KlasseApart

SPECIAL BEREIK DE WIJKKinderopvang participeert in Vreedzame Wijk

Verkeersonderwijs met oefenen in de wijk

Ouders gaan het belang van taal zien

INFORMATIEBLAD RELATIES CED-GROEP

FEBRUARI 2013

NUMMER 1 JAARGANG 11

N I E U W S N I E U W S N I E U W S

2 3

De CED-Groep traint en adviseert sinds jaar en dag professionals in het onderwijs.

Deze keer willen we in de SPECIAL voorbeelden geven van het ondersteunen van

educatieve projecten in de wijk.

De Utrechtse kinderopvangorganisatie Saartje participeert in De Vreedzame Wijk. Het ef-

fect is goed merkbaar: de sfeer in de groepen is verbeterd, kinderen zijn beter in staat om

onderlinge conflicten zelf op te lossen en medewerkers voelen zich minder handelingsver-

legen. Pagina 8 en 9.

De Rotterdamse basisschool De Barkentijn staat middenin een wijk met veel onveilige ver-

keerssituaties. Samen met de CED-Groep en de ouders heeft de school nu een vorm van

praktisch verkeersonderwijs opgezet. De wijk fungeert als oefenruimte. Pagina 10 en 11.

Taalvaardigheid is onmisbaar als je in de maatschappij verder wil komen. Veel kinderen en

jongeren kunnen op dat terrein een stevige impuls gebruiken. Het project Taal in de Wijk

richt zich op volwassenen in de omgeving van de jeugd. Pagina 12 en 13.

R E D a c t I O n E E l

I n h O u D

c O l O F O n

Postadres: Postbus 8639

3009 AP Rotterdam

LocAtie eduniek

Postadres: Postbus 25

3738 ZL Maartensdijk

Bereik de wijk

klasseApart is een drie keer per jaar verschijnend informatieblad van de CED-Groep over (nieuwe) diensten, producten en aspecten van educatieve dienstverlening in de praktijk; bestemd voor scholen, onderwijsinstellin-gen en overige relaties.

ISSN 1571-660jaargang 11 nummer 1februari 2013

redactieWillem BijlFrank BrouwerLot HannikCees HereijgensToni van OortmerssenCarolien RebelElly van der Zel

redactie-adresCED-Groep Postbus 86393009 AP [email protected]

website www.cedgroep.nl

foto voorpagina Jan van der Meijde

vormgeving Pressure Line

druk Goos, Ouderkerk a/d IJssel

oplage 12.000

KlasseApart gratis ontvangen?Mail uw adresgegevens naar:[email protected]

KlasseApart februari 2013 nummer 1 KlasseApart februari 2013 nummer 1

LeesCase voor Literatuurles

Vijfhonderd scholen ’Vreedzaam’

Volg ons

De CED-Groep traint professionals en adviseert beslissers in onderwijs en kinder-opvang. En ontwikkelt innovatieve educatieve producten. Dat is wat we doen. Maar niet wat we zijn. Bij de CED-Groep zijn we van alle onderwijsmarkten thuis. We zijn innovatief en hebben een grote passie voor kansen voor kinderen. Maar voor alles zijn we trots op resultaat. Als het een professional lukt om kinderen het beste uit zichzelf te laten halen, hebben wij echt iets bereikt.

SPECIAL BEREIK DE WIJK

6 CED-Groep ook actief in de wijk ‘Bewustwording en een andere

houding aanleren’

8 Minder conflicten in de groep Utrechtse kinderopvang participeert in De Vreedzame Wijk

10 Praktisch verkeersonderwijs in Rotterdamse Beverwaard ‘Ouders vinden het bijzonder dat we hier al met de kleuters

beginnen’

12 ‘Ouders gaan het belang van taal zien’

Taal in de Wijk werkt aan taalrijke omgeving voor Rotterdamse jeugd

3 Nieuws

14 VERSLAG: Inspirerende conferen-tie Teach Like a Champion

18 Rekenproblemen? Kom maar op, wij kunnen ze wel aan!

20 Children’s University: plezier in buitenschools leren

22 MAGiTO

22 SPOT Gusta Schreiner

23 Agenda

24 De werkdag van Richard Spithoven

CED-Groep bereikt

[email protected] www.cedgroep.nl

Saaie literatuurlessen zijn met LeesCase voorgoed verleden tijd. Het programma is

speciaal ontwikkeld om leerlingen in de onderbouw van het vmbo aantrekkelijke en

actuele literatuurlessen te bieden. Docenten kunnen vanaf leescase.nl maandelijks

een literatuurles downloaden met een fragment uit een recent jeugdboek en bijbe-

horende kant-en-klare verwerkingsopdrachten. De fragmenten zijn aansprekend,

bieden gespreksstof en dagen uit tot verder lezen. Elke aflevering bevat stof voor on-

geveer twee lesuren. Kijk voor meer informatie op www.leescase.nl of neem contact

op met Ed Olijkan, [email protected].

Hoe overbruggen we meningsver-

schillen? Hoe lossen we conflicten

goed op? Leerkrachten en leerlin-

gen van basisschool De Bijenkorf

in Gouda buigen zich momenteel

aan de hand van het programma De

Vreedzame School over dit soort pit-

tige vragen. Daarmee is De Bijenkorf

de vijfhonderdste Vreedzame School

in Nederland. In november stond de

Goudse school hier op feestelijke

wijze en in het bijzijn van onderwijs-

wethouder Marion Suijker bij stil.

Kijk voor meer informatie over De

Vreedzame School op www.devreed-

zameschool.nl of neem contact op

met Ger Roos, [email protected].

Nieuwe brochures’Opbrengstgericht werken in 4D’

en ’Opbrengstgericht werken

aan gedrag’ zijn twee nieuwe

brochures. Bestel ze via

[email protected]

N I E U W S N I E U W S N I E U W SN I E U W S N I E U W S N I E U W S

4 5

NIEUW IN WEBWINKEL

KLEUTERSPRONGEN Opbrengstgericht werken in de groepen 1 en 2

Aan de hand van praktische

voorbeelden wordt beschreven

hoe het cyclische proces van data

verzamelen, duiden van data,

doelen formuleren en doen eruit

kan zien in de groepen 1 en 2.

Kijk voor meer informatieen bestellingen op www.cedgroep.nl/webwinkel.


Nieuwsbegrip Schrijven

Wintermagazine Groeten uit...

Schoolonder-steuningsprofiel

Een ondersteuningsprofiel op één A4 en

snel en duidelijk zicht op de schoolon-

dersteuning? Dat kan met het schoolon-

dersteuningsprofiel (SOP) van de CED-

Groep. Samenwerkingsverbanden kunnen

hiermee vanuit één onderwijskundige visie

een ondersteuningsprofiel opstellen en

desgewenst een schoolverbeteringstraject

starten. Kijk op www.cedgroep.nl/sop.

Naar niveau 2FZes Amsterdamse vmbo-scholen gaan in

het project ’Referentiekader taal in het Am-

sterdamse vmbo’ de uitdaging aan om het

niveau van zoveel mogelijk leerlingen naar

2F van het referentiekader te verhogen. De

intakefase bestaat uit een rapportage van

de leerlingprestaties, klassenbezoeken aan

de docenten Nederlands en een doorlichting

van het taalbeleid van de school. Inmiddels

liggen de adviezen voor vervolgacties klaar.

De gemeente Amsterdam financiert het tra-

ject en de CED-Groep voert het uit. Nadere

inlichtingen bij de projectleider, Brigitte van

Hilst, [email protected].

De CED-Groep en de UvA bundelen de

krachten in een Research&Development-

project over een programma stellen voor

Nieuwsbegrip (basisonderwijs). De CED-

Groep ontwikkelt het materiaal en een

training voor leerkrachten en de UvA doet

onderzoek naar de effecten hiervan. De ont-

wikkelaars zijn nog op zoek naar leerkrach-

ten die al met Nieuwsbegrip werken en

komend schooljaar in groep 6 of 7 lesgeven.

Het onderzoek start in april. Neem voor

meer informatie contact op met Saskia Riet-

dijk, [email protected].

Dyslexiebehandeling op locatieDe CED-Groep biedt

dyslexiebehandelingen op

locatie in bijna heel zuid en

midden Nederland. Sinds

2009 zijn het dyslexieon-

derzoek en de behandeling

van ernstige, enkelvoudige

dyslexie opgenomen in het

basispakket van de zorgver-

zekering. De CED-Groep

heeft met alle zorgverze-

keraars een contract. Vind

meer informatie op

www.dyslexie-advies.nl

of mail naar

[email protected].

Na het goed ontvangen zomer-

magazine ’Groeten uit’ heeft

de CED-Groep een gelijknamig

wintermagazine uitgebracht. Het

blad voor ouders en kinderen uit

groep 1 tot en met 4 staat vol met

verhalen, voorbeelden en tips rond

taal en rekenen. Leuke educatieve

kost om thuis op aangename wijze

de wintermaanden mee door te

komen. Het magazine is geprodu-

ceerd in opdracht van het Cluster

Maatschappelijke Ontwikkeling

(Gemeente Rotterdam) in het kader

van het Taaloffensief.

Op www.ced-groep.nl kan bij

’nieuws’ een voorbeeld gedownload

worden. Meer informatie: Maryse

Bolhuis, [email protected].

Nieuwsbegrip FinancieelNieuw bij Nieuwsbegrip zijn lessen over nieuws

uit de financiële wereld, bestemd voor leerlingen

van groep 8 en het voortgezet onderwijs. Aan bod

komen bijvoorbeeld ’Ford is failliet’, ’de waarde van

Google’ en ’de Eurotop, wat is dat?’ Aan de hand van

dit soort onderwerpen worden termen als aandelen,

sparen, beleggen en pensioenen uitgelegd. Bij het

samenstellen van de lesstof werkt Nieuwsbegrip

samen met de Algemene Pensioen Groep (APG) en

de Erasmus Universiteit. De lessen kunnen goed

worden ingezet bij de vakken burgerschap, mens &

maatschappij, economie of rekenen/wiskunde, want

naast tekstbegrip staat rekenen centraal in Nieuws-

begrip Financieel. Meer informatie: Karin Snoodijk,

[email protected].

Een goede taalvaardigheid is een voorwaarde voor een succesvolle schoolloopbaan.

Onderzoek laat zien dat het taalniveau van pedagogisch medewerkers omhoog moet om

kinderen een goede start te geven. De 37 grootste gemeenten (G37) hebben bestuursaf-

spraken gemaakt om het taalniveau te verbeteren. De taalmethode FF Taal Leren helpt

de pedagogisch medewerkers snel naar taalniveau 3F en 2F voor schrijven. De ’blended’

methode bestaat uit een combinatie van werken op de computer, begeleiding van een

persoonlijke coach en contact tijdens groepsbijeenkomsten. Meer informatie op www.

fftaalleren.nl of neem contact op via [email protected].


6 7

tekst Ronald Buitelaar

Dat de CED-Groep sinds jaar en dag in en voor het onderwijs werkzaam is, mag bekend

worden geacht. Minder bekend is de ondersteuning van (educatieve) projecten in gemeen-

ten en wijken. Zo zijn medewerkers van de CED-Groep nauw betrokken bij het Rotterdam-

se Taal in de Wijk project en is het landelijke project De Vreedzame Wijk een initiatief van

fusiepartner Eduniek. KlasseApart sprak met projectleiders Maryse Bolhuis en Leo Pauw.

CED-Groep ook actief in de wijk


Het verschil maken in een (achterstands)wijk.

Dat is wat de CED-Groep voor ogen staat met

de sociale en talige projecten die zij op di-

verse plaatsen in het land uitvoert. Een voor-

beeld van zo’n talig project is Taal in de Wijk,

een project waarmee de gemeente Rotterdam

de taalvaardigheid van Rotterdammers wil

verbeteren en dat zich richt op het stimuleren

van een ‘cultuur van meer praten’. Maryse

Bolhuis, projectleider van Taal in de Wijk legt

uit: ‘Het Rotterdamse onderwijs doet wat het

kan, maar kan het niet alleen af. Thuis en op

andere plaatsen waar kinderen komen, zoals

kinderdagverblijven, speeltuinen en buiten-

schoolse opvang, kan aan taalverwerving en

-ontwikkeling worden gewerkt.’

Plus- en mintaalMaryse weet dat het voor medewerkers van

dergelijke voorzieningen een regelrechte

eyeopener is dat zij hier een rol in kunnen

spelen: ‘Veel van hen zijn bij de introductie

van het project huiverig en denken dat ze

zich bezig moeten gaan houden met spel-

lingsregels of spreekwoorden en gezegdes.

Tot ze ontdekken dat het vooral draait om het

creëren van een taalrijke omgeving en het

geven van positieve feedback aan kinderen.

Om een voorbeeld te geven – we besteden

veel aandacht aan plus- en mintaal, omdat

we weten dat kinderen meer leren van het

horen van goede voorbeelden dan van stel-

selmatig horen dat ze het niet goed doen.’

Volgens Maryse kan medewerkers in enkele

bijeenkomsten al goed meegegeven worden

hoe zij een bijdrage kunnen leveren aan het

verbeteren van taalvaardigheid: ‘We merken

dat de eerste bijeenkomst de deelnemers

aan het denken zet en dat de tweede gebruikt

kan worden voor het uitwisselen van concreet

toepasbare handvatten. Daarna gaat de rest

eigenlijk vanzelf.’

GemeenschapszinBewustwording en het ‘aanleren’ van een an-

dere houding zijn ook centrale begrippen bij

De Vreedzame Wijk, een project dat voortge-

komen is uit De Vreedzame School. Project-

leider Leo Pauw: ‘Het idee voor De Vreed-

zame School is ontstaan in Utrecht, waar het

onderwijs eind jaren negentig in toenemende

mate behoefte had aan een programma waar-

mee leerlingen leren hoe ze met conflicten

kunnen omgaan.’

Prettig en veiligDe op Amerikaanse leest geschoeide opzet,

waarbij kinderen tot mediators geschoold

werden en verantwoordelijkheid kregen voor

het sociale klimaat in klas en school, bleek zo

succesvol dat er ook van buiten het onderwijs

vraag kwam naar de trainingen. Leo: ‘Mede-

werkers van bijvoorbeeld bibliotheken, buurt-

werkorganisaties en sportverenigingen zagen

de effecten ervan en wilden aanhaken bij de

ontwikkelingen in het onderwijs.’ Omdat De

Vreedzame School tegelijkertijd doorontwik-

Sinds de invoering van de Vreedzame Wijk is de sfeer in de groepen van het utrechtse kinderdagverblij f merkbaaar verbeterd. foto Jan van der Meijde

Meer weten?

Lees de artikelen over de Vreed-

zame Wijk op pag. 8 en 9 en over

taal in de Wijk op pag. 12 en 13.

‘Bewustwording en een andere houding aanleren’

Evaluatie De Vreedzame WijkUit evaluatieonderzoek door de Uni-

versiteit Utrecht naar de effectiviteit

van De Vreedzame Wijk blijkt dat het

voor kinderen mogelijk is om op school

aangeleerde ’attituden en vaardigheden’

ook in andere sociale omgevingen, zoals

speeltuinen, kinderclubs en sportclubs,

toe te passen, mits dezelfde sociale

norm geldt en men dezelfde ’attituden,

vocabulaire, rituelen en attributen’ als

in de school gebruikt. Voorwaarde is dat

kinderen de ’Vreedzame vaardigheden’

eerst goed aangeleerd krijgen op de

scholen.

keld werd tot een meer normatieve aanpak en

er behoefte kwam om de verschillende werel-

den waarin kinderen opgroeien met elkaar te

verbinden ontstond het idee voor De Vreed-

zame Wijk. Daarbij ging het niet alleen meer

om het op juiste wijze oplossen van conflicten,

maar ook om het samen verantwoordelijkheid

dragen voor een prettige en veilige leefomge-

ving. Leo: ‘De incidentele trainingen van me-

dewerkers hebben inmiddels plaats gemaakt

voor het trainen van hele (wijk)organisaties

die volgens de principes van De Vreedzame

Wijk willen werken. Onze volgende doelen? De

Vreedzame Stad en De Vreedzame Provincie

zodat we uiteindelijk van Een Vreedzaam

Nederland kunnen spreken, waarin burgers

participeren en verantwoordelijkheid (willen en

kunnen) dragen voor de samenleving.’

8 9

Utrechtse kinderopvang participeert in De Vreedzame Wijk

Meer weten?

Leo Pauw

[email protected]

0346 219777

www.devreedzameschool.nl


Minder conflicten inde groep

Kinderopvangorganisatie Saartje heeft des-

tijds zelf contact gezocht met De Vreedzame

Wijk. Esther Boverhof, regiomanager Saartje

Zuid, vertelt waarom: ‘Op onze buitenschool-

se opvang komen veel leerlingen die op een

Vreedzame School zitten. Zij gedroegen zich

op school prima, maar zodra ze bij ons binnen

waren, gingen bij wijze van spreken de rem-

men los. Kinderen reageerden vaak behoor-

lijk heftig op elkaar. Medewerkers liepen daar

echt tegenaan, zeker in een sociaal zwakke

wijk als Kanaleneiland.’

Inzicht in eigen gedragDankzij een subsidie van de gemeente

Utrecht kon Saartje 25 medewerkers laten

trainen. Esther: ‘De medewerkers die de trai-

ning Vreedzaam volgden, waren direct razend

enthousiast. Ze merkten dat ze daadwerkelijk

handvatten kregen waarmee ze in de groep

resultaat hadden.’ Als voorbeeld noemt Es-

ther het gebruik van ‘opstekers’ (een Vreed-

zaam woord voor ’compliment’). Medewer-

kers dachten dat ze de kinderen al flink veel

opstekers en positieve feedback gaven, maar

dat bleek niet zo te zijn. Zij legt uit: ‘Alle deel-

nemers moesten een dag lang turven hoeveel

‘opstekers’ ze gaven. Het bleek dat ze dat met

name bij de jongste kinderen deden, maar

tegenover de oudere kinderen vertoonden ze

vooral corrigerend gedrag. Dat was echt een

eyeopener – medewerkers waren zich onvol-

doende bewust van hun eigen gedrag.’

Stevige plekInmiddels doet Saartje er alles aan om de

werkwijze van Vreedzaam een stevige plek

te geven in haar organisatie. Zo vinden er

bijvoorbeeld regelmatig groepsobservaties

plaats en is er coaching-on-the-job. Ook is

afgesproken dat Vreedzaam in élke werk-

bespreking en élke teamvergadering op de

agenda staat. ‘We willen zorgen dat mensen

er met elkaar over praten en dat ze elkaar

helpen om Vreedzaam te handelen. We

stimuleren medewerkers om elkaar vreed-

zame feedback te geven. Ofwel: opbouwend

en met respect voor de ander. Iedereen voelt

zich verantwoordelijk voor het geheel; in die

zin is Vreedzaam echt een bindend element

geworden in de teams’, aldus Esther.

Positieve sfeerDe CED-Groep heeft Saartje destijds onder-

steund bij de invoering van Vreedzaam. De

inbreng van adviseur Caroline Verhoeff is als

heel stimulerend en inspirerend ervaren. Es-

ther: ‘Caroline heeft veel kennis en ervaring.

Als zij langs is geweest, hebben de mensen

echt het gevoel dat ze weer een stap verder

kunnen zetten.’

In de afgelopen drie jaar is veel bereikt. ‘Me-

dewerkers voelen zich minder handelings-

verlegen. De medewerkers zijn veranderd en

daardoor is het gedrag van de kinderen ook

veranderd. De sfeer in de groepen is merk-

baar verbeterd. En natuurlijk zijn er nog wel

eens conflicten, maar kinderen zijn veel beter

in staat om die zelf op te lossen. De oplossing

komt uit henzelf.’

VerbredingSaartje wil verder met Vreedzaam. ‘We zijn

gestart in Kanaleneiland, maar het is de

bedoeling dat we dit in onze hele organisatie

gaan invoeren. Niet alleen op de buiten-

schoolse opvang, maar ook op onze kinder-

dagverblijven’, vertelt Esther.

Saartje is ook bezig om ouders bij Vreedzaam

te betrekken. ‘Een groep ouders die betrok-

ken is bij de tussenschoolse opvang heeft in-

middels een korte Vreedzaam-training gehad.

Je merkt dat zij zich dankzij die training meer

gesterkt voelen om kinderen aan te spreken

op hun gedrag.’

OudersDe CED-Groep beaamt dat ouders een heel

belangrijke partner zijn in De Vreedzame

Wijk. Adviseur Leo Pauw legt uit: ‘Opvoeden

moet je samen doen. Wij willen ouders sti-

muleren om niet alleen voor hun eigen kind,

maar ook voor andere kinderen een opvoe-

dende rol te spelen. Ouders zijn daar ook

zeker toe bereid, maar het vraagt wel om een

klimaat waarin dat geaccepteerd wordt.’

Inmiddels heeft De Vreedzame Wijk subsidie

gekregen om de op ouders gerichte onder-

delen structureel te verbreden. De financiële

bijdragen komen onder andere van Gemeente

Utrecht, VSBfonds, Bernard van Leer Founda-

tion, Oranjefonds en Kinderpostzegels.

kinderdagverblij f Saartje doet er alles aan om de werkwijze van Vreedzaam een stevige plek te geven in haar organisatie.foto Jan van der Meijde


De Vreedzame Wijk is voortgekomen

uit De Vreedzame School. Dit is een

programma voor sociale competentie en

democratisch burgerschap dat inmiddels

ruim 500 scholen gebruiken. Op Vreedza-

me Scholen hebben kinderen een stem.

Zij mogen meedenken over allerlei zaken

en krijgen verantwoordelijkheden. Ze

leren om op een positieve en zorgzame

manier met elkaar om te gaan en conflic-

ten constructief op te lossen.

Door de positieve effecten van De Vreed-

zame School is dit programma inmid-

dels verbreed naar wijkniveau. Met deze

verbreding wordt een samenhangende

pedagogische aanpak ingevoerd in alle

organisaties in de wijk die met kinderen

in de basisschoolleeftijd werken.

tekst karin van Breugel

De Utrechtse kinderopvangorganisatie Saartje participeert sinds ongeveer

drie jaar in De Vreedzame Wijk. Het effect is goed merkbaar: de sfeer in de

groepen is verbeterd, kinderen zijn beter in staat om onderlinge conflicten

zelf op te lossen en medewerkers voelen zich minder handelingsverlegen.

De betrokkenheid van Ronald Witten-berg bij het verkeersonderwijs heeft aan

het einde van dit schooljaar drie jaar

geduurd en is mogelijk gemaakt dankzij

een financiële bijdrage van de Stadsregio

Rotterdam. Zijn taak wordt overgenomen

door een in verkeerseducatie gespeciali-

seerde leerkracht.


10 11

tekst Ronald Buitelaar

De Rotterdamse Beverwaard is een wijk met veel onveilige verkeers-

situaties. Aanleiding voor basisschool De Barkentijn om samen met

de CED-Groep een vorm van praktisch verkeersonderwijs op te zetten,

die met hulp van ouders uitgevoerd kan worden. Het doel: leerlingen

praktisch verkeersinzicht verschaffen.

Praktisch verkeersonderwijs in Rotterdamse Beverwaard


’Met de kleuters gaan we naar oversteekplaatsen die ze elke dag tegenkomen. ’foto’s Jan van der Meijde

Meer weten over de mogelijkheden

voor verkeerseducatie?

Hein van den Bemt

[email protected]

010 4071718

De Beverwaard is een Rotterdamse wijk die

in de jaren tachtig gebouwd is. Veel kruip-

door-sluip-door weggetjes, een wirwar aan

woonerven, moeilijk zichtbaar onderscheid

tussen voetpad en rijweg en een tramlijn die

de wijk in tweeën deelt. Genoeg bestanddelen

voor wat een verkeersonveilige wijk genoemd

kan worden. Adjunct-directeur Gerda van

Buren van de locatie Montfoortverloop van

basisschool De Barkentijn: ‘De verkeerssitu-

atie in de wijk is zo rampzalig dat veel ouders

hun kind niet alleen naar school durven laten

gaan. Met als gevolg dat onze leerlingen

onvoldoende op verkeersdeelname zijn voor-

bereid als ze naar het voortgezet onderwijs

gaan.’

Met kleuters startenOm die ontwikkeling te keren klopte De Bar-

kentijn bij de CED-Groep aan en kwam daar

in contact met vakleerkracht verkeer Ronald

Wittenberg. Ronald omschrijft zichzelf als

de ’startmotor’ van het verkeersproject: ‘Ik

zwengel het proces aan door een aantal voor-

beeldlessen te geven en de organisatie op po-

ten te zetten. Zo maak ik met behulp van het

Bronnenboek Verkeerskunsten een planning

voor de hele school. Daarin staat de lesinhoud

beschreven, wanneer de lessen gegeven wor-

den en wat er aan praktische zaken geregeld

moet worden.’ Volgens Ronald is het voor de

ontwikkeling van praktisch verkeersinzicht

belangrijk dat er zo jong mogelijk gestart

wordt: ‘We beginnen al met de kleuters. Met

hen gaan we lopen en oversteken op plaatsen

die ze elke dag tegenkomen. Die zetten we

bovendien op de foto zodat we daar in de klas

nog eens op terug kunnen komen. Het blijkt

dat herkenning erg motiverend werkt. In groep

drie, vier en vijf komen er fietsvaardighe-

den bij als hand uitsteken en veilig fietsen.

In groep zes oefenen we die vaardigheden

tijdens verkeerssituaties. In groep zeven

nemen we het theoretisch verkeersexamen

af en in groep acht het praktische.’ Gerda:

‘De route voor het praktische gedeelte wordt

lang van te voren bekend gemaakt. De route

kan via Google Maps en You Tube zowel thuis

als op school bestudeerd worden en met de

leerkracht en ouder verkend en geoefend

worden.’

Extra handen nodigDe school betrekt graag de ouders bij de ver-

keerseducatie. Zij assiteren bij lessen en zijn

behulpzaam bij de afname van het praktisch

verkeersexamen. Ronald: ‘We hebben die

extra handen nodig om het parcours voor de

praktische lessen klaar te zetten en groepjes

leerlingen te begeleiden. De leerkracht heeft

dan zijn handen vrij om instructies te geven

en zo nodig bij te sturen. Daarnaast zien

ouders waar hun kind mee bezig is zodat zij

er ook buiten schooltijd aandacht aan kun-

nen besteden.’ Ouderconsulente Natascha

van den Heuvel neemt jaarlijks de werving

van ouders voor haar rekening. Zij merkt dat

de praktische verkeerslessen aanslaan bij

ouders: ‘Ze vinden het heel bijzonder dat we

al bij de kleuters beginnen, maar zien wel dat

het nodig is.’ Gerda denkt dat ouders daarbij

soms een drempel moeten overwinnen:

‘Sommige ouders vinden het een eng idee om

hun kind al zo vroeg aan het verkeer te laten

deelnemen. Het liefst stellen ze dat uit tot de

bovenbouw.’ Natascha constateert dat de les-

sen ook een onverwacht neveneffect hebben:

‘Veel ouders hebben nooit geleerd wat veilig

verkeersgedrag is en vragen of ze ook zelf les

kunnen krijgen.’

FietstochtOm de leerlingen daadwerkelijk te laten

ervaren hoe belangrijk praktisch verkeersin-

zicht is, wordt er jaarlijks in groep zeven een

fietstocht georganiseerd naar de Rottemeren

(25 km). Ook groep acht maakt jaarlijks de

nodige fietskilometers. Zij gaan op fietswerk-

week naar Oostvoorne (40 km). Om een link

te leggen met het voortgezet onderwijs wordt

de school jaarlijks bezocht door leerlingen

van het Gemini College in Ridderkerk die een

fietskeuring verzorgen. Ronald: ‘Het maakt

best indruk op aanstaande brugklassers als

zo’n derdeklasser vertelt over het belang van

verkeersveiligheid.’ Volgens Ronald laten

de voorbeelden van De Barkentijn zien dat

de methode vooral een kapstok is om eigen

activiteiten aan op te hangen: ‘Wees geen

slaaf van de methode, maar pas het praktisch

verkeersonderwijs aan de lokale omstandig-

heden aan. Het belangrijkste is dat kinderen

op een veilige manier hun eigen weg leren

vinden en dat ze daar voldoende op voorbe-

reid zijn. Aan ons om ze daarbij de helpende

hand te bieden.’

‘Ouders vinden het bijzonder dat we hier al met de kleuters beginnen’


12 13

Meer weten?

Yolaine de Wit

[email protected]

010 4071569

‘Ouders gaan het belang van taal zien’


In opdracht van de gemeente Rotterdam ont-

wikkelt en geeft de CED-Groep trainingen in

taalstimulering voor ouders en professionals

zoals sporttrainers, TOS-medewerkers (Thuis

Op School) en kinderen jongerenwerkers.

Zij leren hoe ze een taalrijke omgeving voor

de kinderen kunnen scheppen.

De taaltrainingen lopen sinds het najaar van

2011. Er zijn al honderden mensen getraind.

Iedereen krijgt twee bijeenkomsten aange-

boden. De trainingen worden afgestemd op

de specifieke doelgroep, maar bevatten wel

een paar vaste basiselementen. ‘We begin-

nen bijvoorbeeld altijd met een quiz,’ vertelt

Maryse Bolhuis, projectleider Taal in de

Wijk bij de CED-Groep. De deelnemers zijn

vaak mbo’ers, maar er zitten ook mensen bij

met een hbo- of universitaire achtergrond.

Maryse: ‘Die laatste groepen beheersen de

taal meestal voldoende, maar hier gaat het

om het stimuleren van de kinderen. Dat geldt

ook voor ouders: we willen niet zozeer hun

taalniveau opschroeven, maar hen helpen om

hun kinderen taalvaardiger te maken.’

Gesprekjes Onlangs verzorgde Maryse nog een taaltrai-

ning voor medewerkers van Villa Zebra, een

Rotterdams museum voor kinderen. ‘Zij doen

al veel met taal, maar we hebben hen toch

nieuwe mogelijkheden kunnen aanreiken.

We hebben gekeken hoe zij nog meer kun-

nen focussen op het voeren van gesprekjes

met kinderen. En over hoe het museum kan

stimuleren dat ouders en kinderen meer

met elkaar praten over wat ze zien. Ze willen

nu over een tentoonstelling een praatplaat

maken, die mee naar huis mag.’ De twee

trainingen vormen een opstapje. Maryse:

‘Mensen zeggen na afloop vaak dat ze anders

naar dingen zijn gaan kijken. Hopelijk gaan ze

er vervolgens mee aan de slag.’

Ook basisschool Pantarijn in Rotterdam

Zuid haalde de training in huis. Daaraan

voorafgaand bezochten ouders een theater-

voorstelling van Joris Lutz, verzorgd door de

Stichting Wereld-leren. Ouderconsulent Laila

Khachabi: ‘Sommige van onze ouders zijn

laaggeletterd. Op een speelse manier ging de

voorstelling daar ook over. Ik heb zoveel mo-

gelijk ouders geworven om met hun kinderen

te gaan kijken. De boodschap was: als je niet

goed kan lezen en schrijven, mis je een hoop

kansen. Dat kwam denk ik wel over.’

Laila khachabi ( l inks) tegen ouders: ‘Het is heel belangrijk dat j i j een voorbeeld bent voor je kinderen. ’foto Jan van der Meijde

tekst Marijke nijboer

Om verder te komen in de maatschappij heb je taalvaardigheden nodig. Veel Rotterdamse kinderen en

jongeren kunnen op dat terrein een stevige impuls gebruiken. Het project Taal in de Wijk, een onderdeel

van het Rotterdamse Taaloffensief, richt zich op volwassenen in de omgeving van de jeugd.

Oplossingen bedenkenIn overleg met Yolaine de Wit van de CED-

Groep bereidde Laila de workshop voor

ouders voor. Ze haalde er een een digibord bij

en zorgde voor koffie en thee. Aan het eind

gaf ze de ouders een brief mee. ‘Ik heb hen

ook nog meerdere keren herinnerd aan de

bijeenkomst. Als je dat niet doet, vergeten

mensen het.’ Er kwamen aparte trainingen

voor ouders van kinderen van groep 4 tot en

met 8, en een voor ouders van jongere kinde-

ren. De ouders deden mee aan de taalquiz en

bekeken een filmpje. Laila: ‘Daarna moesten

ze in groepjes oplossingen bedenken voor

verschillende situaties. Bijvoorbeeld: je zoon

heeft z’n boek uit en wil een nieuw boek

uitzoeken. Hoe kan jij hem helpen om een

geschikt boek te vinden?’ De ouders over-

legden druk en kwamen met allerlei ideeën.

Een moeder zei bijvoorbeeld: ‘‘Ik ga eerst de

leerkracht vragen wat het niveau is van mijn

kind.’’ Zo leren ouders van elkaar. Ze gaven

allerlei voorbeelden uit hun eigen ervaring.’

Waar nodig zorgden Laila en een moeder voor

de vertaling naar het Marokkaans en Turks.

Tips uitwisselenNa afloop van een ouderactiviteit polst Laila

altijd hoe ouders deze hebben ervaren. ‘Na

de taaltraining zeiden ze dat ze het een

belangrijk onderwerp vonden. Vooral het

tips uitwisselen vonden ze fijn. Ik merk ook

dat de ouders die bij de workshop waren, er

over praten met de anderen. Een paar ouders

hebben een stukje geschreven in de krant

die onze school heeft gemaakt over Taal in

de Wijk. Zij waren echt trots.’ Laila overlegt

met haar directeur en Yolaine over eventuele

verdere taalactiviteiten met ouders.

De ouderconsulent: ‘Ik heb wel het idee dat

ouders taal inmiddels zien als een belangrijk

onderwerp. Ouders willen ook graag dat hun

kind de taal goed leert. Helaas denken som-

migen dat het voor henzelf te laat is. Ik werf

continu ouders voor cursussen Nederlands,

lezen en schrijven in het buurthuis. Wat ik zou

willen zeggen tegen alle ouders: het is nóóit

te laat om te leren. Het is heel belangrijk dat

jij een voorbeeld bent voor je kinderen.’

Taal in de Wijk werkt aan taalrijke omgeving voor Rotterdamse jeugd

14 15KlasseApart februari 2013 nummer 1 KlasseApart februari 2013 nummer 1

Inspirerende conferentie Teach Like a Champion tekst karin van Breugelfoto’s Jan van der Meijde

Menig conferentie is inhoudelijk

interessant, maar vaak saai qua

opzet. De conferentie Teach Like

a Champion was een aansteke-

lijke uitzondering op deze regel.

Tweehonderd bezoekers kregen

een programma aangeboden dat

geheel volgens Teach-uitgangs-

punten was opgebouwd: een

mooie mix van inhoud, interactie,

actieve betrokkenheid en verma-

kelijke verrassingen. Het publiek

reageerde bijzonder enthousiast.

De CED-Groep kijkt terug op een

geslaagde dag!

‘Inspirerend om te zien hoe een leerkracht meer grip kan krijgen op de klas. De technieken zijn zó simpel. Veel dingen weet je al, maar je bent je er onvol-doende van bewust. Met behulp van dit boek kunnen leerkrachten gaan verfij-nen wat ze al weten.’ (Gerri, ambulant begeleider samenwerkingsverband)

Op de conferentie Teach Like a Champion

voor primair onderwijs – er was een aparte

conferentie voor het vo georganiseerd – kwam

een gemêleerd publiek af: leerkrachten, intern

begeleiders, vertegenwoordigers van directies,

ambulant begeleiders en docenten van de

pabo. Zij werden welkom geheten door pre-

sentator Hester Macrander. Met haar robuuste

laarzen in koeienprint en hoogpolige bodywar-

mer wilde deze cabaretière uitdrukken dat je

als leraar stevig in je schoenen moet staan,

maar wel altijd zachtaardig moet blijven.

Zelf ervarenTijdens het programma werd een aantal in-

houdelijke presentaties gegeven, onder ande-

ren door Robert Jacobs (projectleider Teach

Like a Champion) en Frank Teunissen (senior

adviseur bij CED-Groep). Robert benadrukte

dat de Teach-lestechnieken geen dwingend

keurslijf zijn: ‘Het zijn geen kunstjes die je

kopieert. Geef er gerust je eigen draai aan.

Maak je deze technieken eigen en pas ze toe

op een manier die bij jou past.’

Frank stond stil bij de waarden van de Teach-

technieken: ze zorgen ervoor dat leerlingen

betrokken en gemotiveerd zijn en ze bevorde-

ren een heldere en veilige gedragscultuur. De

technieken helpen leerkrachten om geweldig

te worden – om in termen van Doug Lemov

te spreken: ‘from good to great’. En dat zorgt

weer voor hogere leer- en gedragsprestaties.

Tijdens zijn presentatie konden de aanwe-

zigen aan den lijve ervaren hoe een aantal

technieken in de praktijk werkt, bijvoorbeeld

de bliksembeurt, ‘weet niet geldt niet’ en

snelle overgangen. Geen enkele bezoeker kon

zich permitteren om achterover te leunen en

passief te luisteren. Iedereen werd op een

leuke manier geprikkeld om mee te doen.

Dat zorgde voor een enthousiaste sfeer. Die

sfeer werd nog eens extra verlevendigd door

een aantal vermakelijke sketches van impro-

visatietheatergroep The Big Mo.

Begin aan het eindVoor iedereen die ervaring wil gaan opdoen

met de Teach-technieken had Frank nog een

belangrijke tip: begin aan het eind. Daarmee

bedoelt hij dat leerkrachten niet moeten

bedenken wat zij morgen met hun leerlingen

willen gaan doen, maar wat zij de kinderen

morgen willen gaan leren. ‘Stel duidelijke

doelen en maak die ook zichtbaar in de klas.

Zo zorg je dat jijzelf én de leerlingen focussen

op wat ze gaan leren. Ook dat draagt bij aan

betere prestaties!’


‘De organisatie had niet beter kunnen laten zien wat Teach is: afwisselend, actief en betrokken. Ik ga dit op school direct inbrengen. De Teach-technieken zijn heel verfrissend; ik ga ze ook zeker gebruiken tijdens het coachen.’ (Sita, intern begelei-der)

‘In de zomer heb ik Teach gelezen en na de vakantie ben ik er direct mee aan de slag gegaan. De con-ferentie was een mooi opfrismomentje.’ (Robbert, leerkracht groep 8)

‘Wat een goede middag was dit. Ik had het boek al gelezen en gebruik sommige technie-ken ook al in mijn groep. Dit soort praktische dingen leer je op de pabo niet!’ (Tom, leer-kracht groep 5)

Teach Like a Champion is in de VS een bestseller. Auteur Doug Lemov bezocht leraren

die opmerkelijke resultaten wisten te bereiken. Hij observeerde minutieus wat er in het

klaslokaal gebeurde. De succesvolle werkwijzen van ’excellente leraren’ vertaalde hij

naar 49 technieken die onmiskenbaar bijdragen aan betere prestaties van leerlingen.

De CED-Groep bewerkte en vertaalde de technieken naar de Nederlandse situatie,

zodat ze bruikbaar zijn voor de dagelijkse lespraktijk van leraren in het basis- en voort-

gezet onderwijs. Het boek, verreikt met een dvd vol helder uitgewerkte praktijkvoor-

beelden, maakt duidelijk hoe effectief (opbrengstgericht) onderwijs op de werkvloer

kan worden gerealiseerd.

De CED-Groep verzorgt verspreid over het land trainingen en workshops over Teach

Like a Champion. Zie www.teachnederland.nl.

‘Ik denk dat je door Teach echt tijdwinst kunt behalen. Dat vindt natuurlijk elke leraar prettig!’ (Yvonne, leerkracht groep 8)

Inspirerende conferentie Teach Like a Champion

Wegens overgrote belangstelling vindt op

13 maart 2013 een herhaling plaats van de

conferentie Teach like a champion voor

primair onderwijs. Kijk ook op

www.cedgroep.nl/conferentieteach.


Rekenproblemen? Kom maar op, wij kunnen ze wel aan!tekst Renate Mamber

Basisschool De Schakel in Leersum deed twee jaar geleden een beroep op

de CED-Groep vanwege een leerling met een hardnekkig rekenprobleem.

Sindsdien heeft de school een gedegen aanpak voor kinderen met reken-

problemen. ‘Het werkt echt fantastisch.’

er komen steeds meer sommen in het groene bakje. dat motiveert .foto Jan van der Meijde

Ad oskam

IB’er Marjolein Veldhuizen en RT’er Arina

Brouwer waren aangenaam verrast toen ze

zagen wat een rekenspecialistisch onderzoek

bij een leerling opleverde. Het ging om een

leerling die op alle vakken goed scoorde,

maar bij rekenen onder de maat zat. Ook

na didactisch onderzoek van Arina kwamen

ze er niet goed uit. Ze riepen de hulp in van

Mariska van der Vliet van CED-Groep Mariska

deed vervolgens een rekenspecialistisch

onderzoek.

Meer weten?

Mariska van der Vliet

[email protected]

0346 219777

Heel praktisch‘Mariska maakt een heel diepgaande analyse

van het rekenprobleem’, vertelt Marjolein.

‘Welke stapjes maakt het kind, wat slaat het

over? Is er getalbegrip? Weet het kind wat

een keersom inhoudt? Ze kijkt waar de hiaten

liggen’, vult Arina aan.

Marjolein: ‘Op basis daarvan is een rekenplan

opgezet en het werkt echt fantastisch. Met

zo’n onderzoek krijg je veel meer didactisch

advies voor op de werkvloer, heel praktisch.

Je kunt je onderwijs veel beter afstemmen op

de rekenbehoeften van het kind. Wat heeft het

kind nodig en wat moet ik als leerkracht doen

om dit kind weer tot rekenen te brengen?’

Het rekenspecialistisch onderzoek bood ook

een goed uitgangspunt voor het schrijven van

een ontwikkelingsperspectief (OPP). ‘Het is

een perfecte basis’, zegt Marjolein. ‘Dat OPP

gaat mee naar het voortgezet onderwijs en

het voortgezet onderwijs gaat verder waar wij

zijn gebleven.’

Doelgerichter werkenDe goede ervaring was de aanleiding om

hardnekkige rekenproblemen voortaan altijd

zo aan te pakken. Het was voor Marjolein

een eyeopener: ‘Je ziet het leerprobleem

aankomen, je komt er zelf niet uit, dus dan

doorpakken. Met een rekenspecialistisch

onderzoek kun je veel doelgerichter werken

en kun je meer bereiken voor het kind. Het is

proactief. Het resultaat is dat we er, als het

nodig is, al in de onderbouw mee beginnen.’

Op dit moment hebben vijf leerlingen op De

Schakel een rekenspecialistisch onderzoek

gehad op basis waarvan ze extra begeleiding

krijgen. Bij sommige leerlingen is er sprake

van dyscalculie. Dat blijkt als ze na intensieve

begeleiding niet voldoende progressie maken.

Bij andere kinderen is sprake van hardnek-

kige rekenproblemen. Deze leerlingen gaan

na verloop van tijd wel beter presteren.

Faalangst vloeit wegMarjolein is erg enthousiast over de aanpak.

‘Door heel grondig te werk te gaan, krijg je

hele mooie resultaten.’ Dat is vervolgens ook

duidelijk te zien aan de kinderen. ‘Het plezier

in rekenen groeit weer.’

‘Het kind ziet niet meer tegen rekenen op’,

vult Arina aan. ‘De faalangst vloeit weg. Het

kind gaat weer met plezier naar school.’

Marlolein en Arina zijn onder de indruk van de

vakkennis van Mariska en door haar aanpak

geïnspireerd. Arina: ‘Mariska weet zo giga

veel van rekenen dat ze ons enthousiast heeft

gemaakt om ons er ook in te verdiepen. We

hebben nu zoiets van: Rekenproblemen? Kom

maar op, we kunnen ze wel aan.’

Visuele hulpmiddelenZe zijn vooral onder de indruk van de prak-

tische adviezen. Als voorbeeld geven ze de

‘bakjesmethode’. De kinderen krijgen een

groen, oranje en rood bakje en kaartjes met

sommen. Sommen die direct goed gaan,

komen in het groene bakje, sommen die het

kind niet weet, gaan in rood en bij twijfel in

oranje. Zo weten de kinderen welke sommen

ze nog extra moeten oefenen. Gaandeweg

komen er steeds meer sommen in het groene

bakje. Dat motiveert.

Arina: ‘Je moet het praktisch maken voor

zo’n kind. Zichtbaar. Deze kinderen hebben

behoefte aan visuele hulpmiddelen. Voor de

kinderen is de bakjesmethode heel leuk om

mee te werken. Ze nemen het mee in de klas

en ze doen het samen met hun vriendjes.’

Conferentie UitgerekendBasisschool De Schakel pakt rekenproblemen aan via het relatief nieuwe protocol ERWD

(Ernstige Reken- en Wiskundeproblemen en Dyscalculie). Het protocol is een leidraad

voor planmatig en structureel werken aan goed rekenonderwijs. In het voorjaar 2013

organiseert de CED-Groep opnieuw een conferentie rondom het protocol ERWD. Deze is

bedoeld voor leidinggevenden, intern begeleiders, remedial teachers en andere belang-

stellenden. Meer informatie: www.cedgroep.nl/conferentiedyscalculie.


Children’s University: plezier in buitenschools leren BRITS CONCEPT GEÏNTRODUCEERD IN NEDERLAND

tekst Peter Louwerse

Voor een groot aantal kinderen

is leren een kwelling. Het doet

ze denken aan de vele teleurstel-

lingen die ze op school hebben

meegemaakt of meemaken.

Maar ook voor deze kinderen kan

leren leuk zijn. Bijvoorbeeld in de

bouwmarkt leren hoe je een tafel

timmert. Of op de universiteit,

als een chirurg uitlegt hoe hij een

darmoperatie doet. Sinds kort

kunnen alle Rotterdamse kinderen

meedoen aan deze nieuwe vorm

van buitenschools leren: de Child-

ren’s University.

’Het kind bepaalt zelf wat het wil leren en in welk tempo’

De Children’s University (CU) werd vijf jaar

geleden in Engeland opgericht en heeft

inmiddels 200.000 kinderen in 125 steden

enthousiast gemaakt voor leren buiten de

school. De CED-Groep wil dit Britse feno-

meen nu ook in Nederland tot een succes

maken. ‘Op school is leren vaak een kwestie

van moeten en dwang,’ legt projectleider Ma-

ryse Bolhuis van de CED-Groep uit. ‘CU geeft

kinderen plezier in leren.’

Dat laatste ontbreekt er namelijk nogal eens

aan, meent Ger Graus. Deze Nederlander

woont al twintig jaar in Engeland en is de

drijvende kracht achter CU in het Verenigd

Koninkrijk. Ger was docent, schoolleider en

onderwijsinspecteur en kent dus de zwakke

punten van het Britse onderwijsstelsel. ‘In de

scholen ligt de nadruk op het onderwijzen,

niet op het leren,’ weet hij. ‘Dat heeft twee na-

delen: er wordt onvoldoende gekeken of het

individuele kind baat heeft bij het onderwijs.

En de kloof tussen de kinderen uit de bevoor-

rechte klassen en de lagere sociale klassen

blijft in stand.’

ScharrelonderwijsHet gevolg is dat een grote groep kinderen

zich niet erg betrokken voelt bij het onder-

wijs. ‘Als je ze vraagt waarom ze op school

zitten, zeggen ze: om mijn diploma te halen.’

Ger: ‘Maar dat kan toch niet het doel van

het onderwijs zijn? Het doel is toch leren?’

Aangezien veel kinderen dat binnen het

schoolsysteem onvoldoende doen, moeten wij

de oplossing buiten school zoeken, vindt Ger.

‘Het gaat vooral om hoe je leert, en minder

om wat je leert. Kinderen die fouten maken

worden in CU niet gestraft. Ze leren van hun

fouten om nieuwe fouten te kunnen maken.’

Hij noemt dat ’the child in charge of learning’

of ’free range learning’ (scharrelonderwijs).

Het kind bepaalt dus zelf wat het wil leren en

in welk tempo. ‘Daarbij hebben we het over

learning’en niet over teaching,’ benadrukt

Graus. Andere pijlers van de CU zijn: buiten-

schools, voor kinderen van 7 tot 14 jaar, op

basis van vrijwilligheid en voor alle kinderen.

‘Al doen we extra ons best voor kinderen uit

achterstandsmilieus,’ voegt Ger toe.

PaspoortsysteemGer wijst erop dat zijn organisatie actief is

in 59 van de 68 achterstandswijken van het

Verenigd Koninkrijk. Lokale afdelingen van

de landelijke CU-organisatie regelen de leer-

adressen en brengen de contacten tot stand.

Wie decentraal verantwoordelijk is, hangt af

van de plaatselijke situatie. Dat kan een groep

scholen zijn, maar ook het gemeentebestuur.

Het succes van CU is deels te danken aan

het paspoortsysteem. Deelnemers kunnen

voor elke CU-activiteit een stempel in hun

paspoort krijgen. Voor dertig uren krijgt het

kind een bronzen ’award’ die tijdens een

feestelijke ceremonie wordt uitgereikt in

een echte universiteit. ‘Ik heb gezien hoe dat

ging in Colchester,’ zegt Lenie van den Bulk,

unitmananger onderzoek en evaluatie bij de

CED-Groep. ‘De kinderen dragen ’cap and

gown’, de ouders zitten in hun netste kleren

in de zaal. Iedereen is hartstikke trots.’ Hoe

meer uren worden afgestempeld, hoe hoger

de onderscheiding: zilver, goud, enzovoort.

Ger had geen enkele moeite om scholen en

gemeenten ervan te overtuigen een deel van

hun onderwijsbudget vrij te maken voor CU.

‘Nee, want de scholen weten dat kinderen

baat hebben bij deelname aan CU,’ betoogt

hij. Hij verwijst naar een onderzoek van de

Universiteit van Cambridge waaruit onder

meer blijkt dat CU-deelnemers op school be-

ter presteren en beter participeren en dat CU

een veilige haven is die model staat voor posi-

tieve relaties. Vooral in achterstandsgebieden

is er een groot verschil tussen kinderen die

wel en die niet meedoen aan CU.

Die laatste bevinding is een belangrijk argu-

ment voor de CED-Groep om CU in Rotterdam

te introduceren.’ De kinderen die in het Ver-

enigd Koninkrijk het meest profiteren, hebben

we in groten getale in Rotterdam,’ verklaart

Maryse. ‘Hun talent kan beter ontwikkeld

worden met CU.’

‘Het is ook belangrijk dat kinderen door CU

meer zelfvertrouwen krijgen,’ vult Lenie aan.

‘Ze gaan positiever over zichzelf denken en

ontsnappen daardoor aan de vicieuze cirkel

van “ik kan niks, ik weet niks, ik wil niks”.

CU kan dat ingesleten patroon in het onder-

wijs doorbreken.’

Positieve reactiesDe CED-Groep is nu volop bezig om in Rot-

terdam draagvlak te creëren voor deze vorm

van buitenschools leren. Tijdens een inspira-

tiebijeenkomst afgelopen oktober bracht Ger

zijn enthousiasme over op sleutelfiguren uit

het Rotterdamse onderwijs en andere maat-

schappelijke sectoren. De Erasmus Univer-

siteit, Hogeschool Rotterdam en Hogeschool

Inholland hebben al positief gereageerd.

Maryse zoekt verder samenwerking met

scholen, musea, de SKVR, het vliegveld, zie-

kenhuizen en bouwmarkten. ‘Het kan voor die

organisaties een manier zijn om de kinderen

beter te bereiken,’ denkt Maryse. Ze inves-

teert nu vooral in contacten met de instellin-

gen en in het trainen van de begeleiders: ‘Het

is vooral de bedoeling om huidige activiteiten

te verbeteren en CU-proef te maken; niet om

de bestaande buitenschoolse evenementen

weg te drukken.’ Bedrijven die voldoen aan

de CU-normen krijgen een sticker. Daarnaast

wil de CED-Groep de Children’s University uit-

rollen naar andere Nederlandse gemeenten.

Gouda heeft al interesse getoond.

De CED-Groep wil in september 2013 de

eerste paspoorten verstrekken en in april

2014 de eerste diploma’s uitreiken. Tijdens

het voorbereidingstraject kan Maryse haar

voordeel doen met de ervaringen met CU in

het Verenigd Koninkrijk. ‘In Engeland waren

er het begin twijfels over de uitgangspunten

van de CU vanuit docenten, en vooral school-

leiders,’ blikt Ger terug. ‘Ze hadden er moeite

mee dat kinderen zelf keuzes maken.’ Hij wist

de meeste bezwaren weg te nemen door rus-

tig met alle deelnemers om de tafel te zitten.

‘Neem je tijd,’ adviseert hij. ‘Wij hebben er vijf

jaar over gedaan. En: blijf vooral geloven in je

eigen beoordelingsvermogen.’

Meer weten?

Maryse Bolhuis

[email protected]

010 4071514

‘Het gaat vooral om hoe je leert , en minder om wat je leert . ’foto Jan van der Meijde

SPOT

22 KlasseApart februari 2013 nummer 1 23KlasseApart februari 2013 nummer 1

AGENDA

cuRSuSSEn

CURSUSSEN (diverse data, cursusplaatsen, doelgroepen)Masterclass Opbrengstgericht werken in 4Dwww.cedgroep.nl/4d

CURSUSSEN KINDEROPVANG (startdatum)13 maart Rotterdam

Werken met knuffels

2 april Rotterdam

Video interactie begeleiding voor kinder-opvang

CURSUSSEN PRIMAIR EN SPECIAAL ONDERWIJS (startdatum)6 maart Rotterdam

Basiscursus Teach Like a Champion po

7 maart Rotterdam

Onderwijsassistent, gedragscompetent

7 maart Rotterdam

Beoordelings- functionerings- en POP-gesprekken

11 maart Rotterdam

Aan de slag met Plancius (zml)

12 maart Rotterdam

Interne coach DGM

27 maart Zwolle

Het Lerende brein

17 april Rotterdam

Spelend rekenen met kleuters

CURSUSSEN VO EN MBO (startdatum)11 maart Rotterdam

Opbrengstgericht Rekenen in het vo en mbo

13 april Rotterdam

Nieuwsbegrip: Omgaan met verschillen in de groep, vo en mbo

Kijk voor het complete aanbod opwww.cedgroep.nl/cursussen

MAGiTO

Opbrengstgericht werken en leerresultaten boe-

ken, vormen een hoofdtaak voor scholen. Het

onderwijs op scholen dient hierover verantwoor-

ding af te leggen aan de ouders, het bestuur

en de rijksinspectie. Leerkrachtvaardigheden,

methoden en leerlingvolgsystemen vormen dan

al snel de wereld waarover we praten. En dat is

allemaal belangrijk. Maar de school is niet de

wereld.

Kinderen die met hun grootouders over vroeger

praten, vertoeven in de wereld van geschiede-

nis en maatschappij. Kinderen die met een

computer, iPhone en ga zo maar door bezig zijn,

vertoeven in de wereld van techniek. Kinderen

die chatten zijn actief in de wereld van taal en

sociale omgang. Kinderen die leren omgaan met

hun zakgeld zijn verwikkeld in de wereld van het

rekenen. Kinderen die op vakantie naar Marokko

gaan bewegen zich in de wereld van reizen en

geografie.

Kortom. Alles wat kinderen buiten de school

doen, is een mogelijkheid tot leren, tot onder-

wijs. En van al die werelden buiten de school zijn

de werelden van het gezin en van de wijk voor

jongere kinderen het belangrijkst. Daarom is

het leggen van contact met de onderwerpen en

ervaringen uit die werelden een rijke bron voor

het onderwijs. Daarom ook deze KlasseApart

met de special ’Bereik de wijk’.

De mogelijkheden om met en vanuit de wijk

onderwijs gestalte te geven zijn legio. Want op

school wordt onderwijs gegeven, maar onder-

wijs is niet alleen de school… onderwijs is de

wereld.

Theo Magito is algemeen directeur/bestuurder

van de CED-Groep.

Onderwijs is de wereld

Wie ben je?Gusta Schreiner. Mijn werk is onderwijs- en innovatieadviseur,

([email protected]).

Waar kom je vandaan en waar ga je naar toe?Gisteren gaf ik een cursus Startblokken voor Basisontwikkeling voor leerkrach-

ten en pedagogisch medewerkers in Schiedam. Hiermee wil de gemeente, in

het kader van de wet OKE (Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie),

de kwaliteit van vve (vroeg- en voorschoolse educatie) verbeteren. Vandaag ben

ik op weg naar Amsterdam-Zuidoost voor een training Interne Coach DGM, be-

stemd voor intern en ambulant begeleiders, taalcoördinatoren en logopedisten.

Wat ga je daar doen?Het is de tweede van drie trainingsdagen. Deelnemers leren hoe ze een

coachingstraject opzetten en hoe ze leerkrachten kunnen coachen bij hun

communicatie met kinderen. Het gaat bijvoorbeeld over ‘Hoe haal je meer uit

gesprekken met kinderen?’ Uitgangspunt bij het voeren van gesprekken is de

Denkstimulerende Gespreksmethodiek (DGM) – een heel praktische en boei-

ende methodiek die gericht is op interactievaardigheden van de leerkracht en

het voeren van denkgesprekken met kinderen.

Je motto?De leerkracht maakt het verschil.

StuDIEMIDDaGEn En WORKShOPS

BInnEnKORt

7 maart workshop Interactief voorbereidend rekenen met de Rekenkast13 maart workshop Werken met Knuffels13 maart workshop Aan de slag met de Klankkast19 maart workshopdag Taalresultaten verbeteren in het vo20 maart kennismakingstraining Werken met Nieuwsbegrip20 maart workshop Haal meer uit rekenspellen voor groep 3 t/m 64 april workshop Werken met het Enneagram8 april studiemiddag Depressieve leerlingen in het vo en mbo10 april studieochtend Hoogbegaafdheid10 april studieochtend Een zml-leerling in de klas14 april Intervisiebijeenkomst Taalactief 17 april workshop Gesprekken voeren met ouders over (vermoeden van) misbruik

13 maart 2013 Conferentie Teach Like a Champion po - NBC Nieuwegein

We laten u op een inspirerende manier kennismaken met Teach Like a Champion:

duidelijke uitleg over technieken, voorbeelden uit de schoolpraktijk, achtergrondinfor-

matie en ervaringen met Teach in de VS. The Big Mo Impro Theatre Show zorgt voor

de nodige humor en interactie.

www.cedgroep.nl/conferentieteach

8 april 1e Productendag voor Kinderopvang en Vve - CED-Groep Rotterdam

Bent u werkzaam in kinderopvang of onderwijs en benieuwd welke materialen er zijn

om de ontwikkeling van kinderen te stimuleren en te volgen? Kom dan naar de 1e Pro-

ductendag Kinderopvang en Vve. Op deze dag kunt u rustig materialen bekijken uit onze

collectie voor kinderdagverblijven, peuterspeelzalen, buitenschoolse opvang en vve.

www.cedgroep.nl/agenda

12 april Taalconferentie vo/mbo 2013 - Pabo Domstad Utrecht

De jaarlijkse taalconferentie van de CED-Groep voor (taal)coördinatoren, docenten en

alle overige spelers die bij het onderwijs in het Nederlands betrokken zijn op vo- en

mbo-scholen. Centrale thema’s: Lezen & schrijven, Opbrengstgericht werken & taal,

ICT & taal.

www.cedgroep.nl/taalconferentie

11 april Techniek Toernooi - regio Zuid-Holland - Science Centre Delft

18 april Techniek Toernooi - Regio Utrecht - CED-Groep Maartensdijk

Het Techniek Toernooi is de grootste en leukste techniekwedstrijd voor alle basis-

scholen in Nederland. De wedstrijd begint op school en eindigt in een regiofinale

of misschien wel de landelijke finale. Elk techniektoernooi staat in het teken van

een thema, dit jaar is dat thema energie. Denk hierbij aan duurzame en traditionele

energie. Energie uit je lijf, zwaartekracht, beweging, warmte en wrijving heeft hier

allemaal mee te maken.

www.techniektoernooi.nl/zuid-holland

31 mei Conferentie Uitgerekend? - CED-Groep Rotterdam

Over een goed gebruik van het protocol ERWD op school, van preventie tot remedie-

ring. ERWD is een leidraad voor planmatig en structureel werken aan goed rekenon-

derwijs.

www.cedgroep.nl/conferentiedyscalculie

foto’s Jan van der Meijde

Richard Spithoven is onderwijsadviseur voortgezet [email protected] 219777

DE WERKDAG VAN RICHARD SPITHOVEN

Vandaag start ik vroeg op het Marcanti College in Amsterdam. In alle teams werk ik aan kwaliteitsverbetering door het pedagogisch en didactisch handelen van docenten te versterken. Ik doe dit door middel van rondes klassenbezoeken en feedbackgesprekken afgewisseld met intervisiebijeenkomsten.

We wisselen met elkaar uit hoe het met de nieuwe methode gaat. We bespreken wat goed gaat en wat beter kan. Daarna bespreken we met elkaar de kern van het traject: ‘Waar voldoet een goede rekenles van Plus-punt aan?’ Dat zetten we om in een lijst met effectief leerkrachtgedrag. Ook deze lijst gaat mee de klas in. Over een paar weken start ik op deze school met klassenbezoeken, feedbackgesprekken en intervisiebijeen-komsten om de school te ondersteunen bij hun nieuwe rekenmethode.

Ik start het eerste uur met een klassenbezoek. De focus op het Marcanti College ligt op doelgericht lesgeven, het verhogen van opbrengsten en taalsteun bieden aan taalzwakke leerlingen. Ik vul daarvoor een lijst van effectief docentgedrag in die samen met het MT van de school is opgesteld. De docent heeft op basis van de lijst een vraag geformuleerd zodat ik ook gericht feedback kan geven. Zo kan ik aansluiten bij de leervraag van elke indivi-duele docent in een traject.

Vervolgens heb ik een feedbackgesprek met Igor. Hij geeft Lichamelijke Opvoeding en ik heb de dag ervoor zijn mentor-les gezien. Igor wil graag leren hoe hij de taalvaardigheid van zijn leerlingen kan vergroten in zijn lessen. We bespreken zijn kwaliteiten en verkennen met elkaar wat er mogelijk is om zijn les nog doelgerichter op taal te krijgen. Naar aanleiding van het gesprek wil Igor gaan werken aan een doelgerichte reflectie aan het einde van zijn les. Ook wil hij werken aan het verder structureren van zijn samenwerkingsopdrachten zodat de opdrachten nog meer leiden tot taalproductie.

Voor de volgende intervisiebijeenkomst met het team van de onderbouw maak ik een film van een docent die een goede les geeft. Deze docent heb ik weloverwogen uitgezocht. Daarvoor analyseer ik de patronen in het team (waarmee kan de kwaliteit van de lessen hoger worden?) en zoek ik een docent in het team waar de andere docen-ten van kunnen leren. Het is geweldig om dat met elkaar te bekijken en te analyseren: ‘Wat doet je collega nu zo goed?’ Ook voor de docent zelf heel leuk: ‘Je hoort niet iedere dag van je collega’s wat je zo goed doet!’ Voor de collega’s is dit een inspiratie om anders tegen hun eigen lespraktijk aan te kijken. De good practice film geeft altijd een mooie ‘boost’ aan de intervisiebijeenkomst!

Voordat ik in de auto naar Utrecht stap nog even wat afspraken voor feedbackgesprekken inplannen. En ook nog wat uitdelen: ik had Btissame meer informatie over differentiatie in de klas beloofd!

Aan het einde van de middag staat de startbijeenkomst voor de invoering van Pluspunt op het programma voor basisschool De Hoge Raven. Dit is een geweldige afwisseling in mijn werk. Als adviseur voor het voortgezet onderwijs heb ik mij gespecialiseerd in rekenen. Daardoor kan ik ook af en toe wat ‘rekenwerk’ voor de afdeling van het primair onderwijs doen.

KlasseApart

Documents

Transcript of KlasseApart