• Landgoed Grootstal is een sprekende casus waar de problematiek van verstedelijking de maatschappelijke rol van het landgoed indringend heeft veranderd. In minder dan een eeuw is de stad letterlijk tot aan de poort komen te liggen. Onder deze druk heeft Grootstal zijn positie en functioneren fundamenteel moeten herijken en een pioniersfunctie aangenomen in de verbinding tussen stad en land. Als katalysator in het publieke bewustzijn van de boeiende relatie tussen natuur en cultuur voorziet het landgoed de recreatiebehoefte van de stedeling van een bijzondere connotatie.

verbinding tussen stad en land

landgoed Grootstal

1915 1930 1960

historische ontwikkeling

Nijmegen

Heumen

Heumen

Nijmegen

natuur

cultuur

landschap

kleinschalige agrarische bedrijvigheid

?

HOUT

pro

duct

ie

faunafauna

natuur

LandschapRecreatie

MILIE

UMILIE

U

CO2

Missie:

Voortbestaan van het landgoed als

scharnierpunt tussen stad en land, waarbij

het zich op een authentieke en

herkenbare wijze kan (blijven) ontplooien.

ontwikkelings-scenario

 

stedelijkeconsumptie

ruralerenaissance

agrarischeexclusiviteit

hoofdgroep ‘consumenten’

 

10 miljoenstedelingen

6 miljoenplattelandsbewoner

s

100.000boeren

perspectief Stedelijke behoeften domineren beleving en gebruik van het landelijk gebied.

Breuk tussen stad en land.

Weggevallen samenhang tussen landelijk gebied, landbouw en voedsel accepteren als een irreversibel feit.

Landbouw verplaatst zich naar andere gebieden waar grond en milieu meer ‘ruimte’ bieden.

Nieuwe vormen van grondgebruik voor natuur en recreatie.

Erkenning maatschappelijke veranderingen.

Poging tot herstel samenhang tussen stad en land en tussen landelijk gebied, landbouw en voedsel.

Verbreding, verdieping en herfundering van landbouwbedrijven+ hun invlechting in nieuwe netwerken die stad en land verbinden.

Revitalisering van het landelijk gebied in economisch en cultureel opzicht.

Erkenning diepe culturele kloof tussen de samenleving als geheel en de landbouw.

Trekken van nieuwe grenzen rond de notie van voedsel.

Grootschalige, sterk geïndustrialiseerde landbouw met een eigen ‘cordon sanitaire’ tegen de vele bedreigingen. 

Raad voor het Landelijk Gebied (RLG) (2002)

Conclusie: erkenning belang landelijk gebied als contramal van de stad

Strategie voor behoud én ontwikkeling• bedrijfsmatige landbouw is en blijft belangrijk• functionele relatie met de omgeving• ’the best entertainment is real life’ (geen ‘agromonumenten’)• behoud identiteit en diversiteit

Vitalisering plattelandals ruimtelijke, economische, sociale en culturele entiteit• multifunctionaliteit van de groene ruimte is van alle tijden

Ontwikkeling verbindingsnetwerken tussen stad en land

Groene ruimte is alleen te duiden vanuit een stedelijke context

(Pim Kooij)

vitaal

identiteit

particulier

ontwikkeling

scharnierpunt stad en land

relatie land

relatie stad

WWWBLCS9

Wwerkplaats

Sshowroom

&stad

land

&stad

land

scharnierpunt tussen stad en land

Verbinding Cultuur / Natuur

werk

pla

at

s

sh

ow

room

We kennen allemaal de klassieke tegenstelling tussen stad en land: beelden van de 'compacte stad - met het centrum als hart van het sociale, culturele en economische leven - en van het 'open ' platteland, waar de zwaluwen scheren over de velden en de boer het weer trotseert om zijn land te ploegen. Stedelijkheid wordt vaak geassocieerd met complexiteit, landelijkheid daarentegen met eenvoud.

Die situatie is drastisch aan het veranderen. In de landbouw zijn inmiddels grote omschakelingen in de productie nodig geweest om een concurrentiepositie op Europese schaal te kunnen realiseren.En waar bestaande stedelijke gebieden worden geïntensiveerd, beschouwt de stedeling de nieuwe landbouw en natuur steeds vaker als een toevluchtsoord om te kunnen ontsnappen aan de hectiek van de stad. Met de verbredig van hun agrarische bedrijf hebben veel agrariërs overigens al ruimschoots op deze behoefte weten in te spelen.

De consument ziet het groenrond de stad voornamelijk als een

voorziening: groene plekkenwaar je kunt wandelen, sporten,

kamperen, actief bezig zijnbij de verzorging van planten,

dieren en het landschap...Maar hoe vaak leggen wij écht contact

met de plek waar wij recreëeren ?

Aan het aantrekkelijke spectrum van de kinderboerderij, de camping, de volkstuin en het wandelgebied wil

landgoed Grootstal iets toevoegen, waardoor de relatie tussen stad en land vanuit een ander perspectief

wordt geprikkelden een nieuwe verbinding met de

samenleving tot stand wordt gebracht.

Met de organisatie van uiteenlopende activiteiten voor jong en oud en de

begeleiding daarvan door middel van educatie en beleving kan het landgoed

een baken zijn in de niet aflatende zoektocht naar de culturele betekenis van de natuurlijke bronnen die ons ter

beschikking staan. Het markeert een moment van reflectie over een

onderwerp dat ons altijd mateloos heeft gefascineerd:

het verbond tussen de mens en de natuur.

de familie-moestuin

groene vingers

in kleuren en geuren

bewerken

zaaien

oogsten...

en gebruiken !

Het werken in de moestuin is een intensieve en directe manier om met de natuur bezig te zijn. In zo`n tuin begeleid je gewassen in hun ontwikkeling en streef je naar een gelukkig huwelijk tussen productiviteit en schoonheid.

Met het ritme van verzorgende handelingen wordt de natuur letterlijk `in cultuur`gebracht. Uit deze interactie volgt een dankbaar resultaat.

Bij moestuintuinieren speelt niet alleen de beleving een grote rol op alle zintuigelijke niveau´s; in het proces van zaaien, kiemen, verzorgen en oogsten weerspiegelt zich ook het leven.

Tuinieren met betekenis kan overal waar grond is.

de eetbare tuin

onkruid op je bord

vergeten groenten

zin in `n krekel ?

Het lijkt een modegril: de nostalgie naar het eenvoudige leven. Lekker primitief je eigen voedsel zoeken in de wei of in de moestuin.

In werkelijkheid tekent het een veranderend bewustzijn van hetgeen de natuur te bieden heeft en van de waardering voor het vernuft van onze voorouders om dit een vanzelfsprekend onderdeel te laten zijn van het dagelijkse leven.

Als we de smaak te pakken hebben kan het `herbronnen` beginnen!

kookworkshops

smaaklessen

lezingen

Landgoed Grootstal is de buitenkamer van Nijmegen;een bijzondere plek waar stad en land bij elkaar komen.

Het decor van deze natuur- en cultuurrijke omgeving maakt Grootstal tot een inspirerende onderwijslocatie.

Kinderen van de basisschool kunnen actief kennis maken met de functies en kwaliteiten van een landgoed.

Met hoofd, hand en zintuigen, onder de grond en in de lucht ontdekken zij de rijkdom van het platteland, om dit inzicht vervolgens te gebruiken in het leven van alledag.

Hun ontdekkingswereld beweegt zich letterlijk tussen hemel en aarde.

Van Luchtkasteel tot Dassenburcht

Landgoedspel

dassenschouw

zien

ontdekken

voelen

doen

Op het gebied van kunst, design en zelf-expressie is de natuur een onbetwiste inspratiebron.

Landgoed Grootstal helpt u de gave te ontplooien om `gewone` dingen uit de natuur tot iets opzienbarends te maken.

Onderzoekend leert u de eenvoud van een natuurlijk voorwerp te transformeren tot het raffinement van de bedachte vorm of constructie.

U wordt uitgedaagd om van de gebaande paden af te wijken, te bedenken wat nog niemand bedacht heeft, het nog ongeprobeerde te proberen.

Re-creatie in letterlijke zin.

onderzoekend ontwerpen

kunst

design

ambacht

S Wproducten & diensten

informatieeducatie

workshops

ontdekking

beleving

(cultuur)historiearchitectuur

florafauna

bosmoestuin

boomgaardweiland

akkerland

bron

producten - vormgeving - kunstnatuur en cultuur

8

5

Ontwerp bestemmingsplan Nijmegen-Zuid

P r o je c t :

O n d e r d e e l :

O p d r a c h tg e v e r :

b o u w l a n d g o e d w in k e l c / q e d u c a tie v e r u im t e

f a m . va n H ö v e l lS t . Ja c o b s w e g 1 3 , 6 5 8 1 K M M a ld e n

A R C H ITEC TE N IN TER IE UR A R C H ITEC TENB r oe r d i jk 1 9 36 5 2 3 G T N i j m e g e nT 0 2 4 - 3 7 2 48 8 8F 0 2 4 - 3 7 2 48 8 9E - m a i l :i n f o @ m el t z er k l ei n l oo h a r ch i t e ct e n . nlW e b s it e :w w w . m e lt z e r kl e i nl o o ha r c h it e c te n . n l

p l a tt e g r o n d b e g a n e g r o n d

o p ste lp l aa ts co n ta i n erk er se n kra a m

n e tt o o p p e r v la k b e g a n e g r o n d 5 4 ,8 m 2 , v e r d ie p i n g 4 5 , 1 m 2b r u t o b e b o u w d o p p e r v la k 6 1 , 5 m 2

P r o je c t n r .:0 5 .1 6 4

P lo t fi l e n r. :1 6 4 d o 0 0 3

D a tu m :2 2 - 0 8 -2 0 0 5

DO 003

G e t e k e n d :b m

B la d :A 3

S ch a a l :1 : 1 0 0W i jz ig in g s n r .:T e k e n in g n r .:

g e m ee n te heu m en

gro o ts ta ls e la an

ge me en te n ijm egen

St.j a

cobs

w eg

P ro je ct :

O nd e rde el :

O pd ra chtg ev er :

bo u w la n dg oe d wi nke l c /q ed u cat i eve ru im te

s itu at ie

fa m . va n H öv el lS t . Ja co bs we g 1 3 , 6 58 1 K M M a ld en

ARC HI TEC TEN IN TERI EU RARC HITEC TENBr oerdijk 1936523 GT NijmegenT 024 - 372 48 8 8F 024 - 372 48 8 9E- mail:info@meltzerkleinlooharchitecten. nlWeb site:www.meltzerkleinloohar chit ecten.nl

o o stg e ve lzu id ge v el no o rd g ev e l w e stg e ve l

P ro je ctnr .:05 .16 4G ete ke nd :bm

B l a d:A 3

S ch aa l:1:7 00W ij z i gi ng sn r. :T e ken in g nr. :

opst el plaats contai nerkersenkr aam

DO 001

Da tum :04 -1 1-2 00 5

P l o tf i le nr. :1 64 d o0 01

het paviljoen

moetjeproeven.nlmoetjeproeven.nl

Innovatief ipv standaard oplossing

Levert maatschappelijke meerwaarde

Blik naar buiten: van gesloten naar open

Ketenintegratie :projectoverstijgende samenwerking

Macro-meso en microniveau

• een structurele verandering een structurele verandering

(regels, gedrag, paradigma’s)(regels, gedrag, paradigma’s)

• het resultaat van op elkaar het resultaat van op elkaar inwerkende / elkaar inwerkende / elkaar versterkende ontwikkelingenversterkende ontwikkelingen

(omarmen complexiteit ipv (omarmen complexiteit ipv risicobeheersing)risicobeheersing)

• duurzaam genoeg? duurzaam genoeg?

(sturing: divergeren, convergeren,)(sturing: divergeren, convergeren,)

• lerend stappen nemenlerend stappen nemen((experimenteren / evalueren / bijstellen)experimenteren / evalueren / bijstellen)

1 een transitie-arena opbouwen

2 processen overzien, organiseren en verbinden (probleemstructurering, visievorming, alliantievorming en monitoring)

3 inspelen op de wisselwerking tussen diverse schaalniveau’s en de creatieve spanning tussen theorie en praktijk. 

Transitieprocessen: richten en begeleiden