1

LESVOORBEREIDING nr: 5

Naam: CharlotteDegrande Stage: 2 Klasgroep: 4A

School: GILOdekaart Leerjaar: 4e Aantallln.: 19

Datum: maandag14november2016

Mentor: AnnWeemaes Uur: Van14:35tot15:25

Leergebied: Wereldoriëntatie Leerdomein: Maatschappij,tijd,ruimteenverkeer.Socialevaardighedenenlerenleren.

Lesonderwerp: Antwerpen

Bedenkingendoordementor(Mentor:enkeldeconclusiev/dfeedbacknoteren,deconcretefeedbackwordtvermeldindelesvoorbereidingzelf.)

�Metdezelesvoorbereidingmagjelesgeven,indienjerekeninghoudtmetdefeedback.�Dezelesmagjenietgeven,wantjediendedelesvoorbereidingtelaatin(minderdan3werkdagenvoorrealisatie)�Dezelesvoorbereidingmoetjeopnieuwmakenwant…Feedback:Heelgoed!Jehebterveelwerkingestoken.Hoekenwerkisaltijdeenbeetjerumoeriger.Stelduidelijkeeisendanzalditeenleukelesworden.

Beginsituatie(leerlingspecifiekegegevens-voorkennisvandeklasgroep-organisatie)

De leerlingen leerden in de eerste lessen rond het thema Antwerpen hoe je met het openbaar vervoer tot in Antwerpen geraakt. Ze leerden hoe je veilig een trein, tram of bus neemt en welke verkeersborden en lichten hierbij extra informatie geven. Op 10 november bezochten ze Antwerpen, daarna vullen ze hun werkbundel verder in. In deze lessen werken ze in een hoekenwerk, een groeperingsvorm die ze regelmatig gebruiken. Toen ik aanwezig was in de klas, tijdens een hoekenwerk, leek dit vlot te gaan. Tijdens het hoekenwerk plaats ik de (drukke) jongens best niet bij elkaar. Sofie, Nina en Elise zijn zwak in wereldoriëntatie, daarbij verliezen zij snel hun concentratie. Bo en Milan zijn sterke leerlingen.

Situeringinhetleerplanendeleergebiedoverschrijdendeeindtermen(Geefdejuisteleerplandoelenweer.Perdagsitueerjeminstens1lesindeleergebiedoverschrijdendeeindtermen.)

Leerplanwereldoriëntatie(2001),OVSG:WO–MAA–SVE–19:Deleerlingenwetendaterineenstadengemeenteplaatsenzijnwaardienstenversterktwordenenwaarzeinformatiekunnenverkrijgen.WO–MAA–SEV–20:Deleerlingenwetendatercollectievevoorzieningenzijnwaarvoordeoverheidgeheelofgedeeltelijkzorgdraagtzoalswegennet,openbaarvervoer,rijkswacht,post,onderwijs,…WO–MAA–PJV–23:Deleerlingenkunnenillustrerendaterinhetbestuurvanonslandeentaakverdelingistussenhetgemeentelijkbestuur,hetprovenciaalbestuur,deVlaamseregeringendefederaleregering.WO–TIJD–47:Deleerlingenkunneneenuitstapplannenindetijd,gebruikmakendvanéénopenbaarvervoermiddel.

KARELDEGROTEHOGESCHOOLProfessionelebachelorinhetonderwijs:lageronderwijsOnderwijsgroepWelzijn,OnderwijsengezondheidCampusZuid,Brusselstraat45-2018AntwerpenT:03/613.14.66M:praktijkcel.pbklo@kdg.beW:http://praktijkweb.kdg.be

2

WO–TIJD–52c:Deleerlingenkunnenillustrerendateenherkenbareactueletoestanddoordegeschiedenisbeïnvloedwerdenindeloopdertijdenevolueerdeoversituatiesi.v.m.provincie,gewest,land.WO–TIJD–55:Deleerlingenkunnenvaneenjaartalzeggeninwelkeeeuwditthuishoort.WO–TIJD–63:Deleerlingenbetonenbelangstellingvoorhetverleden,hedenentoekomst,hierenelders.WO–RUI–60:Deleerlingenkunnenplaatsenengebeurtenissenwaarzekennismeemaken,lokaliserenopeenindiecontextpassendekaart.WO-RUI–48:Deleerlingenkunnendebegrippenwijk,gehucht,dorp,deelgemeente,fusiegemeenteenstad,provincieenlandindejuistecontextgebruiken.Wo–RUI–47:Deleerlingenwetenvoordeeigenwoonplaatsinwelkeprovincieofgewestligt.WO–RUI–12:Deleerlingenkunnenhandelendrekeninghoudenmeteenteoverbruggenafstand.WO–RUI–31:Deleerlingenkunnenaandehandvaneenconcreetvoorbeeldhetverschiltussenbeleefdeenabsoluteafstandillustreren.WO–VKR–16:Deleerlingenkennendebelangrijkstegevolgenvanhetgroeiendeautogebruik.WO–VKR–19:Deleerlingenkunneneeneenvoudigeroutemethetopenbaarvervoeruitstippelen.Leerplansocialevaardigheden(1998),OVSG:LOD–SOV–01.04-Deleerlingenkunnenrespectenwaarderingopbrengeninomgangmetanderen.LOD–SOV–01.10-Deleerlingenkunnenonderleidingvaneenmedeleerlingmeewerken.LOD–SOV–02.03-Deleerlingenkunnendeanderlatenuitspreken.Leerplanlerenleren(1998),OVSG:LOD–LL–MGG–01.1-Deleerlingenroepenbijeenonderwerpingroephunvoorkennisop.LOD–LL–MGG–01.5-Deleerlingenanalysereningroep(aangeboden)informatiea.d.h.v.vragen.LOD–LL–POP–02.26-Deleerlingenlossenzelfstandigeenprobleemop.LOD–LL–INF–03.10-Deleerlingenhanterendegeraadpleegdeinformatiebronnenefficiënt.LOD–LL–INF–03.12-Deleerlingenhoudenvolwanneerzedeinformatienietonmiddellijkvinden.LOD–LL–HOT–05.04-Deleerlingenzijngemotiveerd.

Kerndoel(Streefnaarmaximum4kerndoelendiejeopheteindevandeleswilbereiken.Nummerdekerndoelen.)(Evalueernadelesofdeleerlingendekerndoelenaldannietbereikthebbendoordekerndoelentemarkeren.)

1. DeleerlingenkunnenhetCentraalStationomschrijvenendaarbijdegeschiedkundigeproblematiektoelichten.2. Deleerlingenkunnende3opvallendekenmerkenvandeGroteMarktopsommen,namelijkhetstadhuis,Brabo

endeGildehuizen.3. DeleerlingenkennendegeschiedenisvandeSchelde.4. DeleerlingenkunnenomschrijvenwathetSteenisenwieLangeWapperis.

Pijlersvandekrachtigeleeromgeving(Kruisaanwelkepijlersvandekrachtigeleeromgevingexplicietverwerktzitteninjeles.Integreerminimum3zinvollepijlers.)

V PIJLERSV/DKRACHTIGELEEROMGEVING N� Positiefenmotiverendklasklimaat: deleerlingenwordenvoldoendegemotiveerdbijdestartentijdensdeles. � � Werkelijkheidsnabij: deinhoudwordtgekaderdbinnenofgelinktaanherkenbaresituatiesen/ofervaringen. � � Leerlingenactiviteit: deleerlingenwordenactiefbijdelesbetrokken. � � Leerlingeninitiatief: erisruimtevoorinbrengvandeleerlingen. � � Herhalingengeleidelijkheid: erwordtaangeslotenbijdevoorkennisv/dleerlingen+deleerinhoudwordtinzichtelijk

engeleidelijkaangebracht.�

� Differentiatie: deleerlingenwordenophuneigenniveauuitgedaagden/ofbegeleid. � � Waarden-vol: vanuithetlesonderwerpofopbouwvandeles,iseraandachtvoorwaardenennormen. �

Bronnen

3

(NoteringvolgensdeAPA-normen:handboeken,naslagwerken,www,documentatiev/dstageschoolofhogeschool,…)

Weemaes, A., (2016). Werkbundel: Antwerpen. Brasschaat. Gynzy (2009). Bord. Geraadpleegd op 2 november 2016, van https://www.gynzy.com/nl/

Bijlagen(Geefkortaanwelkebijlagenbijdezelesvoorbereidinghoren.)

Werkbundel Antwerpen. Hoekenwerk: Opdrachtkaartjes Hoek1:Raadhetwoord:9kaartjesmetwoordenop.

Hoek2:Bordspelenkaartjes(13).

Hoek3:19papierenstripverhaalmetingevuldetekstballon.

Hoek4:Quizvragen.

4

Bordschema(Zozietjebordplaneruitopheteindevandeles.Bijgebruikvanhetdigibord:voegalle‘slides’toe,dusnietenkelhetbordboek.)

5

FASE1:Hoekenwerk:

Concretelesdoelen:DeleerlingenwetendathetCentraalStationeenbeschermdgebouwis.

Deleerlingenwetendatditstationgerestaureerdis.

Deleerlingenweteninwelkeeeuwditstationgebouwdis.

DeleerlingenkunnenhetCentraalStationaanduidenopeenplattegrond.

Deleerlingenwetenwaarvoorhetstadshuisdient.

DeleerlingenkunnengildehuizenherkennenopdeGroteMarkt.

DeleerlingenweteninwelkeeeuwdeO.L.V.kathedraalgebouwdis.

DeleerlingenkunnenRubensomschrijvenalseenbelangrijkmanvoordestadAntwerpen.

DeleerlingenkunnenhetontstaanvandeScheldeomschrijven.

DeleerlingenwetendathetSteenhetoudstegebouwinAntwerpenis.

DeleerlingenkunnenomschrijvenwieLangewapperis.

DeleerlingenkunnendebezochteplaatseninAntwerpenaanduidenopeenkaartvanAntwerpen.

Materiaal:

Hoek1:Raadhetwoord:9kaartjesmetwoordenop,dobbelsteen,papier.

Hoek2:Bordspel,5pionnen,dobbelsteen,kaartjes(13)

Hoek3:19papierenstripverhaalmetingevuldetekstballonendieinformatiebevatten.

Hoek4:Computerlokaal:digitaalspel.

BundelAntwerpen

19kaartjes:4verschillendethema’s:5+5+5+4

2timers

Takenkaartjes

Werkvorm(en):

Hoekenwerk

Groeperingsvorm(en):

P

Leerinhoud(Jenoteertzeergedetailleerdeneenduidigdeleerstofdieperlesfaseaanbodkomt.)

Hoek 1: Raad het woord:

Thema: De grote Markt:

De leerlingen trekken een kaart. Op deze kaart staan de woorden die ze moeten invullen op pagina 7 en 8.

Het spel:

- Om de beurt trek je een kaart. - Op deze kaart staat een woord. Dit woord teken je of beeld je uit. - Na ongeveer 35 min, kom je pagina 7 en 8 halen. Deze moet je invullen. - De woorden die op de kaartjes staan, vul je in op pagina 7 en 8.

- De woorden: de burgemeester, de schepenen, een geboorte, een overlijden, een huwelijk, een identiteitskaart,

een reispas, een bouwvergunning en een gemeentehuis.

Hoek 2: Bordspel:

6

Timing Onderwijsleeractiviteiten

(Jenoteertalleswatjetijdensdeleszalzeggen,vragen,(voor)doen,…,alsookalleswatdeleerlingenzullendoen,antwoorden,….)

50’ Legt tijdens de speeltijd op elke bank een afbeelding. Op deze manier vormen we de groepen.

Zegt: Zoals ik voor de speeltijd al aangaf, werken we vandaag verder rond Antwerpen. Ik heb een hoekenwerk in elkaar gestoken waar we 4 lessen lang rond zullen werken.

In elke hoek ligt een kaartje en het nodige spelmateriaal. Op het kaartje staat steeds heel duidelijk wat je moet doen. In hoek 1 moet je woorden uitbeelden of tekenen. In hoek 2 speel je een bordspel. In hoek 3 werk je aan een stripverhaal en in hoek 4 ga je met juf Ann naar de computerklas om een quiz te doen.

We werken steeds in groepjes van 5 leerlingen. Ik wil dat je op een respectvolle manier met elkaar samenwerkt. Je laat iedereen uitspreken en speelt het spel steeds eerlijk. Als dit niet lukt, stoppen we ermee en dicteer ik gewoon de woorden die jullie moeten invullen.

Op jullie bank ligt een foto. Zo meteen ga je in de hoek zitten waar jouw foto ligt. De kinderen met Centraal Station op hun bank gaan aan de deur staan om naar de computerklas te gaan. Op sommige banken ligt ook een takenkaart. Deze taak voer je uit gedurende het hele hoekenwerk.

Je mag nu rustig in de juiste hoek gaan zitten en beginnen.

De leerlingen werken in hun hoek.

(Na 45 min.)

Zegt: Jullie ruimen nu alle spullen in jullie hoek op, je zorgt dat alles netjes ligt zoals je het daarstraks gevonden hebt. De werkbladen mogen de ophalers ophalen.

De leerlingen gooien met de dobbelsteen, ze verplaatsen hun pion op het bord, de antwoorden van de vragen die gesteld worden, moeten ze invullen op pagina 10 en 11.

Het spel:

- Om de beurt verplaats je je pion op het speelveld. - Op het vak waar je komt staat: of een foto van de Schelde, of een foto van Lange Wapper. - Heb je een foto van de Schelde, dan neemt de persoon naast jou een kaart van de stapel Schelde. - Hetzelfde doe je bij de foto van Lange Wapper. - De vraag wordt voorgelezen en je raadt het juiste antwoord. Heb je het juist, dan krijg je het kaartje. - Na 30 min. kom je vooraan pagina’s 10 en 11 halen. - De juiste antwoorden op de kaartjes zijn woorden die je moet invullen.

- Vragen Schelde en Lange wapper? Zie bijlage hoek 2.

Hoek 3: Stripverhaal:

Het spel:

- De leerlingen krijgen een leeg stripverhaal, de tekstballonen zijn al wel ingevuld. - Ze lezen het verhaal. - Vooraan halen ze pagina 9 en 10. - De antwoorden staan in de tekstballonen, deze vullen ze in. - Daarna mogen ze tekeningen bij de tekstballonen maken.

- Stripverhaal? Zie bijlage hoek 3.

Hoek 4: Computerhoek:

Het spel:

- De kinderen krijgen steeds een vraag, ze duiden hierbij het juiste antwoord aan. - Na het controleren, verschijnt het juist antwoord. - Dit antwoord moeten ze in hun tekst invullen op pagina 6 of 7.

- Vragen? Zie bijlage hoek 4.

7

Opdrachtkaarten:

HOEK 1De Grote Markt van Antwerpen

In deze hoek moet je tekenen of uitbeelden:

- Leg de stapel kaarten omgekeerd op tafel.- De jongste speler begint en gooit met de dobbelsteen.- Staat er op je dobbelsteen een T, dan teken je, staat er een U, dan beeld je uit.- Je neemt een kaart van de stapel en tekent of beeld het aangeduide woord uit.- De persoon rechts van jou probeert te raden. • Is het woord geraden? Dan krijgt hij het kaartje. • Lukt dit niet na 2 min? Dan moet de kaart weer onderaan de stapel.- Na 30 min. haal je vooraan pagina 7 en 8.- Aan de hand van de kaartjes vul je de tekst in.- Plaats nu de timer op 30 min en spelen maar!

HOEK 2Antwerpen aan de Schelde + Het Steen en Lange wapper

In deze hoek speel je een bordspel:

- Elke speler krijgt een pion en plaatst deze op Start.- Naast het bord leg je de twee stapels kaarten: • Stapel 1: Antwerpen aan de Schelde • Stapel 2: Het Steen en Lange wapper.- De jongste speler begint en gooit met de dobbelsteen.- Verplaats nu jouw pion. - Je komt op: • De Schelde: De speler links van jou neemt een kaart van de Schelde. • Lange Wapper: De speler links van jou neemt een kaart van Lange Wapper.- Deze leest de vraag voor: • Juist antwoord? Je krijgt de kaart. • Fout antwoord? De kaart belandt onderaan de stapel.- Het is aan de volgende speler.

- Opgepast! Je krijgt maar 30 min. voor dit spel. Na 30 min. kom je pagina 10 en 11 halen. Je vult deze pagina’s in aan de hand van de kaarten. - Plaats nu de timer op 30 min. en spelen maar!

8

HOEK 3De Onze-Lieve-Vrouwekathedraal

In deze hoek maak je een stripverhaal:

- Haal vooraan pagina 9 en 10.- Vul aan de hand van de tekstballonen de informatie in op deze pagina’s.- Als je klaar bent, dan mag je bij de tekstballonen iets tekenen.

HOEK 4Centraal Station

In deze hoek speel je een verbindoefeningen:

- Ga elk aan een computer zitten die opstaat, de quiz staat al klaar.- Je lost steeds de vragen op, het juiste antwoord verschijnt.- Je zoekt in de tekst of je dit antwoord kan invullen op pagina 6 en 7.- Als je klaar bent, kom je terug naar de klas.

9

Hoek 1:

De burgemeester werkt in het stadhuis.

De schepenen werken in het stadhuis.

Mensen gaan naar het stadhuis voor een geboorte.

Mensen gaan naar het stadhuis voor een overlijden.

Mensen gaan naar het stadhuis voor een huwelijk.

Waarom ga je nog naar het stadhuis? Voor een identiteitskaart.

Waarom ga je nog naar het stadhuis? Voor een reispas.

Waarom ga je nog naar het stadhuis? Voor een bouwvergunning.

De burgemeester en schepen werken in een gemeentehuis.

10

Hoek 2:

Welke plaats was belangrijk in het verhaal van Brabo en Antigoon?

a De Schelde

b Het Rubenshuis

c Centraal station

Antwerpen was vroeger niet groter dan een:

a Stad

b Gemeente

c Dorp

Waar gingen de eerste mensen wonen?

a In een boot op de Schelde.

b Op een zandheuvel.

c Op de grasvlaktes.

Waarom is een rivier (de Schelde) belangrijk?

a Om dingen te vervoeren.

b Om een stad gezellig te maken.

c Om in te zwemmen.

11

Wat bouwden ze rond de burcht om zich te beschermen?

a Een grote poort

b Een muur

c Een koepel

Wat gebeurde er met de muur toen Antwerpen groter werd?

a Die werd bewaard als monument

b Die werd afgebroken

c De huizen werden er tegen gebouwd

Vanwaar is de naam Antwerpen afgeleid?

a Anda verpus

b Anto werpos

c Ant worpon

12

Wat is het Steen?

a Het oudste, nog bestaande gebouw

in Antwerpen.

b Een grote rots in Antwerpen.

c Een belangrijk persoon uit

Antwerpen.

Waarvoor diende het Steen ooit?

a Het diende als gevangenis.

b Het diende als bidplaats.

c Het diende als rustoord.

Het Steen was lange tijd:

a Een scheepsvaartmuseum

b Een restaurant

c Een vergaderruimte

Wie staat er voor het Steen?

a Een beeld van de burgemeester

van Antwerpen.

b Een beeld van Lange Wapper.

c Een beeld van de koning.

13

Wat is een Sage?

a Een stripverhaal

b Een krant enkel te vinden

in Antwerpen

c Een verzonnen verhaal

Hoe werd Lange Wapper nog genoemd?

a De lange reus van Antwerpen

b Een plaag- en watergeest

c De onbekende strijder

14

ANTWERPEN AAN DE SCHELDE

ANTWERPEN AAN DE SCHELDE

ANTWERPEN AAN DE SCHELDE

ANTWERPEN AAN DE SCHELDE

15

HET STEEN EN LANGE WAPPER

HET STEEN EN LANGE WAPPER

HET STEEN EN LANGE WAPPER

HET STEEN EN LANGE WAPPER

16

Hoek 3:

Kijk, hier zie je de O.L.V kathedraal, deze is 123 meter hoog.Wauw, zo hoog!

Hij raakt bijna de wolken.

Kom we gaan naar binnen! Kijk, in de kathedraal hangen veel prachtige

kunstwerken. Deze zijn geschilderd door Peter Paul Rubens. Daar zie je

een werk van hem.

Wie is Rubens? Hij was een belangrijk man voor Antwerpen, hij kreeg zelfs een standbeeld. Dat zie je buiten staan.

Laten we nog een wandeling maken door de stad, kom je?

Kijk hier! Het huis van Rubens vroeger kan je nu bezoeken, dat is een museum.

17

Hoek4:Dezevragenkomendigitaalopeensite:

Hoek 4: Waarmee vergelijken veel mensen Centraal Station?

- Een kathedraal - Een serre in een plantentuin - Een operazaal

Welk deel van het station is dit?

- De inkomhal - Het perron - De wachtruimte

Welk deel van het station is dit?

- De inkomhal - De winkelzaal - Het perron

18

Hoe kwam het dat er stenen naar beneden vielen in 1953? - De stenen zaten los. - De stenen waren te zwaar. - Er waren scheuren in de stenen.

Waarom konden ze het stationsgebouw niet opknappen?

- Ze wouden niet dat het gebouw veranderde. - De stad Antwerpen wou dit niet. - Er was geen geld.

Centraal station werd een beschermd monument, wat wilt dit zeggen?

- Er was constant bewaking. - Er kwam een grote muur rond. - Je moet het zo goed mogelijk onderhouden en mag het niet afbreken.

Wat wou men doen met het gebouw in 1985?

- Het sluiten - Het afbreken - Het ombouwen tot een winkelcentrum

Wat is een kopstation?

- Het station heeft een enorme inkom en een klein achterstuk. - Een station waar treinen langs hetzelfde spoor in en uit moeten rijden. - Dat is een deeltje uit het station, het deel staat vooraan.