Liefhebben

een kunst, een kunde

Liefde doen

viering in de

Keizersgrachtkerk zondag

14 juni 2020

Liefhebben, een kunst, een kunde

“De liefde, voor wie deze ervaart, is een continue

uitdaging; het is geen rustplaats, het is samen

bewegen, groeien, werken; ook al is er harmonie of

ruzie, vreugde of verdriet, dit is bijzaak vergeleken

met het fundamentele feit dat twee mensen zichzelf

ervaren, in plaats van zichzelf te ontvluchten.”

uit: Erich Fromm, Liefhebben, een kunst, een

kunde (1956)

Het gelijknamige boek van Fromm was het

startpunt van deze voorbereidingsgroep. Van alle

soorten liefde die Fromm beschrijft, hebben wij

gekozen om in deze drie diensten het licht te laten

schijnen op naastenliefde, moederliefde en de

moeite (strijd) die het kost om lief te hebben.

Algemene naastenliefde is een voorwaarde voor de

kwaliteit van liefde in persoonlijke relaties en is niet

beperkt tot de kring van naaste verwanten en

vrienden, maar tot ieder waarmee je in contact

komt (thuis, werk, buurt en daarbuiten).

Over naastenliefde lezen we vaak in de bijbel.

Jezus doet het voor. Toch herkennen we in ons

eigen leven de moeite om op een volwassen en

bewuste manier lief te hebben.

Liefde ‘doen’ gaat zeker niet vanzelf. Hoe je de

kunst van liefhebben ontwikkelt, kunnen we leren

van Jezus, van rolmodellen en van elkaar. Liefde

als daad van vertrouwen die om actie vraagt.

Moederliefde gaat verder dan de liefde van een

moeder voor haar kind, het is een universele bron

van liefde: de liefhebbende Moeder/ Vader/ God/

mens geeft melk én honing. Melk om te overleven

en honing om te leven en het leven te vieren.

Naastenliefde 7 juni Gerhard Scholte

Liefde ‘doen’ 14 juni Hanna Wapenaar

Melk en honing 21 juni Robert Jan Nijland-

Beltman

Voorbereidingsgroep:

Elies Boiten

Nicolien van Halem

Lian Janssen

Anja Scheffer

Wilna Wierenga

3

Muziek

Begroeting

Wij zingen: Onmisbaar deel van de keten

Een cirkel vormen wij samen,

een ring van licht in de nacht.

Welkom heet ik je tranen,

welkom heet ik je lach.

Beroep op God

Wij zingen: Gij wacht op ons (VL 505)(236 I)

4

Waar het over gaat

Verhaal

Wij zingen: Dat wij onszelf gewonnen geven

2. Dat wij versteende zekerheden

verlaten om op weg te gaan.

Dat niet de greep van het verleden

ons achterhaalt en stil doet staan.

3. Omdat de huizen die wij bouwden

geen onderkomen kunnen zijn.

Omdat het bloedeloos vertrouwde

ons achterdochtig maakt en klein.

4. Dat wat wij hebben ons niet gijzelt,

dat wij van elke dwang bevrijd

naar onbekende plaatsen reizen.

Dat Gij ons onderkomen zijt.

Wij lezen I Korintiërs 13 1 Al sprak ik de talen van alle mensen en die

van de engelen – had ik de liefde niet, ik zou

niet meer zijn dan een dreunende gong of een

schelle cimbaal. 2 Al had ik de gave om te

profeteren en doorgrondde ik alle geheimen, al

bezat ik alle kennis en had ik het geloof dat

bergen kan verplaatsen had ik de liefde niet, ik

zou niets zijn. 3 Al verkocht ik mijn bezittingen omdat ik

voedsel aan de armen wilde geven, al gaf ik

5

mijn lichaam prijs en kon ik daar trots op zijn –

had ik de liefde niet, het zou mij niet baten. 4 De liefde is geduldig en vol goedheid. De

liefde kent geen afgunst, geen ijdel vertoon en

geen zelfgenoegzaamheid. 5 Ze is niet grof en

niet zelfzuchtig, ze laat zich niet boos maken

en rekent het kwaad niet aan, 6 ze verheugt

zich niet over het onrecht maar vindt vreugde

in de waarheid. 7 Alles verdraagt ze, alles

gelooft ze, alles hoopt ze, in alles volhardt ze. 8 De liefde zal nooit vergaan. Profetieën zullen

verdwijnen, klanktaal zal verstommen, kennis

verloren gaan – 9 want ons kennen schiet

tekort en ons profeteren is beperkt. 10 Wanneer

het volmaakte komt zal wat beperkt is

verdwijnen. 11 Toen ik nog een kind was sprak ik als een

kind, dacht ik als een kind, redeneerde ik als

een kind. Nu ik volwassen ben heb ik al het

kinderlijke achter me gelaten. 12 Nu kijken we

nog in een wazige spiegel, maar straks staan

we oog in oog. Nu is mijn kennen nog beperkt,

maar straks zal ik volledig kennen, zoals ik zelf

gekend ben. 13 Ons resten geloof, hoop en

liefde, deze drie, maar de grootste daarvan is

de liefde.

Muziek

Wij lezen fragmenten uit Liefhebben, een

kunst, een kunde

De actieve aard van de liefde, blijkt behalve uit

het kenmerkende aspect 'geven' altijd uit

enige andere fundamentele elementen, die we

in alle vormen van liefde kunnen herkennen.

Deze zijn: zorgzaamheid, verantwoordelijk-zijn,

respect en inzicht. (p.39)

Liefde is het daadwerkelijk zorgen voor het

leven en voor de groei van wie of wat wij

liefhebben. Waar die actieve zorgzaamheid

ontbreekt, is geen liefde. (p.40)

Maar het zich verantwoordelijk weten voor

iemand is in zijn eigenlijke betekenis een

6

volkomen vrijwillige handeling, het is mijn

antwoord op de al dan niet uitgesproken

behoeften van een medemens. (p.41-42)

Respect betekent het aandachtig acht slaan op

de groei van de ander, en achting hebben voor

de wijze waarop hij zichzelf ontplooit. (p.42)

Het kennen als een aspect van liefde blijft niet

aan de periferie maar dringt door tot de kern.

Dit inzicht is slechts mogelijk als ik boven mijn

eigen belangen en motieven uit kan stijgen en

de ander in zijn eigen situatie kan zien. (p.43)

We luisteren naar: Make me a channel of

your peace

Make me a channel of your peace,

Where there is hatred let me bring your love,

Where there is injury your pardon Lord,

And where there’s doubt true faith in you.

Make me a channel of your peace,

Where there’s despair in life, let me bring hope,

Where there is darkness, only light,

And where there’s sadness, ever joy.

O Master grant that I may never seek,

So much to be consoled as to console,

To be understood as to understand,

To be loved as to love with all my soul.

Make me a channel of your peace,

It is in pardoning that we are pardoned,

In giving of ourselves that we receive.

And in dying that we’re born to eternal life.

De Nederlandse versie:

O Heer, maak mij een werktuig van uw vrede:

zodat ik liefde verspreid waar men elkaar haat,

dat ik vergeef waar men elkaar beledigt,

dat ik verenig waar men strijdt,

dat ik de waarheid spreek waar dwaling heerst,

dat ik het geloof breng waar twijfel

terneerdrukt,

dat ik hoop wek waar vertwijfeling heerst,

7

dat ik Uw licht ontsteek waar duisternis is,

dat ik vreugde breng waar leed woont.

O Heer, laat mij er naar streven niet dat ik

getroost word,

maar dat ik troost breng,

niet dat ik begrepen word, maar dat ik de ander

versta,

niet dat ik geliefd word, maar dat ik liefheb.

Want wie geeft, ontvangt,

wie zichzelf vergeet, die vindt,

wie vergeeft, hem wordt vergeven

en wie sterft, ontwaakt ten eeuwigen leven.

Uitleg

Wij zingen: Lied van het lijf geschreven

8

melodie A:

3. Zijn er ogen die mij zeggen

dat jij van mij houdt, misschien,

lichtjes die ik kan vertrouwen,

mij soms zelfs naar God doen zien.

melodie B:

4. Zijn er schouders die mij steunen

als de pijn van binnen vreet,

als ik vecht om niet te breken,

als ik mij geen raad meer weet.

melodie A:

5. Zijn er lippen die mij duiden,

laten proeven van een taal,

grote woorden die doen leven

daden uit een oud verhaal

melodie B:

6. Zijn er handen die mij leren

om met andermens te delen,

om te geven in mijn leven,

zo met hen voor God te spelen.

melodie A:

7. Zijn er voeten die mij dragen,

die mij schragen door de nacht,

mij doen dansen in de morgen

waar de nieuwe mens mij wacht.

Intermezzo

Mededelingen

Collectes:

1. Kerk in actie Binnenlands Diaconaat

2. Dorpskerken

3. Werk in eigen gemeente

Voorbeden

Wij zingen: Niemand heeft u ooit gezien (VL

648)

9

Brood des levens heet die knecht

die uw kind genoemd wordt:

Jezus, kind uit Nazareth.

Dat wij leven wat geleefd moet.

Dat wij doen wat moet gedaan:

recht voor ieder mensenkind,

Viering

10

Wij zingen: Liefde heeft geen longen (VL

802)

11

Zegen

Muziek

~~~~~~

Samen koffiedrinken

is onder de huidige omstandigheden

helaas niet mogelijk.

Of toch: wie dat wil kan direct na de dienst

via computer of smartphone

digitaal koffiedrinken en napraten

m.b.v. ZOOM, door te klikken op deze link:

https://us02web.zoom.us/j/87997947409.

(zie de pagina ‘Kerkdienst live

op de KGK website.)

Met reacties of vragen kunt u

in elk geval elke dag van de week

bellen met onze predikant,

Gerhard Scholte (06-400486034)

~~~~~~

12

Aan deze dienst werkten mee:

Liturgen: Anja Scheffer

Hanna Wapenaar

Nicolien van Halem

Uitleg: Hanna Wapenaar

Zanggroep o.l.v. Diederick Koornstra

Piano: Max Roos, Diederick Koornstra

Orgel: Diederick Koornstra

Aanduiding van de liederen:

Bundel I en II:

Liturgische gezangen voor de viering van de

eucharistie, Gooi en Sticht, Baarn.

VL: Verzameld Liedboek, Liturgische gezangen op

teksten van Huub Oosterhuis, Kok/Halewijn,

Kampen.

NLB: Liedboek. Zingen en bidden in huis en kerk

('Het Nieuwe Liedboek'), Interkerkelijke Stichting

voor het Kerklied, 2013

'Dat wij onszelf gewonnen geven':

tekst: René van Loenen (NLB 816)

muziek: Tera de Marez Oyens (NLB 981)

'Zijn er vingers die mij wijzen':

tekst: Pete Pronk

muziek: Fred Tuinder

'Onmisbaar deel van de keten':

tekst: Hein Stufkens

muziek: Fokke de Vries

Lezingen:

I Korintiërs: NBV

Fragmenten uit:

Erich Fromm, Liefhebben, een kunst, een

kunde, Bijleveld, Utrecht (20e druk 2019

vertaling:Arie Treurniet/Jakob Mordegaai

oorspr. titel: The Art of Loving (1956)

Plaatje omslag:

Matisse, Douglas design