Koninklijk Nederlands Instituut van Registeraccountants

De accountant

Loopjongen of alleskunner?

Koninklijk Nederlands Instituut van Registeraccountants

L’histoire se repete

• 1602 bedrog VOC, het begin van Corporate Governance

• 1879 fraude Lodewijk Pincoffs, ontstaan van onafhankelijk accountant

Koninklijk Nederlands Instituut van Registeraccountants

Parallellen Pincoffs – Enron

• Kritiek op functioneren accountant• Een weinig actieve commissaris• Een sfeer waarin rijkdom voor iedereen

mogelijk leek• Banken die niet vrijuit gaan

Koninklijk Nederlands Instituut van Registeraccountants

Een keten en de zwakste schakel

• Betrouwbare verslaggeving is alleen mogelijk als alle betrokken partijen meewerken:– bestuurders– commissarissen– accountants

• Enron: grootste faillissement in Amerika– dubieuze constructies om winst op te kloppen– accountant had onvoldoende kritische blik– combinatie van controle en adviesdiensten

Koninklijk Nederlands Instituut van Registeraccountants

De reacties na Enron

• Iedereen realiseerde zich dat er wat moest gebeuren, en dat was pure winst

Koninklijk Nederlands Instituut van Registeraccountants

De accountant na Enron

• Andersen (80.000 medewerkers) ging te gronde

• De beroepsgroep kreeg hevige kritiek• Wat is handtekening waard?• Hoe kan het dat fraude niet wordt gezien?• Hoe kan het dat accountant meewerkt aan

dubieuze constructies?• Heeft de accountant wel een ruggengraat?

Koninklijk Nederlands Instituut van Registeraccountants

Beter communiceren over het accountantsvak

• Kernfunctie: het controleren van de jaarrekening ten behoeve van het maatschappelijk verkeer

• Verlagen van onzekerheid over informatie, en daardoor verminderen vermogenskosten gecontroleerde.

• Natuurlijke adviesfunctie sluit nauw aan op controlewerkzaamheden

• Verwachtingskloof: het aangaan van een dialoog met maatschappelijk verkeer

Koninklijk Nederlands Instituut van Registeraccountants

Geen woorden maar daden

• Aanscherpen kwaliteitssystemen binnen de kantoren

• Invoering nieuwe onafhankelijkheidsregels:• Maar: wanneer ben je onafhankelijk?

Koninklijk Nederlands Instituut van Registeraccountants

Wanneer botst advies met controle?

• accountant moet bij zijn controle onafhankelijk kunnen blijven

• moet situatie van zelftoetsing en belangenverstrengeling vermijden

• niet participeren in besluitvorming cliëntMag wel:

• nieuwe denkbeelden leveren• op afstand begeleiden van besluitvorming of

veranderingsproces

Koninklijk Nederlands Instituut van Registeraccountants

Wanneer krijgt een accountant een te nauwe relatie met zijn opdrachtgever?

• zakelijke relaties • geen bestuurs- of toezichthoudende functie

bij cliënt• geen nauwe familierelaties met cliënt

Koninklijk Nederlands Instituut van Registeraccountants

Hoe lang mag een accountant blijven zitten?

• interne roulatie in plaats van externe• termijn: 7 jaar

Koninklijk Nederlands Instituut van Registeraccountants

Wanneer wordt een kantoor commercieel te afhankelijk van een opdrachtgever?

• passend honorarium• niet financieel afhankelijk van cliënt• geen resultaatafhankelijke beloning

Koninklijk Nederlands Instituut van Registeraccountants

Overleeft het vak de vertrouwenscrisis?

• Uiteindelijk hebben de incidenten alleen maar positieve effecten.