Klinische ontwikkelingsneuropsychologie
description
Transcript of Klinische ontwikkelingsneuropsychologie
Klinische ontwikkelingsneuropsychologie
Hanna Swaab
Inleiding
•Relaties hersenen en gedragBij kinderen en jeugdigen: (0 – 18)Relaties problemen gedrag en disfunctioneren
hersenen
•Betrekking tot diagnosticeren en behandelen gevolgen hersendisfuncties
Groei en mogelijke verstoring
•Groei sterkst in prenatale periode en eerste jaren van leven
•Ontwikkeling volgens genetisch stappenPrenatale periode: •Aanleg van hersenstructuren Neurogenese en Migratie van belang!
•Neurogenese = Productie van cellen•Migratie = Cellen naar uiteindelijke
bestemming in zenuwstelsel (Tussen 8e en 16e week van zwangerschap)
•Zenuwstelsel: 2 typen cellen1. Neuronen = prikkeloverdracht
2. Gliacellen = Ondersteuning functioneren neuronen
Het brein globale vorm na 100 dagen zwangerschap
Verstoring
Door: Aanlegfactoren, omgevingsfactoren…•Tijdens migratie en neurogese Tot uiting in anatomische afwijkingen•Gezondheid moeder van groot belangRoken, infectieziektes, druggebruik… NIET
OK!!•Hersenen bij geboorte grotendeels af Maar: hersenen volwassene 4X volume
hersenen baby
•Toename gewicht hersenen = gevolg differentiatie
Verdere groei en rijping reeds bestaande structuren•Meeste van differentiatie gebeurt postnataalMaar: begint al prenataal•Tweede trimester zwangerschap:
synaptogeneseVormen van verbindingen met neuronenGaat door tot in de adolescentie•Ontwikkeling hersenen volgens genetisch
vastgelegde processen•Perioden van sterke groei: ‘Kritische periodes
waarin omgevingsinvloeden van groot belang zijn voor de ontwikkeling’
•Verstoringen postnatale ontwikkeling minder zichtbaar in morfologie hersenen
Maar: effect op aspecten van groei en differentiatie
•In dieper gelegen structuren hersenen: essentiële functies geregeld
•Gebieden daaromheen: emotionele en geheugenprocessen
•Informatieverwerking: aantal stappenAandacht en geheugen spelen grote rol
Executieve functies• Vaardigheden om onafhankelijk gedrag te laten
zienPlanmatig denkenProbleemoplossend denken mogelijkStart rond 7e levensjaar• Beschadiging frontaalgebieden: Retardatie tot
gevolg• Ontwikkeling frontaalgebieden minder bij
kinderen waar moeder tijdens zwangerschap rookte, dronk of drugs gebruikte
Geheugen
•Opslag – Bewaren – Terugzoeken – Herkennen
•Bewust toegankelijke feitenkennis enNiet – bewust toegankelijke feitenkennis
•Declaratief geheugen: Semantisch geheugen en episodisch geheugen
•Structuren rijpen snel Spelen rol bij procedureel geheugen
•Bij kinderen met disfunctieGrote kans op geheugenproblemen•Geheugenproblemen frequent gegeven na
traumatisch hersenletselOok vaak bij kinderen die zuurstof tekort
hebben gehad bij geboorte•Kinderen met groeivertraging tijdens
zwangerschap: Cognitieve problemen (bvb. Leerstoornissen)
Herstel?• Beschadiging op jonge leeftijd grotere
gevolgen dan beschadiging op oudere leeftijd• Factoren:- Aard en omgeving beschadiging - Leeftijd en moment in ontwikkeling hersenenHerstel kan:- beschadigde cellen nieuwe verbindingen
maken- Anatomische reorganisatie
Toekomstperspectief
•Moderne technieken maken mogelijk om hersenactiviteit in beeld te brengen
Meer en meer inzicht verwerven•Invloed van behandeling op functioneren
van hersenen zal steeds duidelijker worden
Bedankt voor uw interesse!