FOCUSTHEMA 1

1 Vul aan met het woord dat past.

In de 1e eeuw spraken de Romeinen in Rome Latijn.

De muren van een hut zijn vaak gemaakt met leem of klei.

In het kasteel worden de wapens bewaard in de wapenkamer.

2 Leg uit met je eigen woorden.

nederzetting: een plaats waar verschillende families samenwonen, vaak met een omheining rond

archeoloog: iemand die zoekt naar overblijfselen uit het verleden, zo weten ze hoe mensen vroeger leefden, wat ze deden …

wasbordje: een plankje met was op, Romeinse kinderen gebruikten dat om op te schrijven

3 In welke eeuw past deze zin? Markeer de juiste eeuw.

Pieter gaat enkel op zondagmiddag naar school. Zijn klasje zit overvol.

5e eeuw v. C. 17e eeuw 21e eeuw

De ouders van Vigor doen en kweken alles zelf in de nederzetting.

5e eeuw v. C. 14e eeuw 19e eeuw

Elke dag eet Hilda aardappelen, soms met groenten, bijna nooit met vlees of vis.

14e eeuw v. C. 19e eeuw 21e eeuw

Robrecht woont in een houten huis in de stad. Beneden werkt zijn vader, de smid. 2e eeuw 15e eeuw 19e eeuw

In de fabriek werken kinderen van ’s morgens tot ’s avonds. 2e eeuw 15e eeuw 19e

eeuw

’s Avonds moeten de dieren binnen de omheining van de nederzetting. Daar zijn ze veilig voor wilde dieren.

5e eeuw v. C. 14e eeuw 21e eeuw

Op het kasteel zijn er morgen ridderspelen. Johanna moet helpen bij het avondfeest. 14e eeuw 19e eeuw 21e eeuw

Claudio krijgt thuis onderwijs van de meester. 5e eeuw v. C. 2e eeuw 14e eeuw

1

FOCUSTHEMA 2

1 Vul aan met het passende woord.

Waar heel veel mensen bij elkaar

wonen, is het gebied… .

Een streek met heel veel akkers, weiden

en bossen is … .

De bibliotheek is een ... gebouw .

De oude pontbrug van Drongen mag

niet worden afgebroken of

veranderd. Het is een … monument.

dichtbevolkt landelijk openbaar beschermd

2 Wat past bij welke weg? Zet naast iedere zin het juiste cijfer.

1 = autosnelweg, 2 = gewestweg, 3 = gemeenteweg

We rijden nu al 100 km zonder een kruispunt of verkeerslichten tegen te komen. 1

Wat is het hier smal!We moeten aan de kant om een andere auto door te laten. 3

Deze weg heet de N60. 2

Deze weg loopt van Spanje naar Denemarken! 1

Dit is de Schoolstraat. ’s Morgens en om 16 uur is het hier druk, anders niet. 3

Deze weg loopt van Oost- naar West-Vlaanderen. Onderweg zijn 14 gevaarlijke kruispunten. 2

3 Wat past bij welk gebied? Zet naast iedere zin of foto het juiste cijfer.

1=woongebied, 2=handelsgebied, 3=industriegebied, 4=recreatiegebied, 5=natuurgebied, 6=landbouwgebied

Mensen lopen van de ene winkel in de andere. Wat is het hier druk! 2

Ik zie hoge schoorstenen en grote loodsen. Vrachtwagens rijden af en aan. 3

Wat is het hier stil! Kijk daar, een grote groep wilde eenden op het 5

2

water!

De postbode rijdt van deur tot deur.In iedere brievenbus stopt hij wel een of andere brief. 1

Naast de voetbalvelden liggen nog eens vier mooie tennisterreinen. 4

Koeien grazen in de weide. Daarnaast ploegt de landbouwer een akker om. 6

1=woongebied, 2=handelsgebied, 3=industriegebied, 4=recreatiegebied, 5=natuurgebied, 6=landbouwgebied

____3______ _____6______

______5______ _____2________ FOCUSTHEMA 3

1 Schrap een woord of woordgroep die niet past bij …

3

- zuurstof: ademen – giftig – leven - dampkring

- satelliet: ruimte – vaartuig – heelal - wetenschappers

- damp: water – hitte – waterkringloop - ijs

- puberteit: jongeren – kleuter – veranderingen – volwassen worden

2 Onze planeet aarde. Vul aan wat ontbreekt.

Rond onze planeet zweven duizenden satellieten/ruimtetuigen in de ruimte.

In het begin was het op de aarde zeer heet. Rond de aarde zit de dampkring.

In die atmosfeer zit er zuurstof, warmte en water.

Ze beschermt ons ook tegen schadelijke stralen van de zon.

3 Geef telkens twee voorbeelden.

hernieuwbare energiebron niet-hernieuwbare energiebron

bv. zon, wind, water, warmte uit de grond

bv. aardgas, aardolie, uranium, steenkool

Leg uit wat het verschil is tussen die twee soorten energiebronnen.

Niet-hernieuwbare energiebronnen kun je maar een keer gebruiken, bij hernieuwbare energie raakt de grondstof of energiebron niet uitgeput.

. /1

4 Orden de waterkringloop. Nummer van 1 tot 5.

1 Water stroomt naar rivieren en naar zee. Water dringt in de grond.

4

4 Wolken drijven naar land en koelen af. Damp wordt neerslag.

2 Water uit rivieren, meren en de zee verdampt door de warmte van de zon.

5 Water valt uit de lucht als neerslag: regen, sneeuw, hagel …

3 Waterdamp vormt wolken.

FOCUSTHEMA 4

1 Leg uit.

Zonnepaneel Paneel dat bestaat uit cellen die het zonlicht omzetten in elektrische energie.

Recycleren Verwerken van afvalstoffen zodat ze opnieuw gebruikt kunnen worden.

2 We kennen vijf manieren om energie op te wekken.

Vul aan met de passende woorden.

- wind opvangen met een molen

- water van een stuwmeer laten stromen door een stuwdam

- atomen splitsen in een kerncentrale

- steenkool of stook olie verbranden in een elektriciteitscentrale

3 Waarin kan elektriciteit omgezet worden ? Som er 4 op .

1. warmte2. geluid 3. beweging4. licht

4 Kruis aan. Werkt dit op batterijen of op het net?

5

X batterijO net

O batterijX net

O batterijX net

X batterijO net

5 Wat willen deze tekeningen zeggen? Leg uit in een zin.

Verzorg de contactpunten voor een goede werking. Stop de batterij op de juiste manier in het toestel. Daarin staat meestal een + en – op de juiste plaats.

Kies de juiste batterij. Houd rekening met vorm en grootte.

Soms moet je meerdere batterijen samen gebruiken. ______

FOCUSTHEMA 5

1 Vul de zin aan met het juiste woord.

- De belangrijkste wet van een land is de grondwet.

- Oude steden hadden een wachttoren. Vanuit het belfort kon men de omgeving afspeuren en alarm slaan.

6

- Wanneer een gebouw waardevol genoeg is, maakt men er een beschermd monument van.

- Bij een bombardement zit je veilig in de schuilkelder.

2 Kies twee woorden en leg ze uit. Kies uit: belasting, onafhankelijkheid, neutraal, lakenhal, front, eedaflegging.

Belasting : wat je moet betalen aan de mensen die het land besturen om de wegen aan te leggen, ziekenhuizen te bouwen, kinderen naar school te sturen,…..

Onafhankelijkheid : wanneer je niet afhangt van iemand, wanneer je je eigen baas bent

Neutraal : onpartijdig, geen partij kiezen (bv. Bij een oorlog vecht je niet mee)

Lakenhal : gebouw waar vroeger de lakenwevers hun lakens konden verkopen

Front : de plaats waar twee legers in een oorlog tegenover elkaar staan

Eedaflegging : verklaring afleggen dat je je gaat houden aan de grondwet

3 Vul de juiste jaartallen aan.

België onafhankelijk in 1830 Leopold I eerste koning van ons land in 1831

Eerste Wereldoorlog 1914-1918 Tweede Wereldoorlog 1940-1945

4 Zet deze figuren in de juiste eeuw. Markeer wat klopt.

Ambiorix 1e eeuw v. C. – 1e eeuw n. C.

Adolf Hitler 18e eeuw – 19e eeuw – 20e eeuw

Noormannen 5e eeuw – 9e eeuw – 15e eeuw

7

5 Zet de koningen in de juiste volgorde? Nummer van 1 tot 6.

5 Boudewijn3 Albert I1 Leopold I2 Leopold II7 Filip6 Albert II4 Leopold III

6 Teken en kleur de Belgische vlag.

FOCUSTHEMA 6

1 Vul aan met de passende woorden.

Het Vlaamse Gewest is het grondgebied van alle Vlaamse provincies.

De Vlaamse Gemeenschap is de groep van mensen die Nederlands spreken in het Vlaamse Gewest en Brussel.

2 Vul de kaart aan met de juiste namen.

8

provincie provinciehoofdplaats

1 Luxemburg Aarlen

2 Antwerpen Antwerpen

3 Henegouwen Bergen

4 West-Vlaanderen Brugge

5 Oost-Vlaanderen Gent

6 Vlaams-Brabant Leuven

7 Waals-Brabant Waver

8 Limburg Hasselt

9 Namen Namen

10 Luik Luik

3 Markeer wat past bij de foto.

9

laag België

midden België

hoog België

FOCUSTHEMA 7

1 Markeer wat past bij de uitleg.

De zwaluw keert iedere lente terug uit een ver, warm land. Het is een trekvogel / standvogel.

Tulpen, sneeuwklokjes en narcissen groeien uit een knol / bol.

2 Welk dier of plant? Vul de juiste naam in.

paardenbloem speerdistel lieveheersbeestje distelvink

3 De delen van een plant Zet de nummers in het juiste hokje bij de plant.

1 wortel

2 stengel

3 blad

4 bloem

10

4

3

2

1

Geef een voorbeeld. Waarvoor dient het?

1 wortel: stevigheid / het opzuigen van water en voeding

2 stengel: stevigheid / groei richting licht / vervoer water en voeding

3 blad: omzetten van water en voeding uit de grond in voedsel

4 bloem: aantrekken van dieren, zorgen voor voortplanting

4 Orden in de tijd. Wat eerst? En dan?

De distelvlinderVul aan met 1 tot 5 in de linkerkolom.

3 De rups verandert in een pop.

1 De vlinder legt eitjes op een blad.

5 De vlinder sterft of trekt naar een warm land.

2 Uit een eitje komt een rups.

4 Uit de pop komt een vlinder.

De distelvinkVul aan met 1 tot 4 in de linkerkolom.

2 De kuikens piepen uit een ei.

4 De distelvinken paren en bouwen een nest.

3 De kleine distelvinkjes vliegen uit het nest.

1 Het vrouwtje legt witte eitjes met donkerbruine vlekken.

11

5 Afval Geef telkens een voorbeeld van hoe je afval (een verpakking) kunt …

Hergebruiken: het opnieuw gebruiken van iets in dezelfde vorm bv. Een lege fles opnieuw vullen met water, de achterkant van een blad gebruiken om iets op te tekenen,…

Recycleren: oud materiaal omvormen tot iets nieuws of delen ervan bv. Van oud papier wordt er krantenpapier gemaakt, PMD-brikjes worden gebruikt om stoeltjes van te maken,….

FOCUSTHEMA 8

1 Markeer wat past bij de uitleg.

Een persoon die een boodschap verstuurt, noemen we de zender ontvanger .

Een geluid wordt eerst opgevangen door het trommelvlies de oorschelp .

2 Trek een lijn naar het juiste onderdeel.

snoer

windkap

aan- en uitknop

hoorn

scherm

toetsenbord

12

3 Wat doet het? Kleur wat klopt.

maakt van een signaal een geluid

maakt van een geluid een signaal

4 Kleur wat klopt.

In 1878 vond Graham de telefoon uit.

Dat was in de eeuw.

5 Geef het telefoon- of gsmnummer waarop je je ma of pa kunt bereiken.

______________________________________________________

13

microfoon luidspreker

microfoon luidspreker

17e 19e18e

Bell Tell Well