Studiehandleiding deel 1 OWE 12 CRM Inleiding · Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 3...

21
Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 1 Studiehandleiding deel 1 OWE 12 CRM Inleiding Het werk in de zorg is vaak (multi-) of interdisciplinair. Regelmatig moet onder tijdsdruk de juiste beslissing genomen worden. Iedere professional in de zorg draagt als teamlid met zijn expertise bij aan een optimale hulpverlening. Goede samenwerking en afstemming binnen het team zijn belangrijk om elkaars vaardigheden en inzichten te kunnen aanvullen en de meest effectieve zorg te bieden. Onderzoek naar de veiligheid in de zorg heeft aangetoond dat in 2008 ongeveer 38.000 patiënten tijdens een ziekenhuisopname potentieel vermijdbare schade opliepen en dat bijna 2000 patiënten mede daaraan zijn overleden. Meer dan 70% van de vermijdbare zorggerelateerde schade wordt door mensen veroorzaakt (De Bruine en Bleeker, 2013). De multidisciplinaire zorg voor de (acute) patiënt kan dus zeker beter. Technisch vakmanschap is natuurlijk essentieel, maar tevens dient een structurele en veilige omgeving gecreëerd te worden, waarin de zorgprofessional frequent feedback kan geven en waarin waargenomen problemen in een verbetertraject resulteren. Sinds enige jaren heeft het Crew Resource Management (CRM) zijn intrede gedaan in de zorg. CRM is een set niet- technische teamvaardigheden, eind jaren zeventig ontwikkeld in de luchtvaart om incidenten aan te pakken die het gevolg waren van niet-optimale samenwerking in de cockpit. Mede door deze aanpak is vliegen vandaag de dag verreweg de veiligste manier om te reizen. Er zijn veel parallellen tussen de werkwijze van de luchtvaart en de (acute) zorg. Kritische beslissingen moeten regelmatig in korte tijd worden genomen, waarbij samenwerking, leiding geven en communicatie essentieel zijn. Het systeem van het functioneren van het team in de cockpit dient als basis voor het presteren van het team in de zorg. Tijdens de eerste periode van deze onderwijseenheid (OWE) staat de CanMEDS rol ‘Professional, Kwaliteitsbevorderaar’ centraal met de daaraan verbonden de kernbegrippen: 22. Kwaliteit van zorg leveren 23. Participeren in kwaliteitszorg 24. Professioneel gedrag Naast deze drie kernbegrippen, zijn ook de volgende kernbegrippen nadrukkelijk van toepassing: 11. Onderzoekenvermogen 12. Inzet EBP 13. Deskundigheidsbevordering 18. Verpleegkundig leiderschap 21. Veiligheid bevorderen Deze 8 kernbegrippen vormen de basis voor de kwaliteit van zorg met speciale aandacht voor het handelden van zorgprofessionals t.a.v. de veiligheid in zorg en een verdere verbetering daarvan. Je gaat je verdiepen in het principe van CRM en de toepassing hiervan binnen je stagesetting. Daarnaast staat het klinisch redeneren van vitaal bedreigde patiënten centraal. Om de vaardigheden van klinisch redeneren te ondersteunen, is in deze OWE eveneens een robotsimulatie training ingepland waar de vitaal bedreigde patiënt centraal staat. In de voorbereidingsweek zal een start gemaakt worden met het thema CRM. Niet in alle werkvelden zal het begrip CRM bekend zijn. Echter gaat het bij CRM om het gebruik van alle aanwezige bronnen, zoals informatie, apparatuur en mensen voor het bereiken van veilige en efficiënte zorg waarbij naar zowel de professional, het team als naar de organisatie gekeken wordt (De Bruijne & Bleeker, 2013). Dit komt overeen met wat het Veiligheidsmanagementsysteem (VMS) beschrijft en wat herkenbaar is binnen alle werkvelden.

Transcript of Studiehandleiding deel 1 OWE 12 CRM Inleiding · Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 3...

Page 1: Studiehandleiding deel 1 OWE 12 CRM Inleiding · Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 3 Voorbereiding op WG lesdag 2 Vitaal bedreigde patiënt -kind- (6 februari 2019) Casus Tom

Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 1

Studiehandleiding deel 1 OWE 12 CRM Inleiding Het werk in de zorg is vaak (multi-) of interdisciplinair. Regelmatig moet onder tijdsdruk de juiste beslissing genomen worden. Iedere professional in de zorg draagt als teamlid met zijn expertise bij aan een optimale hulpverlening. Goede samenwerking en afstemming binnen het team zijn belangrijk om elkaars vaardigheden en inzichten te kunnen aanvullen en de meest effectieve zorg te bieden. Onderzoek naar de veiligheid in de zorg heeft aangetoond dat in 2008 ongeveer 38.000 patiënten tijdens een ziekenhuisopname potentieel vermijdbare schade opliepen en dat bijna 2000 patiënten mede daaraan zijn overleden. Meer dan 70% van de vermijdbare zorggerelateerde schade wordt door mensen veroorzaakt (De Bruine en Bleeker, 2013). De multidisciplinaire zorg voor de (acute) patiënt kan dus zeker beter. Technisch vakmanschap is natuurlijk essentieel, maar tevens dient een structurele en veilige omgeving gecreëerd te worden, waarin de zorgprofessional frequent feedback kan geven en waarin waargenomen problemen in een verbetertraject resulteren. Sinds enige jaren heeft het Crew Resource Management (CRM) zijn intrede gedaan in de zorg. CRM is een set niet-technische teamvaardigheden, eind jaren zeventig ontwikkeld in de luchtvaart om incidenten aan te pakken die het gevolg waren van niet-optimale samenwerking in de cockpit. Mede door deze aanpak is vliegen vandaag de dag verreweg de veiligste manier om te reizen. Er zijn veel parallellen tussen de werkwijze van de luchtvaart en de (acute) zorg. Kritische beslissingen moeten regelmatig in korte tijd worden genomen, waarbij samenwerking, leiding geven en communicatie essentieel zijn. Het systeem van het functioneren van het team in de cockpit dient als basis voor het presteren van het team in de zorg. Tijdens de eerste periode van deze onderwijseenheid (OWE) staat de CanMEDS rol ‘Professional, Kwaliteitsbevorderaar’ centraal met de daaraan verbonden de kernbegrippen: 22. Kwaliteit van zorg leveren 23. Participeren in kwaliteitszorg 24. Professioneel gedrag Naast deze drie kernbegrippen, zijn ook de volgende kernbegrippen nadrukkelijk van toepassing: 11. Onderzoekenvermogen 12. Inzet EBP 13. Deskundigheidsbevordering 18. Verpleegkundig leiderschap 21. Veiligheid bevorderen Deze 8 kernbegrippen vormen de basis voor de kwaliteit van zorg met speciale aandacht voor het handelden van zorgprofessionals t.a.v. de veiligheid in zorg en een verdere verbetering daarvan. Je gaat je verdiepen in het principe van CRM en de toepassing hiervan binnen je stagesetting. Daarnaast staat het klinisch redeneren van vitaal bedreigde patiënten centraal. Om de vaardigheden van klinisch redeneren te ondersteunen, is in deze OWE eveneens een robotsimulatie training ingepland waar de vitaal bedreigde patiënt centraal staat. In de voorbereidingsweek zal een start gemaakt worden met het thema CRM. Niet in alle werkvelden zal het begrip CRM bekend zijn. Echter gaat het bij CRM om het gebruik van alle aanwezige bronnen, zoals informatie, apparatuur en mensen voor het bereiken van veilige en efficiënte zorg waarbij naar zowel de professional, het team als naar de organisatie gekeken wordt (De Bruijne & Bleeker, 2013). Dit komt overeen met wat het Veiligheidsmanagementsysteem (VMS) beschrijft en wat herkenbaar is binnen alle werkvelden.

Page 2: Studiehandleiding deel 1 OWE 12 CRM Inleiding · Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 3 Voorbereiding op WG lesdag 2 Vitaal bedreigde patiënt -kind- (6 februari 2019) Casus Tom

Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 2

Doelen voorbereidingsweek De student - kan een BPV-plan opstellen;

- kan uitleggen wat onder CRM wordt verstaan en wat het doel van CRM is;

- kan de kernpunten van CRM benoemen en herkennen a.d.h.v. een casus;

- kan gegevens en parameters verzamelen, selecteren, analyseren, interpreteren en controleren van een vitaal bedreigde patiënt en deze met elkaar in relatie brengen;

- kan een bedreiging van een of meer vitale functies vroegtijdig onderkennen

- kan op een methodische wijze, met behulp van de ABCDE-methodiek en de PESDIE komen tot een geprioriteerd zorgplan voor de patiënt.

Onderwijsweek 1 lesdag 1 (4 februari 2019) 2 HC Introductie bouwstenen OWE 12

Beroepsproduct CRM

Beroepsproduct Ondernemerschap

BPV-plan

Reflectieve vaardigheden Voorbereiding op WG lesdag 1 Lees het BPV-plan en het beoordelingsformulier van de praktijk door en neem deze mee naar de WG. Voor het BPV-plan en het beoordelingsformulier van de praktijk verwijzen we je naar https://specials.han.nl/themasites/praktijkbureau-verpleegkunde/bpv-1d/ Inloggegevens: Gebruikersnaam: instituut9 Wachtwoord: verpleegkunde Een leeg invulformulier van het BPV-plan is te vinden op onderwijsonline, onder BPV. 2 WG BPV-plan maken Voorbereiding Maak met elkaar twee subgroepen (RVa en RVb) ter voorbereiding op de bijeenkomsten Reflectie en Intervisie in deze onderwijseenheid. Deze groepsindeling is ook tijdens de voorbereidingsweek uitgangspunt. Bespreek het BPV-plan en stel vragen over eventuele onduidelijkheden tijdens de WG. Werk tijdens de WG in subgroepen aan het BPV-plan. Spreek met elkaar af welke subgroep (RVa en RVb) welke leerdoelen gaat presenteren tijdens de WG aan het einde van de week. Vanuit elke subgroep RVa en RVb presenteren 2 studenten 2 leerdoelen van verschillende CanMEDS-rollen (per subgroep maximaal 20 minuten. 2 PRC BPV-plan maken Tijdens het PRC ga je met je subgroep verder werken aan het BPV-plan ter voorbereiding op lesdag 3. Een tutor is beschikbaar voor vragen.

Page 3: Studiehandleiding deel 1 OWE 12 CRM Inleiding · Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 3 Voorbereiding op WG lesdag 2 Vitaal bedreigde patiënt -kind- (6 februari 2019) Casus Tom

Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 3

Voorbereiding op WG lesdag 2 Vitaal bedreigde patiënt -kind- (6 februari 2019)

Casus Tom Pieters Deel 1 Tom een zes dagen oude pasgeborene, is opgenomen op de kinderafdeling vanwege een coarctatio aortae. Tom is thuis geboren en had bij de geboorte een goede start. De APGAR- score bedroeg 7-8-9. Tom is het vierde kind van de ouders. Het oudste broertje, Lucas, is 5 jaar. De tweeling Pien en Evi zijn 2,5 jaar. Vader van Tom is vrachtwagenchauffeur bij een transportbedrijf. Moeder heeft nog ruim 9 weken verlof voordat zij weer parttime aan de slag gaat als administratief medewerker bij een bank in het dorp waar het gezin woont. De ouders zijn actief binnen een protestantse kerkgemeenschap waarbinnen het gezin veel contacten onderhoudt. De oudere zusjes en broertje van Tom zijn vanuit deze geloofsovertuiging niet ingeënt. Tom is twee dagen na de geboorte opgenomen op de kinderafdeling vanwege problemen met de voeding. Daarnaast plaste Tom erg weinig terwijl hij in gewicht relatief fors toenam. Het geboortegewicht van Tom was 3250 gram. Vier dagen na de geboorte was Tom al ruimschoots over zijn geboortegewicht heen. Tom is overgeplaatst naar de kinder intensive care gelegen uit voorzorg omdat hij Prostin intraveneus toegediend krijgt om de ductus arteriosus te openen. Tim ondervond echter nauwelijks bijwerkingen van dit medicament waardoor hij overgeplaatst kon worden naar de kinderafdeling waar jij werkzaam bent. Bij aanvang van je dienst start je met het observeren van de vitale functies bij Tom. Tom blijkt nu een ademfrequentie van 36 te hebben. Zijn hartslag was 100. Bloeddruk moest gemeten worden aan arm en been. Aan rechter arm meet je een bloeddruk van 80 over 45 aan rechter beentje een tensie van 60 over 35. De saturatie was 92%. De vochtbalans is ruimschoots positief. Moeder komt rond de verzorging naar het ziekenhuis toe. Vader kan af en toe maar komen gezien zijn werk. Moeder vraagt zich af of het wel noodzakelijk is om gedurende lange tijd aanwezig te zijn bij Tom daar hij toch nog maar zo klein is en volgens haar weinig mee krijgt van wat er allemaal gebeurt. Jij als verpleegkundige hebt daar zo je eigen gedachten over die je met moeder wilt bespreken. Hierbij houd je rekening met de thuissituatie van het gezin. Moeder was gestart met borstvoeding maar omdat Tom moeite heeft met drinken heeft ze een paar keer gekolfd. Vanuit de overdracht lees je dat moeder overweegt om hiermee te stoppen en dit graag met je wil bespreken. De oudere broertje en zusjes zijn nog niet op bezoek geweest. Ouders vonden dit te lastig gezien de reisafstand van ongeveer een half uur. Je collega geeft tijdens de overdracht aan dat het misschien wel slim zou zijn om met ouders te bespreken om de oudere kinderen toch te betrekken bij deze ziekenhuis opname. Jij moet je echter nog verdiepen in de eventuele noodzaak hiervan voordat je dit met ouders gaat bespreken. Deel 2 Het lijkt beter te gaan met Tom, maar hij mag voorlopig nog niet naar huis. De situatie van Tom is nog niet stabiel genoeg. De controles moeten om die reden dan ook blijven plaatsvinden. Na enkele dagen vrij te zijn geweest, neem je iets waar aan Tom. Je hebt een niet-pluisgevoel. Je kijkt naar zijn controles en ziet dat deze niet consequent zijn gerapporteerd. De vochtbalans bijvoorbeeld, is al enkele dagen incompleet. Je spreekt één van de collega’s, die Tom de afgelopen dagen heeft verzorgd, hierop aan. Twee dagen later blijkt dat de bloedwaarden van Tom duiden op uitdroging. Het valt je op dat je collega’s naar jouw inzicht te vaak essentiële controles niet rapporteren. Toen je vorige week op een andere afdeling werkte, was het je ook al opgevallen dat controles niet overal waren gerapporteerd. Daarbij valt het je op dat men elkaar ook niet aanspreekt op deze belangrijke handelingen.

Page 4: Studiehandleiding deel 1 OWE 12 CRM Inleiding · Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 3 Voorbereiding op WG lesdag 2 Vitaal bedreigde patiënt -kind- (6 februari 2019) Casus Tom

Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 4

De groep wordt in 4 subgroepen verdeeld van 4-5 studenten per groep (de helft van RVa en de helft van RVb). Spreek af welke twee subgroepen de casus het vitaal bedreigde kind (deel 1 en deel 2) uitwerken en welke twee subgroepen de casus voor de vitaal bedreigde oudere (deel 1 en deel 2) uitwerken (dag 3 van de voorbereidingsweek). De voorbereiding bestaat uit twee delen: A. Het uitvoeren van een casusanalyse van bovenstaande casus (deel 1) waarbij de

volgende stappen genomen dienen te worden: - Werk de MBA (Methodische Beschrijving van de Aandoening) uit voor een patiënt

met een verdenking van een CVA. Gebruik hiervoor het format uit bijlagen. - Beschrijf de potentiële complicaties (multidisciplinaire problemen) met daarbij de

relevante observaties. - Inventariseer de verpleegkundige diagnosen en prioriteer deze. Werk de twee

belangrijkste uit volgens de PESDIE. - Formuleer op basis van je voorbereidingen minimaal één leervraag t.b.v. het WG. B. Het analyseren van bovenstaande casus (deel 2) op 4 niveaus van CRM (indien van

toepassing). Geef eerst aan wat het incident is in deze casus. Maak vervolgens op grond van deze korte casus (voor zover mogelijk) een feitelijke analyse van het incident op onderstaande vier niveaus m.b.v. het boek van De Bruijne en Bleeker (2013):

- situatiebewustzijn - individueel niveau - teamniveau - organisatieniveau - Wat zijn de (mogelijke) gevolgen van het verpleegkundig handelen voor de patiënt

(klinisch rederneren)? 2 WG Vitaal bedreigde patiënt - kind (6 februari 2019) Werkwijze Tijdens de WG wordt stilgestaan bij - deel 1: het klinisch redeneren, binnen de casus, dat ter voorbereiding is uitgewerkt.

Het methodisch toepassen van de ABCDE-methodiek vormt hierin het uitgangspunt waarbij de potentiële complicaties centraal staan met de bij behorende interventies.

- deel 2: het klinisch rederneren, binnen de casus, als gevolg van een (bijna) incident n.a.v. het verpleegkundig handelen, dat eveneens ter voorbereiding is uitgewerkt. Een methodische analyse van het (bijna) incident op vier niveaus is uitgangspunt

Literatuur - Carpenito, L. J. (2012), Zakboek verpleegkundige diagnosen. Groningen: Wolters-

Noordhoff, pagina 211 t/m 213, 257 t/m 259 en 332 t/m 348 (zie document Onderwijs Online)

- Gregoire, L. Straaten-Huygen, A. Van (2014). Anatomie en fysiologie van de mens.

(4e druk) Amersfoort: ThiemeMeulenhof.

- Jong, J. T. E. (2007). Interne geneeskunde. (5e druk). Houten : Springer media.

- Jüngen, I., & Zaagman-van Buuren M. (2006). Pathologie. (1e druk) Houten/Diegem:

Bohn, Stafleu van Loghum.

- Van den Brink, G. T. W. J. (2008). Leerboek Intensive-Care-Verpleegkunde kinderen. Amsterdam: Reed Business Education - De Bruijne, M. C., Bleeker, F. Medisch Teamwork CRM in de gezondheidszorg.

Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

Page 5: Studiehandleiding deel 1 OWE 12 CRM Inleiding · Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 3 Voorbereiding op WG lesdag 2 Vitaal bedreigde patiënt -kind- (6 februari 2019) Casus Tom

Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 5

1 HC Introductie CRM (8 februari 2019) Tijdens het HC wordt uitleg gegeven over het eerste periode van OWE Ondernemerschap. Besproken wordt wat CRM inhoudt en wat het belang hiervan is in relatie met kwaliteit van zorg. Daarnaast krijg je uitleg over het beroepsproduct van Kwaliteit van zorg ‘kwaliteit van zorg’ in de vorm van een casestudy. Daarbij wordt ingegaan op de 3 bouwstenen van dit beroepsproduct vertaald in een drietal stageopdrachten; SO1 ‘Kennismaking CRM’, SO2 ‘CRM in de beroepspraktijk’ en SO3 ‘Het verbeterplan’. Beroepsproduct ‘Kwaliteit van zorg’ in de vorm van een casestudy Gedurende de eerste zeven terugkomdagen staat het thema CRM centraal. Het Beroepsproduct bestaat uit een casestudy waar de drie stageopdrachten de bouwstenen voor vormen. Inhoudscriteria De casestudy bestaat uit de volgende onderdelen - Inleiding waarin duidelijk wordt wat CRM is, hoe de praktijksetting CRM toepast en

welke disciplines hierbij betrokken zijn. - Een gesignaleerd probleem/situatie, welke besproken is binnen de praktijksetting,

waarbij patiëntveilige zorg mogelijk in het gedrang kan komen of is gekomen dan wel waarbij deze zorg kan worden verbeterd is beschreven in de aanleiding.

- Op basis van het probleem/de situatie is een probleem-, vraag- en doelstelling(en) in logische samenhang geformuleerd.

- Analyse van het probleem/de situatie op basis van de aspecten van CRM. - De (mogelijke) gevolgen van het verpleegkundig handelen voor de patiënt (klinisch

rederneren). - Literatuur- en praktijkonderzoek is verantwoord en op basis hiervan worden

conclusies beschreven in relatie tot het gesignaleerde probleem/de situatie. - Een reëel en concreet uitgewerkt verbeterplan op basis van de uitgevoerde analyse

en literatuur- en praktijkonderzoek, die in de praktijk kan worden toegepast (Implementatieplan maakt geen onderdeel uit van deze opdracht).

- Persoonlijke methodische reflectie op proces rondom dit beroepsproduct. Vormcriteria - Product voldoet aan de criteria van de Nederlandse Taalgraadmeter - Bronverwijzing wordt toegepast op basis van de APA-richtlijnen - De omvang van het product is maximaal 10 A4tjes, exclusief bijlagen, voorpagina,

inhoudsopgave en literatuurlijst. Lettergrootte 11 en regelafstand minimaal 1. Toelichting criteria beroepsproduct Inleiding In het kader van deze onderwijseenheid maak je een individuele opdracht conform de beoordelingscriteria (zie hiervoor het beoordelingsformulier op onderwijsonline). Het is de bedoeling dat je een individueel beroepsproduct maakt. Het kan voorkomen dat studenten, die bij elkaar op één stageplaats werken, hetzelfde onderwerp hebben uitgezocht. Dan nog is het de bedoeling dat het beroepsproduct individueel wordt gemaakt. Probleem/Situatie Het onderwerp van de casestudy is een probleem/situatie op het gebied van CRM waarbij de veiligheid van de patiëntenzorg als gevolg van het handelen in het gedrang kan komen, is gekomen of kan worden verbeterd (incident of bijna-incident). Je zoekt een onderwerp in het kader van voornoemde situatie en analyseert wat er mis is gegaan of mis had kunnen gaan.

Page 6: Studiehandleiding deel 1 OWE 12 CRM Inleiding · Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 3 Voorbereiding op WG lesdag 2 Vitaal bedreigde patiënt -kind- (6 februari 2019) Casus Tom

Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 6

Je neemt de patiënt als uitgangspunt. Dat kan door direct een patiëntsituatie en het (bijna-) incident als gevolg van het menselijk handelen als startpunt te nemen. Je hoeft niet zelf met de patiënt in aanraking te zijn geweest. Het kan ook zijn dat een probleem op team- of organisatieniveau is/wordt herkend, maar dan dient dit in het kader van deze opdracht herleid (teruggebracht) te worden tot een concrete en reële patiëntsituatie. Analyse De onveiligheid van een patiënt in een bepaalde situatie en de geconstateerde problematiek dienen helder te worden beschreven, vanuit verschillende invalshoeken en volgens de literatuur over CRM. De onveilige situatie/het risico voor de patiënt/cliënt dient te worden onderbouwd met een methodische analyse van de situatie. Het klinisch redeneren en de (mogelijke) risico’s voor de patiënt van het verpleegkundig handelen dienen systematisch in kaart te worden gebracht. Hierbij houd je rekening met relevante en beïnvloedende factoren zoals: ziekte en conditie van de patiënt, persoonseigenschappen, psychische situatie, gezondheidsvaardigheden, sociale omgeving, fysieke omgeving, etc. Situatiebewustzijn is een essentieel onderdeel van de analyse. Daarbij worden CRM op individueel niveau, team- en organisatieniveau (micro-, meso- en macroniveau) meegenomen in de analyse. Literatuur- en praktijkonderzoek Vanuit deze situationele context (huidige situatie) worden de veiligheidsrisico’s onderbouwd aan de hand van literatuur- en praktijkonderzoek. Daarbij wordt de wenselijke situatie duidelijk beschreven. Verwacht wordt een methodische verantwoording van de literatuur, waaronder trefwoorden, strategie, resultaten, filters en level of evidence. Ten aanzien van het literatuuronderzoek geldt dus een verantwoording van hoe gezocht is. De wetenschappelijke literatuur dient te worden verantwoord aan de hand van het schema van bijvoorbeeld de OWE ZIdP. De eisen t.a.v. literatuur zijn: minimaal twee wetenschappelijke artikelen, het beleid van de organisatie t.a.v. VMS en/of CRM en het boek over CRM dat wordt gebruikt bij OWE12. Ten aanzien van praktijkonderzoek vindt verantwoording plaats aan de hand van bronnen, zoals betrokkenen, documenten en protocollen. Daarbij is aandacht voor de validiteit en de betrouwbaarheid van het praktijkonderzoek. De student moet dus ook verantwoorden op welke wijze hij/zij met een (kwaliteits-)functionaris heeft gesproken en met betrokkenen, zoals collega’s van het (multi-)disciplinaire team, etc. Verbeterplan Een en ander dient uit te monden in een helder en concreet uitgewerkt verbeterplan dat is onderbouwd vanuit voorgaande stappen. Het verbeterplan hoeft echter niet te worden uitgevoerd in de praktijk. Wel dient verantwoord te worden hoe een ‘Go’ van de Casestudy door de werkbegeleider tot stand is gekomen. Onderdelen in de opbouw van de Casestudy

Inleiding met probleem-, vraag- en doelstelling

Literatuur- en praktijkonderzoek

Resultaten en Conclusies

Verbeterplan (micro-, meso- en macroniveau)

Reflectie

Literatuur

Page 7: Studiehandleiding deel 1 OWE 12 CRM Inleiding · Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 3 Voorbereiding op WG lesdag 2 Vitaal bedreigde patiënt -kind- (6 februari 2019) Casus Tom

Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 7

Voorbereiding op WG lesdag 3 Vitaal bedreigde patiënt -oudere- (8 februari 2019)

Casus dhr. Brinkman Deel 1 Dhr. Brinkman is 87 jaar oud en woont in een vrijstaande woning in Deventer. Hij is hoog opgeleid en directeur geweest van een basisschool in een nabij gelegen dorp. Hij is gehuwd geweest en heeft twee kinderen. Zijn dochter woont in Groningen en zijn zoon in Utrecht. Dhr. Brinkman heeft vanaf zijn pensioengerechtigde leeftijd met zijn vrouw veel activiteiten ondernomen. Dhr. heeft een auto en samen met zijn vrouw gingen ze in binnen- en buitenland op vakantie. Vier jaar geleden overleed zijn vrouw en dit was een enorme klap voor dhr. Daarna merkten zijn buren, waar hij goed contact mee heeft, op dat hij steeds minder ging ondernemen en ook dingen vergat. Zij hebben dit met de kinderen besproken en om die reden kwamen de kinderen ook vaker bij hem op bezoek. Toen bleek dat hij ook zo af en toe viel. De oorzaak hiervan is niet bekend. Hij zei zelf elke keer dat hij was gestruikeld. Vier maanden geleden is dhr. door de buren verward op de grond aangetroffen in zijn huis. De huisarts heeft dhr. doorgestuurd naar de Geriater van het dagonderzoekcentrum van het ziekenhuis in Deventer. Hij is hier twee dagen opgenomen geweest. Toen bleek dat dhr. een blaasontsteking had. Hij had wonden aan zijn arm en hoofd die overigens snel weer zijn genezen. Tevens bleek sprake te zijn van een beginnende dementie en vastgesteld werd dat dhr. in het verleden enkele TIA’s heeft gehad, wat mogelijk de oorzaak was van het vallen. Bij terugkeer in huis, is de dochter van dhr. een week bij haar vader komen wonen en hij knapte geleidelijk aan weer op. Dhr. wil thuis blijven wonen en de kinderen en de buren willen hem daarbij ondersteunen waar mogelijk. De thuiszorg is ingezet om dhr. te ondersteunen bij het innemen van medicijnen. Vanmorgen kom je bij dhr. en tref je hem aan op de grond. Wanneer je de observaties uitvoert stel je vast dat dhr. een spontane, regelmatige, wat oppervlakkige ademhaling heeft van ongeveer 22 keer per minuut. Wanneer je zijn pols voelt stel je vast dat dhr. een tachycardie heeft waarbij het je op valt dat de frequentie wat onregelmatig is. Kleur van dhr. is normaal. Je hebt geen saturatiemeter en bloeddrukmeter bij de hand. Het valt je op dat dhr. niet spontaan reageert. Wanneer je dhr. aanspreekt opent hij wel zijn ogen. Het valt je verder op dat wanneer dhr. beweegt hij geen bewegingen laat zien van rechter arm en been. Dhr. probeert wel te praten maar is niet verstaanbaar. Tevens is hij incontinent van urine en heeft hij een wond aan zijn hoofd dat flink gebloed heeft en nog steeds bloed. Deel 2 Dhr. Brinkman is als gevolg van de val, opgenomen in het ziekenhuis. Het gaat steeds beter met hem. Tijdens opname is de diagnose diabetes mellitus gesteld en hiervoor krijgt hij twee keer daags insuline toegediend. Vorige week, rond 11.00 uur, belde hij jou en liet hij je weten dat hij nog geen insuline had gehad. Je ging kijken of dit klopte en zag dat de insuline in de ochtend niet was afgetekend. Je wilde hem vervolgens de insuline conform afspraak geven en vroeg je een collega voor een dubbelcheck. Toen kwam een andere collega gehaast naar je toe en vertelde dat zij die ochtend de insuline al had toegediend, maar dit nog niet had afgetekend, omdat ze eerst haar andere werkzaamheden af wilde maken. Je kon nog net voorkomen dat dhr. Brinkman een dubbele dosering insuline toegediend kreeg. Daarna hoorde je van je collega dat zij ook geen dubbelcheck had uitgevoerd. Je werkt inmiddels drie maanden op deze afdeling en hebt ditzelfde incident twee keer meegemaakt. Tijdens het teamoverleg deze week, heb je dit bespreekbaar gemaakt, maar jouw collega’s en leidinggevende geven geen prioriteit aan dit probleem. Daarbij heb je verbetervoorstellen aangedragen, maar deze zijn nog niet in concrete acties omgezet.

Page 8: Studiehandleiding deel 1 OWE 12 CRM Inleiding · Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 3 Voorbereiding op WG lesdag 2 Vitaal bedreigde patiënt -kind- (6 februari 2019) Casus Tom

Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 8

2 WG Vitaal bedreigde oudere patiënt (8 februari 2019) De groep is in subgroepen verdeeld van 4 studenten per groep (de helft van RVa en de helft van RVb). Eerder deze week hebben twee subgroepen de opdrachten die horen bij de casus van Tom, het vitaal bedreigde kind, uitgewerkt. Tijdens de voorbereiding op deze WG werken hebben de andere twee subgroepen de opdrachten uitgewerkt die horen bij de casus van dhr. Brinkman, de vitaal bedreigde oudere. De voorbereiding bestaat uit twee delen: A. Het uitvoeren van een casusanalyse van bovenstaande casus (deel 1) waarbij de

volgende stappen genomen dienen te worden: - Werk de MBA (Methodische Beschrijving van de Aandoening) uit voor een patiënt

met een verdenking van een CVA. Gebruik hiervoor het format uit bijlagen. - Beschrijf de potentiële complicaties (multidisciplinaire problemen) met daarbij de

relevante observaties. - Inventariseer de verpleegkundige diagnosen en prioriteer deze. Werk de twee

belangrijkste uit volgens de PESDIE. - Formuleer op basis van je voorbereidingen minimaal één leervraag t.b.v. het WG. B. Het analyseren van bovenstaande casus (deel 2) op 4 niveaus van CRM (indien van

toepassing). Geef concreet aan wat het incident is in deze casus. Maak vervolgens op grond van deze korte casus (voor zover mogelijk) een feitelijke analyse van het incident op onderstaande vier niveaus m.b.v. het boek van De Bruijne en Bleeker (2013):

- situatiebewustzijn - individueel niveau - teamniveau - organisatieniveau - Wat zijn de (mogelijke) gevolgen van het verpleegkundig handelen voor de patiënt

(klinisch rederneren)? Werkwijze Tijdens de WG wordt stilgestaan bij het klinisch redeneren binnen de casus die ter voorbereiding is uitgewerkt. Het methodisch toepassen van de ABCDE-methodiek vormt hierin het uitgangspunt waarbij de potentiële complicaties centraal staan met de bij behorende interventies. Literatuur - Carpenito, L. J. (2012), Zakboek verpleegkundige diagnosen. Groningen: Wolters-

Noordhoff. - Jong, J. T. E. (2007). Interne geneeskunde. (5e druk). Houten : Springer media. - Jüngen, I., & Zaagman-van Buuren M. (2006). Pathologie. (1e druk) Houten/Diegem:

Bohn, Stafleu van Loghum. - Gelmers, H. J. (2014). Neurologie voor verpleegkundigen. (11e druk). Assen: Van

Gorcum. - Gregoire, L. Straaten-Huygen, A. Van (2014). Anatomie en fysiologie van de mens.

(4e druk) Amersfoort: ThiemeMeulenhof. - De Bruijne, M. C., Bleeker, F. Medisch Teamwork CRM in de gezondheidszorg.

Houten: Bohn Stafleu van Loghum. Voorbereiding op WG CRM Bestudeer uit de verplichte literatuur de inleiding, hoofdstuk 1 en 2. De inhoud van deze literatuur is de basis voor de WG. Bekijk vervolgens de film ‘Just A Routine Operation’ from thinkpublic on Vimeo. Deze film kun je op internet of via het boek bekijken (website en toegangscode staat voorin je boek vermeld). Maak voor jezelf a.d.h.v. de aspecten van CRM een analyse van het incident op de vier aspecten van CRM, zoals beschreven onder de WG ‘CRM voorbereiding op beroepsproduct en stageopdracht 1’.

Page 9: Studiehandleiding deel 1 OWE 12 CRM Inleiding · Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 3 Voorbereiding op WG lesdag 2 Vitaal bedreigde patiënt -kind- (6 februari 2019) Casus Tom

Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 9

1 WG CRM voorbereiding op Beroepsproduct en stageopdracht 1 Werkwijze Tijdens deze WG wordt de eerste stageopdracht (SO1) kort ingeleid, zoals beschreven bij de WG van de eerste terugkomdag. Vervolgens worden in subgroepen de menselijke factoren in relatie met patiëntveiligheid besproken aan de hand de film ‘Just A Routine Operation’, die je ter voorbereiding op deze WG heb bekeken. Geef concreet aan wat het incident is en maak vervolgens op grond van deze film een feitelijke analyse van het incident a.d.h.v. onderstaande aspecten van CRM zoals beschreven in het boek van De Bruijne en Bleeker (2013): - situatiebewustzijn - individueel niveau - team niveau - organisatie niveau - Wat zijn de (mogelijke) gevolgen van het verpleegkundig handelen (klinisch

rederneren)? Tijdens de WG zal een plenaire terugkoppeling plaatsvinden van de belangrijkste factoren. Daarbij wordt tevens de gelegenheid geboden om in te gaan op vragen n.a.v. de literatuur die is voorbereid. Literatuur - De Bruijne, M. C., Bleeker, F.(2013), Medisch Teamwork CRM in de

gezondheidszorg. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. 1 WG BPV-plan presenteren Werkwijze: Tijdens de eerste lesdag heb je je voorbereid op deze WG. Je hebt afspraken gemaakt met elkaar welke 2 studenten van elke subgroep (RVa en RVb) welke leerdoelen presenteren, zodat de uitwerking van de verschillende rollen aan bod komen. Er is maximaal 20 minuten per subgroep beschikbaar (10 minuten per student). Onderwijsweek 2 Zelfstudie (13 februari 2019) Werk verder aan je beroepsproduct en bereid je voor op de onderwijsweken die volgen.

Page 10: Studiehandleiding deel 1 OWE 12 CRM Inleiding · Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 3 Voorbereiding op WG lesdag 2 Vitaal bedreigde patiënt -kind- (6 februari 2019) Casus Tom

Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 10

Terugkomdagen Onderwijsweek 3 (20 februari 2019) en 4 (27 februari 2019) ‘Kennismaking CRM op weg naar CRM in de beroepspraktijk’ (SO1) Inleiding In onderwijsweek 1, van de stagevoorbereiding, heb je een start gemaakt met het thema Crew Resource Management (CRM) als thema binnen Kwaliteit van Zorg. Daarnaast stond het klinisch redeneren van vitaal bedreigde patiënten centraal. In de eerste periode van deze stage staat CRM centraal waarbij een drietal stage opdrachten de basis vormen van het beroepsproduct ‘Kwaliteit van zorg’ in de vorm van een casestudy. Tijdens deze eerste terugkomdagen maak je nader kennis met CRM binnen de eerste stageopdracht (SO1) ‘Kennismaking CRM op weg naar CRM in de beroepspraktijk’ en stageopdracht 2 (SO2) ‘CRM in de beroepspraktijk’. Hierbij staat een probleem/situatie in het handelen binnen het (interprofessionele) team centraal. Voor stageopdracht 3 (SO3) ‘Literatuur- en praktijkonderzoek op weg naar het verbeterplan’, ga je in de laatste week onderzoeken hoe je aan de hand van literatuur- en praktijkonderzoek een verbeterplan kan opstellen ten aanzien van een probleem/situatie binnen CRM. Deze drie stage opdrachten vormen de basis voor het schrijven van de casestudy ‘Kwaliteit van zorg’ als beroepsproduct welke in de eerste toetsweek moet worden ingeleverd via het DPF. Doelen De student - kan uitleggen wat onder CRM wordt verstaan en wat het doel van CRM is;

- de kernpunten van CRM benoemen en herkennen;

- de belangrijke kenmerken herkennen van menselijke factoren die patiëntveiligheid beperken;

- kan verwoorden welke de invloed menselijke factoren op de kwaliteit en veiligheid van zorg kunnen hebben;

- kan factoren die menselijke prestaties verlagen benoemen;

- kan organisatorische processen en randvoorwaarden benoemen om menselijke prestaties te verhogen;

- kan uitleggen wat situatiebewustzijn is en begrijpen hoe situatiebewustzijn van invloed is op de kwaliteit en veiligheid van zorg;

- kan factoren benoemen die van invloed zijn op situatiebewustzijn;

- kan invloeden van de organisatie op het functioneren van het team en het individu benoemen;

- kan de rol die CRM kan spelen bij het versterken van betrouwbaar en aandachtig organiseren uitleggen.

Voorbereiding week 3 (20 februari 2019) In de voorbereidingsweek hebben we stil gestaan bij de vitaal bedreigde patiënt en is een start gemaakt met het thema CRM waarna je je bent gaan voorbereiden op de eerste terugkomdag waar SO1 ‘Kennismaking CRM’ centraal staat. Bestudeer uit de verplichte literatuur hoofdstuk 3, 4 en 5. Bekijk eventueel nogmaals de film ‘The case of Elaine Bromiley’ via de online versie van het boek ‘Medisch Teamwork’. Bespreek vervolgens binnen je stage setting hoe omgegaan wordt met (bijna) incidenten. Zorg dat je gebruik maakt van de verplichte literatuur en je stagesetting betrekt bij de uitwerking en de voortgang van SO1. Formuleer tevens op basis van je voorbereidingen minimaal één leervraag t.b.v. het WG. Neem de uitgewerkte SO1 mee naar de WG. Literatuur - De Bruijne, M. C., Bleeker, F. Medisch Teamwork CRM in de gezondheidszorg.

Houten: Bohn Stafleu van Loghum. - VMS. http://www.vmszorg.nl.

Page 11: Studiehandleiding deel 1 OWE 12 CRM Inleiding · Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 3 Voorbereiding op WG lesdag 2 Vitaal bedreigde patiënt -kind- (6 februari 2019) Casus Tom

Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 11

3 WG ‘Kennismaking CRM op weg naar CRM in de beroepspraktijk’ (20 februari 2019) Werkwijze week 3 Tijdens deze WG wordt plenair nader stilgestaan bij wat CRM is en wat het doel ervan is. Daarbij wordt in subgroepen besproken hoe CRM binnen de verschillende werkvelden vorm kan krijgen door middel van onderstaande vragen en SO1. Maak hierbij een transfer tussen de verschillende werkvelden. Beantwoordt binnen de subgroep de volgende vragen aan de hand van de bestudeerde literatuur (1 tot en met 6) en film ‘The case of Elaine Bromiley’ (7): 1. Welk doel heeft CRM binnen de organisatie van jouw stage? 2. Hoe kan/wordt CRM binnen jouw stagesetting vorm- (worden) gegeven?

3. Met welke mogelijke disciplines krijg je te maken waarbij CRM een rol kan spelen?

4. Bespreek vervolgens hoe binnen je stage met (bijna) incidenten wordt omgegaan. Welk beleid wordt hierin gehanteerd?

5. Welke kenmerken van menselijke factoren kan jij benoemen vanuit je praktijkervaring

die patiëntveiligheid beperken?

6. Welke factoren herken je die menselijke prestaties verlagen en bespreek deze aan de hand van een voorbeeld binnen je subgroep?

7. Geef aan welk incident zich voor heeft gedaan in de film en analyseer het incident aan de hand van de vier aspecten van CRM.

SO 1: ‘Kennismaking CRM’ CRM vindt plaats binnen alle velden van de zorg. Beschrijf wat onder CRM wordt verstaan en wat het doel hiervan is. Bestudeer het model van CRM zoals deze in de verplichte literatuur staat beschreven. In sommige werkvelden is het begrip CRM minder bekend maar de onderdelen van CRM worden vast en zeker wel toegepast. Kijk hier kritisch naar. Onderzoek in jouw setting op welke manier de onderdelen van CRM worden toegepast. Beschrijf hierbij welke disciplines betrokken zijn en welke rol deze hebben in multidisciplinair verband. Bestudeer in het boek van De Bruijne en Bleeker (2013) de vier aspecten van CRM: situatiebewustzijn, CRM op individueel niveau, CRM op teamniveau en CRM op organisatieniveau. CRM draagt bij aan de veiligheid binnen de zorg en hiermee ook aan de kwaliteit van zorg. Wanneer zich incidenten voordoen binnen de zorg, gelden hier procedures voor. Onderzoek door in gesprek te gaan met (leden van) het team binnen jouw setting hoe omgegaan wordt met incidenten en beschrijf dit aan de hand van een voorbeeld. Verantwoord dit aan de hand van de literatuur. Neem je uitwerking mee naar de les.

2 PRC week 3 Tijdens de PRC is een tutor beschikbaar om individuele vragen van de student over de SO’s en het beroepsproduct te beantwoorden. Het is slim om hier gebruik van te maken zodat je voorkomt dat je tijdens je stage niet verder komt met de uitwerking van je SO’s. Hierdoor kan veel kostbare tijd verloren gaan wat simpelweg voorkomen kan worden door gebruik te maken van een tutor en je medestudenten! Tijdens het PRC zullen de leervragen van de studenten het uitgangspunt zijn waar vervolgens nader op zal worden ingegaan. Hierbij zal een lid van de planningsgroep een coachende rol hebben.

Page 12: Studiehandleiding deel 1 OWE 12 CRM Inleiding · Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 3 Voorbereiding op WG lesdag 2 Vitaal bedreigde patiënt -kind- (6 februari 2019) Casus Tom

Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 12

De doelen van de PRC zijn: De student - is in staat om het principe van CRM volgens de verplichte literatuur toe te passen in

relatie tot de stage opdrachten en het beroepsproduct;

- is in staat de juiste vragen te stellen aan medestudenten en de tutor over de stage opdrachten en fase van het beroepsproduct ten behoeve van de voortgang hiervan;

- is in staat medestudenten te ondersteunen bij hun beroepsproduct. 2 RC ‘Kennismaking CRM op weg naar CRM in de beroepspraktijk’ week 4 (27 februari 2019) Tijdens het RC maakt een gastdocent een verbinding tussen CRM en de beroepspraktijk! Onderdelen van de theorie die aan bod zijn gekomen, zullen in dit college verbonden worden met de beroepspraktijk. 2 PRC week 4 Tijdens de PRC is een tutor beschikbaar om individuele vragen van de student over de SO’s en het beroepsproduct te beantwoorden. Het is slim om hier gebruik van te maken zodat je voorkomt dat je tijdens je stage niet verder komt met de uitwerking van je SO’s. Hierdoor kan veel kostbare tijd verloren gaan wat simpelweg voorkomen kan worden door gebruik te maken van een tutor en je medestudenten! Tijdens het PRC zullen de leervragen van de studenten het uitgangspunt zijn waar vervolgens nader op zal worden ingegaan. Hierbij zal een lid van de planningsgroep een coachende rol hebben. De doelen van de PRC zijn: De student - is in staat om het principe van CRM volgens de verplichte literatuur toe te passen in

relatie tot de stage opdrachten en het beroepsproduct;

- is in staat de juiste vragen te stellen aan medestudenten en de tutor over de stage opdrachten en fase van het beroepsproduct ten behoeve van de voortgang hiervan;

- is in staat medestudenten te ondersteunen bij hun beroepsproduct. Voorbereiding week 5 (13 maart 2019) In week 3 is stil gestaan bij wat CRM inhoudt en welke elementen een rol spelen. Binnen de subgroepjes is een transfer gemaakt naar de verschillende werkvelden van de stage. Als voorbereiding op de deze terugkomdag werk je SO2 uit en neem je de uitwerking mee naar de WG. Zorg dat de theorie uit de verplichte literatuur geïntegreerd is in SO2 met eventueel aanvullende bronnen, bijvoorbeeld vanuit het VMS. Zorg dat je stagesetting betrokken is bij de voortgang van deze SO2. Zij waarderen het beroepsproduct uiteindelijk vanuit het praktijkveld. Literatuur - De Bruijne, M. C., Bleeker, F. Medisch Teamwork CRM in de gezondheidszorg.

Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

- VMS. http://www.vmszorg.nl

Page 13: Studiehandleiding deel 1 OWE 12 CRM Inleiding · Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 3 Voorbereiding op WG lesdag 2 Vitaal bedreigde patiënt -kind- (6 februari 2019) Casus Tom

Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 13

Terugkomdagen Onderwijsweek 5 (13 maart 2019) en 6 (20 maart 2019) ‘CRM in de beroepspraktijk‘ (SO2) Inleiding De afgelopen drie terugkomdagen heb je uitgebreid kennis gemaakt met de principes van CRM in het kader van veiligheid van zorg. Daarbij heb je van een ervaringsdeskundige gehoord hoe de principes van CRM daadwerkelijk worden toegepast in de praktijk aan de hand van praktijkervaringen. De aankomende weken ga je je meer verdiepen in het toepassen van deze principes binnen je eigen praktijksituatie. Tijdens deze twee terugkomdagen staat SO 2 ‘CRM in de beroepspraktijk’ centraal. Doelen De student - kan de kenmerken en de invloed van menselijke factoren die patiëntveiligheid

beperken beschrijven aan de hand van een praktijksituatie binnen de stagesetting

- kan beschrijven welke organisatorische processen en randvoorwaarden binnen zijn/ haar praktijksituatie actueel zijn om menselijke prestaties te verhogen;

- kan de factoren beschrijven van situatiebewustzijn die van invloed zijn op de kwaliteit en veiligheid van zorg aan de hand van een praktijksituatie binnen de stagesetting

- kan invloeden van de organisatie op het functioneren van het team en het individu beschrijven hand van een praktijksituatie binnen de stagesetting

- het model van CRM toepassen zoals in de literatuur beschreven staat.

SO 2: ‘CRM in de beroepspraktijk’ Na een oriëntatie op CRM in SO1, richt je je binnen SO2 op het toepassen van de principes van CRM binnen je eigen beroepspraktijk aan de hand van een praktijksituatie. Signaleer een probleem/situatie waarbij patiëntveilige zorg mogelijk in het gedrang kan komen, is gekomen dan wel waarbij deze zorg kan worden verbeterd op basis van CRM-vaardigheden die nodig zijn voor een goede multi- of interdisciplinaire samenwerking op het niveau van de organisatie, het team en de individuele medewerker. Ga hiervoor in gesprek met leden van je team. Wellicht heb jezelf situaties waargenomen waarbij de (multi- of inter-) disciplinaire samenwerking binnen het team omtrent CRM verbeterd kan worden en waarbij de patiënt uitgangspunt is. Bespreek deze met je begeleider of de verantwoordelijke verpleegkundige binnen je team om zo veel mogelijk draagvlak te creëren. Onderbouw het probleem/de situatie waarbij de patiënt het uitgangspunt is aan de hand van de beschreven aspecten die binnen de CRM thema’s centraal staan wat betreft de patiëntveiligheid vanuit de verplichte literatuur: -Situatiebewustzijn: -CRM op het niveau van het individu; menselijke factoren op patiëntveiligheid -CRM op het niveau van de organisatie -CRM op het niveau van het team Beschrijf eveneens op basis van het probleem/de situatie de gevolgen van het handelen voor de patiënt (klinisch redeneren). Gebruik hiervoor een relevante methodiek die passend is voor de stagesetting en patiëntsituatie. Hiermee moet duidelijk getoond worden dat je inzicht hebt in het probleem/de situatie en de gevolgen ervan. Hiervoor kan je bijvoorbeeld dezelfde systematiek gebruiken als je in de voorbereidingsweek gebruikt hebt t.a.v. de casusanalyse. Onderbouw daarbij een probleem/situatie vanuit de literatuur die je al eerder hebt bestudeerd. Formuleer op basis van het probleem/de situatie een probleem-, vraag- en doelstelling in logische samenhang. Zorg dat je bronverwijzing voldoet aan APA-richtlijnen. De uitwerking van deze stageopdracht is input voor de WG op de volgende terugkomdag en een belangrijke bouwsteen voor het beroepsproduct ‘Kwaliteit van zorg’.

Page 14: Studiehandleiding deel 1 OWE 12 CRM Inleiding · Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 3 Voorbereiding op WG lesdag 2 Vitaal bedreigde patiënt -kind- (6 februari 2019) Casus Tom

Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 14

3 WG ‘CRM in de beroepspraktijk’(13 maart 2019) Werkwijze week 5 Binnen de WG zal het bespreken van SO2 centraal staan. Daarbij wordt SO2 besproken en kunnen mogelijk vragen ontstaan. Deze vragen worden in subgroepjes besproken. Daarbij komen eventuele verschillen tussen de verschillende werkvelden aan bod. Binnen de subgroepen wordt onderling feedback gegeven zodat aan het einde van deze week SO1 in de praktijk ter waardering wordt voorgelegd en je verder kan werken aan SO2.. 2 PRC week 5 Tijdens de PRC is een tutor beschikbaar om individuele vragen van de student over de SO’s en het beroepsproduct te beantwoorden. Het is slim om hier gebruik van te maken zodat je voorkomt dat je tijdens je stage niet verder komt met de uitwerking van je SO’s. Hierdoor kan veel kostbare tijd verloren gaan wat simpelweg voorkomen kan worden door gebruik te maken van een tutor en je medestudenten! Tijdens het PRC zullen de leervragen van de studenten het uitgangspunt zijn waar vervolgens nader op zal worden ingegaan. Hierbij zal een lid van de planningsgroep een coachende rol hebben. De doelen van de PRC zijn: De student - is in staat om het principe van CRM volgens de verplichte literatuur toe te passen in

relatie tot de stage opdrachten en het beroepsproduct;

- is in staat de juiste vragen te stellen aan medestudenten en de tutor over de stage opdrachten en fase van het beroepsproduct ten behoeve van de voortgang hiervan;

- is in staat medestudenten te ondersteunen bij hun beroepsproduct. Voorbereiding week 6 (20 maart 2019) Als voorbereiding op de deze terugkomdag werk je SO2 uit en neem je de uitwerking mee naar de WG. Zorg dat de theorie uit de verplichte literatuur geïntegreerd is in SO2 eventueel met aanvullende bronnen, bijvoorbeeld vanuit het VMS. Zorg dat je stagesetting akkoord gaat met het probleem/ de situatie die je kiest binnen deze SO en die het uitgangspunt zal zijn van jouw beroepsproduct. Formuleer op basis van je voorbereidingen op deze terugkomweek relevante leervragen die tijdens het WG aan bod zullen komen en waar je na afloop van het WG in ieder geval een antwoord op wilt hebben. Eventuele vragen van jou of de stagesetting kunnen worden ingebracht tijdens het WG. 3 WG ‘CRM in de beroepspraktijk’ (20 maart 2019) Werkwijze week 6 Tijdens deze WG presenteren enkele studenten de uitwerking van SO2, waarbij het incident, de analyse van het incident t.a.v. de vier aspecten van CRM en de probleemstelling, vraag- en doelstelling centraal staan. De overige studenten geven feedback op deze presentatie en de uitwerking van SO2. In subgroepen is het praktijkprobleem/situatie van iedere student besproken. Zorg dat bij de besprekingen het geven van feedback de transfer van de literatuur naar de praktijksituatie centraal staat. Hierbij fungeren de leerdoelen als leidraad.

Page 15: Studiehandleiding deel 1 OWE 12 CRM Inleiding · Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 3 Voorbereiding op WG lesdag 2 Vitaal bedreigde patiënt -kind- (6 februari 2019) Casus Tom

Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 15

2 PRC week 6 Tijdens de PRC is een tutor beschikbaar om individuele vragen van de student over de SO’s en het beroepsproduct te beantwoorden. Het is slim om hier gebruik van te maken zodat je voorkomt dat je tijdens je stage niet verder komt met de uitwerking van je SO’s. Hierdoor kan veel kostbare tijd verloren gaan wat simpelweg voorkomen kan worden door gebruik te maken van een tutor en je medestudenten! Tijdens het PRC zullen de leervragen van de studenten het uitgangspunt zijn waar vervolgens nader op zal worden ingegaan. Hierbij zal een lid van de Planningsgroep een coachende rol hebben. De doelen van de PRC zijn: De student - is in staat om het principe van CRM volgens de verplichte literatuur toe te passen in

relatie tot de stage opdrachten en het beroepsproduct;

- is in staat de juiste vragen te stellen aan medestudenten en de tutor over de stage opdrachten en fase van het beroepsproduct ten behoeve van de voortgang hiervan;

- is in staat medestudenten te ondersteunen bij hun beroepsproduct. Voorbereiding week 7 (27 maart 2019) Als voorbereiding op deze terugkomdag werk je deel 1 van SO3 uit en neem je de uitwerking mee naar de WG. Zorg dat je je stagesetting blijft betrekken bij de voortgang van de SO’s. Het uitwerken van deel 1 roept mogelijk vragen op. Maak deze vragen concreet zodat je deze tijdens het WG kunt bespreken. Werk vervolgens aan je Beroepsproduct ‘Kwaliteit van zorg’ in de vorm van een casestudy volgens de beoordelingscriteria en de uitwerking die aan het begin van dit thema staan beschreven. Maak een conceptversie gereed. Een deel van de groep bereid een korte pitch voor van 4 minuten op basis van onderstaande punten. Maak afspraken met de tutor wie in week 7 en wie in week 8 een pitch geeft. - korte inleiding, inclusief de context van het probleem/de situatie;

- probleem-, vraag- en doelstelling; - analyse huidige situatie; - resultaten literatuur- en praktijkonderzoek;

- conclusie;

Literatuur - De Bruijne, M. C., Bleeker, F. Medisch Teamwork CRM in de gezondheidszorg.

Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

- VMS. http://www.vmszorg.nl

- http://www.tijdschriftvoorpsychiatrie.nl/measuringinstruments

- Camberwell assessment of need (CAN / CANSAS)

- Clinical Institute Withdrawal Assessment for Alcohol (CIWA)

- Delirium observatie screeningsschaal (DOS)

- Hamilton Rating scale for depression (HRSD)

- Measurements in addiction for triage and evaluation (MATE)

- World Health Organization Quality of Life (WHOQoL)

Page 16: Studiehandleiding deel 1 OWE 12 CRM Inleiding · Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 3 Voorbereiding op WG lesdag 2 Vitaal bedreigde patiënt -kind- (6 februari 2019) Casus Tom

Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 16

Terugkomdagen Onderwijsweek 7 (27 maart) en 8 (3 april 2019) ‘Literatuur- en praktijkonderzoek op weg naar het verbeterplan CRM’ (SO3) Inleiding De afgelopen weken heb je je verder verdiept in het toepassen van CRM principes binnen je eigen praktijksituatie aan de hand van een probleem/situatie waarbij patiëntveilige zorg in het gedrang kan komen/is gekomen dan wel waarbij de zorg kan worden verbeterd. Hierbij stond CRM en SO2 centraal. In de komende weken ga je literatuur- en praktijkonderzoek doen om vervolgens een verbeterplan op te stellen voor jouw stageplaats aan de hand van de probleemstelling, vraag- en doelstelling vanuit SO2. Het doel van het opgestelde verbeterplan is het verhogen van de patiëntveiligheid waarbij een verbetering van de patiëntveiligheid een automatisch gevolg is. SO3 ‘Literatuur- en praktijkonderzoek op weg naar het verbeterplan’, is daarbij de volgende stap. Doelen De student - kan op basis van de huidige situatie een analyse toepassen waaruit het probleem

duidelijk naar voren komt;

- kan door middel van praktijk- en literatuuronderzoek komen tot onderbouwde verbeteringen op het gebied van CRM;

- kan op basis van eerdere stappen en gevonden verbeteringen komen tot een verantwoord verbeterplan t.a.v. het gesignaleerde probleem/de situatie.

SO 3: ‘Literatuur- en praktijkonderzoek op weg naar het verbeterplan’ Deel 1 De afgelopen twee weken ben je bezig geweest met het vaststellen van een probleem/situatie waarbij patiëntveilige zorg in het gedrang kan komen of is gekomen danwel waarbij de zorg dient te worden verbeterd. In deze stageopdracht ga je literatuur- en praktijkonderzoek doen. Literatuur- en praktijkonderzoek vindt plaats op basis van de analyse van het probleem/de situatie, alsmede de probleemstelling, de vraag- en doelstelling. Ga voor het praktijkonderzoek in gesprek met mensen uit het praktijk die verantwoordelijk zijn voor de kwaliteit van zorg of verpleegkundigen/disciplines die betrokken zijn bij het verpleegkundig handelen in relatie tot het probleem/de situatie die jij hebt geconstateerd en uitgewerkt. Hanteer voor het literatuuronderzoek een adequate zoekstrategie en actuele literatuur die aansluiten bij het probleem/de situatie van je beroepsproduct. Kijk ook buiten de muren van je stageafdeling en organisatie (best practices) hoe omgegaan wordt met CRM gerelateerd aan het probleem/de situatie die jij voor je beroepsproduct hebt gekozen. M.b.v. literatuur- en praktijkonderzoek verantwoord je het probleem en/of het verbeterplan. Deel 2 Maak een verbeterplan waarbij je op grond van voorgaande stappen verantwoordt hoe het plan eruit gaat zien en de verbeteringen kunnen worden geïmplementeerd en toegepast in de dagelijkse beroepspraktijk op micro-, meso- en macroniveau (of individueel-, team- of organisatieniveau). Beschrijf vervolgens in een reflectieverslag van1 A4tje hoe de samenwerking en communicatie met het praktijkveld binnen deze opdracht heeft plaatsgevonden. De uitwerking van deze stageopdracht is input voor de WG op de volgende terugkomdagen en de laatste belangrijke bouwsteen voor het beroepsproduct ‘Kwaliteit van zorg’.

Page 17: Studiehandleiding deel 1 OWE 12 CRM Inleiding · Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 3 Voorbereiding op WG lesdag 2 Vitaal bedreigde patiënt -kind- (6 februari 2019) Casus Tom

Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 17

3 WG ‘Literatuur- en praktijkonderzoek op weg naar het verbeterplan’ (27 maart 2019) Werkwijze week 7 Enkele studenten presenteren deel 1 van SO3. Medestudenten en de tutor geven kort en bondig feedback op de uitwerking van deel 1 van SO3. Tijdens de WG worden alle stappen nog eens doorgenomen a.d.h.v. een beroepsproduct van een student die graag feedback wil hebben van de medestudenten en de tutor. Daarna worden de leervragen die er zijn besproken. Tot slot wordt de WG tijdens de volgende terugkomdag besproken en worden afspraken gemaakt met studenten die in week 8 een presentatie gaan geven van hun beroepsproduct t.a.v. de volgende onderdelen: - korte inleiding, inclusief de context van het probleem/de situatie;

- probleem-, vraag- en doelstelling; - analyse huidige situatie; - resultaten literatuur- en praktijkonderzoek;

- conclusie;

- verbeterplan. 2 PRC week 7 Tijdens de PRC is een tutor beschikbaar om individuele vragen van de student over de SO’s en het beroepsproduct te beantwoorden. Het is slim om hier gebruik van te maken zodat je voorkomt dat je tijdens je stage niet verder komt met de uitwerking van je SO’s. Hierdoor kan veel kostbare tijd verloren gaan wat simpelweg voorkomen kan worden door gebruik te maken van een tutor en je medestudenten! Tijdens het PRC zullen de leervragen van de studenten het uitgangspunt zijn waar vervolgens nader op zal worden ingegaan. Hierbij zal een lid van de planningsgroep een coachende rol hebben. De doelen van de PRC zijn: De student - is in staat om het principe van CRM volgens de verplichte literatuur toe te passen in

relatie tot de stage opdrachten en het beroepsproduct;

- is in staat de juiste vragen te stellen aan medestudenten en de tutor over de stage opdrachten en fase van het beroepsproduct ten behoeve van de voortgang hiervan;

- is in staat medestudenten te ondersteunen bij hun beroepsproduct. Voorbereiding week 8 Als voorbereiding op deze terugkomdag werk je deel 2 van SO3 uit en neem je de uitwerking mee naar de WG. Zorg dat je je stagesetting blijft betrekken bij de voortgang van de SO’s. Het uitwerken van deel 2 roept mogelijk vragen op. Maak deze vragen concreet zodat je deze tijdens het WG kan bespreken. Werk vervolgens aan je Beroepsproduct ‘Kwaliteit van zorg’ in de vorm van een casestudy volgens de beoordelingscriteria. Zorg dat je een conceptversie klaar hebt. Een deel van de groep bereidt een korte pitch voor op basis van onderstaande punten. In week 7 zijn afspraken gemaakt wie een pitch geeft. - korte inleiding, inclusief de context van het probleem/de situatie;

- probleem-, vraag- en doelstelling; - analyse huidige situatie; - resultaten literatuur- en praktijkonderzoek;

- conclusie;

- verbeterplan.

Page 18: Studiehandleiding deel 1 OWE 12 CRM Inleiding · Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 3 Voorbereiding op WG lesdag 2 Vitaal bedreigde patiënt -kind- (6 februari 2019) Casus Tom

Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 18

3 WG ‘Literatuur- en praktijkonderzoek op weg naar het verbeterplan’ (3 april 2019) Werkwijze week 8 Tijdens deze WG wordt aandacht besteed aan deel 2 van SO3 en het gehele beroepsproduct. Daarbij kun je eventuele vragen stellen. In subgroepen of plenair wordt het verbeterplan van iedere student besproken, waarbij SO3 en het gehele beroepsproduct uitgangspunt is. Beantwoord binnen de subgroep/plenair de volgende vragen: - Heeft de student een analyse toegepast op basis van de huidige situatie waaruit het

probleem duidelijk naar voren komt?

- Is de student door middel van praktijk- en literatuuronderzoek gekomen tot verbeteringen op het gebied van CRM?

- Is de student op basis van gevonden verbeteringen gekomen tot een verbeterplan t.a.v. het gesignaleerde probleem/ situatie?

- Sluit het verbeterplan aan bij de probleem-, vraag- en doelstelling?

- Is het verbeterplan concreet uitgewerkt?

- Kan de student op basis van de gegeven feedback het verbeterplan aanpassen? Verwoord op welke punten verbeteringen gewenst zijn.

Enkele studenten (dit zijn niet de studenten die tijdens de vorige WG een pitch hebben gegeven) geven een pitch tijdens deze WG aan de hand van de onderstaande onderdelen. De overige studenten en de tutor geven kort en bondig feedback na de pitch op de eerder genoemde punten (m.b.v. de vragen zoals hierboven beschreven).

- korte inleiding, inclusief de context van het probleem/de situatie;

- probleem-, vraag- en doelstelling; - analyse huidige situatie; - resultaten literatuur- en praktijkonderzoek;

- conclusie;

- verbeterplan. 2 PRC week 8 Tijdens de PRC is een tutor beschikbaar om individuele vragen van de student over de SO’s en het beroepsproduct te beantwoorden. Het is slim om hier gebruik van te maken zodat je voorkomt dat je tijdens je stage niet verder komt met de uitwerking van je SO’s. Hierdoor kan veel kostbare tijd verloren gaan wat simpelweg voorkomen kan worden door gebruik te maken van een tutor en je medestudenten! Tijdens het PRC zullen de leervragen van de studenten het uitgangspunt zijn waar vervolgens nader op zal worden ingegaan. Hierbij zal een lid van de planningsgroep een coachende rol hebben. De doelen van de PRC zijn: De student - is in staat om het principe van CRM volgens de verplichte literatuur toe te passen in

relatie tot de stage-opdrachten en het beroepsproduct;

- is in staat de juiste vragen te stellen aan medestudenten en de tutor over de stage opdrachten en fase van het beroepsproduct ten behoeve van de voortgang hiervan;

- is in staat medestudenten te ondersteunen bij hun beroepsproduct.

Page 19: Studiehandleiding deel 1 OWE 12 CRM Inleiding · Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 3 Voorbereiding op WG lesdag 2 Vitaal bedreigde patiënt -kind- (6 februari 2019) Casus Tom

Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 19

Bijlage

SCHEMA MBA anatomische en pathofysiologische eigenschappen,

diagnostiek, behandeling, prognose en preventie

Behorend bij de 2 casussen Gebruikte bronnen:

1 - Normale bouw en functie van het aangedane orgaan, lichaamsdeel of stelsel (somatisch en/of psychisch).

Zie anatomie/fysiologie:

2 - Oorzaak van de ziekte en aard van de oorzaak.

3 - Epidemiologie impact van de aandoening (frequentie en ernst) samenhang met andere problemen/ aandoeningen (comorbiditeit) Potentiële complicaties

4 - Klinisch beeld: Beschrijving van verschijnselen en symptomen van de aandoening. Beschrijving van relevante aspecten bij psychische problemen. Functionele status.

5 - Pathofysiologie: Verklaring van de verschijnselen van de ziekte, stoornis of handicap.

6 - Diagnostiek: a) Welke onderzoeken zijn nodig om te

komen tot de diagnose. b) Welke belasting hebben deze

onderzoeken op de patiënt.

-

7 - Therapie: a) Beschikbare

handelingsmogelijkheden bij deze diagnose.

b) Bijwerkingen/complicaties van de verschillende therapievormen.

8 - Prognose Het verwachte beloop van de ziekte, de stoornis of de handicap (met en zonder de gekozen behandeling).

9 - Preventie a) Primair b) Secundair c) Tertiair

Page 20: Studiehandleiding deel 1 OWE 12 CRM Inleiding · Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 3 Voorbereiding op WG lesdag 2 Vitaal bedreigde patiënt -kind- (6 februari 2019) Casus Tom

Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 20

SCHEMA

Samenwerkingsdiagnoses/ Potentiële Complicaties

Diagnose 1: met motivatie

Observaties met onderbouwing

Diagnose 2: met motivatie

Observaties met onderbouwing

Diagnose 3: met motivatie

Observaties met onderbouwing

Page 21: Studiehandleiding deel 1 OWE 12 CRM Inleiding · Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 3 Voorbereiding op WG lesdag 2 Vitaal bedreigde patiënt -kind- (6 februari 2019) Casus Tom

Semester 2 2018-2019 - 27 januari 2019 21

SCHEMA

Verpleegkundige diagnoses (uitwerking PES-structuur)

Diagnose 1 (P): type diagnose z.n. definitie:

Motivatie van deze diagnose

Etiologische factoren (E):

Signs and symptoms

(S):

Verklaring van de signs and symptoms:

Resultaten en doelen (motivatie)

Interventies (motivatie)

Diagnose 2 (P): Type diagnose z.n. definitie:

Motivatie van deze diagnose

Etiologische factoren (E):

Signs and symptoms (S):