Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het...

50
Joost den Hollander 513229 Oegstgeest / Haarlem 14 januari 2015 Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het leven Een rapport over gedrag en gedragsverandering van een cliënt ten aanzien van leefstijl.

Transcript of Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het...

Page 1: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

Joost den Hollander

513229

Oegstgeest / Haarlem 14 januari 2015

Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het leven Een rapport over gedrag en gedragsverandering van een cliënt ten aanzien van leefstijl.

Page 2: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het leven Een rapport over gedrag en gedragsverandering van een cliënt ten aanzien van leefstijl.

Joost den Hollander Bewegen en Leefstijl

Datum: 14 januari 2015

Plaats: Oegstgeest / Haarlem

Opleiding: Sport en Bewegen / Lifestyle en Gezondheid

Klas: 3a1

Inholland Individuele client

docent: K.Zwemmer opdrachtgever: I. van Zonneveld

Page 3: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

Inhoudsopgave

1. Inleiding .............................................................................................................................. 5

2. Methoden van onderzoek .................................................................................................... 7

2.1 Onderbouwing ............................................................................................................. 7

2.1.1 Betrouwbaarheid ............................................................................................... 8

2.1.2 Validiteit ............................................................................................................ 8

3. Voortgang cliënt .................................................................................................................. 9

3.1 Intake ........................................................................................................................... 9

3.1.1 Algemeen .......................................................................................................... 9

3.1.2 Bewegen ........................................................................................................... 9

3.1.3 Roken ...............................................................................................................10

3.1.4 Doelstellingen na intake ...................................................................................11

3.2 Tussentijds evaluatiegesprek ......................................................................................12

3.3 Eindgesprek ................................................................................................................13

4. Leefstijlinterventie ............................................................................................................14

5. Implementatieplan ..............................................................................................................16

6. Resultatenoverzicht ...........................................................................................................17

7. Discussie ...........................................................................................................................20

8. Conclusies en aanbevelingen ............................................................................................21

Literatuurlijst .............................................................................................................................22

Bijlagen .....................................................................................................................................25

Bijlage 1: Vragenlijst Leefstijl 2014...................................................................................25

Bijlage 2: Vragenlijst (Par-Q) ............................................................................................37

Bijlage 3: Voedingsdagboek Ilse van Zonneveld ..............................................................38

Bijlage 4: Desk research ..................................................................................................39

Bijlage 5: Beweegprogramma eerste acht weken ............................................................42

Bijlage 6: Beweegprogramma vervolg ..............................................................................43

Bijlage 7: Protocollen antropometrie ................................................................................44

Page 4: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 5 ~

1. Inleiding

Voor u ligt het rapport leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het leven. Dit rapport is

geschreven om de leefstijlverandering van de cliënt stapsgewijs te beschrijven.

Gedurende dit rapport wordt u meegenomen in een stapsgewijze leefstijlverandering van Ilse

van Zonneveld. Ilse, is een 25-jarige vrouw uit Lisse die op het moment van starten

tweeëneenhalve maand zwanger is. De leefstijlproblemen waarmee zij te kampen heeft is een

gebrek aan voldoende beweging en een rookverslaving.

De aanleiding om een leefstijlverandering te proberen te bewerkstelligen is dat zij merkt een

lage conditie te hebben en merkt dat sporten niet meer gaat doordat zij te snel is uitgeput.

Verder heeft de zwangerschap haar doen beseffen dat haar huidige leefstijl zowel haar als het

kind schade aanricht.

Om consistent naar een betere leefstijl toe te werken zijn onderstaande doelstellingen opgesteld

voor zowel de korte als de lange termijn.

Lange termijn

‘’ Op 12 januari 2015 is de cliënt maximaal 4-5% aan lichaamsvetten aangekomen, waarbij erop

gelet wordt dat de gezondheid van de foetus niet in gevaar komt.’’

‘’ Op 12 januari 2015 is de cliënt 10-12 kg lichaamsgewicht aangekomen, waarbij erop gelet

wordt dat dit niet meer of minder is.’’

‘’ Op 12 januari 2015 voldoet de cliënt aan de Nederlandse Norm voor Gezond Bewegen, wat

inhoudt minimaal vijf dagen in de week 30 minuten matig intensief bewegen.’’

Korte termijn / subdoelstellingen

‘’ Op 1 december 2014 beweegt de cliënt op minimaal drie dagen in de week matig intensief

voor tenminste 30 minuten per dag.’’

Page 5: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 6 ~

Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende werkwijze op

chronologische volgorde aangehouden. Ten eerst is er door het afnemen van enquêtes,

interviews, fysieke testen en het meten van lichaamssamenstelling een beginsituatie geschetst

(hoofdstuk drie). De methoden van onderzoek worden beschreven in hoofdstuk twee. Hierna is

er gericht desk research gedaan naar de leefstijlproblemen van de cliënt en welke interventies

al beschikbaar zijn.

Vervolgens is aan de hand van deze informatie leefstijlinterventie opgesteld (hoofdstuk vier) en

is terug te vinden hoe dit het beste geïmplementeerd kan worden (hoofdstuk vijf). De resultaten

hiervan zijn terug te vinden in hoofdstuk zes.

Aan het eind van dit rapport vindt men de discussie, conclusie en aanbevelingen in

respectievelijk hoofdstuk zeven en acht.

Page 6: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 7 ~

2. Methoden van onderzoek

Om de beginsituatie goed en betrouwbaar te kunnen schetsen en te onderzoeken welke

leefstijlinterventies er al ontwikkeld zijn én als zodoende bruikbaar worden beschouwd, zijn er

op chronologische wijze een aantal onderzoeksmethodieken gebruikt.

Allereerst is er een leefstijlenquête afgenomen bij de cliënt (vrouw, 25 jaar) om de

leefstijlproblemen goed in kaart te kunnen brengen. Hierop volgend zijn er fysieke testen

afgenomen in de vorm van onder andere een vetpercentage meting, het meten van de

bloeddruk en de Body Mass Index. Aan de hand van deze uitslagen is een verdiepend interview

afgenomen om de beweegredenen en oorzaken van het vertoonde gedrag te kunnen

analyseren.

Nadat de leefstijlproblemen goed in kaart waren gebracht is er aan de hand van desk research

onderzocht wat precies de gevolgen op de gezondheid van deze leefstijlproblemen zijn en

welke interventies en methoden er al voorhanden zijn om deze problemen aan te pakken.

Hiernaar is gezocht via het internet, maar ook op wetenschappelijke databases (google scholar,

pubmed en springer link).

De onderzoeksresultaten zijn, omdat het slechts om één respondent gaat, met de hand

verwerkt. Verwerkingsprogramma’s als SPSS zijn hierdoor buiten beschouwing gelaten.

2.1 Onderbouwing

De reden dat de interventie, en zodoende ook de enquête, juist voor deze cliënt is opgesteld is

dat deze persoon uit de selectie naar voren is gekomen op basis van de aangegeven

leefstijlproblemen. Zij gaf aan te roken en te denken dat ze veel te weinig beweegt.

Er is juist gekozen voor een enquête omdat op deze wijze een groot aantal vragen in een

relatief korte tijd kon worden afgenomen. Aan de hand van de uitslagen hiervan zijn interview

vragen opgesteld om dieper op de stof in te gaan.

De enquête is fysiek, en onder toezicht van de enquêteur afgenomen om eventuele

onduidelijkheden binnen de vragenlijst te verduidelijken. Het interview is afgenomen om dieper

in de cliënt haar gedachten te kunnen kijken. Eén op één kan er in een gesprek makkelijker

naar antwoorden worden gevist dan enkel en alleen door middel van een enquête.

Page 7: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 8 ~

2.1.1 Betrouwbaarheid

Indien de enquête opnieuw zou worden uitgevoerd is de verwachting dat de uitkomsten

hetzelfde zullen zijn. De vragen zijn duidelijk en niet multi-interpretabel. Daarnaast komen er

geen suggestieve vragen in de enquête voor. Wat betreft het interview is het een ietwat anders

verhaal. De interviewer heeft voorkennis van de cliënt en is ook een bekende van de cliënt. Dit

kan ervoor zorgen dat de geïnterviewde sociaal wenselijke antwoorden geeft, echter kan het

ook zijn dat de geïnterviewde juist eerlijkere antwoorden geeft. Hiervoor is ruimte voor

discussie.

2.1.2 Validiteit

Wanneer er wordt gekeken naar de validiteit, mag er geconcludeerd worden dat zowel de

enquête als het interview zeer valide zijn. Zoals eerder al gemeld bij de betrouwbaarheid van de

onderzoeksmethoden zijn de vragen logisch geformuleerd en slechts op één manier te

interpreteren. Daarnaast zijn alle vragen die zijn gesteld (enquête en interview) gericht op de

onderzoeksdoelen, waardoor de kans dat er niet gemeten wordt wat er gemeten moet worden

tot een minimum is gereduceerd.

Page 8: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 9 ~

3. Voortgang cliënt

In dit hoofdstuk wordt aandacht besteedt aan de beginsituatie van de cliënt. Op basis van

afgenomen vragenlijsten gebaseerd op de BRAVO-aspecten, voedingsdagboek en een

verdiepend interview is er, in ‘’overleg’’ met de literatuur gekeken hoe het voor aanvang van de

leefstijlinterventie gesteld is met de gezondheid van de cliënt. Daarnaast zijn er een aantal

testen afgenomen om in de toekomst te kunnen kijken of er voortgang geboekt is door de

leefstijlinterventie. Ook is er door middel van de Par-Q test (zie bijlage 2) gekeken of de cliënt

met bewegen kan gaan starten.

3.1 Intake

Om een allereerste indicatie te krijgen van de status van de leefstijl van de cliënt heeft zij een

vragenlijst ingevuld waarin alle aspecten van de BRAVO (bewegen, roken, alcohol en drugs,

voeding en ontspanning) naar voren komen (zie bijlage 1). Uit deze vragenlijst is gebleken dat

de client onvoldoende scoort op de aspecten roken en bewegen. Deze aspecten worden

hieronder nader toegelicht.

3.1.1 Algemeen

In dit subhoofdstuk staat de vraag ‘Wie is de cliënt?’ centraal. De cliënt die begeleidt wordt heet

Ilse van Zonneveld. Ilse is een vrouw van 25 jaar oud en woonachtig in Lisse. Ilse is van

Nederlandse komaf en ook haar beide ouders zijn in Nederland geboren en getogen. Zij geeft

zelf aan 174 centimeter lang te zijn en heeft naar eigen zeggen een gewicht van 80 kilogram en

vindt dit zelf teveel. Deze gegevens zullen met een aantal testen nog definitief worden

vastgesteld. Dit komt verder in dit hoofdstuk aan bod.

Op het moment van de intake was de cliënt twee maanden zwanger. In het vervolg zal hier

rekening mee worden gehouden door interventies toe te passen die passen bij een gezonde

leefstijl voor zwangere vrouwen.

3.1.2 Bewegen

Kijkend naar het beweeggedrag van Ilse mag geconcludeerd worden dat zij dit te weinig doet.

Het nationaal kompas stelt het volgende als norm voor volwassenen met betrekking tot

voldoende bewegen: ‘’Een half uur ten minste matig intensieve lichamelijke activiteit (> = 4

MET’s) op minimaal vijf, maar bij voorkeur alle dagen van de week’’ (Normen van lichamelijke

(in)activiteit, 2014). Deze norm wordt ook wel de NNGB (Nederlandse Norm voor Gezond

Bewegen) genoemd.

Wanneer deze norm wordt vergeleken met hetgeen Ilse in de enquête aangeeft te bewegen,

namelijk 1-2 keer per week bewegen voor de duur van 20-30 minuten, mag geconcludeerd

worden dat zij veel te weinig beweegt.

Verder gaf zij aan wel te weten wat de NNGB inhoudt, maar gaf wel het verkeerde antwoord.

Naast het bewegen zelf valt er zodoende ook op het gebied van kennis het één en ander te

verbeteren.

Page 9: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 10 ~

Wanneer Ilse werd gevraagd om zichzelf een cijfer (schaal van 0 tot 10) over haar mate van

fitheid gaf zij zichzelf een 5. Ook gaf zij aan zelf te vinden dat ze niet voldoende beweegt.

Fitter zijn, mooier figuur, meer energie en een beter uithoudingsvermogen ziet zij als de

voordelen van veel bewegen. Daartegenover staat dat zij moe worden en het geen zin hebben

in sporten als nadelen ziet van meer bewegen. Ze vindt het moeilijk om zichzelf er toe te zetten

te gaan sporten.

In de enquête vulde zij het volgende antwoord in over hoe zij zichzelf over een jaar ten opzichte

van voldoende sporten en bewegen: ‘’Ik hoop dat ik over een jaar mezelf er toe kan zetten om

elke week minimaal 2x per week iets aan beweging te doen. Ik denk nu aan wandelen en stevig

doorwandelen maar wie weet dat ik de smaak te pakken krijg en wat intensiever aan beweging

kan gaan doen.’’

3.1.3 Roken Ook roken blijkt bij de cliënt een probleem te zijn. Uit de enquête is gebleken dat zij zeven

dagen in de week rookt met een gemiddelde van 25 sigaretten per dag. Omdat ze op dit

moment zwanger is en het onverantwoord vindt voor de gezondheid van het kind om te blijven

zit zij op dit moment op het roken van vijf sigaretten per dag. Zij wil dit binnen nu en afzienbare

tijd reduceren tot nul sigaretten per dag.

De cliënt heeft al een aantal maal geprobeerd om te stoppen met roken, maar dit is nog nooit

definitief gelukt. Als reden geeft zij hiervoor dat ze teveel stress heeft ervaren en dat ze doordat

zij veel rokende mensen om zich heen heeft wordt getriggerd om weer te gaan roken.

Als voordelen van roken ziet zij een moment om te kunnen ontspannen, een rust momentje. De

nadelen zegt zij dat het slecht is voor de gezondheid van haar en haar baby. Specifieke nadelen

worden niet genoemd.

Volgens de literatuur is er geen schadelijke ondergrens van roken (minder roken, z.d.) en

daarom wordt ook het roken van slechts één of twee sigaretten per dag als schadelijk gezien.

Het is daarom van belang om helemaal te stoppen met roken en dit ook na de zwangerschap

vol te houden.

Direct na de intake is de cliënt gestopt met roken en houdt tot zover goed vol zonder enige vorm

van hulp. Zij geeft aan dat zij met name is gestopt voor de gezondheid van de foetus. Echter

gaat het deze keer, door bepaalde motivaties, zo makkelijk dat er op dit moment geen urgente

behoefte is aan verdere interventies/hulp. Het leefstijlprogramma zal dan ook verder worden

gericht op het verkrijgen van voldoende beweging.

Page 10: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 11 ~

3.1.4 Doelstellingen na intake

In dit hoofdstuk zijn de geformuleerde doelstellingen voor de lange en korte termijn terug te

vinden. Deze doelstellingen zijn gebaseerd op de leefstijlfactoren waar de cliënt de meeste

leefstijlproblemen ondervindt, namelijk roken en bewegen. Dit is gebleken uit de enquête en de

desk research (bijlage 4). Naar aanleiding van de tussentijdse metingen kunnen doelstellingen

eventueel worden aangepast.

Lange termijn

‘’ Op 12 januari 2015 is de cliënt maximaal 4-5% aan lichaamsvetten aangekomen, waarbij erop

gelet wordt dat de gezondheid van de foetus niet in gevaar komt.’’

‘’ Op 12 januari 2015 is de cliënt 10-12 kg lichaamsgewicht aangekomen, waarbij erop gelet

wordt dat dit niet meer of minder is.’’

‘’ Op 12 januari 2015 voldoet de cliënt aan de Nederlandse Norm voor Gezond Bewegen, wat

inhoudt minimaal vijf dagen in de week 30 minuten matig intensief bewegen.’’

Korte termijn / subdoelstellingen

‘’ Op 1 december 2014 beweegt de cliënt op minimaal drie dagen in de week matig intensief

voor tenminste 30 minuten per dag.’’

Page 11: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 12 ~

3.2 Tussentijds evaluatiegesprek

Op 1 december heeft er een tussentijds evaluatiegesprek plaatsgevonden. Hierin is de gang

van zaken besproken zoals die er op dat moment voor stond.

Allereerst is de cliënt gevraagd hoe zij zelf vond dat het ging. Hierop antwoordde zij dat ze

gematigd positief is. Aan de ene kant was zij blij dat ze al meer is gaan bewegen dan dat zij

voorheen deed, maar aan de andere kant merkte zij dat het meer bewegen er de laatste tijd een

beetje verwaterd is door de drukte met de zwangerschap. Desondanks zei ze toch zeker wel

drie keer per week te hebben blijven sporten.

Hierop volgend is gevraagd wat zij denkt hoe het komt dat ze het niet zo goed vol kon houden.

Zij gaf als antwoord dat ze, zoals hierboven vermeldt, druk is met de zwangerschap, maar ook

dat ze de activiteiten ‘saai’ begon te vinden. Twee keer per week lopen en fietsen vond ze niet

meer leuk en zou dit graag veranderen in wat andere activiteiten.

Op de vraag hoe zij de sociale steun/druk van haar omgeving ervoer antwoordde zij dat ze daar

heel tevreden mee is. Haar man stimuleert haar om te gaan bewegen en doet zo nu en dan ook

mee met haar.

Als afsluiter is de cliënt gevraagd of zij nog bepaalde zaken heeft waarmee zij zit of andere

opmerkingen heeft. Hierop gaf zij aan dat ze ‘gewoon tevreden’ is en dat wanneer de

activiteiten worden aangepast (zie bijlage 6) ze weer vol vertrouwen de rest van de interventie

tegemoet kan treden.

Wat betreft de drukte met de zwangerschap en de stressvolle momenten die hieruit voort zijn

gevloeid is de cliënt benadrukt dat bewegen zowel lichaam als geest ontspant (Bewegen helpt

ont-stressen, z.d.). Dit is verteld onder de noemer: ontspanning door inspanning!

Ondanks de ontstane barrières heeft mijn cliënt de korte termijn doelstelling behaald. Deze

luidde:

‘’ Op 1 december 2014 beweegt de cliënt op minimaal drie dagen in de week matig intensief

voor tenminste 30 minuten per dag.’’

Verder is de cliënt op goede weg om de gestelde lange termijn doelen te behalen en daarom is

er, op de activiteiten en de intensiteit na, geen reden om het trainingsprogramma aan te

passen.

Al met al staat de cliënt nog steeds positief tegenover het beweegprogramma en door middel

van het wegnemen van de barrières kan de cliënt met voldoende bagage de laatste periode in.

Page 12: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 13 ~

3.3 Eindgesprek

Op 12 januari heeft er een eindmeting en eindgesprek plaatsgevonden met de cliënt om te

kijken of zij de gestelde doelen heeft behaald en om te evalueren hoe beiden kanten de

interventie hebben ervaren.

Na de eindmeting, waarvan de resultaten in hoofdstuk 6 te lezen zijn, heeft er een eindgesprek

plaatsgevonden. De cliënt werd gevraagd naar haar ervaring met de interventie en was hier

positief over. Ondanks dat bepaalde doelen statistisch gezien niet zijn behaald heeft zij een veel

positievere houding ten aanzien van sport en bewegen, beweegt ze al veel meer dan voor de

interventie en weet zij nu ook van zichzelf dat ze genoeg kwaliteiten heeft om te sporten. In

andere woorden geeft zij dus aan dat zowel haar attitude als haar eigen effectiviteit ten aanzien

van bewegen verhoogt zijn.

Naast de positieve punten van de interventie heeft zij ook enkele tegenslagen ondervonden

waar zij niet goed mee kon omgaan. Zo vond de cliënt het lastig om te gaan met de luiheid die

zij soms ervoer. Op dat moment kon zij zich er niet toe zetten om het beweegprogramma uit te

voeren en sloeg zij de training over. Hoewel haar hiervoor handvatten zijn aangereikt door de

leefstijlgebeleider, bood dit haar niet voldoende houvast. In het vervolg, zo zei ze, zou ze hier

vanuit de begeleiding nog meer aandacht op willen hebben. Dit is een kritiekpunt voor de

begeleiding die in het vervolg meegenomen zal worden.

Vanuit de begeleiding is er aangegeven dat de cliënt zich wat meer moet laten gelden op het

moment dat zij het lastig heeft. Gedurende de afgelopen periode heeft de begeleiding het

gevoel gehad dat de cliënt zich goed aan het schema heeft kunnen houden omdat er

tussendoor geen melding van werd gemaakt dat het zij het lastig heeft gehad. Op deze manier

is er geen hulp geboden kunnen worden en maakte dit de situatie alleen maar lastiger.

Al met al is de cliënt wel een compliment gemaakt over de behaalde resultaten en de manier

waarop zij tegenover de veranderen stond. De cliënt verwacht na de zwangerschap voldoende

basis te hebben om het vertoonde gedrag te blijven vertonen en zal in moeilijke momenten de

sociale omgeving raadplegen om zich hierdoor heen te slaan. Op deze manier ligt een sportieve

toekomst in het verschiet.

Page 13: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 14 ~

4. Leefstijlinterventie

In dit hoofdstuk wordt de leefstijlinterventie (in de vorm van een beweegprogramma) behandelt.

Het beweegprogramma is in eerste instantie opgesteld voor de duur van acht weken en zal, na

evaluatie met de cliënt (wensen en behoeften, intensiteit, effectiviteit etc.) zo nodig worden

aangepast. Hieronder de onderbouwing van het leefstijlprogramma zoals deze is terug te vinden

in bijlage 5.

Warming-up

De warming-up is bedoelt om te worden klaargestoomd voor het hoofdgedeelte. Er is voor de

warming-up het type (wandelen of fietsen) gebruikt zoals die ook in het hoofdgedeelte beoefent

zal worden. Dit betekent dat er op dag 1 en 3 zal worden gewandeld en op dag 2 en 4 gefietst.

Als intensiteit moet tussen de 40% en 70% van de Heart Rate Reserve worden gebleven en zal

langzaam worden opgebouwd. De warming-up heeft als duur 5-10 minuten, zoals aanbevolen in

de ACSM’s guidelines for exercise testing and presecription (Baltimore, Lippincott, Williams &

Wilkins, 2013).

Hoofdgedeelte

Voor het hoofdgedeelte van het beweegprogramma is gebruikt gemaakt van de Endurance

Training methode. Hoewel deze methode iets minder effectief is gebleken om

uithoudingsvermogen te trainen en vet te verliezen dan bv. de High Intensity Interval Training

(Macpherson et al., 2011), is deze methode beter geschikt voor de cliënt omdat de intensiteit

hier geleidelijker kan worden opgevoerd en minder explosief is. Dit is van belang omdat de

cliënt nog niet gewend is aan bewegen en sporten op hogere intensiteit.

Naast het wandelen om aan langzaamaan aan de NNGB te kunnen voldoen is er ook gekozen

voor de Active Rest Method. Deze methode valt onder Endurance Training en is dan ook om

bovenstaande redenen gekozen. Daarnaast is het een goede methode om te herstellen van

eerdere trainingen (Bompa & Haff, 2009). Per week is ervoor gekozen om eerst de duur van de

activiteit te verlengen om vervolgens de intensiteit te verhogen. Dit geeft een beter resultaat van

het trainingsprogramma en wordt onderbouwd door de ACSM’s guidelines for exercise testing

and presecription (Baltimore, Lippincott, Williams & Wilkins, 2013).

Voor de wandeltrainingen is een intensiteit van 60% van de HRR het meest effectief (Bompa &

Haff, 2009). Echter is mijn cliënt hier fysiek nog niet toe in staat en zal er dan ook langzaam

naar worden toegewerkt. Wat betreft het fietsen is de cliënt meer getraind en zal hier dan ook

gelijk op deze intensiteit worden begonnen. Indien blijkt dat dit nog te zwaar is zullen er

aanpassingen worden gedaan in de duur of de intensiteit.

De reden dat er voor wandelen en fietsen op een wat lagere intensiteit is gekozen vloeit ook

voort uit het feit dat mijn cliënt zwanger is en ook moet letten op de gevaren voor de foetus. Bij

wandelen en fietsen (fietsergometer) is er de minste kans op valincidenten en ook kan de

intensiteit in de gaten gehouden worden.

Page 14: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 15 ~

Cooling down

Om af te koelen zal er als het ware worden ‘’uit gefietst’’ of worden ‘’uitgewandeld’’. Dit zal

worden gedaan door vanaf het punt dat het hoofdgedeelte is afgelopen de intensiteit langzaam

te verlagen tot het punt van 110 hartslagen per minuut. Dit is volgens de ACSM’s guidelines for

exercise testing and presecription (Baltimore, Lippincott, Williams & Wilkins, 2013) het punt dat

er veilig kan worden gestopt met de activiteiten. Dit zal ongeveer 5-10 minuten in beslag

nemen.

Stretching

Na het trainen zal er nog worden gerekt en gestrekt. Er is gekozen voor Passive Static

Stretching omdat dit mijn cliënt doet ontspannen na de training en helpt mee bij het verwijderen

van melkzuur (static stretching, 2013). Iedere oefening zal 3x20 seconden worden uitgevoerd

voor beide armen of benen. In totaal neemt het rekken en strekken ongeveer 12 minuten in

beslag. Dit volgens de richtlijnen van ACSM (Baltimore, Lippincott, Williams & Wilkins, 2013).

Periodisering

Op de afbeelding hieronder is een voorbeeldplanning te zien van een jaartraining. Het rode

gedeelte is de periode waar het trainingsprogramma van de cliënt zich bevindt, namelijk de

preparatory phase general preparation. De reden waarom het juist in deze fase start is omdat

mijn cliënt nog nooit een trainingsprogramma heeft gevolgd en zelden aan beweging heeft

gedaan en daarom zal moeten beginnen vanaf de start. In deze fase moet de intensiteit

langzaam worden opgebouwd (Bompa & Hall, 2009). Het trainingsprogramma heeft een duur

van acht weken (macro cycle) en iedere week bevat vier trainingen (micro cycles).

Afbeelding 4.1: Periodisering (Bompa & Hall, 2009)

Aanpassingen gedurende de interventie

Gedurende de interventie hebben er een aantal veranderingen plaatsgevonden. Zo is er na het

eerste schema van acht weken een verandering gedaan in de intensiteit. Daarnaast zijn er op

dag 2 en 3 binnen het schema andere activiteiten gepland. Gezien de wens van de cliënt zijn

hiervoor zwangerschapsyoga en zwangerschap zwemmen in de plaats gekomen. Zie voor een

compleet overzicht van het aangepaste schema bijlage 6. Ook zijn er nieuwe doelen opgesteld.

Page 15: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 16 ~

5. Implementatieplan

Om tot een wetenschappelijk onderbouwd en toepasbaar implementatieplan te komen is

gebruik gemaakt van de implementatiewijzer van het Nederlands Jeugd Instituut. Zoals dat

hieronder in de afbeelding te zien is in de wijze van een deming-cirkel.

Het betreft een plan-to-do-check-act cycles (NJI,

z.d.). De implementatiewijzer is een hulpmiddel om

met gerichte vragen de ondergane

gedragsverandering te waarborgen. Het gaat hierbij

om na het analyseren van de probleemsituatie en het

bepalen van de doelen en strategieën door middel

van inrichten (plan) uitvoeren (do) monitoren

(check) borgen (act) ervoor te zorgen dat de cliënt

niet terugvalt in oude patronen. Op deze wijze is de

kans op succes groter dan wanneer deze stappen

niet doorlopen worden (NJI, z.d.) Afbeelding 5.1: Implementatiewijzer NJI

De huidige situatie is in kaart gebracht door middel van de intake (bijlage 1) en het gewenste

gedrag is gemonitord in de doelen van de interventie (zie hoofdstuk 3). Door middel van

kennisoverdracht en inspelen op de eigen effectiviteit en attitude is er draagvlak gecreëerd.

Hierna zijn er leefstijlprogramma’s opgesteld in de vorm van een trainingsschema om de mate

van beweging te verhogen en is er een interventie opgesteld om de cliënt te helpen stoppen

met roken. Door middel van persoonlijke communicatie, face-to-face communicatie en het

gebruik van social media is er een ruimschoots voldoende controle en overzicht op de situatie

gehouden. Door de discussie aan te gaan en als gelijken gesprekken met de cliënt aan te gaan

is er getracht om de cliënt dezelfde kijk op gezondheid (sport, bewegen en roken) te laten

krijgen als de lifestyle professional. Of dit uiteindelijk ook het geval is geweest kan pas blijken

wanneer de cliënt op eigen kunnen een x aantal weken/maanden het gewenste gedrag kan

blijven vertonen.

Om dit te kunnen toetsen zal er tot twee maanden na het einde van de interventie door middel

van persoonlijk contact controleren of de cliënt het gewenste gedrag kan volhouden. Is dit het

geval zal een compliment volgen en gevraagd worden of nog ergens mee geholpen kan

worden. Is dit niet het geval kan dit contact gezien worden als een wake-up call en zullen er

adviezen worden gegeven (aanwijzingen, veranderingen etc.) om het gewenste gedrag weer te

vertonen. Daarnaast zal de lifestyle professional van maand drie tot zes na de interventie nog

beschikbaar zijn voor vragen en/of opmerkingen. Hierna kan worden aangenomen dat de cliënt

zelfstandig het gewenste gedrag kan vertonen en dit voor langere tijd aanhouden.

Page 16: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 17 ~

6. Resultatenoverzicht

In dit hoofdstuk worden de resultaten besproken. Dit hoofdstuk is opgebouwd in drie delen,

namelijk: 0-meting, tussenmeting en de eindmeting. De metingen zijn gedaan volgens protocol

(zie bijlage 7).

0-meting

0-meting UITKOMST

Geslacht Vrouw

Leeftijd 25

Zwanger Ja (9 weken)

Lengte 170,6 Cm

Gewicht 82,5 Kg

BMI 28 kg/m²

Vetpercentage 28,04%

Bloeddruk 113 mmHg Systolisch 67 mmHg Diastolisch

Rusthartslag 71 Slagen per minuut

Tabel 6.1: Resultaten 0-meting

Hierboven staat een overzicht van de fitheidstesten die zijn afgenomen bij de cliënt. Omdat de

cliënt zwanger is zullen niet alle testen een goed beeld geven over de voortgang van de cliënt

en daarom zijn er slechts een beperkt aantal testen afgenomen. Het BMI is puur en alleen

berekend om een indicatie te krijgen van de beginsituatie. In de loop van de zwangerschap is

het logisch dat de cliënt aankomt en geeft de BMI geen goede indicatie meer of de cliënt te

zwaar is. De BMI wordt dan ook niet gebruikt bij tussentijdse metingen en de eindmetingen.

Wat wel gemeten wordt zijn de bloeddruk, rusthartslag en het vetpercentage. Van alle

drie is bekend dat deze veranderen tijdens de zwangerschap, hoger dan wel lager (lichamelijke

veranderingen bij de zwangere vrouw, 2003) en door middel van de gemiddelden te vergelijken

met de waarden van mijn cliënt kan gekeken worden of de uitslagen positief of negatief zijn.

Er worden geen (an)aerobe fysieke testen afgenomen. Omdat de cliënt bij tussentijdse

metingen en de eindmeting een veranderde fysieke gesteldheid (hoger gewicht, verminderde

bewegingsvrijheid, bloeddruk, hartslag etc.) heeft door de zwangerschap zouden deze testen

geen goede indicatie geven van de conditionele gesteldheid van de cliënt.

Aan de hand van de rusthartslag, die lager is naarmate de conditie beter is, (hartslag en

intensiteit, z.d.) en de mate waarin de cliënt haar conditie ervaart zal worden bepaald of er

vooruitgang zit in de fysieke gesteldheid van de cliënt.

Page 17: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 18 ~

Tussenmeting

Tussenmeting (01-12-14) UITKOMST

Geslacht Vrouw

Leeftijd 25

Zwanger Ja (19 weken)

Lengte 170,4 Cm

Gewicht 88,0 Kg

Vetpercentage 30,4%

Bloeddruk 121 mmHg Systolisch 75 mmHg Diastolisch

Rusthartslag 94 Slagen per minuut Tabel 6.2: Resultaten tussenmeting

Bij de tussenmeting kan er worden gekeken of de cliënt op schema ligt om te uiteindelijke

doelen te behalen. Zoals te zien is bovenstaand schema is de cliënt ondertussen 19 weken in

zwangerschap. De lengte is nog steeds ietwat boven de 1,70m. Wel is de cliënt 5,5 kg

aangekomen (vorige meting was 82,5 kg). Het doel is om tussen de tien en twaalf kilogram aan

te komen en zodoende ligt de cliënt op schema om dit doel te behalen.

De bloeddruk ligt nog binnen de gezonde marges (bijlage 7, protocol bloeddruk) en de

rusthartslag is met 23 slagen per minuut gestegen. Het lichaam van een zwangere vrouw moet

gedurende de zwangerschap meer bloed door het lichaam pompen (Zwangerschapsklachten,

z.d.) en daarom is het volstrekt normaal dat de hartslag stijgt.

Eindmeting

Eindmeting (12-01-15) UITKOMST

Geslacht Vrouw

Leeftijd 25

Zwanger Ja (25 weken)

Lengte 170,4 Cm

Gewicht 92,4 Kg

Vetpercentage 31,6 %

Bloeddruk 125 mmHg Systolisch 78 mmHg Diastolisch

Rusthartslag 97 Slagen per minuut Tabel 6.3: Resultaten eindmeting

Hierboven de resultaten van de eindmeting. Te zien is dat de ingezette lijn zich tussen de

tussenmeting en de eindmeting gestaag heeft doorgezet. Onder het kopje ‘uitkomsten tegen

elkaar afgezet’ op de volgende pagina wordt besproken of de gestelde doelen zijn behaald. Per

doel wordt bepaald of deze is behaald en zo niet, wat de reden hiervoor zou kunnen zijn.

Page 18: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 19 ~

Uitkomsten tegen elkaar afgezet

Variabelen 0-meting Tussenmeting Eindmeting

Zwanger (weken) 9 19 25

Lengte (cm) 170,6 170,4 170,4

Gewicht (kg) 82,5 88,0 92,4

Vetpercentage (%) 28,04 30,4 31,6

Bloeddruk (mmHG) 113 (systolisch) 67 (diastolisch)

121 75

125 78

Rusthartslag (bpm) 71 94 97

BMI (kg/m²) 28,5 n.v.t. n.v.t.

Tabel 6.4: Resultaten tegen elkaar afgezet

‘’ Op 12 januari 2015 is de cliënt maximaal 4-5% aan lichaamsvetten aangekomen, waarbij

erop gelet wordt dat de gezondheid van de foetus niet in gevaar komt.’’

Zoals te zien is in bovenstaande tabel begon de cliënt met een vetpercentage van 28,04% en is

zij geëindigd met een vetpercentage van 31,6%. Dit betekent dat haar vetpercentage

gedurende de interventie 3,56% is gestegen. De doelstelling is hiermee behaald!

‘’ Op 12 januari 2015 is de cliënt 10-12 kg lichaamsgewicht aangekomen, waarbij erop

gelet wordt dat dit niet meer of minder is.’’

Zoals te zien is in bovenstaande tabel begon de cliënt met een lichaamsgewicht van 82,5 kg en

is zij geëindigd met een lichaamsgewicht van 92,4 kg. Dit betekent dat haar lichaamsgewicht

gedurende de interventie met 9,9 kg is gestegen. Statistisch gezien is de doelstelling hiermee

niet behaald. Echter is het verschil met de doelstelling dermate klein dat de cliënt dit resultaat

toch als een overwinning mag beschouwen.

‘’ Op 12 januari 2015 voldoet de cliënt aan de Nederlandse Norm voor Gezond Bewegen,

wat inhoudt minimaal vijf dagen in de week 30 minuten matig intensief bewegen.’’

Na het eindgesprek met de cliënt is duidelijk geworden dat de cliënt het niet is gelukt om te

voldoen aan de NNGB. Zij gaf aan incidenteel wel aan deze norm te voldoen maar over het

algemeen niet verder kwam dan drie tot vier dagen per week 30 minuten matig intensief te

bewegen. Zij gaf aan dat dit in de eindfase vooral kwam door de zwangerschap en de daarbij

horende groeiende buik. Buiten het feit dat de cliënt al een stuk meer beweegt dan voor de

interventie geeft de cliënt aan ook meer plezier te ervaren bij sporten en bewegen. Ondanks

dat het doel niet is behaald heeft zij wel voldoende basis om dit na de zwangerschap weer op te

pakken.

Page 19: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 20 ~

7. Discussie

Metingen

Tijdens de antropometriemetingen bij de cliënt zijn er uiteindelijk een aantal zaken niet zo

verlopen als gewenst. Zo is de huidplooimeting bij de 0-meting uitgevoerd door een begeleider

die weinig ervaring en kennis had over hoe deze meting uit te voeren. Bij de tussenmeting en

eindmeting had hij deze ervaring en kennis wel. Echter, de buik van de zwangere cliënt stond

tijdens de laatste twee metingen dusdanig straks dat de supra-iliacale huidplooi niet meer

gemeten kon worden. Hierdoor moest er afgeweken worden naar een punt dichter bij de heup

gelegen. Dit heeft de betrouwbaarheid van de uitslagen in negatieve zin beïnvloed. Wellicht had

de leefstijlbegeleider er beter aangedaan om te kiezen voor de bio impedantie meting.

Bewegen

Uit gesprekken met de cliënt is gebleken dat zij zich onvoldoende aan het opgestelde schema

heeft weten te houden. Ondanks dat heeft de cliënt wel doelstellingen behaald en/of zit heel

dicht tegen de doelstelling aan. Dit strookt niet met elkaar en daarom is het zeer de vraag of de

behaalde resultaten daadwerkelijk afkomstig zijn van de opgestelde interventie. Hoewel de

cliënt weldegelijk meer is gaan bewegen dan voor de interventie kan dit niet de positieve

resultaten in zijn geheel verklaren. Aannemelijker is dat de resultaten grotendeels voortvloeien

uit het feit dat de cliënt sinds haar zwangerschap veel gezonder is gaan eten en is gestopt met

roken. De leefstijlbegeleider had meer handvatten kunnen aanreiken om de cliënt aan het

trainingsschema te kunnen laten houden, echter had hij geen weet van het niet uitvoeren van

de interventie. Aan de cliënt de taak om in het vervolg eerder melding te maken van de ervaren

problemen.

Gedragsverandering

Is die cliënt in staat om er zelfstandig een gezonde leefstijl op na te houden? Hierover bestaat

nog de nodige twijfel. Tijdens de intake kwam naar voren dat de cliënt zich bevond in de

actiefase binnen het Stages of Change-concept. Zij was al bezig met veranderen. Volgens de

theorie ervoer zij zodoende een probleem was al informatie ingewonnen (Brug, van Assema &

Lechner, 2008). Van hieruit is dus overgegaan op een adequaat trainingsprogramma. Achteraf

gezien had de cliënt wat meer bagage moeten worden meegegeven in de vorm van kennis. Nu

bleek dat de cliënt toch bepaalde gedragingen vertoonde die destructief werkte om haar

doelstellingen te behalen en had zij moeite om zich bij moeilijke momenten toch toe te zetten tot

bewegen. Aan de andere kant heeft de cliënt wel inzicht gekregen in de voordelen van sport en

bewegen voor de gezondheid. Het antwoord op de gestelde vraag wordt gegeven in hoofdstuk

8.

Page 20: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 21 ~

8. Conclusies en aanbevelingen

Procesevaluatie

Hoewel niet alle doelen zijn behaald en er genoeg zaken zijn die niet volgens plan zijn gelopen

is er één groot pluspunt binnen het hele proces. De cliënt heeft op mentaal vlak een keerpunt

weten te maken. Waar zij voorheen een grote aversie tegen sporten en bewegen had, hier

totaal geen plezier in kon ervaren, vindt zij het nu leuk om te gaan sporten en kijkt zij hier ook

daadwerkelijk naar uit. Daarbij heeft ze, zoals eerder vermeld, inzicht gekregen in wat zij wel en

niet leuk vindt en heeft zij inzicht gekregen in eigen kunnen. Ofwel, een mindset waar zij nog

jaren plezier van gaat beleven.

Productevaluatie

Wat betreft het product dat, in overleg met de cliënt, is aangeboden aan de cliënt mag worden

gezegd dat deze theoretisch goed is onderbouwd en ook in de praktijk zijn vruchten heeft

afgeworpen. Wel had er meer kennis moeten worden overgedragen om de cliënt nog beter om

te laten gaan met het leefstijlprobleem en de bijbehorende bewustwording.

Conclusies

Is die cliënt in staat om er zelfstandig een gezonde leefstijl op na te houden? Het antwoord hier

op is: ja! Wanneer de cliënt bevallen is en weer voldoende bewegingsvrijheid heeft, heeft zij

voldoende bagage om zelfstandig aan de slag te kunnen. Uiteraard heeft iedereen zo zijn of

haar zwakke momenten. De verwachting is dat de cliënt hier mee kan omgaan, zeker omdat zij

op het eind heeft aangetoond dat zij, in tegenstelling tot voorheen, aangeeft wanneer ze het

moeilijk heeft en dit bespreekbaar maakt. De conclusie is zodoende dat de cliënt in het

afgelopen half jaar met vallen en opstaan een positieve gedragsverandering heeft ondergaan

op het gebied van sporten en bewegen en in staat is om dit zelfstandig vol te houden na de

interventie. Een wereld van verschil wanneer dit vergeleken wordt met de cliënt die een half jaar

geleden begon aan dit traject.

Aanbevelingen

Gezien het feit dat het omgaan met moeilijke momenten de grootste valkuil van de cliënt was

wordt de cliënt geadviseerd om een sportmaatje te zoeken of deel te nemen aan een teamsport.

Op deze manier is er altijd sociale steun om moeilijke momenten door te komen en is er altijd

iemand die ervoor zorgt dat er toch wordt bewogen.

Daarnaast is het van belangrijk om doelstellingen te blijven opstellen voor zowel de korte als de

lange termijn. Zo kan de cliënt haar vooruitgang bijhouden en worden er meer succesmomenten

ervaren, waardoor het plezier in het sporten behouden blijft.

Page 21: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 22 ~

Literatuurlijst

Websites:

Normen van lichamelijke (in)activiteit. (2014). Geraadpleegd op 15 september 2014. Van,

http://www.nationaalkompas.nl/gezondheidsdeterminanten/leefstijl/lichamelijke-

activiteit/normen-van-lichamelijke-in-activiteit/

Informatie over slapen. (2005). Geraadpleegd op 15 september 2014. Van,

http://educatie.ntr.nl/beterslapen/index.jsp?nr=574728#b578162

Minder roken. Geraadpleegd op 15 september 2014. Van,

http://www.prostop.nl/minder-roken

Hoeveel mag ik per dag eten? Geraadpleegd op 15 september 2014. Van,

http://www.voedingscentrum.nl/nl/schijf-van-vijf/eet-niet-teveel-en-beweeg/hoe-eet-ik-niet-te-

veel.aspx

Caloriechecker. Geraadpleegd op 15 september 2014. Van,

https://mijn.voedingscentrum.nl/nl/caloriechecker/

NISB bravo kompas. Geraadpleegd op 15 september 2014. Van,

http://yard_old.yardinternet.nl/klantcases/projecten/nisb-bravo-kompas.html

Physical Activity Readiness Questionnaire. Geraadpleegd op 15 september 2014. Van,

http://www.fysiotherapiewetenschap.com/bestanden/38.pdf

Eten en drinken tijdens de zwangerschap. Geraadpleegd op 15 september 2014. Van,

http://www.voedingscentrum.nl/nl/mijn-kind-en-ik/zwanger/eten-en-drinken-tijdens-de-

zwangerschap.aspx

Lichamelijke veranderingen bij de zwangere vrouw. Geraadpleegd op 21 september 2014. Van,

http://www.merckmanual.nl/mmhenl/sec22/ch257/ch257d.html

Hartslag en intensiteit. Geraadpleegd op 21 september 2014. Van,

http://www.eigenkracht.nl/pijlers-eigen-kracht/training/hartslag-en-intensiteit

Chavannes, N.H., Kaper, J., Frijling, B.D., Van der Laan, J.R., Jansen, P.W.M., Guerrouj, S.,

Drenthen, A.J.M., Bax, W., Wind, L.A. (2007). NHG-Standaard Stoppen met roken.

Geraadpleegd op 21 september 2014. Van,

https://www.nhg.org/standaarden/volledig/nhg-standaard-stoppen-met-roken

Page 22: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 23 ~

Beweegaanbod. Geraadpleegd op 22 september 2014. Van,

http://www.nisb.nl/?p=1111691&search=&met-

erkenning=&leeftijdscategorie=25&setting%5B%5D=Setting-20022&setting%5B%5D=Setting-

20010&doelgroep%5B%5D=Doelgroep-20017&doelgroep%5B%5D=Doelgroep-

20033&thema%5B%5D=LeefstijlThemaKeuzes-

20004&thema%5B%5D=SeksualiteitThemaKeuzes-20004

Stap je gezond. Geraadpleegd op 22 september 2014. Van,

http://www.netwerkinbeweging.nl/interventies/overzicht/21573

Kansrijke beweeginterventies. Geraadpleegd op 22 september 2014. Van,

http://www.nasb.nl/kansrijke-beweeginterventies/interventies/leeftijdsonafhankelijk.html

Wat is de COACH methode. (2013). Geraadpleegd op 22 september 2014. Van,

http://www.coachmethode.nl/

Fiets Fit. Geraadpleegd op 22 september 2014. Van,

http://www.nasb.nl/kansrijke-beweeginterventies/interventies/volwassenen.html

Fiets Fit trainingen. Geraadpleegd op 22 september 2014. Van,

http://www.fiets-fit.nl/FietsFit/Trainingen.aspx

NJI. Geraadpleegd op 9 oktober 2014. Van,

http://www.nji.nl/nl/Kennis/Databanken/Implementatiewijzer/Leren-over-implementeren/Fasen-

van-implementatie

Static stretching. (2013). Geraadpleegd op 19 oktober 2014. Van,

http://www.stretchify.com/static-stretching/

Bewegen helpt ont-stressen. (z.d.). Geraadpleegd op 17 december 2014. Van,

http://www.gezondtotaal.nl/bewegen-helpt-ont-stressen/

Zwangerschapsklachten. (z.d.). Geraadpleegd op 18 december 2014. Van,

http://www.verloskundigenpraktijkzuid.nl/zwanger/zwangerschapsklachten/

Protocol bloeddruk meten. (2013). Geraadpleegd op 18 december 2014. Van,

https://www.nhg.org/sites/default/files/content/nhg_org/uploads/002protocol_bloeddruk_meten_f

eb13.pdf

Pols tellen. (2012). Geraadpleegd op 18 december 2014. Van,

http://www.zorgprotocollen.nl/docs/polsslag.pdf

Page 23: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 24 ~

Artikelen:

Hoogsteder, P., Kotz, D. (2012). Stoppen met roken. Huisarts & Wetenschap, 55(3), 137.

Macpherson RE, Hazell TJ, Olver TD, Paterson DH, Lemon PW. Run sprint interval training

improves aerobic performance but not maximal cardiac output. Med Sci Sports Exerc 2011;

43(1): 115-22.

Bompa T, Haff G. Periodization: Theory and Methodology of Training, 5th edn Human Kinetics:

Champaign, 2009.

Rapporten:

van den Berg, M. et al. (2010). Effecten van preventieve interventies voor lokaal

gezondheidsbeleid: Een overzicht op basis van de leeflijnen uit de handleidingen voor roken,

alcohol, overgewicht en depressie. RIVM-rapport.

Baltimore, Lippincott, Williams & Wilkins. (2013).ACSM’s Guidelines for Exercise Testing and

Prescription. Uitgever: Wolters Kluwer Health.

Boeken:

Assema, P. v., Brug, J., & Lechner, L. (2010). Gezondheidsvoorlichting en gedragsverandering.

Assen: Van Gorcum.

Page 24: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 25 ~

Bijlagen Bijlage 1: Vragenlijst Leefstijl 2014

Vragenlijst Leefstijl 2014

Beste Ilse van Zonneveld,

Voor je ligt de Vragenlijst Leefstijl 2014. De vragenlijst is bedoeld om meer inzicht te krijgen in jouw leefstijl. De vragenlijst bestaat uit vier delen. Om een goed beeld te krijgen van jouw situatie is het belangrijk dat je de vragen zelf beantwoordt en dat je dit eerlijk doet. Er zijn geen goede of foute antwoorden, het gaat erom dat jouw leefstijl zo duidelijk mogelijk beschreven is. Het invullen van de vragenlijst neemt pak en beet 20 minuten in beslag.

Alvast hartelijk dank voor het invullen van de vragenlijst!

Instructies vooraf

1. Vul de vragenlijst in door het antwoord dikgedrukt te maken (tekst selecteren Ctrl B). 2. Vul bij een getal een cijfer op de puntjes in. 3. Het kan zijn dat jij bepaalde vragen mag overslaan. Er staat dan aangegeven naar welke

vraag je moet gaan (voorbeeld: ‘ ga naar vraag 6’). 4. Kruis bij elke vraag één hokje aan. Als er bij een vraag meer dan één antwoord gegeven

mag worden, staat dit aangegeven.

Voorbeeld 1:

Welke voetbalclub speelt in Amsterdam?

Ajax

Feyenoord

Je hebt ingevuld ‘Feyenoord’.

Voorbeeld 2:

Welke voetbalclub speelt in Amsterdam?

Ajax

Feyenoord

Je hebt nu ingevuld ‘Ajax’

Page 25: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 26 ~

Algemeen

1

Wat is jouw geslacht?

o Vrouw

o Man

2

Wat is jouw leeftijd?

25

Jaar

3

Wat is jouw geboorteland?

o Nederland o Suriname o Nederlandse Antillen o Aruba o Turkije o Marokko o Anders, namelijk:

……………………….

4

Wat is het geboorteland van jouw moeder?

o Nederland o Suriname o Nederlandse Antillen o Aruba o Turkije o Marokko o Anders, namelijk:

.……………………….

5

Wat is het geboorteland van jouw vader?

o Nederland o Suriname o Nederlandse Antillen o Aruba o Turkije o Marokko o Anders, namelijk:

…………………….

Page 26: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 27 ~

6

Hoe lang ben je (zonder schoenen)?

174

cm

7

Hoeveel weeg je (zonder kleren)?

80

kilogram

8

Vul de volgende zin aan:

‘Ik vind mijzelf:….’

o Veel te mager o Een beetje te mager o Goed o Een beetje te dik o Veel te dik

Bewegen / fysieke activiteit

Twijfel je welk antwoord het best bij jou past? Beantwoord de vraag dan voor jouw situatie in de afgelopen week.

9

Aan welke beweegactiviteiten doet u?

o Hardlopen of wielrennen op wedstrijdniveau (extra zware belasting)

o Balsporten op wedstrijdniveau (zware belasting)

o Recreatief fietsen, recreatiesporten, sportief wandelen (matig intensieve belastingen)

o Rustig wandelen, rustig fietsen (lichte belastingen)

10

Hoe lang doet u deze activiteiten achter elkaar?

o Meer dan 30 minuten o 20-30 minuten o 10-20 minuten o Minder dan 10 minuten

Page 27: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 28 ~

11

Hoe vaak doet u aan beweegactiviteiten?

o 5-7 x per week o 3-4 x per week o 1-2 x per week o 1 x per maand of minder

12

Weet u wat de Nederlandse Norm Gezond Bewegen is?

o Ja o Nee

13

Hoeveel lichaamsbeweging is volgens u nodig om de gezondheid te bevorderen?

o 1 keer per week 10 minuten matig intensief actief zijn, zoals flink doorwandelen of fietsen (15 km/uur)

o 3 keer per week 10 minuten matig intensief actief zijn, zoals flink doorwandelen of fietsen (15 km /uur)

o tenminste 5 keer per week, maar bij voorkeur dagelijks, 30 minuten matig intensief actief zijn, zoals flink doorwandelen of fietsen (15 km/uur)

o 3 keer per week tenminste 20 tot 30 minuten intensieve activiteiten, zoals hardlopen

14

Hoe fit bent u, naar eigen inzicht op een schaal van 0-10?

o 0 o 1 o 2 o 3 o 4 o 5 o 6 o 7 o 8 o 9 o 10

Page 28: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 29 ~

15

Vind jij van jezelf dat je voldoende beweegt?

o Ja o Nee

16

Welke voordelen zie jij in voldoende bewegen?

- Fitter gevoel - Mooier lichaam - Meer energie - Meer uithoudingsvermogen

17

Welke nadelen zie jij in voldoende bewegen?

Tegenzin, mezelf er niet toe kunnen zetten. Geen zin om moe te worden. Drempel om te gaan beginnen met sporten is te hoog

18 Hoe zie jij jezelf over een jaar ten opzichte van voldoende sporten en bewegen?

Ik hoop dat ik over een jaar mezelf er toe kan zetten om elke week minimaal 2x per week iets aan beweging te doen. Ik denk nu aan wandelen en stevig doorwandelen maar wie weet dat ik de smaak te pakken krijg en wat intensiever aan beweging kan gaan doen.

Page 29: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 30 ~

Voeding

Twijfel je welk antwoord het best bij jou past? Beantwoord de vraag dan voor jouw situatie in de afgelopen week.

19

Hoeveel dagen per week ontbijt je?

o Nooit of minder dan één dag per week

o 1 dag per week o 2 dagen per week o 3 dagen per week o 4 dagen per week o 5 dagen per week o 6 dagen per week o 7 dagen per week

20

Hoeveel dagen per week eet je 200 gram groente (vier opscheplepels) of meer?

o Nooit of minder dan één dag per week

o 1 dag per week o 2 dagen per week o 3 dagen per week o 4 dagen per week o 5 dagen per week o 6 dagen per week o 7 dagen per week

21

Hoeveel dagen per week eet je twee stuks fruit of meer?

o Nooit of minder dan één dag per week

o 1 dag per week o 2 dagen per week o 3 dagen per week o 4 dagen per week o 5 dagen per week o 6 dagen per week o 7 dagen per week

Page 30: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 31 ~

22

Hoe vaak eet jij zoete tussendoortjes (koek, gebak, chocolade, snoep, bonbons, etc.)?

o Nooit of minder dan één dag per week ( ga naar vraag 24)

o 1 dag per week o 2 dagen per week o 3 dagen per week o 4 dagen per week o 5 dagen per week o 6 dagen per week o 7 dagen per week

23

Hoeveel zoete tussendoortjes eet je per dag?

Tel ca. 30 gram (twee bonbons of één plakje cake) als één stuk.

o 1 o 2 o 3 o 4 o 5 o 6 o 7 o Anders, namelijk:

2 a 3 per week

24

Hoe vaak eet jij hartige tussendoortjes (patat, frikadel, kroket, chips, pinda’s, saucijzenbroodje, etc.)?

o Nooit of minder dan één dag per week ( ga naar vraag 26)

o 1 dag per week o 2 dagen per week o 3 dagen per week o 4 dagen per week o 5 dagen per week o 6 dagen per week o 7 dagen per week

Page 31: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 32 ~

25

Hoeveel hartige tussendoortjes eet je per dag?

Tel ca. 30 gram (een handje nootjes, klein zakje chips of half saucijzenbroodje) als één stuk.

o 1 o 2 o 3 o 4 o 5 o 6 o 7 o Anders, namelijk:

Meestal in het weekend eet ik 1 patatje met een frikandel of iets dergelijks maar dit is ook weer niet elk weekend van toepassing.

26

Vind jij van jezelf dat je gezond en gevarieerd eet?

o Ja ( ga naar vraag 28) o Nee

27

Wat is de reden dat je niet gezond en gevarieerd eet?

28

Hoe zie jij jezelf over een jaar ten aanzien van het tot je nemen van gezonde voeding en een gevarieerd eetpatroon?

Ik vind dit een lastige vraag. Op dit moment ben ik er heel erg mee bezig om op mijn voeding te letten, gezonden voeding en voedingsstoffen voor de baby binnen te krijgen maar ik denk dat er een valkuil komt als ik bevallen ben en dat ik dan snel geneigd ben om weer terug te vallen in mijn oude patroon. ( geen ontbijt, vaak alleen avondeten)

Page 32: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 33 ~

Genotsmiddelen

29

Hoe vaak rook jij momenteel?

o Nooit ( ga naar vraag 38)

o Minder dan één dag per week

o 1 dag per week o 2 dagen per week o 3 dagen per week o 4 dagen per week o 5 dagen per week o 6 dagen per week o 7 dagen per week

30

Wat is, in jouw beleving, de mate waarin jij rookt? Schrijf jouw mening op in het tekst vak hiernaast

Ik zit in de afbouwende fase, ik probeer zo min mogelijk te roken. Ik ben van 25 sigaretten per dag naar 5 sigaretten per dag gegaan. Overdag rook ik niet. Ik wil heel graag van die 5 sigaretten af!

31

Wat is het type rookproduct waar jij gebruik van maakt?

o Sigaret o Sigaar o Pijp

32

Hoeveel sigaretten rook jij gewoonlijk per dag?

25 sigaretten per dag

33

Heb je al eens geprobeerd om te stoppen met roken?

o Ja o Nee ( ga naar vraag 35)

Page 33: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 34 ~

34

Waarom is dit destijds niet gelukt?

Door te veel stress en rokende mensen om mij heen.

(lage eigen effectiviteit)

35

Welke voordelen zie jij in roken?

Het geeft mij een ontspannen, rust momentje.

36

Welke nadelen zie jij in roken?

Slecht voor mijn gezondheid, slecht voor de gezondheid van de baby.

37

Hoe zie jij jezelf over een jaar ten aanzien van jouw rookgedrag?

Dan ben ik gestopt en zal ik nooit meer beginnen.

38

Hoe vaak drink jij momenteel alcoholhoudende dranken?

o Nooit o Bij uitzondering o 1-2 keer per maand o 1-2 keer per week o Dagelijks

39

Wat is, in jouw beleving, de mate waarin jij alcohol consumeert? Schrijf jouw mening op in het tekst vak hiernaast

Ik dronk zelden, alleen met feestjes.

Op dit moment drink ik helemaal geen alcohol meer.

40

Hoeveel eenheden alcohol consumeer jij per week?

0 eenheden per week

Page 34: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 35 ~

41

Heb je wel eens softdrugs (cannabis, weed, stuff, hasj, marihuana) gebruikt?

o Nee ( ga naar vraag 43) o Ja

42

Hoe vaak gebruik je softdrugs (cannabis, weed, stuff, hasj, marihuana)?

o Bij uitzondering o 1-2 keer per maand o 1-2 keer per week o Dagelijks

43

Heb je wel eens harddrugs gebruikt (XTC, cocaïne, amfetamine, heroïne, paddo’s)?

o Nee ( ga naar vraag 45) o Ja

44

Hoe vaak gebruik je harddrugs (XTC, cocaïne, amfetamine, heroïne, paddo’s)?

o Bij uitzondering o 1-2 keer per maand o 1-2 keer per week o Dagelijks

Ontspanning

45

Hoeveel uur slaap je gemiddeld per nacht?

o Meestal 6 tot 8 uur per nacht

o Minder dan 6 uur per nacht o 8 uur per nacht of meer

46

Kun jij voldoende ontspannen?

o Ja, meestal wel o Soms wel, soms niet o Nee, meestal niet

Page 35: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 36 ~

47

Hoe vaak ervaar jij stress?

o Bij uitzondering o 1-2 keer per maand o 1-2 keer per week o Dagelijks

48

Door welke ervaringen, gedachten of andere

oorzaken ervaart u stress?

Een tijdje geleden door fertiliteitsonderzoeken en af en toe door het werkloos zijn en moeilijk een baan kunnen vinden.

Bedankt voor het invullen!

Page 36: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 37 ~

Bijlage 2: Vragenlijst (Par-Q)

Vragenlijst (PARQ).

Gebruik.

Wanneer u één of meer vragen met ‘ja’ beantwoordt, moet de lichamelijke inspanning of de test

uitgesteld worden. Medische controle of afstemming is dan nodig.

Vraag: Ja Nee

Is er ooit door een arts geconstateerd dat u last van hart- en vaatziekten heeft en dat u alleen lichamelijke activiteit op advies van een arts moet uitvoeren?

X

Heeft u pijn op de borst tijdens lichamelijke activiteit?

X

Heeft u in de afgelopen maand last gehad van pijn op de borst in rust?

X

Verliest u uw balans als gevolg van duizeligheid of verliest u het bewustzijn wel eens?

X

Heeft u bot- of gewrichtsaandoeningen zoals artrose, artritis of reuma die verergeren door inspanning?

X

Gebruikt u momenteel medicijnen die door een arts zijn voorgeschreven (bijvoorbeeld plaspillen) in verband met uw bloeddruk of voor uw hart?

X

Is er een goede reden die nog niet is genoemd waardoor u niet mee zou kunnen doen aan een activiteiten programma?

X

Bron: ACSM.*

Ondanks het invullen van deze vragenlijst is deelname aan het beweegprogramma geheel voor

eigen risico! Bij twijfel kunt u terecht bij degene die het beweegprogramma begeleidt. Veel

succes en plezier gewenst tijdens het bewegen!

Naam: Ilse van Zonneveld Geslacht: M / V

Leeftijd: 25 Handtekening:

Medicatie: n.v.t. Datum: 09-09-2014

Page 37: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 38 ~

Bijlage 3: Voedingsdagboek Ilse van Zonneveld Dinsdag 9 September: Doordeweekse werkdag

2 plakjes kandijkoek (160kcal)

1 theelepel honing (20kcal)

1 peer (72kcal)

4 sneetjes lichtbruin brood (332kcal)

2 plakken jonge kaas (222kcal)

2 plakken geroosterd beenham (50kcal)

1 cup a soup tomaat (70kcal)

4 koppen thee (0kcal)

3 suikerklontjes (48kcal)

1 bolletje krokante graanreep (110kcal)

2 glazen limonade (120kcal)

1 kaasvlinder (19kcal)

2 glazen cola (152kcal)

1 stuk zalm in bladerdeeg met spinazie (378kcal)

1 filet o fish plane (270 kcal)

1 jumbo caketje confettini (169 kcal)

Totaal = 2192 kcal

Donderdag 11 September: Doordeweekse vrije dag

1 glas limonade (60kcal)

1 plakje kandijkoek (80kcal)

2 glazen cola (152kcal)

2 zelfgebakken croissantjes (322kcal)

2 plakjes 45+ kaas (142kcal)

2 dropjes (26kcal)

1 kop warme chocolademelk met slagroom (235kcal)

1 broodje kroket (312kcal)

1 Bosche bol (253kcal)

2 glazen ice tea (48kcal)

1 portie patat met mayonaise (630kcal)

Totaal = 2260 kcal

Zaterdag 13 September: Weekenddag

1 glas vers geperste vruchtensap ( mango,banaan,perzik) (63kcal)

2 croissantjes (322kcal)

2 kuipjes jam ( 1x perzik, 1x aardbei) (74kcal)

1 bruin pistoletje (118kcal)

2 kopjes thee (0kcal)

1 glas ice tea (24kcal)

4 stukjes stokbrood met aiolie (264kcal)

2 glazen cola (152kcal)

1 fles 0,33 water (0kcal)

1 zelfgemaakte pizza (ham,kaas,champignons) (744kcal)

1 stukje slagroomtaart (316kcal)

2 stukjes kaas 40+ jong (64kcal)

2 suikerklontjes (32kcal)

Totaal = 2173 kcal

Page 38: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 39 ~

Bijlage 4: Desk research

Hier wordt ingegaan op bestaande, effectieve interventies met betrekking tot de preventie van,

en het stoppen met roken en op interventies die die aangetoond het beweeggedrag van

mensen verbetert.

Rookinterventies

In Nederland overlijden elk jaar zo’n 20.000 mensen aan de gevolgen van roken. Uit

verschillende studies blijkt dat 80% van de rokers graag wil stoppen en dat per jaar 25% het ook

serieus probeert (Hoogsteder & Kotz, 2012). Aangezien 70% van de Nederlanders ieder jaar de

huisarts consulteert, lijkt de huisartsenpraktijk de ideale plaats voor een stoppen-met-

rokeninterventie. De werkelijkheid is echter compleet anders: wanneer stelt de huisarts het

roken aan de kaak en hoe kan hij de patiënt het best begeleiden met stoppen? Daarnaast zien

veel huisartsen het niet als hun primaire taak om de leefstijl van de patiënten te bevorderen en

hebben ze twijfels over de effectiviteit van de behandelingsmogelijkheden (Hoogsteder et al,

2012).

Het RIVM heeft in 2010 onderzoek gedaan naar welke interventies geschikt zijn om roken te

voorkomen dan wel te stoppen met roken. Hieruit kwamen dertien interventies naar voren waar

wetenschappelijk bewijs met voldoende bewijskracht is gevonden voor een effect op stoppen

met roken, minder roken, niet beginnen met roken of het voorkomen met meeroken (van den

Berg et al, 2010). Het gaat om drie lespakketten bedoelt voor kinderen (‘ik (r)ook niet’, ‘Gezonde

school en genotmiddelen’ en ‘Smoke alert’’), zeven interventies die bestaan uit advies en/of

ondersteuning gericht op het stoppen met roken (‘Advies op maat’, ‘Aftercair/stopmail’,

‘Telefonische coaching’, ‘Kortdurend stopadvies’, ‘H-MIS’, ‘Persoonlijke coaching’ en ‘Rookvrij

kan ik de hele wereld aan’). Één interventie is gericht op zwangeren en hun ongeboren kinderen

(‘V-MIS’), één onderdeel van een campagne (‘Startpakket voor stoppers’) en één groepscursus

(‘Pakje kans’).

Selectie

Echter zijn niet alle interventies die met voldoende bewijskracht voor effectiviteit op rookgedrag

ook daadwerkelijk geschikt voor verdere berekening. Op basis van verdere analyse van de

effectevaluaties van de dertien effectieve interventies zijn acht interventies geëxcludeerd. Dit

betreft: ‘De gezonde school en genotmiddelen’, omdat na follow-up weliswaar een beperkt

effect op dagelijks roken werd bevonden, maar niet op de algemene rookprevalentie en de rook

hoeveelheid (van den Berg et al, 2010). Verder is ook de interventie ‘Rookvrij kan ik de hele

wereld aan’ geëxcludeerd omdat deze is gericht op rokers die een depressie hebben gehad na

een eerdere stoppoging. Deze doelgroep is te specifiek om in een berekening te kunnen

meenemen (van den Berg et al, 2010). De uitkomsten van de digitale ondersteuningsmethode

‘Aftercare/stopmail’ komen niet van een officiële publicatie en vijf interventies zijn gericht op

advies/ondersteuning bij stoppen met roken die in buitenlandse meta-analyses effectief bleken

op het rookgedrag maar nog niet in Nederland zijn geëvalueerd (van den Berg et al, 2010).

Page 39: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 40 ~

Omdat er geen specifieke Nederlandse effectschattingen bekend zijn, zijn ook deze interventies

uitgesloten voor verdere berekening. De volgende vijf rook interventies blijven over: ‘Ik (r)ook

niet’, ‘Smoke alert’, ‘H-MIS’, ‘V-MIS’ en ‘Advies op Maat’

Wanneer er nu specifiek wordt gekeken naar de interventies die eventueel zouden kunnen

helpen om de cliënt van haar rookverslaving af te krijgen blijkt dat van de vijf overgebleven

studies er nog vier geëxcludeerd dienen te worden. ‘Ik (r)ook niet’ en ‘Smoke alert’ zijn gericht

op leerlingen van respectievelijk het basis- en middelbaaronderwijs en ‘Advies op Maat’ is

gericht op rokers die behoefte hebben aan informatie en advies door middel van het invullen

van een enquête. De cliënt heeft echter behoefte aan persoonlijke begeleiding. ‘V-MIS’ is

geëxcludeerd vanwege het feit dat deze interventie alleen beschikbaar is voor verloskundigen

en niet voor leefstijlcoaches. Wanneer het nodig wordt geacht kan de cliënt naar de

verloskundige worden doorverwezen.

De enige geschikte interventie die overblijft om de cliënt te helpen met haar rookgedrag is de

‘H-MIS’. Deze bestaat uit een anamnese waarin de behandelaar uiteindelijk moet beoordelen of

de roker gemotiveerd is om te stoppen met roken. Hierna wordt de roker in een bepaalde

categorie geplaatst (gemotiveerd – overweger – ongemotiveerd). Aan deze categorie is een

bepaalde interventie gekoppeld (nhg-standaard stoppen met roken, 2007). In het hoofdstuk

leefstijlinterventie wordt deze uitgebreid uitgewerkt en toegepast op de cliënt.

Beweeginterventies

Wat betreft het zoeken naar beweeginterventies is een andere werkwijze gehanteerd. Allereerst

is gekeken of er op de site van het NISB (Nationaal Instituut voor Sport en Bewegen) erkende

interventies beschikbaar waren voor de doelgroep, namelijk een zwangere vrouw van 25 jaar

oud die weinig beweegt en die toepasbaar moet zijn op een thuis/gezinssituatie

(beweegaanbod, z.d.).

Het betreft het programma ‘Stap je gezond’. Het programma is officieel erkend als effectieve

interventie door Centrum Gezond leven van het RIVM. Het programma bestaat uit twee pijlers,

namelijk: de beweegmeter en voedingsadvies in groepsbijeenkomsten.

De beweegmeter wordt gebruikt om mensen gedurende de dag meer aan het bewegen te

krijgen. Met de beweegmeter, die deelnemers gedurende het programma elke dag bij zich

hebben, en die op ieder moment van de dag feedback geeft, wordt het activiteitsniveau

gemeten. Door de gegevens van de beweegmeters elke dag te werken op een persoonlijke

webpagina, verkrijgen de deelnemers inzicht in hun eigen beweegpatroon en activiteitenniveau.

Op basis van hun huidige beweeggedrag, leeftijd, geslacht en BMI (Body Mass Index) krijgen

alle deelnemers een eigen, persoonlijke doelstelling die naarmate de interventie verstrijkt steeds

hoger komt te liggen. Met de deelnemers wordt tweewekelijks gesproken om de barrières door

te nemen en hoe deze verkleind kunnen worden. Daarnaast worden deelnemers gemotiveerd

om ook na afloop van het programma te blijven bewegen (stap je gezond, z.d.).

Page 40: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 41 ~

Naast het beweeggedeelte geeft het programma gedurende zes maanden in totaal negen

bijeenkomsten waarin voorlichting over gezonde voeding wordt gegeven. Een

supermarktrondleiding en een kookworkshop zijn hiervan voorbeelden (stap je gezond, z.d.).

Een tweede erkende interventie is de ‘’COACH-methode’’. De ‘’COACH-methode’’ is bedoeld

voor mensen die te weinig bewegen en zich niet goed kunnen motiveren om iets te gaan doen

met bewegen. De interventie is gericht op mensen die meer willen bewegen in het dagelijks

leven, maar geen affiniteit hebben met sport. De interventie leert mensen hoe zij

leefstijlactiviteiten kunnen inpassen in hun dagelijkse leven en zo meer te bewegen. Het gaat

hierbij om activiteiten als wandelen, fietsen en traplopen en dus niet om sport (kansrijke

interventies, z.d.). Deze methode duurt drie tot vier maanden en bestaat uit zes

contactmomenten (twee keer fittest en vier gesprekken). Het traject kan verlengt worden met

acht tot negen maanden (follow up) waarbij twee extra gesprekken ingepland worden. Wanneer

men deze methode gebruikt daalt de bloeddruk van de cliënt significant, evenals buikomvang

en het vetpercentage. Daarnaast verbeteren beenkracht, armkracht en uithoudingsvermogen

(aeroob) significant (wat is de coach methode, 2013).

De derde en laatste interventie die onder de loep wordt genomen alvorens een

leefstijlprogramma voor de cliënt op te stellen is het ‘’Fiets Fit’’ programma. Het doel van het

programma is om mensen met een slechte conditie of overgewicht te motiveren om te gaan

fietsen. Met ‘’Fiets Fit’’ bouwen deelnemers in zes weken tijd voldoende conditie en

fietsvaardigheid op om deel te kunnen nemen aan een middellange afstandstocht (fiets fit, z.d.).

‘’Fiets Fit’’ is een beginnerscursus en daarom hoeft de deelnemer niet te beschikken over een

goede conditie. Tijdens de cursus krijgt de deelnemers les in fietsvaardigheid, fietsmaterialen,

voeding en een verantwoorde opbouw van een trainingscyclus (fiets fit trainingen, z.d.).

Hoewel de cliënt niet de ambitie heeft om mee te gaan doen aan afstandstochten heeft zij wel

interesse om recreatief meer te gaan fietsen. Hetzij op de fietsergometer dan wel in de natuur.

Om deze reden is deze interventie meegenomen in deze selectie.

Geïnspireerd door bovengenoemde interventies zal een persoonlijk beweegprogramma worden

opgesteld voor de cliënt.

Page 41: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 42 ~

Bijlage 5: Beweegprogramma eerste acht weken

Beweegprogramma – 8 weken

Naam: Ilse van Zonneveld Leeftijd: 25 Geen verdere informatie

Doel: Aan het einde van dit beweegprogramma beweegt Ilse minimaal drie dagen in de week matig intensief, waarbij erop gelet wordt dat dit op z’n minst voor de duur van 30 minuten is.

Gewicht: 82,5 kg BMI: 28,5 kg/m² Lengte: 170,6 cm VET%: 38,04% Geschatte max. HS: 195 s/p.m. Geschatte VO2 max: onbekend

Frequentie: 4 keer per week Progressie: Iedere week Observatie: Nee

Warming-up Dag 1 Dag 2+4 Dag 3

Type Intensiteit Duur

Wandelen Fietsen Wandelen

Gemiddeld: 40 - 70% HRR Wandelen: 4.9-6.9 km/u x 0% incline (Langzaam opbouwen)

Gemiddeld: 40 - 60% HRR (Langzaam opbouwen)

Gemiddeld: 40 - 70% HRR Wandelen: 4.9-6.9 km/u x 0% incline (Langzaam opbouwen)

5 min.

5 min. 5 min.

Hoofdgedeelte Dag 1 Dag 2 Dag 3 Dag 4

Type Intensiteit Tijd Progressie W1 W2 W3 W4 W5 W6 W7 W8

Wandelen Active Rest Cycling Wandelen Active Rest Cycling

Gemiddeld: 40 - 70% HRR Wandelen: 4.9-6.9 km/u x 0% incline

Zwaar: 60 - 65% HRR Gemiddeld: 40 - 70% HRR Wandelen: 4.9-6.9 km/u x 0% incline

Zwaar: 60 - 65% HRR

30 - 40 min. 30 - 40 min. 30 - 40 min. 30 - 40 min.

30’ 40% HRR 35’ 40% HRR 40’ 40% HRR 30’ 50% HRR 35’ 50% HRR 40’ 50% HRR 35’ 60% HRR 40’ 60% HRR

30’ 34’ 34’ 36’ 36’ 38’ 38’ 40’

30’ 40% HRR 35’ 40% HRR 40’ 40% HRR 30’ 50% HRR 35’ 50% HRR 40’ 50% HRR 35’ 60% HRR 40’ 60% HRR

30’ 34’ 34’ 36’ 36’ 38’ 38’ 40’

Cooling down Dag 1 (indien nodig) Dag 2 Dag 3 (indien nodig) Dag 4

Type Intensiteit Tijd

Wandelen Fietsen Wandelen Fietsen

Verminder intensiteit geleidelijk tot HS= 110 slagen per minuut

Verminder intensiteit geleidelijk tot HS= 110 slagen per minuut

Verminder intensiteit geleidelijk tot HS= 110 slagen per minuut

Verminder intensiteit geleidelijk tot HS= 110 slagen per minuut

5-10 min. 5-10 min. 5-10 min. 5-10 min.

Passive Static Stretching Elke dag (voor zover mogelijk( Elke rekoefening 3x20 seconden uitvoeren (elk ledemaat 3x)

Tussen elke set 20 seconden rust OF van been/arm wisselen.

Page 42: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 43 ~

Bijlage 6: Beweegprogramma vervolg

Beweegprogramma – vervolg

Naam: Ilse van Zonneveld Leeftijd: 25 Geen verdere informatie

Doel: Aan het einde van dit beweegprogramma beweegt Ilse minimaal vier dagen in de week matig intensief, waarbij erop gelet wordt dat dit op z’n minst voor de duur van 40 minuten is.

Gewicht: 64.1 kg BMI: n.v.t. Lengte: 170,6 cm VET%: 38,04% Geschatte max. HS: 195 s/p.m. Geschatte VO2 max: onbekend

Frequentie: 4 keer per week Progressie: Iedere week Observatie: Nee

Warming-up Dag 1 Dag 2+4 Dag 3

Type Intensiteit Duur

Wandelen Fietsen Wandelen

Gemiddeld: 40 - 70% HRR Wandelen: 4.9-6.9 km/u x 0% incline (Langzaam opbouwen)

Gemiddeld: 40 - 60% HRR (Langzaam opbouwen)

Gemiddeld: 40 - 70% HRR Wandelen: 4.9-6.9 km/u x 0% incline (Langzaam opbouwen)

5 min.

5 min. 5 min.

Hoofdgedeelte Dag 1 Dag 2 Dag 3 Dag 4

Type Intensiteit Tijd Progressie W1 W2 W3 W4 W5 W6 W7 W8

Wandelen Zwemmen Zwangerschapsyoga Active Rest Cycling

Gemiddeld: 40 - 70% HRR Wandelen: 4.9-6.9 km/u x 0% incline

Zwaar: 60 - 65% HRR Externe lessen Volgens schema gym

Zwaar: 60 - 65% HRR

30 - 40 min. 30 min. 60 min. 30 - 40 min.

30’ 40% HRR 35’ 40% HRR 40’ 40% HRR 30’ 50% HRR 35’ 50% HRR 40’ 50% HRR 35’ 60% HRR 40’ 60% HRR

-Spierversterkende oefeningen -Conditionele oefeningen -Ademhaling en ontspanning -Kennisoverdracht

-Spierversterkende oefeningen -Ademhaling en ontspanning -Kennisoverdracht

30’ 34’ 34’ 36’ 36’ 38’ 38’ 40’

Cooling down Dag 1 (indien nodig) Dag 2 Dag 3 (indien nodig) Dag 4

Type Intensiteit Tijd

Wandelen Fietsen Wandelen Fietsen

Verminder intensiteit geleidelijk tot HS= 110 slagen per minuut

Verminder intensiteit geleidelijk tot HS= 110 slagen per minuut

Verminder intensiteit geleidelijk tot HS= 110 slagen per minuut

Verminder intensiteit geleidelijk tot HS= 110 slagen per minuut

5-10 min. 5-10 min. 5-10 min. 5-10 min.

Passive Static Stretching Elke dag (voor zover mogelijk( Elke rekoefening 3x20 seconden uitvoeren (elk ledemaat 3x)

Tussen elke set 20 seconden rust OF van been/arm wisselen.

Page 43: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 44 ~

Bijlage 7: Protocollen antropometrie

Page 44: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 45 ~

Page 45: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 46 ~

Page 46: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 47 ~

Page 47: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 48 ~

Tabel van Durnin en Womersley

Page 48: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 49 ~

Protocol Bloeddruk meten

Page 49: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 50 ~

(Protocol bloeddruk meten, 2013)

Page 50: Leefstijlinterventie: een gezondere kijk op het levenjoostdenhollander.weebly.com/uploads/4/9/6/1/... · Om tot de beste resultaten en een gestructureerd rapport te komen is de volgende

~ 51 ~

Protocol hartslag meten

(Pols tellen, 2012)