen hebben in de mooie bossen van Lunteren!

Ook hebben we gesproken over de wenselijkheid om samen met de diaconie van de Lucaskerk bij-een te komen om ervaringen en gedachten uit te wisselen. We hebben wel al in juni een gezamen-lijke kerkenraadsvergadering in de Lucaskerk ge-had, maar onderwerpen die specifiek diaconaal werk betreffen zijn daar natuurlijk niet, of slechts terloops, aan de orde gekomen, en die kunnen we ook beter in kleiner verband bespreken. We zullen dit aan de orde stellen in de eventuele ge-zamenlijk kerkenraadsvergadering op 5 septem-ber.

5

Zoals ieder jaar ontvingen we weer een brief uit Uganda van het St Francis Family Helper Pro-gram, met veel dank aan onze gemeente voor de hulp en steun die zij van ons ontvangen. Zij pro-beren de kinderen (uit achterstandssituaties) goed onderwijs te geven, zodat zij een kans heb-ben later een baan te vinden en een beter leven dan hun ouders. Momenteel heet ons sponsorkind Orishaba Lydia en ze schreef ook een dankbrief, met haar vorderingen op school.

Tenslotte wil ik u niet een klein versje onthouden, dat een 7-jarig meisje maakte toen zij onlangs met haar vader naar onze kerk ging en de preek over Jona hoorde. DJvR

van Wayea

god, ik hou van u

daarom schrijf ik dit nu

laat ons niet in de steek

anders roep ik

got help nu

Ijnde

Rondom de zondag Opbrengsten van de collecten Vanaf 19 juni tot en met 14 augustus 2011: Luther Heraut € 116,20 Stek € 71,00 Zomerkamp Haagse Jeugdraad € 124,55 Prelude € 91,39 Straatpastoraat € 92,55 Orgelfonds € 70,75 Kusu Kusu Sereh € 103,75 St Francis Family Helper € 114,30 Luther Heraut € 122,55 Kerk € 696,39 Onderhoud gebouwen € 351,64 U kunt een collecte ondersteunen door een bij-drage over te maken aan: � Ev. Luth. Gem. ’s-Gravenhage te Nootdorp,

giro 86053, onder vermelding van het doel: kerk, onderhoud gebouwen.

� Diaconie ELG ’s-Gravenhage te Den Haag, giro 37958, onder vermelding van het doel:Luther Heraut, Zomerkam Haagse Jeugdraad, Prelu-de, Straatpastoraat, Orgelfonds, Kusu Kusu Sereh, St Francis Family Helper

Alle gevers hartelijk dank.

Collecten Diaconie

Zondag 4 september – zomerkamp Haagse

Jeugdraad

Ook dit jaar zijn de kinderen met enthousiaste verhalen teruggekomen uit Valkenswaard. Vooral de dropping waarbij ze niet “gespot” mochten worden was een groot succes. Dit jaar koos de leiding voor het vervangen van het uitje naar een pretpark door een uitje op het kampterrein, ook dit was naast alle gebruikelijke kampactiviteiten zeer geslaagd. De enthousiaste leiding buigt zich nu over de reünie en het kamp van volgend jaar. Uw bijdrage geeft ze de mogelijkheid om de vele ideeën die er zijn, ook te kunnen uitvoeren, dit maakt dat de kinderen ook volgend jaar weer met mooie verhalen kunnen thuiskomen.

Zondag 11 september – Leerwerkcentrum

Papoea Nieuw Guinea

Van de predikant en de voorzitter van de kerken-raad van St. Samuel Lutheran Church van Popon-detta hebben we een mail gekregen waarin zij ons, namens de gemeente, bedanken voor de financiële steun. Onze steun heeft het mogelijk gemaakt om de ruimte waarin het leerwerkcen-trum gevestigd is af te bouwen. Op 30 november is de feestelijke opening. Nu de ruimte klaar is, kan men zich volledig gaan richten op het onder-steunen van de jongeren. Om deze steun moge-lijk te blijven maken is uw bijdrage van belang.

Zondag 18 september – Orgelfonds

Niet alleen op zondag zijn wij in de gelegenheid om naar het orgel te luisteren. Het orgelfonds organiseert vele concerten. Oktober is uitgeroe-pen tot Bätz-Orgelmaand. Deze maand zijn er veel bijeenkomsten en concerten met als hoogte-punt het ‘Jubileumconcert 400 jaar Lutherse ge-meente Den Haag’. Om het orgel te blijven be-spelen en beluisteren is onderhoud nodig, de col-lecte wordt hiervoor aangewend.

Zondag 25 september – Vredesweek

De vredesweek is van 17 tot 25 september. Het thema is: Elk mens een vredig bestaan. Immers ieder mens heeft recht op een veilig en mens-waardig bestaan, ver weg en dicht bij. Misschien een vanzelfsprekendheid, maar helaas niet altijd werkelijkheid. Want wat betekent het als je in Kongo niet veilig naar de markt kunt voor je boodschappen? Wat betekent het om in Syrië te wonen en nooit te weten wanneer de veiligheids-dienst voor je deur staat? Ook in Nederland heeft iedereen recht op een menswaardige behande-ling. Om dit te ondersteunen is er Het Ministerie van Vrede, zij willen laten zien dat wij allemaal kunnen bijdragen aan een menswaardige behan-deling. Bij u in de buurt, in Den Haag en ver over de grens in conflictgebieden.

6

De collecte is specifiek bestemd voor een particu-liere bibliotheek/ leeszaal in Damascus (Syrië) waar burgers ongecensureerde boeken en teksten kunnen vinden en ook voor een project in Afghanistan waar gewerkt wordt aan traumaver-werking van kinderen. In Nederland gaat de aan-dacht uit naar de opvang van asielzoekers en vluchtelingen, zodat ze een veilige plek kunnen vinden. Met uw gift ondersteunt u kinderen en volwassenen in de wereld. Samen kunnen we ze bescherming bieden.

Oecumenische eredienst op 25 september

2011

In het kader van de Vredesweek 2011 wordt er op zondag 25 september een oecumenische ere-dienst gehouden in de Doopsgezinde kerk, Paleis-straat 8, 2514 JA Den Haag. Het thema van deze eredienst is: ‘Elk mens een veilig bestaan’. De dienst begint om 10.30 uur. Aan deze dienst wer-ken mee: pastoor Ad van der Helm, ds. Lydia Penner, ds. Marianne van der Meij, organist Henk van der Zwan en het Gregoriaanse Koor van de Boskant.

Een veilig bestaan is voor elk mens een ideaal-beeld, maar dat wil niet zeggen dat we er niet naar mogen streven. Lang geleden probeerde men al te regelen, dat ongewapende mensen niet zomaar werden aangevallen. Op de ‘vredes-synode’ van Charroux in 989 werd de zogenaam-de ‘Pax Dei’ (= de vrede van God) geprocla-meerd. Het betekende, dat het de gewapende macht(en) verboden werd ongewapende mensen aan te vallen. Gebouwen als kerken en kloosters werden voortaan ontzien. Zó ontstonden er veili-ge havens voor mensen. Nog steeds is er overal ter wereld een zoektocht naar een veilig bestaan voor mensen. Steeds wordt er geweldloos voor gestreden én gebeden. Er ligt daarin vertrouwen van burgers, dat zij ook daadwerkelijk veilig wil-len zijn. Dat onderlinge vertrouwen is in sommige landen nog ver weg! Tóch zijn ook daar moedige burgers, die zich niet bij de oorlogssituatie wen-sen neer te leggen. Bijvoorbeeld: in Syrië is een plek ingericht in een bibliotheek, die dienst moet doen als veilige haven. De burgers daar vertrou-wen op hun vermogen om samen te werken aan verandering.

Tijdens de Vredesweek van 17 t/m 25 september roept ‘IKV Pax Christi’ u op om in actie te komen voor de bibliotheek ‘Etana Books’. Op de website www.vredesweek.nl en www.ministerievanvrede.nl kunt u een folder vinden over die bibliotheek, én u wordt allen van harte uitgenodigd om de oecumenische eredienst op 25 september bij te wonen.

ds. Marianne van der Meij-Seinstra

Terugblik op de Startzondag

Met enig kunst– en vliegwerk (de kopijsluiting was eigenlijk al geweest) nemen we in deze Luther Heraut foto’s op van de Startzondag van 21 augustus (met dank aan de fotografen Marian-ne en Ewald Grund en Ries de Weerd).

We blikken zo terug op een bijzondere dag. We wisten ons verbonden met onze partnergemeente Beth Fage in Kusu Kusu Sereh op Ambon, met de Lukaskerk en de Duitse Kerk. We stonden stil bij het 50-jarig huwelijk van de heer en mevrouw De Klerk en gaven Freya Freitag onze zegen mee voor haar uitzending naar Kusu Kusu Sereh. We hoorden het Molukse koor zingen. De kinderen bakten Indonesische koekjes en na de koffie was er voor ieder wat wils: luisteren en praten in de workshop over Kusu Kusu Sereh, eindelijk het geheim van de Lumpers van Sara ontdekken en Wajangpoppen maken met een heuse voorstel-ling. De warme lunch met rijst en saté verzorgd door de familie Sapioper en Marianne Grund was heerlijk en muzikaal omlijst door een Molukse zanggroep. Een Startzondag om niet te vergeten!

7

8

Door de week heen

De maand door met een muzikale meditatie

De kennismaking met maaltijd en muziek in de maand juni heeft iedereen veel plezier gedaan en ondergetekende zeer zeker! Het is dan ook voor herhaling vatbaar. Elke aanwezige heeft verteld over haar of zijn lievelingslied. We zongen daarna het gekozen lied, - zelfs zonder begeleiding van piano of fluit - dat het een lust was. Bij liederen die je onverwacht zingt, - óf die je nog nooit ge-zongen hebt - kunnen zomaar ineens je gedach-ten bepaald worden, dat zo’n lied je de eerste tijd niet meer loslaat. Zoiets overkomt ons allemaal. Iedereen heeft wel een dierbaar lied, soms om juist te zingen, soms ook niet omdat het je zó ontroert. Vaak is het een lied, dat jou op de één of andere manier rust geeft of troost. Dat over-kwam mij eens bij de opening van een vergade-ring, waar Lutheranen uit het hele land bijeen gekomen waren.

Het gaat om gezang 378 - een morgenlied. De dichter Thomas Ken (1637-1711) - zowel woon-achtig in Winchester als aan het hof in Den Haag - genoot bij zijn leven al een reputatie als geleer-de en dichter. Een boek van zijn hand laat zien, hoe doorleefd het geloof moet zijn. De opleiding in het geloof, - de catechese - was voor Ken toch vooral de inleiding tot de liturgie, inwijding in het gebed van de kerk. Zodoende is het geen won-der, dat de gedichten, waardoor hij vooral be-kend geworden is, liederen zijn in de gebedstoon. In het Liedboek staan van zijn hand de gezangen 387 en 378. Later werd hij bisschop van Bath en Wells. Men zegt dat hij vóór (!) alle dingen ’s morgens naar zijn luit greep om zichzelf te bege-leiden bij het zingen van zijn ochtendgebed. Het is bekend, dat de dichter om 5 uur opstond, want hij zei: ‘als een schaapherder om 5 uur ’s mor-gens opstaat om de kudde van zijn meester te hoeden, dan zou het een schande zijn voor Gods herdersjongen om langer te blijven slapen!’. In elk couplet van dit lied, - het zijn er totaal acht - kun je het licht vinden. Misschien is het beter om te zeggen: ‘hervinden’! Want de dag is weer be-gonnen, - het licht - de pas ontwaakte zon straalt en schijnt over ons. Na de duisternis van de nacht, maar ook na de duisternis van problemen en van verdriet, komt dat licht weer in ons leven. God, - uw Licht en uw Helper in narigheid - staat net als dat licht aan uw zij. Het is lofprijzing en tegelijk gebed, zeker als je het laatste vers leest.

‘Lof zij de Vader, eeuwig licht,

de Zoon, zijn enig aangezicht,

lof zij de Geest, der liefde vuur,

looft God vandaag van uur tot uur!’

Met dit lied in het achterhoofd gaan we de herfst tegemoet. Wij hopen natuurlijk, dat we nog ge-noeg zonlicht ontvangen om bij te tanken voor de donkere dagen. Misschien geeft het ons rust en troost te weten, dat Gods licht er zal zijn op al onze wegen.

Een goede groet van huis tot huis,

ds. Marianne van der Meij-Seinstra

Jour der Senioren

Woensdag 12 oktober is er weer een bijeenkomst van de Jour der Senioren. Deze bijeenkomst is voor onze gemeenteleden en belangstellenden vanaf 65 jaar. Bent u in het afgelopen kwartaal jarig geweest, dan heeft u bij de felicitatiekaart een persoonlijke uitnodiging gekregen. Maar ook als u in de afgelopen periode niet jarig was, zien we u graag in de kosterij van de kerk, Lutherse Burgwal 7. Onder het genot van een kopje thee of koffie praten we over een onderwerp, maar ook het gezellig met elkaar zijn is een belangrijk doel van de bijeenkomst. Heeft u vragen over de Jour of suggesties met betrekking tot de invulling van de middag dan kunt u contact opnemen met Yvonne Indemans, tel. nr. ***-*******.

Wij hopen u woensdag 12 oktober van 13.30 tot 15.30 uur te ontmoeten.

Yvonne Indemans en Wilma Lubsen

Seniorenbijeenkomsten september

Op dinsdag 23 augustus zijn wij voor de eerste keer na de zomervakantie weer bijeen gekomen.

En nu is het alweer september en komen we op dinsdag 6 september bij elkaar, om onder het genot van een kopje thee of koffie gezellig te praten of een spelletje te doen. En ook zullen di-verse deelnemers vast al even vooruit kijken naar de vakantieweek in Lunteren, die de week daarna gehouden zal worden.

Op dinsdag 27 september is er ook weer een ge-zellige praat- en spelletjesmiddag. Wij hopen ve-len van u weer te zien.

De thee of koffie staat voor u klaar en de middag duurt van 13.30 uur tot 15.30 uur.

Met een hartelijke groet,

namens de vrijwilligers,

Els Pellen

9

Volwassen catechese: basiscursus ‘Geloven’

De basiscursus ‘Geloven’ telt zeven bijeenkom-sten van één dagdeel en één bijeenkomst van twee dagdelen. De achtereenvolgende thema’s zijn zo gekozen, dat de meest essentiële aspec-ten van de christelijke geloofstraditie aan de orde komen. In de eerste bijeenkomst is dat bijvoor-beeld het begrip ‘geloven’. Het is een thema, dat aan de deelnemers ruimte biedt om iets te vertel-len over hun eigen geloofsgeschiedenis. Dat ge-beurt gelijktijdig met de eerste kennismaking in de groep. Na deze eerste keer springt de groep het diepe in en komen Godsbeelden aan de orde. De volgende keren staat de ontmoeting met Je-zus centraal: allereerst de verhalen over zijn le-ven. Het thema van de Geest komt aan bod op de bijeenkomst, die twee dagdelen duurt (11 fe-bruari 2012). Dat thema luidt: ‘Inspiratie vinden’. In de laatste bijeenkomst staat het leven van al-ledag centraal in het thema ‘bidden’, de ‘rol’ van het eigen geloven én het ‘perspectief’ dat geloof aan mensen kan bieden.

� Data: [2011] 21 september, 19 oktober, 28 november, 19 december [2012] 25 januari, 22 februari, 21 maart

� Plaats: Lutherse Kerk, 18.00-21.00 uur

� Opgave en informatie: Marianne van der Meij-Seinstra en Trinette Verhoeven

Gespreksgroep: in gesprek met Melanchton

Philippus Melanchton werd op 16 februari 1497 in Bretten geboren. Al vroeg werd hij geschoold in de beginselen van de Latijnse taal. Hij bleek een goede leerling te zijn en werd in de gelegenheid gesteld ook Grieks te leren. Toen hij ruim twaalf was (!), werd hij ingeschreven aan de universi-teit. Op de leeftijd van 16 jaar promoveerde hij en werd zelf docent aan de universiteit Tübingen. Hij gaf colleges in retoriek, dialectiek en geschie-denis. In het jaar 1518 werd hij door de keur-vorst Frederik de Wijze benoemd als hoogleraar voor de Griekse taal te Wittenberg. Onder leiding van Maarten Luther bekwaamt hij zich dan in de theologische wetenschap. Vanaf het jaar 1519 houdt hij zich ook bezig met de reformatorische theologie. Hij staat te Leipzig Luther in het debat ter zijde. Ook neemt hij deel aan de gesprekken tijdens de Rijksdag te Augsburg. Hij heeft daar de hand in het tot stand komen van de Augsburgse Confessie. Wetenschappelijke geschriften publi-ceert hij en hij toont daarmee aan te staan in de humanistische traditie.

Zijn leven en werken komt aan bod in het boek ‘Bruggenbouwer’. De eerste avond op 19 septem-ber zal Trinette Verhoeven de inleiding houden over zijn levensloop. De andere avonden, 17 ok-tober, 14 november, 13 februari en 12 maart zal de inleider Marianne van der Meij zijn. Verschil-lende onderwerpen uit zijn leven zullen dan de revue passeren.

� Lutherse Kerk,

� aanvang: 20.00 uur

Lutherse Kerk in de etalage Het jeugdcentrum aan de Boekhorststraat heeft drie ramen die afgelopen jaar omgebouwd zijn tot drie etalages. Een mooie gelegenheid om in de buurt iets van onszelf te laten zien. Eén etalage is bedoeld om iets te laten zien van onze gemeente, bijvoorbeeld projecten, bijzondere activiteiten, of wat aardige parafarnalia. Een andere etalage wordt door de SLUB gebruikt om nieuwe en twee-dehands boeken onder de aandacht te brengen. De derde etalage is bestemd om kunstenaars uit de buurt de gelegenheid te bieden om hun crea-ties een paar weken te tonen. Een etalage blijft boeien wanneer hij regelmatig ververst wordt, en af en toe even afgestoft wordt. Het is immers een visitekaartje van onze kerk. We zoeken een of twee mensen die zorg willen dragen over deze etalages. Wat verwachten we: � regelmatig controleren of alles nog recht staat

en of er een doekje doorheen moet;

� regelmatig aan de bel trekken om de exposi-ties te wisselen of aan te vullen;

� eigen ideeën over de invulling zijn welkom om te bespreken.

Lijkt u dat wat, neem dan alstublieft contact op met Rien Sprong, ***-*******.

Namens de kerkenraad, Rien Sprong

Herhaalde oproep medewerkers

Open Monumentendag op zaterdag 10 september 2011

van 10.00-17.00 uur Als u bereid bent (een deel van) die dag mee te werken aan het opvangen en – als nodig – be-geleiden van bezoekers aan en in onze kerk, dan kunt u zich aanmelden bij Hans Koopman, persoonlijk na de zondagse dienst, per e-mail: mail@luthersdenhaag.nl of telefoon 070-3966700. Het programma die dag zal bestaan uit het be-zichtigen van de kerkzaal, het bezoeken van de zolder en een aantal korte orgelbespelingen (alleen ’s middags).

10

Evangelisch-Luthers Dagboek 2011–2012 Binnenkort verschijnt het Evangelisch-Luthers Dagboek 2011-2012. Dit boek kan voor u een dagelijkse begeleider worden voor het komende kerkelijk jaar. Elke dag wordt een Bijbellezing aangereikt met een bijbehorende uitleg, gedicht, lied of gebed. U heeft met dit boek een waarde-volle verzameling van teksten in handen. Traditiegetrouw vindt u in deze uitgave de liturgi-sche gegevens van de zon- en feestdagen met de Bijbellezingen van het Luthers rooster en het ge-meenschappelijke rooster, het zondagslied en de liturgische kleuren van de zondagen. Een boek dat zeer de moeite waard is! De prijs van het dagboek is vastgesteld op € 12,50 (exclusief verzendkosten). De verspreiding is in handen van de Stichting Lutherse Uitgeverij en Boekhandel (SLUB). Be-stellen is mogelijk via de intekenlijst, die de se-cretaris van uw gemeente inmiddels ontvangen heeft. U kunt ook rechtstreeks bestellen via het email-adres slubdenhaag@hetnet.nl of per post/ telefo-nisch bij de SLUB, Lutherse Burgwal 7, 2512 CB ’s-Gravenhage, tel. 070-3648094.

Kirchentag 2011 in Dresden ‘Denn wo dein Schatz ist, da wird

auch dein Herz sein’ [Waar je schat is, daar zal ook je hart zijn - Mattëus 6:21, NBV].

Het centrale thema van de afgelopen Kirchentag (1 t/m 5 juni) gaf alle aanleiding om nog eens na te denken over van allerlei. Daarbij zijn in de de-batten de grote politieke thema’s niet geschuwd. Pikant was dat de discussie over de afbouw van de bestaande kernenergiecentrales in Duitsland wel duidelijk maakte dat de gemiddelde bezoeker liever gisteren dan morgen wilde stoppen. Het milieubewustzijn was zelf zo ver doorgedrongen, dat een enorm kruis van zonnecellen alle dagen bij het grote buitenpodium op de oever van de Elbe stond en de daarmee verzamelde energie ’s avonds werd gebruikt om dit kruis in het licht te zetten! Zoals velen van u weten, bezochten wij in 2009 met een aantal Haagse lutheranen de Kirchentag in Bremen en in 2007 die te Keulen. Alle bezoe-ken waren inspirerend, niet alleen door de aantal-len bezoekers, maar ook door de programmering. Kortom succesvolle bezoeken en de belofte aan onszelf om weer te gaan. Vanuit Bremen kregen wij een koelkastmagneetje mee dat onze keuken sierde met de datum van de Kirchentag Dresden 2011, als herinnering om vooral tijdig te zijn met informatie opvragen en de inschrijving.

In de week van Hemelvaartsdag was het zover. Na een paar dagen Berlijn, gingen wij met de trein naar Dresden om net als in Bremen terecht te komen in een heksenketel. Honderdduizenden mensen die komen voor vijf dagen met talloze debatten, kerkdiensten, Bijbelstudies, toneel, muziek, architectuur, literatuur, etc. En dat alles met het geloof en de kerk als centraal element. Bemoedigend, vrolijk, inspirerend. Voor oud en –ook belangrijk- vooral jong: de gemiddelde leef-tijd van de kerkendagbezoekers is 38 jaar. Het programma is zo uitgebreid (2200 activitei-ten!) dat het uiteraard noodzakelijk is keuzes te maken, ook al omdat alle locaties over de stad en wijde omtrek verdeeld zijn. En dat kan voor som-mige combinaties van activiteiten een echt pro-bleem zijn. Om die reden sneuvelde de meezing-cantate met aansluitende viering; de locatie (het kerkmuziekcentrum) bleek te excentrisch en ach-teraf ook te klein voor dit doel. Wij bezochten in de eerste plaats de imposante openingsdienst met zo’n 55.000 anderen op de oever van de Elbe. Later gingen wij naar onder andere een symposium over gemeenteopbouw (thema: werk aan kwaliteit en doe dat samen met je omgeving), een concert van een symfo-nisch blazersorkest (de blaascultuur in de kerk staat op hoog niveau en dit orkest is één van de professionele klassieke blaasorkesten) en een performance over het wezen van de barok (een fictieve dialoog tussen Pöppelmann -de architect van o.a. het vorstelijke lusthof Zwinger en de kerk waarin dit programmadeel werd gehouden- en de jong overleden theaterregisseur Christoph Schlingensief werd gevolgd door een discussie met mensen uit het kunst- en cultuurvak). Daarnaast liepen we natuurlijk meer dan eens over de boeken- en informatiemarkt (enkele jaar-beurshallen en een groot aantal megatenten op het voorterrein) en kwamen daar onder andere een stand van de Duitse kerk uit Den Haag tegen alwaar we hartelijk ontvangen werden met Hol-landse thee en speculaas door de beide predikan-ten Barbara en Eckhard Benz-Wenzlaff. Ook het “offenes Singen” is alom bekend; de spe-ciale liedbundel met oude en nieuwe nummers wordt overal gebruikt om de aanwezigen bij de tijd te brengen met de nieuwste liederen; sommi-gen Kirchentag tophits blijven over en vinden hun weg naar het vaste kerkliedrepertoire. Ik wil de lezer niet onthouden dat wij door een te grote drukte bij een musical over Maarten Luther als Jonker Jörg, er niet meer in mochten en toen in een park terechtkwamen waarin activi-teiten voor kinderen werden georganiseerd inclu-sief het zingen.

11

Een docente (kinder-)kerkmuziek gaf een zeer beeldende instructie bij het zingen van enkele liederen geschikt voor zowel jong als oud. Met alle hand- en andere lichaamsbeweging werd het een bijzonder evenement; mijn schroom om vol-uit te participeren was snel voorbij en het was in een zonovergoten parkje prettig toeven en mee te doen met allen. Helemaal aan het eind van ons bezoek was er een informatiebijeenkomst over het Europese Bartningproject in de Friedendskirche uiteraard in een Bartningkerk. Peter is als gemeentelid van de Maranathakerk betrokken bij een werkgemeen-schap met als doel het werk van de architect Otto Bartning te bestuderen. Bartning is voor en na de oorlog een belangrijk architect geweest in de kerkbouw in Duitsland. Hij sloot aan bij de ideeën van het Bauhaus en ontwierp ook een aantal utili-taire gebouwen en kerken. Na de oorlog heeft hij een soort van noodkerk met veel gebruik van hout ontwikkeld die gemakkelijk en voor weinig geld kon worden opgetrokken. De predikant leid-de ons door de kerk en vertelde de geschiedenis. De 19e eeuwse kerk werd bij het bombardement op Dresden in februari 1945 zo zwaar beschadigd dat alleen de toren is gehandhaafd. Daarachter is in 1948 een nieuwe kerk gebouwd. Wij kregen verhalen te horen van mensen die ’s nachts bij de bouw rond de kerk hebben gewaakt om te voor-komen dat het schaarse materiaal zou worden ontvreemd. Het puin van de oude kerk is ver-werkt in de muren. Wel anders dan de Haagse Maranathakerk uiteraard, maar toch herken je gelijk een aantal elementen. De Haagse Maranat-hakerk is vanuit hetzelfde principe gebouwd met een gift uit Zwitserland op een braak stuk gebied in Duinoord nadat de Atlantik Wall na 1945 was gesaneerd. Moe maar voldaan hebben wij op zondag de te-rugreis aanvaard. In ieder geval hebben wij de volgende Kirchentag die in Hamburg van 1-5 mei 2013 wordt georganiseerd, genoteerd. Helaas is er dit keer geen koelkastmagneetje om daaraan te worden herinnerd!

Hans Koopman en Peter Gramberg

400 jaar Luthers Den Haag en Delft Deel 7: Met Van der Laer in de Haagse schuilkerkjes Het rijtuig waarmee Cornelis Wolfertsz. van der Laer vanuit Woerden is vertrokken, zal geen ave-rij opgelopen hebben, want in 1594 belandt hij in Den Haag. Van der Laer treft hier een kleine groep lutheranen aan, aangevuld met vluchtelin-gen uit Antwerpen (1585). Ook verblijven hier, zij het enkele decennia later, Lutheranen afkomstig van Duitse Landen. Maar men heeft geen eigen kerkgebouw, zoals de geloofsgenoten in Woer-den. Hun erediensten worden, ook in Den Haag, op zijn hoogst gedoogd. Zij moeten dan ook in het geheim samenkomen op een zolder of in een achterkamer. Ja, schuilkerken dus. Van der Laer is een bevlogen man, want met de adem van de calvinisten in de nek gaat hij in de zondagse ere-diensten voor. Omstreeks 1590 hebben de volge-lingen van Luther hun eerste onderkomen gevon-den in een kamer in het huis van ene Van Dam in de ‘Pooten’ (Korte of Lange Poten?). Kort hierna in het huis van Van Dam Jr. ‘in den Raam’, in de huidige Raamstraat. Enige tijd later vindt men nog een schuilplaats in de ‘Lombard’, Lombard-straat / hoek Spuistraat. In deze schuilkerk zal Van der Laer waarschijnlijk zijn eerste preken hebben gehouden. De gemeente huurt in 1614 een ruime achterkamer in het ‘Vergulde Hoefijzer’ aan het Noordeinde (de huidige nummers 44-46). Eigenlijk zit men achter een kroeg, maar je zit droog en niemand die je vanaf de straat kan zien. Bovendien, áls de magistraat een inval zou doen: er is een geheime uitgang om de hoek in de Mo-lenstraat. In 1615 gaat men voorzichtig op zoek naar een vaste plaats van samenkomst. Deze vindt men in een woning in de Gortstraat/ hoek Spuistraat, waar voor ƒ 200,- per jaar een ka-mer kan worden gehuurd. Heel bescheiden kan men hier een kerk inrichten. Bescheiden, want preekstoel en banken hebben totaal niet meer dan ƒ 24,- gekost. Kom daar nu eens om. Maar nog steeds gaat het om het een schuilkerk. Geen echte, eigen kerk en nog geen predikant, maar die zullen snel komen.

Otto van Soldt

Openingsdienst aan de Elbeoever

12

Open Monumentendag: Schatkamer van het Oude Centrum Dit jaar wordt deze dag een bijzonder onderdeel van onze jubileumviering. We starten die dag, zaterdag 10 september, vanaf 10.00 uur met een ontbijt met buurtbewoners. Als je jarig bent, geef je een feestje, en de buren mogen ook komen. Daarna is de kerk zoals gebruikelijk opengesteld. Niet alleen om naar de pracht van het gebouw te komen kijken, maar ook om de talenten van mensen in en om het gebouw te bewonderen. We nodigen daarom buurtbewoners en kerkgangers uit om iets te laten zien van hun (verborgen) ta-lenten. Daarbij denken we aan creatieve dingen, zoals schilderen, tekenen, quilten, maar ook an-dere dingen zijn ook denkbaar. Misschien wilt u uw gedichten laten lezen, of uw bijzondere verza-meling laten zien. Of wilt u uw baksels laten proeven. Noem het maar en kom ermee op 10 september naar de kerk. Meld u zich vooraf aan, zodat we ieder de gelegenheid kunnen geven om uit de verf te komen. Dat kan via koster@luthersdenhaag.nl. Wilt u meer weten, neem dat gerust even contact met mij contact op. Rien Sprong, ***-*******

Binnen-buitendag 18 september 2011 Een groot feest als ons jubileum moeten we wel paar keer dit jaar vieren. Een van de feestmo-menten is op zondag 18 september. Dan organi-seren we een ‘binnen-buiten-dag’ voor families. In Delft weten ze precies wat ze daarmee bedoe-len, voor de Haagse Lutheranen moeten we dat nog even uitleggen. De binnen-buitendag is voor alle kinderen met hun familie (ouders, grootouders) van Den Haag en Delft. ’s Ochtends hebben we een gewone kerkdienst bij ons in de kerk. Natuurlijk is er kin-derkerk en gaan we aan de slag met een verhaal. Daarna gaan we met auto’s naar de Pan van Per-sijn, dat is een mooi stuk bos tussen Katwijk en Wassenaar om spelletjes te doen. Maar met een lege maag kun je niet spelen, dus we zoeken daar eerst het Panhuis op, daar eten we lekker pannenkoeken. De leiding van het Kamp gaat spelletjes verzinnen, die we met elkaar gaan doen. Rond vier uur gaan we dan weer naar huis. Als het heel hard regent (maar dat kan vast niet meer, alle regen is al in juli en augustus geval-len), gaan we in ieder geval wel samen eten. We horen graag voor 3 september wie er mee gaan en willen dan weten: � met hoeveel kinderen en volwassenen je

komt; � of je een dieet volgt en daarom geen pannen-

koeken mag eten; � of je beschikt over eigen vervoer naar De Pan

van Persijn (Wassenaarseweg 154, Katwijk aan Zee);

� of je nog ruimte in de auto hebt voor extra passagiers.

Opgave en/of vragen naar: Mascha de Haan, kruisbesmascha@gmail.com, ***-*******. Wie zingt mee? Dit najaar gaan we in de jubileumdienst natuur-lijk flink uitpakken met mooie muziek. Daar heb-ben we als lutheranen een naam in hoog te hou-den. Vanaf 30 augustus gaat de cantorij weer re-peteren en als u wilt meezingen bent u van harte welkom. U hoeft geen geoefende zanger te zijn, voor wie het leuk vindt om te zingen is plaats. U kunt ervoor kiezen om alleen mee te doen voor de jubileumdienst, maar we hopen daarna na-tuurlijk ook nog gebruik te mogen maken van uw stem. Met het aanstaande vertrek van een aantal koorleden wordt de bezetting erg klein, en zal het lastiger worden om de kwaliteit van de koorzang op peil te houden. Vooral sopranen en bassen zijn zeer welkom. Help de cantorij om ook in het 401e jaar het muzikaal gezicht van luthers Den Haag te behouden. Rien Sprong

13

1611-2011: 400 jaar Lutherse gemeente in Den Haag In de Luther Heraut van afgelopen juli/augustus heeft u een formulier aangetroffen om opgave te doen van uw aanwezigheid bij de verschillende activiteiten in de feestweken in oktober. In het bijzonder voor de grote viering op 23 okto-ber aanstaande is al bekend dat er veel belang-stelling bestaat ook van anderen dan de Delftse of Haagse gemeenteleden. Helaas is het door herziene brandweervoorschriften niet mogelijk om meer dan 350 bezoekers toe te laten in ons gebouw. Het is daarom noodzaak u aan te mel-den als u die dag aanwezig wilt zijn. Er liggen in-vullijsten in de kerk op zondag en bij de kosters op de andere dagen; deze zijn vanaf de startzon-dag op 21 augustus gaan circuleren.

Als u al gelegenheid hebt gehad de lijst in te vullen

of u al eerder met het formulier heeft gemeld dan is

het niet nodig na het lezen van dit bericht u nog een

keer te melden.

Al vast dank voor uw medewerking! Hans Koopman, secretaris

Lutherse stekken 2010 - 2017 Halte Delft op 29 oktober In het kader van de internationale Lutherdecade voert vanaf 2010 een route langs lutherse stek-ken in Nederland naar de viering van de Luther-herdenking op Hervormingsdag in Wittenberg, in 2017. De tweede ontmoeting vindt plaats in Delft en sluit aan bij het 400-jarig bestaan van de lutherse gemeenten Delft en Den Haag. Inhoude-lijke thema’s zijn: de locale lutherse geschiede-nis, de verhouding (Lutherse) Kerk en Staat en het koopvaardijpastoraat. Tevens is er aandacht voor de partnerschappen met buitenlandse ge-meenten. De dag is bedoeld voor inhoudelijke verdieping en onderlinge ontmoeting. Gastvrouw is de Evangelisch-Lutherse gemeente Delft (Noordeinde 4), in samenwerking met de Evange-lisch-Lutherse gemeenten Den Haag en Rotter-dam. Aanvang 10.00 uur. Aanmelding bij mw. Femke Akerboom-Beekman: akerboom_femke@hotmail.com en 020-4751005

Medewerking vanuit

Lutherse Gemeenten Delft

en Den Haag: Drs. T. S. Smit, Drs. M. M. B. Van der Meij-Seinstra, Dhr. C. J. Muusse, Wim Loef, Drs. K. van de Wetering

Cluster Midden en externe contacten Amnesty International China: schrijven voor een gevangen auteur Nurmemet Yasin is een Oeigoerse schrijver uit China. Hij zit sinds 2004 een gevangenisstraf van tien jaar uit vanwege zijn boek 'Wilde duif' dat door de Chinese autoriteiten werd beschouwd als een verhulde oproep tot onafhankelijkheid van de Oeigoeren. Elke poging tot verdere verzelfstandi-ging van de Oeigoerse 'autonome regio' wordt door de Chinese autoriteiten hardhandig onder-drukt. Nurmemet's familie heeft hem in die jaren maar één keer mogen bezoeken. Hij is bij zijn arrestatie mishandeld en verkeert naar verluidt in slechte gezondheid. Na een proces achter geslo-ten deuren in februari 2005 werd hij veroordeeld tot tien jaar gevangenisstraf. Het is niet bekend of hij tijdens zijn rechtszaak werd bijgestaan door een advocaat. De speciale VN-rapporteur voor marteling, Manfred Nowak, sprak Nurmemet Ya-sin in november 2005 en vernam dat hij tijdens zijn ondervraging in 2004 door de politie bedreigd en geslagen werd. Ook zouden medegevangenen hem geslagen hebben, omdat hij geen standaard-Chinees spreekt. De rapporteur stelde vast dat Yasin om politieke redenen vastzit, mogelijk op basis van informatie die door marteling verkregen is. Amnesty International beschouwt Yasin als een gewetensgevangene.In een brief aan de Chi-nese autoriteiten (die opgestuurd moet worden vóór 1 oktober 2011) kunt u deze Nurmemet Ya-sin verzoeken onmiddellijk vrij te laten. Deze brief wordt in september na een dienst aan geïn-teresseerden uitgereikt. Onze hartelijke dank voor uw medewerking!

Helena Axler, Lideke Gaemers,

Nigel Lamb en Jolly Valstar

14

Commissie Externe Contacten Op 9 augustus jl. kwam de Commissie Externe Contacten bijeen in een bijzondere vergadering om de uitzending binnenkort van Freya Freitag (ELG Groningen) namens onze gemeente naar Kusu Kusu Sereh te bespreken, alsmede de komst van een kleine delegatie uit Kusu Kusu Se-reh in oktober a.s. in verband met onze ‘Lutherfestiviteiten’. Paulien Joël-Parera is onze contactpersoon op Ambon. Zij vertaalt onder an-dere alle stukken en heeft haar huis wijd open gezet voor iedereen die op bezoek komt op Am-bon. Zij is in augustus in Nederland met haar zus Helen i.v.m. medisch onderzoek in het JKZ van Helen’s kleindochter June. De commissie wilde graag op korte termijn overleggen met Paulien, en met Kelly Helinski die het uitzendingsproject van onze gemeente naar Kusu Kusu Sereh vanuit ons Landelijk DienstenCentrum in Utrecht bege-leidt, , mede omdat Franky Pattiasina de jeug-douderling die de uitzending van Freya in KKS zou begeleiden, zo plotseling overleed. Wij her-dachten hem in onze dienst van 31 juli jl. Deze bijzondere commissievergadering werd gehouden ten huize van diaken Christiaan Minderhoud.

Vrouwencontactdagen Aansluitend bij het jaarthema van de NLVB ‘Gods droom in mijn leven’, organiseert de werkgroep vrouwencontactdagen dit jaar haar bijeenkomst op 14-16 oktober 2011. Traditiegetrouw vindt deze bijeenkomst plaats op Kasteel Hoekelum te Bennekom. Het jaarthema gaan de deelnemers verder uitdiepen rond de vragen: kunnen wij mensen Gods droom kennen en komen wij de droom in ons persoonlijk leven tegen? Aan de hand van eigen vragen en Bijbelverhalen gaan ze op zoek middels lezing, gesprek, creativiteit en natuurlijk samen vieren. De prijs voor deelname is € 175,-, over te maken op ING 710630 t.n.v. vrouwencontactdagen, Heereweg 384 C1, 2161 DE Lisse. Voor inlichtingen en /of opgave kunt u contact opnemen met mevrouw B.H. den Hollan-der ten Hof, Jacob Catsstraat 157 te Kampen, telefoon: 038-3322409.

NLVB-vrouwen uit Den Haag en Haarlem ontmoeten elkaar Op de NLVB-ontmoetingsdag in Hilversum op 9 april jl. ontstond er bij vrouwen uit Den Haag het idee om lutherse vrouwen in andere gemeenten op te zoeken. Betty Beijen, Agaath Hulsen, Tonny de Jong, Anne-Marie de Vries en Sara de Weerd namen samen het initiatief. We willen elkaar, NLVB-vrouwen, beter leren kennen en een band onderhouden. Dat lijkt ons goed omdat je elkaar maar zo weinig ontmoet in het kleine lutherse Nederland te midden van een grote PKN. Het NLVB-bestuur steunt dit initiatief in het kader van haar aanmoedigingen en activiteiten van harte. De eerste ontmoeting was met vrouwen uit Haar-lem op 2 juli jl. We hebben in de Lutherse kerk in Haarlem met elkaar nader kennisgemaakt, de kerk bezichtigd en daarna samen in de Sint Bavo-kerk het middaggebed gevierd. We zongen mee in een concert van een seniorenkoor. Contacten zijn inmiddels ook gelegd met vrouwen uit Rot-terdam, Gouda en Leeuwarden. Op de startzon-dag hebben wij in de gemeente over onze inspi-ratie en activiteiten verteld.

Op zondag 16 juli stonden we in de Hongaarse badplaats Balatonfüred aan het Ba-latonmeer te kijken naar de vele zwanen!!!

Lideke en Els Gaemers

vlnr.

Sara de Weerd

(adv.), Ries de

Weerd, Sietske van der Meij,

Christiaan Minder-

houd, Trinette

Verhoeven, Kelly

Helinski (Utrecht,

KiA/Togetthere),

Paulien Joël-Parera

(Kusu Kusu Sereh/

Beth Fage Gem.)

15

Kinderkerk Tijdens de Startzondag op 21 augustus zagen we elkaar weer voor het eerst na de vakantie in de kinderkerk. We hadden elkaar een boel te vertel-len, maar we moesten ook hard werken. We heb-ben echte Indonesische koekjes gebakken en ook nog speciale koekjes voor mevrouw en mijnheer De Klerk die 50 jaar getrouwd zijn en Freya die naar Kusu Kusu Sereh gaat. Wat rook het lekker in de keuken en wat waren de koekjes heerlijk! De komende zondagen gaan we natuurlijk ook leuke dingen beleven. Heel bijzonder wordt de dienst op 18 september. Dan gaan we na de kerk samen met de kinderen van Delft naar de Pan van Persijn. Jullie hebben een brief gekregen daarover en ook in deze Luther Heraut kun je er-over lezen. Op zondag 25 september hebben we geen eigen kinderkerk. Jullie zijn dan welkom in de Doopsgezinde kerk.

Groeten van

Ineke, Jolien, Jolly, Mascha, Sara en Trinette

Catechisatie Wij nodigen iedereen van 14 jaar en ouder van harte uit om op 10 september naar de kerk te komen voor een gezamenlijke maaltijd. Denk niet: nou word ik meteen gestrikt voor catechisa-tie. Zo is het niet. We vinden het gewoon belang-rijk om contact met alle leden van de kerk te on-derhouden. Dus ook met jou. Kom om 18.00 uur naar de kosterij en eet een frietje mee.

ds. Trinette Verhoeven

40e jaargang

no. 9

Sept. 2011

Overzicht activiteiten (ook op www.luthersdenhaag.nl)

Maandag 5 september

Openbare Kerkenraadsvergadering, 20.00 uur (pag. 3)

Dinsdag 6 september

Seniorenkring, 13.30 uur (pag. 8) Zaterdag 10 september

Open monumentendag met BuurtBrunch, 10.00 uur (pag. 9 en 12)

Catechisatie, 18.00 uur (pag. 15) Zondag 18 september

Binnen-buitendag, 13.00 uur (pag. 12) Maandag 19 september

In gesprek met Melanchton, 20.00 uur (pag. 9)

Woensdag 21 september

Basiscursus Geloven, 18.00 uur (pag. 9) Dinsdag 27 september

Seniorenkring, 13.30 uur (pag. 8) Woensdag 12 oktober

Jour der Senioren, 13.30 uur (pag. 8) Woensdag 19 oktober

Basiscursus Geloven, 18.00 uur (pag. 9) Zaterdag 29 oktober

Lutherdecade, Delft, 10.00 uur (pag. 13)

16

Citykwartier: elke woensdagmiddag van 12.00 tot 13.30 uur. Liturgisch moment van 12.45 tot 13.00 uur.

Kerkdiensten Evangelisch-Lutherse kerk Lutherse Burgwal 9, aanvang 10.15 uur Wekelijks crèche 0 t/m 3 jaar en kinderkerk Swaenehove (14.15 uur)/Swaenesteyn (14.30

uur)

Lezingen Collecten

Zondag 4 september Elfde zondag na Trinitatis Ds. L.H. van Rouendal (Den Haag) Viering Heilig Avondmaal

Swaenehove: dhr. Z. Verkerk

Ezechiël 33:7-11 Romeinen 12:9-21 Matteüs 18:15-20

Haagse Jeugdraad (pag. 5) Onderhoud gebouwen

Zondag 11 september Twaalfde zondag na Trinitatis Ds. M.E. den Dulk (Juliana-Valkenboskerk) Swaensteyn: ds. Y. Schoonhoven

Exodus 32:7-14 Romeinen 14:5b-12 Matteüs 18:21-35

Leerwerkcentrum Papoea New Guinea (pag. 5) Kerk

Zondag 18 september Dertiende zondag na Trinitatis Ds. W.T.V. Verhoeven Aansluitend binnen-buitendag (pag. 12) Swaenehove: dhr. Z. Verkerk

Jona 3:10-4:11 Filippenzen 1:21-27 Matteüs 20:1-16

Orgelfonds (pag. 5) Onderhoud gebouwen

Zondag 25 september Veertiende zondag na Trinitatis Dienst in Doopsgezinde Kerk, aanvang 10.30 uur (pag. 6) Swaenesteyn: ds. H. Onderstal

Ezechiël 18:1-4,25-32 Filippenzen 2:1-13 Matteüs 21:23-32ang 151

Vredesweek (pag. 5)

Zondag 2 oktober Vijftiende zondag na Trinitatis Ds. M.M.B. van der Meij-Seinstra Viering Heilig Avondmaal Swaenehove: ds. F. Timmers

Jesaja 5:1-7 Filippenzen 2:14-18 Matteüs 21:33-43

Luther Heraut Onderhoud gebouwen

Colofon Administratie: Kosterij, Lutherse Burgwal 7, 2512 CB Den Haag, telefoon: 070-3636610 Internet: www.luthersdenhaag.nl Abonnement: gratis voor gemeenteleden, vrijwillige bijdrage welkom op ING no. 86053 t.n.v. ELG te Nootdorp Redactie: Jolien Dekker Eindredactie: Hans Koopman Opmaak: Mascha de Haan