Paul Lieverse,

anesthesioloog-pijnspecialist

Ziekte in de klassieke tijd

Lijden iets van alle tijden

Collegiale verhouding met collega’s

Behandeling ten nutte van de zieke

Niets doen dat tot schade kan leiden ◦ Geen moord

◦ Geen euthanasie

◦ Geen abortus

Geen misbruik van positie ◦ Seksueel genot zoeken

◦ Zwijgplicht negeren

Toen

Caritas, naastenliefde

De hele mens

Tijd

Aandacht en geduld

Weduwen en wezen

Onkunde

Hoge sterfte

Bijgeloof

Hospitium, voor bedevaarders,

zieken en hulpbehoevenden

Interserve in Calcutta (1852)

Florence Nightingale (1820-1910)

Albert Schweitzer (1875-1965)

Diakonessen

Bepaalde klooster-orden

Leger des heils

Toen Nu

Caritas, naastenliefde

De hele mens

Tijd

Aandacht en geduld

Weduwen en wezen

Onkunde

Hoge sterfte

Bijgeloof

Kennis en techniek

Orgaan-reparatie

Snelheid en gehaastheid

Cosmetische chirurgie

Productie

Kosten

Efficiency

Marktwerking en DBC’s

Toen Ook nu?

Caritas, naastenliefde

De hele mens

Tijd

Aandacht en geduld

Weduwen en wezen

Onkunde

Hoge sterfte

Bijgeloof

Geschapen: beeld van God (Genesis 1)

Zondeval en cultuuropdracht (Genesis 3 en 9)

Gevolgen

Moeite, ziekte, ‘doornen en distelen’

Anderzijds: beloften en opdracht

Vraagstukken van leven en dood ◦ Euthanasie

◦ Abortus

Maar ook meer alledaagse zaken ◦ Cadeau van firma’s aannemen

◦ Trial om eigen eer

◦ Fout in doofpot stoppen

◦ Frauderen met declaraties

Autonomie m.n. individuele autonomie

Gelijk zijn van huwelijkse en niet-huwelijkse relaties

Rechten i.p.v. gemeenschapsgevoel en verantwoordelijkheidsbesef

Voorbehoedmiddelen veranderd beeld van seksualiteit

Abortus ongeboren kind als “vrucht”

IVF “kinderen maken”, “overblijfsel weg doen”

Fysieke klachten

Psychisch lijden

Sociale pijn

Spirituele noden

Palliatieve zorg niet te rijmen met euthanasie

Cicely Saunders (1918–2005)

St. Christopher’s Hospice, 1967

Acceptatie van de dood, realisme

Deskundige symptoomcontrole

Patiënt én naasten

Hoop geven (!)

Robert Twycross (1941)

Religie maakt gezond en helpt bij coping – meestal…

Er bestaat een duistere, bovennatuurlijke wereld – kan je ook overmatig aandacht aan schenken…