Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk: achtergronden en ... mei...2 Klimaatinstallatie...

27
1 Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk: achtergronden en verbeteringen 29 september 2011 Linda Deutz & Jaap de Knegt

Transcript of Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk: achtergronden en ... mei...2 Klimaatinstallatie...

Page 1: Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk: achtergronden en ... mei...2 Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk 29 september 2011 • Aanleiding van het onderzoek • Het gebouw: kenmerken

1

Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk:

achtergronden en verbeteringen

29 september 2011Linda Deutz & Jaap de Knegt

Page 2: Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk: achtergronden en ... mei...2 Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk 29 september 2011 • Aanleiding van het onderzoek • Het gebouw: kenmerken

29 september 2011Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk2

• Aanleiding van het onderzoek

• Het gebouw: kenmerken en installaties

• Functionele inspectie & bevindingen

• Plan van Aanpak: Quick Wins - maatregelen en

resultaten

• Plan van Aanpak: Verbeterslag

• Vragen

Onderwerpen van deze presentatie

Page 3: Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk: achtergronden en ... mei...2 Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk 29 september 2011 • Aanleiding van het onderzoek • Het gebouw: kenmerken

3

Aanleiding van het onderzoek

• Klachten over binnenmilieu:

• Droge, bedompte lucht

• Temperatuurverschillen binnen ruimte / gebouw

• Gebruikers met oog- en hoofdpijnklachten

• Te koud of te warm

• Vergunning warmte- en koudeopslag komt in gevaar

29 september 2011Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk

Page 4: Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk: achtergronden en ... mei...2 Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk 29 september 2011 • Aanleiding van het onderzoek • Het gebouw: kenmerken

4

Kenmerken van het gebouw

Bouwkundig & gebruik

• Bouwjaar 1999

• 6 bouwlagen (incl. kelder), BVO ca. 11.800 m2

• Ramen: zonwerend glas, lichtwering, te openen

• Begane grond: o.a. publieksruimten, restaurant

• Verdiepingen: vergaderruimten,

kantoorvertrekken en kantoortuinen

• ca. 250 gebruikers (excl. bezoekers)

29 september 2011Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk

Page 5: Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk: achtergronden en ... mei...2 Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk 29 september 2011 • Aanleiding van het onderzoek • Het gebouw: kenmerken

5

Installaties in het gebouw - ventilatie

Twee luchtbehandelingssystemen

• Eén in kelder voor kantoren, zalen en restaurant

• Eén op 2e verdieping voor kantoren en atrium

• Voor: verwarmen, koelen en bevochtigen ventilatielucht

• Repro: apart

29 september 2011Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk

Page 6: Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk: achtergronden en ... mei...2 Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk 29 september 2011 • Aanleiding van het onderzoek • Het gebouw: kenmerken

6

Installaties in het gebouw - ventilatie

Ventilatieprincipe

• Vaste inblaastemperatuur

• ‘Verdringend’

• Voldoende voor leeflucht

29 september 2011Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk

Page 7: Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk: achtergronden en ... mei...2 Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk 29 september 2011 • Aanleiding van het onderzoek • Het gebouw: kenmerken

7

Installaties in het gebouw - verwarming

Verwarmingsprincipe

• Atrium: vloerverwarming

• Zalen, restaurant: luchtverwarming

• Kantoren 2e verdieping: ventilatieconvectoren

(fancoilunits)

• Kantoren, vergaderruimten: verwarmingsplafonds

Meeste kantoorruimten en –tuinen: bediening d.m.v.

thermostaatkraan per stramien (1,80 meter)

Enkele kantoorvertrekken (o.a. B&W): 1 opnemer

voor verwarmen òf koelen29 september 2011Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk

Page 8: Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk: achtergronden en ... mei...2 Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk 29 september 2011 • Aanleiding van het onderzoek • Het gebouw: kenmerken

8

Installaties in het gebouw - koeling

Koelprincipe

• Verdeling systemen vergelijkbaar met verwarming

(atrium geen vloerkoeling)

Meeste kantoorruimten en –tuinen:

• Zeer grote zone, instelbaar met opnemer

(geregeld)

• Grote zone langs gevel centraal aangestuurd

(ongeregeld)

Enkele kantoorvertrekken (o.a. B&W): 1 opnemer

voor verwarmen òf koelen29 september 2011Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk

Page 9: Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk: achtergronden en ... mei...2 Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk 29 september 2011 • Aanleiding van het onderzoek • Het gebouw: kenmerken

9

Installaties in het gebouw – plafonds

29 september 2011Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk

Page 10: Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk: achtergronden en ... mei...2 Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk 29 september 2011 • Aanleiding van het onderzoek • Het gebouw: kenmerken

10

Installaties in het gebouw - WKO

WKO = Warmte Koude Opslag

• Warme en koude bron in bodem bij gemeentehuis

• Warmte- en koude voor verwarming, koeling (ook

voor ventilatielucht)

buiten > 16°C buiten < 6°C

29 september 2011Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk

Page 11: Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk: achtergronden en ... mei...2 Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk 29 september 2011 • Aanleiding van het onderzoek • Het gebouw: kenmerken

11

Installaties in het gebouw - GBS

GBS = Gebouw Beheer Systeem

• Centrale sturing en regeling van alle installatie-

onderdelen

• Bedrijfstijden, inblaastemperaturen,

aanvoertemperaturen koeling en verwarming,

regeling WKO enz.

• Inzicht via PC

29 september 2011Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk

Page 12: Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk: achtergronden en ... mei...2 Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk 29 september 2011 • Aanleiding van het onderzoek • Het gebouw: kenmerken

12

Functionele inspectie

• Installaties voor ventilatie, koeling, verwarmen

enz. aanwezig +

• Klachten over binnenmilieu en mogelijk

problemen met vergunning WKO

• Vraagt om functionele inspectie (Quick Scan):

niet controleren of iets aanwezig is, maar

controleren of iets naar behoren functioneert. De

controle vindt plaats van opwekker tot afgifte

• Rondgang, gesprekken gebruikers en facilitaire

dienst, revisie, eigen (ontwerp)kennis

• Techniek, Beheer & Perceptie29 september 2011Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk

Page 13: Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk: achtergronden en ... mei...2 Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk 29 september 2011 • Aanleiding van het onderzoek • Het gebouw: kenmerken

13

Bevindingen Functionele inspectie (Quick Scan)

Algemeen:

• Gerealiseerde situatie wijkt af van oorspronkelijk

ontwerp als gevolg van bezuinigingen

• GBS verouderd, wordt niet meer door leverancier

ondersteund (bij defecten: moeilijk/geen

vervanging componenten mogelijk)

• Omschakeling seizoensbedrijf niet vloeiend

• Veel storingen (bevochtigingsinstallatie)

29 september 2011Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk

Page 14: Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk: achtergronden en ... mei...2 Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk 29 september 2011 • Aanleiding van het onderzoek • Het gebouw: kenmerken

14

Bevindingen Functionele inspectie (Quick Scan)

Energieverspilling:

• Gelijktijdig verwarmen en koelen van

ventilatielucht: buitenlucht van 23°C -> 16°C -> 19°C

• Gelijktijdig verwarmen en koelen van plafonds

29 september 2011Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk

Page 15: Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk: achtergronden en ... mei...2 Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk 29 september 2011 • Aanleiding van het onderzoek • Het gebouw: kenmerken

15

Bevindingen Functionele inspectie (Quick Scan)

Energieverspilling WKO:

• Aanzienlijk hogere waterverplaatsing voor WKO-

systeem (meer dan vergunning): door te hoge

energievraag, optimistische brontemperaturen, niet

gedocumenteerde wijzigingen in regelingen,

setpoints en stooklijnen

GBS:

• Veel afwijkingen setpoints, stooklijnen,

bedrijfstijden ten opzichte van ontwerp

• (ad hoc) pleister, geen duurzame oplossing

29 september 2011Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk

Page 16: Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk: achtergronden en ... mei...2 Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk 29 september 2011 • Aanleiding van het onderzoek • Het gebouw: kenmerken

16

Bevindingen Functionele inspectie (Quick Scan)

Binnenklimaat (thermisch):

• Zonering niet afgestemd op gebruik en inrichting

(grote koelzones, ongeregelde koeling)

• Prestaties van klimaatinstallatie voor groot deel

afhankelijk van (lokale) bediening

• Verwarmingscapaciteit in vertrekken niet toereikend

• Defecte voorzieningen (thermostaatkranen e.d.)

buiten binnen,

bijvoorbeeld gang

29 september 2011Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk

Page 17: Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk: achtergronden en ... mei...2 Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk 29 september 2011 • Aanleiding van het onderzoek • Het gebouw: kenmerken

17

Bevindingen Functionele inspectie (Quick Scan)

Binnenklimaat (luchtkwaliteit):

• Verdeling van lucht niet optimaal, geen gegarandeerde

toevoer

• Onvoldoende ventilatielucht voor enkele vergaderruimten

• Vervuiling van lucht: verontreinigingen in kanalen/LBK en te

vochtig (continue bevochtiging: nat, bacteriële groei,

energieverspilling)

29 september 2011Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk

Page 18: Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk: achtergronden en ... mei...2 Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk 29 september 2011 • Aanleiding van het onderzoek • Het gebouw: kenmerken

18

Bevindingen Functionele inspectie (Quick Scan)

Gebruikers:

• Hebben andere verwachting van het binnenklimaat

• Weten/benutten niet alle beïnvloedingsmogelijkheden (te

openen ramen, bediening lokale installaties)

• Klachten over temperatuur

• Fysieke klachten: hoofdpijn, oogklachten

29 september 2011Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk

Page 19: Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk: achtergronden en ... mei...2 Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk 29 september 2011 • Aanleiding van het onderzoek • Het gebouw: kenmerken

19

Plan van Aanpak

Bevindingen Quick Scan

Diversie maatregelen: variantenstudie

Enquete gebruikers, selectie: Plan van Aanpak

Afgewogen pakket van maatregelen

• Quick Wins:

• relatief eenvoudig en goedkoop, (tijdelijke) oplossing, basissituatie,

beter functioneren aanwezige installatie

• Verbeterslag:

• structurele maatregelen om beperkingen installatie te verhelpen en

aan gewenste/verwachte verbeteringen te kunnen voldoen

29 september 2011Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk

Page 20: Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk: achtergronden en ... mei...2 Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk 29 september 2011 • Aanleiding van het onderzoek • Het gebouw: kenmerken

20

Quick Wins

Maatregelen:

• Controles van componenten: afsluiters, kalibratie (basis)

• Regeltechnische aanpassingen: bevochtiging, temperaturen,

tijden, WKO enz. (basis)

• Optimaliseren ruimtetemperatuur (tijdelijke oplossing!)

• Communicatie gebruikers (basis)

Resultaten:

• Minder temperatuurklachten

• Efficiënter gebruik WKO-systeem: blijft binnen vergunning

29 september 2011Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk

Page 21: Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk: achtergronden en ... mei...2 Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk 29 september 2011 • Aanleiding van het onderzoek • Het gebouw: kenmerken

21

Quick Wins

• Verplaatste waterhoeveelheid: 41.670 m3 << 80.000 m3

• Verplaatste waterhoeveelheid zomer: 26.030 m3 i.p.v. 62.000 m3 (-58%)

• Koude ontladen: 126,8 MWh i.p.v. 191 MWh (-34%)

• Temperatuurverschil bronnen: ontwerp 10°C, praktijk 4°C, nu 6°C

• Energiebesparing en bijdrage behoud vergunning

Page 22: Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk: achtergronden en ... mei...2 Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk 29 september 2011 • Aanleiding van het onderzoek • Het gebouw: kenmerken

22

Verbeterslag

Maatregelen vragen nadere (ontwerp)uitwerking, planning

• Vervanging GBS:

• functioneren komt onder druk (geen ondersteuning), essentieel voor

aansturing installatie

• Vergroten koudelaadcapaciteit WKO door droge koelers

• Ervaring WKO, temperatuurverschil 6 i.p.v. 10°C, handhaven

vergunning. Wellicht niet nodig door aanpassingen Quick Wins

• Verwarming door radiatoren:

• Verwarmingscapaciteit te laag, nu tijdelijk door aanpassen stooklijnen,

niet comfortabelTstraling

Truimte

Tcomfort

29 september 2011Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk

Page 23: Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk: achtergronden en ... mei...2 Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk 29 september 2011 • Aanleiding van het onderzoek • Het gebouw: kenmerken

23

Verbeterslag

• Klimaatzones opsplitsen:

• Grote koelzones opsplitsen, niet mogelijk met huidige plafonds,

verbetering thermisch comfort

• Vervangen bevochtigingsinstallatie

• Veel storingen, einde levensduur (onderhoudsplanning).

• Recent in gang gezet

• Beperken vervuilen leeflucht:

• Apparatuur apart plaatsen en opnemen afzuiging (kopieerapparaten,

printers), verbetering luchtkwaliteit en afname ‘droge lucht’-klachten

• Afgesloten ruimten: vloerroosters vervangen en kanaalwerk

• Luchttoevoer garanderen voor m.n. vergaderruimten, vragen meer

ventilatie dan kantoren

29 september 2011Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk

Page 24: Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk: achtergronden en ... mei...2 Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk 29 september 2011 • Aanleiding van het onderzoek • Het gebouw: kenmerken

24

Verbeterslag

• Reinigen LBK’s en kanalen – niet toegankelijke delen:

• Verbeteren luchtkwaliteit (vocht, vervuiling, bacteriën)

• Reeds uitgevoerd, niet onnodig!

29 september 2011Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk

Page 25: Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk: achtergronden en ... mei...2 Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk 29 september 2011 • Aanleiding van het onderzoek • Het gebouw: kenmerken

25

Verbeterslag

Vervolg reiniging

29 september 2011Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk

Page 26: Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk: achtergronden en ... mei...2 Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk 29 september 2011 • Aanleiding van het onderzoek • Het gebouw: kenmerken

26

Verbeterslag

Maatregelen vragen nadere (ontwerp)uitwerking, planning

• Benodigd voor structurele handhaving vergunning WKO

• Verlaging energiegebruik: duurzame toepassing installaties

• Schatting 30% lager energiegebruik klimaatinstallatie

• 10% lager energiegebruik totaal: bijdrage overheidsdoelstelling

• Structurele verbetering binnenmilieu en bruikbaarheid

• Installatie passend voor gebruikswijze gebouw (compensatie

bezuiniging, ontwerp)

• Verbetering thermisch binnenklimaat (zonering, capaciteit)

• Verbetering luchtkwaliteit (vervuiling beperken, verdeling)

• Voldoen aan klasse B uit AI-24 (Arbo), uitgangspunt voor

binnenklimaat

29 september 2011Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk

Page 27: Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk: achtergronden en ... mei...2 Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk 29 september 2011 • Aanleiding van het onderzoek • Het gebouw: kenmerken

27

Vragen

Vragen?

29 september 2011Klimaatinstallatie gemeentehuis Moerdijk