Luc Van Ootegem Hoofdstuk 17 1

Hoofdstuk 17 De Geldmarkt

Luc Van Ootegem Hoofdstuk 17 2

Hoofdstuk 17 De geldmarktInhoud:

Waarom gebruiken we geld? (17.1)Wat gebruiken we als geld? (17.2)Ontstaan geld en de geldbasismultiplicator (17.3/4)Aanbod van geld en Vraag naar geld (17.5/6)Evenwicht geldmarkt (17.7)

Luc Van Ootegem Hoofdstuk 17 3

17.1 Functies geldA. Waardemeter RekeneenheidGemeenschappelijke noemer (Cfr meetlat)

--> Maakt RUILEN mogelijk

OPM “geld” is een abstract begrip

Luc Van Ootegem Hoofdstuk 17 4

17.1 Functies geld

B. Ruilmiddel Geld maakt indirecte ruil mogelijk

(aantal markten = aantal goederen)

Directe ruil is onefficiënt(oneindig aantal markten)

Luc Van Ootegem Hoofdstuk 17 5

17.1 Functies geld

C. Beleggingsmiddel Liquide Geen opbrengst

Luc Van Ootegem Hoofdstuk 17 6

17.1 Functies geldBESLUIT:

Zonder geld geen moderne economie!

Mogelijke problemen: Te veel geld (geld drukken)Te weinig geld (oppotten)

Belang “Monetair beleid”

Luc Van Ootegem Hoofdstuk 17 7

17.2 De soorten geld

Chartaal geldGiraal geldGeldhoeveelheid in enge zin (M1) = chartaal + giraal Geldhoeveelheid in ruime zin (M3) = M1 + Quasi-geld

Internationaal Geld

Luc Van Ootegem Hoofdstuk 17 8

17.2 Soorten geld / Tabel 17.1

Luc Van Ootegem Hoofdstuk 17 9

17.3 Geschiedenis van geld – proces geldcreatie

A Goederengeld

Later “geldschepping”/ geldcreatie: B Chartaal (Papier)geld C Giraal Geld

Luc Van Ootegem Hoofdstuk 17 10

17.3 Geschiedenis van geld – proces geldschepping

B Het proces van chartale geldschepping

De goudsmid wordt bankier : Goud of munten “bewijsbriefjes”

(deel goud in reserve / de rest ) uitlenen …

Luc Van Ootegem Hoofdstuk 17 11

17.3 Geschiedenis van geld – proces geldscheppingKenmerken chartale

geldschepping geen intrinsieke waarde beperkte dekking (‘fiduciair geld’) kosten dalen vertrouwen daarom “Centrale Bank”

Luc Van Ootegem Hoofdstuk 17 12

17.3 Geschiedenis van geld – proces geldschepping

C. Proces girale geldschepping door banken

Eerst: chartaal geld wordt giraal bepaalde reservecoëfficient r uitlenen van de rest …

geldmultiplicator : 1/r : 1000 chartaal wordt 10.000 giraal als r = 10%(formule 17.1)

Luc Van Ootegem Hoofdstuk 17 13

17.4 De GeldbasismultiplicatorMB: basisgeld of geldbasisMB = CP + R

M: totale geldhoeveelheidM = CP + D

M/MB: geldbasismultiplicator

Luc Van Ootegem Hoofdstuk 17 14

Formule geldbasismultiplicator

rDCPD

CP

RCP

DCP

MB

M

1

Luc Van Ootegem Hoofdstuk 17 15

Interpretatie Formule geldbasismultiplicator

CP/D lager multiplicator hoger (OPM in paragraaf 3 was CP/D=0 omdat CP=0 waardoor M/MB=1/r)r lager multiplicator hogerGegeven de multiplicator: M is hoger als MB hoger is (belang monetair beleid / geldaanbod, zie par 17.5)

Luc Van Ootegem Hoofdstuk 17 16

17.5 Geldaanbod

rDCPD

CP

RCP

DCP

MB

M

1

Rol publiek : CP/D Rol banken : r

Invloed intrestvoet iSoms verplichte minimum r

Luc Van Ootegem Hoofdstuk 17 17

17.5 Geldaanbod

rDCPD

CP

RCP

DCP

MB

M

1

Rol Centrale Bank (ECB) : Direct via MB (meer CP uitgeven)Indirect via voorschotten en r

Luc Van Ootegem Hoofdstuk 17 18

Het aanbod van basisgeld door de Centrale Bank T.17.2

Activa Passiva=basisgeld

Goud en buitenlandse deviezen

Vorderingen op ingezetenen ( privé en publiek)

Bankbriefjes bij het publiek (CP)

Bankbriefjes bij de banken (R)

Deposito’s van (=leningen aan) banken

Luc Van Ootegem Hoofdstuk 17 19

17.5 Geldaanbod: Rol ECB

•Indirect •Voorschotten aan banken en (lagere) intrest daarop •Verplichting mbt r

•Direct: Open-marktverrichtingen

•Aankoop vreemde deviezen •Aankoop schuldpapier

Luc Van Ootegem Hoofdstuk 17 20

17.6 De geldvraag

De geldvraag van een individu: het geld (munten, biljetten, zichtdeposito’s) dat hij op een bepaald moment ter zijner beschikking wil hebben

Transactiegeldvraag (rol BBP = PQ)

Beleggings -of Speculative geldvraag (rol intrestverlies als opportuniteitskost)

Luc Van Ootegem Hoofdstuk 17 21

Ruilverhouding Fisher en de geldvraag

PQ = MV transactiegeldvraag (is hoger als PQ, dus nominaal BBP, hoger is):

PQMv

PQV

Mv

1

Luc Van Ootegem Hoofdstuk 17 22

Ruilverhouding Fisher en de geldvraag

speculatieve geldvraag (lager als i op alternatieve beleggingen hoger is, dan is V hoger en lager)

)(i

Luc Van Ootegem Hoofdstuk 17 23

Geldvraag samengevat

Geldvraag hoger als BBP hoger is en als intrestvergoeding op alternatief (obligaties) lager is (zie 17.12)

Effect

iQPMv )(/

Luc Van Ootegem Hoofdstuk 17 24

17.7 Evenwicht geldmarktDe geldvraagfunctie Fig 17.1

Luc Van Ootegem Hoofdstuk 17 25

17.7 Evenwicht geldmarkt Het geldaanbod: Veronderstelling

We beschouwen het geldaanbod als volledig gecontroleerd door de Centrale Bank.Dus : De Centrale Bank laat zich niet leiden door de intrestvoet / Centrale Bank wil juist die intrestvoet bepalenHet geldaanbod is dus intrest - onelastisch.

Luc Van Ootegem Hoofdstuk 17 26

Het geldaanbod

i

Ma

Luc Van Ootegem Hoofdstuk 17 27

17.7 Evenwicht geldmarktHet geldmarktevenwicht F 17.2

Luc Van Ootegem Hoofdstuk 17 28

Samenvatting en besluit.

Op de geldmarkt komt de intrestvoet tot stand.Het aanbod van geld hangt niet af van de productiekosten van geld.Gegeven de geldvraag bepaalt het geldaanbod de intrest.Het geldaanbod volgt uit het monetair (geldaanbod)beleid.

Luc Van Ootegem Hoofdstuk 17 29

OEFENINGEN HK 17

1 / 2 / 3