“Learn2work”

Een hulpmiddel om de overgang van school

naar werk te begeleiden

Harrie van de Brand

Luuk den Hartog

Simone van der Velde

Partners

• Learn2Work kort• Praktijkonderwijs• Garantie op werk?• Vanuit het Europese perspectief en de

Nederlandse situatie• Kader arbeidstoeleiding Praktijkonderwijs• Competentiedenken en Learn2Work• De ontwikkeling van Learn2Work• Transnationaal, Weimar en Erfurt,

Innsbruck, Cadiz en Lissabon• Horizontaal en verticaal communiceren

Inhoud

Een “warme”overdracht van School naar WerkDoelEen “instrument” ontwikkelen dat effectief, realistisch en to the point is. Scholen en bedrijven kunnen hiermee in hun samenwerking voor de jongere een duurzame aansluiting op de arbeidsmarkt realiseren.ProductLearn2Work bestaat uit drie onderdelen. Door middel van een gesprek volgens protocol kunnen persoonlijke competenties vergeleken worden met een eisenprofiel. Daarmee kan een actieplan gemaakt worden dat is gebaseerd op discrepanties.I ChecklistDeze checklist laat de verschillen zien tussen de competenties die nodig zijn om het werk te doen en de actuele competenties van de persoon voor dat werk.II ActieplanEen actieplan SMART omschreven als resultaat.III CompetentiekaartjesTijdens het gesprek tussen de jongere, de stagedocent of BPV-begeleider en de stagebegeleider van het bedrijf kunnen er kaarten gebruikt worden die de competenties concreet weergeven in beeld en in beschrijving.

Tekst Parliament Magazine, een themanummer over - Education - dit wordt de komende maanden op de Europese congressen uitgedeeld.

De samenstelling van het scholenbestand Praktijkonderwijs is als volgt:

• Zelfstandige Scholen voor Praktijkonderwijs 110• Afdelingen Praktijkonderwijs aan VO-scholen 58• Totaal aantal scholen is 168• Kosten per leerling Praktijkonderwijs € 10.100,-• Totaal aantal leerlingen waarvan 7.500 leerlingen

bij afdelingen voor Praktijkonderwijs en 19700 leerlingen bij zelfstandige Scholen voor PrO 27.200

(personeel + materieel, bron: Kerncijfers 2001-2005 OCW)

Praktijkonderwijs

Algemeen• Vorm van Voortgezet Onderwijs, WVO is 1 augustus 1998 vernieuwd. De

WVO regelt het Praktijkonderwijs dat aan licenties gebonden is.• Opleiden voor de regionale arbeidsmarkt en is eindonderwijs.• Uitstroom arbeidsmarkt met niveau 1 MBO en WSW, uitstroommonitor• Orthopedagogisch en orthodidactisch• ArbeidstoeleidingMissie:• brede ontwikkelingsmogelijkheden aanbieden,• leerlingen leren hun potentieel, actief en zelfstandig te gebruiken,• de uitgangspositie van de leerlingen op de arbeidsmarkt optimaliseren,• kansen in de regio creëren en verbeteren• hun welzijn op school en in de samenleving vergroten. (Referentiegroep Praktijkonderwijs in de Steigers, 2000)

Praktijkonderwijs

• Directe aanleiding voor het Equal project “Van school naar werk” is een onderzoek geweest van de IVA “Praktijkonderwijs, gegarandeerd werk” www.iva.nl/forceDL.php?filename=pubPDF1227.pdf

• Problemen die zich (tijdens de stage) op de werkplek voordoen, betreffen vaak de competenties leiding krijgen, contactuele vaardigheid, openstaan voor kritiek, enz. De problemen manifesteren zich pas op de langere termijn het gaat om duurzame aansluiting.

• Het beter voorbereiden van leerlingen op leren op de werkplek, bijvoorbeeld door vormen van begeleide (zelf)reflectie uit te voeren

• Meer aandacht voor communicatieve vaardigheden die ook van groot belang zijn voor het lerend vermogen (reflectie, feedback)

• Het begeleiden van werkgevers op het gebied van nazorg

Garantie op werk?

• De leerling in het centrum van het proces en werken met een individueel plan. Op het gebied van de overgang van school naar werk is het planmatig handelen van die overgang als een relevant aspect en factor benoemd door Soriano (2002) in het onderzoek “De overgang van school naar werk”. (IOP – ITP)

• CWP “Een werkend perspectief voor jongeren met een arbeidshandicap”. (PPP)

• Praktijknet• De leerling in perspectief• UCG en Werknemer in Opleiding• Uitstroommonitor• Work@Work• AKA• EQF

"De overgang van school naar werk" door de European Agency for development in SEN en de Nederlandse situatie.

• Het begrip competentie• Sociale competenties• Taakgerelateerde competenties• Matching

Competentiedenken en Learn2 Work

• Literatuuronderzoek• Contact met bedrijven• Contact met gebruikers• Onderzoek op grotere schaal• Conclusies en aanbevelingen

De ontwikkeling van Learn2 Work

SOCIALE COMPETENTIES Communicatieve competentie• De student is in staat om duidelijk te spreken en kan in een gesprek

de rode draad vasthouden. Hij kan duidelijk maken wat hij wil. In de omgang luistert hij naar wat de ander hem wil zeggen en onderhoudt hij oogcontact.

Positief sociaal gedrag• Deze student is in staat om in de omgang met anderen positieve

gedragingen te tonen. Het betreft hier met name hulpvaardigheid en inlevingsvermogen in de positie of situatie van anderen. Met egoïstisch of egocentrisch gedrag wordt het tegenovergestelde bedoeld.

Assertiviteit• In de omgang is deze student in staat om op te komen voor zichzelf.

Hij geeft op duidelijke en acceptabele wijze grenzen aan. Anderen lopen niet over hem heen

Learn2Work

SOCIALE COMPETENTIES Samenwerken• Deze student voelt zich onderdeel van het team, stelt zich collegiaal

op en levert een relevante bijdrage aan de taak die het team heeft. Omgaan met kritiek• De student is in staat om kritiek te ontvangen van zijn collega’s en

leidinggevende. Hij blijft daar relatief rustig onder. Uit zijn gedrag blijkt dat hij de kritiek serieus neemt.

Zich kunnen aanpassen aan de bedrijfscontext• De student is op de hoogte van de geschreven en ongeschreven

(gemeenschappelijke) gewoontes en regels die in het bedrijf gelden en kan zijn gedrag daarop aanpassen.

Learn2Work

TAAKGERELATEERDE COMPETENTIES Doelgerichtgerichtheid• De student weet welke taak hij heeft, weet waar de uitvoering toe

moet leiden en handelt daar naar.Ordelijkheid• De student werkt georganiseerd en planmatig. Hij gaat zorgvuldig

en netjes met de materialen om. Slordigheid is het tegenovergestelde van deze eigenschap.

Betrouwbaarheid• De student komt zijn afspraken na en handelt naar eer en geweten

(afgestemd op hun ethische principes en normen). Hij is niet nonchalant.

Motivatie • De student is enthousiast, ijverig en heeft een wil om te presteren.

Hij begint aan een taak en maakt deze ook af ondanks eventuele verveling en afleiding. Hij geeft niet snel op.

Learn2Work

TAAKGERELATEERDE COMPETENTIES Initiatief tonen• De student pakt werk aan ook al behoort dat strikt genomen niet tot

zijn taak. Hij stelt zich niet afwachtend op en is bereid (ongevraagd) iets extra’s te doen.

Bedachtzaamheid • De student denkt goed na voor hij aan het werk gaat of een

beslissing neemt. Hij probeert zich de mogelijke gevolgen van zijn handelingen voor te stellen. Hij anticipeert op mogelijke gevolgen. De student werkt niet gehaast of impulsief.

Zelfstandigheid• Deze student heeft na een instructie weinig toezicht nodig. Ondanks

dat blijft de kwaliteit van het werk goed. Hij overziet de gehele taak. Aan de kwaliteitseisen is voldaan. De student spreekt op het juiste moment de leidinggevende aan om nieuwe instructies te ontvangen.

Learn2Work

TAAKGERELATEERDE COMPETENTIES Belastbaarheid • Deze student kan de eisen die aan hem gesteld worden zowel

geestelijk als lichamelijk aan. Hij kan met tijdsdruk en frustraties omgaan. De fysieke belasting van de taak is voor hem geen probleem.

Evalueren en reflecteren• Deze student is in staat kritisch naar de kwaliteit van zijn eigen werk

(product) te kijken en het proces van totstandkoming te evalueren. Hij kan hiervan profiteren bij volgende taken.

Learn2Work

Learn2WorkActieplan Van school naar werk

Competenties

• Communicatie

• Positief sociaal gedrag

• Assertiviteit

• Samenwerken

• Omgaan met kritiek

• Zich aanpassen aan de bedrijfscontext

• Doelgerichtheid

• Ordelijkheid

• Betrouwbaarheid

• Motivatie

• Initiatief tonen

• Bedachtzaamheid

• Zelfstandigheid

• Belastbaarheid

• Evalueren en reflecteren

• Actiepunten voor bedrijf en/of student

• Samenvatting, een eerste aanzet actieplan arbeidsvaardigheden

• Planning, een volgende afspraak

Comptentiekaartjes (concept)

4. Samenwerken

De student voelt zich onderdeel van het team, stelt zich collegiaal op en levert een relevante bijdrage aan de taak die het team heeft.

Sociale competentieSociale competentie

• Neem je opmerkingen over je werk serieus?• Blijf je rustig als iemand kritiek op je werk heeft?• Kun je op- en aanmerkingen over je werk steeds

beter accepteren?

Training

• Instructie• Scoreformulier• Gesprek• Actieplan• Bijlagen

– Stageverslagen– STARR– AKA

Webapplicatie

http://projecten.fontysoso.nl/learn2work/stagebegeleider

Ga naar www.vanschoolnaarwerk.org

en meld je aan

Webapplicatie

• De transnationale ontmoeting tussen Weimar, Innsbrück, Cadiz en Tilburg

• De transnationale ontmoeting van www.european-agency.org in Lissabon

Slotconferentie

Horizontaal en verticaal communiceren• Website www.vanschoolnaarwerk.org• LWV-PrO www.praktijkonderwijs.nl • NPO, www.netwerkpro.nl• European Agency for Developing Special Needs

Education, www.european-agency.org• Nationaal Thematisch Netwerk (NTN) van

experts• Luikdag 15-10-2007 Eindhoven• Markt Equal 04-12-2007• Markt 12-12-2007 te Ede

Commmunicatie

• Draagvlak moet volgende keer vanaf de aanvraag beter georganiseerd worden. (toelichting)

• In de aanvraag is op basis van enige strategische overweging inhoud opgenomen die ons steeds heeft achtervolgt ondanks rectificatie richting Agentschap SZW (onderzoek en doel daarvan / Iskie

• Intern in projecten werken bij Fontys OSO met collega’s op basis van offertes kan beter.

• Product wordt gewaardeerd door zijn compactheid en effectiveit.

• Er zal nog enige doorontwikkeling zijn.

Evaluatie