Naam sprekerDatum

Maagprotectie

Programma

0.00 uurInleiding en doel

0.05 uurStellingen I

0.15 uurSignalen in de praktijk

0.45 uurPreventie in de praktijk

1.00 uurStellingen II

1.15 uur Afspraken en afsluiting

Vul hier uw eigen tijdstippen in.

ToelichtingNSAID's2,85 miljoen gebruikers met een of meerdere recepten in 2009ook veel zelfzorgmedicatievaak gastrointestinale bijwerkingen:30% aspecifieke maagklachten (bv. buikpijn en misselijkheid)14-31% symptomatische peptische ulcera1-2% bloeding of perforatie

Trombocytenaggregatieremmers:ruim 1,1 gebruikers in 2009ook maagklachten en risico op bloedingen (lager dan bij analgetische doseringen)

Richtlijnen/aanbevelingen preventie van maagschade

Aanbevelingen voor preventief beleid bij gebruikers van NSAID's met verhoogd risico op maagschade:

CBO-richtlijn NSAID-gebruik en preventie van maagschade (2003)

NHG Farmacotherapeutische richtlijn Pijnbestrijding (2007)

HARM-Wrestling rapport (2009): ook aanbevelingen voor gebruikers van trombocytenaggregatieremmers

Maagprotectie in de praktijk

NSAID's en trombocytenaggregatieremmers behoren tot top 3 van geneesmiddelgroepen die leiden tot vermijdbare geneesmiddelgerelateerde ziekenhuisopnames (HARM onderzoek, 2006)

Steeds vaker maagprotectie bij NSAID-gebruikers van 70 jaar en ouder: 80,0% in 2007, 84,9% in 2008 en 88,1% in 2008 (Benchmark Voorschrijven, IVM)

DoelDe deelnemers:

kennen de aanbevelingen voor maagprotectie bij NSAID's en trombocytenaggregatieremmers uit de Farmacotherapeutische richtlijn Pijnbestrijding en het HARM-Wrestling rapport

hebben inzicht hoe vaak (ernstige) maagschade door NSAID's en trombocytenaggregatieremmers voorkomt in hun eigen praktijk

hebben inzicht in de mate van (adequate) maagprotectie bij gebruik van NSAID's en trombocytenaggregatieremmers in hun eigen praktijk

maken afspraken over het signaleren en voorkmen van maagschade door NSAID's en trombocytenaggregatieremmers

STELLINGEN I

SIGNALEN IN DE PRAKTIJK

Signalen in de praktijk: inventarisatie

aantal patinten met nieuwe (ernstige) maagklachten in 2 weken

aantal van deze patinten met NSAID's of trombocytenaggregatieremmers: met/zonder maagprotectie

aantal patinten waarbij gebruik van NSAID's of trombocytenaggregatieremmers als mogelijke oorzaak van maagklachten is besproken

aantal patinten met verhoogd risico op (ernstige) maagklachten

aantal patinten waarbij (ernstige) maagklachten voorkomen hadden kunnen worden

Signalen in de praktijk: beschouwing

Bent u zich als huisarts voldoende bewust dat (ernstige) maagklachten ook het gevolg kunnen zijn van gebruik van NSAID's of trombocytenaggregatieremmers?

Beschouwt u het optreden van (ernstige) maagklachten door NSAID's of trombocytenaggregatieremmers bij hoogrisico patinten als een klein, matig of groot incident?

Vindt u dat u meer aandacht moet besteden aan preventie van maagschade in uw dagelijkse praktijk?

PREVENTIE IN DE PRAKTIJK

Inschatting huisartsen

% NSAID-gebruikers van 70 jaar en ouder zonder maagprotectie?

Hoeveel NSAID-gebruikers met verhoogd risico (vanaf 60 jaar) zonder maagprotectie?

% gebruikers van trombocytenaggregatieremmers van 80 jaar en ouder zonder maagprotectie?

Hoeveel gebruikers van trombocytenaggregatieremmers met verhoogd risico (vanaf 70 jaar) zonder maagprotectie?

Grafiek 1Voeg hier de grafiek van uw eigen FTO-groep in:Maagprotectie bij NSAID-gebruikers van 70 jaar en ouder

Grafiek 2Voeg hier de grafiek van uw eigen FTO-groep in:NSAID-gebruikers met hoog risico op maagschade zonder maagprotectie

Grafiek 3Voeg hier de grafiek van uw eigen FTO-groep in:Maagprotectie bij gebruikers van trombocytenaggregatieremmers van 80 jaar en ouder

Grafiek 4Voeg hier de grafiek van uw eigen FTO-groep in:Gebruikers van trombocytenaggregatieremmers met hoog risico op maagschade zonder maagprotectie

STELLINGEN II

Stellingen huisartsenIk vraag altijd naar eventueel gebruik van pijnstillers (zowel als zelfzorgmedicatie als op voorschrift) bij patinten met (ernstige) maagklachten.

Ik ga altijd na of een patint een verhoogd risico heeft op maagschade voordat ik een NSAID voorschrijf of aflever.

Patinten krijgen in mijn praktijk alleen preventief maagprotectie bij NSAID-gebruik langer dan en maand.

Patinten van 70 jaar en ouderkrijgen zelden een voorschrift voor NSAID's in mijn praktijk.

Stellingen huisartsenNSAID-gebruikers van 70 jaar en ouder krijgen altijd preventief maagprotectie in mijn praktijk.

Gebruikers van trombocytenaggregatieremmers van 80 jaar en ouder krijgen altijd preventief maagprotectie in mijn praktijk.

NSAID-gebruikers tussen 60 en 70 jaar krijgen altijd preventief maagprotectie in mijn praktijk.

Gecombineerd gebruik van een NSAID met een SSRI is voor mij aanleiding om preventief maagprotectie te geven.

Stellingen huisartsenIk informeer patinten met een verhoogd risico op maagklachten preventief over de gevaren van zelfmedicatie met NSAID's.

Ik bespreek met de patint de mogelijkheid om te stoppen met NSAID's als ik twijfel over de noodzaak van langdurig NSAID-gebruik.

Ik vermijd het voorschrijven van NSAID's bij gebruikers van cumarinederivaten.

Stellingen apothekersWij vragen in de apotheek altijd naar eventueel gebruik van NSAID's (zowel handverkoop als op voorschrift) als patinten aangeven dat zij maagklachten hebben.

Wij bespreken bij handverkoop van NSAID's in de apotheek altijd met de patint het risico op maagschade en maatregelen ter voorkoming daarvan.

Wij registreren handverkoop van NSAID's in de apotheek altijd in het apotheekinformatiesysteem.

Stellingen apothekersWij verkopen in de apotheek NSAID's nooit zonder maagprotectie aan patinten met een (bekend) verhoogd risico op maagschade.

Wij controleren in de apotheek alle voorschriften voor NSAID's aan de hand van de risicocheck 'Mogelijke maagschade door NSAID's' van de KNMP.

Wij nemen in de apotheek altijd contact op met de voorschrijver als wij maagprotectie willen toevoegen bij patinten met NSAID's of trombocytenaggregatieremmers op voorschrift.

MAKEN VAN AFSPRAKEN

Afspraak 1Afspraak

Actie

Resultaatdoelstelling

Vul hier uw eigen voorstel in.

Afspraak 2Afspraak

Actie

Resultaatdoelstelling

Vul hier uw eigen voorstel in.

Afspraak 3Afspraak

Actie

Resultaatdoelstelling

Vul hier uw eigen voorstel in.

Vervolgafspraken

afspraken en persoonlijke voornemens opnemen in verslag

vaststellen datum voor evaluatie van afspraken

rondsturen van verslag

Bedankt voor uw aandacht!

Disclaimer

NEO/LVG en het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik (IVM) hebben de grootst mogelijke zorg besteed aan de totstandkoming van deze presentatie. NEO/LVG en het IVM zijn niet verantwoordelijk en aansprakelijk voor wijzigingen en toevoegingen aan de presentatie door de gebruiker.

Aan de inhoud van de presentatie kunnen geen rechten ontleend worden. NEO/LVG en het IVM zijn niet aansprakelijk voor directe of indirecte schade die het gevolg is van het gebruik van de informatie die door middel van deze presentatie is verkregen.

Deel de stellingen van bijlage 3A uit aan de huisartsen.

Laat ze hun meningen invullen bij deel 1 van de stellingen.

Bespreek deze stellingen nu niet.*Inventariseer per huisarts de aantallen patinten aan de hand van de ingevulde schema's van de huiswerkopdracht van bijlage 1.

*Bespreek na de inventarisatie de bovenstaande aspecten.

Gebruik bijlage 4 voor meer informatie over incidenten en het veilig melden van incidenten.*Deel de stellingen van bijlage 3B uit aan de apothekers.Laat ze hun meningen invullen.

Laat de huisartsen hun meningen bij deel 2 van de stellingen en nogmaals hun meningen bij deel 1 van de stellingen van bijlage 3A invullen.

Bespreek kort de meningen van de deelnemers:Is de mening van de huisartsen veranderd na de presentatie van de signalen en de gegevens uit hun eigen praktijk?Geeft de discussie bij de stellingen nog aanleiding tot het benoemen van nieuwe verbeterpunten voor de dagelijkse praktijk van de huisartsen en van de apothekers?

Gebruik hierbij de achtergrondinformatie van bijlage 5.*