Longen – histologie 1. Trachea 2. Bronchiën 3. Bronchiolen 4. Terminale bronchiolen 5. Respiratoire bronchiolen 6. Alveoli Algemeen 5 celtypen in respiratoire systeem 1. Cillindrisch epitheel 2. Gobletcellen = slijmbekercel produceert slijm ! zorgt voor bevochtiging van lucht ! filteren van schadelijke deeltjes uit de lucht

aantal neemt af naarmate dieper in buizenstelsel, afwezig vanaf terminale bronchiolen dikke laag slijm (door slijmbekercellen) drijft op dun laagje sereus, vloeibaarder slijm (door kliercellen)

3. basale cellen kunnen differentiëren tot alle andere cellen 4. borstelcellen met microvilli (opgebouwd uit actine) op het oppervlak 5. kleine korrelcellen productie van hormonen die belangrijk zijn bij bepaalde secretieprocessen Handig om te weten - cilia: zijn hoog veel aanwezig, wordt minder in de terminale bronchiolen en zijn afwezig in respiratoire bronchiolen - kraakbeen: alleen aanwezig in trachea en bronchus, niet in bronchiolen.

Tentamen - verschil tussen bronchiolen en bloedvaten herkennen - verschil tussen bronchi en bronchiolen herkennen - Azankleuring: collagene vezels zijn blauw, dus blauwe structuren is bindweefsel.

1. Trachea Herkenning - kraakbeen in U-vorm - Gobletcellen in epitheellaag - gladde spierlaag tussen de opening van het U-vormige kraakbeen Opbouw van binnen naar buiten 1. Trilhaarepitheel = meerrijig cilindrisch epitheel met cilia.

- Gobletcellen. - basaalmembraan 2. Lamina propria = dun laagje losmazig bindweefsel. - elastine - bloedvaatjes - lymfevaatjes - mestcellen !!! Epitheel en lamina propria zijn samen het Mucosa. 3. Submucosa = losmazig bindweefsel - sero-muceuze kliercellen

- bloedvaatjes - zenuwen

4. Perichondrium 5. Hyalien kraakbeen 6. Perichondrium 7. Adventitia = losmazig bindweefsel, binding van trachea aan andere structuren.

2. Bronchiën - primaire bronchi - secundaire bronchi - tertiaire bronchi - minder kraakbeen, ligt niet meer geheel om lumen heen. Herkenning - kraakbeen ligt in platen, liggen soms ook beetje over elkaar heen. (bovenin de bronchi wel nog beetje U-vorm) - glad spierweefsel rondom - dieper de bronchus in is de wand aan de kant van lumen niet meer ‘glad’ maar ‘gewelfd’ Opbouw van binnen naar buiten 1. Trilhaarepitheel = meerrijig cilindrisch epitheel met cilia.

- Gobletcellen. - basaalmembraan 2. Lamina propria - elastine - bloedvaatjes - lymfevaatjes - mestcellen 3. Muscularis mucosa = glad spierweefsel 4. Submucosa - sero-muceuze kliercellen

- bloedvaatjes - zenuwen

5. Perichondrium 6. Hyalien kraakbeen 7. Perichondrium 8. Adventitia

3. Bronchiolen - terminale bronchiolen - respiratoire bronchiolen - het begin heeft wel nog cilia, maar al snel niet meer Herkenning - geen kraakbeen - geen kliercellen - eenlagig kubisch epitheel met trilharen (in het begin wel nog cillindrisch???) - eptiheel bevat grote Clara-cellen die uitstulpen in het lumen (maken stofje dat lijkt op surfactant) - relatief veel glad spierweefsel - bronchus-associated lymfoid tissue - al wat alveoli rondom zichtbaar - veel bloedvaatjes - sterk gevouwen mucosa / geplooid / stervormig lumen Opbouw van binnen naar buiten 1. Trilhaarepitheel = eenlagig cilindrisch epitheel met cilia (later geen cilia meer) - basaalmembraan 2. Lamina propria - elastine - bloedvaatjes - lymfevaatjes - mestcellen 3. Muscularis mucosa = glad spierweefsel 4. Submucosa

- bloedvaatjes - zenuwen

8. Adventitia

4. Alveoli Ductus alveolaris ! Sacullus Alveolaris ! Alveoli - in sacculus alveolaris geen lymfevaatjes meer. Celtypen - macrofaag (in de longen: alveolaire macrofaag). Liggen op het epitheel. Zijn in staat de kleine deeltjes die niet door de slijmlaag zijn afgevoerd, te fagocyteren en af te voeren. In preparaat: donkere structuren die in een macrofaag zitten (vooral zichtbaar bij iemand die veel rookt/ander gif binnen heeft gekregen) (Asbest: leidt tot mesothelioon = longvlieskanker) - pneumocyten:

type 1: Dekcel, plaveiselepitheel. Heel plat, hier vindt maximale uitwisseling van stoffen plaats tussen lucht en bloed, door de minimale dikte van de cellen. Type 2: meer kubisch, groter. In staat te delen en te exciteren. In cytoplasma grote vacuolen met lipide-achtige structuur. Structuur wordt afgegeven en dat vormt het surfactant.

Surfactant: zorgt ervoor dat de oppervlaktespanning wordt verlaagd, waardoor de alveoli goed worden ontplooit. Divers Bloed-gasbarrière 5 structuren samen vormen de bloed-gas barriere (vanaf binnenkant long naar buiten toe): 1. alveolair epitheel 2. basaalmembraan epitheel 3. interstitieel bindweefsel 4. basaalmembraan endotheel = endotheliale lamina basalis 5. endotheel van de longcappilairen