1

Lesvoorbereiding Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs

Naam De Baere Nathalie

Cluster EN-PO

Groep 2 OSO 26 Academiejaar 2009-2010

Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs Kattenberg 9, BE-9000 Gent

Tel. 09 269 98 06 _ Fax 09 269 98 19 E-mail: katrien.steenhaut@arteveldehs.be

Stageschool Stageles

Naam College van de Paters Jozefieten Datum 16/11/2009

Adres Brusselsesteenweg 459 9090 Melle Vak Plastische Opvoeding

Naam vakleraar L. Menschaert Lesonderwerp Griezelplaats met houtskool

Afdeling Latijnse Lesuur

Leerjaar 1ste leerjaar A Aantal lln

24 Lokaal TE

Beginsituatie

Inhoudsgebonden * De leerlingen brengen het volgende materiaal mee voor deze les:

- Een vod - Watten

* De les bestaat uit 2 lesuren van telkens 50 minuten die na elkaar gegeven worden (100 min totaal).

Persoonsgebonden /

Schoolse en/of situationele gegevens

Doordat de leerlingen bij het begin van de les en na de pauze van de speelplaats komen, gaat er tijd van de les verloren. Meestal is dit een 5-tal minuten.

van 15.45 uur tot 16.35 uur

van 14.45 uur tot 15.35 uur

2

ALGEMENE VAARDIGHEDEN EN ATTITUDES. • 1.4 Attitudes

- 15 De leerlingen leren zich kritisch opstellen ten opzichte van eigen werk en dat van anderen en om kritische bedenkingen ten aanzien van hun creatieve uitingen te aanvaarden en te verwerken.

VAKOVERSCHRIJDENDE EINDTERMEN • De leerlingen kunnen hun werktijd plannen en het nodige materiaal selecteren en ordenen.

LEERPLANDOEL(EN):

• Psycho-motorisch Onderzoek/vormgeven 15. Mogelijkheden en beperkingen van materialen en technieken exploreren

• Cognitief Onderzoek/vormgeven 9. Eigen ideeën, gevoelens, fantasieën in twee en drie dimensionale beelden uitdrukken

Bronnen Bijlagen

• http://www.artrenewal.org/asp/database/image.asp?id=2012

• http://www.beckersbakeryanddeli.com/images/Cakes/Halloween%20Bat%20Orange.bmp

• http://etc.usf.edu/clipart/19400/19413/cobweb_19413_lg.gif

• http://lh6.ggpht.com/_XxswpAIz2oE/R6eKLj-4sVI/AAAAAAAAAPA/9bxYp0AFe9c/100_0605.jpg

• http://farm4.static.flickr.com/3208/2764115232_6c2cab5d52.jpg

• http://keoughp.files.wordpress.com/2007/02/fullmoon72.jpg

• http://www.flickr.com/photos/22715010@N00/421246733

• http://media.photobucket.com/image/wolf%20moon/Syndo1/wolf_moon_szab.jpg

• http://images.chron.com/blogs/momhouston/scary.halloween.house.jpg

• http://www.software112.com/images/Desktop/Screen-Savers--Other/Screenshots/34271-haunted-house-screen-saver.jpg

• http://www.jewelleryquarter.net/wp-content/uploads/key-hill-cemetery.jpg

•

- Lesfiche

- Bordschema

- Kunst- en beeldbeschouwing

LESONDERWERP: Griezelplaats met houtskool

3

• Affectief Reflectie en attitudes 25. Voor de beeldende kunst van eigen en andere culturen interesse tonen

• Sociaal Reflectie en attitudes 21. Tegenover het eigen werk en dat van anderen een kritische houding aannemen en hierbij zijn mening verwoorden 22. De reacties van anderen op het eigen werk aanvaarden

4

LESDOELEN

LEERINHOUD

WERKVORMEN/ MEDIA/ORGANISATIE

TIJD

Lesbegin

Sfeerschepping

Lln: Nee, dat is eng / Ja, dat is spannend

“Enge geluiden / schaduwen / je ziet alles niet zo goed / je

kunt verdwalen / …”

“Spookhuizen, kerkhof, zolder…”

“Vleermuizen / oud vervallen huis / grafzerken / spoken /

wolven / dorre bomen …

Probleemstelling:

Griezelige plaats met houtskool

Agenda: Een griezelige plaats met houtskool

Media: Afbeeldingen van een spookhuis, griezelbos,

vleermuizen, kerkhof, …

Werkvorm: OLG

Klasorg.: Lln zitten aan hun bank in rijen

Lkr: “Wie van jullie is er ooit al buiten gaan wandelen als

het donker is? (vb. spokentocht bij Halloween)”

“Zouden jullie graag in je eentje ’s nachts rondlopen?

Waarom wel/niet?”

“Wat maakt het zo eng ’s nachts?”

Lkr: “Jullie hebben allemaal wel al griezelfilms gezien of

griezelboeken gelezen. Kunnen jullie mij enkele enge

plaatsen noemen die in die verhalen voorkomen?

Lkr hangt afbeeldingen aan bord.

“Welke elementen herken je zoal op deze afbeeldingen? Wat

zorgt er voor een enge sfeer?

Lkr.: “In deze les gaan we een griezelige plaats tekenen met

houtskool”

Lkr schrijft de titel van de les aan bord.

Lln vullen de agenda in.

5 min

5

Lesuitwerking

Inleiding

De leerlingen kunnen kort vertellen wat de kunststroming van de Romantiek inhoud.

Kunst- en beeldbeschouwing:

- ‘Kloosterkerkhof in de sneeuw’ door Caspar David Friedrich

Over de kunstenaar:

Kunstenaar: Caspar David Friedrich Wanneer?

1774-1840

Wie was Caspar David Friedrich? Hij was een landschapsschilder in de stroming van de Romantiek. Hierbij stonden de natuur, gevoelens en het goddelijke centraal. Bij de Romantiek werd kunst vooral gebruikt om emoties uit te drukken en de schoonheid van de natuur weer te geven.

Over het beeld:

Beeldanalyse:

O: Een bos met dorre bomen, grafzerken en een vervallen gebouw

I: Eng, somber, treurig

P: schilderij met olieverf op linnen doek

Antwoorden leerlingen:

- Dorre bomen, grafzerken, bos, vervallen gebouw, ruïne

Media: afbeelding Caspar David Friedrich – Kloosterkerkhof in de sneeuw

Werkvorm: OLG

Klasorganisatie: De leerlingen zitten aan hun banken.

Beeldanalyse:

Lkr.: “Wat wordt er hier afgebeeld?

“Wat voor gevoel krijgen jullie daarbij, welke sfeer

10 min

6

- Somber, eng, eenzaam

Opdrachtformulering:

De leerlingen verzinnen zelf een griezelige plaats en werken die uit met houtskool.

Uitvoeringsfases van de les:

1. Schets maken 2. Tekening uitvoeren

straalt dit schilderij uit?”

Lkr.: “De opdracht van deze les zal bestaan uit het tekenen van een griezelige plaats. Hiervoor gaan we houtskool

gebruiken. De uitwerking zal in twee stappen gebeuren.”

Lkr schrijft uitvoeringsfases aan bord.

Uitvoeringsfase 1

De leerlingen kunnen de gedemonstreerde technieken toepassen.

Kunst- en beeldbeschouwing:

- Eigen voorbeelden

Kennis:

Werken met houtskool

Technieken:

- Lijnvoering (hard/zacht)

- Open wrijven met vingers

- Overgang van licht naar donker

- Kneedgom gebruiken om delen op te lichten

Stappenplan

1. Kies welk soort griezelplaats je wilt gaan tekenen

2. Dan denken jullie na over welke elementen jullie

waar willen plaatsen, vb. waar er bomen komen, waar

een maan of een vervallen huis.

3. Dan ga je heel licht en snel de tekening gaan

Materiaal: Tekenpapier, houtskool, kneedgom

Werkvorm: Demonstreren

Klasorg.: Lln komen rond bank van lkr staan

Lkr.: “Aangezien het de eerste keer is dat jullie met

houtskool werken zal ik jullie eerst een aantal technieken

tonen.”

Lkr toont technieken voor met houtskool.

Inleiding:5 min . Werktijd: 10 min.

7

schetsen. Een schets werk je nog niet uit, met snelle en

losse lijnen bepaal je gewoon wat waar zal gaan komen.

Lkr.: “Nu mogen jullie eerst een schets maken van de

tekening die jullie willen uitvoeren.”

De leerlingen gaan terug naar hun plaats.

Een aantal leerlingen delen de kneedgommen, houtskool en

het schetspapier uit.

De leerlingen onderzoeken met een schets de tekening die

ze willen maken.

Uitvoeringsfase 2

De leerlingen kunnen verschillende grijstinten toepassen in hun werk.

Kunst- en beeldbeschouwing:

- Eigen voorbeelden

Stappenplan

1. Nu beginnen jullie de tekening heel licht op het blad

te tekenen, zodat je een beetje een overzicht krijgt.

Lichte lijnen kunnen altijd nog uitgegomd worden, harde

lijnen niet.

3. Dan kunnen jullie de figuren verder uitwerken. Let

erop dat je verschillende grijstinten gebruikt.

Als de maan achter de bomen komt staan deze in het

tegenlicht. Dat zorgt ervoor dat je de bomen enkel als

zwarte silhouetten ziet

De elementen die zich verder weg bevinden zullen kleiner

zijn en ook vager en minder zichtbaar.

4. Door te wrijven kun je vlakken grijs maken, maar zorg

dat je niet alles enkel openwrijft. Er moet variatie in zitten,

zorg ook voor overgangen en verschil in grijstinten.

Materiaal: Houtskool, kneedgom, tekenpapier

Werkvorm: Demonstreren

Klasorg.: Lln zitten aan hun bank.

Inleiding

5min

Werktijd

55 min

8

De leerlingen kunnen een tekening opbouwen volgens de aangeleerde methode.

Kennis:

Technieken met houtskool

Begrippen:

- Grijstinten

Aandachtspunten

- Let er op dat je opbouwt van heel licht naar donkerder.

Lichtere kleuren kun je makkelijker weggommen dan

donkerdere.

- Houtskool ligt los op je blad en daardoor kun je het

makkelijk open wrijven. Daardoor kun je ook per ongeluk

met je hand of mouw een stuk van je tekening wegvegen,

pas daar dus voor op! Tekeningen met houtskool kunnen

gefixeerd worden met haarlak eens ze klaar zijn om het

vast te hechten aan het blad.

Lkr.: “Nu mogen jullie de tekening in het net uitvoeren.”

Eén van de leerlingen deelt opnieuw schetspapier uit.

De leerlingen voeren de tekening uit.

Lesafsluiting

Evaluatie

De leerlingen kunnen uitdrukken hoe ze de opdracht hebben ervaren De leerlingen kunnen verwoorden hoe ze tewerk zijn gegaan

Beleving

Hoe hebben de leerlingen de opdracht ervaren?

Proces

Hoe hebben de leerlingen de opdracht uitgevoerd?

Werkvorm: OLG

Klasorg.: Enkele leerlingen hangen hun werkjes aan het prikbord en gaan ervoor staan.

Iedereen plaats zijn naam op zijn tekening en één iemand gaat rond om ze op te halen en vooraan op een stapel te leggen. Lkr.: “Hoe vonden jullie het om met houtskool te werken?”

“Zouden jullie er nog mee willen werken?

“Waarom heb je de elementen in je tekening zo

geplaatst?”

“Wat kunnen jullie me vertellen over houtskool, welke

technieken heb je toegepast?”

5’

9

De leerlingen kunnen zelf hun werk beoordelen en ook dat van anderen

Product

Wat is het eindresultaat van de opdracht?

“Welke tekeningen springen er volgens jullie uit?”

“Heeft iedereen de opdracht uitgevoerd zoals ik

gevraagd heb?”

Opruimen

De leerlingen dragen zorg voor het materiaal.

* Houtskool en kneedgommen terugbrengen bij de

leerkracht

* Handen wassen

* Elkaar helpen bij het opruimen

Lkr.: “Nu gaan jullie alles opruimen en als het lokaal proper

is kunnen jullie doorgaan.”

De lln bergen de materialen op, wassen hun handen en

gooien hun afval weg.

Elke leerling ruimt zijn eigen spullen op.

5 min

Lesonderwerp Griezelige plaats met houtskool

Lesbegin

Sfeerschepping Onderwijsleergesprek rond griezelige plaatsten waarbij de leerkracht ook afbeeldingen aan bord hangt.

Lesmidden

Inleiding

• O: Een vervallen klooster omgeven door dorre bomen • I: Eng, somber, eenzaam • P: Houtskool

‘Kloosterkerkhof in de sneeuw’ door Caspar David Friedrich

Uitvoeringsfase 1

Schets maken

• M: Houtskool, tekenpapier, kneedgom • T: Tekenen, wrijven, gommen • BA: - Lijnvoering

- Textuur - Compositie

Kunst- en beeldbeschouwing: - Eigen voorbeelden

Uitvoeringsfase 2

Tekening uitvoeren

• M: Houtskool, tekenpapier, kneedgom • T: Tekenen, wrijven, gommen • BA: - Lijnvoering

- Textuur - Compositie

Kunst- en beeldbeschouwing: - Eigen voorbeeld

LESFICHE PO

Bijlage 1

Lesafsluiting

Evaluatie

Hoofddoelstellingen les: • Psycho-motorisch Onderzoek/vormgeven 15. Mogelijkheden en beperkingen van materialen en technieken exploreren

• Cognitief Onderzoek/vormgeven 9. Eigen ideeën, gevoelens, fantasieën in twee en drie dimensionale beelden uitdrukken

• Affectief Reflectie en attitudes 25. Voor de beeldende kunst van eigen en andere culturen interesse tonen

• Sociaal Reflectie en attitudes 21. Tegenover het eigen werk en dat van anderen een kritische houding aannemen en hierbij zijn mening verwoorden 22. De reacties van anderen op het eigen werk aanvaarden

•

12

Bijlage 2 Bordschema

Caspar David Friedrich ‘Kloosterkerkhof in de sneeuw’

Agenda: ‘Griezelplaats met houtskool’

Wat? • Griezelige plaats Welke sfeer? • Eng, griezelig, somber Welk materiaal en hoe? • Houtskool • Tekenpapier • Tekenen / uitwrijven / gommen Stappenplan: 1. Schets 2. Tekening uitvoeren