06

TEKST: MICHIEL CLEIJ

Lavinia Meijer kan kort en bondig zijn over

haar artistieke missie: ze wil de harp als solo-

instrument promoten. Want, zegt zij, “de harp

beschikt over heel veel mogelijkheden die vaak

bij het publiek nog onbekend zijn”. Dat ze daarin

slaagt kan weinig muziekliefhebbers ontgaan

zijn. In november treedt ze op met het NNO.

Binnen enkele jaren is Lavinia Meijer een

fenomeen geworden - niet uitsluitend

vanwege haar talent voor een onalle-

daags instrument, maar zeker ook door

haar muzikale communicatievermogen.

Ze beweegt zich soepel door verschil-

lende genres, pers en publiek zijn una-

niem enthousiast en met haar recente

(en zeer succesvolle) Philip Glass-cd

oogstte ze lof van de componist zelve.

Op een Harpcongres wist ze onlangs

zelfs een schandaaltje te ontketenen

met een eigentijdse compositie, iets

wat tegenwoordig nog weinig musici

gegeven is. Meijer heeft alle reden om

tevreden te zijn.

“Misschien komt het omdat ik altijd ben

blijven zoeken,” vertelt ze. “Het eFect

van muziek is heel grillig: iets wat nu

niet werkt kan later ineens aanslaan. Het

publiek, de muziek en de uitvoerenden

moeten kennelijk net in de juiste ver-

houding staan. Oftewel, je moet geduld

hebben. En een dosis geluk, natuurlijk.”

Krachttraining

Meijer had allebei: ze trof de perfecte

pedagoge op het juiste moment. Op

haar negende is ze begonnen met

harples, omdat ze het instrument zo

“mysterieus en puur” vond klinken. Met

haar eerste, kleine harpje speelde ze

tijdens de vrijmarkt op Koninginnedag.

Als duo, want haar broer speelde mee,

op de doedelzak. Die instrument-

combinatie lijkt wonderlijk, maar is in

de traditionele Keltische muziek volko-

men gangbaar - al moet het voor vele

passanten bijzonder zijn geweest om

dat via twee Koreaanse adoptiekinderen

te ontdekken.

“Hoewel ik aanvankelijk niet bijzon-

der m’n best deed bleek ik aanleg te

hebben. Ik werd toegelaten tot de

jong-talentklas van Erika Waardenburg,

een geweldige pedagoge die al meer

kinderen had opgeleid. Ze heeft in alle

opzichten de basis gelegd voor mijn

latere carrière. Allereerst doordat ze me

liet kennismaken met de veel grotere

concertharp waarvoor ik echt kracht-

training moest gaan doen. Maar haar

lessen gingen veel verder dan speel-

techniek. Ze stimuleerde mijn zelf-

discipline en zelfvertrouwen. Ik was

altijd een verlegen meisje dat helemaal

wegkroop achter die harp; dat vermin-

derde toen Erika mij aan concoursen liet

meedoen. Daarvoor heb ik zóveel terug-

gekregen, hoe beangstigend het soms

ook was. Daarnaast gaf ze mij - even

waardevol - een brede blik op het re-

pertoire. In het buitenland, merk ik, zijn

harpopleidingen vaak conservatief en

“IK BEN HET WEL GEWEND OM TEGEN VOOROORDELEN OP TE BOKSEN”

07

INTERVIEW

gefocust op standaardrepertoire. Erika

won ooit het Gaudeamusconcours voor

hedendaagse muziek en opende mijn

ogen voor modernere composities.”

Tuttig sprookjesinstrument

Met het NNO speelt Lavinia Meijer het

Concertino voor harp en orkest van

Germaine Tailleferre uit 1927, een zeer

Frans werk dat de tedere en exquise

kant van het instrument benadrukt.

Maar een harp kan meer - ook als

solo-instrument. “Onderhand ben ik het

wel gewend om tegen vooroordelen op

te boksen. Daarin sta ik trouwens niet

alleen, hoor. Er hebben diverse harp-

solisten vóór mij aan de weg getim-

merd. We lopen steeds weer tegen

dezelfde cliché-opvattingen aan, bij-

voorbeeld dat het een tuttig sprookjes-

instrument zou zijn waar je alleen maar

wat overheen aait. Een eyeopener is

voor velen het Harpconcert van Alberto

Ginastera, een prachtig woest en kleur-

rijk stuk. En ik heb inmiddels samen-

gewerkt met een aantal hedendaagse

componisten die de verwachtingen

van het publiek durven te doorbreken.

Jacob ter Veldhuis componeerde voor

mij een werk waarin ik samenspeel met

een boombox: de harppartij neemt

het op tegen een vooraf opgenomen

tekst- en geluidscollage. Een heftig stuk,

inderdaad, maar dat het zo’n schok

zou veroorzaken had ik niet verwacht.

Een Amerikaanse harpiste schreef er

een gealarmeerd artikel over geti-

teld ‘Musical terrorism’ en toen ik het

uitvoerde tijdens het Harpcongres in

Amsterdam liepen diverse mensen weg.

Ze vonden dat de harp het instrument

van Koning David moest blijven, zoals

iemand het uitdrukte. Gelukkig kreeg ik

ook veel enthousiaste reacties, vooral

van jongeren.”

In dat kader moet zeker ook het over-

weldigende succes genoemd worden

van haar recente cd met bewerkingen

van Philip Glass’ pianocomposities.

“Daarin wilde ik zo trouw mogelijk zijn

aan de originele versies. Toch is het ef-

fect natuurlijk heel anders - en het bleek

te werken. Het mooiste compliment

kreeg ik van Glass zelf, die zei: ‘Ik ben

blij dat je het gedaan hebt, je opent een

nieuwe wereld.’ Dat was inderdaad wat

ik wilde. Misschien ga ik meer muziek

van hem spelen, we houden contact.”

Interpretatielessen

Lavinia Meijer verrast niet alleen met

haar repertoirekeuze, ook de klank zelf

blijkt velen te verbazen. “Een harp heeft

natuurlijk minder volume dan een piano,

maar veel mensen zijn toch verbaasd

hoe ver het geluid draagt. Als je het in-

strument live hoort ervaar je de rijkdom

van de klank, met al die boventonen.

Altijd probeer ik die klankweelde volop

te benutten. Zo streef ik ernaar de klank

van andere instrumenten te benaderen:

ik wil niet blijven hangen in dat tokkeli-

ge, maar ook legato kunnen spelen als

een fluit of een viool en kunnen zingen

en fluisteren.”

“Het scheelt dat ik interpretatielessen

bij andere instrumentalisten heb ge-

volgd - bij blokfluitist Walter van Hauwe

bijvoorbeeld en violist Theo Olof. Zulke

mensen kijken met een frisse blik naar

je voordracht, zonder op de harptech-

niek te focussen en kunnen dan met

een visie komen waaraan je zelf nooit

gedacht had. Juist door de verschillen in

speeltechniek luister je objectiever naar

de muziek zelf en kom je op nieuwe

ideeën. Iets dergelijks merk ik vaak bij

componisten die voor harp willen schrij-

ven: ze zijn niet echt vertrouwd met het

instrument, maar kunnen daardoor wel

inspirerende voorstellen doen. Daar ga

ik graag in mee, ik probeer mijn grenzen

voortdurend te verleggen.”

Exclusief contract

Harpiste Lavinia Meijer tekende in

september een exclusief contract

met Sony Classical International. Zij

is de eerste Nederlandse musicus

met een dergelijk contract sinds de

herlancering van het internatio-

nale label. Dit najaar presenteert

het label haar nieuwe album, met

daarop werken van de Italiaanse

componist Ludovico Einaudi.