Zinbeleving

Filosofie en de vraag naar de zin van het leven

Vragen naar ‘zin’ Volgens sommige filosofen: vraag

‘herformuleren’ Zin = 3. doel4. nut 5. intrinsieke betekenis6. richting

Zingeving in de zorgsectorCategorieën zinvragen Vragen naar het zelf Vragen naar het zelf en de ander Vragen naar het zelf en de toekomst Vragen naar het zelf, het lijden en de dood Vragen naar het zelf, goed en kwaad Vragen naar het zelf en de natuurlijke

omgeving

Zingeving in de zorgsector Hulpverlening nog vaak gedomineerd door

medisch-therapeutisch model Aandacht voor het taalspel van de zingeving

= luisteren- persoonlijke beleving - emoties- het narratieve

Gevolg: relatie hulpvrager – verlener wordt ontmoeting

Zingeving en filosofie

Zie Thomas Nys, De zin van ons bestaan. Bedenkingen omtrent autonomie, erkenning en liberalisme

Naturalisten – supernaturalisten Objectivisten - subjectivisten

Savater Zin verwijst altijd naar iets anders dan

zichzelf. Bv. zin van intake = bep. behandeling.

zin van hamer = timmeren Maar wat is de zin van het leven? Kan

moeilijk buiten het leven liggen.

Savater Zin van het leven bij God? Savater: “Wat is de zin van God?” Let op: ‘Het leven heeft geen zin.’ is

niet hetzelfde als ‘Het leven is absurd.’ Absurd: wat zin zou moeten hebben,

maar dat niet heeft. Bv. situaties in WO I.

Zin van het leven en transimmanentie

Zingeving zelf filosofisch onderzoeken Oorzaken crisis zingeving- traditionele zingevingskader onder druk- ge-atomiseerde samenleving Tot voor kort: zingeving door

transcendente God. Of een ander transcendent subject

(staat of partij)

Psychisch leed in cijfers DS maandag 29 november 2010

In 2008 maakten 1.027 Vlamingen, onder wie 728 mannen, een eind aan hun leven. Dat zijn drie suïcides per dag. Het EU-gemiddelde is twee.

Jaarlijks ondernemen 10.500 Vlamingen een poging tot zelfdoding (28 per dag). Van alle pogingen bij jongeren leidt een op de twintig tot de dood. Bij ouderen is dat een op de vier.

Transimmanentie Nu crisis door twee argumenten

- Kennisargument- Moreel argument

Transimmanentie Nu: autonoom subject geeft zin aan leven. Kritiek Devisch: zelfde subject-object-schema

= gevaarlijk (zie p. 25) Hoe anders denken? Zin = existentie “Wij zijn steeds in de zin geworpen en

de zin plaatst ons in een geopend zijn en een verhouding tot de wereld en de anderen.”

Albert Camus (1913-1960)

Zelfmoord als centrale vraag

‘Il n’y a qu’ un problème philosophique vraiment sérieux: c’est le suicide. Juger que la vie vaut ou ne vaut pas la peine d’être vécue, c’est répondre à la question fondamentale de la philosophie.’

Jean Grondin (1955- )

Vier betekenissen van ‘zin’ een richtingaangevende

betekenis ‘betekenisdragend’ of

‘veelzeggend’ gevoel voor het leven oordeelsvermogen

Grondin

Wil het leven een zin hebben of krijgen, dan moet de weg die het doorloopt, vervuld zijn van betekenis en daaraan ligt ook altijd de taal ten grondslag.

The Linguistic Turn The Linguistic Turn = aandacht voor de

taal (zie uitleg p. 28) Na twee andere grote ommekeren in de

moderne filosofie- de wending naar het subject

(Descartes)- transcendentale herformulering van

subject (Kant)

The Linguistic Turn Onze toegang tot de werkelijkheid is altijd

door taal bemiddeld. Taal is constitutief voor de werkelijkheid

waartoe we ons verhouden.Daardoor: decentrering van het subject- als 1. subject slechts toegang tot de

werkelijkheid heeft door de taal- als 2. taal eigen is aan een taalgemeenschap:- dan is taal, zijn taal en tegelijk ook niet.

Grondin De betekenis die begrepen kan

worden is taal, maar de taal put desondanks de hele ervaring van de betekenis niet uit.

De betekenis komt op ons toe van een elders dat wij nooit beheersen, in die zin dat wij daar altijd al in verblijven.

Zingevende interesse Betekenis van het woord ‘zin’

- betekenis- bedoeling- richting/oriëntatie- wat iets de moeite waard maakt- dat waar het uiteindelijk om gaat

zin ≠ nut Nut = middel, ‘instrumenteel’ Nuttigheidsdenken: middel-doel-

structuur - zinvol en nutteloos

- nuttig en zinloos

Categorieën van bewuste motieven

Manipulatieve interessede wereld omvormen tot iets nuttigs

Cognitieve interessehet verlangen om te weten

Zingevende interesse“…dat datgene wat ons in beslag neemt zou kunnen ingeschakeld worden in een nieuw of ruimer betekenisgeheel.”